| Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / മജ്ഝിമനികായ • Majjhimanikāya |
൨൧. ഏവം മേ സുതം – ഏകം സമയം ഭഗവാ സാവത്ഥിയം വിഹരതി ജേതവനേ അനാഥപിണ്ഡികസ്സ ആരാമേ. തത്ര ഖോ ഭഗവാ ഭിക്ഖൂ ആമന്തേസി – ‘‘ഭിക്ഖവോ’’തി. ‘‘ഭദന്തേ’’തി തേ ഭിക്ഖൂ ഭഗവതോ പച്ചസ്സോസും. ഭഗവാ ഏതദവോച – ‘‘സന്തി, ഭിക്ഖവേ, ഏകേ സമണബ്രാഹ്മണാ അപരന്തകപ്പികാ അപരന്താനുദിട്ഠിനോ അപരന്തം ആരബ്ഭ അനേകവിഹിതാനി അധിവുത്തിപദാനി 3 അഭിവദന്തി. ‘സഞ്ഞീ അത്താ ഹോതി അരോഗോ പരം മരണാ’തി – ഇത്ഥേകേ അഭിവദന്തി; ‘അസഞ്ഞീ അത്താ ഹോതി അരോഗോ പരം മരണാ’തി – ഇത്ഥേകേ അഭിവദന്തി; ‘നേവസഞ്ഞീനാസഞ്ഞീ അത്താ ഹോതി അരോഗോ പരം മരണാ’തി – ഇത്ഥേകേ അഭിവദന്തി; സതോ വാ പന സത്തസ്സ ഉച്ഛേദം വിനാസം വിഭവം പഞ്ഞപേന്തി 4, ദിട്ഠധമ്മനിബ്ബാനം വാ പനേകേ അഭിവദന്തി. ഇതി സന്തം വാ അത്താനം പഞ്ഞപേന്തി അരോഗം 5 പരം മരണാ, സതോ വാ പന സത്തസ്സ ഉച്ഛേദം വിനാസം വിഭവം പഞ്ഞപേന്തി, ദിട്ഠധമ്മനിബ്ബാനം വാ പനേകേ അഭിവദന്തി. ഇതി ഇമാനി പഞ്ച 6 ഹുത്വാ തീണി ഹോന്തി, തീണി ഹുത്വാ പഞ്ച ഹോന്തി – അയമുദ്ദേസോ പഞ്ചത്തയസ്സ.
21. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘bhikkhavo’’ti. ‘‘Bhadante’’ti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca – ‘‘santi, bhikkhave, eke samaṇabrāhmaṇā aparantakappikā aparantānudiṭṭhino aparantaṃ ārabbha anekavihitāni adhivuttipadāni 7 abhivadanti. ‘Saññī attā hoti arogo paraṃ maraṇā’ti – ittheke abhivadanti; ‘asaññī attā hoti arogo paraṃ maraṇā’ti – ittheke abhivadanti; ‘nevasaññīnāsaññī attā hoti arogo paraṃ maraṇā’ti – ittheke abhivadanti; sato vā pana sattassa ucchedaṃ vināsaṃ vibhavaṃ paññapenti 8, diṭṭhadhammanibbānaṃ vā paneke abhivadanti. Iti santaṃ vā attānaṃ paññapenti arogaṃ 9 paraṃ maraṇā, sato vā pana sattassa ucchedaṃ vināsaṃ vibhavaṃ paññapenti, diṭṭhadhammanibbānaṃ vā paneke abhivadanti. Iti imāni pañca 10 hutvā tīṇi honti, tīṇi hutvā pañca honti – ayamuddeso pañcattayassa.
൨൨. ‘‘തത്ര, ഭിക്ഖവേ, യേ തേ സമണബ്രാഹ്മണാ സഞ്ഞിം അത്താനം പഞ്ഞപേന്തി അരോഗം പരം മരണാ, രൂപിം വാ തേ ഭോന്തോ സമണബ്രാഹ്മണാ സഞ്ഞിം അത്താനം പഞ്ഞപേന്തി അരോഗം പരം മരണാ, അരൂപിം വാ തേ ഭോന്തോ സമണബ്രാഹ്മണാ സഞ്ഞിം അത്താനം പഞ്ഞപേന്തി അരോഗം പരം മരണാ, രൂപിഞ്ച അരൂപിഞ്ച വാ തേ ഭോന്തോ സമണബ്രാഹ്മണാ സഞ്ഞിം അത്താനം പഞ്ഞപേന്തി അരോഗം പരം മരണാ, നേവരൂപിം നാരൂപിം വാ തേ ഭോന്തോ സമണബ്രാഹ്മണാ സഞ്ഞിം അത്താനം പഞ്ഞപേന്തി അരോഗം പരം മരണാ, ഏകത്തസഞ്ഞിം വാ തേ ഭോന്തോ സമണബ്രാഹ്മണാ സഞ്ഞിം അത്താനം പഞ്ഞപേന്തി അരോഗം പരം മരണാ, നാനത്തസഞ്ഞിം വാ തേ ഭോന്തോ സമണബ്രാഹ്മണാ സഞ്ഞിം അത്താനം പഞ്ഞപേന്തി അരോഗം പരം മരണാ, പരിത്തസഞ്ഞിം വാ തേ ഭോന്തോ സമണബ്രാഹ്മണാ സഞ്ഞിം അത്താനം പഞ്ഞപേന്തി അരോഗം പരം മരണാ, അപ്പമാണസഞ്ഞിം വാ തേ ഭോന്തോ സമണബ്രാഹ്മണാ സഞ്ഞിം അത്താനം പഞ്ഞപേന്തി അരോഗം പരം മരണാ, ഏതം 11 വാ പനേകേസം 12 ഉപാതിവത്തതം വിഞ്ഞാണകസിണമേകേ അഭിവദന്തി അപ്പമാണം ആനേഞ്ജം . തയിദം, ഭിക്ഖവേ, തഥാഗതോ അഭിജാനാതി 13. യേ ഖോ തേ ഭോന്തോ സമണബ്രാഹ്മണാ സഞ്ഞിം അത്താനം പഞ്ഞപേന്തി അരോഗം പരം മരണാ, രൂപിം വാ തേ ഭോന്തോ സമണബ്രാഹ്മണാ സഞ്ഞിം അത്താനം പഞ്ഞപേന്തി അരോഗം പരം മരണാ, അരൂപിം വാ തേ ഭോന്തോ സമണബ്രാഹ്മണാ സഞ്ഞിം അത്താനം പഞ്ഞപേന്തി അരോഗം പരം മരണാ, രൂപിഞ്ച അരൂപിഞ്ച വാ തേ ഭോന്തോ സമണബ്രാഹ്മണാ സഞ്ഞിം അത്താനം പഞ്ഞപേന്തി അരോഗം പരം മരണാ, നേവരൂപിം നാരൂപിം വാ തേ ഭോന്തോ സമണബ്രാഹ്മണാ സഞ്ഞിം അത്താനം പഞ്ഞപേന്തി അരോഗം പരം മരണാ, ഏകത്തസഞ്ഞിം വാ തേ ഭോന്തോ സമണബ്രാഹ്മണാ സഞ്ഞിം അത്താനം പഞ്ഞപേന്തി അരോഗം പരം മരണാ, നാനത്തസഞ്ഞിം വാ തേ ഭോന്തോ സമണബ്രാഹ്മണാ സഞ്ഞിം അത്താനം പഞ്ഞപേന്തി അരോഗം പരം മരണാ, പരിത്തസഞ്ഞിം വാ തേ ഭോന്തോ സമണബ്രാഹ്മണാ സഞ്ഞിം അത്താനം പഞ്ഞപേന്തി അരോഗം പരം മരണാ, അപ്പമാണസഞ്ഞിം വാ തേ ഭോന്തോ സമണബ്രാഹ്മണാ സഞ്ഞിം അത്താനം പഞ്ഞപേന്തി അരോഗം പരം മരണാ 14, യാ വാ പനേതാസം സഞ്ഞാനം പരിസുദ്ധാ പരമാ അഗ്ഗാ അനുത്തരിയാ അക്ഖായതി – യദി രൂപസഞ്ഞാനം യദി അരൂപസഞ്ഞാനം യദി ഏകത്തസഞ്ഞാനം യദി നാനത്തസഞ്ഞാനം. ‘നത്ഥി കിഞ്ചീ’തി ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനമേകേ അഭിവദന്തി അപ്പമാണം ആനേഞ്ജം. ‘തയിദം സങ്ഖതം ഓളാരികം അത്ഥി ഖോ പന സങ്ഖാരാനം നിരോധോ അത്ഥേത’ന്തി – ഇതി വിദിത്വാ തസ്സ നിസ്സരണദസ്സാവീ തഥാഗതോ തദുപാതിവത്തോ.
22. ‘‘Tatra, bhikkhave, ye te samaṇabrāhmaṇā saññiṃ attānaṃ paññapenti arogaṃ paraṃ maraṇā, rūpiṃ vā te bhonto samaṇabrāhmaṇā saññiṃ attānaṃ paññapenti arogaṃ paraṃ maraṇā, arūpiṃ vā te bhonto samaṇabrāhmaṇā saññiṃ attānaṃ paññapenti arogaṃ paraṃ maraṇā, rūpiñca arūpiñca vā te bhonto samaṇabrāhmaṇā saññiṃ attānaṃ paññapenti arogaṃ paraṃ maraṇā, nevarūpiṃ nārūpiṃ vā te bhonto samaṇabrāhmaṇā saññiṃ attānaṃ paññapenti arogaṃ paraṃ maraṇā, ekattasaññiṃ vā te bhonto samaṇabrāhmaṇā saññiṃ attānaṃ paññapenti arogaṃ paraṃ maraṇā, nānattasaññiṃ vā te bhonto samaṇabrāhmaṇā saññiṃ attānaṃ paññapenti arogaṃ paraṃ maraṇā, parittasaññiṃ vā te bhonto samaṇabrāhmaṇā saññiṃ attānaṃ paññapenti arogaṃ paraṃ maraṇā, appamāṇasaññiṃ vā te bhonto samaṇabrāhmaṇā saññiṃ attānaṃ paññapenti arogaṃ paraṃ maraṇā, etaṃ 15 vā panekesaṃ 16 upātivattataṃ viññāṇakasiṇameke abhivadanti appamāṇaṃ āneñjaṃ . Tayidaṃ, bhikkhave, tathāgato abhijānāti 17. Ye kho te bhonto samaṇabrāhmaṇā saññiṃ attānaṃ paññapenti arogaṃ paraṃ maraṇā, rūpiṃ vā te bhonto samaṇabrāhmaṇā saññiṃ attānaṃ paññapenti arogaṃ paraṃ maraṇā, arūpiṃ vā te bhonto samaṇabrāhmaṇā saññiṃ attānaṃ paññapenti arogaṃ paraṃ maraṇā, rūpiñca arūpiñca vā te bhonto samaṇabrāhmaṇā saññiṃ attānaṃ paññapenti arogaṃ paraṃ maraṇā, nevarūpiṃ nārūpiṃ vā te bhonto samaṇabrāhmaṇā saññiṃ attānaṃ paññapenti arogaṃ paraṃ maraṇā, ekattasaññiṃ vā te bhonto samaṇabrāhmaṇā saññiṃ attānaṃ paññapenti arogaṃ paraṃ maraṇā, nānattasaññiṃ vā te bhonto samaṇabrāhmaṇā saññiṃ attānaṃ paññapenti arogaṃ paraṃ maraṇā, parittasaññiṃ vā te bhonto samaṇabrāhmaṇā saññiṃ attānaṃ paññapenti arogaṃ paraṃ maraṇā, appamāṇasaññiṃ vā te bhonto samaṇabrāhmaṇā saññiṃ attānaṃ paññapenti arogaṃ paraṃ maraṇā 18, yā vā panetāsaṃ saññānaṃ parisuddhā paramā aggā anuttariyā akkhāyati – yadi rūpasaññānaṃ yadi arūpasaññānaṃ yadi ekattasaññānaṃ yadi nānattasaññānaṃ. ‘Natthi kiñcī’ti ākiñcaññāyatanameke abhivadanti appamāṇaṃ āneñjaṃ. ‘Tayidaṃ saṅkhataṃ oḷārikaṃ atthi kho pana saṅkhārānaṃ nirodho attheta’nti – iti viditvā tassa nissaraṇadassāvī tathāgato tadupātivatto.
൨൩. ‘‘തത്ര, ഭിക്ഖവേ, യേ തേ സമണബ്രാഹ്മണാ അസഞ്ഞിം അത്താനം പഞ്ഞപേന്തി അരോഗം പരം മരണാ, രൂപിം വാ തേ ഭോന്തോ സമണബ്രാഹ്മണാ അസഞ്ഞിം അത്താനം പഞ്ഞപേന്തി അരോഗം പരം മരണാ, അരൂപിം വാ തേ ഭോന്തോ സമണബ്രാഹ്മണാ അസഞ്ഞിം അത്താനം പഞ്ഞപേന്തി അരോഗം പരം മരണാ, രൂപിഞ്ച അരൂപിഞ്ച വാ തേ ഭോന്തോ സമണബ്രാഹ്മണാ അസഞ്ഞിം അത്താനം പഞ്ഞപേന്തി അരോഗം പരം മരണാ, നേവരൂപിം നാരൂപിം വാ തേ ഭോന്തോ സമണബ്രാഹ്മണാ അസഞ്ഞിം അത്താനം പഞ്ഞപേന്തി അരോഗം പരം മരണാ. തത്ര, ഭിക്ഖവേ, യേ തേ സമണബ്രാഹ്മണാ സഞ്ഞിം അത്താനം പഞ്ഞപേന്തി അരോഗം പരം മരണാ തേസമേതേ പടിക്കോസന്തി. തം കിസ്സ ഹേതു? സഞ്ഞാ രോഗോ സഞ്ഞാ ഗണ്ഡോ സഞ്ഞാ സല്ലം, ഏതം സന്തം ഏതം പണീതം യദിദം – ‘അസഞ്ഞ’ന്തി. തയിദം, ഭിക്ഖവേ, തഥാഗതോ അഭിജാനാതി യേ ഖോ തേ ഭോന്തോ സമണബ്രാഹ്മണാ അസഞ്ഞിം അത്താനം പഞ്ഞപേന്തി അരോഗം പരം മരണാ, രൂപിം വാ തേ ഭോന്തോ സമണബ്രാഹ്മണാ അസഞ്ഞിം അത്താനം പഞ്ഞപേന്തി അരോഗം പരം മരണാ, അരൂപിം വാ തേ ഭോന്തോ സമണബ്രാഹ്മണാ അസഞ്ഞിം അത്താനം പഞ്ഞപേന്തി അരോഗം പരം മരണാ, രൂപിഞ്ച അരൂപിഞ്ച വാ തേ ഭോന്തോ സമണബ്രാഹ്മണാ അസഞ്ഞിം അത്താനം പഞ്ഞപേന്തി അരോഗം പരം മരണാ, നേവരൂപിം നാരൂപിം വാ തേ ഭോന്തോ സമണബ്രാഹ്മണാ അസഞ്ഞിം അത്താനം പഞ്ഞപേന്തി അരോഗം പരം മരണാ. യോ ഹി കോചി, ഭിക്ഖവേ, സമണോ വാ ബ്രാഹ്മണോ വാ ഏവം വദേയ്യ – ‘അഹമഞ്ഞത്ര രൂപാ, അഞ്ഞത്ര വേദനായ, അഞ്ഞത്ര സഞ്ഞായ, അഞ്ഞത്ര സങ്ഖാരേഹി, വിഞ്ഞാണസ്സ 19 ആഗതിം വാ ഗതിം വാ ചുതിം വാ ഉപപത്തിം വാ വുദ്ധിം വാ വിരൂള്ഹിം വാ വേപുല്ലം വാ പഞ്ഞപേസ്സാമീ’തി – നേതം ഠാനം വിജ്ജതി. ‘തയിദം സങ്ഖതം ഓളാരികം അത്ഥി ഖോ പന സങ്ഖാരാനം നിരോധോ അത്ഥേത’ന്തി – ഇതി വിദിത്വാ തസ്സ നിസ്സരണദസ്സാവീ തഥാഗതോ തദുപാതിവത്തോ.
23. ‘‘Tatra, bhikkhave, ye te samaṇabrāhmaṇā asaññiṃ attānaṃ paññapenti arogaṃ paraṃ maraṇā, rūpiṃ vā te bhonto samaṇabrāhmaṇā asaññiṃ attānaṃ paññapenti arogaṃ paraṃ maraṇā, arūpiṃ vā te bhonto samaṇabrāhmaṇā asaññiṃ attānaṃ paññapenti arogaṃ paraṃ maraṇā, rūpiñca arūpiñca vā te bhonto samaṇabrāhmaṇā asaññiṃ attānaṃ paññapenti arogaṃ paraṃ maraṇā, nevarūpiṃ nārūpiṃ vā te bhonto samaṇabrāhmaṇā asaññiṃ attānaṃ paññapenti arogaṃ paraṃ maraṇā. Tatra, bhikkhave, ye te samaṇabrāhmaṇā saññiṃ attānaṃ paññapenti arogaṃ paraṃ maraṇā tesamete paṭikkosanti. Taṃ kissa hetu? Saññā rogo saññā gaṇḍo saññā sallaṃ, etaṃ santaṃ etaṃ paṇītaṃ yadidaṃ – ‘asañña’nti. Tayidaṃ, bhikkhave, tathāgato abhijānāti ye kho te bhonto samaṇabrāhmaṇā asaññiṃ attānaṃ paññapenti arogaṃ paraṃ maraṇā, rūpiṃ vā te bhonto samaṇabrāhmaṇā asaññiṃ attānaṃ paññapenti arogaṃ paraṃ maraṇā, arūpiṃ vā te bhonto samaṇabrāhmaṇā asaññiṃ attānaṃ paññapenti arogaṃ paraṃ maraṇā, rūpiñca arūpiñca vā te bhonto samaṇabrāhmaṇā asaññiṃ attānaṃ paññapenti arogaṃ paraṃ maraṇā, nevarūpiṃ nārūpiṃ vā te bhonto samaṇabrāhmaṇā asaññiṃ attānaṃ paññapenti arogaṃ paraṃ maraṇā. Yo hi koci, bhikkhave, samaṇo vā brāhmaṇo vā evaṃ vadeyya – ‘ahamaññatra rūpā, aññatra vedanāya, aññatra saññāya, aññatra saṅkhārehi, viññāṇassa 20 āgatiṃ vā gatiṃ vā cutiṃ vā upapattiṃ vā vuddhiṃ vā virūḷhiṃ vā vepullaṃ vā paññapessāmī’ti – netaṃ ṭhānaṃ vijjati. ‘Tayidaṃ saṅkhataṃ oḷārikaṃ atthi kho pana saṅkhārānaṃ nirodho attheta’nti – iti viditvā tassa nissaraṇadassāvī tathāgato tadupātivatto.
൨൪. ‘‘തത്ര, ഭിക്ഖവേ, യേ തേ സമണബ്രാഹ്മണാ നേവസഞ്ഞീനാസഞ്ഞിം അത്താനം പഞ്ഞപേന്തി അരോഗം പരം മരണാ, രൂപിം വാ തേ ഭോന്തോ സമണബ്രാഹ്മണാ നേവസഞ്ഞീനാസഞ്ഞിം അത്താനം പഞ്ഞപേന്തി അരോഗം പരം മരണാ, അരൂപിം വാ തേ ഭോന്തോ സമണബ്രാഹ്മണാ നേവസഞ്ഞീനാസഞ്ഞിം അത്താനം പഞ്ഞപേന്തി അരോഗം പരം മരണാ, രൂപിഞ്ച അരൂപിഞ്ച വാ തേ ഭോന്തോ സമണബ്രാഹ്മണാ നേവസഞ്ഞീനാസഞ്ഞിം അത്താനം പഞ്ഞപേന്തി അരോഗം പരം മരണാ, നേവരൂപിം നാരൂപിം വാ തേ ഭോന്തോ സമണബ്രാഹ്മണാ നേവസഞ്ഞീനാസഞ്ഞിം അത്താനം പഞ്ഞപേന്തി അരോഗം പരം മരണാ. തത്ര, ഭിക്ഖവേ, യേ തേ സമണബ്രാഹ്മണാ സഞ്ഞിം അത്താനം പഞ്ഞപേന്തി അരോഗം പരം മരണാ തേസമേതേ പടിക്കോസന്തി, യേപി തേ ഭോന്തോ സമണബ്രാഹ്മണാ അസഞ്ഞിം അത്താനം പഞ്ഞപേന്തി അരോഗം പരം മരണാ തേസമേതേ പടിക്കോസന്തി. തം കിസ്സ ഹേതു? സഞ്ഞാ രോഗോ സഞ്ഞാ ഗണ്ഡോ സഞ്ഞാ സല്ലം, അസഞ്ഞാ സമ്മോഹോ, ഏതം സന്തം ഏതം പണീതം യദിദം – ‘നേവസഞ്ഞാനാസഞ്ഞ’ന്തി. 21 തയിദം, ഭിക്ഖവേ, തഥാഗതോ അഭിജാനാതി. യേ ഖോ തേ ഭോന്തോ സമണബ്രാഹ്മണാ നേവസഞ്ഞീനാസഞ്ഞിം അത്താനം പഞ്ഞപേന്തി അരോഗം പരം മരണാ, രൂപിം വാ തേ ഭോന്തോ സമണബ്രാഹ്മണാ നേവസഞ്ഞീനാസഞ്ഞിം അത്താനം പഞ്ഞപേന്തി അരോഗം പരം മരണാ, അരൂപിം വാ തേ ഭോന്തോ സമണബ്രാഹ്മണാ നേവസഞ്ഞീനാസഞ്ഞിം അത്താനം പഞ്ഞപേന്തി അരോഗം പരം മരണാ, രൂപിഞ്ച അരൂപിഞ്ച വാ തേ ഭോന്തോ സമണബ്രാഹ്മണാ നേവസഞ്ഞീനാസഞ്ഞിം അത്താനം പഞ്ഞപേന്തി അരോഗം പരം മരണാ, നേവരൂപിം നാരൂപിം വാ തേ ഭോന്തോ സമണബ്രാഹ്മണാ നേവസഞ്ഞീനാസഞ്ഞിം അത്താനം പഞ്ഞപേന്തി അരോഗം പരം മരണാ. യേ ഹി കേചി, ഭിക്ഖവേ, സമണാ വാ ബ്രാഹ്മണാ വാ 22 ദിട്ഠസുതമുതവിഞ്ഞാതബ്ബസങ്ഖാരമത്തേന ഏതസ്സ ആയതനസ്സ ഉപസമ്പദം പഞ്ഞപേന്തി, ബ്യസനഞ്ഹേതം, ഭിക്ഖവേ, അക്ഖായതി 23 ഏതസ്സ ആയതനസ്സ ഉപസമ്പദായ . ന ഹേതം, ഭിക്ഖവേ, ആയതനം സങ്ഖാരസമാപത്തിപത്തബ്ബമക്ഖായതി; സങ്ഖാരാവസേസസമാപത്തിപത്തബ്ബമേതം, ഭിക്ഖവേ, ആയതനമക്ഖായതി. ‘തയിദം സങ്ഖതം ഓളാരികം അത്ഥി ഖോ പന സങ്ഖാരാനം നിരോധോ അത്ഥേത’ന്തി – ഇതി വിദിത്വാ തസ്സ നിസ്സരണദസ്സാവീ തഥാഗതോ തദുപാതിവത്തോ.
24. ‘‘Tatra, bhikkhave, ye te samaṇabrāhmaṇā nevasaññīnāsaññiṃ attānaṃ paññapenti arogaṃ paraṃ maraṇā, rūpiṃ vā te bhonto samaṇabrāhmaṇā nevasaññīnāsaññiṃ attānaṃ paññapenti arogaṃ paraṃ maraṇā, arūpiṃ vā te bhonto samaṇabrāhmaṇā nevasaññīnāsaññiṃ attānaṃ paññapenti arogaṃ paraṃ maraṇā, rūpiñca arūpiñca vā te bhonto samaṇabrāhmaṇā nevasaññīnāsaññiṃ attānaṃ paññapenti arogaṃ paraṃ maraṇā, nevarūpiṃ nārūpiṃ vā te bhonto samaṇabrāhmaṇā nevasaññīnāsaññiṃ attānaṃ paññapenti arogaṃ paraṃ maraṇā. Tatra, bhikkhave, ye te samaṇabrāhmaṇā saññiṃ attānaṃ paññapenti arogaṃ paraṃ maraṇā tesamete paṭikkosanti, yepi te bhonto samaṇabrāhmaṇā asaññiṃ attānaṃ paññapenti arogaṃ paraṃ maraṇā tesamete paṭikkosanti. Taṃ kissa hetu? Saññā rogo saññā gaṇḍo saññā sallaṃ, asaññā sammoho, etaṃ santaṃ etaṃ paṇītaṃ yadidaṃ – ‘nevasaññānāsañña’nti. 24 Tayidaṃ, bhikkhave, tathāgato abhijānāti. Ye kho te bhonto samaṇabrāhmaṇā nevasaññīnāsaññiṃ attānaṃ paññapenti arogaṃ paraṃ maraṇā, rūpiṃ vā te bhonto samaṇabrāhmaṇā nevasaññīnāsaññiṃ attānaṃ paññapenti arogaṃ paraṃ maraṇā, arūpiṃ vā te bhonto samaṇabrāhmaṇā nevasaññīnāsaññiṃ attānaṃ paññapenti arogaṃ paraṃ maraṇā, rūpiñca arūpiñca vā te bhonto samaṇabrāhmaṇā nevasaññīnāsaññiṃ attānaṃ paññapenti arogaṃ paraṃ maraṇā, nevarūpiṃ nārūpiṃ vā te bhonto samaṇabrāhmaṇā nevasaññīnāsaññiṃ attānaṃ paññapenti arogaṃ paraṃ maraṇā. Ye hi keci, bhikkhave, samaṇā vā brāhmaṇā vā 25 diṭṭhasutamutaviññātabbasaṅkhāramattena etassa āyatanassa upasampadaṃ paññapenti, byasanañhetaṃ, bhikkhave, akkhāyati 26 etassa āyatanassa upasampadāya . Na hetaṃ, bhikkhave, āyatanaṃ saṅkhārasamāpattipattabbamakkhāyati; saṅkhārāvasesasamāpattipattabbametaṃ, bhikkhave, āyatanamakkhāyati. ‘Tayidaṃ saṅkhataṃ oḷārikaṃ atthi kho pana saṅkhārānaṃ nirodho attheta’nti – iti viditvā tassa nissaraṇadassāvī tathāgato tadupātivatto.
൨൫. ‘‘തത്ര, ഭിക്ഖവേ, യേ തേ സമണബ്രാഹ്മണാ സതോ സത്തസ്സ ഉച്ഛേദം വിനാസം വിഭവം പഞ്ഞപേന്തി , തത്ര, ഭിക്ഖവേ, യേ തേ സമണബ്രാഹ്മണാ സഞ്ഞിം അത്താനം പഞ്ഞപേന്തി അരോഗം പരം മരണാ തേസമേതേ പടിക്കോസന്തി, യേപി തേ ഭോന്തോ സമണബ്രാഹ്മണാ അസഞ്ഞിം അത്താനം പഞ്ഞപേന്തി അരോഗം പരം മരണാ തേസമേതേ പടിക്കോസന്തി, യേപി തേ ഭോന്തോ സമണബ്രാഹ്മണാ നേവസഞ്ഞീനാസഞ്ഞിം അത്താനം പഞ്ഞപേന്തി അരോഗം പരം മരണാ തേസമേതേ പടിക്കോസന്തി. തം കിസ്സ ഹേതു? സബ്ബേപിമേ ഭോന്തോ സമണബ്രാഹ്മണാ ഉദ്ധം സരം 27 ആസത്തിംയേവ അഭിവദന്തി – ‘ഇതി പേച്ച ഭവിസ്സാമ, ഇതി പേച്ച ഭവിസ്സാമാ’തി. സേയ്യഥാപി നാമ വാണിജസ്സ വാണിജ്ജായ ഗച്ഛതോ ഏവം ഹോതി – ‘ഇതോ മേ ഇദം ഭവിസ്സതി, ഇമിനാ ഇദം ലച്ഛാമീ’തി, ഏവമേവിമേ ഭോന്തോ സമണബ്രാഹ്മണാ വാണിജൂപമാ മഞ്ഞേ പടിഭന്തി – ‘ഇതി പേച്ച ഭവിസ്സാമ, ഇതി പേച്ച ഭവിസ്സാമാ’തി. തയിദം, ഭിക്ഖവേ, തഥാഗതോ അഭിജാനാതി. യേ ഖോ തേ ഭോന്തോ സമണബ്രാഹ്മണാ സതോ സത്തസ്സ ഉച്ഛേദം വിനാസം വിഭവം പഞ്ഞപേന്തി തേ സക്കായഭയാ സക്കായപരിജേഗുച്ഛാ സക്കായഞ്ഞേവ അനുപരിധാവന്തി അനുപരിവത്തന്തി. സേയ്യഥാപി നാമ സാ ഗദ്ദുലബദ്ധോ ദള്ഹേ ഥമ്ഭേ വാ ഖിലേ 28 വാ ഉപനിബദ്ധോ , തമേവ ഥമ്ഭം വാ ഖിലം വാ അനുപരിധാവതി അനുപരിവത്തതി ; ഏവമേവിമേ ഭോന്തോ സമണബ്രാഹ്മണാ സക്കായഭയാ സക്കായപരിജേഗുച്ഛാ സക്കായഞ്ഞേവ അനുപരിധാവന്തി അനുപരിവത്തന്തി. ‘തയിദം സങ്ഖതം ഓളാരികം അത്ഥി ഖോ പന സങ്ഖാരാനം നിരോധോ അത്ഥേത’ന്തി – ഇതി വിദിത്വാ തസ്സ നിസ്സരണദസ്സാവീ തഥാഗതോ തദുപാതിവത്തോ.
25. ‘‘Tatra, bhikkhave, ye te samaṇabrāhmaṇā sato sattassa ucchedaṃ vināsaṃ vibhavaṃ paññapenti , tatra, bhikkhave, ye te samaṇabrāhmaṇā saññiṃ attānaṃ paññapenti arogaṃ paraṃ maraṇā tesamete paṭikkosanti, yepi te bhonto samaṇabrāhmaṇā asaññiṃ attānaṃ paññapenti arogaṃ paraṃ maraṇā tesamete paṭikkosanti, yepi te bhonto samaṇabrāhmaṇā nevasaññīnāsaññiṃ attānaṃ paññapenti arogaṃ paraṃ maraṇā tesamete paṭikkosanti. Taṃ kissa hetu? Sabbepime bhonto samaṇabrāhmaṇā uddhaṃ saraṃ 29 āsattiṃyeva abhivadanti – ‘iti pecca bhavissāma, iti pecca bhavissāmā’ti. Seyyathāpi nāma vāṇijassa vāṇijjāya gacchato evaṃ hoti – ‘ito me idaṃ bhavissati, iminā idaṃ lacchāmī’ti, evamevime bhonto samaṇabrāhmaṇā vāṇijūpamā maññe paṭibhanti – ‘iti pecca bhavissāma, iti pecca bhavissāmā’ti. Tayidaṃ, bhikkhave, tathāgato abhijānāti. Ye kho te bhonto samaṇabrāhmaṇā sato sattassa ucchedaṃ vināsaṃ vibhavaṃ paññapenti te sakkāyabhayā sakkāyaparijegucchā sakkāyaññeva anuparidhāvanti anuparivattanti. Seyyathāpi nāma sā gaddulabaddho daḷhe thambhe vā khile 30 vā upanibaddho , tameva thambhaṃ vā khilaṃ vā anuparidhāvati anuparivattati ; evamevime bhonto samaṇabrāhmaṇā sakkāyabhayā sakkāyaparijegucchā sakkāyaññeva anuparidhāvanti anuparivattanti. ‘Tayidaṃ saṅkhataṃ oḷārikaṃ atthi kho pana saṅkhārānaṃ nirodho attheta’nti – iti viditvā tassa nissaraṇadassāvī tathāgato tadupātivatto.
൨൬. ‘‘യേ ഹി കേചി, ഭിക്ഖവേ, സമണാ വാ ബ്രാഹ്മണാ വാ അപരന്തകപ്പികാ അപരന്താനുദിട്ഠിനോ അപരന്തം ആരബ്ഭ അനേകവിഹിതാനി അധിവുത്തിപദാനി അഭിവദന്തി, സബ്ബേ തേ ഇമാനേവ പഞ്ചായതനാനി അഭിവദന്തി ഏതേസം വാ അഞ്ഞതരം.
26. ‘‘Ye hi keci, bhikkhave, samaṇā vā brāhmaṇā vā aparantakappikā aparantānudiṭṭhino aparantaṃ ārabbha anekavihitāni adhivuttipadāni abhivadanti, sabbe te imāneva pañcāyatanāni abhivadanti etesaṃ vā aññataraṃ.
൨൭. ‘‘സന്തി, ഭിക്ഖവേ, ഏകേ സമണബ്രാഹ്മണാ പുബ്ബന്തകപ്പികാ പുബ്ബന്താനുദിട്ഠിനോ പുബ്ബന്തം ആരബ്ഭ അനേകവിഹിതാനി അധിവുത്തിപദാനി അഭിവദന്തി. ‘സസ്സതോ അത്താ ച ലോകോ ച, ഇദമേവ സച്ചം മോഘമഞ്ഞ’ന്തി – ഇത്ഥേകേ അഭിവദന്തി, ‘അസസ്സതോ അത്താ ച ലോകോ ച, ഇദമേവ സച്ചം മോഘമഞ്ഞ’ന്തി – ഇത്ഥേകേ അഭിവദന്തി, ‘സസ്സതോ ച അസസ്സതോ ച അത്താ ച ലോകോ ച, ഇദമേവ സച്ചം മോഘമഞ്ഞ’ന്തി – ഇത്ഥേകേ അഭിവദന്തി, ‘നേവസസ്സതോ നാസസ്സതോ അത്താ ച ലോകോ ച, ഇദമേവ സച്ചം മോഘമഞ്ഞ’ന്തി – ഇത്ഥേകേ അഭിവദന്തി, ‘അന്തവാ അത്താ ച ലോകോ ച, ഇദമേവ സച്ചം മോഘമഞ്ഞ’ന്തി – ഇത്ഥേകേ അഭിവദന്തി, ‘അനന്തവാ അത്താ ച ലോകോ ച, ഇദമേവ സച്ചം മോഘമഞ്ഞ’ന്തി – ഇത്ഥേകേ അഭിവദന്തി, ‘അന്തവാ ച അനന്തവാ ച അത്താ ച ലോകോ ച, ഇദമേവ സച്ചം മോഘമഞ്ഞ’ന്തി – ഇത്ഥേകേ അഭിവദന്തി, ‘നേവന്തവാ നാനന്തവാ അത്താ ച ലോകോ ച, ഇദമേവ സച്ചം മോഘമഞ്ഞ’ന്തി – ഇത്ഥേകേ അഭിവദന്തി, ‘ഏകത്തസഞ്ഞീ അത്താ ച ലോകോ ച, ഇദമേവ സച്ചം മോഘമഞ്ഞ’ന്തി – ഇത്ഥേകേ അഭിവദന്തി, ‘നാനത്തസഞ്ഞീ അത്താ ച ലോകോ ച, ഇദമേവ സച്ചം മോഘമഞ്ഞ’ന്തി – ഇത്ഥേകേ അഭിവദന്തി, ‘പരിത്തസഞ്ഞീ അത്താ ച ലോകോ ച, ഇദമേവ സച്ചം മോഘമഞ്ഞ’ന്തി – ഇത്ഥേകേ അഭിവദന്തി, ‘അപ്പമാണസഞ്ഞീ അത്താ ച ലോകോ ച, ഇദമേവ സച്ചം മോഘമഞ്ഞ’ന്തി – ഇത്ഥേകേ അഭിവദന്തി, ‘ഏകന്തസുഖീ അത്താ ച ലോകോ ച, ഇദമേവ സച്ചം മോഘമഞ്ഞ’ന്തി – ഇത്ഥേകേ അഭിവദന്തി, ‘ഏകന്തദുക്ഖീ അത്താ ച ലോകോ ച, ഇദമേവ സച്ചം മോഘമഞ്ഞ’ന്തി – ഇത്ഥേകേ അഭിവദന്തി, ‘സുഖദുക്ഖീ അത്താ ച ലോകോ ച, ഇദമേവ സച്ചം മോഘമഞ്ഞ’ന്തി – ഇത്ഥേകേ അഭിവദന്തി, ‘അദുക്ഖമസുഖീ അത്താ ച ലോകോ ച, ഇദമേവ സച്ചം മോഘമഞ്ഞ’ന്തി – ഇത്ഥേകേ അഭിവദന്തി.
27. ‘‘Santi, bhikkhave, eke samaṇabrāhmaṇā pubbantakappikā pubbantānudiṭṭhino pubbantaṃ ārabbha anekavihitāni adhivuttipadāni abhivadanti. ‘Sassato attā ca loko ca, idameva saccaṃ moghamañña’nti – ittheke abhivadanti, ‘asassato attā ca loko ca, idameva saccaṃ moghamañña’nti – ittheke abhivadanti, ‘sassato ca asassato ca attā ca loko ca, idameva saccaṃ moghamañña’nti – ittheke abhivadanti, ‘nevasassato nāsassato attā ca loko ca, idameva saccaṃ moghamañña’nti – ittheke abhivadanti, ‘antavā attā ca loko ca, idameva saccaṃ moghamañña’nti – ittheke abhivadanti, ‘anantavā attā ca loko ca, idameva saccaṃ moghamañña’nti – ittheke abhivadanti, ‘antavā ca anantavā ca attā ca loko ca, idameva saccaṃ moghamañña’nti – ittheke abhivadanti, ‘nevantavā nānantavā attā ca loko ca, idameva saccaṃ moghamañña’nti – ittheke abhivadanti, ‘ekattasaññī attā ca loko ca, idameva saccaṃ moghamañña’nti – ittheke abhivadanti, ‘nānattasaññī attā ca loko ca, idameva saccaṃ moghamañña’nti – ittheke abhivadanti, ‘parittasaññī attā ca loko ca, idameva saccaṃ moghamañña’nti – ittheke abhivadanti, ‘appamāṇasaññī attā ca loko ca, idameva saccaṃ moghamañña’nti – ittheke abhivadanti, ‘ekantasukhī attā ca loko ca, idameva saccaṃ moghamañña’nti – ittheke abhivadanti, ‘ekantadukkhī attā ca loko ca, idameva saccaṃ moghamañña’nti – ittheke abhivadanti, ‘sukhadukkhī attā ca loko ca, idameva saccaṃ moghamañña’nti – ittheke abhivadanti, ‘adukkhamasukhī attā ca loko ca, idameva saccaṃ moghamañña’nti – ittheke abhivadanti.
൨൮. ‘‘തത്ര , ഭിക്ഖവേ, യേ തേ സമണബ്രാഹ്മണാ ഏവംവാദിനോ ഏവംദിട്ഠിനോ – ‘സസ്സതോ അത്താ ച ലോകോ ച, ഇദമേവ സച്ചം മോഘമഞ്ഞ’ന്തി , തേസം വത അഞ്ഞത്രേവ സദ്ധായ അഞ്ഞത്ര രുചിയാ അഞ്ഞത്ര അനുസ്സവാ അഞ്ഞത്ര ആകാരപരിവിതക്കാ അഞ്ഞത്ര ദിട്ഠിനിജ്ഝാനക്ഖന്തിയാ പച്ചത്തംയേവ ഞാണം ഭവിസ്സതി പരിസുദ്ധം പരിയോദാതന്തി – നേതം ഠാനം വിജ്ജതി. പച്ചത്തം ഖോ പന, ഭിക്ഖവേ, ഞാണേ അസതി പരിസുദ്ധേ പരിയോദാതേ യദപി 31 തേ ഭോന്തോ സമണബ്രാഹ്മണാ തത്ഥ ഞാണഭാഗമത്തമേവ പരിയോദപേന്തി തദപി തേസം ഭവതം സമണബ്രാഹ്മണാനം ഉപാദാനമക്ഖായതി. ‘തയിദം സങ്ഖതം ഓളാരികം അത്ഥി ഖോ പന സങ്ഖാരാനം നിരോധോ അത്ഥേത’ന്തി – ഇതി വിദിത്വാ തസ്സ നിസ്സരണദസ്സാവീ തഥാഗതോ തദുപാതിവത്തോ.
28. ‘‘Tatra , bhikkhave, ye te samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘sassato attā ca loko ca, idameva saccaṃ moghamañña’nti , tesaṃ vata aññatreva saddhāya aññatra ruciyā aññatra anussavā aññatra ākāraparivitakkā aññatra diṭṭhinijjhānakkhantiyā paccattaṃyeva ñāṇaṃ bhavissati parisuddhaṃ pariyodātanti – netaṃ ṭhānaṃ vijjati. Paccattaṃ kho pana, bhikkhave, ñāṇe asati parisuddhe pariyodāte yadapi 32 te bhonto samaṇabrāhmaṇā tattha ñāṇabhāgamattameva pariyodapenti tadapi tesaṃ bhavataṃ samaṇabrāhmaṇānaṃ upādānamakkhāyati. ‘Tayidaṃ saṅkhataṃ oḷārikaṃ atthi kho pana saṅkhārānaṃ nirodho attheta’nti – iti viditvā tassa nissaraṇadassāvī tathāgato tadupātivatto.
൨൯. ‘‘തത്ര, ഭിക്ഖവേ, യേ തേ സമണബ്രാഹ്മണാ ഏവംവാദിനോ ഏവംദിട്ഠിനോ – ‘അസസ്സതോ അത്താ ച ലോകോ ച, ഇദമേവ സച്ചം മോഘമഞ്ഞ’ന്തി…പേ॰… 33 സസ്സതോ ച അസസ്സതോ ച അത്താ ച ലോകോ ച… നേവസസ്സതോ നാസസ്സതോ അത്താ ച ലോകോ ച… അന്തവാ അത്താ ച ലോകോ ച… അനന്തവാ അത്താ ച ലോകോ ച… അന്തവാ ച അനന്തവാ ച അത്താ ച ലോകോ ച… നേവന്തവാ നാനന്തവാ അത്താ ച ലോകോ ച… ഏകത്തസഞ്ഞീ അത്താ ച ലോകോ ച… നാനത്തസഞ്ഞീ അത്താ ച ലോകോ ച… പരിത്തസഞ്ഞീ അത്താ ച ലോകോ ച… അപ്പമാണസഞ്ഞീ അത്താ ച ലോകോ ച… ഏകന്തസുഖീ അത്താ ച ലോകോ ച… ഏകന്തദുക്ഖീ അത്താ ച ലോകോ ച… സുഖദുക്ഖീ അത്താ ച ലോകോ ച… അദുക്ഖമസുഖീ അത്താ ച ലോകോ ച, ഇദമേവ സച്ചം മോഘമഞ്ഞന്തി, തേസം വത അഞ്ഞത്രേവ സദ്ധായ അഞ്ഞത്ര രുചിയാ അഞ്ഞത്ര അനുസ്സവാ അഞ്ഞത്ര ആകാരപരിവിതക്കാ അഞ്ഞത്ര ദിട്ഠിനിജ്ഝാനക്ഖന്തിയാ പച്ചത്തംയേവ ഞാണം ഭവിസ്സതി പരിസുദ്ധം പരിയോദാതന്തി – നേതം ഠാനം വിജ്ജതി. പച്ചത്തം ഖോ പന, ഭിക്ഖവേ, ഞാണേ അസതി പരിസുദ്ധേ പരിയോദാതേ യദപി തേ ഭോന്തോ സമണബ്രാഹ്മണാ തത്ഥ ഞാണഭാഗമത്തമേവ പരിയോദപേന്തി തദപി തേസം ഭവതം സമണബ്രാഹ്മണാനം ഉപാദാനമക്ഖായതി. ‘തയിദം സങ്ഖതം ഓളാരികം അത്ഥി ഖോ പന സങ്ഖാരാനം നിരോധോ അത്ഥേത’ന്തി – ഇതി വിദിത്വാ തസ്സ നിസ്സരണദസ്സാവീ തഥാഗതോ തദുപാതിവത്തോ.
29. ‘‘Tatra, bhikkhave, ye te samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘asassato attā ca loko ca, idameva saccaṃ moghamañña’nti…pe… 34 sassato ca asassato ca attā ca loko ca… nevasassato nāsassato attā ca loko ca… antavā attā ca loko ca… anantavā attā ca loko ca… antavā ca anantavā ca attā ca loko ca… nevantavā nānantavā attā ca loko ca… ekattasaññī attā ca loko ca… nānattasaññī attā ca loko ca… parittasaññī attā ca loko ca… appamāṇasaññī attā ca loko ca… ekantasukhī attā ca loko ca… ekantadukkhī attā ca loko ca… sukhadukkhī attā ca loko ca… adukkhamasukhī attā ca loko ca, idameva saccaṃ moghamaññanti, tesaṃ vata aññatreva saddhāya aññatra ruciyā aññatra anussavā aññatra ākāraparivitakkā aññatra diṭṭhinijjhānakkhantiyā paccattaṃyeva ñāṇaṃ bhavissati parisuddhaṃ pariyodātanti – netaṃ ṭhānaṃ vijjati. Paccattaṃ kho pana, bhikkhave, ñāṇe asati parisuddhe pariyodāte yadapi te bhonto samaṇabrāhmaṇā tattha ñāṇabhāgamattameva pariyodapenti tadapi tesaṃ bhavataṃ samaṇabrāhmaṇānaṃ upādānamakkhāyati. ‘Tayidaṃ saṅkhataṃ oḷārikaṃ atthi kho pana saṅkhārānaṃ nirodho attheta’nti – iti viditvā tassa nissaraṇadassāvī tathāgato tadupātivatto.
൩൦. ‘‘ഇധ , ഭിക്ഖവേ, ഏകച്ചോ സമണോ വാ ബ്രാഹ്മണോ വാ പുബ്ബന്താനുദിട്ഠീനഞ്ച പടിനിസ്സഗ്ഗാ, അപരന്താനുദിട്ഠീനഞ്ച പടിനിസ്സഗ്ഗാ, സബ്ബസോ കാമസംയോജനാനം അനധിട്ഠാനാ, പവിവേകം പീതിം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി – ‘ഏതം സന്തം ഏതം പണീതം യദിദം പവിവേകം പീതിം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരാമീ’തി. തസ്സ സാ പവിവേകാ പീതി നിരുജ്ഝതി. പവിവേകായ പീതിയാ നിരോധാ ഉപ്പജ്ജതി ദോമനസ്സം, ദോമനസ്സസ്സ നിരോധാ ഉപ്പജ്ജതി പവിവേകാ പീതി. സേയ്യഥാപി, ഭിക്ഖവേ, യം ഛായാ ജഹതി തം ആതപോ ഫരതി, യം ആതപോ ജഹതി തം ഛായാ ഫരതി; ഏവമേവ ഖോ, ഭിക്ഖവേ, പവിവേകായ പീതിയാ നിരോധാ ഉപ്പജ്ജതി ദോമനസ്സം, ദോമനസ്സസ്സ നിരോധാ ഉപ്പജ്ജതി പവിവേകാ പീതി. തയിദം, ഭിക്ഖവേ, തഥാഗതോ അഭിജാനാതി. അയം ഖോ ഭവം സമണോ വാ ബ്രാഹ്മണോ വാ പുബ്ബന്താനുദിട്ഠീനഞ്ച പടിനിസ്സഗ്ഗാ , അപരന്താനുദിട്ഠീനഞ്ച പടിനിസ്സഗ്ഗാ, സബ്ബസോ കാമസംയോജനാനം അനധിട്ഠാനാ, പവിവേകം പീതിം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി – ‘ഏതം സന്തം ഏതം പണീതം യദിദം പവിവേകം പീതിം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരാമീ’തി. തസ്സ സാ പവിവേകാ പീതി നിരുജ്ഝതി. പവിവേകായ പീതിയാ നിരോധാ ഉപ്പജ്ജതി ദോമനസ്സം, ദോമനസ്സസ്സ നിരോധാ ഉപ്പജ്ജതി പവിവേകാ പീതി. ‘തയിദം സങ്ഖതം ഓളാരികം അത്ഥി ഖോ പന സങ്ഖാരാനം നിരോധോ അത്ഥേത’ന്തി – ഇതി വിദിത്വാ തസ്സ നിസ്സരണദസ്സാവീ തഥാഗതോ തദുപാതിവത്തോ.
30. ‘‘Idha , bhikkhave, ekacco samaṇo vā brāhmaṇo vā pubbantānudiṭṭhīnañca paṭinissaggā, aparantānudiṭṭhīnañca paṭinissaggā, sabbaso kāmasaṃyojanānaṃ anadhiṭṭhānā, pavivekaṃ pītiṃ upasampajja viharati – ‘etaṃ santaṃ etaṃ paṇītaṃ yadidaṃ pavivekaṃ pītiṃ upasampajja viharāmī’ti. Tassa sā pavivekā pīti nirujjhati. Pavivekāya pītiyā nirodhā uppajjati domanassaṃ, domanassassa nirodhā uppajjati pavivekā pīti. Seyyathāpi, bhikkhave, yaṃ chāyā jahati taṃ ātapo pharati, yaṃ ātapo jahati taṃ chāyā pharati; evameva kho, bhikkhave, pavivekāya pītiyā nirodhā uppajjati domanassaṃ, domanassassa nirodhā uppajjati pavivekā pīti. Tayidaṃ, bhikkhave, tathāgato abhijānāti. Ayaṃ kho bhavaṃ samaṇo vā brāhmaṇo vā pubbantānudiṭṭhīnañca paṭinissaggā , aparantānudiṭṭhīnañca paṭinissaggā, sabbaso kāmasaṃyojanānaṃ anadhiṭṭhānā, pavivekaṃ pītiṃ upasampajja viharati – ‘etaṃ santaṃ etaṃ paṇītaṃ yadidaṃ pavivekaṃ pītiṃ upasampajja viharāmī’ti. Tassa sā pavivekā pīti nirujjhati. Pavivekāya pītiyā nirodhā uppajjati domanassaṃ, domanassassa nirodhā uppajjati pavivekā pīti. ‘Tayidaṃ saṅkhataṃ oḷārikaṃ atthi kho pana saṅkhārānaṃ nirodho attheta’nti – iti viditvā tassa nissaraṇadassāvī tathāgato tadupātivatto.
൩൧. ‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഏകച്ചോ സമണോ വാ ബ്രാഹ്മണോ വാ പുബ്ബന്താനുദിട്ഠീനഞ്ച പടിനിസ്സഗ്ഗാ, അപരന്താനുദിട്ഠീനഞ്ച പടിനിസ്സഗ്ഗാ, സബ്ബസോ കാമസംയോജനാനം അനധിട്ഠാനാ, പവിവേകായ പീതിയാ സമതിക്കമാ നിരാമിസം സുഖം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി – ‘ഏതം സന്തം ഏതം പണീതം യദിദം നിരാമിസം സുഖം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരാമീ’തി. തസ്സ തം നിരാമിസം സുഖം നിരുജ്ഝതി. നിരാമിസസ്സ സുഖസ്സ നിരോധാ ഉപ്പജ്ജതി പവിവേകാ പീതി, പവിവേകായ പീതിയാ നിരോധാ ഉപ്പജ്ജതി നിരാമിസം സുഖം . സേയ്യഥാപി, ഭിക്ഖവേ, യം ഛായാ ജഹതി തം ആതപോ ഫരതി, യം ആതപോ ജഹതി തം ഛായാ ഫരതി; ഏവമേവ ഖോ, ഭിക്ഖവേ, നിരാമിസസ്സ സുഖസ്സ നിരോധാ ഉപ്പജ്ജതി പവിവേകാ പീതി, പവിവേകായ പീതിയാ നിരോധാ ഉപ്പജ്ജതി നിരാമിസം സുഖം. തയിദം, ഭിക്ഖവേ, തഥാഗതോ അഭിജാനാതി. അയം ഖോ ഭവം സമണോ വാ ബ്രാഹ്മണോ വാ പുബ്ബന്താനുദിട്ഠീനഞ്ച പടിനിസ്സഗ്ഗാ, അപരന്താനുദിട്ഠീനഞ്ച പടിനിസ്സഗ്ഗാ, സബ്ബസോ കാമസംയോജനാനം അനധിട്ഠാനാ , പവിവേകായ പീതിയാ സമതിക്കമാ, നിരാമിസം സുഖം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി – ‘ഏതം സന്തം ഏതം പണീതം യദിദം നിരാമിസം സുഖം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരാമീ’തി. തസ്സ തം നിരാമിസം സുഖം നിരുജ്ഝതി. നിരാമിസസ്സ സുഖസ്സ നിരോധാ ഉപ്പജ്ജതി പവിവേകാ പീതി, പവിവേകായ പീതിയാ നിരോധാ ഉപ്പജ്ജതി നിരാമിസം സുഖം. ‘തയിദം സങ്ഖതം ഓളാരികം അത്ഥി ഖോ പന സങ്ഖാരാനം നിരോധോ അത്ഥേത’ന്തി – ഇതി വിദിത്വാ തസ്സ നിസ്സരണദസ്സാവീ തഥാഗതോ തദുപാതിവത്തോ.
31. ‘‘Idha pana, bhikkhave, ekacco samaṇo vā brāhmaṇo vā pubbantānudiṭṭhīnañca paṭinissaggā, aparantānudiṭṭhīnañca paṭinissaggā, sabbaso kāmasaṃyojanānaṃ anadhiṭṭhānā, pavivekāya pītiyā samatikkamā nirāmisaṃ sukhaṃ upasampajja viharati – ‘etaṃ santaṃ etaṃ paṇītaṃ yadidaṃ nirāmisaṃ sukhaṃ upasampajja viharāmī’ti. Tassa taṃ nirāmisaṃ sukhaṃ nirujjhati. Nirāmisassa sukhassa nirodhā uppajjati pavivekā pīti, pavivekāya pītiyā nirodhā uppajjati nirāmisaṃ sukhaṃ . Seyyathāpi, bhikkhave, yaṃ chāyā jahati taṃ ātapo pharati, yaṃ ātapo jahati taṃ chāyā pharati; evameva kho, bhikkhave, nirāmisassa sukhassa nirodhā uppajjati pavivekā pīti, pavivekāya pītiyā nirodhā uppajjati nirāmisaṃ sukhaṃ. Tayidaṃ, bhikkhave, tathāgato abhijānāti. Ayaṃ kho bhavaṃ samaṇo vā brāhmaṇo vā pubbantānudiṭṭhīnañca paṭinissaggā, aparantānudiṭṭhīnañca paṭinissaggā, sabbaso kāmasaṃyojanānaṃ anadhiṭṭhānā , pavivekāya pītiyā samatikkamā, nirāmisaṃ sukhaṃ upasampajja viharati – ‘etaṃ santaṃ etaṃ paṇītaṃ yadidaṃ nirāmisaṃ sukhaṃ upasampajja viharāmī’ti. Tassa taṃ nirāmisaṃ sukhaṃ nirujjhati. Nirāmisassa sukhassa nirodhā uppajjati pavivekā pīti, pavivekāya pītiyā nirodhā uppajjati nirāmisaṃ sukhaṃ. ‘Tayidaṃ saṅkhataṃ oḷārikaṃ atthi kho pana saṅkhārānaṃ nirodho attheta’nti – iti viditvā tassa nissaraṇadassāvī tathāgato tadupātivatto.
൩൨. ‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഏകച്ചോ സമണോ വാ ബ്രാഹ്മണോ വാ പുബ്ബന്താനുദിട്ഠീനഞ്ച പടിനിസ്സഗ്ഗാ, അപരന്താനുദിട്ഠീനഞ്ച പടിനിസ്സഗ്ഗാ, സബ്ബസോ കാമസംയോജനാനം അനധിട്ഠാനാ, പവിവേകായ പീതിയാ സമതിക്കമാ, നിരാമിസസ്സ സുഖസ്സ സമതിക്കമാ, അദുക്ഖമസുഖം വേദനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി – ‘ഏതം സന്തം ഏതം പണീതം യദിദം അദുക്ഖമസുഖം വേദനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരാമീ’തി. തസ്സ സാ അദുക്ഖമസുഖാ വേദനാ നിരുജ്ഝതി. അദുക്ഖമസുഖായ വേദനായ നിരോധാ ഉപ്പജ്ജതി നിരാമിസം സുഖം, നിരാമിസസ്സ സുഖസ്സ നിരോധാ ഉപ്പജ്ജതി അദുക്ഖമസുഖാ വേദനാ. സേയ്യഥാപി, ഭിക്ഖവേ, യം ഛായാ ജഹതി തം ആതപോ ഫരതി, യം ആതപോ ജഹതി തം ഛായാ ഫരതി; ഏവമേവ ഖോ, ഭിക്ഖവേ, അദുക്ഖമസുഖായ വേദനായ നിരോധാ ഉപ്പജ്ജതി നിരാമിസം സുഖം, നിരാമിസസ്സ സുഖസ്സ നിരോധാ ഉപ്പജ്ജതി അദുക്ഖമസുഖാ വേദനാ. തയിദം, ഭിക്ഖവേ, തഥാഗതോ അഭിജാനാതി. അയം ഖോ ഭവം സമണോ വാ ബ്രാഹ്മണോ വാ പുബ്ബന്താനുദിട്ഠീനഞ്ച പടിനിസ്സഗ്ഗാ , അപരന്താനുദിട്ഠീനഞ്ച പടിനിസ്സഗ്ഗാ, സബ്ബസോ കാമസംയോജനാനം അനധിട്ഠാനാ, പവിവേകായ പീതിയാ സമതിക്കമാ, നിരാമിസസ്സ സുഖസ്സ സമതിക്കമാ, അദുക്ഖമസുഖം വേദനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി – ‘ഏതം സന്തം ഏതം പണീതം യദിദം അദുക്ഖമസുഖം വേദനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരാമീ’തി. തസ്സ സാ അദുക്ഖമസുഖാ വേദനാ നിരുജ്ഝതി. അദുക്ഖമസുഖായ വേദനായ നിരോധാ ഉപ്പജ്ജതി നിരാമിസം സുഖം, നിരാമിസസ്സ സുഖസ്സ നിരോധാ ഉപ്പജ്ജതി അദുക്ഖമസുഖാ വേദനാ. ‘തയിദം സങ്ഖതം ഓളാരികം അത്ഥി ഖോ പന സങ്ഖാരാനം നിരോധോ അത്ഥേത’ന്തി – ഇതി വിദിത്വാ തസ്സ നിസ്സരണദസ്സാവീ തഥാഗതോ തദുപാതിവത്തോ.
32. ‘‘Idha pana, bhikkhave, ekacco samaṇo vā brāhmaṇo vā pubbantānudiṭṭhīnañca paṭinissaggā, aparantānudiṭṭhīnañca paṭinissaggā, sabbaso kāmasaṃyojanānaṃ anadhiṭṭhānā, pavivekāya pītiyā samatikkamā, nirāmisassa sukhassa samatikkamā, adukkhamasukhaṃ vedanaṃ upasampajja viharati – ‘etaṃ santaṃ etaṃ paṇītaṃ yadidaṃ adukkhamasukhaṃ vedanaṃ upasampajja viharāmī’ti. Tassa sā adukkhamasukhā vedanā nirujjhati. Adukkhamasukhāya vedanāya nirodhā uppajjati nirāmisaṃ sukhaṃ, nirāmisassa sukhassa nirodhā uppajjati adukkhamasukhā vedanā. Seyyathāpi, bhikkhave, yaṃ chāyā jahati taṃ ātapo pharati, yaṃ ātapo jahati taṃ chāyā pharati; evameva kho, bhikkhave, adukkhamasukhāya vedanāya nirodhā uppajjati nirāmisaṃ sukhaṃ, nirāmisassa sukhassa nirodhā uppajjati adukkhamasukhā vedanā. Tayidaṃ, bhikkhave, tathāgato abhijānāti. Ayaṃ kho bhavaṃ samaṇo vā brāhmaṇo vā pubbantānudiṭṭhīnañca paṭinissaggā , aparantānudiṭṭhīnañca paṭinissaggā, sabbaso kāmasaṃyojanānaṃ anadhiṭṭhānā, pavivekāya pītiyā samatikkamā, nirāmisassa sukhassa samatikkamā, adukkhamasukhaṃ vedanaṃ upasampajja viharati – ‘etaṃ santaṃ etaṃ paṇītaṃ yadidaṃ adukkhamasukhaṃ vedanaṃ upasampajja viharāmī’ti. Tassa sā adukkhamasukhā vedanā nirujjhati. Adukkhamasukhāya vedanāya nirodhā uppajjati nirāmisaṃ sukhaṃ, nirāmisassa sukhassa nirodhā uppajjati adukkhamasukhā vedanā. ‘Tayidaṃ saṅkhataṃ oḷārikaṃ atthi kho pana saṅkhārānaṃ nirodho attheta’nti – iti viditvā tassa nissaraṇadassāvī tathāgato tadupātivatto.
൩൩. ‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഏകച്ചോ സമണോ വാ ബ്രാഹ്മണോ വാ പുബ്ബന്താനുദിട്ഠീനഞ്ച പടിനിസ്സഗ്ഗാ, അപരന്താനുദിട്ഠീനഞ്ച പടിനിസ്സഗ്ഗാ, സബ്ബസോ കാമസംയോജനാനം അനധിട്ഠാനാ, പവിവേകായ പീതിയാ സമതിക്കമാ, നിരാമിസസ്സ സുഖസ്സ സമതിക്കമാ, അദുക്ഖമസുഖായ വേദനായ സമതിക്കമാ – ‘സന്തോഹമസ്മി, നിബ്ബുതോഹമസ്മി, അനുപാദാനോഹമസ്മീ’തി സമനുപസ്സതി. തയിദം, ഭിക്ഖവേ, തഥാഗതോ അഭിജാനാതി. അയം ഖോ ഭവം സമണോ വാ ബ്രാഹ്മണോ വാ പുബ്ബന്താനുദിട്ഠീനഞ്ച പടിനിസ്സഗ്ഗാ, അപരന്താനുദിട്ഠീനഞ്ച പടിനിസ്സഗ്ഗാ, സബ്ബസോ കാമസംയോജനാനം അനധിട്ഠാനാ, പവിവേകായ പീതിയാ സമതിക്കമാ, നിരാമിസസ്സ സുഖസ്സ സമതിക്കമാ, അദുക്ഖമസുഖായ വേദനായ സമതിക്കമാ – ‘സന്തോഹമസ്മി, നിബ്ബുതോഹമസ്മി, അനുപാദാനോഹമസ്മീ’തി സമനുപസ്സതി; അദ്ധാ അയമായസ്മാ നിബ്ബാനസപ്പായംയേവ പടിപദം അഭിവദതി. അഥ ച പനായം ഭവം സമണോ വാ ബ്രാഹ്മണോ വാ പുബ്ബന്താനുദിട്ഠിം വാ ഉപാദിയമാനോ ഉപാദിയതി, അപരന്താനുദിട്ഠിം വാ ഉപാദിയമാനോ ഉപാദിയതി, കാമസംയോജനം വാ ഉപാദിയമാനോ ഉപാദിയതി, പവിവേകം വാ പീതിം ഉപാദിയമാനോ ഉപാദിയതി, നിരാമിസം വാ സുഖം ഉപാദിയമാനോ ഉപാദിയതി, അദുക്ഖമസുഖം വാ വേദനം ഉപാദിയമാനോ ഉപാദിയതി. യഞ്ച ഖോ അയമായസ്മാ – ‘സന്തോഹമസ്മി, നിബ്ബുതോഹമസ്മി, അനുപാദാനോഹമസ്മീ’തി സമനുപസ്സതി തദപി ഇമസ്സ ഭോതോ സമണസ്സ ബ്രാഹ്മണസ്സ ഉപാദാനമക്ഖായതി. ‘തയിദം സങ്ഖതം ഓളാരികം അത്ഥി ഖോ പന സങ്ഖാരാനം നിരോധോ അത്ഥേത’ന്തി – ഇതി വിദിത്വാ തസ്സ നിസ്സരണദസ്സാവീ തഥാഗതോ തദുപാതിവത്തോ.
33. ‘‘Idha pana, bhikkhave, ekacco samaṇo vā brāhmaṇo vā pubbantānudiṭṭhīnañca paṭinissaggā, aparantānudiṭṭhīnañca paṭinissaggā, sabbaso kāmasaṃyojanānaṃ anadhiṭṭhānā, pavivekāya pītiyā samatikkamā, nirāmisassa sukhassa samatikkamā, adukkhamasukhāya vedanāya samatikkamā – ‘santohamasmi, nibbutohamasmi, anupādānohamasmī’ti samanupassati. Tayidaṃ, bhikkhave, tathāgato abhijānāti. Ayaṃ kho bhavaṃ samaṇo vā brāhmaṇo vā pubbantānudiṭṭhīnañca paṭinissaggā, aparantānudiṭṭhīnañca paṭinissaggā, sabbaso kāmasaṃyojanānaṃ anadhiṭṭhānā, pavivekāya pītiyā samatikkamā, nirāmisassa sukhassa samatikkamā, adukkhamasukhāya vedanāya samatikkamā – ‘santohamasmi, nibbutohamasmi, anupādānohamasmī’ti samanupassati; addhā ayamāyasmā nibbānasappāyaṃyeva paṭipadaṃ abhivadati. Atha ca panāyaṃ bhavaṃ samaṇo vā brāhmaṇo vā pubbantānudiṭṭhiṃ vā upādiyamāno upādiyati, aparantānudiṭṭhiṃ vā upādiyamāno upādiyati, kāmasaṃyojanaṃ vā upādiyamāno upādiyati, pavivekaṃ vā pītiṃ upādiyamāno upādiyati, nirāmisaṃ vā sukhaṃ upādiyamāno upādiyati, adukkhamasukhaṃ vā vedanaṃ upādiyamāno upādiyati. Yañca kho ayamāyasmā – ‘santohamasmi, nibbutohamasmi, anupādānohamasmī’ti samanupassati tadapi imassa bhoto samaṇassa brāhmaṇassa upādānamakkhāyati. ‘Tayidaṃ saṅkhataṃ oḷārikaṃ atthi kho pana saṅkhārānaṃ nirodho attheta’nti – iti viditvā tassa nissaraṇadassāvī tathāgato tadupātivatto.
ഇദമവോച ഭഗവാ. അത്തമനാ തേ ഭിക്ഖൂ ഭഗവതോ ഭാസിതം അഭിനന്ദുന്തി.
Idamavoca bhagavā. Attamanā te bhikkhū bhagavato bhāsitaṃ abhinandunti.
പഞ്ചത്തയസുത്തം നിട്ഠിതം ദുതിയം.
Pañcattayasuttaṃ niṭṭhitaṃ dutiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / മജ്ഝിമനികായ (അട്ഠകഥാ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ൨. പഞ്ചത്തയസുത്തവണ്ണനാ • 2. Pañcattayasuttavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / മജ്ഝിമനികായ (ടീകാ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ൨. പഞ്ചത്തയസുത്തവണ്ണനാ • 2. Pañcattayasuttavaṇṇanā
