Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / సారత్థదీపనీ-టీకా • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
పణామనాఖమాపనాకథావణ్ణనా
Paṇāmanākhamāpanākathāvaṇṇanā
౮౦. యం పుబ్బే లక్ఖణం వుత్తన్తి సమ్బన్ధో, ‘‘తేనేవ లక్ఖణేన నిస్సయన్తేవాసికస్స ఆపత్తి వేదితబ్బా’’తి పోత్థకేసు పాఠో దిస్సతి, ‘‘న తేనేవ లక్ఖణేన నిస్సయన్తేవాసికస్స ఆపత్తి వేదితబ్బా’’తి ఏవం పనేత్థ పాఠో వేదితబ్బో. సద్ధివిహారికస్స వుత్తలక్ఖణేన నిస్సయన్తేవాసికస్స ఆపత్తి న వేదితబ్బాతి ఏవం పనేత్థ అత్థోపి వేదితబ్బో. అఞ్ఞథా ‘‘నిస్సయన్తేవాసికేన హి యావ ఆచరియం నిస్సాయ వసతి, తావ సబ్బం ఆచరియవత్తం కాతబ్బ’’న్తి ఇదం విరుజ్ఝేయ్య. ఇదఞ్హి వచనం నిస్సయన్తేవాసికస్స అముత్తనిస్సయస్సేవ వత్తం అకరోన్తస్స ఆపత్తీతి దీపేతి. తస్మా సద్ధివిహారికస్స యథావుత్తవత్తం అకరోన్తస్స నిస్సయముత్తకస్స అముత్తకస్సపి ఆపత్తి, నిస్సయన్తేవాసికస్స పన అముత్తనిస్సయస్సేవ ఆపత్తీతి గహేతబ్బం. తేనేవ విసుద్ధిమగ్గేపి (విసుద్ధి॰ ౧.౪౧) ఞాతిపలిబోధకథాయం –
80. Yaṃ pubbe lakkhaṇaṃ vuttanti sambandho, ‘‘teneva lakkhaṇena nissayantevāsikassa āpatti veditabbā’’ti potthakesu pāṭho dissati, ‘‘na teneva lakkhaṇena nissayantevāsikassa āpatti veditabbā’’ti evaṃ panettha pāṭho veditabbo. Saddhivihārikassa vuttalakkhaṇena nissayantevāsikassa āpatti na veditabbāti evaṃ panettha atthopi veditabbo. Aññathā ‘‘nissayantevāsikena hi yāva ācariyaṃ nissāya vasati, tāva sabbaṃ ācariyavattaṃ kātabba’’nti idaṃ virujjheyya. Idañhi vacanaṃ nissayantevāsikassa amuttanissayasseva vattaṃ akarontassa āpattīti dīpeti. Tasmā saddhivihārikassa yathāvuttavattaṃ akarontassa nissayamuttakassa amuttakassapi āpatti, nissayantevāsikassa pana amuttanissayasseva āpattīti gahetabbaṃ. Teneva visuddhimaggepi (visuddhi. 1.41) ñātipalibodhakathāyaṃ –
‘‘ఞాతీతి విహారే ఆచరియుపజ్ఝాయసద్ధివిహారికఅన్తేవాసికసమానుపజ్ఝాయకసమానాచరియకా, ఘరే మాతా పితా భగినీ భాతాతి ఏవమాదికా. తే గిలానా ఇమస్స పలిబోధా హోన్తి, తస్మా సో పలిబోధో ఉపట్ఠహిత్వా తేసం పాకతికకరణేన ఉపచ్ఛిన్దితబ్బో. తత్థ ఉపజ్ఝాయో తావ గిలానో సచే లహుం న వుట్ఠాతి, యావజీవం పటిజగ్గితబ్బో. తథా పబ్బజ్జాచరియో ఉపసమ్పదాచరియో సద్ధివిహారికో ఉపసమ్పాదితపబ్బాజితఅన్తేవాసికసమానుపజ్ఝాయకా చ. నిస్సయాచరియ ఉద్దేసాచరియ నిస్సయన్తేవాసిక ఉద్దేసన్తేవాసికసమానాచరియకా పన యావ నిస్సయఉద్దేసా అనుపచ్ఛిన్నా, తావ పటిజగ్గితబ్బా’’తి –
‘‘Ñātīti vihāre ācariyupajjhāyasaddhivihārikaantevāsikasamānupajjhāyakasamānācariyakā, ghare mātā pitā bhaginī bhātāti evamādikā. Te gilānā imassa palibodhā honti, tasmā so palibodho upaṭṭhahitvā tesaṃ pākatikakaraṇena upacchinditabbo. Tattha upajjhāyo tāva gilāno sace lahuṃ na vuṭṭhāti, yāvajīvaṃ paṭijaggitabbo. Tathā pabbajjācariyo upasampadācariyo saddhivihāriko upasampāditapabbājitaantevāsikasamānupajjhāyakā ca. Nissayācariya uddesācariya nissayantevāsika uddesantevāsikasamānācariyakā pana yāva nissayauddesā anupacchinnā, tāva paṭijaggitabbā’’ti –
విభాగేన వుత్తం. అయఞ్చ విభాగో ‘‘తేనేవ లక్ఖణేన నిస్సయన్తేవాసికస్స ఆపత్తి వేదితబ్బా’’తి ఏవం పాఠే సతి న యుజ్జేయ్య. అయఞ్హి పాఠో సద్ధివిహారికస్స వియ నిస్సయన్తేవాసికస్సపి యథావుత్తవత్తం అకరోన్తస్స నిస్సయముత్తకస్స అముత్తకస్సపి ఆపత్తీతి ఇమమత్థం దీపేతి, తస్మా వుత్తనయేనేవేత్థ పాఠో గహేతబ్బో.
Vibhāgena vuttaṃ. Ayañca vibhāgo ‘‘teneva lakkhaṇena nissayantevāsikassa āpatti veditabbā’’ti evaṃ pāṭhe sati na yujjeyya. Ayañhi pāṭho saddhivihārikassa viya nissayantevāsikassapi yathāvuttavattaṃ akarontassa nissayamuttakassa amuttakassapi āpattīti imamatthaṃ dīpeti, tasmā vuttanayenevettha pāṭho gahetabbo.
పబ్బజ్జఉపసమ్పదధమ్మన్తేవాసికేహి పన…పే॰… తావ వత్తం కాతబ్బన్తి పబ్బజ్జాచరియఉపసమ్పదాచరియధమ్మాచరియానం
Pabbajjaupasampadadhammantevāsikehi pana…pe… tāva vattaṃ kātabbanti pabbajjācariyaupasampadācariyadhammācariyānaṃ
ఏతేహి యథావుత్తవత్తం కాతబ్బం. తత్థ యేన సిక్ఖాపదాని దిన్నాని, అయం పబ్బజ్జాచరియో. యేన ఉపసమ్పదకమ్మవాచా వుత్తా, అయం ఉపసమ్పదాచరియో. యో ఉద్దేసం పరిపుచ్ఛం వా దేతి, అయం ధమ్మాచరియోతి వేదితబ్బం. సేసమేత్థ ఉత్తానమేవ.
Etehi yathāvuttavattaṃ kātabbaṃ. Tattha yena sikkhāpadāni dinnāni, ayaṃ pabbajjācariyo. Yena upasampadakammavācā vuttā, ayaṃ upasampadācariyo. Yo uddesaṃ paripucchaṃ vā deti, ayaṃ dhammācariyoti veditabbaṃ. Sesamettha uttānameva.
పణామనాఖమాపనాకథావణ్ణనా నిట్ఠితా.
Paṇāmanākhamāpanākathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / వినయపిటక • Vinayapiṭaka / మహావగ్గపాళి • Mahāvaggapāḷi / ౨౦. పణామనా ఖమాపనా • 20. Paṇāmanā khamāpanā
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / వినయపిటక (అట్ఠకథా) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / మహావగ్గ-అట్ఠకథా • Mahāvagga-aṭṭhakathā / పణామనాఖమనాకథా • Paṇāmanākhamanākathā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / విమతివినోదనీ-టీకా • Vimativinodanī-ṭīkā / పణామనాఖమాపనాకథావణ్ణనా • Paṇāmanākhamāpanākathāvaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / పాచిత్యాదియోజనాపాళి • Pācityādiyojanāpāḷi / ౨౦. పణామనాఖమాపనాకథా • 20. Paṇāmanākhamāpanākathā