Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
ಪಞ್ಚಕವಾರವಣ್ಣನಾ
Pañcakavāravaṇṇanā
೩೨೫. ಪಞ್ಚಕೇಸು ‘‘ನಿಮನ್ತಿತೋ ಸಭತ್ತೋ ಸಮಾನೋ ಸನ್ತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ॰ ೨೯೪-೨೯೭) ವಚನತೋ ಅಕಪ್ಪಿಯನಿಮನ್ತನಂ ಸಾದಿಯನ್ತಸ್ಸೇವ ಅನಾಮನ್ತಚಾರೋ ನ ವಟ್ಟತೀತಿ ‘‘ಪಿಣ್ಡಪಾತಿಕಸ್ಸ ಕಪ್ಪನ್ತೀ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ಗಣಭೋಜನಾದೀಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ಅಧಿಟ್ಠಹಿತ್ವಾ ಭೋಜನನ್ತಿ ‘‘ಗಿಲಾನಸಮಯೋ’’ತಿಆದಿನಾ ಆಭೋಗಂ ಕತ್ವಾ ಭೋಜನಂ। ಅವಿಕಪ್ಪನಾತಿ ‘‘ಮಯ್ಹಂ ಭತ್ತಪಚ್ಚಾಸಂ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಸ್ಸ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ಏವಂ ಅವಿಕಪ್ಪನಾ।
325. Pañcakesu ‘‘nimantito sabhatto samāno santaṃ bhikkhuṃ anāpucchā’’ti (pāci. 294-297) vacanato akappiyanimantanaṃ sādiyantasseva anāmantacāro na vaṭṭatīti ‘‘piṇḍapātikassa kappantī’’ti vuttaṃ. Gaṇabhojanādīsupi eseva nayo. Adhiṭṭhahitvā bhojananti ‘‘gilānasamayo’’tiādinā ābhogaṃ katvā bhojanaṃ. Avikappanāti ‘‘mayhaṃ bhattapaccāsaṃ itthannāmassa dammī’’ti evaṃ avikappanā.
ಅಯಸತೋ ವಾ ಗರಹತೋ ವಾತಿ ಏತ್ಥ ಪರಮ್ಮುಖಾ ಅಗುಣವಚನಂ ಅಯಸೋ। ಸಮ್ಮುಖಾ ಗರಹಾ। ವಿಯಸತೀತಿ ಬ್ಯಸನಂ, ಹಿತಸುಖಂ ಖಿಪತಿ ವಿದ್ಧಂಸೇತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಞಾತೀನಂ ಬ್ಯಸನಂ ಞಾತಿಬ್ಯಸನಂ, ಚೋರರೋಗಭಯಾದೀಹಿ ಞಾತಿವಿನಾಸೋತಿ ಅತ್ಥೋ। ಭೋಗಾನಂ ಬ್ಯಸನಂ ಭೋಗಬ್ಯಸನಂ, ರಾಜಚೋರಾದಿವಸೇನ ಭೋಗವಿನಾಸೋತಿ ಅತ್ಥೋ। ರೋಗೋ ಏವ ಬ್ಯಸನಂ ರೋಗಬ್ಯಸನಂ। ರೋಗೋ ಹಿ ಆರೋಗ್ಯಂ ಬ್ಯಸತಿ ವಿನಾಸೇತೀತಿ ಬ್ಯಸನಂ। ಸೀಲಸ್ಸ ಬ್ಯಸನಂ ಸೀಲಬ್ಯಸನಂ, ದುಸ್ಸೀಲ್ಯಸ್ಸೇತಂ ನಾಮಂ। ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿಂ ವಿನಾಸಯಮಾನಾ ಉಪ್ಪನ್ನಾ ದಿಟ್ಠಿಯೇವ ಬ್ಯಸನಂ ದಿಟ್ಠಿಬ್ಯಸನಂ। ಞಾತಿಸಮ್ಪದಾತಿ ಞಾತೀನಂ ಸಮ್ಪದಾ ಪಾರಿಪೂರಿ ಬಹುಭಾವೋ । ಭೋಗಸಮ್ಪದಾಯಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ಆರೋಗ್ಯಸ್ಸ ಸಮ್ಪದಾ ಆರೋಗ್ಯಸಮ್ಪದಾ। ಪಾರಿಪೂರಿ ದೀಘರತ್ತಂ ಅರೋಗತಾ। ಸೀಲದಿಟ್ಠಿಸಮ್ಪದಾಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ।
Ayasato vā garahato vāti ettha parammukhā aguṇavacanaṃ ayaso. Sammukhā garahā. Viyasatīti byasanaṃ, hitasukhaṃ khipati viddhaṃsetīti attho. Ñātīnaṃ byasanaṃ ñātibyasanaṃ, corarogabhayādīhi ñātivināsoti attho. Bhogānaṃ byasanaṃ bhogabyasanaṃ, rājacorādivasena bhogavināsoti attho. Rogo eva byasanaṃ rogabyasanaṃ. Rogo hi ārogyaṃ byasati vināsetīti byasanaṃ. Sīlassa byasanaṃ sīlabyasanaṃ, dussīlyassetaṃ nāmaṃ. Sammādiṭṭhiṃ vināsayamānā uppannā diṭṭhiyeva byasanaṃ diṭṭhibyasanaṃ. Ñātisampadāti ñātīnaṃ sampadā pāripūri bahubhāvo . Bhogasampadāyapi eseva nayo. Ārogyassa sampadā ārogyasampadā. Pāripūri dīgharattaṃ arogatā. Sīladiṭṭhisampadāsupi eseva nayo.
ವತ್ತಂ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ದೀತಿ ತಸ್ಮಿಂ ದಿವಸೇ ಕಾತಬ್ಬವತ್ತಂ ನಿಟ್ಠಾಪೇಸಿ। ಅಟ್ಠ ಕಪ್ಪೇ ಅನುಸ್ಸರೀತಿಆದಿನಾ ತಸ್ಮಿಂ ಖಣೇ ಝಾನಂ ನಿಬ್ಬತ್ತೇತ್ವಾ ಪುಬ್ಬೇನಿವಾಸಞಾಣಂ ನಿಬ್ಬತ್ತೇಸೀತಿ ದೀಪೇತಿ। ಞತ್ತಿಯಾ ಕಮ್ಮಪ್ಪತ್ತೋ ಹುತ್ವಾತಿ ಞತ್ತಿಯಾ ಠಪಿತಾಯ ಅನುಸ್ಸಾವನಕಮ್ಮಪ್ಪತ್ತೋ ಹುತ್ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ।
Vattaṃ paricchindīti tasmiṃ divase kātabbavattaṃ niṭṭhāpesi. Aṭṭha kappe anussarītiādinā tasmiṃ khaṇe jhānaṃ nibbattetvā pubbenivāsañāṇaṃ nibbattesīti dīpeti. Ñattiyā kammappatto hutvāti ñattiyā ṭhapitāya anussāvanakammappatto hutvāti attho.
ಮನ್ದತ್ತಾ ಮೋಮೂಹತ್ತಾತಿ ನೇವ ಸಮಾದಾನಂ ಜಾನಾತಿ, ನ ಆನಿಸಂಸಂ, ಅತ್ತನೋ ಪನ ಮನ್ದತ್ತಾ ಮೋಮೂಹತ್ತಾ ಅಞ್ಞಾಣೇನೇವ ಆರಞ್ಞಿಕೋ ಹೋತಿ। ಪಾಪಿಚ್ಛೋ ಇಚ್ಛಾಪಕತೋತಿ ‘‘ಅರಞ್ಞೇ ಮೇ ವಿಹರನ್ತಸ್ಸ ‘ಅಯಂ ಆರಞ್ಞಿಕೋ’ತಿ ಚತುಪ್ಪಚ್ಚಯಸಕ್ಕಾರಂ ಕರಿಸ್ಸನ್ತಿ, ‘ಅಯಂ ಭಿಕ್ಖು ಲಜ್ಜೀ ಪವಿವಿತ್ತೋ’ತಿಆದೀಹಿ ಚ ಗುಣೇಹಿ ಸಮ್ಭಾವೇಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ ಏವಂ ಪಾಪಿಕಾಯ ಇಚ್ಛಾಯ ಠತ್ವಾ ತಾಯ ಏವ ಇಚ್ಛಾಯ ಅಭಿಭೂತೋ ಹುತ್ವಾ ಆರಞ್ಞಿಕೋ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ತೇನಾಹ ‘‘ಅರಞ್ಞವಾಸೇನ ಪಚ್ಚಯಲಾಭಂ ಪತ್ಥಯಮಾನೋ’’ತಿ। ಉಮ್ಮಾದವಸೇನ ಅರಞ್ಞಂ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ವಿಹರನ್ತೋ ಉಮ್ಮಾದಾ ಚಿತ್ತಕ್ಖೇಪಾ ಆರಞ್ಞಿಕೋ ನಾಮ ಹೋತಿ। ವಣ್ಣಿತನ್ತಿ ಇದಂ ಆರಞ್ಞಿಕಙ್ಗಂ ನಾಮ ಬುದ್ಧೇಹಿ ಬುದ್ಧಸಾವಕೇಹಿ ಚ ವಣ್ಣಿತಂ ಪಸತ್ಥನ್ತಿ ಆರಞ್ಞಿಕೋ ಹೋತಿ।
Mandattā momūhattāti neva samādānaṃ jānāti, na ānisaṃsaṃ, attano pana mandattā momūhattā aññāṇeneva āraññiko hoti. Pāpiccho icchāpakatoti ‘‘araññe me viharantassa ‘ayaṃ āraññiko’ti catuppaccayasakkāraṃ karissanti, ‘ayaṃ bhikkhu lajjī pavivitto’tiādīhi ca guṇehi sambhāvessantī’’ti evaṃ pāpikāya icchāya ṭhatvā tāya eva icchāya abhibhūto hutvā āraññiko hotīti attho. Tenāha ‘‘araññavāsena paccayalābhaṃ patthayamāno’’ti. Ummādavasena araññaṃ pavisitvā viharanto ummādā cittakkhepā āraññiko nāma hoti. Vaṇṇitanti idaṃ āraññikaṅgaṃ nāma buddhehi buddhasāvakehi ca vaṇṇitaṃ pasatthanti āraññiko hoti.
ಪಞ್ಚಕವಾರವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Pañcakavāravaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಪರಿವಾರಪಾಳಿ • Parivārapāḷi / ೫. ಪಞ್ಚಕವಾರೋ • 5. Pañcakavāro
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಪರಿವಾರ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Parivāra-aṭṭhakathā / ಪಞ್ಚಕವಾರವಣ್ಣನಾ • Pañcakavāravaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ಪಞ್ಚಕವಾರವಣ್ಣನಾ • Pañcakavāravaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ಪಞ್ಚಕವಾರವಣ್ಣನಾ • Pañcakavāravaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ಏಕುತ್ತರಿಕನಯೋ ಪಞ್ಚಕವಾರವಣ್ಣನಾ • Ekuttarikanayo pañcakavāravaṇṇanā