| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / बुद्धवंसपाळि • Buddhavaṃsapāḷi |
१२. पदुमुत्तरबुद्धवंसो
12. Padumuttarabuddhavaṃso
१.
1.
नारदस्स अपरेन, सम्बुद्धो द्विपदुत्तमो।
Nāradassa aparena, sambuddho dvipaduttamo;
पदुमुत्तरो नाम जिनो, अक्खोभो सागरूपमो॥
Padumuttaro nāma jino, akkhobho sāgarūpamo.
२.
2.
मण्डकप्पोव सो आसि, यम्हि बुद्धो अजायथ।
Maṇḍakappova so āsi, yamhi buddho ajāyatha;
उस्सन्नकुसला जनता, तम्हि कप्पे अजायथ॥
Ussannakusalā janatā, tamhi kappe ajāyatha.
३.
3.
पदुमुत्तरस्स भगवतो, पठमे धम्मदेसने।
Padumuttarassa bhagavato, paṭhame dhammadesane;
कोटिसतसहस्सानं, धम्माभिसमयो अहु॥
Koṭisatasahassānaṃ, dhammābhisamayo ahu.
४.
4.
ततो परम्पि वस्सन्ते, तप्पयन्ते च पाणिने।
Tato parampi vassante, tappayante ca pāṇine;
सत्ततिंससतसहस्सानं, दुतियाभिसमयो अहु॥
Sattatiṃsasatasahassānaṃ, dutiyābhisamayo ahu.
५.
5.
यम्हि काले महावीरो, आनन्दं उपसङ्कमि।
Yamhi kāle mahāvīro, ānandaṃ upasaṅkami;
पितुसन्तिकं उपगन्त्वा, आहनी अमतदुन्दुभिं॥
Pitusantikaṃ upagantvā, āhanī amatadundubhiṃ.
६.
6.
आहते अमतभेरिम्हि, वस्सन्ते धम्मवुट्ठिया।
Āhate amatabherimhi, vassante dhammavuṭṭhiyā;
पञ्ञाससतसहस्सानं, ततियाभिसमयो अहु॥
Paññāsasatasahassānaṃ, tatiyābhisamayo ahu.
७.
7.
ओवादको विञ्ञापको, तारको सब्बपाणिनं।
Ovādako viññāpako, tārako sabbapāṇinaṃ;
देसनाकुसलो बुद्धो, तारेसि जनतं बहुं॥
Desanākusalo buddho, tāresi janataṃ bahuṃ.
८.
8.
सन्निपाता तयो आसुं, पदुमुत्तरस्स सत्थुनो।
Sannipātā tayo āsuṃ, padumuttarassa satthuno;
कोटिसतसहस्सानं, पठमो आसि समागमो॥
Koṭisatasahassānaṃ, paṭhamo āsi samāgamo.
९.
9.
यदा बुद्धो असमसमो, वसि वेभारपब्बते।
Yadā buddho asamasamo, vasi vebhārapabbate;
नवुतिकोटिसहस्सानं, दुतियो आसि समागमो॥
Navutikoṭisahassānaṃ, dutiyo āsi samāgamo.
१०.
10.
पुन चारिकं पक्कन्ते, गामनिगमरट्ठतो।
Puna cārikaṃ pakkante, gāmanigamaraṭṭhato;
असीतिकोटिसहस्सानं, ततियो आसि समागमो॥
Asītikoṭisahassānaṃ, tatiyo āsi samāgamo.
११.
11.
अहं तेन समयेन, जटिलो नाम रट्ठिको।
Ahaṃ tena samayena, jaṭilo nāma raṭṭhiko;
सम्बुद्धप्पमुखं सङ्घं, सभत्तं दुस्समदासहं॥
Sambuddhappamukhaṃ saṅghaṃ, sabhattaṃ dussamadāsahaṃ.
१२.
12.
सोपि मं बुद्धो ब्याकासि, सङ्घमज्झे निसीदिय।
Sopi maṃ buddho byākāsi, saṅghamajjhe nisīdiya;
‘‘सतसहस्सितो कप्पे, अयं बुद्धो भविस्सति॥
‘‘Satasahassito kappe, ayaṃ buddho bhavissati.
१३.
13.
‘‘पधानं पदहित्वान…पे॰… हेस्साम सम्मुखा इमं’’॥
‘‘Padhānaṃ padahitvāna…pe… hessāma sammukhā imaṃ’’.
१४.
14.
तस्सापि वचनं सुत्वा, उत्तरिं वतमधिट्ठहिं।
Tassāpi vacanaṃ sutvā, uttariṃ vatamadhiṭṭhahiṃ;
अकासिं उग्गदळ्हं धितिं, दसपारमिपूरिया॥
Akāsiṃ uggadaḷhaṃ dhitiṃ, dasapāramipūriyā.
१५.
15.
ब्याहता तित्थिया सब्बे, विमना दुम्मना तदा।
Byāhatā titthiyā sabbe, vimanā dummanā tadā;
न तेसं केचि परिचरन्ति, रट्ठतो निच्छुभन्ति ते॥
Na tesaṃ keci paricaranti, raṭṭhato nicchubhanti te.
१६.
16.
सब्बे तत्थ समागन्त्वा, उपगच्छुं बुद्धसन्तिके।
Sabbe tattha samāgantvā, upagacchuṃ buddhasantike;
तुवं नाथो महावीर, सरणं होहि चक्खुम॥
Tuvaṃ nātho mahāvīra, saraṇaṃ hohi cakkhuma.
१७.
17.
अनुकम्पको कारुणिको, हितेसी सब्बपाणिनं।
Anukampako kāruṇiko, hitesī sabbapāṇinaṃ;
सम्पत्ते तित्थिये सब्बे, पञ्चसीले पतिट्ठपि॥
Sampatte titthiye sabbe, pañcasīle patiṭṭhapi.
१८.
18.
एवं निराकुलं आसि, सुञ्ञतं तित्थियेहि तं।
Evaṃ nirākulaṃ āsi, suññataṃ titthiyehi taṃ;
विचित्तं अरहन्तेहि, वसीभूतेहि तादिहि॥
Vicittaṃ arahantehi, vasībhūtehi tādihi.
१९.
19.
नगरं हंसवती नाम, आनन्दो नाम खत्तियो।
Nagaraṃ haṃsavatī nāma, ānando nāma khattiyo;
सुजाता नाम जनिका, पदुमुत्तरस्स सत्थुनो॥
Sujātā nāma janikā, padumuttarassa satthuno.
२०.
20.
दसवस्ससहस्सानि, अगारं अज्झ सो वसि।
Dasavassasahassāni, agāraṃ ajjha so vasi;
२१.
21.
तिचत्तारीससहस्सानि, नारियो समलङ्कता।
Ticattārīsasahassāni, nāriyo samalaṅkatā;
वसुदत्ता नाम नारी, उत्तमो नाम अत्रजो॥
Vasudattā nāma nārī, uttamo nāma atrajo.
२२.
22.
निमित्ते चतुरो दिस्वा, पासादेनाभिनिक्खमि।
Nimitte caturo disvā, pāsādenābhinikkhami;
सत्ताहं पधानचारं, अचरी पुरिसुत्तमो॥
Sattāhaṃ padhānacāraṃ, acarī purisuttamo.
२३.
23.
ब्रह्मुना याचितो सन्तो, पदुमुत्तरो विनायको।
Brahmunā yācito santo, padumuttaro vināyako;
वत्ति चक्कं महावीरो, मिथिलुय्यानमुत्तमे॥
Vatti cakkaṃ mahāvīro, mithiluyyānamuttame.
२४.
24.
देवलो च सुजातो च, अहेसुं अग्गसावका।
Devalo ca sujāto ca, ahesuṃ aggasāvakā;
सुमनो नामुपट्ठाको, पदुमुत्तरस्स महेसिनो॥
Sumano nāmupaṭṭhāko, padumuttarassa mahesino.
२५.
25.
अमिता च असमा च, अहेसुं अग्गसाविका।
Amitā ca asamā ca, ahesuṃ aggasāvikā;
बोधि तस्स भगवतो, सललोति पवुच्चति॥
Bodhi tassa bhagavato, salaloti pavuccati.
२६.
26.
हट्ठा चेव विचित्ता च, अहेसुं अग्गुपट्ठिका॥
Haṭṭhā ceva vicittā ca, ahesuṃ aggupaṭṭhikā.
२७.
27.
अट्ठपण्णासरतनं, अच्चुग्गतो महामुनि।
Aṭṭhapaṇṇāsaratanaṃ, accuggato mahāmuni;
कञ्चनग्घियसङ्कासो, द्वत्तिंसवरलक्खणो॥
Kañcanagghiyasaṅkāso, dvattiṃsavaralakkhaṇo.
२८.
28.
कुट्टा कवाटा भित्ती च, रुक्खा नगसिलुच्चया।
Kuṭṭā kavāṭā bhittī ca, rukkhā nagasiluccayā;
न तस्सावरणं अत्थि, समन्ता द्वादसयोजने॥
Na tassāvaraṇaṃ atthi, samantā dvādasayojane.
२९.
29.
वस्ससतसहस्सानि, आयु विज्जति तावदे।
Vassasatasahassāni, āyu vijjati tāvade;
तावता तिट्ठमानो सो, तारेसि जनतं बहुं॥
Tāvatā tiṭṭhamāno so, tāresi janataṃ bahuṃ.
३०.
30.
सन्तारेत्वा बहुजनं, छिन्दित्वा सब्बसंसयं।
Santāretvā bahujanaṃ, chinditvā sabbasaṃsayaṃ;
जलित्वा अग्गिक्खन्धोव निब्बुतो सो ससावको॥
Jalitvā aggikkhandhova nibbuto so sasāvako.
३१.
31.
पदुमुत्तरो जिनो बुद्धो, नन्दारामम्हि निब्बुतो।
Padumuttaro jino buddho, nandārāmamhi nibbuto;
तत्थेवस्स थूपवरो, द्वादसुब्बेधयोजनोति॥
Tatthevassa thūpavaro, dvādasubbedhayojanoti.
पदुमुत्तरस्स भगवतो वंसो दसमो।
Padumuttarassa bhagavato vaṃso dasamo.
Footnotes:
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / खुद्दकनिकाय (अट्ठकथा) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / बुद्धवंस-अट्ठकथा • Buddhavaṃsa-aṭṭhakathā / १२. पदुमुत्तरबुद्धवंसवण्णना • 12. Padumuttarabuddhavaṃsavaṇṇanā
