Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / ખુદ્દસિક્ખા-મૂલસિક્ખા • Khuddasikkhā-mūlasikkhā

    ૪૧. પકિણ્ણકનિદ્દેસો

    41. Pakiṇṇakaniddeso

    પકિણ્ણકન્તિ –

    Pakiṇṇakanti –

    ૩૩૫.

    335.

    સદ્વારબન્ધને ઠાને, સોદુક્ખલકપાસકે;

    Sadvārabandhane ṭhāne, sodukkhalakapāsake;

    સયન્તેન દિવા દ્વારં, બન્ધેય્ય પરિવટ્ટકં.

    Sayantena divā dvāraṃ, bandheyya parivaṭṭakaṃ.

    ૩૩૬.

    336.

    સન્તે વિઞ્ઞુમ્હિ પુરિસે, આભોગો ચાપિ કપ્પતિ;

    Sante viññumhi purise, ābhogo cāpi kappati;

    સવસે તં વિનાકારં, સયન્તો દુક્કટં ફુસે.

    Savase taṃ vinākāraṃ, sayanto dukkaṭaṃ phuse.

    ૩૩૭.

    337.

    રતનાનિત્થિરૂપાનિ, ધઞ્ઞમિત્થિપસાધનં;

    Ratanānitthirūpāni, dhaññamitthipasādhanaṃ;

    તૂરિયાવુધભણ્ડાનિ, આમસન્તસ્સ દુક્કટં.

    Tūriyāvudhabhaṇḍāni, āmasantassa dukkaṭaṃ.

    ૩૩૮.

    338.

    સિત્થતેલોદતેલેહિ, ફણહત્થફણેહિ વા;

    Sitthatelodatelehi, phaṇahatthaphaṇehi vā;

    કોચ્છેનવાપિ યો કેસે, ઓસણ્ઠેય્યસ્સ દુક્કટં.

    Kocchenavāpi yo kese, osaṇṭheyyassa dukkaṭaṃ.

    ૩૩૯.

    339.

    નેકપાવુરણા એકત્થરણા વા તુવટ્ટયું;

    Nekapāvuraṇā ekattharaṇā vā tuvaṭṭayuṃ;

    તથેકમઞ્ચે ભુઞ્જેય્યું, એકસ્મિં વાપિ ભાજને.

    Tathekamañce bhuñjeyyuṃ, ekasmiṃ vāpi bhājane.

    ૩૪૦.

    340.

    ચતુરઙ્ગુલતો ઊનમધિકટ્ઠઙ્ગુલં તથા;

    Caturaṅgulato ūnamadhikaṭṭhaṅgulaṃ tathā;

    દન્તકટ્ઠં ન ખાદેય્ય, લસુણં ન અકલ્લકો.

    Dantakaṭṭhaṃ na khādeyya, lasuṇaṃ na akallako.

    ૩૪૧.

    341.

    હીનુક્કટ્ઠેહિ ઉક્કટ્ઠં, હીનં વા જાતિઆદિહિ;

    Hīnukkaṭṭhehi ukkaṭṭhaṃ, hīnaṃ vā jātiādihi;

    ઉજું વાઞ્ઞાપદેસેન, વદે દુબ્ભાસિતં દવા.

    Ujuṃ vāññāpadesena, vade dubbhāsitaṃ davā.

    ૩૪૨.

    342.

    દીઘે નખે ચ કેસે ચ, નાસલોમે ન ધારયે;

    Dīghe nakhe ca kese ca, nāsalome na dhāraye;

    ન લબ્ભં વીસતિમટ્ઠં, સમ્બાધે લોમહારણં.

    Na labbhaṃ vīsatimaṭṭhaṃ, sambādhe lomahāraṇaṃ.

    ૩૪૩.

    343.

    યથાવુડ્ઢં ન બાધેય્ય, સઙ્ઘુદ્દિટ્ઠંવ સઙ્ઘિકં;

    Yathāvuḍḍhaṃ na bādheyya, saṅghuddiṭṭhaṃva saṅghikaṃ;

    અધોતઅલ્લપાદેહિ, નક્કમે સયનાસનં;

    Adhotaallapādehi, nakkame sayanāsanaṃ;

    સુધોતપાદકં વાપિ, તથેવ સઉપાહનો.

    Sudhotapādakaṃ vāpi, tatheva saupāhano.

    ૩૪૪.

    344.

    સઙ્ઘાટિયા ન પલ્લત્થે, ભિત્તાદિં ન અપસ્સયે;

    Saṅghāṭiyā na pallatthe, bhittādiṃ na apassaye;

    પરિકમ્મકતં સન્તે, ઉદકે નો ન આચમે.

    Parikammakataṃ sante, udake no na ācame.

    ૩૪૫.

    345.

    અકપ્પિયસમાદાને, દવા સિલાપવિજ્ઝને;

    Akappiyasamādāne, davā silāpavijjhane;

    દેસનાય સભાગાય, આવિકમ્મે ચ દુક્કટં.

    Desanāya sabhāgāya, āvikamme ca dukkaṭaṃ.

    ૩૪૬.

    346.

    પટિસ્સવવિસંવાદે, સુદ્ધચિત્તસ્સ દુક્કટં;

    Paṭissavavisaṃvāde, suddhacittassa dukkaṭaṃ;

    પટિસ્સવક્ખણે એવ, પાચિત્તિ ઇતરસ્સ તુ.

    Paṭissavakkhaṇe eva, pācitti itarassa tu.

    ૩૪૭.

    347.

    ન રુક્ખમભિરૂહેય્ય, સતિ કિચ્ચેવ પોરિસં;

    Na rukkhamabhirūheyya, sati kicceva porisaṃ;

    આપદાસુ યથાકામં, કપ્પતી અભિરૂહિતું.

    Āpadāsu yathākāmaṃ, kappatī abhirūhituṃ.

    ૩૪૮.

    348.

    વિનાદ્ધાનં વજન્તસ્સ, દુક્કટં પરિસાવનં;

    Vināddhānaṃ vajantassa, dukkaṭaṃ parisāvanaṃ;

    યાચમાનસ્સ અદ્ધાને, અદદન્તસ્સ દુક્કટં.

    Yācamānassa addhāne, adadantassa dukkaṭaṃ.

    ૩૪૯.

    349.

    થુલ્લચ્ચયં ફુસે અઙ્ગજાતચ્છેદેન દુક્કટં;

    Thullaccayaṃ phuse aṅgajātacchedena dukkaṭaṃ;

    આબાધપ્પચ્ચયાઞ્ઞત્ર, સેસઙ્ગે અત્તઘાતને.

    Ābādhappaccayāññatra, sesaṅge attaghātane.

    ૩૫૦.

    350.

    ચિત્તપોત્થકરૂપાનિ, ન કરે ન ચ કારયે;

    Cittapotthakarūpāni, na kare na ca kāraye;

    ન વુટ્ઠાપેય્ય ભુઞ્જન્તં, આરામારઞ્ઞગેહસુ.

    Na vuṭṭhāpeyya bhuñjantaṃ, ārāmāraññagehasu.

    ૩૫૧.

    351.

    યાનાનિ પુમયુત્તાનિ, સિવિકં હત્થવટ્ટકં;

    Yānāni pumayuttāni, sivikaṃ hatthavaṭṭakaṃ;

    પાટઙ્કિઞ્ચ ગિલાનસ્સ, કપ્પતી અભિરૂહિતું.

    Pāṭaṅkiñca gilānassa, kappatī abhirūhituṃ.

    ૩૫૨.

    352.

    બુદ્ધં ધમ્મઞ્ચ સઙ્ઘઞ્ચ, આરબ્ભ કરણે દવં;

    Buddhaṃ dhammañca saṅghañca, ārabbha karaṇe davaṃ;

    દુક્કટં પરિસં વાપિ, અઞ્ઞસ્સ ઉપલાળને.

    Dukkaṭaṃ parisaṃ vāpi, aññassa upalāḷane.

    ૩૫૩.

    353.

    કાયં ઊરું નિમિત્તં વા, ભિક્ખુનીનં ન દસ્સયે;

    Kāyaṃ ūruṃ nimittaṃ vā, bhikkhunīnaṃ na dassaye;

    વિવરિત્વા ન સિઞ્ચેય્ય, તા કદ્દમુદકાદિના.

    Vivaritvā na siñceyya, tā kaddamudakādinā.

    ૩૫૪.

    354.

    ન ગણ્હતો ચ ઓવાદં, ન પચ્ચાહરતોપિ ચ;

    Na gaṇhato ca ovādaṃ, na paccāharatopi ca;

    બાલં ગિલાનં ગમિયં, વજ્જયિત્વાન દુક્કટં.

    Bālaṃ gilānaṃ gamiyaṃ, vajjayitvāna dukkaṭaṃ.

    ૩૫૫.

    355.

    લોકાયતં ન વાચેય્ય, પલિતં ન ચ ગાહયે;

    Lokāyataṃ na vāceyya, palitaṃ na ca gāhaye;

    પેળાયપિ ન ભુઞ્જેય્ય, ન કીળે કિઞ્ચિ કીળિતં.

    Peḷāyapi na bhuñjeyya, na kīḷe kiñci kīḷitaṃ.

    ૩૫૬.

    356.

    પારુપે ન નિવાસેય્ય, ગિહિપારુતનિવાસનં;

    Pārupe na nivāseyya, gihipārutanivāsanaṃ;

    સંવેલ્લિયં નિવાસેય્ય, દાયં નાલિમ્પયેય્ય વા.

    Saṃvelliyaṃ nivāseyya, dāyaṃ nālimpayeyya vā.

    ૩૫૭.

    357.

    વડ્ઢિં પયોજયે યાચે, નોઞ્ઞાતકપ્પવારિતે;

    Vaḍḍhiṃ payojaye yāce, noññātakappavārite;

    અત્તનો પરિભોગત્થં, દિન્નમઞ્ઞસ્સ નો દદે;

    Attano paribhogatthaṃ, dinnamaññassa no dade;

    અગ્ગં ગહેત્વા ભુત્વા વા, કતિપાહં પુનો દદે.

    Aggaṃ gahetvā bhutvā vā, katipāhaṃ puno dade.

    ૩૫૮.

    358.

    ઉદ્દિસ્સ યાચને રક્ખં, ઞત્વાઞત્વા વ દણ્ડિનં;

    Uddissa yācane rakkhaṃ, ñatvāñatvā va daṇḍinaṃ;

    ગીવાસ્સ દણ્ડિતે દણ્ડો, સયં દણ્ડાપને પન;

    Gīvāssa daṇḍite daṇḍo, sayaṃ daṇḍāpane pana;

    દણ્ડસ્સ અગ્ઘભેદેન, ઞેય્યા પારાજિકાદિકા.

    Daṇḍassa agghabhedena, ñeyyā pārājikādikā.

    ૩૫૯.

    359.

    હરન્તેસુ પરિક્ખારં, ‘‘ચોરો ચોરો’’તિ ભાસિતે;

    Harantesu parikkhāraṃ, ‘‘coro coro’’ti bhāsite;

    અનત્થાયેસં ગણ્હન્તે, દણ્ડં ગીવાસ્સ તત્તકં.

    Anatthāyesaṃ gaṇhante, daṇḍaṃ gīvāssa tattakaṃ.

    ૩૬૦.

    360.

    વિઘાસુચ્ચારસઙ્કાર-મુત્તં છડ્ડેય્ય દુક્કટં;

    Vighāsuccārasaṅkāra-muttaṃ chaḍḍeyya dukkaṭaṃ;

    બહિ પાકારકુટ્ટાનં, વળઞ્જે નાવલોકિય;

    Bahi pākārakuṭṭānaṃ, vaḷañje nāvalokiya;

    હરિતે વાપિ વીહાદિ-નાળિકેરાદિરોપિમે.

    Harite vāpi vīhādi-nāḷikerādiropime.

    ૩૬૧.

    361.

    યોજાપેતું પયોજેતું, પયુત્તાનિ ચ પસ્સિતું;

    Yojāpetuṃ payojetuṃ, payuttāni ca passituṃ;

    ન લબ્ભં ધમ્મયુત્તમ્પિ, નચ્ચં ગીતઞ્ચ વાદિતં;

    Na labbhaṃ dhammayuttampi, naccaṃ gītañca vāditaṃ;

    ‘‘ઉપહારં કરોમા’’તિ, વુત્તે વા સમ્પટિચ્છિતું.

    ‘‘Upahāraṃ karomā’’ti, vutte vā sampaṭicchituṃ.

    ૩૬૨.

    362.

    રાજાગારં પોક્ખરણિં, ઉય્યાનં ચિત્તગારકં;

    Rājāgāraṃ pokkharaṇiṃ, uyyānaṃ cittagārakaṃ;

    કીળત્થં ગચ્છતો દટ્ઠું, આરામં દુક્કટં કતં.

    Kīḷatthaṃ gacchato daṭṭhuṃ, ārāmaṃ dukkaṭaṃ kataṃ.

    ૩૬૩.

    363.

    નવે ન પટિબાહેય્યા-સનેનુણ્હે ન ચીવરં;

    Nave na paṭibāheyyā-sanenuṇhe na cīvaraṃ;

    નિદહેય્ય ખમાપેય્ય, ગરુના ચ પણામિતો.

    Nidaheyya khamāpeyya, garunā ca paṇāmito.

    ૩૬૪.

    364.

    અક્કોસને પરમ્મુખા, આપત્તીહિ ચ સત્તહિ;

    Akkosane parammukhā, āpattīhi ca sattahi;

    ભિક્ખું ઉપાસકં વાપિ, અઞ્ઞેનેવ ચ દુક્કટં.

    Bhikkhuṃ upāsakaṃ vāpi, aññeneva ca dukkaṭaṃ.

    ૩૬૫.

    365.

    ન લબ્ભં વિનિપાતેતું, સદ્ધાદેય્યઞ્ચ ચીવરં;

    Na labbhaṃ vinipātetuṃ, saddhādeyyañca cīvaraṃ;

    લબ્ભં પિતૂનં સેસાનં, ઞાતીનમ્પિ ન લબ્ભતિ.

    Labbhaṃ pitūnaṃ sesānaṃ, ñātīnampi na labbhati.

    ૩૬૬.

    366.

    વસ્સંવુત્થોઞ્ઞતોઞ્ઞત્ર , ભાગં ગણ્હેય્ય દુક્કટં;

    Vassaṃvutthoññatoññatra , bhāgaṃ gaṇheyya dukkaṭaṃ;

    પટિદેય્ય નટ્ઠે જિણ્ણે, ગીવા નો દેય્ય ચોદિતો;

    Paṭideyya naṭṭhe jiṇṇe, gīvā no deyya codito;

    ધુરનિક્ખેપતો તેસં, હોતિ ભણ્ડગ્ઘકારિયો.

    Dhuranikkhepato tesaṃ, hoti bhaṇḍagghakāriyo.

    ૩૬૭.

    367.

    ન સન્તરુત્તરો ગામં, કલ્લો વા સઉપાહનો;

    Na santaruttaro gāmaṃ, kallo vā saupāhano;

    પવિસેય્ય ન ધારેય્ય, ચામરીમકસબીજનિં.

    Paviseyya na dhāreyya, cāmarīmakasabījaniṃ.

    ૩૬૮.

    368.

    અગિલાનો ન છિન્દેય્ય, કેસે કત્તરિયા બહિ;

    Agilāno na chindeyya, kese kattariyā bahi;

    આરામતો ન ધારેય્ય, છત્તં લબ્ભતિ ગુત્તિયા.

    Ārāmato na dhāreyya, chattaṃ labbhati guttiyā.

    ૩૬૯.

    369.

    ગાહેય્ય નુભતોકાજં, એકન્તરિકકાજકં;

    Gāheyya nubhatokājaṃ, ekantarikakājakaṃ;

    સીસક્ખન્ધકટિભારા, હત્થોલમ્બો ચ લબ્ભતિ.

    Sīsakkhandhakaṭibhārā, hattholambo ca labbhati.

    ૩૭૦.

    370.

    આપત્તિયા અનોકાસ-કતં ચોદેય્ય દુક્કટં;

    Āpattiyā anokāsa-kataṃ codeyya dukkaṭaṃ;

    સુદ્ધસ્સ ચ અવત્થુસ્મિં, તથા ઓકાસકારણે.

    Suddhassa ca avatthusmiṃ, tathā okāsakāraṇe.

    ૩૭૧.

    371.

    અટ્ઠઙ્ગુલાધિકં મઞ્ચપટિપાદં ન ધારયે;

    Aṭṭhaṅgulādhikaṃ mañcapaṭipādaṃ na dhāraye;

    પકતઙ્ગુલેન સત્તાનં, મઞ્ચં વા ઉચ્ચપાદકં.

    Pakataṅgulena sattānaṃ, mañcaṃ vā uccapādakaṃ.

    ૩૭૨.

    372.

    મૂગબ્બતાદિં ગણ્હેય્ય, દુક્કટં તિત્થિયબ્બતં;

    Mūgabbatādiṃ gaṇheyya, dukkaṭaṃ titthiyabbataṃ;

    ખુરભણ્ડં પરિહરે, તથા ન્હાપિતપુબ્બકો.

    Khurabhaṇḍaṃ parihare, tathā nhāpitapubbako.

    ૩૭૩.

    373.

    યં કિઞ્ચિ યાચિતું હત્થકમ્મં તદનુસારતો;

    Yaṃ kiñci yācituṃ hatthakammaṃ tadanusārato;

    લદ્ધં ગહેતું નિક્કમ્મમયાચિત્વાપિ કપ્પતિ;

    Laddhaṃ gahetuṃ nikkammamayācitvāpi kappati;

    કારેતુમાહરાપેતું, યં કિઞ્ચિપરસન્તકં.

    Kāretumāharāpetuṃ, yaṃ kiñciparasantakaṃ.

    ૩૭૪.

    374.

    ગિહીનં ગોપકે દેન્તે, ગહેતું દેતિ યત્તકં;

    Gihīnaṃ gopake dente, gahetuṃ deti yattakaṃ;

    લબ્ભં યથાપરિચ્છેદં, સઙ્ઘચેતિયસન્તકે.

    Labbhaṃ yathāparicchedaṃ, saṅghacetiyasantake.

    ૩૭૫.

    375.

    દ્વીહાપજ્જેય્ય આપત્તિં, કાયવાચાહિ વા છહિ;

    Dvīhāpajjeyya āpattiṃ, kāyavācāhi vā chahi;

    અલજ્જિઞ્ઞાણકુક્કુચ્ચપકતત્તા સતિપ્લવા;

    Alajjiññāṇakukkuccapakatattā satiplavā;

    અકપ્પિયે વા કપ્પિયે, કપ્પાકપ્પિયસઞ્ઞિતા.

    Akappiye vā kappiye, kappākappiyasaññitā.

    ૩૭૬.

    376.

    અલજ્જિઞ્ઞાણતાપત્તિં , કાયવાચાહિ છાદયે;

    Alajjiññāṇatāpattiṃ , kāyavācāhi chādaye;

    લિઙ્ગે સઙ્ઘે ગણેકસ્મિં, ચતુધાપત્તિવુટ્ઠિતિ.

    Liṅge saṅghe gaṇekasmiṃ, catudhāpattivuṭṭhiti.

    ૩૭૭.

    377.

    પરિકથોભાસવિઞ્ઞત્તિ, ન લબ્ભા પચ્ચયદ્વયે;

    Parikathobhāsaviññatti, na labbhā paccayadvaye;

    વિઞ્ઞત્તિયેવ તતિયે, સેસે સબ્બમ્પિ લબ્ભતિ.

    Viññattiyeva tatiye, sese sabbampi labbhati.

    ૩૭૮.

    378.

    ન રૂહતચ્ચયે દાનં, પઞ્ચન્નં સહધમ્મિનં;

    Na rūhataccaye dānaṃ, pañcannaṃ sahadhamminaṃ;

    સઙ્ઘસ્સેવ ચ તં હોતિ, ગિહીનં પન રૂહતિ.

    Saṅghasseva ca taṃ hoti, gihīnaṃ pana rūhati.

    ૩૭૯.

    379.

    ભિક્ખુ વા સામણેરો વા, કાલં કયિરાથૂપસ્સયે;

    Bhikkhu vā sāmaṇero vā, kālaṃ kayirāthūpassaye;

    ભિક્ખુસઙ્ઘોવ દાયજ્જો, તત્થ સેસેપ્યયંનયો.

    Bhikkhusaṅghova dāyajjo, tattha sesepyayaṃnayo.

    ૩૮૦.

    380.

    પુરિમસ્સેવિમં દિન્નં, દેહિ નેત્વાસુકસ્સતિ;

    Purimassevimaṃ dinnaṃ, dehi netvāsukassati;

    પચ્છિમસ્સેવ દમ્મીતિ, દિન્નં ઞત્વા ઇમં વિધિં;

    Pacchimasseva dammīti, dinnaṃ ñatvā imaṃ vidhiṃ;

    ગણ્હે વિસ્સાસગાહં વાધિટ્ઠે મતકચીવરં.

    Gaṇhe vissāsagāhaṃ vādhiṭṭhe matakacīvaraṃ.

    ૩૮૧.

    381.

    લોહભણ્ડે પહરણિં, દારુભણ્ડે ચ દારુજં;

    Lohabhaṇḍe paharaṇiṃ, dārubhaṇḍe ca dārujaṃ;

    પત્તં પાદુકપલ્લઙ્કં, આસન્દિં મત્તિકામયે;

    Pattaṃ pādukapallaṅkaṃ, āsandiṃ mattikāmaye;

    ઠપેત્વા કપ્પતિ સબ્બં, કતકં કુમ્ભકારિકન્તિ.

    Ṭhapetvā kappati sabbaṃ, katakaṃ kumbhakārikanti.





    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact