Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / နေတ္တိဝိဘာဝိနီ • Nettivibhāvinī |
၄. ပဒဋ္ဌာနဟာရသမ္ပာတဝိဘာဝနာ
4. Padaṭṭhānahārasampātavibhāvanā
၆၆. ယေန ယေန ယုတ္တိဟာရသမ္ပာတေန သုတ္တပ္ပဒေသတ္ထာနံ ယုတ္တိဘာဝော အာစရိယေန ဝိဘာဝိတော, အမ္ဟေဟိ စ ဉာတော, သော ယုတ္တိဟာရသမ္ပာတော ပရိပုဏ္ဏော, ‘‘ကတမော ပဒဋ္ဌာနဟာရသမ္ပာတော’’တိ ပုစ္ဆိတဗ္ဗတ္တာ ‘‘တတ္ထ ကတမော ပဒဋ္ဌာနော ဟာရသမ္ပာတော’’တိ ပုစ္ဆတိ။
66. Yena yena yuttihārasampātena suttappadesatthānaṃ yuttibhāvo ācariyena vibhāvito, amhehi ca ñāto, so yuttihārasampāto paripuṇṇo, ‘‘katamo padaṭṭhānahārasampāto’’ti pucchitabbattā ‘‘tattha katamo padaṭṭhāno hārasampāto’’ti pucchati.
ပုစ္ဆိတ္ဝာ ယသ္မိံ သုတ္တပ္ပဒေသေ ဝုတ္တာနိ ပဒဋ္ဌာနာနိ နီဟရိတာနိ, တံ သုတ္တပ္ပဒေသံ နီဟရိတုံ ‘‘တသ္မာ ရက္ခိတစိတ္တသ္သ, သမ္မာသင္ကပ္ပဂောစရောတိ ဂာထာ’’တိ ဝုတ္တာ။ ဂာထာတ္ထော ဝုတ္တောဝ။ ‘‘ကတမေ ဂာထာတ္ထာ ကတမေသံ ဓမ္မာနံ ပဒဋ္ဌာနာနီ’’တိ ပုစ္ဆိတဗ္ဗတ္တာ ‘‘တသ္မာ ရက္ခိတစိတ္တသ္သာ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ ‘‘တသ္မာ ရက္ခိတစိတ္တသ္သာ’’တိ သုတ္တပ္ပဒေသသ္သ အတ္ထဘူတာ ဣန္ဒ္ရိယေသု ဂုတ္တဒ္ဝာရတာ တိဏ္ဏံ သုစရိတာနံ ပဒဋ္ဌာနံ နာမ သုစရိတပာရိပူရိယာ အာသန္နကာရဏတ္တာ။ ‘‘သမ္မာသင္ကပ္ပဂောစရော’’တိ သုတ္တပ္ပဒေသသ္သ အတ္ထဘူတာ နေက္ခမ္မသင္ကပ္ပာဒယော သမ္မာသင္ကပ္ပာ သမထသ္သ ပဒဋ္ဌာနံ နာမ ကာမစ္ဆန္ဒအာဒိနီဝရဏဝိက္ခမ္ဘနသ္သ အာသန္နကာရဏတ္တာ။ ‘‘သမ္မာဒိဋ္ဌိပုရေက္ခာရော’’တိ သုတ္တပ္ပဒေသသ္သ အတ္ထဘူတာ ကမ္မသ္သကတာသမ္မာဒိဋ္ဌိ စ သပ္ပစ္စယနာမရူပဒသ္သနသမ္မာဒိဋ္ဌိ စ ဝိပသ္သနာယ ပဒဋ္ဌာနံ နာမ အနိစ္စာနုပသ္သနာဒီနံ ဝိသေသကာရဏတ္တာ။ ‘‘ဉတ္ဝာန ဥဒယဗ္ဗယ’’န္တိ သုတ္တပ္ပဒေသသ္သ အတ္ထဘူတာ ဥဒယဗ္ဗယာနုပသ္သနာပညာ ဒသ္သနဘူမိယာ ပဒဋ္ဌာနံ နာမ ပဌမမဂ္ဂာဓိဂမသ္သ အာသန္နကာရဏတ္တာ။ ‘‘ထိနမိဒ္ဓာဘိဘူ ဘိက္ခူ’’တိ သုတ္တပ္ပဒေသသ္သ အတ္ထဘူတံ ထိနမိဒ္ဓာဘိဘဝနံ ဝီရိယသ္သ ပဒဋ္ဌာနံ နာမ အာသန္နကာရဏတ္တာ။ ‘‘သဗ္ဗာ ဒုဂ္ဂတိယော ဇဟေ’’တိ သုတ္တပ္ပဒေသသ္သ အတ္ထဘူတာ ပဟာတဗ္ဗဇဟနဘာဝနာယ အရိယမဂ္ဂဘာဝနာယ ပဒဋ္ဌာနံ နာမ ပဟာတဗ္ဗပ္ပဟာနေန အရိယမဂ္ဂဘာဝနာပာရိပူရိသမ္ဘဝတော။
Pucchitvā yasmiṃ suttappadese vuttāni padaṭṭhānāni nīharitāni, taṃ suttappadesaṃ nīharituṃ ‘‘tasmā rakkhitacittassa, sammāsaṅkappagocaroti gāthā’’ti vuttā. Gāthāttho vuttova. ‘‘Katame gāthātthā katamesaṃ dhammānaṃ padaṭṭhānānī’’ti pucchitabbattā ‘‘tasmā rakkhitacittassā’’tiādi vuttaṃ. ‘‘Tasmā rakkhitacittassā’’ti suttappadesassa atthabhūtā indriyesu guttadvāratā tiṇṇaṃ sucaritānaṃ padaṭṭhānaṃ nāma sucaritapāripūriyā āsannakāraṇattā. ‘‘Sammāsaṅkappagocaro’’ti suttappadesassa atthabhūtā nekkhammasaṅkappādayo sammāsaṅkappā samathassa padaṭṭhānaṃ nāma kāmacchandaādinīvaraṇavikkhambhanassa āsannakāraṇattā. ‘‘Sammādiṭṭhipurekkhāro’’ti suttappadesassa atthabhūtā kammassakatāsammādiṭṭhi ca sappaccayanāmarūpadassanasammādiṭṭhi ca vipassanāya padaṭṭhānaṃ nāma aniccānupassanādīnaṃ visesakāraṇattā. ‘‘Ñatvāna udayabbaya’’nti suttappadesassa atthabhūtā udayabbayānupassanāpaññā dassanabhūmiyā padaṭṭhānaṃ nāma paṭhamamaggādhigamassa āsannakāraṇattā. ‘‘Thinamiddhābhibhū bhikkhū’’ti suttappadesassa atthabhūtaṃ thinamiddhābhibhavanaṃ vīriyassa padaṭṭhānaṃ nāma āsannakāraṇattā. ‘‘Sabbā duggatiyo jahe’’ti suttappadesassa atthabhūtā pahātabbajahanabhāvanāya ariyamaggabhāvanāya padaṭṭhānaṃ nāma pahātabbappahānena ariyamaggabhāvanāpāripūrisambhavato.
‘‘ဧတ္တကောဝ ပဒဋ္ဌာနဟာရသမ္ပာတော ပရိပုဏ္ဏော’’တိ ဝတ္တဗ္ဗတ္တာ ‘‘နိယုတ္တော ပဒဋ္ဌာနော ဟာရသမ္ပာတော’’တိ ဝုတ္တံ။ ယေန ယေန သံဝဏ္ဏနာဝိသေသဘူတေန ပဒဋ္ဌာနဟာရသမ္ပာတဘူတေန သုတ္တပ္ပဒေသတ္ထာနိ ပဒဋ္ဌာနာနိ နီဟရိတာနိ, သော သော သံဝဏ္ဏနာဝိသေသဘူတော ပဒဋ္ဌာနဟာရသမ္ပာတော နိယုတ္တော ယထာရဟံ နိဒ္ဓာရေတ္ဝာ ယုဇ္ဇိတဗ္ဗောတိ အတ္ထော ဂဟေတဗ္ဗောတိ။
‘‘Ettakova padaṭṭhānahārasampāto paripuṇṇo’’ti vattabbattā ‘‘niyutto padaṭṭhāno hārasampāto’’ti vuttaṃ. Yena yena saṃvaṇṇanāvisesabhūtena padaṭṭhānahārasampātabhūtena suttappadesatthāni padaṭṭhānāni nīharitāni, so so saṃvaṇṇanāvisesabhūto padaṭṭhānahārasampāto niyutto yathārahaṃ niddhāretvā yujjitabboti attho gahetabboti.
ဣတိ ပဒဋ္ဌာနဟာရသမ္ပာတေ သတ္တိဗလာနုရူပာ ရစိတာ
Iti padaṭṭhānahārasampāte sattibalānurūpā racitā
ဝိဘာဝနာ နိဋ္ဌိတာ။
Vibhāvanā niṭṭhitā.
ပဏ္ဍိတေဟိ ပန။ပေ.။ ဂဟေတဗ္ဗောတိ။
Paṇḍitehi pana…pe… gahetabboti.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / ခုဒ္ဒကနိကာယ • Khuddakanikāya / နေတ္တိပ္ပကရဏပာဠိ • Nettippakaraṇapāḷi / ၄. ပဒဋ္ဌာနဟာရသမ္ပာတော • 4. Padaṭṭhānahārasampāto
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ခုဒ္ဒကနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / နေတ္တိပ္ပကရဏ-အဋ္ဌကထာ • Nettippakaraṇa-aṭṭhakathā / ၄. ပဒဋ္ဌာနဟာရသမ္ပာတဝဏ္ဏနာ • 4. Padaṭṭhānahārasampātavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ခုဒ္ဒကနိကာယ (ဋီကာ) • Khuddakanikāya (ṭīkā) / နေတ္တိပ္ပကရဏ-ဋီကာ • Nettippakaraṇa-ṭīkā / ၄. ပဒဋ္ဌာနဟာရသမ္ပာတာဒိဝဏ္ဏနာ • 4. Padaṭṭhānahārasampātādivaṇṇanā