Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સારત્થદીપની-ટીકા • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
પણામનાખમાપનાકથાવણ્ણના
Paṇāmanākhamāpanākathāvaṇṇanā
૮૦. યં પુબ્બે લક્ખણં વુત્તન્તિ સમ્બન્ધો, ‘‘તેનેવ લક્ખણેન નિસ્સયન્તેવાસિકસ્સ આપત્તિ વેદિતબ્બા’’તિ પોત્થકેસુ પાઠો દિસ્સતિ, ‘‘ન તેનેવ લક્ખણેન નિસ્સયન્તેવાસિકસ્સ આપત્તિ વેદિતબ્બા’’તિ એવં પનેત્થ પાઠો વેદિતબ્બો. સદ્ધિવિહારિકસ્સ વુત્તલક્ખણેન નિસ્સયન્તેવાસિકસ્સ આપત્તિ ન વેદિતબ્બાતિ એવં પનેત્થ અત્થોપિ વેદિતબ્બો. અઞ્ઞથા ‘‘નિસ્સયન્તેવાસિકેન હિ યાવ આચરિયં નિસ્સાય વસતિ, તાવ સબ્બં આચરિયવત્તં કાતબ્બ’’ન્તિ ઇદં વિરુજ્ઝેય્ય. ઇદઞ્હિ વચનં નિસ્સયન્તેવાસિકસ્સ અમુત્તનિસ્સયસ્સેવ વત્તં અકરોન્તસ્સ આપત્તીતિ દીપેતિ. તસ્મા સદ્ધિવિહારિકસ્સ યથાવુત્તવત્તં અકરોન્તસ્સ નિસ્સયમુત્તકસ્સ અમુત્તકસ્સપિ આપત્તિ, નિસ્સયન્તેવાસિકસ્સ પન અમુત્તનિસ્સયસ્સેવ આપત્તીતિ ગહેતબ્બં. તેનેવ વિસુદ્ધિમગ્ગેપિ (વિસુદ્ધિ॰ ૧.૪૧) ઞાતિપલિબોધકથાયં –
80. Yaṃ pubbe lakkhaṇaṃ vuttanti sambandho, ‘‘teneva lakkhaṇena nissayantevāsikassa āpatti veditabbā’’ti potthakesu pāṭho dissati, ‘‘na teneva lakkhaṇena nissayantevāsikassa āpatti veditabbā’’ti evaṃ panettha pāṭho veditabbo. Saddhivihārikassa vuttalakkhaṇena nissayantevāsikassa āpatti na veditabbāti evaṃ panettha atthopi veditabbo. Aññathā ‘‘nissayantevāsikena hi yāva ācariyaṃ nissāya vasati, tāva sabbaṃ ācariyavattaṃ kātabba’’nti idaṃ virujjheyya. Idañhi vacanaṃ nissayantevāsikassa amuttanissayasseva vattaṃ akarontassa āpattīti dīpeti. Tasmā saddhivihārikassa yathāvuttavattaṃ akarontassa nissayamuttakassa amuttakassapi āpatti, nissayantevāsikassa pana amuttanissayasseva āpattīti gahetabbaṃ. Teneva visuddhimaggepi (visuddhi. 1.41) ñātipalibodhakathāyaṃ –
‘‘ઞાતીતિ વિહારે આચરિયુપજ્ઝાયસદ્ધિવિહારિકઅન્તેવાસિકસમાનુપજ્ઝાયકસમાનાચરિયકા, ઘરે માતા પિતા ભગિની ભાતાતિ એવમાદિકા. તે ગિલાના ઇમસ્સ પલિબોધા હોન્તિ, તસ્મા સો પલિબોધો ઉપટ્ઠહિત્વા તેસં પાકતિકકરણેન ઉપચ્છિન્દિતબ્બો. તત્થ ઉપજ્ઝાયો તાવ ગિલાનો સચે લહું ન વુટ્ઠાતિ, યાવજીવં પટિજગ્ગિતબ્બો. તથા પબ્બજ્જાચરિયો ઉપસમ્પદાચરિયો સદ્ધિવિહારિકો ઉપસમ્પાદિતપબ્બાજિતઅન્તેવાસિકસમાનુપજ્ઝાયકા ચ. નિસ્સયાચરિય ઉદ્દેસાચરિય નિસ્સયન્તેવાસિક ઉદ્દેસન્તેવાસિકસમાનાચરિયકા પન યાવ નિસ્સયઉદ્દેસા અનુપચ્છિન્ના, તાવ પટિજગ્ગિતબ્બા’’તિ –
‘‘Ñātīti vihāre ācariyupajjhāyasaddhivihārikaantevāsikasamānupajjhāyakasamānācariyakā, ghare mātā pitā bhaginī bhātāti evamādikā. Te gilānā imassa palibodhā honti, tasmā so palibodho upaṭṭhahitvā tesaṃ pākatikakaraṇena upacchinditabbo. Tattha upajjhāyo tāva gilāno sace lahuṃ na vuṭṭhāti, yāvajīvaṃ paṭijaggitabbo. Tathā pabbajjācariyo upasampadācariyo saddhivihāriko upasampāditapabbājitaantevāsikasamānupajjhāyakā ca. Nissayācariya uddesācariya nissayantevāsika uddesantevāsikasamānācariyakā pana yāva nissayauddesā anupacchinnā, tāva paṭijaggitabbā’’ti –
વિભાગેન વુત્તં. અયઞ્ચ વિભાગો ‘‘તેનેવ લક્ખણેન નિસ્સયન્તેવાસિકસ્સ આપત્તિ વેદિતબ્બા’’તિ એવં પાઠે સતિ ન યુજ્જેય્ય. અયઞ્હિ પાઠો સદ્ધિવિહારિકસ્સ વિય નિસ્સયન્તેવાસિકસ્સપિ યથાવુત્તવત્તં અકરોન્તસ્સ નિસ્સયમુત્તકસ્સ અમુત્તકસ્સપિ આપત્તીતિ ઇમમત્થં દીપેતિ, તસ્મા વુત્તનયેનેવેત્થ પાઠો ગહેતબ્બો.
Vibhāgena vuttaṃ. Ayañca vibhāgo ‘‘teneva lakkhaṇena nissayantevāsikassa āpatti veditabbā’’ti evaṃ pāṭhe sati na yujjeyya. Ayañhi pāṭho saddhivihārikassa viya nissayantevāsikassapi yathāvuttavattaṃ akarontassa nissayamuttakassa amuttakassapi āpattīti imamatthaṃ dīpeti, tasmā vuttanayenevettha pāṭho gahetabbo.
પબ્બજ્જઉપસમ્પદધમ્મન્તેવાસિકેહિ પન…પે॰… તાવ વત્તં કાતબ્બન્તિ પબ્બજ્જાચરિયઉપસમ્પદાચરિયધમ્માચરિયાનં
Pabbajjaupasampadadhammantevāsikehi pana…pe… tāva vattaṃ kātabbanti pabbajjācariyaupasampadācariyadhammācariyānaṃ
એતેહિ યથાવુત્તવત્તં કાતબ્બં. તત્થ યેન સિક્ખાપદાનિ દિન્નાનિ, અયં પબ્બજ્જાચરિયો. યેન ઉપસમ્પદકમ્મવાચા વુત્તા, અયં ઉપસમ્પદાચરિયો. યો ઉદ્દેસં પરિપુચ્છં વા દેતિ, અયં ધમ્માચરિયોતિ વેદિતબ્બં. સેસમેત્થ ઉત્તાનમેવ.
Etehi yathāvuttavattaṃ kātabbaṃ. Tattha yena sikkhāpadāni dinnāni, ayaṃ pabbajjācariyo. Yena upasampadakammavācā vuttā, ayaṃ upasampadācariyo. Yo uddesaṃ paripucchaṃ vā deti, ayaṃ dhammācariyoti veditabbaṃ. Sesamettha uttānameva.
પણામનાખમાપનાકથાવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Paṇāmanākhamāpanākathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / વિનયપિટક • Vinayapiṭaka / મહાવગ્ગપાળિ • Mahāvaggapāḷi / ૨૦. પણામના ખમાપના • 20. Paṇāmanā khamāpanā
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / વિનયપિટક (અટ્ઠકથા) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / મહાવગ્ગ-અટ્ઠકથા • Mahāvagga-aṭṭhakathā / પણામનાખમનાકથા • Paṇāmanākhamanākathā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વિમતિવિનોદની-ટીકા • Vimativinodanī-ṭīkā / પણામનાખમાપનાકથાવણ્ણના • Paṇāmanākhamāpanākathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / પાચિત્યાદિયોજનાપાળિ • Pācityādiyojanāpāḷi / ૨૦. પણામનાખમાપનાકથા • 20. Paṇāmanākhamāpanākathā