Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / जातकपाळि • Jātakapāḷi

    ४९०. पञ्‍चुपोसथिकजातकं (७)

    490. Pañcuposathikajātakaṃ (7)

    १२७.

    127.

    अप्पोस्सुक्‍को दानि तुवं कपोत, विहङ्गम न तव भोजनत्थो।

    Appossukko dāni tuvaṃ kapota, vihaṅgama na tava bhojanattho;

    खुदं 1 पिपासं अधिवासयन्तो, कस्मा भवंपोसथिको कपोत 2

    Khudaṃ 3 pipāsaṃ adhivāsayanto, kasmā bhavaṃposathiko kapota 4.

    १२८.

    128.

    अहं पुरे गिद्धिगतो कपोतिया, अस्मिं पदेसस्मिमुभो रमाम।

    Ahaṃ pure giddhigato kapotiyā, asmiṃ padesasmimubho ramāma;

    अथग्गही साकुणिको कपोतिं, अकामको ताय विना अहोसिं॥

    Athaggahī sākuṇiko kapotiṃ, akāmako tāya vinā ahosiṃ.

    १२९.

    129.

    नानाभवा विप्पयोगेन तस्सा, मनोमयं वेदन वेदयामि 5

    Nānābhavā vippayogena tassā, manomayaṃ vedana vedayāmi 6;

    तस्मा अहंपोसथं पालयामि, रागो ममं मा पुनरागमासि॥

    Tasmā ahaṃposathaṃ pālayāmi, rāgo mamaṃ mā punarāgamāsi.

    १३०.

    130.

    अनुज्‍जुगामी उरगा दुजिव्ह 7, दाठावुधो घोरविसोसि सप्प।

    Anujjugāmī uragā dujivha 8, dāṭhāvudho ghoravisosi sappa;

    खुदं पिपासं अधिवासयन्तो, कस्मा भवंपोसथिको नु दीघ 9

    Khudaṃ pipāsaṃ adhivāsayanto, kasmā bhavaṃposathiko nu dīgha 10.

    १३१.

    131.

    उसभो अहू बलवा गामिकस्स, चलक्‍ककू वण्णबलूपपन्‍नो।

    Usabho ahū balavā gāmikassa, calakkakū vaṇṇabalūpapanno;

    सो मं अक्‍कमि तं कुपितो अडंसि, दुक्खाभितुण्णो मरणं उपागा 11

    So maṃ akkami taṃ kupito aḍaṃsi, dukkhābhituṇṇo maraṇaṃ upāgā 12.

    १३२.

    132.

    ततो जना निक्खमित्वान गामा, कन्दित्वा रोदित्वा 13 अपक्‍कमिंसु।

    Tato janā nikkhamitvāna gāmā, kanditvā roditvā 14 apakkamiṃsu;

    तस्मा अहंपोसथं पालयामि, कोधो ममं मा पुनरागमासि॥

    Tasmā ahaṃposathaṃ pālayāmi, kodho mamaṃ mā punarāgamāsi.

    १३३.

    133.

    मतान मंसानि बहू सुसाने, मनुञ्‍ञरूपं तव भोजने तं।

    Matāna maṃsāni bahū susāne, manuññarūpaṃ tava bhojane taṃ;

    खुदं पिपासं अधिवासयन्तो, कस्मा भवंपोसथिको सिङ्गाल 15

    Khudaṃ pipāsaṃ adhivāsayanto, kasmā bhavaṃposathiko siṅgāla 16.

    १३४.

    134.

    पविसि 17 कुच्छिं महतो गजस्स, कुणपे रतो हत्थिमंसेसु गिद्धो 18

    Pavisi 19 kucchiṃ mahato gajassa, kuṇape rato hatthimaṃsesu giddho 20;

    उण्हो च वातो तिखिणा च रस्मियो, ते सोसयुं तस्स करीसमग्गं॥

    Uṇho ca vāto tikhiṇā ca rasmiyo, te sosayuṃ tassa karīsamaggaṃ.

    १३५.

    135.

    किसो च पण्डू च अहं भदन्ते, न मे अहू निक्खमनाय मग्गो।

    Kiso ca paṇḍū ca ahaṃ bhadante, na me ahū nikkhamanāya maggo;

    महा च मेघो सहसा पवस्सि, सो तेमयी तस्स करीसमग्गं॥

    Mahā ca megho sahasā pavassi, so temayī tassa karīsamaggaṃ.

    १३६.

    136.

    ततो अहं निक्खमिसं भदन्ते, चन्दो यथा राहुमुखा पमुत्तो।

    Tato ahaṃ nikkhamisaṃ bhadante, cando yathā rāhumukhā pamutto;

    तस्मा अहंपोसथं पालयामि, लोभो ममं मा पुनरागमासि॥

    Tasmā ahaṃposathaṃ pālayāmi, lobho mamaṃ mā punarāgamāsi.

    १३७.

    137.

    वम्मीकथूपस्मिं किपिल्‍लिकानि, निप्पोथयन्तो तुवं पुरे चरासि।

    Vammīkathūpasmiṃ kipillikāni, nippothayanto tuvaṃ pure carāsi;

    खुदं पिपासं अधिवासयन्तो, कस्मा भवंपोसथिको नु अच्छ 21

    Khudaṃ pipāsaṃ adhivāsayanto, kasmā bhavaṃposathiko nu accha 22.

    १३८.

    138.

    सकं निकेतं अतिहीळयानो 23, अत्रिच्छता 24 मल्‍लगामं 25 अगच्छिं।

    Sakaṃ niketaṃ atihīḷayāno 26, atricchatā 27 mallagāmaṃ 28 agacchiṃ;

    ततो जना निक्खमित्वान गामा, कोदण्डकेन परिपोथयिंसु मं॥

    Tato janā nikkhamitvāna gāmā, kodaṇḍakena paripothayiṃsu maṃ.

    १३९.

    139.

    सो भिन्‍नसीसो रुहिरमक्खितङ्गो, पच्‍चागमासिं सकं 29 निकेतं।

    So bhinnasīso ruhiramakkhitaṅgo, paccāgamāsiṃ sakaṃ 30 niketaṃ;

    तस्मा अहंपोसथं पालयामि, अत्रिच्छता मा पुनरागमासि॥

    Tasmā ahaṃposathaṃ pālayāmi, atricchatā mā punarāgamāsi.

    १४०.

    140.

    यं नो अपुच्छित्थ तुवं भदन्ते, सब्बेव ब्याकरिम्ह यथा पजानं।

    Yaṃ no apucchittha tuvaṃ bhadante, sabbeva byākarimha yathā pajānaṃ;

    मयम्पि पुच्छाम तुवं भदन्ते, कस्मा भवंपोसथिको नु ब्रह्मे॥

    Mayampi pucchāma tuvaṃ bhadante, kasmā bhavaṃposathiko nu brahme.

    १४१.

    141.

    अनूपलित्तो मम अस्समम्हि, पच्‍चेकबुद्धो मुहुत्तं निसीदि।

    Anūpalitto mama assamamhi, paccekabuddho muhuttaṃ nisīdi;

    सो मं अवेदी गतिमागतिञ्‍च, नामञ्‍च गोत्तं चरणञ्‍च सब्बं॥

    So maṃ avedī gatimāgatiñca, nāmañca gottaṃ caraṇañca sabbaṃ.

    १४२.

    142.

    एवम्पहं वन्दि न 31 तस्स पादे, न चापि नं मानगतेन पुच्छिं।

    Evampahaṃ vandi na 32 tassa pāde, na cāpi naṃ mānagatena pucchiṃ;

    तस्मा अहंपोसथं पालयामि, मानो ममं मा पुनरागमासीति॥

    Tasmā ahaṃposathaṃ pālayāmi, māno mamaṃ mā punarāgamāsīti.

    पञ्‍चुपोसथिकजातकं सत्तमं।

    Pañcuposathikajātakaṃ sattamaṃ.







    Footnotes:
    1. खुद्दं (स्या॰ क॰), खुधं (सक्‍कत-पाकतानुरूपं)
    2. कपोतो (सी॰ पी॰)
    3. khuddaṃ (syā. ka.), khudhaṃ (sakkata-pākatānurūpaṃ)
    4. kapoto (sī. pī.)
    5. वेदनं वेदियामि (सी॰ पी॰)
    6. vedanaṃ vediyāmi (sī. pī.)
    7. उरग द्विजिव्ह (सी॰)
    8. uraga dvijivha (sī.)
    9. दीघो (सी॰ पी॰)
    10. dīgho (sī. pī.)
    11. उपागमि (सी॰ पी॰)
    12. upāgami (sī. pī.)
    13. कन्दित्व रोदित्व (सी॰)
    14. kanditva roditva (sī.)
    15. सिगालो (सी॰ पी॰)
    16. sigālo (sī. pī.)
    17. पविस्सं (सी॰ पी॰), पविस्स (स्या॰)
    18. हत्थिमंसे पगिद्धो (सी॰ पी॰)
    19. pavissaṃ (sī. pī.), pavissa (syā.)
    20. hatthimaṃse pagiddho (sī. pī.)
    21. अच्छो (सी॰ पी॰)
    22. accho (sī. pī.)
    23. अतिहेळयानो (स्या॰ क॰)
    24. अत्रिच्छताय (सी॰ स्या॰ पी॰)
    25. मलतं (सी॰ पी॰), मल्‍लयतं (क॰)
    26. atiheḷayāno (syā. ka.)
    27. atricchatāya (sī. syā. pī.)
    28. malataṃ (sī. pī.), mallayataṃ (ka.)
    29. स सकं (स्या॰ क॰),’थ सकं (?)
    30. sa sakaṃ (syā. ka.),’tha sakaṃ (?)
    31. एवम्पहं नग्गहे (सी॰ पी॰)
    32. evampahaṃ naggahe (sī. pī.)



    Related texts:



    अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / खुद्दकनिकाय (अट्ठकथा) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / जातक-अट्ठकथा • Jātaka-aṭṭhakathā / [४९०] ७. पञ्‍चुपोसथजातकवण्णना • [490] 7. Pañcuposathajātakavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact