Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / മഹാവഗ്ഗപാളി • Mahāvaggapāḷi |
൨൬. പഞ്ചാബാധവത്ഥു
26. Pañcābādhavatthu
൮൮. തേന ഖോ പന സമയേന മഗധേസു പഞ്ച ആബാധാ ഉസ്സന്നാ ഹോന്തി – കുട്ഠം, ഗണ്ഡോ, കിലാസോ, സോസോ, അപമാരോ. മനുസ്സാ പഞ്ചഹി ആബാധേഹി ഫുട്ഠാ ജീവകം കോമാരഭച്ചം ഉപസങ്കമിത്വാ ഏവം വദന്തി – ‘‘സാധു നോ, ആചരിയ, തികിച്ഛാഹീ’’തി. ‘‘അഹം ഖ്വയ്യോ, ബഹുകിച്ചോ ബഹുകരണീയോ; രാജാ ച മേ മാഗധോ സേനിയോ ബിമ്ബിസാരോ ഉപട്ഠാതബ്ബോ ഇത്ഥാഗാരഞ്ച ബുദ്ധപ്പമുഖോ ച ഭിക്ഖുസങ്ഘോ; നാഹം സക്കോമി തികിച്ഛിതു’’ന്തി. ‘‘സബ്ബം സാപതേയ്യഞ്ച തേ, ആചരിയ, ഹോതു; മയഞ്ച തേ ദാസാ; സാധു, നോ, ആചരിയ, തികിച്ഛാഹീ’’തി. ‘‘അഹം ഖ്വയ്യോ, ബഹുകിച്ചോ ബഹുകരണീയോ രാജാ ച മേ മാഗധോ സേനിയോ ബിമ്ബിസാരോ ഉപട്ഠാതബ്ബോ ഇത്ഥാഗാരഞ്ച ബുദ്ധപ്പമുഖോ ച ഭിക്ഖുസങ്ഘോ; നാഹം സക്കോമി തികിച്ഛിതു’’ന്തി. അഥ ഖോ തേസം മനുസ്സാനം ഏതദഹോസി – ‘‘ഇമേ ഖോ സമണാ സക്യപുത്തിയാ സുഖസീലാ സുഖസമാചാരാ, സുഭോജനാനി ഭുഞ്ജിത്വാ നിവാതേസു സയനേസു സയന്തി. യംനൂന മയം സമണേസു സക്യപുത്തിയേസു പബ്ബജേയ്യാമ. തത്ഥ ഭിക്ഖൂ ചേവ ഉപട്ഠഹിസ്സന്തി, ജീവകോ ച കോമാരഭച്ചോ തികിച്ഛിസ്സതീ’’തി . അഥ ഖോ തേ മനുസ്സാ ഭിക്ഖൂ ഉപസങ്കമിത്വാ പബ്ബജ്ജം യാചിംസു. തേ ഭിക്ഖൂ പബ്ബാജേസും, ഉപസമ്പാദേസും. തേ ഭിക്ഖൂ ചേവ ഉപട്ഠഹിംസു ജീവകോ ച കോമാരഭച്ചോ തികിച്ഛി. തേന ഖോ പന സമയേന ഭിക്ഖൂ ബഹൂ ഗിലാനേ ഭിക്ഖൂ ഉപട്ഠഹന്താ യാചനബഹുലാ വിഞ്ഞത്തിബഹുലാ വിഹരന്തി – ഗിലാനഭത്തം ദേഥ, ഗിലാനുപട്ഠാകഭത്തം ദേഥ, ഗിലാനഭേസജ്ജം ദേഥാതി. ജീവകോപി കോമാരഭച്ചോ ബഹൂ ഗിലാനേ ഭിക്ഖൂ തികിച്ഛന്തോ അഞ്ഞതരം രാജകിച്ചം പരിഹാപേസി.
88. Tena kho pana samayena magadhesu pañca ābādhā ussannā honti – kuṭṭhaṃ, gaṇḍo, kilāso, soso, apamāro. Manussā pañcahi ābādhehi phuṭṭhā jīvakaṃ komārabhaccaṃ upasaṅkamitvā evaṃ vadanti – ‘‘sādhu no, ācariya, tikicchāhī’’ti. ‘‘Ahaṃ khvayyo, bahukicco bahukaraṇīyo; rājā ca me māgadho seniyo bimbisāro upaṭṭhātabbo itthāgārañca buddhappamukho ca bhikkhusaṅgho; nāhaṃ sakkomi tikicchitu’’nti. ‘‘Sabbaṃ sāpateyyañca te, ācariya, hotu; mayañca te dāsā; sādhu, no, ācariya, tikicchāhī’’ti. ‘‘Ahaṃ khvayyo, bahukicco bahukaraṇīyo rājā ca me māgadho seniyo bimbisāro upaṭṭhātabbo itthāgārañca buddhappamukho ca bhikkhusaṅgho; nāhaṃ sakkomi tikicchitu’’nti. Atha kho tesaṃ manussānaṃ etadahosi – ‘‘ime kho samaṇā sakyaputtiyā sukhasīlā sukhasamācārā, subhojanāni bhuñjitvā nivātesu sayanesu sayanti. Yaṃnūna mayaṃ samaṇesu sakyaputtiyesu pabbajeyyāma. Tattha bhikkhū ceva upaṭṭhahissanti, jīvako ca komārabhacco tikicchissatī’’ti . Atha kho te manussā bhikkhū upasaṅkamitvā pabbajjaṃ yāciṃsu. Te bhikkhū pabbājesuṃ, upasampādesuṃ. Te bhikkhū ceva upaṭṭhahiṃsu jīvako ca komārabhacco tikicchi. Tena kho pana samayena bhikkhū bahū gilāne bhikkhū upaṭṭhahantā yācanabahulā viññattibahulā viharanti – gilānabhattaṃ detha, gilānupaṭṭhākabhattaṃ detha, gilānabhesajjaṃ dethāti. Jīvakopi komārabhacco bahū gilāne bhikkhū tikicchanto aññataraṃ rājakiccaṃ parihāpesi.
൮൯. അഞ്ഞതരോപി പുരിസോ പഞ്ചഹി ആബാധേഹി ഫുട്ഠോ ജീവകം കോമാരഭച്ചം ഉപസങ്കമിത്വാ ഏതദവോച – ‘‘സാധു മം, ആചരിയ, തികിച്ഛാഹീ’’തി. ‘‘അഹം ഖ്വയ്യോ, ബഹുകിച്ചോ, ബഹുകരണീയോ, രാജാ ച മേ മാഗധോ സേനിയോ ബിമ്ബിസാരോ ഉപട്ഠാതബ്ബോ ഇത്ഥാഗാരഞ്ച ബുദ്ധപ്പമുഖോ ച ഭിക്ഖുസങ്ഘോ; നാഹം സക്കോമി തികിച്ഛിതു’’ന്തി. ‘‘സബ്ബം സാപതേയ്യഞ്ച തേ, ആചരിയ, ഹോതു, അഹഞ്ച തേ ദാസോ; സാധു മം, ആചരിയ, തികിച്ഛാഹീ’’തി. ‘‘അഹം ഖ്വയ്യോ, ബഹുകിച്ചോ ബഹുകരണീയോ, രാജാ ച മേ മാഗധോ സേനിയോ ബിമ്ബിസാരോ ഉപട്ഠാതബ്ബോ ഇത്ഥാഗാരഞ്ച ബുദ്ധപ്പമുഖോ ച ഭിക്ഖുസങ്ഘോ, നാഹം സക്കോമി തികിച്ഛിതു’’ന്തി. അഥ ഖോ തസ്സ പുരിസസ്സ ഏതദഹോസി – ‘‘ഇമേ ഖോ സമണാ സക്യപുത്തിയാ സുഖസീലാ സുഖസമാചാരാ, സുഭോജനാനി ഭുഞ്ജിത്വാ നിവാതേസു സയനേസു സയന്തി. യംനൂനാഹം സമണേസു സക്യപുത്തിയേസു പബ്ബജേയ്യം. തത്ഥ ഭിക്ഖൂ ചേവ ഉപട്ഠഹിസ്സന്തി, ജീവകോ ച കോമാരഭച്ചോ തികിച്ഛിസ്സതി. സോമ്ഹി 1 അരോഗോ വിബ്ഭമിസ്സാമീ’’തി . അഥ ഖോ സോ പുരിസോ ഭിക്ഖു ഉപസങ്കമിത്വാ പബ്ബജ്ജം യാചി. തം ഭിക്ഖൂ പബ്ബാജേസും, ഉപസമ്പാദേസും. തം ഭിക്ഖൂ ചേവ ഉപട്ഠഹിംസു, ജീവകോ ച കോമാരഭച്ചോ തികിച്ഛി. സോ അരോഗോ വിബ്ഭമി. അദ്ദസാ ഖോ ജീവകോ കോമാരഭച്ചോ തം പുരിസം വിബ്ഭന്തം, ദിസ്വാന തം പുരിസം ഏതദവോച – ‘‘നനു ത്വം, അയ്യോ, ഭിക്ഖൂസു പബ്ബജിതോ അഹോസീ’’തി? ‘‘ഏവം, ആചരിയാ’’തി. ‘‘കിസ്സ പന ത്വം, അയ്യോ, ഏവരൂപമകാസീ’’തി? അഥ ഖോ സോ പുരിസോ ജീവകസ്സ കോമാരഭച്ചസ്സ ഏതമത്ഥം ആരോചേസി. ജീവകോ കോമാരഭച്ചോ ഉജ്ഝായതി ഖിയ്യതി വിപാചേതി – ‘‘കഥഞ്ഹി നാമ ഭദന്താ 2 പഞ്ചഹി ആബാധേഹി ഫുട്ഠം പബ്ബാജേസ്സന്തീ’’തി. അഥ ഖോ ജീവകോ കോമാരഭച്ചോ യേന ഭഗവാ തേനുപസങ്കമി, ഉപസങ്കമിത്വാ ഭഗവന്തം അഭിവാദേത്വാ ഏകമന്തം നിസീദി. ഏകമന്തം നിസിന്നോ ഖോ ജീവകോ കോമാരഭച്ചോ ഭഗവന്തം ഏതദവോച – ‘‘സാധു, ഭന്തേ, അയ്യാ പഞ്ചഹി ആബാധേഹി ഫുട്ഠം ന പബ്ബാജേയ്യു’’ന്തി. അഥ ഖോ ഭഗവാ ജീവകം കോമാരഭച്ചം ധമ്മിയാ കഥായ സന്ദസ്സേസി സമാദപേസി സമുത്തേജേസി സമ്പഹംസേസി. അഥ ഖോ ജീവകോ കോമാരഭച്ചോ ഭഗവതാ ധമ്മിയാ കഥായ സന്ദസ്സിതോ സമാദപിതോ സമുത്തേജിതോ സമ്പഹംസിതോ ഉട്ഠായാസനാ ഭഗവന്തം അഭിവാദേത്വാ പദക്ഖിണം കത്വാ പക്കാമി. അഥ ഖോ ഭഗവാ ഏതസ്മിം നിദാനേ ഏതസ്മിം പകരണേ ധമ്മിം കഥം കത്വാ ഭിക്ഖൂ ആമന്തേസി – ‘‘ന, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചഹി ആബാധേഹി ഫുട്ഠോ പബ്ബാജേതബ്ബോ. യോ പബ്ബാജേയ്യ, ആപത്തി ദുക്കടസ്സാ’’തി.
89. Aññataropi puriso pañcahi ābādhehi phuṭṭho jīvakaṃ komārabhaccaṃ upasaṅkamitvā etadavoca – ‘‘sādhu maṃ, ācariya, tikicchāhī’’ti. ‘‘Ahaṃ khvayyo, bahukicco, bahukaraṇīyo, rājā ca me māgadho seniyo bimbisāro upaṭṭhātabbo itthāgārañca buddhappamukho ca bhikkhusaṅgho; nāhaṃ sakkomi tikicchitu’’nti. ‘‘Sabbaṃ sāpateyyañca te, ācariya, hotu, ahañca te dāso; sādhu maṃ, ācariya, tikicchāhī’’ti. ‘‘Ahaṃ khvayyo, bahukicco bahukaraṇīyo, rājā ca me māgadho seniyo bimbisāro upaṭṭhātabbo itthāgārañca buddhappamukho ca bhikkhusaṅgho, nāhaṃ sakkomi tikicchitu’’nti. Atha kho tassa purisassa etadahosi – ‘‘ime kho samaṇā sakyaputtiyā sukhasīlā sukhasamācārā, subhojanāni bhuñjitvā nivātesu sayanesu sayanti. Yaṃnūnāhaṃ samaṇesu sakyaputtiyesu pabbajeyyaṃ. Tattha bhikkhū ceva upaṭṭhahissanti, jīvako ca komārabhacco tikicchissati. Somhi 3 arogo vibbhamissāmī’’ti . Atha kho so puriso bhikkhu upasaṅkamitvā pabbajjaṃ yāci. Taṃ bhikkhū pabbājesuṃ, upasampādesuṃ. Taṃ bhikkhū ceva upaṭṭhahiṃsu, jīvako ca komārabhacco tikicchi. So arogo vibbhami. Addasā kho jīvako komārabhacco taṃ purisaṃ vibbhantaṃ, disvāna taṃ purisaṃ etadavoca – ‘‘nanu tvaṃ, ayyo, bhikkhūsu pabbajito ahosī’’ti? ‘‘Evaṃ, ācariyā’’ti. ‘‘Kissa pana tvaṃ, ayyo, evarūpamakāsī’’ti? Atha kho so puriso jīvakassa komārabhaccassa etamatthaṃ ārocesi. Jīvako komārabhacco ujjhāyati khiyyati vipāceti – ‘‘kathañhi nāma bhadantā 4 pañcahi ābādhehi phuṭṭhaṃ pabbājessantī’’ti. Atha kho jīvako komārabhacco yena bhagavā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho jīvako komārabhacco bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘sādhu, bhante, ayyā pañcahi ābādhehi phuṭṭhaṃ na pabbājeyyu’’nti. Atha kho bhagavā jīvakaṃ komārabhaccaṃ dhammiyā kathāya sandassesi samādapesi samuttejesi sampahaṃsesi. Atha kho jīvako komārabhacco bhagavatā dhammiyā kathāya sandassito samādapito samuttejito sampahaṃsito uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkāmi. Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘na, bhikkhave, pañcahi ābādhehi phuṭṭho pabbājetabbo. Yo pabbājeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
പഞ്ചാബാധവത്ഥു നിട്ഠിതം.
Pañcābādhavatthu niṭṭhitaṃ.
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / വിനയപിടക (അട്ഠകഥാ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / മഹാവഗ്ഗ-അട്ഠകഥാ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / പഞ്ചാബാധവത്ഥുകഥാ • Pañcābādhavatthukathā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / സാരത്ഥദീപനീ-ടീകാ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / പഞ്ചാബാധവത്ഥുകഥാവണ്ണനാ • Pañcābādhavatthukathāvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വജിരബുദ്ധി-ടീകാ • Vajirabuddhi-ṭīkā / പഞ്ചാബാധവത്ഥുകഥാവണ്ണനാ • Pañcābādhavatthukathāvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വിമതിവിനോദനീ-ടീകാ • Vimativinodanī-ṭīkā / പഞ്ചാബാധവത്ഥുകഥാവണ്ണനാ • Pañcābādhavatthukathāvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / പാചിത്യാദിയോജനാപാളി • Pācityādiyojanāpāḷi / ൨൬. പഞ്ചാബാധവത്ഥുകഥാ • 26. Pañcābādhavatthukathā