Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / വജിരബുദ്ധി-ടീകാ • Vajirabuddhi-ṭīkā |
പഞ്ചവീസതിഅവഹാരകഥാവണ്ണനാ
Pañcavīsatiavahārakathāvaṇṇanā
പഞ്ചവീസതി അവഹാരാ നാമ വചനഭേദേനേവ ഭിന്നാ, അത്ഥതോ പന അഭിന്നാ. ആകുലാ ദുവിഞ്ഞേയ്യവിനിച്ഛയാതി ആചരിയാനം മുഖേ സന്തികേ സബ്ബാകാരേന അഗ്ഗഹിതവിനിച്ഛയാനം ദുവിഞ്ഞേയ്യാ. ദുകതികപട്ഠാനപാളി (പട്ഠാ॰ ൫.൧.൧ ആദയോ, ദുകതികപട്ഠാനപാളി) വിയ ആകുലാ ദുവിഞ്ഞേയ്യവിനിച്ഛയാ, കേവലം തം ആചരിയാ പുബ്ബാപരവിരോധമകത്വാ സങ്ഗീതിതോ പട്ഠായ ആഗതനയമവിനാസേത്വാ വണ്ണയന്തീതി ‘‘പട്ഠാനപാളിമിവാതി അപരേ വദന്തീ’’തി ച വുത്താ. പോരാണാതി സങ്ഗീതിആചരിയാ. അയമേത്ഥ സാമീചി ഏവ, സചേ ന ദേതി, ആപത്തി നത്ഥി, പാരാജികഭയാ പന യഥാ സിക്ഖാകാമോ ദേതി, ഏവം ദാതബ്ബമേവ. യാനി പനേത്ഥ വത്ഥൂനി, താനി സീഹളദീപേ ആചരിയേഹി സങ്ഘാദീനമനുമതിയാ അട്ഠകഥാസു പക്ഖിത്താനി, ‘‘അനാഗതേ ബ്രഹ്മചാരീനം ഹിതത്ഥായ പോത്ഥകാരുള്ഹകാലതോ പച്ഛാപീ’’തി വുത്തം. ആണത്തികം ആണത്തിക്ഖണേപി ഗണ്ഹാതി, കാലന്തരേനാപി അത്ഥസാധകോ, കാലന്തരം സന്ധായാതി ഇദമേതേസം നാനത്തം. ഭട്ഠേതി അപഗതേ. അന്തരസമുദ്ദേ അതുരുമുഹുദേ. ഫരതി സാധേതി. നവധോതോതി നവകതോ. പാസാണസക്ഖരന്തി പാസാണഞ്ച സക്ഖരഞ്ച.
Pañcavīsati avahārā nāma vacanabhedeneva bhinnā, atthato pana abhinnā. Ākulā duviññeyyavinicchayāti ācariyānaṃ mukhe santike sabbākārena aggahitavinicchayānaṃ duviññeyyā. Dukatikapaṭṭhānapāḷi (paṭṭhā. 5.1.1 ādayo, dukatikapaṭṭhānapāḷi) viya ākulā duviññeyyavinicchayā, kevalaṃ taṃ ācariyā pubbāparavirodhamakatvā saṅgītito paṭṭhāya āgatanayamavināsetvā vaṇṇayantīti ‘‘paṭṭhānapāḷimivāti apare vadantī’’ti ca vuttā. Porāṇāti saṅgītiācariyā. Ayamettha sāmīci eva, sace na deti, āpatti natthi, pārājikabhayā pana yathā sikkhākāmo deti, evaṃ dātabbameva. Yāni panettha vatthūni, tāni sīhaḷadīpe ācariyehi saṅghādīnamanumatiyā aṭṭhakathāsu pakkhittāni, ‘‘anāgate brahmacārīnaṃ hitatthāya potthakāruḷhakālato pacchāpī’’ti vuttaṃ. Āṇattikaṃ āṇattikkhaṇepi gaṇhāti, kālantarenāpi atthasādhako, kālantaraṃ sandhāyāti idametesaṃ nānattaṃ. Bhaṭṭheti apagate. Antarasamudde aturumuhude. Pharati sādheti. Navadhototi navakato. Pāsāṇasakkharanti pāsāṇañca sakkharañca.