Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਚੂਲ਼વਗ੍ਗਪਾਲ਼ਿ • Cūḷavaggapāḷi |
ਪਞ੍ਚવਤ੍ਥੁਯਾਚਨਕਥਾ
Pañcavatthuyācanakathā
੩੪੩. 1 ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਦੇવਦਤ੍ਤੋ ਪਰਿਹੀਨਲਾਭਸਕ੍ਕਾਰੋ ਸਪਰਿਸੋ ਕੁਲੇਸੁ વਿਞ੍ਞਾਪੇਤ੍વਾ વਿਞ੍ਞਾਪੇਤ੍વਾ ਭੁਞ੍ਜਤਿ। ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਉਜ੍ਝਾਯਨ੍ਤਿ ਖਿਯ੍ਯਨ੍ਤਿ વਿਪਾਚੇਨ੍ਤਿ – ‘‘ਕਥਞ੍ਹਿ ਨਾਮ ਸਮਣਾ ਸਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤਿਯਾ ਕੁਲੇਸੁ વਿਞ੍ਞਾਪੇਤ੍વਾ વਿਞ੍ਞਾਪੇਤ੍વਾ ਭੁਞ੍ਜਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ! ਕਸ੍ਸ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ ਨ ਮਨਾਪਂ, ਕਸ੍ਸ ਸਾਦੁਂ ਨ ਰੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ! ਅਸ੍ਸੋਸੁਂ ਖੋ ਭਿਕ੍ਖੂ ਤੇਸਂ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਉਜ੍ਝਾਯਨ੍ਤਾਨਂ ਖਿਯ੍ਯਨ੍ਤਾਨਂ વਿਪਾਚੇਨ੍ਤਾਨਂ। ਯੇ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਾ…ਪੇ॰… ਤੇ ਉਜ੍ਝਾਯਨ੍ਤਿ ਖਿਯ੍ਯਨ੍ਤਿ વਿਪਾਚੇਨ੍ਤਿ – ਕਥਞ੍ਹਿ ਨਾਮ ਦੇવਦਤ੍ਤੋ ਸਪਰਿਸੋ ਕੁਲੇਸੁ વਿਞ੍ਞਾਪੇਤ੍વਾ વਿਞ੍ਞਾਪੇਤ੍વਾ ਭੁਞ੍ਜਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ! ਭਗવਤੋ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਆਰੋਚੇਸੁਂ…ਪੇ॰… ‘‘ਸਚ੍ਚਂ ਕਿਰ ਤ੍વਂ, ਦੇવਦਤ੍ਤ, ਸਪਰਿਸੋ ਕੁਲੇਸੁ વਿਞ੍ਞਾਪੇਤ੍વਾ વਿਞ੍ਞਾਪੇਤ੍વਾ ਭੁਞ੍ਜਸੀ’’ਤਿ? ‘‘ਸਚ੍ਚਂ ਭਗવਾ’’ਤਿ…ਪੇ॰… વਿਗਰਹਿਤ੍વਾ…ਪੇ॰… ਧਮ੍ਮਿਂ ਕਥਂ ਕਤ੍વਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਤੇਨ ਹਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਕੁਲੇਸੁ ਤਿਕਭੋਜਨਂ ਪਞ੍ਞਪੇਸ੍ਸਾਮਿ ਤਯੋ ਅਤ੍ਥવਸੇ ਪਟਿਚ੍ਚ – ਦੁਮ੍ਮਙ੍ਕੂਨਂ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨ ਨਿਗ੍ਗਹਾਯ ; ਪੇਸਲਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਫਾਸੁવਿਹਾਰਾਯ, ਮਾ ਪਾਪਿਚ੍ਛਾ ਪਕ੍ਖਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਸਙ੍ਘਂ ਭਿਨ੍ਦੇਯ੍ਯੁਨ੍ਤਿ; ਕੁਲਾਨੁਦ੍ਦਯਾਯ 2 ਚ। ਗਣਭੋਜਨੇ ਯਥਾਧਮ੍ਮੋ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ।
343.3 Tena kho pana samayena devadatto parihīnalābhasakkāro sapariso kulesu viññāpetvā viññāpetvā bhuñjati. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma samaṇā sakyaputtiyā kulesu viññāpetvā viññāpetvā bhuñjissanti! Kassa sampannaṃ na manāpaṃ, kassa sāduṃ na ruccatī’’ti! Assosuṃ kho bhikkhū tesaṃ manussānaṃ ujjhāyantānaṃ khiyyantānaṃ vipācentānaṃ. Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – kathañhi nāma devadatto sapariso kulesu viññāpetvā viññāpetvā bhuñjissatī’’ti! Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… ‘‘saccaṃ kira tvaṃ, devadatta, sapariso kulesu viññāpetvā viññāpetvā bhuñjasī’’ti? ‘‘Saccaṃ bhagavā’’ti…pe… vigarahitvā…pe… dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘tena hi, bhikkhave, bhikkhūnaṃ kulesu tikabhojanaṃ paññapessāmi tayo atthavase paṭicca – dummaṅkūnaṃ puggalāna niggahāya ; pesalānaṃ bhikkhūnaṃ phāsuvihārāya, mā pāpicchā pakkhaṃ nissāya saṅghaṃ bhindeyyunti; kulānuddayāya 4 ca. Gaṇabhojane yathādhammo kāretabbo’’ti.
5 ਅਥ ਖੋ ਦੇવਦਤ੍ਤੋ ਯੇਨ ਕੋਕਾਲਿਕੋ ਕਟਮੋਦਕਤਿਸ੍ਸਕੋ 6 ਖਣ੍ਡਦੇવਿਯਾ ਪੁਤ੍ਤੋ ਸਮੁਦ੍ਦਦਤ੍ਤੋ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ, ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਕੋਕਾਲਿਕਂ ਕਟਮੋਦਕਤਿਸ੍ਸਕਂ ਖਣ੍ਡਦੇવਿਯਾ ਪੁਤ੍ਤਂ ਸਮੁਦ੍ਦਦਤ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਏਥ, ਮਯਂ, ਆવੁਸੋ, ਸਮਣਸ੍ਸ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਸਙ੍ਘਭੇਦਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮ ਚਕ੍ਕਭੇਦ’’ਨ੍ਤਿ। ਏવਂ વੁਤ੍ਤੇ ਕੋਕਾਲਿਕੋ ਦੇવਦਤ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਸਮਣੋ ਖੋ, ਆવੁਸੋ, ਗੋਤਮੋ ਮਹਿਦ੍ਧਿਕੋ ਮਹਾਨੁਭਾવੋ। ਕਥਂ ਮਯਂ ਸਮਣਸ੍ਸ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਸਙ੍ਘਭੇਦਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮ ਚਕ੍ਕਭੇਦ’’ਨ੍ਤਿ? ‘‘ਏਥ, ਮਯਂ, ਆવੁਸੋ, ਸਮਣਂ ਗੋਤਮਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਪਞ੍ਚ વਤ੍ਥੂਨਿ ਯਾਚਿਸ੍ਸਾਮ – ‘ਭਗવਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਨੇਕਪਰਿਯਾਯੇਨ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਸ੍ਸ ਸਲ੍ਲੇਖਸ੍ਸ ਧੁਤਸ੍ਸ ਪਾਸਾਦਿਕਸ੍ਸ ਅਪਚਯਸ੍ਸ વੀਰਿਯਾਰਮ੍ਭਸ੍ਸ વਣ੍ਣવਾਦੀ। ਇਮਾਨਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਪਞ੍ਚ વਤ੍ਥੂਨਿ ਅਨੇਕਪਰਿਯਾਯੇਨ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਤਾਯ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਿਯਾ ਸਲ੍ਲੇਖਾਯ ਧੁਤਤਾਯ ਪਾਸਾਦਿਕਤਾਯ ਅਪਚਯਾਯ વੀਰਿਯਾਰਮ੍ਭਾਯ ਸਂવਤ੍ਤਨ੍ਤਿ। ਸਾਧੁ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਿਕ੍ਖੂ ਯਾવਜੀવਂ ਆਰਞ੍ਞਿਕਾ ਅਸ੍ਸੁ; ਯੋ ਗਾਮਨ੍ਤਂ ਓਸਰੇਯ੍ਯ, વਜ੍ਜਂ ਨਂ ਫੁਸੇਯ੍ਯ। ਯਾવਜੀવਂ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਿਕਾ ਅਸ੍ਸੁ; ਯੋ ਨਿਮਨ੍ਤਨਂ ਸਾਦਿਯੇਯ੍ਯ, વਜ੍ਜਂ ਨਂ ਫੁਸੇਯ੍ਯ। ਯਾવਜੀવਂ ਪਂਸੁਕੂਲਿਕਾ ਅਸ੍ਸੁ; ਯੋ ਗਹਪਤਿਚੀવਰਂ ਸਾਦਿਯੇਯ੍ਯ, વਜ੍ਜਂ ਨਂ ਫੁਸੇਯ੍ਯ। ਯਾવਜੀવਂ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਿਕਾ ਅਸ੍ਸੁ; ਯੋ ਛਨ੍ਨਂ ਉਪਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, વਜ੍ਜਂ ਨਂ ਫੁਸੇਯ੍ਯ। ਯਾવਜੀવਂ ਮਚ੍ਛਮਂਸਂ ਨ ਖਾਦੇਯ੍ਯੁਂ; ਯੋ ਮਚ੍ਛਮਂਸਂ ਖਾਦੇਯ੍ਯ, વਜ੍ਜਂ ਨਂ ਫੁਸੇਯ੍ਯਾ’ਤਿ। ਇਮਾਨਿ ਪਞ੍ਚ વਤ੍ਥੂਨਿ ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ ਨਾਨੁਜਾਨਿਸ੍ਸਤਿ। ਤੇ ਮਯਂ ਇਮੇਹਿ ਪਞ੍ਚਹਿ વਤ੍ਥੂਹਿ ਜਨਂ ਸਞ੍ਞਾਪੇਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ। ‘‘ਸਕ੍ਕਾ ਖੋ, ਆવੁਸੋ, ਇਮੇਹਿ ਪਞ੍ਚਹਿ વਤ੍ਥੂਹਿ ਸਮਣਸ੍ਸ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਸਙ੍ਘਭੇਦੋ ਕਾਤੁਂ ਚਕ੍ਕਭੇਦੋ। ਲੂਖਪ੍ਪਸਨ੍ਨਾ ਹਿ, ਆવੁਸੋ, ਮਨੁਸ੍ਸਾ’’ਤਿ।
7 Atha kho devadatto yena kokāliko kaṭamodakatissako 8 khaṇḍadeviyā putto samuddadatto tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā kokālikaṃ kaṭamodakatissakaṃ khaṇḍadeviyā puttaṃ samuddadattaṃ etadavoca – ‘‘etha, mayaṃ, āvuso, samaṇassa gotamassa saṅghabhedaṃ karissāma cakkabheda’’nti. Evaṃ vutte kokāliko devadattaṃ etadavoca – ‘‘samaṇo kho, āvuso, gotamo mahiddhiko mahānubhāvo. Kathaṃ mayaṃ samaṇassa gotamassa saṅghabhedaṃ karissāma cakkabheda’’nti? ‘‘Etha, mayaṃ, āvuso, samaṇaṃ gotamaṃ upasaṅkamitvā pañca vatthūni yācissāma – ‘bhagavā, bhante, anekapariyāyena appicchassa santuṭṭhassa sallekhassa dhutassa pāsādikassa apacayassa vīriyārambhassa vaṇṇavādī. Imāni, bhante, pañca vatthūni anekapariyāyena appicchatāya santuṭṭhiyā sallekhāya dhutatāya pāsādikatāya apacayāya vīriyārambhāya saṃvattanti. Sādhu, bhante, bhikkhū yāvajīvaṃ āraññikā assu; yo gāmantaṃ osareyya, vajjaṃ naṃ phuseyya. Yāvajīvaṃ piṇḍapātikā assu; yo nimantanaṃ sādiyeyya, vajjaṃ naṃ phuseyya. Yāvajīvaṃ paṃsukūlikā assu; yo gahapaticīvaraṃ sādiyeyya, vajjaṃ naṃ phuseyya. Yāvajīvaṃ rukkhamūlikā assu; yo channaṃ upagaccheyya, vajjaṃ naṃ phuseyya. Yāvajīvaṃ macchamaṃsaṃ na khādeyyuṃ; yo macchamaṃsaṃ khādeyya, vajjaṃ naṃ phuseyyā’ti. Imāni pañca vatthūni samaṇo gotamo nānujānissati. Te mayaṃ imehi pañcahi vatthūhi janaṃ saññāpessāmā’’ti. ‘‘Sakkā kho, āvuso, imehi pañcahi vatthūhi samaṇassa gotamassa saṅghabhedo kātuṃ cakkabhedo. Lūkhappasannā hi, āvuso, manussā’’ti.
ਅਥ ਖੋ ਦੇવਦਤ੍ਤੋ ਸਪਰਿਸੋ ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ, ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਖੋ ਦੇવਦਤ੍ਤੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਭਗવਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਨੇਕਪਰਿਯਾਯੇਨ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਸ੍ਸ ਸਲ੍ਲੇਖਸ੍ਸ ਧੁਤਸ੍ਸ ਪਾਸਾਦਿਕਸ੍ਸ ਅਪਚਯਸ੍ਸ વੀਰਿਯਾਰਮ੍ਭਸ੍ਸ વਣ੍ਣવਾਦੀ। ਇਮਾਨਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਪਞ੍ਚ વਤ੍ਥੂਨਿ ਅਨੇਕਪਰਿਯਾਯੇਨ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਤਾਯ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਿਯਾ ਸਲ੍ਲੇਖਾਯ ਧੁਤਤਾਯ ਪਾਸਾਦਿਕਤਾਯ ਅਪਚਯਾਯ વੀਰਿਯਾਰਮ੍ਭਾਯ ਸਂવਤ੍ਤਨ੍ਤਿ। ਸਾਧੁ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਿਕ੍ਖੂ ਯਾવਜੀવਂ ਆਰਞ੍ਞਿਕਾ ਅਸ੍ਸੁ; ਯੋ ਗਾਮਨ੍ਤਂ ਓਸਰੇਯ੍ਯ, વਜ੍ਜਂ ਨਂ ਫੁਸੇਯ੍ਯ। ਯਾવਜੀવਂ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਿਕਾ ਅਸ੍ਸੁ; ਯੋ ਨਿਮਨ੍ਤਨਂ ਸਾਦਿਯੇਯ੍ਯ, વਜ੍ਜਂ ਨਂ ਫੁਸੇਯ੍ਯ। ਯਾવਜੀવਂ ਪਂਸੁਕੂਲਿਕਾ ਅਸ੍ਸੁ; ਯੋ ਗਹਪਤਿਚੀવਰਂ ਸਾਦਿਯੇਯ੍ਯ, વਜ੍ਜਂ ਨਂ ਫੁਸੇਯ੍ਯ। ਯਾવਜੀવਂ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਿਕਾ ਅਸ੍ਸੁ; ਯੋ ਛਨ੍ਨਂ ਉਪਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, વਜ੍ਜਂ ਨਂ ਫੁਸੇਯ੍ਯ। ਯਾવਜੀવਂ ਮਚ੍ਛਮਂਸਂ ਨ ਖਾਦੇਯ੍ਯੁਂ; ਯੋ ਮਚ੍ਛਮਂਸਂ ਖਾਦੇਯ੍ਯ, વਜ੍ਜਂ ਨਂ ਫੁਸੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ। ‘‘ਅਲਂ, ਦੇવਦਤ੍ਤ। ਯੋ ਇਚ੍ਛਤਿ, ਆਰਞ੍ਞਿਕੋ ਹੋਤੁ; ਯੋ ਇਚ੍ਛਤਿ, ਗਾਮਨ੍ਤੇ વਿਹਰਤੁ। ਯੋ ਇਚ੍ਛਤਿ, ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਿਕੋ ਹੋਤੁ; ਯੋ ਇਚ੍ਛਤਿ, ਨਿਮਨ੍ਤਨਂ ਸਾਦਿਯਤੁ। ਯੋ ਇਚ੍ਛਤਿ, ਪਂਸੁਕੂਲਿਕੋ ਹੋਤੁ; ਯੋ ਇਚ੍ਛਤਿ, ਗਹਪਤਿਚੀવਰਂ ਸਾਦਿਯਤੁ। ਅਟ੍ਠਮਾਸੇ ਖੋ ਮਯਾ, ਦੇવਦਤ੍ਤ, ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਸੇਨਾਸਨਂ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਂ; ਤਿਕੋਟਿਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ ਮਚ੍ਛਮਂਸਂ – ਅਦਿਟ੍ਠਂ, ਅਸ੍ਸੁਤਂ, ਅਪਰਿਸਙ੍ਕਿਤ’’ਨ੍ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਦੇવਦਤ੍ਤੋ – ਨ ਭਗવਾ ਇਮਾਨਿ ਪਞ੍ਚ વਤ੍ਥੂਨਿ ਅਨੁਜਾਨਾਤੀਤਿ – ਹਟ੍ਠੋ ਉਦਗ੍ਗੋ ਸਪਰਿਸੋ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਪਦਕ੍ਖਿਣਂ ਕਤ੍વਾ ਪਕ੍ਕਾਮਿ।
Atha kho devadatto sapariso yena bhagavā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho devadatto bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘bhagavā, bhante, anekapariyāyena appicchassa santuṭṭhassa sallekhassa dhutassa pāsādikassa apacayassa vīriyārambhassa vaṇṇavādī. Imāni, bhante, pañca vatthūni anekapariyāyena appicchatāya santuṭṭhiyā sallekhāya dhutatāya pāsādikatāya apacayāya vīriyārambhāya saṃvattanti. Sādhu, bhante, bhikkhū yāvajīvaṃ āraññikā assu; yo gāmantaṃ osareyya, vajjaṃ naṃ phuseyya. Yāvajīvaṃ piṇḍapātikā assu; yo nimantanaṃ sādiyeyya, vajjaṃ naṃ phuseyya. Yāvajīvaṃ paṃsukūlikā assu; yo gahapaticīvaraṃ sādiyeyya, vajjaṃ naṃ phuseyya. Yāvajīvaṃ rukkhamūlikā assu; yo channaṃ upagaccheyya, vajjaṃ naṃ phuseyya. Yāvajīvaṃ macchamaṃsaṃ na khādeyyuṃ; yo macchamaṃsaṃ khādeyya, vajjaṃ naṃ phuseyyā’’ti. ‘‘Alaṃ, devadatta. Yo icchati, āraññiko hotu; yo icchati, gāmante viharatu. Yo icchati, piṇḍapātiko hotu; yo icchati, nimantanaṃ sādiyatu. Yo icchati, paṃsukūliko hotu; yo icchati, gahapaticīvaraṃ sādiyatu. Aṭṭhamāse kho mayā, devadatta, rukkhamūlasenāsanaṃ anuññātaṃ; tikoṭiparisuddhaṃ macchamaṃsaṃ – adiṭṭhaṃ, assutaṃ, aparisaṅkita’’nti. Atha kho devadatto – na bhagavā imāni pañca vatthūni anujānātīti – haṭṭho udaggo sapariso uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkāmi.
ਅਥ ਖੋ ਦੇવਦਤ੍ਤੋ ਸਪਰਿਸੋ ਰਾਜਗਹਂ ਪવਿਸਿਤ੍વਾ ਪਞ੍ਚਹਿ વਤ੍ਥੂਹਿ ਜਨਂ ਸਞ੍ਞਾਪੇਸਿ – ‘‘ਮਯਂ, ਆવੁਸੋ, ਸਮਣਂ ਗੋਤਮਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਪਞ੍ਚ વਤ੍ਥੂਨਿ ਯਾਚਿਮ੍ਹਾ – ‘ਭਗવਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਨੇਕਪਰਿਯਾਯੇਨ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਸ੍ਸ…ਪੇ॰… વੀਰਿਯਾਰਮ੍ਭਸ੍ਸ વਣ੍ਣવਾਦੀ। ਇਮਾਨਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਪਞ੍ਚ વਤ੍ਥੂਨਿ ਅਨੇਕਪਰਿਯਾਯੇਨ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਤਾਯ…ਪੇ॰… વੀਰਿਯਾਰਮ੍ਭਾਯ ਸਂવਤ੍ਤਨ੍ਤਿ। ਸਾਧੁ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਿਕ੍ਖੂ ਯਾવਜੀવਂ ਆਰਞ੍ਞਿਕਾ ਅਸ੍ਸੁ; ਯੋ ਗਾਮਨ੍ਤਂ ਓਸਰੇਯ੍ਯ, વਜ੍ਜਂ ਨਂ ਫੁਸੇਯ੍ਯ…ਪੇ॰… ਯਾવਜੀવਂ ਮਚ੍ਛਮਂਸਂ ਨ ਖਾਦੇਯ੍ਯੁਂ; ਯੋ ਮਚ੍ਛਮਂਸਂ ਖਾਦੇਯ੍ਯ, વਜ੍ਜਂ ਨਂ ਫੁਸੇਯ੍ਯਾ’ਤਿ। ਇਮਾਨਿ ਪਞ੍ਚ વਤ੍ਥੂਨਿ ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ ਨਾਨੁਜਾਨਾਤਿ। ਤੇ ਮਯਂ ਇਮੇਹਿ ਪਞ੍ਚਹਿ વਤ੍ਥੂਹਿ ਸਮਾਦਾਯ વਤ੍ਤਾਮਾ’’ਤਿ।
Atha kho devadatto sapariso rājagahaṃ pavisitvā pañcahi vatthūhi janaṃ saññāpesi – ‘‘mayaṃ, āvuso, samaṇaṃ gotamaṃ upasaṅkamitvā pañca vatthūni yācimhā – ‘bhagavā, bhante, anekapariyāyena appicchassa…pe… vīriyārambhassa vaṇṇavādī. Imāni, bhante, pañca vatthūni anekapariyāyena appicchatāya…pe… vīriyārambhāya saṃvattanti. Sādhu, bhante, bhikkhū yāvajīvaṃ āraññikā assu; yo gāmantaṃ osareyya, vajjaṃ naṃ phuseyya…pe… yāvajīvaṃ macchamaṃsaṃ na khādeyyuṃ; yo macchamaṃsaṃ khādeyya, vajjaṃ naṃ phuseyyā’ti. Imāni pañca vatthūni samaṇo gotamo nānujānāti. Te mayaṃ imehi pañcahi vatthūhi samādāya vattāmā’’ti.
ਤਤ੍ਥ ਯੇ ਤੇ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਅਸ੍ਸਦ੍ਧਾ ਅਪ੍ਪਸਨ੍ਨਾ ਦੁਬ੍ਬੁਦ੍ਧਿਨੋ, ਤੇ ਏવਮਾਹਂਸੁ – ‘‘ਇਮੇ ਖੋ ਸਮਣਾ ਸਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤਿਯਾ ਧੁਤਾ ਸਲ੍ਲੇਖવੁਤ੍ਤਿਨੋ। ਸਮਣੋ ਪਨ ਗੋਤਮੋ ਬਾਹੁਲ੍ਲਿਕੋ ਬਾਹੁਲ੍ਲਾਯ ਚੇਤੇਤੀ’’ਤਿ। ਯੇ ਪਨ ਤੇ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਸਦ੍ਧਾ ਪਸਨ੍ਨਾ ਪਣ੍ਡਿਤਾ ਬ੍ਯਤ੍ਤਾ ਬੁਦ੍ਧਿਮਨ੍ਤੋ, ਤੇ ਉਜ੍ਝਾਯਨ੍ਤਿ ਖਿਯ੍ਯਨ੍ਤਿ વਿਪਾਚੇਨ੍ਤਿ – ‘‘ਕਥਞ੍ਹਿ ਨਾਮ ਦੇવਦਤ੍ਤੋ ਭਗવਤੋ ਸਙ੍ਘਭੇਦਾਯ ਪਰਕ੍ਕਮਿਸ੍ਸਤਿ ਚਕ੍ਕਭੇਦਾਯਾ’’ਤਿ! ਅਸ੍ਸੋਸੁਂ ਖੋ ਭਿਕ੍ਖੂ ਤੇਸਂ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਉਜ੍ਝਾਯਨ੍ਤਾਨਂ ਖਿਯ੍ਯਨ੍ਤਾਨਂ વਿਪਾਚੇਨ੍ਤਾਨਂ। ਯੇ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਾ…ਪੇ॰… ਤੇ ਉਜ੍ਝਾਯਨ੍ਤਿ ਖਿਯ੍ਯਨ੍ਤਿ વਿਪਾਚੇਨ੍ਤਿ – ‘‘ਕਥਞ੍ਹਿ ਨਾਮ ਦੇવਦਤ੍ਤੋ ਸਙ੍ਘਭੇਦਾਯ ਪਰਕ੍ਕਮਿਸ੍ਸਤਿ ਚਕ੍ਕਭੇਦਾਯਾ’’ਤਿ! ਅਥ ਖੋ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਗવਤੋ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਆਰੋਚੇਸੁਂ…ਪੇ॰… ‘‘ਸਚ੍ਚਂ ਕਿਰ ਤ੍વਂ, ਦੇવਦਤ੍ਤ, ਸਙ੍ਘਭੇਦਾਯ ਪਰਕ੍ਕਮਸਿ ਚਕ੍ਕਭੇਦਾਯਾ’’ਤਿ? ‘‘ਸਚ੍ਚਂ ਭਗવਾ’’ਤਿ। ‘‘ਅਲਂ, ਦੇવਦਤ੍ਤ। ਮਾ ਤੇ ਰੁਚ੍ਚਿ ਸਙ੍ਘਭੇਦੋ। ਗਰੁਕੋ ਖੋ, ਦੇવਦਤ੍ਤ, ਸਙ੍ਘਭੇਦੋ। ਯੋ ਖੋ, ਦੇવਦਤ੍ਤ, ਸਮਗ੍ਗਂ ਸਙ੍ਘਂ ਭਿਨ੍ਦਤਿ, ਕਪ੍ਪਟ੍ਠਿਕਂ 9 ਕਿਬ੍ਬਿਸਂ ਪਸવਤਿ, ਕਪ੍ਪਂ ਨਿਰਯਮ੍ਹਿ ਪਚ੍ਚਤਿ। ਯੋ ਚ ਖੋ, ਦੇવਦਤ੍ਤ, ਭਿਨ੍ਨਂ ਸਙ੍ਘਂ ਸਮਗ੍ਗਂ ਕਰੋਤਿ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਂ ਪੁਞ੍ਞਂ ਪਸવਤਿ, ਕਪ੍ਪਂ ਸਗ੍ਗਮ੍ਹਿ ਮੋਦਤਿ। ਅਲਂ, ਦੇવਦਤ੍ਤ। ਮਾ ਤੇ ਰੁਚ੍ਚਿ ਸਙ੍ਘਭੇਦੋ। ਗਰੁਕੋ ਖੋ, ਦੇવਦਤ੍ਤ, ਸਙ੍ਘਭੇਦੋ’’ਤਿ।
Tattha ye te manussā assaddhā appasannā dubbuddhino, te evamāhaṃsu – ‘‘ime kho samaṇā sakyaputtiyā dhutā sallekhavuttino. Samaṇo pana gotamo bāhulliko bāhullāya cetetī’’ti. Ye pana te manussā saddhā pasannā paṇḍitā byattā buddhimanto, te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma devadatto bhagavato saṅghabhedāya parakkamissati cakkabhedāyā’’ti! Assosuṃ kho bhikkhū tesaṃ manussānaṃ ujjhāyantānaṃ khiyyantānaṃ vipācentānaṃ. Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma devadatto saṅghabhedāya parakkamissati cakkabhedāyā’’ti! Atha kho te bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… ‘‘saccaṃ kira tvaṃ, devadatta, saṅghabhedāya parakkamasi cakkabhedāyā’’ti? ‘‘Saccaṃ bhagavā’’ti. ‘‘Alaṃ, devadatta. Mā te rucci saṅghabhedo. Garuko kho, devadatta, saṅghabhedo. Yo kho, devadatta, samaggaṃ saṅghaṃ bhindati, kappaṭṭhikaṃ 10 kibbisaṃ pasavati, kappaṃ nirayamhi paccati. Yo ca kho, devadatta, bhinnaṃ saṅghaṃ samaggaṃ karoti, brahmaṃ puññaṃ pasavati, kappaṃ saggamhi modati. Alaṃ, devadatta. Mā te rucci saṅghabhedo. Garuko kho, devadatta, saṅghabhedo’’ti.
11 ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹਸਮਯਂ ਨਿવਾਸੇਤ੍વਾ ਪਤ੍ਤਚੀવਰਮਾਦਾਯ ਰਾਜਗਹਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਾવਿਸਿ। ਅਦ੍ਦਸਾ ਖੋ ਦੇવਦਤ੍ਤੋ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਰਾਜਗਹੇ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਨ੍ਤਂ। ਦਿਸ੍વਾਨ ਯੇਨਾਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ, ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਅਜ੍ਜਤਗ੍ਗੇਦਾਨਾਹਂ , ਆવੁਸੋ ਆਨਨ੍ਦ, ਅਞ੍ਞਤ੍ਰੇવ ਭਗવਤਾ, ਅਞ੍ਞਤ੍ਰੇવ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਾ, ਉਪੋਸਥਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਿ ਸਙ੍ਘਕਮ੍ਮਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ।
12 Atha kho āyasmā ānando pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya rājagahaṃ piṇḍāya pāvisi. Addasā kho devadatto āyasmantaṃ ānandaṃ rājagahe piṇḍāya carantaṃ. Disvāna yenāyasmā ānando tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā āyasmantaṃ ānandaṃ etadavoca – ‘‘ajjataggedānāhaṃ , āvuso ānanda, aññatreva bhagavatā, aññatreva bhikkhusaṅghā, uposathaṃ karissāmi saṅghakammaṃ karissāmī’’ti.
ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਰਾਜਗਹੇ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਿਤ੍વਾ ਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਂ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਪ੍ਪਟਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ, ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਇਧਾਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹਸਮਯਂ ਨਿવਾਸੇਤ੍વਾ ਪਤ੍ਤਚੀવਰਮਾਦਾਯ ਰਾਜਗਹਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਾવਿਸਿਂ। ਅਦ੍ਦਸਾ ਖੋ ਮਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਦੇવਦਤ੍ਤੋ ਰਾਜਗਹੇ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਨ੍ਤਂ। ਦਿਸ੍વਾਨ ਯੇਨਾਹਂ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ, ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਮਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘ਅਜ੍ਜਤਗ੍ਗੇਦਾਨਾਹਂ, ਆવੁਸੋ ਆਨਨ੍ਦ, ਅਞ੍ਞਤ੍ਰੇવ ਭਗવਤਾ, ਅਞ੍ਞਤ੍ਰੇવ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਾ, ਉਪੋਸਥਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਿ ਸਙ੍ਘਕਮ੍ਮਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’ਤਿ। ਅਜ੍ਜਤਗ੍ਗੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਦੇવਦਤ੍ਤੋ ਸਙ੍ਘਂ ਭਿਨ੍ਦਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਏਤਮਤ੍ਥਂ વਿਦਿਤ੍વਾ ਤਾਯਂ વੇਲਾਯਂ ਇਮਂ ਉਦਾਨਂ ਉਦਾਨੇਸਿ –
Atha kho āyasmā ānando rājagahe piṇḍāya caritvā pacchābhattaṃ piṇḍapātappaṭikkanto yena bhagavā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā ānando bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘idhāhaṃ, bhante, pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya rājagahaṃ piṇḍāya pāvisiṃ. Addasā kho maṃ, bhante, devadatto rājagahe piṇḍāya carantaṃ. Disvāna yenāhaṃ tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā maṃ etadavoca – ‘ajjataggedānāhaṃ, āvuso ānanda, aññatreva bhagavatā, aññatreva bhikkhusaṅghā, uposathaṃ karissāmi saṅghakammaṃ karissāmī’ti. Ajjatagge, bhante, devadatto saṅghaṃ bhindissatī’’ti. Atha kho bhagavā etamatthaṃ viditvā tāyaṃ velāyaṃ imaṃ udānaṃ udānesi –
ਪਾਪਂ ਪਾਪੇਨ ਸੁਕਰਂ, ਪਾਪਮਰਿਯੇਹਿ ਦੁਕ੍ਕਰ’’ਨ੍ਤਿ॥
Pāpaṃ pāpena sukaraṃ, pāpamariyehi dukkara’’nti.
ਦੁਤਿਯਭਾਣવਾਰੋ ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ।
Dutiyabhāṇavāro niṭṭhito.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਚੂਲ਼વਗ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / ਪਕਾਸਨੀਯਕਮ੍ਮਾਦਿਕਥਾ • Pakāsanīyakammādikathā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀ-ਟੀਕਾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ਪਞ੍ਚવਤ੍ਥੁਯਾਚਨਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Pañcavatthuyācanakathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿ-ਟੀਕਾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ਛਸਕ੍ਯਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Chasakyapabbajjākathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਿਮਤਿવਿਨੋਦਨੀ-ਟੀਕਾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ਛਸਕ੍ਯਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਕਥਾਦਿવਣ੍ਣਨਾ • Chasakyapabbajjākathādivaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਪਾਚਿਤ੍ਯਾਦਿਯੋਜਨਾਪਾਲ਼ਿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ਪਕਾਸਨੀਯਕਮ੍ਮਾਦਿਕਥਾ • Pakāsanīyakammādikathā