Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / મહાવગ્ગપાળિ • Mahāvaggapāḷi |
૧૭. પણામિતકથા
17. Paṇāmitakathā
૬૮. તેન ખો પન સમયેન સદ્ધિવિહારિકા ઉપજ્ઝાયેસુ ન સમ્મા વત્તન્તિ. યે તે ભિક્ખૂ અપ્પિચ્છા…પે॰… તે ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – ‘‘કથઞ્હિ નામ સદ્ધિવિહારિકા ઉપજ્ઝાયેસુ ન સમ્મા વત્તિસ્સન્તી’’તિ. અથ ખો તે ભિક્ખૂ ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું…પે॰… સચ્ચં કિર, ભિક્ખવે, સદ્ધિવિહારિકા ઉપજ્ઝાયેસુ ન સમ્મા વત્તન્તીતિ? સચ્ચં ભગવાતિ. વિગરહિ બુદ્ધો ભગવા…પે॰… કથઞ્હિ નામ, ભિક્ખવે, સદ્ધિવિહારિકા ઉપજ્ઝાયેસુ ન સમ્મા વત્તિસ્સન્તીતિ…પે॰… વિગરહિત્વા…પે॰… ધમ્મિં કથં કત્વા ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – ‘‘ન, ભિક્ખવે, સદ્ધિવિહારિકેન ઉપજ્ઝાયમ્હિ ન સમ્મા વત્તિતબ્બં. યો ન સમ્મા વત્તેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સા’’તિ . નેવ સમ્મા વત્તન્તિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, અસમ્માવત્તન્તં પણામેતું. એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, પણામેતબ્બો – ‘‘પણામેમિ ત’’ન્તિ વા, ‘‘માયિધ પટિક્કમી’’તિ વા, ‘‘નીહર તે પત્તચીવર’’ન્તિ વા, ‘‘નાહં તયા ઉપટ્ઠાતબ્બો’’તિ વા, કાયેન વિઞ્ઞાપેતિ, વાચાય વિઞ્ઞાપેતિ, કાયેન વાચાય વિઞ્ઞાપેતિ, પણામિતો હોતિ સદ્ધિવિહારિકો; ન કાયેન વિઞ્ઞાપેતિ, ન વાચાય વિઞ્ઞાપેતિ, ન કાયેન વાચાય વિઞ્ઞાપેતિ, ન પણામિતો હોતિ સદ્ધિવિહારિકોતિ.
68. Tena kho pana samayena saddhivihārikā upajjhāyesu na sammā vattanti. Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma saddhivihārikā upajjhāyesu na sammā vattissantī’’ti. Atha kho te bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… saccaṃ kira, bhikkhave, saddhivihārikā upajjhāyesu na sammā vattantīti? Saccaṃ bhagavāti. Vigarahi buddho bhagavā…pe… kathañhi nāma, bhikkhave, saddhivihārikā upajjhāyesu na sammā vattissantīti…pe… vigarahitvā…pe… dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘na, bhikkhave, saddhivihārikena upajjhāyamhi na sammā vattitabbaṃ. Yo na sammā vatteyya, āpatti dukkaṭassā’’ti . Neva sammā vattanti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Anujānāmi, bhikkhave, asammāvattantaṃ paṇāmetuṃ. Evañca pana, bhikkhave, paṇāmetabbo – ‘‘paṇāmemi ta’’nti vā, ‘‘māyidha paṭikkamī’’ti vā, ‘‘nīhara te pattacīvara’’nti vā, ‘‘nāhaṃ tayā upaṭṭhātabbo’’ti vā, kāyena viññāpeti, vācāya viññāpeti, kāyena vācāya viññāpeti, paṇāmito hoti saddhivihāriko; na kāyena viññāpeti, na vācāya viññāpeti, na kāyena vācāya viññāpeti, na paṇāmito hoti saddhivihārikoti.
તેન ખો પન સમયેન સદ્ધિવિહારિકા પણામિતા ન ખમાપેન્તિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ખમાપેતુન્તિ. નેવ ખમાપેન્તિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું . ન, ભિક્ખવે, પણામિતેન ન ખમાપેતબ્બો. યો ન ખમાપેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સાતિ.
Tena kho pana samayena saddhivihārikā paṇāmitā na khamāpenti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Anujānāmi, bhikkhave, khamāpetunti. Neva khamāpenti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ . Na, bhikkhave, paṇāmitena na khamāpetabbo. Yo na khamāpeyya, āpatti dukkaṭassāti.
તેન ખો પન સમયેન ઉપજ્ઝાયા ખમાપિયમાના ન ખમન્તિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ખમિતુન્તિ. નેવ ખમન્તિ. સદ્ધિવિહારિકા પક્કમન્તિપિ વિબ્ભમન્તિપિ તિત્થિયેસુપિ સઙ્કમન્તિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ન, ભિક્ખવે, ખમાપિયમાનેન ન ખમિતબ્બં. યો ન ખમેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સાતિ.
Tena kho pana samayena upajjhāyā khamāpiyamānā na khamanti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Anujānāmi, bhikkhave, khamitunti. Neva khamanti. Saddhivihārikā pakkamantipi vibbhamantipi titthiyesupi saṅkamanti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Na, bhikkhave, khamāpiyamānena na khamitabbaṃ. Yo na khameyya, āpatti dukkaṭassāti.
તેન ખો પન સમયેન ઉપજ્ઝાયા સમ્માવત્તન્તં પણામેન્તિ, અસમ્માવત્તન્તં ન પણામેન્તિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ન, ભિક્ખવે, સમ્માવત્તન્તો પણામેતબ્બો. યો પણામેય્ય , આપત્તિ દુક્કટસ્સ . ન ચ, ભિક્ખવે, અસમ્માવત્તન્તો ન પણામેતબ્બો. યો ન પણામેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સાતિ.
Tena kho pana samayena upajjhāyā sammāvattantaṃ paṇāmenti, asammāvattantaṃ na paṇāmenti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Na, bhikkhave, sammāvattanto paṇāmetabbo. Yo paṇāmeyya , āpatti dukkaṭassa . Na ca, bhikkhave, asammāvattanto na paṇāmetabbo. Yo na paṇāmeyya, āpatti dukkaṭassāti.
‘‘પઞ્ચહિ, ભિક્ખવે, અઙ્ગેહિ સમન્નાગતો સદ્ધિવિહારિકો પણામેતબ્બો. ઉપજ્ઝાયમ્હિ નાધિમત્તં પેમં હોતિ, નાધિમત્તો પસાદો હોતિ, નાધિમત્તા હિરી હોતિ, નાધિમત્તો ગારવો હોતિ, નાધિમત્તા ભાવના હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતો સદ્ધિવિહારિકો પણામેતબ્બો.
‘‘Pañcahi, bhikkhave, aṅgehi samannāgato saddhivihāriko paṇāmetabbo. Upajjhāyamhi nādhimattaṃ pemaṃ hoti, nādhimatto pasādo hoti, nādhimattā hirī hoti, nādhimatto gāravo hoti, nādhimattā bhāvanā hoti – imehi kho, bhikkhave, pañcahaṅgehi samannāgato saddhivihāriko paṇāmetabbo.
‘‘પઞ્ચહિ, ભિક્ખવે, અઙ્ગેહિ સમન્નાગતો સદ્ધિવિહારિકો ન પણામેતબ્બો. ઉપજ્ઝાયમ્હિ અધિમત્તં પેમં હોતિ, અધિમત્તો પસાદો હોતિ, અધિમત્તા હિરી હોતિ, અધિમત્તો ગારવો હોતિ, અધિમત્તા ભાવના હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતો સદ્ધિવિહારિકો ન પણામેતબ્બો.
‘‘Pañcahi, bhikkhave, aṅgehi samannāgato saddhivihāriko na paṇāmetabbo. Upajjhāyamhi adhimattaṃ pemaṃ hoti, adhimatto pasādo hoti, adhimattā hirī hoti, adhimatto gāravo hoti, adhimattā bhāvanā hoti – imehi kho, bhikkhave, pañcahaṅgehi samannāgato saddhivihāriko na paṇāmetabbo.
‘‘પઞ્ચહિ, ભિક્ખવે, અઙ્ગેહિ સમન્નાગતો સદ્ધિવિહારિકો અલં પણામેતું. ઉપજ્ઝાયમ્હિ નાધિમત્તં પેમં હોતિ, નાધિમત્તો પસાદો હોતિ, નાધિમત્તા હિરી હોતિ, નાધિમત્તા ગારવો હોતિ, નાધિમત્તા ભાવના હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતો સદ્ધિવિહારિકો અલં પણામેતું.
‘‘Pañcahi, bhikkhave, aṅgehi samannāgato saddhivihāriko alaṃ paṇāmetuṃ. Upajjhāyamhi nādhimattaṃ pemaṃ hoti, nādhimatto pasādo hoti, nādhimattā hirī hoti, nādhimattā gāravo hoti, nādhimattā bhāvanā hoti – imehi kho, bhikkhave, pañcahaṅgehi samannāgato saddhivihāriko alaṃ paṇāmetuṃ.
‘‘પઞ્ચહિ, ભિક્ખવે, અઙ્ગેહિ સમન્નાગતો સદ્ધિવિહારિકો નાલં પણામેતું. ઉપજ્ઝાયમ્હિ અધિમત્તં પેમં હોતિ, અધિમત્તો પસાદો હોતિ, અધિમત્તા હિરી હોતિ, અધિમત્તો ગારવો હોતિ, અધિમત્તા ભાવના હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતો સદ્ધિવિહારિકો નાલં પણામેતું.
‘‘Pañcahi, bhikkhave, aṅgehi samannāgato saddhivihāriko nālaṃ paṇāmetuṃ. Upajjhāyamhi adhimattaṃ pemaṃ hoti, adhimatto pasādo hoti, adhimattā hirī hoti, adhimatto gāravo hoti, adhimattā bhāvanā hoti – imehi kho, bhikkhave, pañcahaṅgehi samannāgato saddhivihāriko nālaṃ paṇāmetuṃ.
‘‘પઞ્ચહિ , ભિક્ખવે, અઙ્ગેહિ સમન્નાગતં સદ્ધિવિહારિકં અપ્પણામેન્તો ઉપજ્ઝાયો સાતિસારો હોતિ, પણામેન્તો અનતિસારો હોતિ. ઉપજ્ઝાયમ્હિ નાધિમત્તં પેમં હોતિ, નાધિમત્તો પસાદો હોતિ, નાધિમત્તા હિરી હોતિ, નાધિમત્તો ગારવો હોતિ, નાધિમત્તા ભાવના હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં સદ્ધિવિહારિકં અપ્પણામેન્તો ઉપજ્ઝાયો સાતિસારો હોતિ, પણામેન્તો અનતિસારો હોતિ.
‘‘Pañcahi , bhikkhave, aṅgehi samannāgataṃ saddhivihārikaṃ appaṇāmento upajjhāyo sātisāro hoti, paṇāmento anatisāro hoti. Upajjhāyamhi nādhimattaṃ pemaṃ hoti, nādhimatto pasādo hoti, nādhimattā hirī hoti, nādhimatto gāravo hoti, nādhimattā bhāvanā hoti – imehi kho, bhikkhave, pañcahaṅgehi samannāgataṃ saddhivihārikaṃ appaṇāmento upajjhāyo sātisāro hoti, paṇāmento anatisāro hoti.
‘‘પઞ્ચહિ, ભિક્ખવે, અઙ્ગેહિ સમન્નાગતં સદ્ધિવિહારિકં પણામેન્તો ઉપજ્ઝાયો સાતિસારો હોતિ, અપ્પણામેન્તો અનતિસારો હોતિ. ઉપજ્ઝાયમ્હિ અધિમત્તં પેમં હોતિ, અધિમત્તો પસાદો હોતિ, અધિમત્તા હિરી હોતિ, અધિમત્તો ગારવો હોતિ, અધિમત્તા ભાવના હોતિ – ઇમેહિ ખો, ભિક્ખવે, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં સદ્ધિવિહારિકં પણામેન્તો ઉપજ્ઝાયો સાતિસારો હોતિ, અપ્પણામેન્તો અનતિસારો હોતી’’તિ.
‘‘Pañcahi, bhikkhave, aṅgehi samannāgataṃ saddhivihārikaṃ paṇāmento upajjhāyo sātisāro hoti, appaṇāmento anatisāro hoti. Upajjhāyamhi adhimattaṃ pemaṃ hoti, adhimatto pasādo hoti, adhimattā hirī hoti, adhimatto gāravo hoti, adhimattā bhāvanā hoti – imehi kho, bhikkhave, pañcahaṅgehi samannāgataṃ saddhivihārikaṃ paṇāmento upajjhāyo sātisāro hoti, appaṇāmento anatisāro hotī’’ti.
૬૯. તેન ખો પન સમયેન અઞ્ઞતરો બ્રાહ્મણો ભિક્ખૂ ઉપસઙ્કમિત્વા પબ્બજ્જં યાચિ. તં ભિક્ખૂ ન ઇચ્છિંસુ પબ્બાજેતું. સો ભિક્ખૂસુ પબ્બજ્જં અલભમાનો કિસો અહોસિ લૂખો દુબ્બણ્ણો ઉપ્પણ્ડુપ્પણ્ડુકજાતો ધમનિસન્થતગત્તો. અદ્દસા ખો ભગવા તં બ્રાહ્મણં કિસં લૂખં દુબ્બણ્ણં ઉપ્પણ્ડુપ્પણ્ડુકજાતં ધમનિસન્થતગત્તં, દિસ્વાન ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – ‘‘કિં નુ ખો સો, ભિક્ખવે, બ્રાહ્મણો કિસો લૂખો દુબ્બણ્ણો ઉપ્પણ્ડુપ્પણ્ડુકજાતો ધમનિસન્થતગત્તો’’તિ? એસો, ભન્તે, બ્રાહ્મણો ભિક્ખૂ ઉપસઙ્કમિત્વા પબ્બજ્જં યાચિ. તં ભિક્ખૂ ન ઇચ્છિંસુ પબ્બાજેતું. સો ભિક્ખૂસુ પબ્બજ્જં અલભમાનો કિસો લૂખો દુબ્બણ્ણો ઉપ્પણ્ડુપ્પણ્ડુકજાતો ધમનિસન્થતગત્તોતિ. અથ ખો ભગવા ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – ‘‘કો નુ ખો, ભિક્ખવે, તસ્સ બ્રાહ્મણસ્સ અધિકારં સરસી’’તિ? એવં વુત્તે આયસ્મા સારિપુત્તો ભગવન્તં એતદવોચ – ‘‘અહં ખો, ભન્તે, તસ્સ બ્રાહ્મણસ્સ અધિકારં સરામી’’તિ. ‘‘કિં પન ત્વં, સારિપુત્ત, તસ્સ બ્રાહ્મણસ્સ અધિકારં સરસી’’તિ? ‘‘ઇધ મે, ભન્તે, સો બ્રાહ્મણો રાજગહે પિણ્ડાય ચરન્તસ્સ કટચ્છુભિક્ખં દાપેસિ. ઇમં ખો અહં, ભન્તે, તસ્સ બ્રાહ્મણસ્સ અધિકારં સરામી’’તિ. ‘‘સાધુ સાધુ, સારિપુત્ત, કતઞ્ઞુનો હિ, સારિપુત્ત, સપ્પુરિસા કતવેદિનો. તેન હિ ત્વં, સારિપુત્ત, તં બ્રાહ્મણં પબ્બાજેહિ ઉપસમ્પાદેહી’’તિ . ‘‘કથાહં, ભન્તે , તં બ્રાહ્મણં પબ્બાજેમિ ઉપસમ્પાદેમી’’તિ? અથ ખો ભગવા એતસ્મિં નિદાને એતસ્મિં પકરણે ધમ્મિં કથં કત્વા ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – યા સા, ભિક્ખવે, મયા તીહિ સરણગમનેહિ ઉપસમ્પદા અનુઞ્ઞાતા, તં અજ્જતગ્ગે પટિક્ખિપામિ. અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ઞત્તિચતુત્થેન કમ્મેન ઉપસમ્પાદેતું 1. એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, ઉપસમ્પાદેતબ્બો. બ્યત્તેન ભિક્ખુના પટિબલેન સઙ્ઘો ઞાપેતબ્બો –
69. Tena kho pana samayena aññataro brāhmaṇo bhikkhū upasaṅkamitvā pabbajjaṃ yāci. Taṃ bhikkhū na icchiṃsu pabbājetuṃ. So bhikkhūsu pabbajjaṃ alabhamāno kiso ahosi lūkho dubbaṇṇo uppaṇḍuppaṇḍukajāto dhamanisanthatagatto. Addasā kho bhagavā taṃ brāhmaṇaṃ kisaṃ lūkhaṃ dubbaṇṇaṃ uppaṇḍuppaṇḍukajātaṃ dhamanisanthatagattaṃ, disvāna bhikkhū āmantesi – ‘‘kiṃ nu kho so, bhikkhave, brāhmaṇo kiso lūkho dubbaṇṇo uppaṇḍuppaṇḍukajāto dhamanisanthatagatto’’ti? Eso, bhante, brāhmaṇo bhikkhū upasaṅkamitvā pabbajjaṃ yāci. Taṃ bhikkhū na icchiṃsu pabbājetuṃ. So bhikkhūsu pabbajjaṃ alabhamāno kiso lūkho dubbaṇṇo uppaṇḍuppaṇḍukajāto dhamanisanthatagattoti. Atha kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘ko nu kho, bhikkhave, tassa brāhmaṇassa adhikāraṃ sarasī’’ti? Evaṃ vutte āyasmā sāriputto bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ahaṃ kho, bhante, tassa brāhmaṇassa adhikāraṃ sarāmī’’ti. ‘‘Kiṃ pana tvaṃ, sāriputta, tassa brāhmaṇassa adhikāraṃ sarasī’’ti? ‘‘Idha me, bhante, so brāhmaṇo rājagahe piṇḍāya carantassa kaṭacchubhikkhaṃ dāpesi. Imaṃ kho ahaṃ, bhante, tassa brāhmaṇassa adhikāraṃ sarāmī’’ti. ‘‘Sādhu sādhu, sāriputta, kataññuno hi, sāriputta, sappurisā katavedino. Tena hi tvaṃ, sāriputta, taṃ brāhmaṇaṃ pabbājehi upasampādehī’’ti . ‘‘Kathāhaṃ, bhante , taṃ brāhmaṇaṃ pabbājemi upasampādemī’’ti? Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – yā sā, bhikkhave, mayā tīhi saraṇagamanehi upasampadā anuññātā, taṃ ajjatagge paṭikkhipāmi. Anujānāmi, bhikkhave, ñatticatutthena kammena upasampādetuṃ 2. Evañca pana, bhikkhave, upasampādetabbo. Byattena bhikkhunā paṭibalena saṅgho ñāpetabbo –
૭૦. ‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ઇત્થન્નામો ઇત્થન્નામસ્સ આયસ્મતો ઉપસમ્પદાપેક્ખો. યદિ સઙ્ઘસ્સ પત્તકલ્લં, સઙ્ઘો ઇત્થન્નામં ઉપસમ્પાદેય્ય ઇત્થન્નામેન ઉપજ્ઝાયેન. એસા ઞત્તિ.
70. ‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Ayaṃ itthannāmo itthannāmassa āyasmato upasampadāpekkho. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, saṅgho itthannāmaṃ upasampādeyya itthannāmena upajjhāyena. Esā ñatti.
‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ઇત્થન્નામો ઇત્થન્નામસ્સ આયસ્મતો ઉપસમ્પદાપેક્ખો. સઙ્ઘો ઇત્થન્નામં ઉપસમ્પાદેતિ ઇત્થન્નામેન ઉપજ્ઝાયેન. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ ઇત્થન્નામસ્સ ઉપસમ્પદા ઇત્થન્નામેન ઉપજ્ઝાયેન, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.
‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Ayaṃ itthannāmo itthannāmassa āyasmato upasampadāpekkho. Saṅgho itthannāmaṃ upasampādeti itthannāmena upajjhāyena. Yassāyasmato khamati itthannāmassa upasampadā itthannāmena upajjhāyena, so tuṇhassa; yassa nakkhamati, so bhāseyya.
‘‘દુતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ – સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ઇત્થન્નામો ઇત્થન્નામસ્સ આયસ્મતો ઉપસમ્પદાપેક્ખો. સઙ્ઘો ઇત્થન્નામં ઉપસમ્પાદેતિ ઇત્થન્નામેન ઉપજ્ઝાયેન. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ ઇત્થન્નામસ્સ ઉપસમ્પદા ઇત્થન્નામેન ઉપજ્ઝાયેન, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય .
‘‘Dutiyampi etamatthaṃ vadāmi – suṇātu me, bhante, saṅgho. Ayaṃ itthannāmo itthannāmassa āyasmato upasampadāpekkho. Saṅgho itthannāmaṃ upasampādeti itthannāmena upajjhāyena. Yassāyasmato khamati itthannāmassa upasampadā itthannāmena upajjhāyena, so tuṇhassa; yassa nakkhamati, so bhāseyya .
‘‘તતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ – સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ઇત્થન્નામો ઇત્થન્નામસ્સ આયસ્મતો ઉપસમ્પદાપેક્ખો. સઙ્ઘો ઇત્થન્નામં ઉપસમ્પાદેતિ ઇત્થન્નામેન ઉપજ્ઝાયેન. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ ઇત્થન્નામસ્સ ઉપસમ્પદા ઇત્થન્નામેન ઉપજ્ઝાયેન, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.
‘‘Tatiyampi etamatthaṃ vadāmi – suṇātu me, bhante, saṅgho. Ayaṃ itthannāmo itthannāmassa āyasmato upasampadāpekkho. Saṅgho itthannāmaṃ upasampādeti itthannāmena upajjhāyena. Yassāyasmato khamati itthannāmassa upasampadā itthannāmena upajjhāyena, so tuṇhassa; yassa nakkhamati, so bhāseyya.
‘‘ઉપસમ્પન્નો સઙ્ઘેન ઇત્થન્નામો ઇત્થન્નામેન ઉપજ્ઝાયેન. ખમતિ સઙ્ઘસ્સ, તસ્મા તુણ્હી, એવમેતં ધારયામી’’તિ.
‘‘Upasampanno saṅghena itthannāmo itthannāmena upajjhāyena. Khamati saṅghassa, tasmā tuṇhī, evametaṃ dhārayāmī’’ti.
૭૧. તેન ખો પન સમયેન અઞ્ઞતરો ભિક્ખુ ઉપસમ્પન્નસમનન્તરા અનાચારં આચરતિ. ભિક્ખૂ એવમાહંસુ – ‘‘માવુસો, એવરૂપં અકાસિ, નેતં કપ્પતી’’તિ. સો એવમાહ – ‘‘નેવાહં આયસ્મન્તે યાચિં ઉપસમ્પાદેથ મન્તિ. કિસ્સ મં તુમ્હે અયાચિતા ઉપસમ્પાદિત્થા’’તિ? ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું . ન, ભિક્ખવે, અયાચિતેન ઉપસમ્પાદેતબ્બો . યો ઉપસમ્પાદેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, યાચિતેન ઉપસમ્પાદેતું. એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, યાચિતબ્બો. તેન ઉપસમ્પદાપેક્ખેન સઙ્ઘં ઉપસઙ્કમિત્વા એકંસં ઉત્તરાસઙ્ગં કરિત્વા ભિક્ખૂનં પાદે વન્દિત્વા ઉક્કુટિકં નિસીદિત્વા અઞ્જલિં પગ્ગહેત્વા એવમસ્સ વચનીયો – ‘‘સઙ્ઘં, ભન્તે, ઉપસમ્પદં યાચામિ, ઉલ્લુમ્પતુ મં, ભન્તે, સઙ્ઘો અનુકમ્પં ઉપાદાયા’’તિ. દુતિયમ્પિ યાચિતબ્બો. તતિયમ્પિ યાચિતબ્બો. બ્યત્તેન ભિક્ખુના પટિબલેન સઙ્ઘો ઞાપેતબ્બો –
71. Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu upasampannasamanantarā anācāraṃ ācarati. Bhikkhū evamāhaṃsu – ‘‘māvuso, evarūpaṃ akāsi, netaṃ kappatī’’ti. So evamāha – ‘‘nevāhaṃ āyasmante yāciṃ upasampādetha manti. Kissa maṃ tumhe ayācitā upasampāditthā’’ti? Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ . Na, bhikkhave, ayācitena upasampādetabbo . Yo upasampādeyya, āpatti dukkaṭassa. Anujānāmi, bhikkhave, yācitena upasampādetuṃ. Evañca pana, bhikkhave, yācitabbo. Tena upasampadāpekkhena saṅghaṃ upasaṅkamitvā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā bhikkhūnaṃ pāde vanditvā ukkuṭikaṃ nisīditvā añjaliṃ paggahetvā evamassa vacanīyo – ‘‘saṅghaṃ, bhante, upasampadaṃ yācāmi, ullumpatu maṃ, bhante, saṅgho anukampaṃ upādāyā’’ti. Dutiyampi yācitabbo. Tatiyampi yācitabbo. Byattena bhikkhunā paṭibalena saṅgho ñāpetabbo –
૭૨. ‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે , સઙ્ઘો. અયં ઇત્થન્નામો ઇત્થન્નામસ્સ આયસ્મતો ઉપસમ્પદાપેક્ખો. ઇત્થન્નામો સઙ્ઘં ઉપસમ્પદં યાચતિ ઇત્થન્નામેન ઉપજ્ઝાયેન. યદિ સઙ્ઘસ્સ પત્તકલ્લં, સઙ્ઘો ઇત્થન્નામં ઉપસમ્પાદેય્ય ઇત્થન્નામેન ઉપજ્ઝાયેન. એસા ઞત્તિ.
72. ‘‘Suṇātu me, bhante , saṅgho. Ayaṃ itthannāmo itthannāmassa āyasmato upasampadāpekkho. Itthannāmo saṅghaṃ upasampadaṃ yācati itthannāmena upajjhāyena. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, saṅgho itthannāmaṃ upasampādeyya itthannāmena upajjhāyena. Esā ñatti.
‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ઇત્થન્નામો ઇત્થન્નામસ્સ આયસ્મતો ઉપસમ્પદાપેક્ખો. ઇત્થન્નામો સઙ્ઘં ઉપસમ્પદં યાચતિ ઇત્થન્નામેન ઉપજ્ઝાયેન. સઙ્ઘો ઇત્થન્નામં ઉપસમ્પાદેતિ ઇત્થન્નામેન ઉપજ્ઝાયેન. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ ઇત્થન્નામસ્સ ઉપસમ્પદા ઇત્થન્નામેન ઉપજ્ઝાયેન, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.
‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Ayaṃ itthannāmo itthannāmassa āyasmato upasampadāpekkho. Itthannāmo saṅghaṃ upasampadaṃ yācati itthannāmena upajjhāyena. Saṅgho itthannāmaṃ upasampādeti itthannāmena upajjhāyena. Yassāyasmato khamati itthannāmassa upasampadā itthannāmena upajjhāyena, so tuṇhassa; yassa nakkhamati, so bhāseyya.
‘‘દુતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ…પે॰… તતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ…પે॰….
‘‘Dutiyampi etamatthaṃ vadāmi…pe… tatiyampi etamatthaṃ vadāmi…pe….
‘‘ઉપસમ્પન્નો સઙ્ઘેન ઇત્થન્નામો ઇત્થન્નામેન ઉપજ્ઝાયેન. ખમતિ સઙ્ઘસ્સ, તસ્મા તુણ્હી, એવમેતં ધારયામી’’તિ.
‘‘Upasampanno saṅghena itthannāmo itthannāmena upajjhāyena. Khamati saṅghassa, tasmā tuṇhī, evametaṃ dhārayāmī’’ti.
૭૩. તેન ખો પન સમયેન રાજગહે પણીતાનં ભત્તાનં ભત્તપટિપાટિ અટ્ઠિતા 3 હોતિ. અથ ખો અઞ્ઞતરસ્સ બ્રાહ્મણસ્સ એતદહોસિ – ‘‘ઇમે ખો સમણા સક્યપુત્તિયા સુખસીલા સુખસમાચારા, સુભોજનાનિ ભુઞ્જિત્વા નિવાતેસુ સયનેસુ સયન્તિ. યંનૂનાહં સમણેસુ સક્યપુત્તિયેસુ પબ્બજેય્ય’’ન્તિ. અથ ખો સો બ્રાહ્મણો ભિક્ખૂ ઉપસઙ્કમિત્વા પબ્બજ્જં યાચિ. તં ભિક્ખૂ પબ્બાજેસું ઉપસમ્પાદેસું. તસ્મિં પબ્બજિતે ભત્તપટિપાટિ ખીયિત્થ. ભિક્ખૂ એવમાહંસુ – ‘‘એહિ દાનિ, આવુસો, પિણ્ડાય ચરિસ્સામા’’તિ. સો એવમાહ – ‘‘નાહં, આવુસો, એતંકારણા પબ્બજિતો પિણ્ડાય ચરિસ્સામીતિ. સચે મે દસ્સથ ભુઞ્જિસ્સામિ , નો ચે મે દસ્સથ વિબ્ભમિસ્સામી’’તિ. ‘‘કિં પન ત્વં, આવુસો, ઉદરસ્સ કારણા પબ્બજિતો’’તિ ? ‘‘એવમાવુસો’’તિ. યે તે ભિક્ખૂ અપ્પિચ્છા…પે॰… તે ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – કથઞ્હિ નામ ભિક્ખુ એવં સ્વાક્ખાતે ધમ્મવિનયે ઉદરસ્સ કારણા પબ્બજિસ્સતીતિ. તે ભિક્ખૂ ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું…પે॰… સચ્ચં કિર ત્વં, ભિક્ખુ, ઉદરસ્સ કારણા પબ્બજિતોતિ? સચ્ચં ભગવાતિ. વિગરહિ બુદ્ધો ભગવા…પે॰… ‘‘કથઞ્હિ નામ ત્વં, મોઘપુરિસ, એવં સ્વાક્ખાતે ધમ્મવિનયે ઉદરસ્સ કારણા પબ્બજિસ્સસિ. નેતં, મોઘપુરિસ, અપ્પસન્નાનં વા પસાદાય પસન્નાનં વા ભિય્યોભાવાય’’…પે॰… વિગરહિત્વા…પે॰… ધમ્મિં કથં કત્વા ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ઉપસમ્પાદેન્તેન ચત્તારો નિસ્સયે આચિક્ખિતું – પિણ્ડિયાલોપભોજનં નિસ્સાય પબ્બજ્જા, તત્થ તે યાવજીવં ઉસ્સાહો કરણીયો; અતિરેકલાભો – સઙ્ઘભત્તં, ઉદ્દેસભત્તં, નિમન્તનં, સલાકભત્તં, પક્ખિકં, ઉપોસથિકં, પાટિપદિકં. પંસુકૂલચીવરં નિસ્સાય પબ્બજ્જા, તત્થ તે યાવજીવં ઉસ્સાહો કરણીયો; અતિરેકલાભો – ખોમં, કપ્પાસિકં, કોસેય્યં, કમ્બલં, સાણં, ભઙ્ગં. રુક્ખમૂલસેનાસનં નિસ્સાય પબ્બજ્જા, તત્થ તે યાવજીવં ઉસ્સાહો કરણીયો; અતિરેકલાભો – વિહારો , અડ્ઢયોગો, પાસાદો, હમ્મિયં, ગુહા. પૂતિમુત્તભેસજ્જં નિસ્સાય પબ્બજ્જા, તત્થ તે યાવજીવં ઉસ્સાહો કરણીયો; અતિરેકલાભો – સપ્પિ, નવનીતં, તેલં, મધુ, ફાણિત’’ન્તિ.
73. Tena kho pana samayena rājagahe paṇītānaṃ bhattānaṃ bhattapaṭipāṭi aṭṭhitā 4 hoti. Atha kho aññatarassa brāhmaṇassa etadahosi – ‘‘ime kho samaṇā sakyaputtiyā sukhasīlā sukhasamācārā, subhojanāni bhuñjitvā nivātesu sayanesu sayanti. Yaṃnūnāhaṃ samaṇesu sakyaputtiyesu pabbajeyya’’nti. Atha kho so brāhmaṇo bhikkhū upasaṅkamitvā pabbajjaṃ yāci. Taṃ bhikkhū pabbājesuṃ upasampādesuṃ. Tasmiṃ pabbajite bhattapaṭipāṭi khīyittha. Bhikkhū evamāhaṃsu – ‘‘ehi dāni, āvuso, piṇḍāya carissāmā’’ti. So evamāha – ‘‘nāhaṃ, āvuso, etaṃkāraṇā pabbajito piṇḍāya carissāmīti. Sace me dassatha bhuñjissāmi , no ce me dassatha vibbhamissāmī’’ti. ‘‘Kiṃ pana tvaṃ, āvuso, udarassa kāraṇā pabbajito’’ti ? ‘‘Evamāvuso’’ti. Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – kathañhi nāma bhikkhu evaṃ svākkhāte dhammavinaye udarassa kāraṇā pabbajissatīti. Te bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… saccaṃ kira tvaṃ, bhikkhu, udarassa kāraṇā pabbajitoti? Saccaṃ bhagavāti. Vigarahi buddho bhagavā…pe… ‘‘kathañhi nāma tvaṃ, moghapurisa, evaṃ svākkhāte dhammavinaye udarassa kāraṇā pabbajissasi. Netaṃ, moghapurisa, appasannānaṃ vā pasādāya pasannānaṃ vā bhiyyobhāvāya’’…pe… vigarahitvā…pe… dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘anujānāmi, bhikkhave, upasampādentena cattāro nissaye ācikkhituṃ – piṇḍiyālopabhojanaṃ nissāya pabbajjā, tattha te yāvajīvaṃ ussāho karaṇīyo; atirekalābho – saṅghabhattaṃ, uddesabhattaṃ, nimantanaṃ, salākabhattaṃ, pakkhikaṃ, uposathikaṃ, pāṭipadikaṃ. Paṃsukūlacīvaraṃ nissāya pabbajjā, tattha te yāvajīvaṃ ussāho karaṇīyo; atirekalābho – khomaṃ, kappāsikaṃ, koseyyaṃ, kambalaṃ, sāṇaṃ, bhaṅgaṃ. Rukkhamūlasenāsanaṃ nissāya pabbajjā, tattha te yāvajīvaṃ ussāho karaṇīyo; atirekalābho – vihāro , aḍḍhayogo, pāsādo, hammiyaṃ, guhā. Pūtimuttabhesajjaṃ nissāya pabbajjā, tattha te yāvajīvaṃ ussāho karaṇīyo; atirekalābho – sappi, navanītaṃ, telaṃ, madhu, phāṇita’’nti.
પણામિતકથા નિટ્ઠિતા.
Paṇāmitakathā niṭṭhitā.
ઉપજ્ઝાયવત્તભાણવારો નિટ્ઠિતો પઞ્ચમો.
Upajjhāyavattabhāṇavāro niṭṭhito pañcamo.
પઞ્ચમભાણવારો
Pañcamabhāṇavāro
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / વિનયપિટક (અટ્ઠકથા) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / મહાવગ્ગ-અટ્ઠકથા • Mahāvagga-aṭṭhakathā
નસમ્માવત્તનાદિકથા • Nasammāvattanādikathā
રાધબ્રાહ્મણવત્થુકથા • Rādhabrāhmaṇavatthukathā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / સારત્થદીપની-ટીકા • Sāratthadīpanī-ṭīkā
નસમ્માવત્તનાદિકથાવણ્ણના • Nasammāvattanādikathāvaṇṇanā
રાધબ્રાહ્મણવત્થુકથાવણ્ણના • Rādhabrāhmaṇavatthukathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વજિરબુદ્ધિ-ટીકા • Vajirabuddhi-ṭīkā
નસમ્માવત્તનાદિકથાવણ્ણના • Nasammāvattanādikathāvaṇṇanā
રાધબ્રાહ્મણવત્થુકથાવણ્ણના • Rādhabrāhmaṇavatthukathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વિમતિવિનોદની-ટીકા • Vimativinodanī-ṭīkā
નસમ્માવત્તનાદિકથાવણ્ણના • Nasammāvattanādikathāvaṇṇanā
રાધબ્રાહ્મણવત્થુકથાવણ્ણના • Rādhabrāhmaṇavatthukathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / પાચિત્યાદિયોજનાપાળિ • Pācityādiyojanāpāḷi
નસમ્માવત્તનાદિકથા • Nasammāvattanādikathā
રાધબ્રાહ્મણવત્થુકથા • Rādhabrāhmaṇavatthukathā