Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / મહાવગ્ગપાળિ • Mahāvaggapāḷi

    ૨૭૫. પાલિલેય્યકગમનકથા

    275. Pālileyyakagamanakathā

    ૪૬૭. 1 અથ ખો ભગવા આયસ્મન્તઞ્ચ અનુરુદ્ધં આયસ્મન્તઞ્ચ નન્દિયં આયસ્મન્તઞ્ચ કિમિલં ધમ્મિયા કથાય સન્દસ્સેત્વા સમાદપેત્વા સમુત્તેજેત્વા સમ્પહંસેત્વા ઉટ્ઠાયાસના યેન પાલિલેય્યકં 2 તેન ચારિકં પક્કામિ. અનુપુબ્બેન ચારિકં ચરમાનો યેન પાલિલેય્યકં તદવસરિ. તત્ર સુદં ભગવા પાલિલેય્યકે વિહરતિ રક્ખિતવનસણ્ડે ભદ્દસાલમૂલે. અથ ખો ભગવતો રહોગતસ્સ પટિસલ્લીનસ્સ એવં ચેતસો પરિવિતક્કો ઉદપાદિ – ‘‘અહં ખો પુબ્બે આકિણ્ણો ન ફાસુ વિહાસિં તેહિ કોસમ્બકેહિ 3 ભિક્ખૂહિ ભણ્ડનકારકેહિ કલહકારકેહિ વિવાદકારકેહિ ભસ્સકારકેહિ સઙ્ઘે અધિકરણકારકેહિ. સોમ્હિ એતરહિ એકો અદુતિયો સુખં ફાસુ વિહરામિ અઞ્ઞત્રેવ તેહિ કોસમ્બકેહિ ભિક્ખૂહિ ભણ્ડનકારકેહિ કલહકારકેહિ વિવાદકારકેહિ ભસ્સકારકેહિ સઙ્ઘે અધિકરણકારકેહી’’તિ.

    467.4 Atha kho bhagavā āyasmantañca anuruddhaṃ āyasmantañca nandiyaṃ āyasmantañca kimilaṃ dhammiyā kathāya sandassetvā samādapetvā samuttejetvā sampahaṃsetvā uṭṭhāyāsanā yena pālileyyakaṃ 5 tena cārikaṃ pakkāmi. Anupubbena cārikaṃ caramāno yena pālileyyakaṃ tadavasari. Tatra sudaṃ bhagavā pālileyyake viharati rakkhitavanasaṇḍe bhaddasālamūle. Atha kho bhagavato rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi – ‘‘ahaṃ kho pubbe ākiṇṇo na phāsu vihāsiṃ tehi kosambakehi 6 bhikkhūhi bhaṇḍanakārakehi kalahakārakehi vivādakārakehi bhassakārakehi saṅghe adhikaraṇakārakehi. Somhi etarahi eko adutiyo sukhaṃ phāsu viharāmi aññatreva tehi kosambakehi bhikkhūhi bhaṇḍanakārakehi kalahakārakehi vivādakārakehi bhassakārakehi saṅghe adhikaraṇakārakehī’’ti.

    અઞ્ઞતરોપિ ખો હત્થિનાગો આકિણ્ણો વિહરતિ હત્થીહિ હત્થિનીહિ હત્થિકળભેહિ હત્થિચ્છાપેહિ, છિન્નગ્ગાનિ ચેવ તિણાનિ ખાદતિ, ઓભગ્ગોભગ્ગઞ્ચસ્સ સાખાભઙ્ગં ખાદન્તિ, આવિલાનિ ચ પાનીયાનિ પિવતિ, ઓગાહા ચસ્સ ઓતિણ્ણસ્સ હત્થિનિયો કાયં ઉપનિઘંસન્તિયો ગચ્છન્તિ. અથ ખો તસ્સ હત્થિનાગસ્સ એતદહોસિ – ‘‘અહં ખો આકિણ્ણો વિહરામિ હત્થીહિ હત્થિનીહિ હત્થિકળભેહિ હત્થિચ્છાપેહિ, છિન્નગ્ગાનિ ચેવ તિણાનિ ખાદામિ, ઓભગ્ગોભગ્ગઞ્ચ મે સાખાભઙ્ગં ખાદન્તિ, આવિલાનિ ચ પાનીયાનિ પિવામિ, ઓગાહા ચ મે ઓતિણ્ણસ્સ હત્થિનિયો કાયં ઉપનિઘંસન્તિયો ગચ્છન્તિ. યંનૂનાહં એકોવ ગણસ્મા વૂપકટ્ઠો વિહરેય્ય’’ન્તિ. અથ ખો સો હત્થિનાગો યૂથા અપક્કમ્મ યેન પાલિલેય્યકં રક્ખિતવનસણ્ડો ભદ્દસાલમૂલં યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિ, ઉપસઙ્કમિત્વા સોણ્ડાય ભગવતો પાનીયં પરિભોજનીયં ઉપટ્ઠાપેતિ, અપ્પહરિતઞ્ચ કરોતિ. અથ ખો તસ્સ હત્થિનાગસ્સ એતદહોસિ – ‘‘અહં ખો પુબ્બે આકિણ્ણો ન ફાસુ વિહાસિં હત્થીહિ હત્થિનીહિ હત્થિકળભેહિ હત્થિચ્છાપેહિ, છિન્નગ્ગાનિ ચેવ તિણાનિ ખાદિં, ઓભગ્ગોભગ્ગઞ્ચ મે સાખાભઙ્ગં ખાદિંસુ, આવિલાનિ ચ પાનીયાનિ અપાયિં ઓગાહા ચ મે ઓતિણ્ણસ્સ 7 હત્થિનિયો કાયં ઉપનિઘંસન્તિયો અગમંસુ. સોમ્હિ એતરહિ એકો અદુતિયો સુખં ફાસુ વિહરામિ અઞ્ઞત્રેવ હત્થીહિ હત્થિનીહિ હત્થિકળભેહિ હત્થિચ્છાપેહી’’તિ.

    Aññataropi kho hatthināgo ākiṇṇo viharati hatthīhi hatthinīhi hatthikaḷabhehi hatthicchāpehi, chinnaggāni ceva tiṇāni khādati, obhaggobhaggañcassa sākhābhaṅgaṃ khādanti, āvilāni ca pānīyāni pivati, ogāhā cassa otiṇṇassa hatthiniyo kāyaṃ upanighaṃsantiyo gacchanti. Atha kho tassa hatthināgassa etadahosi – ‘‘ahaṃ kho ākiṇṇo viharāmi hatthīhi hatthinīhi hatthikaḷabhehi hatthicchāpehi, chinnaggāni ceva tiṇāni khādāmi, obhaggobhaggañca me sākhābhaṅgaṃ khādanti, āvilāni ca pānīyāni pivāmi, ogāhā ca me otiṇṇassa hatthiniyo kāyaṃ upanighaṃsantiyo gacchanti. Yaṃnūnāhaṃ ekova gaṇasmā vūpakaṭṭho vihareyya’’nti. Atha kho so hatthināgo yūthā apakkamma yena pālileyyakaṃ rakkhitavanasaṇḍo bhaddasālamūlaṃ yena bhagavā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā soṇḍāya bhagavato pānīyaṃ paribhojanīyaṃ upaṭṭhāpeti, appaharitañca karoti. Atha kho tassa hatthināgassa etadahosi – ‘‘ahaṃ kho pubbe ākiṇṇo na phāsu vihāsiṃ hatthīhi hatthinīhi hatthikaḷabhehi hatthicchāpehi, chinnaggāni ceva tiṇāni khādiṃ, obhaggobhaggañca me sākhābhaṅgaṃ khādiṃsu, āvilāni ca pānīyāni apāyiṃ ogāhā ca me otiṇṇassa 8 hatthiniyo kāyaṃ upanighaṃsantiyo agamaṃsu. Somhi etarahi eko adutiyo sukhaṃ phāsu viharāmi aññatreva hatthīhi hatthinīhi hatthikaḷabhehi hatthicchāpehī’’ti.

    અથ ખો ભગવા અત્તનો ચ પવિવેકં વિદિત્વા તસ્સ ચ હત્થિનાગસ્સ ચેતસા ચેતોપરિવિતક્કમઞ્ઞાય તાયં વેલાયં ઇમં ઉદાનં ઉદાનેસિ –

    Atha kho bhagavā attano ca pavivekaṃ viditvā tassa ca hatthināgassa cetasā cetoparivitakkamaññāya tāyaṃ velāyaṃ imaṃ udānaṃ udānesi –

    9 ‘‘એતં 10 નાગસ્સ નાગેન, ઈસાદન્તસ્સ હત્થિનો;

    11 ‘‘Etaṃ 12 nāgassa nāgena, īsādantassa hatthino;

    સમેતિ ચિત્તં ચિત્તેન, યદેકો રમતી વને’’તિ.

    Sameti cittaṃ cittena, yadeko ramatī vane’’ti.

    અથ ખો ભગવા પાલિલેય્યકે યથાભિરન્તં વિહરિત્વા યેન સાવત્થિ તેન ચારિકં પક્કામિ. અનુપુબ્બેન ચારિકં ચરમાનો યેન સાવત્થિ તદવસરિ. તત્ર સુદં ભગવા સાવત્થિયં વિહરતિ જેતવને અનાથપિણ્ડિકસ્સ આરામે. અથ ખો કોસમ્બકા ઉપાસકા – ‘‘ઇમે ખો અય્યા કોસમ્બકા ભિક્ખૂ બહુનો અમ્હાકં અનત્થસ્સ કારકા . ઇમેહિ ઉબ્બાળ્હો ભગવા પક્કન્તો. હન્દ મયં અય્યે કોસમ્બકે ભિક્ખૂ નેવ અભિવાદેય્યામ, ન પચ્ચુટ્ઠેય્યામ, ન અઞ્જલિકમ્મં સામીચિકમ્મં કરેય્યામ, ન સક્કરેય્યામ, ન ગરું કરેય્યામ, ન માનેય્યામ, ન ભજેય્યામ, ન પૂજેય્યામ, ઉપગતાનમ્પિ પિણ્ડકં ન દજ્જેય્યામ – એવં ઇમે અમ્હેહિ અસક્કરિયમાના અગરુકરિયમાના અમાનિયમાના અભજિયમાના અપૂજિયમાના અસક્કારપકતા પક્કમિસ્સન્તિ વા વિબ્ભમિસ્સન્તિ વા ભગવન્તં વા પસાદેસ્સન્તી’’તિ. અથ ખો કોસમ્બકા ઉપાસકા કોસમ્બકે ભિક્ખૂ નેવ અભિવાદેસું, ન પચ્ચુટ્ઠેસું, ન અઞ્જલિકમ્મં સામીચિકમ્મં અકંસુ, ન સક્કરિંસુ, ન ગરું કરિંસુ, ન માનેસું, ન ભજેસું ન પૂજેસું, ઉપગતાનમ્પિ પિણ્ડકં ન અદંસુ. અથ ખો કોસમ્બકા ભિક્ખૂ કોસમ્બકેહિ ઉપાસકેહિ અસક્કરિયમાના અગરુકરિયમાના અમાનિયમાના અભજિયમાના અપૂજિયમાના અસક્કારપકતા એવમાહંસુ – ‘‘હન્દ મયં, આવુસો, સાવત્થિં ગન્ત્વા ભગવતો સન્તિકે ઇમં અધિકરણં વૂપસમેય્યામા’’તિ.

    Atha kho bhagavā pālileyyake yathābhirantaṃ viharitvā yena sāvatthi tena cārikaṃ pakkāmi. Anupubbena cārikaṃ caramāno yena sāvatthi tadavasari. Tatra sudaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Atha kho kosambakā upāsakā – ‘‘ime kho ayyā kosambakā bhikkhū bahuno amhākaṃ anatthassa kārakā . Imehi ubbāḷho bhagavā pakkanto. Handa mayaṃ ayye kosambake bhikkhū neva abhivādeyyāma, na paccuṭṭheyyāma, na añjalikammaṃ sāmīcikammaṃ kareyyāma, na sakkareyyāma, na garuṃ kareyyāma, na māneyyāma, na bhajeyyāma, na pūjeyyāma, upagatānampi piṇḍakaṃ na dajjeyyāma – evaṃ ime amhehi asakkariyamānā agarukariyamānā amāniyamānā abhajiyamānā apūjiyamānā asakkārapakatā pakkamissanti vā vibbhamissanti vā bhagavantaṃ vā pasādessantī’’ti. Atha kho kosambakā upāsakā kosambake bhikkhū neva abhivādesuṃ, na paccuṭṭhesuṃ, na añjalikammaṃ sāmīcikammaṃ akaṃsu, na sakkariṃsu, na garuṃ kariṃsu, na mānesuṃ, na bhajesuṃ na pūjesuṃ, upagatānampi piṇḍakaṃ na adaṃsu. Atha kho kosambakā bhikkhū kosambakehi upāsakehi asakkariyamānā agarukariyamānā amāniyamānā abhajiyamānā apūjiyamānā asakkārapakatā evamāhaṃsu – ‘‘handa mayaṃ, āvuso, sāvatthiṃ gantvā bhagavato santike imaṃ adhikaraṇaṃ vūpasameyyāmā’’ti.

    પાલિલેય્યકગમનકથા નિટ્ઠિતા.

    Pālileyyakagamanakathā niṭṭhitā.







    Footnotes:
    1. ઉદા॰ ૩૫ આદયો થોકં વિસદિસં
    2. પારિલેય્યકં (સી॰ સ્યા॰)
    3. કોસબ્ભિકેહિ (સ્યા॰)
    4. udā. 35 ādayo thokaṃ visadisaṃ
    5. pārileyyakaṃ (sī. syā.)
    6. kosabbhikehi (syā.)
    7. ઓગાહઞ્ચસ્સ ઓતિણ્ણસ્સ (સ્યા॰), ઓગાહા ચસ્સ ઉત્તિણ્ણસ્સ (સી॰)
    8. ogāhañcassa otiṇṇassa (syā.), ogāhā cassa uttiṇṇassa (sī.)
    9. ઉદા॰ ૩૫
    10. એવં (ક॰)
    11. udā. 35
    12. evaṃ (ka.)



    Related texts:



    અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / વિનયપિટક (અટ્ઠકથા) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / મહાવગ્ગ-અટ્ઠકથા • Mahāvagga-aṭṭhakathā / પાલિલેય્યકગમનકથા • Pālileyyakagamanakathā

    ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / સારત્થદીપની-ટીકા • Sāratthadīpanī-ṭīkā / પાલિલેય્યકગમનકથાવણ્ણના • Pālileyyakagamanakathāvaṇṇanā

    ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વજિરબુદ્ધિ-ટીકા • Vajirabuddhi-ṭīkā / પાલિલેય્યકગમનકથાવણ્ણના • Pālileyyakagamanakathāvaṇṇanā

    ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વિમતિવિનોદની-ટીકા • Vimativinodanī-ṭīkā / પાલિલેય્યકગમનકથાવણ્ણના • Pālileyyakagamanakathāvaṇṇanā

    ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / પાચિત્યાદિયોજનાપાળિ • Pācityādiyojanāpāḷi / ૨૭૫. પાલિલેય્યકગમનકથા • 275. Pālileyyakagamanakathā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact