| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
೫. ಪಣ್ಡಿತಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
5. Paṇḍitasuttavaṇṇanā
೪೫. ಪಞ್ಚಮೇ ಪಣ್ಡಿತಪಞ್ಞತ್ತಾನೀತಿ ಪಣ್ಡಿತೇಹಿ ಪಠಮಂ ಪಞ್ಞತ್ತಾನಿ। ಕಥಿತಾನೀತಿ ಸೇಯ್ಯಸೋ ಕಥಿತಾನಿ। ಮಹಾಪುರಿಸೇಹೀತಿ ಬುದ್ಧಬೋಧಿಸತ್ತೇಹಿ। ಕರುಣಾತಿ ಕರುಣಾಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿ ವುತ್ತಾ। ಪುಬ್ಬಭಾಗೋತಿ ತಸ್ಸ ಉಪಚಾರೋ। ದಮೋತಿ ಇನ್ದ್ರಿಯಸಂವರೋ ‘‘ಮನಚ್ಛಟ್ಠಾನಂ ಇನ್ದ್ರಿಯಾನಂ ದಮನ’’ನ್ತಿ ಕತ್ವಾ। ಅತ್ತದಮನನ್ತಿ ಚಿತ್ತದಮನಂ। ಪುಣ್ಣೋವಾದೇ (ಮ॰ ನಿ॰ ೩.೩೯೬) ‘‘ಸಕ್ಖಿಸ್ಸಸಿ ಖೋ, ತ್ವಂ ಪುಣ್ಣ, ಇಮಿನಾ ದಮೂಪಸಮೇನಾ’’ತಿ ಆಗತತ್ತಾ ದಮೋತಿ ವುತ್ತಾ ಖನ್ತಿಪಿ। ಆಳವಕೇ ಆಳವಕಸುತ್ತೇ (ಸಂ॰ ನಿ॰ ೧.೨೪೬; ಸು॰ ನಿ॰ ೧೯೦) ‘‘ಸಚ್ಚಾ ದಮಾ ಚಾಗಾ’’ತಿ ಏವಂ ವುತ್ತಾ ಪಞ್ಞಾಪಿ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸುತ್ತೇ ‘‘ದಮೋ’’ತಿ ವತ್ತುಂ ವಟ್ಟತಿ। ರಕ್ಖನಂ ಗೋಪನಂ ಪಟಿಜಗ್ಗನನ್ತಿ ಮಾತಾಪಿತೂನಂ ಮನುಸ್ಸಾಮನುಸ್ಸಕತೂಪದ್ದವತೋ ರಕ್ಖನಂ, ಬ್ಯಾಧಿಆದಿಅನತ್ಥತೋ ಗೋಪನಂ, ಘಾಸಚ್ಛಾದನಾದೀಹಿ ವೇಯ್ಯಾವಚ್ಚಕರಣೇನ ಪಟಿಜಗ್ಗನಂ। ಸನ್ತೋ ನಾಮ ಸಬ್ಬಕಿಲೇಸದರಥಪರಿಳಾಹೂಪಸಮೇನ ಉಪಸನ್ತಕಾಯವಚೀಸಮಾಚಾರತಾಯ ಚ। ಉತ್ತಮಟ್ಠೇನ ಸನ್ತಾನನ್ತಿ ಮತ್ತೇಯ್ಯತಾದೀಹಿ ಸೇಟ್ಠಟ್ಠೇನ ಸನ್ತಾನಂ।
45. Pañcame paṇḍitapaññattānīti paṇḍitehi paṭhamaṃ paññattāni. Kathitānīti seyyaso kathitāni. Mahāpurisehīti buddhabodhisattehi. Karuṇāti karuṇācetovimutti vuttā. Pubbabhāgoti tassa upacāro. Damoti indriyasaṃvaro ‘‘manacchaṭṭhānaṃ indriyānaṃ damana’’nti katvā. Attadamananti cittadamanaṃ. Puṇṇovāde (ma. ni. 3.396) ‘‘sakkhissasi kho, tvaṃ puṇṇa, iminā damūpasamenā’’ti āgatattā damoti vuttā khantipi. Āḷavake āḷavakasutte (saṃ. ni. 1.246; su. ni. 190) ‘‘saccā damā cāgā’’ti evaṃ vuttā paññāpi imasmiṃ sutte ‘‘damo’’ti vattuṃ vaṭṭati. Rakkhanaṃ gopanaṃ paṭijaggananti mātāpitūnaṃ manussāmanussakatūpaddavato rakkhanaṃ, byādhiādianatthato gopanaṃ, ghāsacchādanādīhi veyyāvaccakaraṇena paṭijagganaṃ. Santo nāma sabbakilesadarathapariḷāhūpasamena upasantakāyavacīsamācāratāya ca. Uttamaṭṭhena santānanti matteyyatādīhi seṭṭhaṭṭhena santānaṃ.
ಇಧ ಇಮೇಸಂಯೇವ ತಿಣ್ಣಂ ಠಾನಾನಂ ಕರಣೇನಾತಿ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸುತ್ತೇ ಆಗತಾನಂ ತಿಣ್ಣಂ ಠಾನಾನಂ ಕರಣೇನ ನಿಬ್ಬತ್ತನೇನ। ಏತಾನಿ…ಪೇ॰… ಕಾರಣಾನೀತಿ ಮಾತುಪಟ್ಠಾನಂ ಪಿತುಪಟ್ಠಾನನ್ತಿ ಏತಾನಿ ದ್ವೇ ಉತ್ತಮಪುರಿಸಾನಂ ಕಾರಣಾನಿ। ಉತ್ತಮಕಿಚ್ಚಕರಣೇನ ಹಿ ಮಾತಾಪಿತುಉಪಟ್ಠಾಕಾ ‘‘ಉತ್ತಮಪುರಿಸಾ’’ತಿ ವುತ್ತಾ। ತೇನಾಹ ‘‘ಮಾತಾಪಿತು…ಪೇ॰… ವುತ್ತೋ’’ತಿ। ಅನುಪದ್ದವಭಾವೇನ ಖೇಮಂ।
Idha imesaṃyeva tiṇṇaṃ ṭhānānaṃ karaṇenāti imasmiṃ sutte āgatānaṃ tiṇṇaṃ ṭhānānaṃ karaṇena nibbattanena. Etāni…pe… kāraṇānīti mātupaṭṭhānaṃ pitupaṭṭhānanti etāni dve uttamapurisānaṃ kāraṇāni. Uttamakiccakaraṇena hi mātāpituupaṭṭhākā ‘‘uttamapurisā’’ti vuttā. Tenāha ‘‘mātāpitu…pe… vutto’’ti. Anupaddavabhāvena khemaṃ.
ಪಣ್ಡಿತಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Paṇḍitasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ • Aṅguttaranikāya / ೫. ಪಣ್ಡಿತಸುತ್ತಂ • 5. Paṇḍitasuttaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ೫. ಪಣ್ಡಿತಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 5. Paṇḍitasuttavaṇṇanā
