Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സാരത്ഥദീപനീ-ടീകാ • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
പഞ്ചാബാധവത്ഥുകഥാവണ്ണനാ
Pañcābādhavatthukathāvaṇṇanā
൮൮. പഞ്ചാബാധവത്ഥുമ്ഹി നഖപിട്ഠിപ്പമാണന്തി ഏത്ഥ ‘‘കനിട്ഠങ്ഗുലിനഖപിട്ഠി അധിപ്പേതാ’’തി തീസുപി ഗണ്ഠിപദേസു വുത്തം. ‘‘തഞ്ചേ നഖപിട്ഠിപ്പമാണമ്പി വഡ്ഢനകപക്ഖേ ഠിതം ഹോതി, ന പബ്ബാജേതബ്ബോ’’തി ഇമിനാ സാമഞ്ഞതോ ലക്ഖണം ദസ്സിതം, തസ്മാ യത്ഥ കത്ഥചി സരീരാവയവേസു നഖപിട്ഠിപ്പമാണം വഡ്ഢനകപക്ഖേ ഠിതഞ്ചേ, ന വട്ടതീതി സിദ്ധം. ഏവഞ്ച സതി നഖപിട്ഠിപ്പമാണമ്പി അവഡ്ഢനകപക്ഖേ ഠിതഞ്ചേ, സബ്ബത്ഥ വട്ടതീതി ആപന്നം, തഞ്ച ന സാമഞ്ഞതോ അധിപ്പേതന്തി പദേസവിസേസേയേവ നിയമേത്വാ ദസ്സേന്തോ ‘‘സചേ പനാ’’തിആദിമാഹ. സചേ ഹി അവിസേസേന നഖപിട്ഠിപ്പമാണം അവഡ്ഢനകപക്ഖേ ഠിതം വട്ടേയ്യ, ‘‘നിവാസനപാരുപനേഹി പകതിപഅച്ഛന്നേ ഠാനേ’’തി പദേസനിയമം ന കരേയ്യ, തസ്മാ നിവാസനപാരുപനേഹി പകതിപടിച്ഛന്നട്ഠാനതോ അഞ്ഞത്ഥ നഖപിട്ഠിപ്പമാണം അവഡ്ഢനകപക്ഖേ ഠിതമ്പി ന വട്ടതീതി സിദ്ധം, നഖപിട്ഠിപ്പമാണതോ ഖുദ്ദകതരം പന അവഡ്ഢനകപക്ഖേ വഡ്ഢനകപക്ഖേ വാ ഠിതം ഹോതു, വട്ടതി നഖപിട്ഠിപ്പമാണതോ ഖുദ്ദകതരസ്സ വഡ്ഢനകപക്ഖേ അവഡ്ഢനകപക്ഖേ വാ ഠിതസ്സ മുഖാദീസുയേവ പടിക്ഖിത്തത്താ.
88. Pañcābādhavatthumhi nakhapiṭṭhippamāṇanti ettha ‘‘kaniṭṭhaṅgulinakhapiṭṭhi adhippetā’’ti tīsupi gaṇṭhipadesu vuttaṃ. ‘‘Tañce nakhapiṭṭhippamāṇampi vaḍḍhanakapakkhe ṭhitaṃhoti, na pabbājetabbo’’ti iminā sāmaññato lakkhaṇaṃ dassitaṃ, tasmā yattha katthaci sarīrāvayavesu nakhapiṭṭhippamāṇaṃ vaḍḍhanakapakkhe ṭhitañce, na vaṭṭatīti siddhaṃ. Evañca sati nakhapiṭṭhippamāṇampi avaḍḍhanakapakkhe ṭhitañce, sabbattha vaṭṭatīti āpannaṃ, tañca na sāmaññato adhippetanti padesaviseseyeva niyametvā dassento ‘‘sace panā’’tiādimāha. Sace hi avisesena nakhapiṭṭhippamāṇaṃ avaḍḍhanakapakkhe ṭhitaṃ vaṭṭeyya, ‘‘nivāsanapārupanehi pakatipaacchanne ṭhāne’’ti padesaniyamaṃ na kareyya, tasmā nivāsanapārupanehi pakatipaṭicchannaṭṭhānato aññattha nakhapiṭṭhippamāṇaṃ avaḍḍhanakapakkhe ṭhitampi na vaṭṭatīti siddhaṃ, nakhapiṭṭhippamāṇato khuddakataraṃ pana avaḍḍhanakapakkhe vaḍḍhanakapakkhe vā ṭhitaṃ hotu, vaṭṭati nakhapiṭṭhippamāṇato khuddakatarassa vaḍḍhanakapakkhe avaḍḍhanakapakkhe vā ṭhitassa mukhādīsuyeva paṭikkhittattā.
ഗണ്ഡേപി ഇമിനാവ നയേന വിനിച്ഛയോ വേദിതബ്ബോ. തത്ഥ പന മുഖാദീസു കോലട്ഠിമത്തതോ ഖുദ്ദകതരോപി ഗണ്ഡോ ന വട്ടതീതി വിസും ന ദസ്സിതോ. ‘‘മുഖാദികേ അപ്പടിച്ഛന്നട്ഠാനേ അവഡ്ഢനകപക്ഖേ ഠിതോപി ന വട്ടതീ’’തി ഏത്തകമേവ ഹി തത്ഥ വുത്തം, തഥാപി കുട്ഠേ വുത്തനയേന മുഖാദീസു കോലട്ഠിപ്പമാണതോ ഖുദ്ദകതരോപി ഗണ്ഡോ ന വട്ടതീതി വിഞ്ഞായതി, തസ്മാ അവഡ്ഢനകപക്ഖേ ഠിതോപീതി ഏത്ഥ പി-സദ്ദോ അവുത്തസമ്പിണ്ഡനത്ഥോ. തേന കോലട്ഠിമത്തതോ ഖുദ്ദകതരോപി ന വട്ടതീതി അയമത്ഥോ ദസ്സിതോയേവാതി അയമമ്ഹാകം ഖന്തി. പകതിവണ്ണേ ജാതേതി രോഗഹേതുകസ്സ വികാരവണ്ണസ്സ അഭാവം സന്ധായ വുത്തം. കോലട്ഠിമത്തകോതി ബദരട്ഠിപ്പമാണോ. സുഛവിം കാരേത്വാതി സഞ്ജാതഛവിം കാരേത്വാ. ‘‘സഞ്ഛവിം കാരേത്വാ’’തിപി പാഠോ, വിജ്ജമാനഛവിം കാരേത്വാതി അത്ഥോ. പദുമപുണ്ഡരീകപത്തവണ്ണന്തി രത്തപദുമസേതപദുമവസേന പദുമപത്തവണ്ണം. സോസബ്യാധീതി ഖയരോഗോ.
Gaṇḍepi imināva nayena vinicchayo veditabbo. Tattha pana mukhādīsu kolaṭṭhimattato khuddakataropi gaṇḍo na vaṭṭatīti visuṃ na dassito. ‘‘Mukhādike appaṭicchannaṭṭhāne avaḍḍhanakapakkhe ṭhitopi na vaṭṭatī’’ti ettakameva hi tattha vuttaṃ, tathāpi kuṭṭhe vuttanayena mukhādīsu kolaṭṭhippamāṇato khuddakataropi gaṇḍo na vaṭṭatīti viññāyati, tasmā avaḍḍhanakapakkhe ṭhitopīti ettha pi-saddo avuttasampiṇḍanattho. Tena kolaṭṭhimattato khuddakataropi na vaṭṭatīti ayamattho dassitoyevāti ayamamhākaṃ khanti. Pakativaṇṇe jāteti rogahetukassa vikāravaṇṇassa abhāvaṃ sandhāya vuttaṃ. Kolaṭṭhimattakoti badaraṭṭhippamāṇo. Suchaviṃ kāretvāti sañjātachaviṃ kāretvā. ‘‘Sañchaviṃ kāretvā’’tipi pāṭho, vijjamānachaviṃ kāretvāti attho. Padumapuṇḍarīkapattavaṇṇanti rattapadumasetapadumavasena padumapattavaṇṇaṃ. Sosabyādhīti khayarogo.
പഞ്ചാബാധവത്ഥുകഥാവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Pañcābādhavatthukathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / വിനയപിടക • Vinayapiṭaka / മഹാവഗ്ഗപാളി • Mahāvaggapāḷi / ൨൬. പഞ്ചാബാധവത്ഥു • 26. Pañcābādhavatthu
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / വിനയപിടക (അട്ഠകഥാ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / മഹാവഗ്ഗ-അട്ഠകഥാ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / പഞ്ചാബാധവത്ഥുകഥാ • Pañcābādhavatthukathā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വജിരബുദ്ധി-ടീകാ • Vajirabuddhi-ṭīkā / പഞ്ചാബാധവത്ഥുകഥാവണ്ണനാ • Pañcābādhavatthukathāvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വിമതിവിനോദനീ-ടീകാ • Vimativinodanī-ṭīkā / പഞ്ചാബാധവത്ഥുകഥാവണ്ണനാ • Pañcābādhavatthukathāvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / പാചിത്യാദിയോജനാപാളി • Pācityādiyojanāpāḷi / ൨൬. പഞ്ചാബാധവത്ഥുകഥാ • 26. Pañcābādhavatthukathā