Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / અઙ્ગુત્તરનિકાય • Aṅguttaranikāya

    ૫. પણિહિતઅચ્છવગ્ગો

    5. Paṇihitaacchavaggo

    ૪૧. ‘‘સેય્યથાપિ , ભિક્ખવે, સાલિસૂકં વા યવસૂકં વા મિચ્છાપણિહિતં હત્થેન વા પાદેન વા અક્કન્તં હત્થં વા પાદં વા ભેચ્છતિ 1 લોહિતં વા ઉપ્પાદેસ્સતીતિ નેતં ઠાનં વિજ્જતિ. તં કિસ્સ હેતુ? મિચ્છાપણિહિતત્તા, ભિક્ખવે, સૂકસ્સ. એવમેવં ખો, ભિક્ખવે, સો વત ભિક્ખુ મિચ્છાપણિહિતેન ચિત્તેન અવિજ્જં ભેચ્છતિ, વિજ્જં ઉપ્પાદેસ્સતિ, નિબ્બાનં સચ્છિકરિસ્સતીતિ નેતં ઠાનં વિજ્જતિ. તં કિસ્સ હેતુ? મિચ્છાપણિહિતત્તા, ભિક્ખવે, ચિત્તસ્સા’’તિ. પઠમં.

    41. ‘‘Seyyathāpi , bhikkhave, sālisūkaṃ vā yavasūkaṃ vā micchāpaṇihitaṃ hatthena vā pādena vā akkantaṃ hatthaṃ vā pādaṃ vā bhecchati 2 lohitaṃ vā uppādessatīti netaṃ ṭhānaṃ vijjati. Taṃ kissa hetu? Micchāpaṇihitattā, bhikkhave, sūkassa. Evamevaṃ kho, bhikkhave, so vata bhikkhu micchāpaṇihitena cittena avijjaṃ bhecchati, vijjaṃ uppādessati, nibbānaṃ sacchikarissatīti netaṃ ṭhānaṃ vijjati. Taṃ kissa hetu? Micchāpaṇihitattā, bhikkhave, cittassā’’ti. Paṭhamaṃ.

    ૪૨. ‘‘સેય્યથાપિ, ભિક્ખવે, સાલિસૂકં વા યવસૂકં વા સમ્માપણિહિતં હત્થેન વા પાદેન વા અક્કન્તં હત્થં વા પાદં વા ભેચ્છતિ લોહિતં વા ઉપ્પાદેસ્સતીતિ ઠાનમેતં વિજ્જતિ. તં કિસ્સ હેતુ? સમ્માપણિહિતત્તા, ભિક્ખવે, સૂકસ્સ. એવમેવં ખો, ભિક્ખવે, સો વત ભિક્ખુ સમ્માપણિહિતેન ચિત્તેન અવિજ્જં ભેચ્છતિ, વિજ્જં ઉપ્પાદેસ્સતિ, નિબ્બાનં સચ્છિકરિસ્સતીતિ ઠાનમેતં વિજ્જતિ. તં કિસ્સ હેતુ? સમ્માપણિહિતત્તા, ભિક્ખવે, ચિત્તસ્સા’’તિ. દુતિયં.

    42. ‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, sālisūkaṃ vā yavasūkaṃ vā sammāpaṇihitaṃ hatthena vā pādena vā akkantaṃ hatthaṃ vā pādaṃ vā bhecchati lohitaṃ vā uppādessatīti ṭhānametaṃ vijjati. Taṃ kissa hetu? Sammāpaṇihitattā, bhikkhave, sūkassa. Evamevaṃ kho, bhikkhave, so vata bhikkhu sammāpaṇihitena cittena avijjaṃ bhecchati, vijjaṃ uppādessati, nibbānaṃ sacchikarissatīti ṭhānametaṃ vijjati. Taṃ kissa hetu? Sammāpaṇihitattā, bhikkhave, cittassā’’ti. Dutiyaṃ.

    ૪૩. ‘‘ઇધાહં 3, ભિક્ખવે, એકચ્ચં પુગ્ગલં પદુટ્ઠચિત્તં એવં ચેતસા ચેતો પરિચ્ચ પજાનામિ – ‘ઇમમ્હિ ચે અયં સમયે પુગ્ગલો કાલં કરેય્ય, યથાભતં નિક્ખિત્તો એવં નિરયે’. તં કિસ્સ હેતુ? ચિત્તં હિસ્સ , ભિક્ખવે, પદુટ્ઠં. ‘‘ચેતોપદોસહેતુ પન, ભિક્ખવે, એવમિધેકચ્ચે સત્તા કાયસ્સ ભેદા પરં મરણા અપાયં દુગ્ગતિં વિનિપાતં નિરયં ઉપપજ્જન્તી’’તિ. તતિયં.

    43. ‘‘Idhāhaṃ 4, bhikkhave, ekaccaṃ puggalaṃ paduṭṭhacittaṃ evaṃ cetasā ceto paricca pajānāmi – ‘imamhi ce ayaṃ samaye puggalo kālaṃ kareyya, yathābhataṃ nikkhitto evaṃ niraye’. Taṃ kissa hetu? Cittaṃ hissa , bhikkhave, paduṭṭhaṃ. ‘‘Cetopadosahetu pana, bhikkhave, evamidhekacce sattā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjantī’’ti. Tatiyaṃ.

    ૪૪. ‘‘ઇધાહં, ભિક્ખવે, એકચ્ચં પુગ્ગલં પસન્નચિત્તં એવં ચેતસા ચેતો પરિચ્ચ પજાનામિ – ‘ઇમમ્હિ ચે અયં સમયે પુગ્ગલો કાલં કરેય્ય, યથાભતં નિક્ખિત્તો એવં સગ્ગે’. તં કિસ્સ હેતુ? ચિત્તં હિસ્સ, ભિક્ખવે, પસન્નં. ‘‘ચેતોપસાદહેતુ પન, ભિક્ખવે, એવમિધેકચ્ચે સત્તા કાયસ્સ ભેદા પરં મરણા સુગતિં સગ્ગં લોકં ઉપપજ્જન્તી’’તિ. ચતુત્થં.

    44. ‘‘Idhāhaṃ, bhikkhave, ekaccaṃ puggalaṃ pasannacittaṃ evaṃ cetasā ceto paricca pajānāmi – ‘imamhi ce ayaṃ samaye puggalo kālaṃ kareyya, yathābhataṃ nikkhitto evaṃ sagge’. Taṃ kissa hetu? Cittaṃ hissa, bhikkhave, pasannaṃ. ‘‘Cetopasādahetu pana, bhikkhave, evamidhekacce sattā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjantī’’ti. Catutthaṃ.

    ૪૫. ‘‘સેય્યથાપિ , ભિક્ખવે, ઉદકરહદો આવિલો લુળિતો કલલીભૂતો તત્થ ચક્ખુમા પુરિસો તીરે ઠિતો ન પસ્સેય્ય સિપ્પિસમ્બુકમ્પિ 5 સક્ખરકઠલમ્પિ મચ્છગુમ્બમ્પિ ચરન્તમ્પિ તિટ્ઠન્તમ્પિ. તં કિસ્સ હેતુ? આવિલત્તા, ભિક્ખવે, ઉદકસ્સ. એવમેવં ખો, ભિક્ખવે, સો વત ભિક્ખુ આવિલેન ચિત્તેન અત્તત્થં વા ઞસ્સતિ પરત્થં વા ઞસ્સતિ ઉભયત્થં વા ઞસ્સતિ ઉત્તરિં વા મનુસ્સધમ્મા અલમરિયઞાણદસ્સનવિસેસં સચ્છિકરિસ્સતીતિ નેતં ઠાનં વિજ્જતિ. તં કિસ્સ હેતુ? આવિલત્તા, ભિક્ખવે, ચિત્તસ્સા’’તિ. પઞ્ચમં.

    45. ‘‘Seyyathāpi , bhikkhave, udakarahado āvilo luḷito kalalībhūto tattha cakkhumā puriso tīre ṭhito na passeyya sippisambukampi 6 sakkharakaṭhalampi macchagumbampi carantampi tiṭṭhantampi. Taṃ kissa hetu? Āvilattā, bhikkhave, udakassa. Evamevaṃ kho, bhikkhave, so vata bhikkhu āvilena cittena attatthaṃ vā ñassati paratthaṃ vā ñassati ubhayatthaṃ vā ñassati uttariṃ vā manussadhammā alamariyañāṇadassanavisesaṃ sacchikarissatīti netaṃ ṭhānaṃ vijjati. Taṃ kissa hetu? Āvilattā, bhikkhave, cittassā’’ti. Pañcamaṃ.

    ૪૬. ‘‘સેય્યથાપિ, ભિક્ખવે, ઉદકરહદો અચ્છો વિપ્પસન્નો અનાવિલો તત્થ ચક્ખુમા પુરિસો તીરે ઠિતો પસ્સેય્ય સિપ્પિસમ્બુકમ્પિ સક્ખરકઠલમ્પિ મચ્છગુમ્બમ્પિ ચરન્તમ્પિ તિટ્ઠન્તમ્પિ. તં કિસ્સ હેતુ? અનાવિલત્તા, ભિક્ખવે, ઉદકસ્સ. એવમેવં ખો, ભિક્ખવે, સો વત ભિક્ખુ અનાવિલેન ચિત્તેન અત્તત્થં વા ઞસ્સતિ પરત્થં વા ઞસ્સતિ ઉભયત્થં વા ઞસ્સતિ ઉત્તરિં વા મનુસ્સધમ્મા અલમરિયઞાણદસ્સનવિસેસં સચ્છિકરિસ્સતીતિ ઠાનમેતં વિજ્જતિ. તં કિસ્સ હેતુ? અનાવિલત્તા, ભિક્ખવે, ચિત્તસ્સા’’તિ. છટ્ઠં.

    46. ‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, udakarahado accho vippasanno anāvilo tattha cakkhumā puriso tīre ṭhito passeyya sippisambukampi sakkharakaṭhalampi macchagumbampi carantampi tiṭṭhantampi. Taṃ kissa hetu? Anāvilattā, bhikkhave, udakassa. Evamevaṃ kho, bhikkhave, so vata bhikkhu anāvilena cittena attatthaṃ vā ñassati paratthaṃ vā ñassati ubhayatthaṃ vā ñassati uttariṃ vā manussadhammā alamariyañāṇadassanavisesaṃ sacchikarissatīti ṭhānametaṃ vijjati. Taṃ kissa hetu? Anāvilattā, bhikkhave, cittassā’’ti. Chaṭṭhaṃ.

    ૪૭. ‘‘સેય્યથાપિ, ભિક્ખવે, યાનિ કાનિચિ રુક્ખજાતાનં ફન્દનો તેસં અગ્ગમક્ખાયતિ યદિદં મુદુતાય ચેવ કમ્મઞ્ઞતાય ચ. એવમેવં ખો અહં, ભિક્ખવે , નાઞ્ઞં એકધમ્મમ્પિ સમનુપસ્સામિ યં એવં ભાવિતં બહુલીકતં મુદુ ચ હોતિ કમ્મઞ્ઞઞ્ચ યથયિદં ચિત્તં. ચિત્તં, ભિક્ખવે, ભાવિતં બહુલીકતં મુદુ ચ હોતિ કમ્મઞ્ઞઞ્ચ હોતી’’તિ. સત્તમં.

    47. ‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, yāni kānici rukkhajātānaṃ phandano tesaṃ aggamakkhāyati yadidaṃ mudutāya ceva kammaññatāya ca. Evamevaṃ kho ahaṃ, bhikkhave , nāññaṃ ekadhammampi samanupassāmi yaṃ evaṃ bhāvitaṃ bahulīkataṃ mudu ca hoti kammaññañca yathayidaṃ cittaṃ. Cittaṃ, bhikkhave, bhāvitaṃ bahulīkataṃ mudu ca hoti kammaññañca hotī’’ti. Sattamaṃ.

    ૪૮. ‘‘નાહં , ભિક્ખવે, અઞ્ઞં એકધમ્મમ્પિ સમનુપસ્સામિ યં એવં લહુપરિવત્તં યથયિદં ચિત્તં. યાવઞ્ચિદં, ભિક્ખવે, ઉપમાપિ ન સુકરા યાવ લહુપરિવત્તં ચિત્ત’’ન્તિ. અટ્ઠમં.

    48. ‘‘Nāhaṃ , bhikkhave, aññaṃ ekadhammampi samanupassāmi yaṃ evaṃ lahuparivattaṃ yathayidaṃ cittaṃ. Yāvañcidaṃ, bhikkhave, upamāpi na sukarā yāva lahuparivattaṃ citta’’nti. Aṭṭhamaṃ.

    ૪૯. ‘‘પભસ્સરમિદં, ભિક્ખવે, ચિત્તં. તઞ્ચ ખો આગન્તુકેહિ ઉપક્કિલેસેહિ ઉપક્કિલિટ્ઠ’’ન્તિ. નવમં.

    49. ‘‘Pabhassaramidaṃ, bhikkhave, cittaṃ. Tañca kho āgantukehi upakkilesehi upakkiliṭṭha’’nti. Navamaṃ.

    ૫૦. ‘‘પભસ્સરમિદં, ભિક્ખવે, ચિત્તં. તઞ્ચ ખો આગન્તુકેહિ ઉપક્કિલેસેહિ વિપ્પમુત્ત’’ન્તિ. દસમં.

    50. ‘‘Pabhassaramidaṃ, bhikkhave, cittaṃ. Tañca kho āgantukehi upakkilesehi vippamutta’’nti. Dasamaṃ.

    પણિહિતઅચ્છવગ્ગો પઞ્ચમો.

    Paṇihitaacchavaggo pañcamo.







    Footnotes:
    1. ભિજ્જિસ્સતિ (સ્યા॰ કં॰ ક॰), ભેજ્જતિ (સી॰) મોગ્ગલ્લાનબ્યાકરણં પસ્સિતબ્બં
    2. bhijjissati (syā. kaṃ. ka.), bhejjati (sī.) moggallānabyākaraṇaṃ passitabbaṃ
    3. ઇદાહં (સી॰)
    4. idāhaṃ (sī.)
    5. સિપ્પિકસમ્બુકમ્પિ (ક॰)
    6. sippikasambukampi (ka.)



    Related texts:



    અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / અઙ્ગુત્તરનિકાય (અટ્ઠકથા) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ૫. પણિહિતઅચ્છવગ્ગવણ્ણના • 5. Paṇihitaacchavaggavaṇṇanā

    ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / અઙ્ગુત્તરનિકાય (ટીકા) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ૫. પણિહિતઅચ્છવગ્ગવણ્ણના • 5. Paṇihitaacchavaggavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact