| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
੫. ਪਣ੍ਡਿਤਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
5. Paṇḍitasuttavaṇṇanā
੪੫. ਪਞ੍ਚਮੇ ਪਣ੍ਡਿਤਪਞ੍ਞਤ੍ਤਾਨੀਤਿ ਪਣ੍ਡਿਤੇਹਿ ਪਠਮਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਾਨਿ। ਕਥਿਤਾਨੀਤਿ ਸੇਯ੍ਯਸੋ ਕਥਿਤਾਨਿ। ਮਹਾਪੁਰਿਸੇਹੀਤਿ ਬੁਦ੍ਧਬੋਧਿਸਤ੍ਤੇਹਿ। ਕਰੁਣਾਤਿ ਕਰੁਣਾਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਾ। ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਉਪਚਾਰੋ। ਦਮੋਤਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਂવਰੋ ‘‘ਮਨਚ੍ਛਟ੍ਠਾਨਂ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ ਦਮਨ’’ਨ੍ਤਿ ਕਤ੍વਾ। ਅਤ੍ਤਦਮਨਨ੍ਤਿ ਚਿਤ੍ਤਦਮਨਂ। ਪੁਣ੍ਣੋવਾਦੇ (ਮ॰ ਨਿ॰ ੩.੩੯੬) ‘‘ਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸਸਿ ਖੋ, ਤ੍વਂ ਪੁਣ੍ਣ, ਇਮਿਨਾ ਦਮੂਪਸਮੇਨਾ’’ਤਿ ਆਗਤਤ੍ਤਾ ਦਮੋਤਿ વੁਤ੍ਤਾ ਖਨ੍ਤਿਪਿ। ਆਲ਼વਕੇ ਆਲ਼વਕਸੁਤ੍ਤੇ (ਸਂ॰ ਨਿ॰ ੧.੨੪੬; ਸੁ॰ ਨਿ॰ ੧੯੦) ‘‘ਸਚ੍ਚਾ ਦਮਾ ਚਾਗਾ’’ਤਿ ਏવਂ વੁਤ੍ਤਾ ਪਞ੍ਞਾਪਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਦਮੋ’’ਤਿ વਤ੍ਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ। ਰਕ੍ਖਨਂ ਗੋਪਨਂ ਪਟਿਜਗ੍ਗਨਨ੍ਤਿ ਮਾਤਾਪਿਤੂਨਂ ਮਨੁਸ੍ਸਾਮਨੁਸ੍ਸਕਤੂਪਦ੍ਦવਤੋ ਰਕ੍ਖਨਂ, ਬ੍ਯਾਧਿਆਦਿਅਨਤ੍ਥਤੋ ਗੋਪਨਂ, ਘਾਸਚ੍ਛਾਦਨਾਦੀਹਿ વੇਯ੍ਯਾવਚ੍ਚਕਰਣੇਨ ਪਟਿਜਗ੍ਗਨਂ। ਸਨ੍ਤੋ ਨਾਮ ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸਦਰਥਪਰਿਲ਼ਾਹੂਪਸਮੇਨ ਉਪਸਨ੍ਤਕਾਯવਚੀਸਮਾਚਾਰਤਾਯ ਚ। ਉਤ੍ਤਮਟ੍ਠੇਨ ਸਨ੍ਤਾਨਨ੍ਤਿ ਮਤ੍ਤੇਯ੍ਯਤਾਦੀਹਿ ਸੇਟ੍ਠਟ੍ਠੇਨ ਸਨ੍ਤਾਨਂ।
45. Pañcame paṇḍitapaññattānīti paṇḍitehi paṭhamaṃ paññattāni. Kathitānīti seyyaso kathitāni. Mahāpurisehīti buddhabodhisattehi. Karuṇāti karuṇācetovimutti vuttā. Pubbabhāgoti tassa upacāro. Damoti indriyasaṃvaro ‘‘manacchaṭṭhānaṃ indriyānaṃ damana’’nti katvā. Attadamananti cittadamanaṃ. Puṇṇovāde (ma. ni. 3.396) ‘‘sakkhissasi kho, tvaṃ puṇṇa, iminā damūpasamenā’’ti āgatattā damoti vuttā khantipi. Āḷavake āḷavakasutte (saṃ. ni. 1.246; su. ni. 190) ‘‘saccā damā cāgā’’ti evaṃ vuttā paññāpi imasmiṃ sutte ‘‘damo’’ti vattuṃ vaṭṭati. Rakkhanaṃ gopanaṃ paṭijaggananti mātāpitūnaṃ manussāmanussakatūpaddavato rakkhanaṃ, byādhiādianatthato gopanaṃ, ghāsacchādanādīhi veyyāvaccakaraṇena paṭijagganaṃ. Santo nāma sabbakilesadarathapariḷāhūpasamena upasantakāyavacīsamācāratāya ca. Uttamaṭṭhena santānanti matteyyatādīhi seṭṭhaṭṭhena santānaṃ.
ਇਧ ਇਮੇਸਂਯੇવ ਤਿਣ੍ਣਂ ਠਾਨਾਨਂ ਕਰਣੇਨਾਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸੁਤ੍ਤੇ ਆਗਤਾਨਂ ਤਿਣ੍ਣਂ ਠਾਨਾਨਂ ਕਰਣੇਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨੇਨ। ਏਤਾਨਿ…ਪੇ॰… ਕਾਰਣਾਨੀਤਿ ਮਾਤੁਪਟ੍ਠਾਨਂ ਪਿਤੁਪਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਏਤਾਨਿ ਦ੍વੇ ਉਤ੍ਤਮਪੁਰਿਸਾਨਂ ਕਾਰਣਾਨਿ। ਉਤ੍ਤਮਕਿਚ੍ਚਕਰਣੇਨ ਹਿ ਮਾਤਾਪਿਤੁਉਪਟ੍ਠਾਕਾ ‘‘ਉਤ੍ਤਮਪੁਰਿਸਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਾ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਮਾਤਾਪਿਤੁ…ਪੇ॰… વੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ। ਅਨੁਪਦ੍ਦવਭਾવੇਨ ਖੇਮਂ।
Idha imesaṃyeva tiṇṇaṃ ṭhānānaṃ karaṇenāti imasmiṃ sutte āgatānaṃ tiṇṇaṃ ṭhānānaṃ karaṇena nibbattanena. Etāni…pe… kāraṇānīti mātupaṭṭhānaṃ pitupaṭṭhānanti etāni dve uttamapurisānaṃ kāraṇāni. Uttamakiccakaraṇena hi mātāpituupaṭṭhākā ‘‘uttamapurisā’’ti vuttā. Tenāha ‘‘mātāpitu…pe… vutto’’ti. Anupaddavabhāvena khemaṃ.
ਪਣ੍ਡਿਤਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Paṇḍitasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ • Aṅguttaranikāya / ੫. ਪਣ੍ਡਿਤਸੁਤ੍ਤਂ • 5. Paṇḍitasuttaṃ
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ੫. ਪਣ੍ਡਿਤਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 5. Paṇḍitasuttavaṇṇanā
