Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
੩-੪. ਪਧਾਨਿਯਙ੍ਗਸੁਤ੍ਤਾਦਿવਣ੍ਣਨਾ
3-4. Padhāniyaṅgasuttādivaṇṇanā
੫੩-੫੪. ਤਤਿਯੇ ਪਦਹਤੀਤਿ ਪਦਹਨੋ, ਭਾવਨਮਨੁਯੁਤ੍ਤੋ ਯੋਗੀ, ਤਸ੍ਸ ਭਾવੋ ਭਾવਨਾਨੁਯੋਗੋ ਪਦਹਨਭਾવੋ। ਪਧਾਨਮਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਪਧਾਨਿਕੋ, ਕ-ਕਾਰਸ੍ਸ ਯ-ਕਾਰਂ ਕਤ੍વਾ ‘‘ਪਧਾਨਿਯੋ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ‘‘ਅਭਿਨੀਹਾਰਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਆਗਤਤ੍ਤਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਪਚ੍ਚੇਕਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸਾવਕਬੋਧਿਸਤ੍ਤਾਨਮ੍ਪਿ ਪਣਿਧਾਨਤੋ ਪਭੁਤਿ ਆਗਤਸਦ੍ਧਾ ਆਗਮਨਸਦ੍ਦਾ ਏવ, ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਨਿਦ੍ਦੇਸੇਨ ਪਨ ‘‘ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਬੋਧਿਸਤ੍ਤਾਨ’’ਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਅਧਿਗਮਤੋ ਸਮੁਦਾਗਤਤ੍ਤਾ ਅਗ੍ਗਮਗ੍ਗਫਲਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ ਚਾਪਿ ਅਧਿਗਮਸਦ੍ਧਾ ਨਾਮ, ਯਾ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਅਙ੍ਗਭਾવੇਨ વੁਤ੍ਤਾ। ਅਚਲਭਾવੇਨਾਤਿ ਪਟਿਪਕ੍ਖੇਨ ਅਨਧਿਭવਨੀਯਤ੍ਤਾ ਨਿਚ੍ਚਲਭਾવੇਨ। ਓਕਪ੍ਪਨਨ੍ਤਿ ਓਕ੍ਕਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਅਧਿਮੁਚ੍ਚਨਂ, ਪਸਾਦੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਪਸਾਦਨੀਯવਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ਪਸੀਦਨਮੇવ। ਸੁਪ੍ਪਟਿવਿਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਪਟਿવਿਦ੍ਧਂ। ਯਥਾ ਤੇਨ ਪਟਿવਿਦ੍ਧੇਨ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਂ ਹਤ੍ਥਗਤਂ ਅਹੋਸਿ, ਤਥਾ ਪਟਿવਿਦ੍ਧਂ। ਯਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧਸੁਬੁਦ੍ਧਤਾਯ ਸਦ੍ਧਾ ਅਚਲਾ ਅਸਮ੍ਪવੇਧਿ, ਤਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸੁਧਮ੍ਮਤਾਯ ਸਙ੍ਘਸੁਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨਤਾਯ ਤੇਨ ਪਟਿવੇਧੇਨ ਸਦ੍ਧਾ ਨ ਤਥਾਤਿ ਅਟ੍ਠਾਨਮੇਤਂ ਅਨવਕਾਸੋ। ਤੇਨਾਹ ਭਗવਾ – ‘‘ਯੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਬੁਦ੍ਧੇ ਪਸਨ੍ਨੋ ਧਮ੍ਮੇ ਪਸਨ੍ਨੋ ਸਙ੍ਘੇ ਪਸਨ੍ਨੋ’’ਤਿਆਦਿ। ਪਧਾਨવੀਰਿਯਂ ਇਜ੍ਝਤਿ ‘‘ਅਦ੍ਧਾ ਇਮਾਯ ਪਟਿਪਦਾਯ ਜਰਾਮਰਣਤੋ ਮੁਚ੍ਚਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਂ ਪਦਹਨਤੋ।
53-54. Tatiye padahatīti padahano, bhāvanamanuyutto yogī, tassa bhāvo bhāvanānuyogo padahanabhāvo. Padhānamassa atthīti padhāniko, ka-kārassa ya-kāraṃ katvā ‘‘padhāniyo’’ti vuttaṃ. ‘‘Abhinīhārato paṭṭhāya āgatattā’’ti vuttattā paccekabodhisattasāvakabodhisattānampi paṇidhānato pabhuti āgatasaddhā āgamanasaddā eva, ukkaṭṭhaniddesena pana ‘‘sabbaññubodhisattāna’’nti vuttaṃ. Adhigamato samudāgatattā aggamaggaphalasampayuttā cāpi adhigamasaddhā nāma, yā sotāpannassa aṅgabhāvena vuttā. Acalabhāvenāti paṭipakkhena anadhibhavanīyattā niccalabhāvena. Okappananti okkanditvā adhimuccanaṃ, pasāduppattiyā pasādanīyavatthusmiṃ pasīdanameva. Suppaṭividdhanti suṭṭhu paṭividdhaṃ. Yathā tena paṭividdhena sabbaññutaññāṇaṃ hatthagataṃ ahosi, tathā paṭividdhaṃ. Yassa buddhasubuddhatāya saddhā acalā asampavedhi, tassa dhammasudhammatāya saṅghasuppaṭipannatāya tena paṭivedhena saddhā na tathāti aṭṭhānametaṃ anavakāso. Tenāha bhagavā – ‘‘yo, bhikkhave, buddhe pasanno dhamme pasanno saṅghe pasanno’’tiādi. Padhānavīriyaṃ ijjhati ‘‘addhā imāya paṭipadāya jarāmaraṇato muccissāmī’’ti sakkaccaṃ padahanato.
ਅਪ੍ਪ-ਸਦ੍ਦੋ ਅਭਾવਤ੍ਥੋ ‘‘ਅਪ੍ਪਸਦ੍ਦਸ੍ਸ…ਪੇ॰… ਖੋ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ વਿਯਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਰੋਗੋ’’ਤਿ। ਸਮવੇਪਾਕਿਨਿਯਾਤਿ ਯਥਾਭੁਤ੍ਤਮਾਹਾਰਂ ਸਮਾਕਾਰੇਨੇવ ਪਚਨਸੀਲਾਯ। ਦਲ਼੍ਹਂ ਕਤ੍વਾ ਪਚਨ੍ਤੀ ਹਿ ਗਹਣੀ ਘੋਰਭਾવੇਨ ਪਿਤ੍ਤવਿਕਾਰਾਦਿવਸੇਨ ਰੋਗਂ ਜਨੇਤਿ, ਸਿਥਿਲਂ ਕਤ੍વਾ ਪਚਨ੍ਤੀ ਮਨ੍ਦਭਾવੇਨ વਾਤવਿਕਾਰਾਦਿવਸੇਨ ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨਾਤਿਸੀਤਾਯ ਨਾਚ੍ਚੁਣ੍ਹਾਯਾ’’ਤਿ। ਗਹਣਿਤੇਜਸ੍ਸ ਮਨ੍ਦਪਟੁਤਾવਸੇਨ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ਸੀਤੁਣ੍ਹਸਹਤਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਤਿਸੀਤਲਗ੍ਗਹਣਿਕੋ’’ਤਿਆਦਿ। ਯਾਥਾવਤੋ ਅਚ੍ਚਯਦੇਸਨਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਆવਿਕਰਣਂ ਨਾਮਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਯਥਾਭੂਤਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਗੁਣਂ ਪਕਾਸੇਤਾ’’ਤਿ। ਉਦਯਤ੍ਥਗਾਮਿਨਿਯਾਤਿ ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ ਉਦਯਞ੍ਚ વਯਞ੍ਚ ਪਟਿવਿਜ੍ਝਨ੍ਤਿਯਾਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਉਦਯਞ੍ਚਾ’’ਤਿਆਦਿ। ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਾਯਾਤਿ ਨਿਰੁਪਕ੍ਕਿਲੇਸਾਯ। ਨਿਬ੍ਬਿਜ੍ਝਿਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥਾਯਾਤਿ ਤਦਙ੍ਗવਸੇਨ ਸવਿਸੇਸਂ ਪਜਹਿਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥਾਯ। ਤਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਖਯਗਾਮਿਨਿਯਾਤਿ ਯਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਞਾਣੇ ਅਨਧਿਗਤੇ ਪવਤ੍ਤਿਰਹਂ, ਅਧਿਗਤੇ ਨ ਪવਤ੍ਤਿ, ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ વਦਤਿ। ਤਥਾਹੇਸ ਯੋਗਾવਚਰੋ ‘‘ਚੂਲ਼ਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਉਤ੍ਤਾਨਮੇવ।
Appa-saddo abhāvattho ‘‘appasaddassa…pe… kho panā’’tiādīsu viyāti āha ‘‘arogo’’ti. Samavepākiniyāti yathābhuttamāhāraṃ samākāreneva pacanasīlāya. Daḷhaṃ katvā pacantī hi gahaṇī ghorabhāvena pittavikārādivasena rogaṃ janeti, sithilaṃ katvā pacantī mandabhāvena vātavikārādivasena tenāha ‘‘nātisītāya nāccuṇhāyā’’ti. Gahaṇitejassa mandapaṭutāvasena sattānaṃ yathākkamaṃ sītuṇhasahatāti āha ‘‘atisītalaggahaṇiko’’tiādi. Yāthāvato accayadesanā attano āvikaraṇaṃ nāmāti āha ‘‘yathābhūtaṃ attano aguṇaṃ pakāsetā’’ti. Udayatthagāminiyāti saṅkhārānaṃ udayañca vayañca paṭivijjhantiyāti ayamettha atthoti āha ‘‘udayañcā’’tiādi. Parisuddhāyāti nirupakkilesāya. Nibbijjhituṃ samatthāyāti tadaṅgavasena savisesaṃ pajahituṃ samatthāya. Tassa dukkhassa khayagāminiyāti yaṃ dukkhaṃ imasmiṃ ñāṇe anadhigate pavattirahaṃ, adhigate na pavatti, taṃ sandhāya vadati. Tathāhesa yogāvacaro ‘‘cūḷasotāpanno’’ti vuccati. Catutthaṃ uttānameva.
ਪਧਾਨਿਯਙ੍ਗਸੁਤ੍ਤਾਦਿવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Padhāniyaṅgasuttādivaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ • Aṅguttaranikāya
੩. ਪਧਾਨਿਯਙ੍ਗਸੁਤ੍ਤਂ • 3. Padhāniyaṅgasuttaṃ
੪. ਸਮਯਸੁਤ੍ਤਂ • 4. Samayasuttaṃ
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā)
੩. ਪਧਾਨਿਯਙ੍ਗਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 3. Padhāniyaṅgasuttavaṇṇanā
੪. ਸਮਯਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 4. Samayasuttavaṇṇanā