Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ധമ്മസങ്ഗണി-അട്ഠകഥാ • Dhammasaṅgaṇi-aṭṭhakathā

    പകിണ്ണകകഥാ

    Pakiṇṇakakathā

    ഇമേസു പന രൂപേസു അസമ്മോഹത്ഥം സമോധാനം സമുട്ഠാനം പരിനിപ്ഫന്നഞ്ച സങ്ഖതന്തി ഇദം ‘പകിണ്ണകം’ വേദിതബ്ബം.

    Imesu pana rūpesu asammohatthaṃ samodhānaṃ samuṭṭhānaṃ parinipphannañca saṅkhatanti idaṃ ‘pakiṇṇakaṃ’ veditabbaṃ.

    തത്ഥ ‘സമോധാന’ന്തി സബ്ബമേവ ഹിദം രൂപം സമോധാനതോ ചക്ഖായതനം…പേ॰… കബളീകാരോ ആഹാരോ, ഫോട്ഠബ്ബായതനം ആപോധാതൂതി പഞ്ചവീസതിസങ്ഖ്യം ഹോതി. തം വത്ഥുരൂപേന സദ്ധിം ഛബ്ബീസതിസങ്ഖ്യം വേദിതബ്ബം. ഇതോ അഞ്ഞം രൂപം നാമ നത്ഥി. കേചി പന ‘മിദ്ധരൂപം നാമ അത്ഥീ’തി വദന്തി. തേ ‘‘അദ്ധാ മുനീസി സമ്ബുദ്ധോ, നത്ഥി നീവരണാ തവാ’’തിആദീനി (സു॰ നി॰ ൫൪൬) വത്വാ മിദ്ധരൂപം നാമ നത്ഥീതി പടിസേധേതബ്ബാ. അപരേ ബലരൂപേന സദ്ധിം സത്തവീസതി, സമ്ഭവരൂപേന സദ്ധിം അട്ഠവീസതി, ജാതിരൂപേന സദ്ധിം ഏകൂനതിംസതി, രോഗരൂപേന സദ്ധിം സമതിംസതി രൂപാനീതി വദന്തി. തേപി തേസം വിസും അഭാവം ദസ്സേത്വാ പടിക്ഖിപിതബ്ബാ. വായോധാതുയാ ഹി ഗഹിതായ ബലരൂപം ഗഹിതമേവ, അഞ്ഞം ബലരൂപം നാമ നത്ഥി. ആപോധാതുയാ സമ്ഭവരൂപം, ഉപചയസന്തതീഹി ജാതിരൂപം, ജരതാഅനിച്ചതാഹി ഗഹിതാഹി രോഗരൂപം ഗഹിതമേവ. അഞ്ഞം രോഗരൂപം നാമ നത്ഥി. യോപി കണ്ണരോഗാദി ആബാധോ സോ വിസമപച്ചയസമുട്ഠിതധാതുമത്തമേവ. ന അഞ്ഞോ തത്ഥ രോഗോ നാമ അത്ഥീതി സമോധാനതോ ഛബ്ബീസതിമേവ രൂപാനി.

    Tattha ‘samodhāna’nti sabbameva hidaṃ rūpaṃ samodhānato cakkhāyatanaṃ…pe… kabaḷīkāro āhāro, phoṭṭhabbāyatanaṃ āpodhātūti pañcavīsatisaṅkhyaṃ hoti. Taṃ vatthurūpena saddhiṃ chabbīsatisaṅkhyaṃ veditabbaṃ. Ito aññaṃ rūpaṃ nāma natthi. Keci pana ‘middharūpaṃ nāma atthī’ti vadanti. Te ‘‘addhā munīsi sambuddho, natthi nīvaraṇā tavā’’tiādīni (su. ni. 546) vatvā middharūpaṃ nāma natthīti paṭisedhetabbā. Apare balarūpena saddhiṃ sattavīsati, sambhavarūpena saddhiṃ aṭṭhavīsati, jātirūpena saddhiṃ ekūnatiṃsati, rogarūpena saddhiṃ samatiṃsati rūpānīti vadanti. Tepi tesaṃ visuṃ abhāvaṃ dassetvā paṭikkhipitabbā. Vāyodhātuyā hi gahitāya balarūpaṃ gahitameva, aññaṃ balarūpaṃ nāma natthi. Āpodhātuyā sambhavarūpaṃ, upacayasantatīhi jātirūpaṃ, jaratāaniccatāhi gahitāhi rogarūpaṃ gahitameva. Aññaṃ rogarūpaṃ nāma natthi. Yopi kaṇṇarogādi ābādho so visamapaccayasamuṭṭhitadhātumattameva. Na añño tattha rogo nāma atthīti samodhānato chabbīsatimeva rūpāni.

    ‘സമുട്ഠാന’ന്തി കതി രൂപാനി കതിസമുട്ഠാനാനി? ദസ ഏകസമുട്ഠാനാനി, ഏകം ദ്വിസമുട്ഠാനം, തീണി തിസമുട്ഠാനാനി, നവ ചതുസമുട്ഠാനാനി, ദ്വേ ന കേനചി സമുട്ഠഹന്തി.

    ‘Samuṭṭhāna’nti kati rūpāni katisamuṭṭhānāni? Dasa ekasamuṭṭhānāni, ekaṃ dvisamuṭṭhānaṃ, tīṇi tisamuṭṭhānāni, nava catusamuṭṭhānāni, dve na kenaci samuṭṭhahanti.

    തത്ഥ ചക്ഖുപസാദോ…പേ॰… ജീവിതിന്ദ്രിയന്തി ഇമാനി അട്ഠ ഏകന്തം കമ്മതോവ സമുട്ഠഹന്തി. കായവിഞ്ഞത്തിവചീവിഞ്ഞത്തിദ്വയം ഏകന്തേന ചിത്തതോ സമുട്ഠാതീതി ദസ ‘ഏകസമുട്ഠാനാനി’ നാമ. സദ്ദോ ഉതുതോ ച ചിത്തതോ ച സമുട്ഠാതീതി ഏകോ ‘ദ്വിസമുട്ഠാനോ’ നാമ. തത്ഥ അവിഞ്ഞാണകസദ്ദോ ഉതുതോ സമുട്ഠാതി, സവിഞ്ഞാണകസദ്ദോ ചിത്തതോ. ലഹുതാദിത്തയം പന ഉതുചിത്താഹാരേഹി സമുട്ഠാതീതി തീണി ‘തിസമുട്ഠാനാനി’ നാമ. അവസേസാനി നവ രൂപാനി തേഹി കമ്മേന ചാതി ചതൂഹി സമുട്ഠഹന്തീതി നവ ‘ചതുസമുട്ഠാനാനി’ നാമ. ജരതാ അനിച്ചതാ പന ഏതേസു ഏകതോപി ന സമുട്ഠഹന്തീതി ദ്വേ ‘ന കേനചി സമുട്ഠഹന്തി’ നാമ. കസ്മാ? അജായനതോ. ന ഹി ഏതാനി ജായന്തി. കസ്മാ? ജാതസ്സ പാകഭേദത്താ. ഉപ്പന്നഞ്ഹി രൂപം ജീരതി ഭിജ്ജതീതി അവസ്സം പനേതം സമ്പടിച്ഛിതബ്ബം. ന ഹി ഉപ്പന്നം രൂപം അരൂപം വാ അക്ഖയം നാമ ദിസ്സതി. യാവ പന ന ഭിജ്ജതി താവസ്സ പരിപാകോതി സിദ്ധമേതം. ‘ജാതസ്സ പാകഭേദത്താ’തി യദി ച താനി ജായേയ്യും തേസമ്പി പാകഭേദാ ഭവേയ്യും. ന ച പാകോ പച്ചതി, ഭേദോ വാ ഭിജ്ജതീതി ജാതസ്സ പാകഭേദത്താ നേതം ദ്വയം ജായതി.

    Tattha cakkhupasādo…pe… jīvitindriyanti imāni aṭṭha ekantaṃ kammatova samuṭṭhahanti. Kāyaviññattivacīviññattidvayaṃ ekantena cittato samuṭṭhātīti dasa‘ekasamuṭṭhānāni’ nāma. Saddo ututo ca cittato ca samuṭṭhātīti eko ‘dvisamuṭṭhāno’ nāma. Tattha aviññāṇakasaddo ututo samuṭṭhāti, saviññāṇakasaddo cittato. Lahutādittayaṃ pana utucittāhārehi samuṭṭhātīti tīṇi ‘tisamuṭṭhānāni’ nāma. Avasesāni nava rūpāni tehi kammena cāti catūhi samuṭṭhahantīti nava ‘catusamuṭṭhānāni’ nāma. Jaratā aniccatā pana etesu ekatopi na samuṭṭhahantīti dve ‘na kenaci samuṭṭhahanti’ nāma. Kasmā? Ajāyanato. Na hi etāni jāyanti. Kasmā? Jātassa pākabhedattā. Uppannañhi rūpaṃ jīrati bhijjatīti avassaṃ panetaṃ sampaṭicchitabbaṃ. Na hi uppannaṃ rūpaṃ arūpaṃ vā akkhayaṃ nāma dissati. Yāva pana na bhijjati tāvassa paripākoti siddhametaṃ. ‘Jātassa pākabhedattā’ti yadi ca tāni jāyeyyuṃ tesampi pākabhedā bhaveyyuṃ. Na ca pāko paccati, bhedo vā bhijjatīti jātassa pākabhedattā netaṃ dvayaṃ jāyati.

    തത്ഥ സിയാ – യഥാ ‘കമ്മസ്സ കതത്താ’തി ആദിനിദ്ദേസേസു ‘രൂപസ്സ ഉപചയോ രൂപസ്സ സന്തതീ’തി വചനേന ‘ജാതി’ ജായതീതി സമ്പടിച്ഛിതം ഹോതി, ഏവം ‘പാകോ’പി പച്ചതു ‘ഭേദോ’പി ഭിജ്ജതൂതി. ‘‘ന തത്ഥ ‘ജാതി ജായതീ’തി സമ്പടിച്ഛിതം. യേ പന ധമ്മാ കമ്മാദീഹി നിബ്ബത്തന്തി തേസം അഭിനിബ്ബത്തിഭാവതോ ജാതിയാ തപ്പച്ചയഭാവവോഹാരോ അനുമതോ. ന പന പരമത്ഥതോ ജാതി ജായതി. ജായമാനസ്സ ഹി അഭിനിബ്ബത്തിമത്തം ജാതീ’’തി.

    Tattha siyā – yathā ‘kammassa katattā’ti ādiniddesesu ‘rūpassa upacayo rūpassa santatī’ti vacanena ‘jāti’ jāyatīti sampaṭicchitaṃ hoti, evaṃ ‘pāko’pi paccatu ‘bhedo’pi bhijjatūti. ‘‘Na tattha ‘jāti jāyatī’ti sampaṭicchitaṃ. Ye pana dhammā kammādīhi nibbattanti tesaṃ abhinibbattibhāvato jātiyā tappaccayabhāvavohāro anumato. Na pana paramatthato jāti jāyati. Jāyamānassa hi abhinibbattimattaṃ jātī’’ti.

    തത്ഥ സിയാ – ‘യഥേവ ജാതി യേസം ധമ്മാനം അഭിനിബ്ബത്തി തപ്പച്ചയഭാവവോഹാരം അഭിനിബ്ബത്തിവോഹാരഞ്ച ലഭതി, തഥാ പാകഭേദാപി യേസം ധമ്മാനം പാകഭേദാ തപ്പച്ചയഭാവവോഹാരം അഭിനിബ്ബത്തിവോഹാരഞ്ച ലഭന്തു. ഏവം ഇദമ്പി ദ്വയം കമ്മാദിസമുട്ഠാനമേവാതി വത്തബ്ബം ഭവിസ്സതീ’തി. ‘ന പാകഭേദാ തം വോഹാരം ലഭന്തി. കസ്മാ? ജനകപച്ചയാനുഭാവക്ഖണേ അഭാവതോ. ജനകപച്ചയാനഞ്ഹി ഉപ്പാദേതബ്ബധമ്മസ്സ ഉപ്പാദക്ഖണേയേവ ആനുഭാവോ, ന തതോ ഉത്തരി. തേഹി അഭിനിബ്ബത്തിതധമ്മക്ഖണസ്മിഞ്ച ജാതി പഞ്ഞായമാനാ തപ്പച്ചയഭാവവോഹാരം അഭിനിബ്ബത്തിവോഹാരഞ്ച ലഭതി, തസ്മിം ഖണേ സബ്ഭാവതോ; ന ഇതരദ്വയം, തസ്മിം ഖണേ അഭാവതോതി നേവേതം ജായതീ’തി വത്തബ്ബം. ‘‘ജരാമരണം, ഭിക്ഖവേ, അനിച്ചം സങ്ഖതം പടിച്ചസമുപ്പന്ന’’ന്തി (സം॰ നി॰ ൨.൨൦) ആഗതത്താ ഇദമ്പി ദ്വയം ജായതീതി ചേ – ‘ന, പരിയായദേസിതത്താ. തത്ഥ ഹി പടിച്ചസമുപ്പന്നാനം ധമ്മാനം ജരാമരണത്താ പരിയായേന തം പടിച്ചസമുപ്പന്ന’ന്തി വുത്തം.

    Tattha siyā – ‘yatheva jāti yesaṃ dhammānaṃ abhinibbatti tappaccayabhāvavohāraṃ abhinibbattivohārañca labhati, tathā pākabhedāpi yesaṃ dhammānaṃ pākabhedā tappaccayabhāvavohāraṃ abhinibbattivohārañca labhantu. Evaṃ idampi dvayaṃ kammādisamuṭṭhānamevāti vattabbaṃ bhavissatī’ti. ‘Na pākabhedā taṃ vohāraṃ labhanti. Kasmā? Janakapaccayānubhāvakkhaṇe abhāvato. Janakapaccayānañhi uppādetabbadhammassa uppādakkhaṇeyeva ānubhāvo, na tato uttari. Tehi abhinibbattitadhammakkhaṇasmiñca jāti paññāyamānā tappaccayabhāvavohāraṃ abhinibbattivohārañca labhati, tasmiṃ khaṇe sabbhāvato; na itaradvayaṃ, tasmiṃ khaṇe abhāvatoti nevetaṃ jāyatī’ti vattabbaṃ. ‘‘Jarāmaraṇaṃ, bhikkhave, aniccaṃ saṅkhataṃ paṭiccasamuppanna’’nti (saṃ. ni. 2.20) āgatattā idampi dvayaṃ jāyatīti ce – ‘na, pariyāyadesitattā. Tattha hi paṭiccasamuppannānaṃ dhammānaṃ jarāmaraṇattā pariyāyena taṃ paṭiccasamuppanna’nti vuttaṃ.

    ‘യദി ഏവം, തയമ്പേതം അജാതത്താ സസവിസാണം വിയ നത്ഥി; നിബ്ബാനം വിയ വാ നിച്ച’ന്തി ചേ – ന, നിസ്സയപടിബദ്ധവുത്തിതോ; പഥവീആദീനഞ്ഹി നിസ്സയാനം ഭാവേ ജാതിആദിത്തയം പഞ്ഞായതി, തസ്മാ ന നത്ഥി. തേസഞ്ച അഭാവേ ന പഞ്ഞായതി, തസ്മാ ന നിച്ചം. ഏതമ്പി ച അഭിനിവേസം പടിസേധേതും ഏവ ഇദം വുത്തം – ‘‘ജരാമരണം, ഭിക്ഖവേ, അനിച്ചം സങ്ഖതം പടിച്ചസമുപ്പന്ന’’ന്തി (സം॰ നി॰ ൨.൨൦). ഏവമാദീഹി നയേഹി താനി ദ്വേ രൂപാനി ന കേഹിചി സമുട്ഠഹന്തീതി വേദിതബ്ബം.

    ‘Yadi evaṃ, tayampetaṃ ajātattā sasavisāṇaṃ viya natthi; nibbānaṃ viya vā nicca’nti ce – na, nissayapaṭibaddhavuttito; pathavīādīnañhi nissayānaṃ bhāve jātiādittayaṃ paññāyati, tasmā na natthi. Tesañca abhāve na paññāyati, tasmā na niccaṃ. Etampi ca abhinivesaṃ paṭisedhetuṃ eva idaṃ vuttaṃ – ‘‘jarāmaraṇaṃ, bhikkhave, aniccaṃ saṅkhataṃ paṭiccasamuppanna’’nti (saṃ. ni. 2.20). Evamādīhi nayehi tāni dve rūpāni na kehici samuṭṭhahantīti veditabbaṃ.

    അപിച ‘സമുട്ഠാന’ന്തി ഏത്ഥ അയമഞ്ഞോപി അത്ഥോ. തസ്സായം മാതികാ – ‘കമ്മജം കമ്മപച്ചയം കമ്മപച്ചയഉതുസമുട്ഠാനം, ആഹാരസമുട്ഠാനം ആഹാരപച്ചയം ആഹാരപച്ചയഉതുസമുട്ഠാനം, ഉതുസമുട്ഠാനം ഉതുപച്ചയം ഉതുപച്ചയഉതുസമുട്ഠാനം, ചിത്തസമുട്ഠാനം ചിത്തപച്ചയം ചിത്തപച്ചയഉതുസമുട്ഠാന’ന്തി.

    Apica ‘samuṭṭhāna’nti ettha ayamaññopi attho. Tassāyaṃ mātikā – ‘kammajaṃ kammapaccayaṃ kammapaccayautusamuṭṭhānaṃ, āhārasamuṭṭhānaṃ āhārapaccayaṃ āhārapaccayautusamuṭṭhānaṃ, utusamuṭṭhānaṃ utupaccayaṃ utupaccayautusamuṭṭhānaṃ, cittasamuṭṭhānaṃ cittapaccayaṃ cittapaccayautusamuṭṭhāna’nti.

    തത്ഥ ചക്ഖുപസാദാദി അട്ഠവിധം രൂപം സദ്ധിം ഹദയവത്ഥുനാ ‘കമ്മജം’ നാമ. കേസമസ്സു ഹത്ഥിദന്താ അസ്സവാലാ ചമരവാലാതി ഏവമാദി ‘കമ്മപച്ചയം’ നാമ. ചക്കരതനം ദേവതാനം ഉയ്യാനവിമാനാദീനീതി ഏവമാദി ‘കമ്മപച്ചയഉതുസമുട്ഠാനം’ നാമ.

    Tattha cakkhupasādādi aṭṭhavidhaṃ rūpaṃ saddhiṃ hadayavatthunā ‘kammajaṃ’ nāma. Kesamassu hatthidantā assavālā camaravālāti evamādi ‘kammapaccayaṃ’ nāma. Cakkaratanaṃ devatānaṃ uyyānavimānādīnīti evamādi ‘kammapaccayautusamuṭṭhānaṃ’ nāma.

    ആഹാരതോ സമുട്ഠിതം സുദ്ധട്ഠകം ‘ആഹാരസമുട്ഠാനം’ നാമ. കബളീകാരോ ആഹാരോ ദ്വിന്നമ്പി രൂപസന്തതീനം പച്ചയോ ഹോതി ആഹാരസമുട്ഠാനസ്സ ച ഉപാദിന്നസ്സ ച. ആഹാരസമുട്ഠാനസ്സ ജനകോ ഹുത്വാ പച്ചയോ ഹോതി, കമ്മജസ്സ അനുപാലകോ ഹുത്വാതി ഇദം ആഹാരാനുപാലിതം കമ്മജരൂപം ‘ആഹാരപച്ചയം’ നാമ. വിസഭാഗാഹാരം സേവിത്വാ ആതപേ ഗച്ഛന്തസ്സ തിലകകാളകുട്ഠാദീനി ഉപ്പജ്ജന്തി, ഇദം ‘ആഹാരപച്ചയഉതുസമുട്ഠാനം’ നാമ.

    Āhārato samuṭṭhitaṃ suddhaṭṭhakaṃ ‘āhārasamuṭṭhānaṃ’ nāma. Kabaḷīkāro āhāro dvinnampi rūpasantatīnaṃ paccayo hoti āhārasamuṭṭhānassa ca upādinnassa ca. Āhārasamuṭṭhānassa janako hutvā paccayo hoti, kammajassa anupālako hutvāti idaṃ āhārānupālitaṃ kammajarūpaṃ ‘āhārapaccayaṃ’ nāma. Visabhāgāhāraṃ sevitvā ātape gacchantassa tilakakāḷakuṭṭhādīni uppajjanti, idaṃ ‘āhārapaccayautusamuṭṭhānaṃ’ nāma.

    ഉതുതോ സമുട്ഠിതം സുദ്ധട്ഠകം ‘ഉതുസമുട്ഠാനം’ നാമ. തസ്മിം ഉതു അഞ്ഞം അട്ഠകം സമുട്ഠാപേതി, ഇദം ‘ഉതുപച്ചയം’ നാമ. തസ്മിമ്പി ഉതു അഞ്ഞം അട്ഠകം സമുട്ഠാപേതി, ഇദം ‘ഉതുപച്ചയഉതുസമുട്ഠാനം’ നാമ. ഏവം തിസ്സോയേവ സന്തതിയോ ഘട്ടേതും സക്കോതി. ന തതോ പരം. ഇമമത്ഥം അനുപാദിന്നകേനാപി ദീപേതും വട്ടതി. ഉതുസമുട്ഠാനോ നാമ വലാഹകോ. ഉതുപച്ചയാ നാമ വുട്ഠിധാരാ. ദേവേ പന വുട്ഠേ ബീജാനി വിരൂഹന്തി, പഥവീ ഗന്ധം മുഞ്ചതി, പബ്ബതാ നീലാ ഖായന്തി, സമുദ്ദോ വഡ്ഢതി, ഏതം ഉതുപച്ചയഉതുസമുട്ഠാനം നാമ.

    Ututo samuṭṭhitaṃ suddhaṭṭhakaṃ ‘utusamuṭṭhānaṃ’ nāma. Tasmiṃ utu aññaṃ aṭṭhakaṃ samuṭṭhāpeti, idaṃ ‘utupaccayaṃ’ nāma. Tasmimpi utu aññaṃ aṭṭhakaṃ samuṭṭhāpeti, idaṃ ‘utupaccayautusamuṭṭhānaṃ’ nāma. Evaṃ tissoyeva santatiyo ghaṭṭetuṃ sakkoti. Na tato paraṃ. Imamatthaṃ anupādinnakenāpi dīpetuṃ vaṭṭati. Utusamuṭṭhāno nāma valāhako. Utupaccayā nāma vuṭṭhidhārā. Deve pana vuṭṭhe bījāni virūhanti, pathavī gandhaṃ muñcati, pabbatā nīlā khāyanti, samuddo vaḍḍhati, etaṃ utupaccayautusamuṭṭhānaṃ nāma.

    ചിത്തതോ സമുട്ഠിതം സുദ്ധട്ഠകം ‘ചിത്തസമുട്ഠാനം’ നാമ. ‘‘പച്ഛാജാതാ ചിത്തചേതസികാ ധമ്മാ പുരേജാതസ്സ ഇമസ്സ കായസ്സ പച്ഛാജാതപച്ചയേന പച്ചയോ’’തി (പട്ഠാ॰ ൧.൧.൧൧) ഇദം ‘ചിത്തപച്ചയം’ നാമ. ആകാസേ അന്തലിക്ഖേ ഹത്ഥിമ്പി ദസ്സേതി, അസ്സമ്പി ദസ്സേതി, രഥമ്പി ദസ്സേതി , വിവിധമ്പി സേനാബ്യൂഹം ദസ്സേതിതീ (പടി॰ മ॰ ൩.൧൮) ഇദം ‘ചിത്തപച്ചയഉതുസമുട്ഠാനം’ നാമ.

    Cittato samuṭṭhitaṃ suddhaṭṭhakaṃ ‘cittasamuṭṭhānaṃ’ nāma. ‘‘Pacchājātā cittacetasikā dhammā purejātassa imassa kāyassa pacchājātapaccayena paccayo’’ti (paṭṭhā. 1.1.11) idaṃ ‘cittapaccayaṃ’ nāma. Ākāse antalikkhe hatthimpi dasseti, assampi dasseti, rathampi dasseti , vividhampi senābyūhaṃ dassetitī (paṭi. ma. 3.18) idaṃ ‘cittapaccayautusamuṭṭhānaṃ’ nāma.

    ‘പരിനിപ്ഫന്ന’ന്തി പന്നരസ രൂപാനി പരിനിപ്ഫന്നാനി നാമ, ദസ അപരിനിപ്ഫന്നാനി നാമ. ‘യദി അപരിനിപ്ഫന്നാ, അസങ്ഖതാ നാമ ഭവേയ്യും’. ‘‘തേസംയേവ പന രൂപാനം കായവികാരോ ‘കായവിഞ്ഞത്തി’ നാമ, വചീവികാരോ ‘വചീവിഞ്ഞത്തി’ നാമ, ഛിദ്ദം വിവരം ‘ആകാസധാതു’ നാമ, ലഹുഭാവോ ‘ലഹുതാ’ നാമ, മുദുഭാവോ ‘മുദുതാ’ നാമ, കമ്മഞ്ഞഭാവോ ‘കമ്മഞ്ഞതാ’ നാമ, നിബ്ബത്തി ‘ഉപചയോ’ നാമ, പവത്തി ‘സന്തതി’ നാമ, ജീരണാകാരോ ‘ജരതാ’ നാമ, ഹുത്വാ അഭാവാകാരോ ‘അനിച്ചതാ’ നാമാതി. സബ്ബം പരിനിപ്ഫന്നം സങ്ഖതമേവ ഹോതീ’’തി.

    ‘Parinipphanna’nti pannarasa rūpāni parinipphannāni nāma, dasa aparinipphannāni nāma. ‘Yadi aparinipphannā, asaṅkhatā nāma bhaveyyuṃ’. ‘‘Tesaṃyeva pana rūpānaṃ kāyavikāro ‘kāyaviññatti’ nāma, vacīvikāro ‘vacīviññatti’ nāma, chiddaṃ vivaraṃ ‘ākāsadhātu’ nāma, lahubhāvo ‘lahutā’ nāma, mudubhāvo ‘mudutā’ nāma, kammaññabhāvo ‘kammaññatā’ nāma, nibbatti ‘upacayo’ nāma, pavatti ‘santati’ nāma, jīraṇākāro ‘jaratā’ nāma, hutvā abhāvākāro ‘aniccatā’ nāmāti. Sabbaṃ parinipphannaṃ saṅkhatameva hotī’’ti.

    അട്ഠസാലിനിയാ ധമ്മസങ്ഗഹഅട്ഠകഥായ

    Aṭṭhasāliniyā dhammasaṅgahaaṭṭhakathāya

    രൂപകണ്ഡവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Rūpakaṇḍavaṇṇanā niṭṭhitā.





    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact