| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သံယုတ္တနိကာယ • Saṃyuttanikāya |
၉. ပဉ္စကင္ဂသုတ္တံ
9. Pañcakaṅgasuttaṃ
၂၆၇. အထ ခော ပဉ္စကင္ဂော ထပတိ ယေနာယသ္မာ ဥဒာယီ တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ အာယသ္မန္တံ ဥဒာယိံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခော ပဉ္စကင္ဂော ထပတိ အာယသ္မန္တံ ဥဒာယိံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ကတိ နု ခော, ဘန္တေ ဥဒာယိ, ဝေဒနာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ’’တိ? ‘‘တိသ္သော ခော, ထပတိ, ဝေဒနာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ။ သုခာ ဝေဒနာ, ဒုက္ခာ ဝေဒနာ, အဒုက္ခမသုခာ ဝေဒနာ – ဣမာ ခော, ထပတိ, တိသ္သော ဝေဒနာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ’’တိ။ ဧဝံ ဝုတ္တေ, ပဉ္စကင္ဂော ထပတိ အာယသ္မန္တံ ဥဒာယိံ ဧတဒဝောစ – ‘‘န ခော, ဘန္တေ ဥဒာယိ, တိသ္သော ဝေဒနာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ။ ဒ္ဝေ ဝေဒနာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ – သုခာ ဝေဒနာ, ဒုက္ခာ ဝေဒနာ။ ယာယံ, ဘန္တေ, အဒုက္ခမသုခာ ဝေဒနာ, သန္တသ္မိံ ဧသာ ပဏီတေ သုခေ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ’’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ခော အာယသ္မာ ဥဒာယီ ပဉ္စကင္ဂံ ထပတိံ ဧတဒဝောစ – ‘‘န ခော, ထပတိ, ဒ္ဝေ ဝေဒနာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ။ တိသ္သော ဝေဒနာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ။ သုခာ ဝေဒနာ, ဒုက္ခာ ဝေဒနာ, အဒုက္ခမသုခာ ဝေဒနာ – ဣမာ တိသ္သော ဝေဒနာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ’’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ခော ပဉ္စကင္ဂော ထပတိ အာယသ္မန္တံ ဥဒာယိံ ဧတဒဝောစ – ‘‘န ခော, ဘန္တေ ဥဒာယိ, တိသ္သော ဝေဒနာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ။ ဒ္ဝေ ဝေဒနာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ – သုခာ ဝေဒနာ, ဒုက္ခာ ဝေဒနာ။ ယာယံ, ဘန္တေ, အဒုက္ခမသုခာ ဝေဒနာ, သန္တသ္မိံ ဧသာ ပဏီတေ သုခေ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ’’တိ။ တတိယမ္ပိ ခော အာယသ္မာ ဥဒာယီ ပဉ္စကင္ဂံ ထပတိံ ဧတဒဝောစ – ‘‘န ခော, ထပတိ, ဒ္ဝေ ဝေဒနာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ။ တိသ္သော ဝေဒနာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ။ သုခာ ဝေဒနာ, ဒုက္ခာ ဝေဒနာ, အဒုက္ခမသုခာ ဝေဒနာ – ဣမာ တိသ္သော ဝေဒနာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ’’တိ။ တတိယမ္ပိ ခော ပဉ္စကင္ဂော ထပတိ အာယသ္မန္တံ ဥဒာယိံ ဧတဒဝောစ – ‘‘န ခော, ဘန္တေ ဥဒာယိ, တိသ္သော ဝေဒနာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ။ ဒ္ဝေ ဝေဒနာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ – သုခာ ဝေဒနာ, ဒုက္ခာ ဝေဒနာ။ ယာယံ, ဘန္တေ, အဒုက္ခမသုခာ ဝေဒနာ, သန္တသ္မိံ ဧသာ ပဏီတေ သုခေ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ’’တိ။ နေဝ သက္ခိ အာယသ္မာ ဥဒာယီ ပဉ္စကင္ဂံ ထပတိံ သညာပေတုံ, န ပနာသက္ခိ ပဉ္စကင္ဂော ထပတိ အာယသ္မန္တံ ဥဒာယိံ သညာပေတုံ။ အသ္သောသိ ခော အာယသ္မာ အာနန္ဒော အာယသ္မတော ဥဒာယိသ္သ ပဉ္စကင္ဂေန ထပတိနာ သဒ္ဓိံ ဣမံ ကထာသလ္လာပံ။
267. Atha kho pañcakaṅgo thapati yenāyasmā udāyī tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ udāyiṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho pañcakaṅgo thapati āyasmantaṃ udāyiṃ etadavoca – ‘‘kati nu kho, bhante udāyi, vedanā vuttā bhagavatā’’ti? ‘‘Tisso kho, thapati, vedanā vuttā bhagavatā. Sukhā vedanā, dukkhā vedanā, adukkhamasukhā vedanā – imā kho, thapati, tisso vedanā vuttā bhagavatā’’ti. Evaṃ vutte, pañcakaṅgo thapati āyasmantaṃ udāyiṃ etadavoca – ‘‘na kho, bhante udāyi, tisso vedanā vuttā bhagavatā. Dve vedanā vuttā bhagavatā – sukhā vedanā, dukkhā vedanā. Yāyaṃ, bhante, adukkhamasukhā vedanā, santasmiṃ esā paṇīte sukhe vuttā bhagavatā’’ti. Dutiyampi kho āyasmā udāyī pañcakaṅgaṃ thapatiṃ etadavoca – ‘‘na kho, thapati, dve vedanā vuttā bhagavatā. Tisso vedanā vuttā bhagavatā. Sukhā vedanā, dukkhā vedanā, adukkhamasukhā vedanā – imā tisso vedanā vuttā bhagavatā’’ti. Dutiyampi kho pañcakaṅgo thapati āyasmantaṃ udāyiṃ etadavoca – ‘‘na kho, bhante udāyi, tisso vedanā vuttā bhagavatā. Dve vedanā vuttā bhagavatā – sukhā vedanā, dukkhā vedanā. Yāyaṃ, bhante, adukkhamasukhā vedanā, santasmiṃ esā paṇīte sukhe vuttā bhagavatā’’ti. Tatiyampi kho āyasmā udāyī pañcakaṅgaṃ thapatiṃ etadavoca – ‘‘na kho, thapati, dve vedanā vuttā bhagavatā. Tisso vedanā vuttā bhagavatā. Sukhā vedanā, dukkhā vedanā, adukkhamasukhā vedanā – imā tisso vedanā vuttā bhagavatā’’ti. Tatiyampi kho pañcakaṅgo thapati āyasmantaṃ udāyiṃ etadavoca – ‘‘na kho, bhante udāyi, tisso vedanā vuttā bhagavatā. Dve vedanā vuttā bhagavatā – sukhā vedanā, dukkhā vedanā. Yāyaṃ, bhante, adukkhamasukhā vedanā, santasmiṃ esā paṇīte sukhe vuttā bhagavatā’’ti. Neva sakkhi āyasmā udāyī pañcakaṅgaṃ thapatiṃ saññāpetuṃ, na panāsakkhi pañcakaṅgo thapati āyasmantaṃ udāyiṃ saññāpetuṃ. Assosi kho āyasmā ānando āyasmato udāyissa pañcakaṅgena thapatinā saddhiṃ imaṃ kathāsallāpaṃ.
အထ ခော အာယသ္မာ အာနန္ဒော ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခော အာယသ္မာ အာနန္ဒော ယာဝတကော အာယသ္မတော ဥဒာယိသ္သ ပဉ္စကင္ဂေန ထပတိနာ သဒ္ဓိံ အဟောသိ ကထာသလ္လာပော တံ သဗ္ဗံ ဘဂဝတော အာရောစေသိ။
Atha kho āyasmā ānando yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā ānando yāvatako āyasmato udāyissa pañcakaṅgena thapatinā saddhiṃ ahosi kathāsallāpo taṃ sabbaṃ bhagavato ārocesi.
‘‘သန္တမေဝ, အာနန္ဒ, ပရိယာယံ ပဉ္စကင္ဂော ထပတိ ဥဒာယိသ္သ ဘိက္ခုနော နာဗ္ဘနုမောဒိ; သန္တဉ္စ ပနာနန္ဒ, ပရိယာယံ ဥဒာယီ ဘိက္ခု ပဉ္စကင္ဂသ္သ ထပတိနော နာဗ္ဘနုမောဒိ။ ဒ္ဝေပိ မယာ, အာနန္ဒ, ဝေဒနာ ဝုတ္တာ ပရိယာယေန။ တိသ္သောပိ မယာ ဝေဒနာ ဝုတ္တာ ပရိယာယေန။ ပဉ္စပိ မယာ ဝေဒနာ ဝုတ္တာ ပရိယာယေန။ ဆပိ မယာ ဝေဒနာ ဝုတ္တာ ပရိယာယေန။ အဋ္ဌာရသာပိ မယာ ဝေဒနာ ဝုတ္တာ ပရိယာယေန။ ဆတ္တိံသာပိ မယာ ဝေဒနာ ဝုတ္တာ ပရိယာယေန။ အဋ္ဌသတမ္ပ္မ္ပ္ပိ မယာ ဝေဒနာ ဝုတ္တာ ပရိယာယေန။ ဧဝံ ပရိယာယဒေသိတော ခော, အာနန္ဒ, မယာ ဓမ္မော။ ဧဝံ ပရိယာယဒေသိတေ ခော, အာနန္ဒ, မယာ ဓမ္မေ ယေ အညမညသ္သ သုဘာသိတံ သုလပိတံ, န သမနုမညိသ္သန္တိ, န သမနုဇာနိသ္သန္တိ, န သမနုမောဒိသ္သန္တိ, တေသံ ဧတံ ပာဋိကင္ခံ – ဘဏ္ဍနဇာတာ ကလဟဇာတာ ဝိဝာဒာပန္နာ အညမညံ မုခသတ္တီဟိ ဝိတုဒန္တာ ဝိဟရိသ္သန္တီတိ 1။ ဧဝံ ပရိယာယဒေသိတော ခော, အာနန္ဒ, မယာ ဓမ္မော။ ဧဝံ ပရိယာယဒေသိတေ ခော, အာနန္ဒ, မယာ ဓမ္မေ ယေ အညမညသ္သ သုဘာသိတံ သုလပိတံ သမနုမညိသ္သန္တိ သမနုဇာနိသ္သန္တိ သမနုမောဒိသ္သန္တိ, တေသံ ဧတံ ပာဋိကင္ခံ – သမဂ္ဂာ သမ္မောဒမာနာ အဝိဝဒမာနာ ခီရောဒကီဘူတာ အညမညံ ပိယစက္ခူဟိ သမ္ပသ္သန္တာ ဝိဟရိသ္သန္တီ’’တိ။
‘‘Santameva, ānanda, pariyāyaṃ pañcakaṅgo thapati udāyissa bhikkhuno nābbhanumodi; santañca panānanda, pariyāyaṃ udāyī bhikkhu pañcakaṅgassa thapatino nābbhanumodi. Dvepi mayā, ānanda, vedanā vuttā pariyāyena. Tissopi mayā vedanā vuttā pariyāyena. Pañcapi mayā vedanā vuttā pariyāyena. Chapi mayā vedanā vuttā pariyāyena. Aṭṭhārasāpi mayā vedanā vuttā pariyāyena. Chattiṃsāpi mayā vedanā vuttā pariyāyena. Aṭṭhasatampmppi mayā vedanā vuttā pariyāyena. Evaṃ pariyāyadesito kho, ānanda, mayā dhammo. Evaṃ pariyāyadesite kho, ānanda, mayā dhamme ye aññamaññassa subhāsitaṃ sulapitaṃ, na samanumaññissanti, na samanujānissanti, na samanumodissanti, tesaṃ etaṃ pāṭikaṅkhaṃ – bhaṇḍanajātā kalahajātā vivādāpannā aññamaññaṃ mukhasattīhi vitudantā viharissantīti 2. Evaṃ pariyāyadesito kho, ānanda, mayā dhammo. Evaṃ pariyāyadesite kho, ānanda, mayā dhamme ye aññamaññassa subhāsitaṃ sulapitaṃ samanumaññissanti samanujānissanti samanumodissanti, tesaṃ etaṃ pāṭikaṅkhaṃ – samaggā sammodamānā avivadamānā khīrodakībhūtā aññamaññaṃ piyacakkhūhi sampassantā viharissantī’’ti.
‘‘ပဉ္စိမေ, အာနန္ဒ, ကာမဂုဏာ။ ကတမေ ပဉ္စ? စက္ခုဝိညေယ္ယာ ရူပာ ဣဋ္ဌာ ကန္တာ မနာပာ ပိယရူပာ ကာမူပသံဟိတာ ရဇနီယာ။ပေ.။ ကာယဝိညေယ္ယာ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာ ဣဋ္ဌာ ကန္တာ မနာပာ ပိယရူပာ ကာမူပသံဟိတာ ရဇနီယာ။ ဣမေ ခော, အာနန္ဒ, ပဉ္စ ကာမဂုဏာ ။ ယံ ခော, အာနန္ဒ , ဣမေ ပဉ္စ ကာမဂုဏေ ပဋိစ္စ ဥပ္ပဇ္ဇတိ သုခံ သောမနသ္သံ – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ကာမသုခံ။ ယေ ခော, အာနန္ဒ, ဧဝံ ဝဒေယ္ယုံ – ‘ဧတံပရမံ သန္တံ သုခံ သောမနသ္သံ ပဋိသံဝေဒေန္တီ’တိ – ဣဒံ နေသာဟံ နာနုဇာနာမိ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? အတ္ထာနန္ဒ, ဧတမ္ဟာ သုခာ အညံ သုခံ အဘိက္ကန္တတရဉ္စ ပဏီတတရဉ္စ။
‘‘Pañcime, ānanda, kāmaguṇā. Katame pañca? Cakkhuviññeyyā rūpā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasaṃhitā rajanīyā…pe… kāyaviññeyyā phoṭṭhabbā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasaṃhitā rajanīyā. Ime kho, ānanda, pañca kāmaguṇā . Yaṃ kho, ānanda , ime pañca kāmaguṇe paṭicca uppajjati sukhaṃ somanassaṃ – idaṃ vuccati kāmasukhaṃ. Ye kho, ānanda, evaṃ vadeyyuṃ – ‘etaṃparamaṃ santaṃ sukhaṃ somanassaṃ paṭisaṃvedentī’ti – idaṃ nesāhaṃ nānujānāmi. Taṃ kissa hetu? Atthānanda, etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca.
‘‘ကတမဉ္စာနန္ဒ, ဧတမ္ဟာ သုခာ အညံ သုခံ အဘိက္ကန္တတရဉ္စ ပဏီတတရဉ္စ? ဣဓာနန္ဒ, ဘိက္ခု ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ ဝိဝိစ္စ အကုသလေဟိ ဓမ္မေဟိ သဝိတက္ကံ သဝိစာရံ ဝိဝေကဇံ ပီတိသုခံ ပဌမံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ ဣဒံ ခော, အာနန္ဒ, ဧတမ္ဟာ သုခာ အညံ သုခံ အဘိက္ကန္တတရဉ္စ ပဏီတတရဉ္စ။ ယေ ခော, အာနန္ဒ, ဧဝံ ဝဒေယ္ယုံ – ‘ဧတံပရမံ သန္တံ သုခံ သောမနသ္သံ ပဋိသံဝေဒေန္တီ’တိ – ဣဒံ နေသာဟံ နာနုဇာနာမိ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? အတ္ထာနန္ဒ, ဧတမ္ဟာ သုခာ အညံ သုခံ အဘိက္ကန္တတရဉ္စ ပဏီတတရဉ္စ။
‘‘Katamañcānanda, etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca? Idhānanda, bhikkhu vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Idaṃ kho, ānanda, etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca. Ye kho, ānanda, evaṃ vadeyyuṃ – ‘etaṃparamaṃ santaṃ sukhaṃ somanassaṃ paṭisaṃvedentī’ti – idaṃ nesāhaṃ nānujānāmi. Taṃ kissa hetu? Atthānanda, etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca.
‘‘ကတမဉ္စာနန္ဒ, ဧတမ္ဟာ သုခာ အညံ သုခံ အဘိက္ကန္တတရဉ္စ ပဏီတတရဉ္စ? ဣဓာနန္ဒ, ဘိက္ခု, ဝိတက္ကဝိစာရာနံ ဝူပသမာ အဇ္ဈတ္တံ သမ္ပသာဒနံ စေတသော ဧကောဒိဘာဝံ အဝိတက္ကံ အဝိစာရံ သမာဓိဇံ ပီတိသုခံ ဒုတိယံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ ဣဒံ ခော, အာနန္ဒ, ဧတမ္ဟာ သုခာ အညံ သုခံ အဘိက္ကန္တတရဉ္စ ပဏီတတရဉ္စ။ ယေ ခော, အာနန္ဒ, ဧဝံ ဝဒေယ္ယုံ – ‘ဧတံပရမံ သန္တံ သုခံ သောမနသ္သံ ပဋိသံဝေဒေန္တီ’တိ – ဣဒံ နေသာဟံ နာနုဇာနာမိ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? အတ္ထာနန္ဒ, ဧတမ္ဟာ သုခာ အညံ သုခံ အဘိက္ကန္တတရဉ္စ ပဏီတတရဉ္စ။
‘‘Katamañcānanda, etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca? Idhānanda, bhikkhu, vitakkavicārānaṃ vūpasamā ajjhattaṃ sampasādanaṃ cetaso ekodibhāvaṃ avitakkaṃ avicāraṃ samādhijaṃ pītisukhaṃ dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Idaṃ kho, ānanda, etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca. Ye kho, ānanda, evaṃ vadeyyuṃ – ‘etaṃparamaṃ santaṃ sukhaṃ somanassaṃ paṭisaṃvedentī’ti – idaṃ nesāhaṃ nānujānāmi. Taṃ kissa hetu? Atthānanda, etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca.
‘‘ကတမဉ္စာနန္ဒ, ဧတမ္ဟာ သုခာ အညံ သုခံ အဘိက္ကန္တတရဉ္စ ပဏီတတရဉ္စ? ဣဓာနန္ဒ, ဘိက္ခု ပီတိယာ စ ဝိရာဂာ ဥပေက္ခကော စ ဝိဟရတိ သတော စ သမ္ပဇာနော, သုခဉ္စ ကာယေန ပဋိသံဝေဒေတိ, ယံ တံ အရိယာ အာစိက္ခန္တိ – ‘ဥပေက္ခကော သတိမာ သုခဝိဟာရီ’တိ တတိယံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ ဣဒံ ခော, အာနန္ဒ, ဧတမ္ဟာ သုခာ အညံ သုခံ အဘိက္ကန္တတရဉ္စ ပဏီတတရဉ္စ။ ယေ ခော, အာနန္ဒ, ဧဝံ ဝဒေယ္ယုံ – ‘ဧတံပရမံ သန္တံ သုခံ သောမနသ္သံ ပဋိသံဝေဒေန္တီ’တိ – ဣဒံ နေသာဟံ နာနုဇာနာမိ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? အတ္ထာနန္ဒ, ဧတမ္ဟာ သုခာ အညံ သုခံ အဘိက္ကန္တတရဉ္စ ပဏီတတရဉ္စ။
‘‘Katamañcānanda, etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca? Idhānanda, bhikkhu pītiyā ca virāgā upekkhako ca viharati sato ca sampajāno, sukhañca kāyena paṭisaṃvedeti, yaṃ taṃ ariyā ācikkhanti – ‘upekkhako satimā sukhavihārī’ti tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Idaṃ kho, ānanda, etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca. Ye kho, ānanda, evaṃ vadeyyuṃ – ‘etaṃparamaṃ santaṃ sukhaṃ somanassaṃ paṭisaṃvedentī’ti – idaṃ nesāhaṃ nānujānāmi. Taṃ kissa hetu? Atthānanda, etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca.
‘‘ကတမဉ္စာနန္ဒ, ဧတမ္ဟာ သုခာ အညံ သုခံ အဘိက္ကန္တတရဉ္စ ပဏီတတရဉ္စ? ဣဓာနန္ဒ , ဘိက္ခု သုခသ္သ စ ပဟာနာ ဒုက္ခသ္သ စ ပဟာနာ ပုဗ္ဗေဝ သောမနသ္သဒောမနသ္သာနံ အတ္ထင္ဂမာ အဒုက္ခမသုခံ ဥပေက္ခာသတိပာရိသုဒ္ဓိံ စတုတ္ထံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ ဣဒံ ခော, အာနန္ဒ, ဧတမ္ဟာ သုခာ အညံ သုခံ အဘိက္ကန္တတရဉ္စ ပဏီတတရဉ္စ။ ယေ ခော, အာနန္ဒ, ဧဝံ ဝဒေယ္ယုံ – ‘ဧတံပရမံ သန္တံ သုခံ သောမနသ္သံ ပဋိသံဝေဒေန္တီ’တိ – ဣဒံ နေသာဟံ နာနုဇာနာမိ ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? အတ္ထာနန္ဒ, ဧတမ္ဟာ သုခာ အညံ သုခံ အဘိက္ကန္တတရဉ္စ ပဏီတတရဉ္စ။
‘‘Katamañcānanda, etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca? Idhānanda , bhikkhu sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā pubbeva somanassadomanassānaṃ atthaṅgamā adukkhamasukhaṃ upekkhāsatipārisuddhiṃ catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Idaṃ kho, ānanda, etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca. Ye kho, ānanda, evaṃ vadeyyuṃ – ‘etaṃparamaṃ santaṃ sukhaṃ somanassaṃ paṭisaṃvedentī’ti – idaṃ nesāhaṃ nānujānāmi . Taṃ kissa hetu? Atthānanda, etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca.
‘‘ကတမဉ္စာနန္ဒ , ဧတမ္ဟာ သုခာ အညံ သုခံ အဘိက္ကန္တတရဉ္စ ပဏီတတရဉ္စ? ဣဓာနန္ဒ, ဘိက္ခု သဗ္ဗသော ရူပသညာနံ သမတိက္ကမာ, ပဋိဃသညာနံ အတ္ထင္ဂမာ, နာနတ္တသညာနံ အမနသိကာရာ, ‘အနန္တော အာကာသော’တိ အာကာသာနဉ္စာယတနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ ဣဒံ ခော, အာနန္ဒ, ဧတမ္ဟာ သုခာ အညံ သုခံ အဘိက္ကန္တတရဉ္စ ပဏီတတရဉ္စ။ ယေ ခော, အာနန္ဒ, ဧဝံ ဝဒေယ္ယုံ – ‘ဧတံပရမံ သန္တံ သုခံ သောမနသ္သံ ပဋိသံဝေဒေန္တီ’တိ – ဣဒံ နေသာဟံ နာနုဇာနာမိ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? အတ္ထာနန္ဒ, ဧတမ္ဟာ သုခာ အညံ သုခံ အဘိက္ကန္တတရဉ္စ ပဏီတတရဉ္စ။
‘‘Katamañcānanda , etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca? Idhānanda, bhikkhu sabbaso rūpasaññānaṃ samatikkamā, paṭighasaññānaṃ atthaṅgamā, nānattasaññānaṃ amanasikārā, ‘ananto ākāso’ti ākāsānañcāyatanaṃ upasampajja viharati. Idaṃ kho, ānanda, etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca. Ye kho, ānanda, evaṃ vadeyyuṃ – ‘etaṃparamaṃ santaṃ sukhaṃ somanassaṃ paṭisaṃvedentī’ti – idaṃ nesāhaṃ nānujānāmi. Taṃ kissa hetu? Atthānanda, etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca.
‘‘ကတမဉ္စာနန္ဒ, ဧတမ္ဟာ သုခာ အညံ သုခံ အဘိက္ကန္တတရဉ္စ ပဏီတတရဉ္စ? ဣဓာနန္ဒ, ဘိက္ခု သဗ္ဗသော အာကာသာနဉ္စာယတနံ သမတိက္ကမ္မ, ‘အနန္တံ ဝိညာဏ’န္တိ ဝိညာဏဉ္စာယတနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ ဣဒံ ခော, အာနန္ဒ, ဧတမ္ဟာ သုခာ အညံ သုခံ အဘိက္ကန္တတရဉ္စ ပဏီတတရဉ္စ။ ယေ ခော, အာနန္ဒ, ဧဝံ ဝဒေယ္ယုံ – ‘ဧတံပရမံ သန္တံ သုခံ သောမနသ္သံ ပဋိသံဝေဒေန္တီ’တိ – ဣဒံ နေသာဟံ နာနုဇာနာမိ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? အတ္ထာနန္ဒ, ဧတမ္ဟာ သုခာ အညံ သုခံ အဘိက္ကန္တတရဉ္စ ပဏီတတရဉ္စ။
‘‘Katamañcānanda, etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca? Idhānanda, bhikkhu sabbaso ākāsānañcāyatanaṃ samatikkamma, ‘anantaṃ viññāṇa’nti viññāṇañcāyatanaṃ upasampajja viharati. Idaṃ kho, ānanda, etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca. Ye kho, ānanda, evaṃ vadeyyuṃ – ‘etaṃparamaṃ santaṃ sukhaṃ somanassaṃ paṭisaṃvedentī’ti – idaṃ nesāhaṃ nānujānāmi. Taṃ kissa hetu? Atthānanda, etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca.
‘‘ကတမဉ္စာနန္ဒ, ဧတမ္ဟာ သုခာ အညံ သုခံ အဘိက္ကန္တတရဉ္စ ပဏီတတရဉ္စ? ဣဓာနန္ဒ, ဘိက္ခု သဗ္ဗသော ဝိညာဏဉ္စာယတနံ သမတိက္ကမ္မ, ‘နတ္ထိ ကိဉ္စီ’တိ အာကိဉ္စညာယတနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ ဣဒံ ခော, အာနန္ဒ, ဧတမ္ဟာ သုခာ အညံ သုခံ အဘိက္ကန္တတရဉ္စ ပဏီတတရဉ္စ ။ ယေ ခော, အာနန္ဒ, ဧဝံ ဝဒေယ္ယုံ – ‘ဧတံပရမံ သန္တံ သုခံ သောမနသ္သံ ပဋိသံဝေဒေန္တီ’တိ – ဣဒံ နေသာဟံ နာနုဇာနာမိ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? အတ္ထာနန္ဒ, ဧတမ္ဟာ သုခာ အညံ သုခံ အဘိက္ကန္တတရဉ္စ ပဏီတတရဉ္စ။
‘‘Katamañcānanda, etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca? Idhānanda, bhikkhu sabbaso viññāṇañcāyatanaṃ samatikkamma, ‘natthi kiñcī’ti ākiñcaññāyatanaṃ upasampajja viharati. Idaṃ kho, ānanda, etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca . Ye kho, ānanda, evaṃ vadeyyuṃ – ‘etaṃparamaṃ santaṃ sukhaṃ somanassaṃ paṭisaṃvedentī’ti – idaṃ nesāhaṃ nānujānāmi. Taṃ kissa hetu? Atthānanda, etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca.
‘‘ကတမဉ္စာနန္ဒ , ဧတမ္ဟာ သုခာ အညံ သုခံ အဘိက္ကန္တတရဉ္စ ပဏီတတရဉ္စ? ဣဓာနန္ဒ, ဘိက္ခု သဗ္ဗသော အာကိဉ္စညာယတနံ သမတိက္ကမ္မ နေဝသညာနာသညာယတနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ ဣဒံ ခော, အာနန္ဒ , ဧတမ္ဟာ သုခာ အညံ သုခံ အဘိက္ကန္တတရဉ္စ ပဏီတတရဉ္စ။ ယေ ခော, အာနန္ဒ, ဧဝံ ဝဒေယ္ယုံ – ‘ဧတံပရမံ သန္တံ သုခံ သောမနသ္သံ ပဋိသံဝေဒေန္တီ’တိ – ဣဒံ နေသာဟံ နာနုဇာနာမိ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? အတ္ထာနန္ဒ, ဧတမ္ဟာ သုခာ အညံ သုခံ အဘိက္ကန္တတရဉ္စ ပဏီတတရဉ္စ။
‘‘Katamañcānanda , etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca? Idhānanda, bhikkhu sabbaso ākiñcaññāyatanaṃ samatikkamma nevasaññānāsaññāyatanaṃ upasampajja viharati. Idaṃ kho, ānanda , etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca. Ye kho, ānanda, evaṃ vadeyyuṃ – ‘etaṃparamaṃ santaṃ sukhaṃ somanassaṃ paṭisaṃvedentī’ti – idaṃ nesāhaṃ nānujānāmi. Taṃ kissa hetu? Atthānanda, etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca.
‘‘ကတမဉ္စာနန္ဒ, ဧတမ္ဟာ သုခာ အညံ သုခံ အဘိက္ကန္တတရဉ္စ ပဏီတတရဉ္စ? ဣဓာနန္ဒ, ဘိက္ခု သဗ္ဗသော နေဝသညာနာသညာယတနံ သမတိက္ကမ္မ သညာဝေဒယိတနိရောဓံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ ဣဒံ ခော, အာနန္ဒ, ဧတမ္ဟာ သုခာ အညံ သုခံ အဘိက္ကန္တတရဉ္စ ပဏီတတရဉ္စ။
‘‘Katamañcānanda, etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca? Idhānanda, bhikkhu sabbaso nevasaññānāsaññāyatanaṃ samatikkamma saññāvedayitanirodhaṃ upasampajja viharati. Idaṃ kho, ānanda, etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca.
‘‘ဌာနံ ခော ပနေတံ, အာနန္ဒ, ဝိဇ္ဇတိ ယံ အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဧဝံ ဝဒေယ္ယုံ – ‘သညာဝေဒယိတနိရောဓံ သမဏော ဂောတမော အာဟ, တဉ္စ သုခသ္မိံ ပညပေတိ။ တယိဒံ ကိံသု, တယိဒံ ကထံသူ’တိ? ဧဝံဝာဒိနော, အာနန္ဒ, အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဧဝမသ္သု ဝစနီယာ – ‘န ခော, အာဝုသော , ဘဂဝာ သုခညေဝ ဝေဒနံ သန္ဓာယ သုခသ္မိံ ပညပေတိ။ ယတ္ထ ယတ္ထ, အာဝုသော, သုခံ ဥပလဗ္ဘတိ, ယဟိံ ယဟိံ 3, တံ တံ တထာဂတော သုခသ္မိံ ပညပေတီ’’’တိ။ နဝမံ။
‘‘Ṭhānaṃ kho panetaṃ, ānanda, vijjati yaṃ aññatitthiyā paribbājakā evaṃ vadeyyuṃ – ‘saññāvedayitanirodhaṃ samaṇo gotamo āha, tañca sukhasmiṃ paññapeti. Tayidaṃ kiṃsu, tayidaṃ kathaṃsū’ti? Evaṃvādino, ānanda, aññatitthiyā paribbājakā evamassu vacanīyā – ‘na kho, āvuso , bhagavā sukhaññeva vedanaṃ sandhāya sukhasmiṃ paññapeti. Yattha yattha, āvuso, sukhaṃ upalabbhati, yahiṃ yahiṃ 4, taṃ taṃ tathāgato sukhasmiṃ paññapetī’’’ti. Navamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / သံယုတ္တနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ၉-၁၀. ပဉ္စကင္ဂသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ • 9-10. Pañcakaṅgasuttādivaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / သံယုတ္တနိကာယ (ဋီကာ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ၉-၁၀. ပဉ္စကင္ဂသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ • 9-10. Pañcakaṅgasuttādivaṇṇanā
