Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ഖുദ്ദസിക്ഖാ-മൂലസിക്ഖാ • Khuddasikkhā-mūlasikkhā

    ൧. പാരാജികനിദ്ദേസവണ്ണനാ

    1. Pārājikaniddesavaṇṇanā

    . ഇദാനി സബ്ബസിക്ഖാനം പന മൂലഭൂതത്താ അധിസീലസിക്ഖാവ പഠമം വുത്താ, തത്രാപി മഹാസാവജ്ജത്താ, മൂലച്ഛേജ്ജവസേന പവത്തനതോ ച സബ്ബപഠമം പാരാജികം ജാനിതബ്ബന്തി ദസ്സേന്തോ ‘‘സം നിമിത്ത’’ന്ത്യാദിമാഹ. തത്ഥ മഗ്ഗത്തയേ സം നിമിത്തം പവേസന്തോ ഭിക്ഖു ചുതോതി അത്ഥോ. സം നിമിത്തന്തി അത്തനോ അങ്ഗജാതം, സബ്ബന്തിമേന പരിച്ഛേദേന ഏകതിലബീജമത്തമ്പി അത്തനോ അങ്ഗജാതന്തി വുത്തം ഹോതി. ഭിക്ഖൂതി അനിക്ഖിത്തസിക്ഖോ. മഗ്ഗത്തയേതി ഏത്ഥ മനുസ്സാമനുസ്സതിരച്ഛാനഗതാനം വസേന തിസ്സോ ഇത്ഥിയോ, തയോ ഉഭതോബ്യഞ്ജനകാ, തയോ പണ്ഡകാ, തയോ പുരിസാതി പാരാജികവത്ഥുഭൂതാനം നിമിത്താനം നിസ്സയാ ദ്വാദസ സത്താ ഹോന്തി. തേസം വച്ചപസ്സാവമുഖമഗ്ഗവസേന തയോ മഗ്ഗാ. തത്ഥ മനുസ്സിത്ഥിയാ തയോ, അമനുസ്സിത്ഥിയാ തയോ, തിരച്ഛാനഗതിത്ഥിയാ തയോതി നവ , തഥാ മനുസ്സുഭതോബ്യഞ്ജനകാദീനം. മനുസ്സപണ്ഡകാദീനം പന വച്ചമുഖമഗ്ഗവസേന ദ്വേ ദ്വേതി ഛ, തഥാ മനുസ്സപുരിസാദീനന്തി സബ്ബേസം വസേന തിംസ മഗ്ഗാ ഹോന്തി. തേ സബ്ബേ പരിഗ്ഗഹേത്വാ ഇധ ‘‘മഗ്ഗത്തയേ’’തി വുത്തം, തസ്മിം മഗ്ഗത്തയേ, ദ്വാദസന്നം സത്താനം തീസു മഗ്ഗേസു യത്ഥ കത്ഥചി മഗ്ഗേതി അത്ഥോ. ചുതോതി സക്കത്താ വാ ബ്രഹ്മത്താ വാ ചുതസത്തോ വിയ സാസനതോ ചുതോ ഹോതി, പാരാജികോ ഹോതീതി അത്ഥോ.

    1. Idāni sabbasikkhānaṃ pana mūlabhūtattā adhisīlasikkhāva paṭhamaṃ vuttā, tatrāpi mahāsāvajjattā, mūlacchejjavasena pavattanato ca sabbapaṭhamaṃ pārājikaṃ jānitabbanti dassento ‘‘saṃ nimitta’’ntyādimāha. Tattha maggattaye saṃ nimittaṃ pavesanto bhikkhu cutoti attho. Saṃ nimittanti attano aṅgajātaṃ, sabbantimena paricchedena ekatilabījamattampi attano aṅgajātanti vuttaṃ hoti. Bhikkhūti anikkhittasikkho. Maggattayeti ettha manussāmanussatiracchānagatānaṃ vasena tisso itthiyo, tayo ubhatobyañjanakā, tayo paṇḍakā, tayo purisāti pārājikavatthubhūtānaṃ nimittānaṃ nissayā dvādasa sattā honti. Tesaṃ vaccapassāvamukhamaggavasena tayo maggā. Tattha manussitthiyā tayo, amanussitthiyā tayo, tiracchānagatitthiyā tayoti nava , tathā manussubhatobyañjanakādīnaṃ. Manussapaṇḍakādīnaṃ pana vaccamukhamaggavasena dve dveti cha, tathā manussapurisādīnanti sabbesaṃ vasena tiṃsa maggā honti. Te sabbe pariggahetvā idha ‘‘maggattaye’’ti vuttaṃ, tasmiṃ maggattaye, dvādasannaṃ sattānaṃ tīsu maggesu yattha katthaci maggeti attho. Cutoti sakkattā vā brahmattā vā cutasatto viya sāsanato cuto hoti, pārājiko hotīti attho.

    ഇദാനി പവേസനം നാമ ന കേവലം അത്തുപക്കമേനേവ ഹോതി, പരൂപക്കമേനാപി ഹോതി, തത്ഥാപി സേവനചിത്തേ സതി പാരാജികോ ഹോതീതി ദസ്സനത്ഥം ‘‘പവേസനാ’’ത്യാദി വുത്തം. തസ്സത്ഥോ – യോ ഭിക്ഖു പവേസനട്ഠിതഉദ്ധരണപവിട്ഠക്ഖണേസു അഞ്ഞതരം ഖണം ചേപി സാദിയം സാദിയന്തോ സചേപി തസ്മിം ഖണേ സേവനചിത്തം ഉപട്ഠാപേന്തോ, ചുതോ പാരാജികോ ഹോതി. യോ പന സബ്ബസോ അസാദിയന്തോ ആസീവിസമുഖം അങ്ഗാരകാസും പവിട്ഠം വിയ ച മഞ്ഞതി, സോ നിപ്പരാധോ ഹോതി. ഏത്ഥ പന ഠിതം നാമ സുക്കവിസ്സട്ഠിസമയപ്പത്തം. പഠമപാരാജികം.

    Idāni pavesanaṃ nāma na kevalaṃ attupakkameneva hoti, parūpakkamenāpi hoti, tatthāpi sevanacitte sati pārājiko hotīti dassanatthaṃ ‘‘pavesanā’’tyādi vuttaṃ. Tassattho – yo bhikkhu pavesanaṭṭhitauddharaṇapaviṭṭhakkhaṇesu aññataraṃ khaṇaṃ cepi sādiyaṃ sādiyanto sacepi tasmiṃ khaṇe sevanacittaṃ upaṭṭhāpento, cuto pārājiko hoti. Yo pana sabbaso asādiyanto āsīvisamukhaṃ aṅgārakāsuṃ paviṭṭhaṃ viya ca maññati, so nipparādho hoti. Ettha pana ṭhitaṃ nāma sukkavissaṭṭhisamayappattaṃ. Paṭhamapārājikaṃ.

    ൨-൭. ഇദാനി ദുതിയം ദസ്സേതും ‘‘അദിന്നം മാനുസം ഭണ്ഡ’’ന്ത്യാദിമാഹ. തത്ഥ യോ ഭിക്ഖു അദിന്നം മാനുസം ഗരുകം ഭണ്ഡം പഞ്ചവീസാവഹാരേസു യേന കേനചി അവഹാരേന ആദിയന്തോ ചുതോ ഭവേതി സമ്ബന്ധോ. അദിന്നന്തി യം കിഞ്ചി പരപരിഗ്ഗഹിതം സസ്സാമികം ഭണ്ഡം, തം തേഹി സാമികേഹി കായേന വാ വാചായ വാ ന ദിന്നന്തി അദിന്നം, അനിസ്സട്ഠം അപരിച്ചത്തം രക്ഖിതം ഗോപിതം മമായിതം പരപരിഗ്ഗഹിതം. മനുസ്സസ്സ ഇദന്തി മാനുസം, മനുസ്സസന്തകം, ‘‘ഭണ്ഡ’’ന്തിമിനാ തുല്യാധികരണം . ഥേയ്യായേകേനാതി ഥേയ്യായ ഏകേന, ഏകേന അവഹാരേനാതി അത്ഥോ. ലിങ്ഗഭേദം കത്വാ വുത്തം. ‘‘ഥേയ്യാ കേനചീ’’തി വാ പാഠോ. തത്ഥ ഥേനോതി ചോരോ, ഥേനസ്സ ഭാവോ ഥേയ്യാ, കരണത്ഥേ ചേതം പച്ചത്തവചനം, തസ്മാ കേനചി ഥേയ്യേന അവഹാരേനാതി അത്ഥോ. ആദിയന്തി ആദിയന്തോ ഗണ്ഹന്തോ. പഞ്ചവീസാവഹാരേസൂതി പഞ്ചപഞ്ചകേ സമോധാനേത്വാ പഞ്ചവീസതി അവഹാരാ. തത്ഥ പഞ്ചപഞ്ചകാനി നാമ നാനാഭണ്ഡപഞ്ചകം ഏകഭണ്ഡപഞ്ചകം സാഹത്ഥികപഞ്ചകം പുബ്ബപ്പയോഗപഞ്ചകം ഥേയ്യാവഹാരപഞ്ചകന്തി.

    2-7. Idāni dutiyaṃ dassetuṃ ‘‘adinnaṃ mānusaṃ bhaṇḍa’’ntyādimāha. Tattha yo bhikkhu adinnaṃ mānusaṃ garukaṃ bhaṇḍaṃ pañcavīsāvahāresu yena kenaci avahārena ādiyanto cuto bhaveti sambandho. Adinnanti yaṃ kiñci parapariggahitaṃ sassāmikaṃ bhaṇḍaṃ, taṃ tehi sāmikehi kāyena vā vācāya vā na dinnanti adinnaṃ, anissaṭṭhaṃ apariccattaṃ rakkhitaṃ gopitaṃ mamāyitaṃ parapariggahitaṃ. Manussassa idanti mānusaṃ, manussasantakaṃ, ‘‘bhaṇḍa’’ntiminā tulyādhikaraṇaṃ . Theyyāyekenāti theyyāya ekena, ekena avahārenāti attho. Liṅgabhedaṃ katvā vuttaṃ. ‘‘Theyyā kenacī’’ti vā pāṭho. Tattha thenoti coro, thenassa bhāvo theyyā, karaṇatthe cetaṃ paccattavacanaṃ, tasmā kenaci theyyena avahārenāti attho. Ādiyanti ādiyanto gaṇhanto. Pañcavīsāvahāresūti pañcapañcake samodhānetvā pañcavīsati avahārā. Tattha pañcapañcakāni nāma nānābhaṇḍapañcakaṃ ekabhaṇḍapañcakaṃ sāhatthikapañcakaṃ pubbappayogapañcakaṃ theyyāvahārapañcakanti.

    തത്ഥ സവിഞ്ഞാണകാവിഞ്ഞാണകമിസ്സകഭണ്ഡവസേന നാനാഭണ്ഡപഞ്ചകം, സവിഞ്ഞാണകഭണ്ഡവസേന ഏകഭണ്ഡപഞ്ചകം. തത്ഥ നാനാഭണ്ഡവസേന താവ ഏവം വേദിതബ്ബോ – യോ ആരാമം അഭിയുഞ്ജതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. സാമികസ്സ വിമതിം ഉപ്പാദേതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. സാമികോ ‘‘ന മയ്ഹം ഭവിസ്സതീ’’തി ധുരം നിക്ഖിപതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ. അഞ്ഞസ്സ ഭണ്ഡം ഹരന്തോ സീസേ ഭാരം ഥേയ്യചിത്തോ ആമസതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ഫന്ദാപേതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. ഖന്ധം ഓരോപേതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ. ഉപനിക്ഖിത്തം ഭണ്ഡം ‘‘ദേഹി മേ ഭണ്ഡ’’ന്തി വുച്ചമാനോ ‘‘നാഹം ഗണ്ഹാമീ’’തി ഭണതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. സാമികസ്സ വിമതിം ഉപ്പാദേതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. സാമികോ ‘‘ന മയ്ഹം ദസ്സതീ’’തി ധുരം നിക്ഖിപതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ. ‘‘സഹഭണ്ഡഹാരകം നേസ്സാമീ’’തി പഠമം പാദം സങ്കാമേതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. ദുതിയം പാദം സങ്കാമേതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ. ഥലട്ഠം ഭണ്ഡം ഥേയ്യചിത്തോ ആമസതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ഫന്ദാപേതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. ഠാനാ ചാവേതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ. അയമേത്ഥ നാനാഭണ്ഡവസേന യോജനാ. ഏകഭണ്ഡവസേന പന സസ്സാമികം ദാസം വാ തിരച്ഛാനം വാ യഥാവുത്തേന അഭിയോഗാദിനാ നയേന ആദിയതി വാ ഹരതി വാ അവഹരതി വാ ഇരിയാപഥം കോപേതി വാ ഠാനാ ചാവേതി വാതി. അയമേത്ഥ ഏകഭണ്ഡവസേന യോജനാ.

    Tattha saviññāṇakāviññāṇakamissakabhaṇḍavasena nānābhaṇḍapañcakaṃ, saviññāṇakabhaṇḍavasena ekabhaṇḍapañcakaṃ. Tattha nānābhaṇḍavasena tāva evaṃ veditabbo – yo ārāmaṃ abhiyuñjati, āpatti dukkaṭassa. Sāmikassa vimatiṃ uppādeti, āpatti thullaccayassa. Sāmiko ‘‘na mayhaṃ bhavissatī’’ti dhuraṃ nikkhipati, āpatti pārājikassa. Aññassa bhaṇḍaṃ haranto sīse bhāraṃ theyyacitto āmasati, āpatti dukkaṭassa. Phandāpeti, āpatti thullaccayassa. Khandhaṃ oropeti, āpatti pārājikassa. Upanikkhittaṃ bhaṇḍaṃ ‘‘dehi me bhaṇḍa’’nti vuccamāno ‘‘nāhaṃ gaṇhāmī’’ti bhaṇati, āpatti dukkaṭassa. Sāmikassa vimatiṃ uppādeti, āpatti thullaccayassa. Sāmiko ‘‘na mayhaṃ dassatī’’ti dhuraṃ nikkhipati, āpatti pārājikassa. ‘‘Sahabhaṇḍahārakaṃ nessāmī’’ti paṭhamaṃ pādaṃ saṅkāmeti, āpatti thullaccayassa. Dutiyaṃ pādaṃ saṅkāmeti, āpatti pārājikassa. Thalaṭṭhaṃ bhaṇḍaṃ theyyacitto āmasati, āpatti dukkaṭassa. Phandāpeti, āpatti thullaccayassa. Ṭhānā cāveti, āpatti pārājikassa. Ayamettha nānābhaṇḍavasena yojanā. Ekabhaṇḍavasena pana sassāmikaṃ dāsaṃ vā tiracchānaṃ vā yathāvuttena abhiyogādinā nayena ādiyati vā harati vā avaharati vā iriyāpathaṃ kopeti vā ṭhānā cāveti vāti. Ayamettha ekabhaṇḍavasena yojanā.

    പഞ്ച അവഹാരാ സാഹത്ഥികോ ആണത്തികോ നിസ്സഗ്ഗിയോ അത്ഥസാധകോ ധുരനിക്ഖേപോതി. തത്ഥ സാഹത്ഥികോ നാമ പരസ്സ ഭണ്ഡം സഹത്ഥാ അവഹരതി. ആണത്തികോ നാമ ‘‘അസുകസ്സ ഭണ്ഡം അവഹരാ’’തി അഞ്ഞം ആണാപേതി. നിസ്സഗ്ഗിയോ നാമ അന്തോസുങ്കഘാതേ ഠിതോ ബഹിസുങ്കഘാതം പാതേതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ. അത്ഥസാധകോ നാമ ‘‘അസുകം ഭണ്ഡം യദാ സക്കോസി, തദാ അവഹരാ’’തി ആണാപേതി. തത്ഥ സചേ പരോ അനന്തരായികോ ഹുത്വാ തം അവഹരതി, ആണാപകോ ആണത്തിക്ഖണേയേവ പാരാജികോ ഹോതി, അവഹാരകോ പന അവഹടകാലേ, അയം അത്ഥസാധകോ. ധുരനിക്ഖേപോ പന ഉപനിക്ഖിത്തഭണ്ഡവസേന വേദിതബ്ബോതി ഇദം സാഹത്ഥികപഞ്ചകം.

    Pañca avahārā sāhatthiko āṇattiko nissaggiyo atthasādhako dhuranikkhepoti. Tattha sāhatthiko nāma parassa bhaṇḍaṃ sahatthā avaharati. Āṇattiko nāma ‘‘asukassa bhaṇḍaṃ avaharā’’ti aññaṃ āṇāpeti. Nissaggiyo nāma antosuṅkaghāte ṭhito bahisuṅkaghātaṃ pāteti, āpatti pārājikassa. Atthasādhako nāma ‘‘asukaṃ bhaṇḍaṃ yadā sakkosi, tadā avaharā’’ti āṇāpeti. Tattha sace paro anantarāyiko hutvā taṃ avaharati, āṇāpako āṇattikkhaṇeyeva pārājiko hoti, avahārako pana avahaṭakāle, ayaṃ atthasādhako. Dhuranikkhepo pana upanikkhittabhaṇḍavasena veditabboti idaṃ sāhatthikapañcakaṃ.

    അപരേപി പഞ്ച അവഹാരാ പുബ്ബപ്പയോഗോ സഹപ്പയോഗോ സംവിധാവഹാരോ സങ്കേതകമ്മം നിമിത്തകമ്മന്തി. തത്ഥ ആണത്തിവസേന പുബ്ബപ്പയോഗോ വേദിതബ്ബോ, ഠാനാചാവനവസേന സഹപ്പയോഗോ. സംവിധാവഹാരോ നാമ സമ്ബഹുലാ ഭിക്ഖൂ ‘‘അമുകം നാമ ഗേഹം ഗന്ത്വാ, ഛദനം വാ ഭിന്ദിത്വാ, സന്ധിം വാ ഛിന്ദിത്വാ ഭണ്ഡം ഹരിസ്സാമാ’’തി സംവിദഹിത്വാ ഗച്ഛന്തി, തേസു ഏകോ ഭണ്ഡം അവഹരതി, തസ്സുദ്ധാരേ സബ്ബേസം പാരാജികം. സങ്കേതകമ്മം നാമ സഞ്ജാനനകമ്മം കാലപരിച്ഛേദവസേന സഞ്ഞാകരണം. ഏത്ഥ ച ‘‘പുരേഭത്തം അവഹരാ’’തി വുത്തേ അജ്ജ വാ പുരേഭത്തം അവഹരതു, സ്വേ വാ അനാഗതേ സംവച്ഛരേ വാ, നത്ഥി വിസങ്കേതോ, സങ്കേതകാരകസ്സ ആണത്തിക്ഖണേ, ഇതരസ്സ ഠാനാ ചാവനേതി ഏവം ആപത്തി ഉഭിന്നം പാരാജികസ്സ. നിമിത്തകമ്മം നാമ സഞ്ഞുപ്പാദനത്ഥം കസ്സചി നിമിത്തസ്സ കരണം അക്ഖിനിഖണനഹത്ഥാലങ്ഘനപാണിപ്പഹാരഅങ്ഗുലിഫോടനഗീവുന്നാമനഉക്കാസനാദിനാ അനേകപ്പകാരം. അവഹാരകോ ആണാപകേന യം നിമിത്തസഞ്ഞം കത്വാ വുത്തം, തം ‘‘ഏത’’ന്തി മഞ്ഞമാനോ തമേവ അവഹരതി, ഉഭിന്നം പാരാജികം. യം ‘‘അവഹരാ’’തി വുത്തം, തം ‘‘ഏത’’ന്തി മഞ്ഞമാനോ അഞ്ഞം തസ്മിംയേവ ഠാനേ ഠപിതം അവഹരതി, മൂലട്ഠസ്സ അനാപത്തി. ഇദം പുബ്ബപ്പയോഗപഞ്ചകം.

    Aparepi pañca avahārā pubbappayogo sahappayogo saṃvidhāvahāro saṅketakammaṃ nimittakammanti. Tattha āṇattivasena pubbappayogo veditabbo, ṭhānācāvanavasena sahappayogo. Saṃvidhāvahāro nāma sambahulā bhikkhū ‘‘amukaṃ nāma gehaṃ gantvā, chadanaṃ vā bhinditvā, sandhiṃ vā chinditvā bhaṇḍaṃ harissāmā’’ti saṃvidahitvā gacchanti, tesu eko bhaṇḍaṃ avaharati, tassuddhāre sabbesaṃ pārājikaṃ. Saṅketakammaṃ nāma sañjānanakammaṃ kālaparicchedavasena saññākaraṇaṃ. Ettha ca ‘‘purebhattaṃ avaharā’’ti vutte ajja vā purebhattaṃ avaharatu, sve vā anāgate saṃvacchare vā, natthi visaṅketo, saṅketakārakassa āṇattikkhaṇe, itarassa ṭhānā cāvaneti evaṃ āpatti ubhinnaṃ pārājikassa. Nimittakammaṃ nāma saññuppādanatthaṃ kassaci nimittassa karaṇaṃ akkhinikhaṇanahatthālaṅghanapāṇippahāraaṅguliphoṭanagīvunnāmanaukkāsanādinā anekappakāraṃ. Avahārako āṇāpakena yaṃ nimittasaññaṃ katvā vuttaṃ, taṃ ‘‘eta’’nti maññamāno tameva avaharati, ubhinnaṃ pārājikaṃ. Yaṃ ‘‘avaharā’’ti vuttaṃ, taṃ ‘‘eta’’nti maññamāno aññaṃ tasmiṃyeva ṭhāne ṭhapitaṃ avaharati, mūlaṭṭhassa anāpatti. Idaṃ pubbappayogapañcakaṃ.

    അപരേപി പഞ്ച അവഹാരാ ഥേയ്യാവഹാരോ പസയ്ഹാവഹാരോ പരികപ്പാവഹാരോ പടിച്ഛന്നാവഹാരോ കുസാവഹാരോതി. തത്ഥ യോ കൂടമാനകൂടകഹാപണാദീഹി വഞ്ചേത്വാ ഗണ്ഹാതി, തസ്സേവം ഗണ്ഹതോ അവഹാരോ ഥേയ്യാവഹാരോ. യോ സന്തജ്ജേത്വാ സയം ദസ്സേത്വാ തേസം സന്തകം ഗണ്ഹാതി, യോ വാ അത്തനോ പത്തബലിതോ ച അധികം ബലക്കാരേന ഗണ്ഹാതി രാജരാജമഹാമത്താദയോ വിയ, തസ്സേവം ഗണ്ഹതോ അവഹാരോ പസയ്ഹാവഹാരോ. പരികപ്പേത്വാ ഗണ്ഹതോ പനാവഹാരോ പരികപ്പാവഹാരോ. സോ ദുവിധോ ഭണ്ഡോകാസപരികപ്പവസേന. തത്ര യോ ‘‘സാടകോ ചേ, ഗണ്ഹിസ്സാമി, സുത്തം ചേ, ന ഗണ്ഹിസ്സാമീ’’തി പരികപ്പേത്വാ അന്ധകാരേ പസിബ്ബകം ഗണ്ഹാതി, തത്ര സാടകോ ചേ, ഉദ്ധാരേയേവ പാരാജികം, സുത്തം ചേ ഹോതി, രക്ഖതി. അയം ഭണ്ഡപരികപ്പോ നാമ. യോ ഠാനം പരികപ്പേത്വാ ഭണ്ഡം ഗണ്ഹാതി, തസ്സ തം പരികപ്പിതപരിച്ഛേദം അതിക്കന്തമത്തേ പാരാജികം. അയം ഓകാസപരികപ്പോ നാമ. ഏവമിമേസം ദ്വിന്നം പരികപ്പാനം വസേന പരികപ്പേത്വാ ഗണ്ഹതോ അവഹാരോ പരികപ്പാവഹാരോ. പടിച്ഛാദേത്വാ പരസ്സ ഭണ്ഡം ഗണ്ഹതോ അവഹാരോ പടിച്ഛന്നാവഹാരോ നാമ. കുസം സങ്കാമേത്വാ അവഹരണം കുസാവഹാരോ. യോ കുസം പാതേത്വാ ചീവരേ ഭാജിയമാനേ അത്തനോ കോട്ഠാസസ്സ സമീപേ ഠിതം അപ്പഗ്ഘതരം വാ മഹഗ്ഘതരം വാ സമസമം വാ പരസ്സ കോട്ഠാസം ദിസ്വാ സചേ പഠമതരം പരകോട്ഠാസതോ കുസദണ്ഡകം ഉദ്ധരതി, അത്തനോ കോട്ഠാസേ പാതേതുകാമതായ ഉദ്ധാരേ രക്ഖതി, പാതനേപി രക്ഖതി, അത്തനോ കോട്ഠാസതോ പന കുസദണ്ഡം ഉദ്ധരതി, ഉദ്ധാരേ രക്ഖതി, തം ഉദ്ധരിത്വാ പരകോട്ഠാസേ പാതേന്തസ്സ ഹത്ഥതോ മുത്തമത്തേ പാരാജികം. അയം കുസാവഹാരോ നാമാതി ഇമേസു പഞ്ചവീസാവഹാരേസു യേന കേനചി അവഹാരേന ഗണ്ഹന്തോ പാരാജികോ ഭവേതി അത്ഥോ.

    Aparepi pañca avahārā theyyāvahāro pasayhāvahāro parikappāvahāro paṭicchannāvahāro kusāvahāroti. Tattha yo kūṭamānakūṭakahāpaṇādīhi vañcetvā gaṇhāti, tassevaṃ gaṇhato avahāro theyyāvahāro. Yo santajjetvā sayaṃ dassetvā tesaṃ santakaṃ gaṇhāti, yo vā attano pattabalito ca adhikaṃ balakkārena gaṇhāti rājarājamahāmattādayo viya, tassevaṃ gaṇhato avahāro pasayhāvahāro. Parikappetvā gaṇhato panāvahāro parikappāvahāro. So duvidho bhaṇḍokāsaparikappavasena. Tatra yo ‘‘sāṭako ce, gaṇhissāmi, suttaṃ ce, na gaṇhissāmī’’ti parikappetvā andhakāre pasibbakaṃ gaṇhāti, tatra sāṭako ce, uddhāreyeva pārājikaṃ, suttaṃ ce hoti, rakkhati. Ayaṃ bhaṇḍaparikappo nāma. Yo ṭhānaṃ parikappetvā bhaṇḍaṃ gaṇhāti, tassa taṃ parikappitaparicchedaṃ atikkantamatte pārājikaṃ. Ayaṃ okāsaparikappo nāma. Evamimesaṃ dvinnaṃ parikappānaṃ vasena parikappetvā gaṇhato avahāro parikappāvahāro. Paṭicchādetvā parassa bhaṇḍaṃ gaṇhato avahāro paṭicchannāvahāro nāma. Kusaṃ saṅkāmetvā avaharaṇaṃ kusāvahāro. Yo kusaṃ pātetvā cīvare bhājiyamāne attano koṭṭhāsassa samīpe ṭhitaṃ appagghataraṃ vā mahagghataraṃ vā samasamaṃ vā parassa koṭṭhāsaṃ disvā sace paṭhamataraṃ parakoṭṭhāsato kusadaṇḍakaṃ uddharati, attano koṭṭhāse pātetukāmatāya uddhāre rakkhati, pātanepi rakkhati, attano koṭṭhāsato pana kusadaṇḍaṃ uddharati, uddhāre rakkhati, taṃ uddharitvā parakoṭṭhāse pātentassa hatthato muttamatte pārājikaṃ. Ayaṃ kusāvahāro nāmāti imesu pañcavīsāvahāresu yena kenaci avahārena gaṇhanto pārājiko bhaveti attho.

    ഗരുകന്തി പഞ്ചമാസകം. വീസതിമാസകോ ഹി കഹാപണോ, കഹാപണസ്സ ചതുത്ഥോ ഭാഗോ പാദോ നാമ, തസ്മാ പഞ്ചമാസകം വാ പാദം വാ ഗരുകന്തി വേദിതബ്ബം. തത്ഥ ‘‘ചത്താരോ വീഹയോ ഗുഞ്ജാ, ദ്വേ ഗുഞ്ജാ മാസകോ ഭവേ’’തി വചനതോ വീഹിവസേന ചത്താലീസ വീഹയോ ദസ ഗുഞ്ജാ പഞ്ചമാസകോതി വേദിതബ്ബോ. യം പന സാമണേരസിക്ഖായം ‘‘വീസതിവീഹീ’’തി വുത്തം, തം നേവ പാളിയം, ന അട്ഠകഥായം അത്ഥി, വീമംസിതബ്ബമേതം. ദുതിയപാരാജികം.

    Garukanti pañcamāsakaṃ. Vīsatimāsako hi kahāpaṇo, kahāpaṇassa catuttho bhāgo pādo nāma, tasmā pañcamāsakaṃ vā pādaṃ vā garukanti veditabbaṃ. Tattha ‘‘cattāro vīhayo guñjā, dve guñjā māsako bhave’’ti vacanato vīhivasena cattālīsa vīhayo dasa guñjā pañcamāsakoti veditabbo. Yaṃ pana sāmaṇerasikkhāyaṃ ‘‘vīsativīhī’’ti vuttaṃ, taṃ neva pāḷiyaṃ, na aṭṭhakathāyaṃ atthi, vīmaṃsitabbametaṃ. Dutiyapārājikaṃ.

    . ഇദാനി തതിയം ദസ്സേതും ‘‘മനുസ്സപാണം പാണോ’’ത്യാദി വുത്തം. തത്ഥ യോ ഭിക്ഖു ‘‘മനുസ്സപാണോ’’ ഇതി ജാനന്തോ വധകചിത്തേന മനുസ്സപാണം ജീവിതാ വിയോജേതി, സോ ഭിക്ഖു സാസനാ പാരാജികോ ഹോതീതി സമുദായത്ഥോ.

    8. Idāni tatiyaṃ dassetuṃ ‘‘manussapāṇaṃ pāṇo’’tyādi vuttaṃ. Tattha yo bhikkhu ‘‘manussapāṇo’’ iti jānanto vadhakacittena manussapāṇaṃ jīvitā viyojeti, so bhikkhu sāsanā pārājiko hotīti samudāyattho.

    മനുസ്സപാണന്തി മാതുകുച്ഛിസ്മിം പടിസന്ധിചിത്തേന സഹുപ്പന്നം അതിപരിത്തം കലലരൂപം ആദിം കത്വാ പകതിയാ വീസവസ്സസതായുകസ്സ സത്തസ്സ യാവ മരണകാലാ ഏത്ഥന്തരേ അനുപുബ്ബേന വുദ്ധിപ്പത്തോ അത്തഭാവോ, ഏസോ മനുസ്സപാണോ നാമ, ഏവരൂപം മനുസ്സപാണന്തി അത്ഥോ. പാണോതി ജാനന്തി ‘‘പാണോ’’ ഇതി ജാനന്തോ ‘‘തം ജീവിതാ വോരോപേമീ’’തി ജാനന്തോ. വധകചേതസാതി വധകചിത്തേന, ഇത്ഥമ്ഭൂതേ കരണവചനം, വധകചിത്തോ ഹുത്വാ മരണാധിപ്പായോ ഹുത്വാതി വുത്തം ഹോതി. ജീവിതാതി ജീവിതിന്ദ്രിയതോ. യോതി അനിയമവചനം. സോതി ഏതേന നിയമനം വേദിതബ്ബം. വിയോജേതീതി വുത്തപ്പകാരം മനുസ്സവിഗ്ഗഹം കലലകാലേപി താപനമദ്ദനേഹി വാ ഭേസജ്ജസമ്പദാനേന വാ തതോ വാ ഉദ്ധമ്പി തദനുരൂപേന ഉപക്കമേന ജീവിതാ വിയോജേതീതി അത്ഥോ. സാസനാതി പരാപുബ്ബജിധാതുപ്പയോഗേ നിസ്സക്കവചനം, തേന സത്ഥുസാസനതോതി അത്ഥോ. പരാജിതോതി പരാജയമാപന്നോ. ഹോതീതി പാഠസേസോ. തതിയപാരാജികം.

    Manussapāṇanti mātukucchismiṃ paṭisandhicittena sahuppannaṃ atiparittaṃ kalalarūpaṃ ādiṃ katvā pakatiyā vīsavassasatāyukassa sattassa yāva maraṇakālā etthantare anupubbena vuddhippatto attabhāvo, eso manussapāṇo nāma, evarūpaṃ manussapāṇanti attho. Pāṇoti jānanti ‘‘pāṇo’’ iti jānanto ‘‘taṃ jīvitā voropemī’’ti jānanto. Vadhakacetasāti vadhakacittena, itthambhūte karaṇavacanaṃ, vadhakacitto hutvā maraṇādhippāyo hutvāti vuttaṃ hoti. Jīvitāti jīvitindriyato. Yoti aniyamavacanaṃ. Soti etena niyamanaṃ veditabbaṃ. Viyojetīti vuttappakāraṃ manussaviggahaṃ kalalakālepi tāpanamaddanehi vā bhesajjasampadānena vā tato vā uddhampi tadanurūpena upakkamena jīvitā viyojetīti attho. Sāsanāti parāpubbajidhātuppayoge nissakkavacanaṃ, tena satthusāsanatoti attho. Parājitoti parājayamāpanno. Hotīti pāṭhaseso. Tatiyapārājikaṃ.

    . ഇദാനി ചതുത്ഥം ദസ്സേതും ‘‘ഝാനാദിഭേദ’’ന്ത്യാദി വുത്തം. തത്ഥ യോ ഭിക്ഖു അഞ്ഞാപദേസഞ്ച അധിമാനഞ്ച വജ്ജേത്വാ ഹദയേ അസന്തം ഝാനാദിഭേദം ധമ്മം മനുസ്സജാതികസ്സ സത്തസ്സ വദേയ്യ, തസ്മിം ഖണേ ഞാതേ സോ തതോ സാസനാ പാരാജികോ ഏവ ഹോതീതി അത്ഥോ.

    9. Idāni catutthaṃ dassetuṃ ‘‘jhānādibheda’’ntyādi vuttaṃ. Tattha yo bhikkhu aññāpadesañca adhimānañca vajjetvā hadaye asantaṃ jhānādibhedaṃ dhammaṃ manussajātikassa sattassa vadeyya, tasmiṃ khaṇe ñāte so tato sāsanā pārājiko eva hotīti attho.

    ഝാനാദിഭേദന്തി ‘‘ഝാനം വിമോക്ഖോ സമാധി സമാപത്തി ഞാണദസ്സനം മഗ്ഗഭാവനാ ഫലസച്ഛികിരിയാ കിലേസപ്പഹാനം വിനീവരണതാ ചിത്തസ്സ സുഞ്ഞാഗാരേ അഭിരതീ’’തി (പാരാ॰ ൧൯൮) ഏവം വുത്തം ഝാനാദിഭേദം ഉത്തരിമനുസ്സധമ്മം. ഹദയേതി ചിത്തേ. അസന്തന്തി അസംവിജ്ജമാനം. അഞ്ഞാപദേസന്തി ‘‘യോ തേ വിഹാരേ വസി, സോ ഭിക്ഖു പഠമസ്സ ഝാനസ്സ ലാഭീ’’തിആദിനാ നയേന അഞ്ഞാപദേസം വജ്ജേത്വാതി അത്ഥോ. വിനാതി വജ്ജനത്ഥേ നിപാതോ, തസ്സ വജ്ജേത്വാതി അത്ഥോ. അധിമാനന്തി ‘‘അധിഗതാ മയാ’’തി ഏവം ഉപ്പന്നം മാനന്തി അത്ഥോ. അധിഗതോ മാനോതി വിഗ്ഗഹോ, തം അധിമാനം വജ്ജേത്വാതി അത്ഥോ. മനുസ്സജാതിസ്സാതി മനുസ്സജാതികസ്സ, ന ദേവബ്രഹ്മാദീസു അഞ്ഞതരസ്സാതി അത്ഥോ. വദേയ്യാതി ആരോചേയ്യ. ഞാതക്ഖണേതി ഞാതേ ഖണേതി ഛേദോ, തസ്മിം തേനാരോചിതക്ഖണേ മനുസ്സജാതികേന ഞാതേതി അത്ഥോ. തേനാതി നിസ്സക്കേ കരണവചനം, തതോ സാസനതോ പാരാജികോതി അത്ഥോ. ചതുത്ഥപാരാജികം.

    Jhānādibhedanti ‘‘jhānaṃ vimokkho samādhi samāpatti ñāṇadassanaṃ maggabhāvanā phalasacchikiriyā kilesappahānaṃ vinīvaraṇatā cittassa suññāgāre abhiratī’’ti (pārā. 198) evaṃ vuttaṃ jhānādibhedaṃ uttarimanussadhammaṃ. Hadayeti citte. Asantanti asaṃvijjamānaṃ. Aññāpadesanti ‘‘yo te vihāre vasi, so bhikkhu paṭhamassa jhānassa lābhī’’tiādinā nayena aññāpadesaṃ vajjetvāti attho. Vināti vajjanatthe nipāto, tassa vajjetvāti attho. Adhimānanti ‘‘adhigatā mayā’’ti evaṃ uppannaṃ mānanti attho. Adhigato mānoti viggaho, taṃ adhimānaṃ vajjetvāti attho. Manussajātissāti manussajātikassa, na devabrahmādīsu aññatarassāti attho. Vadeyyāti āroceyya. Ñātakkhaṇeti ñāte khaṇeti chedo, tasmiṃ tenārocitakkhaṇe manussajātikena ñāteti attho. Tenāti nissakke karaṇavacanaṃ, tato sāsanato pārājikoti attho. Catutthapārājikaṃ.

    പാരാജികനിദ്ദേസവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Pārājikaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.





    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact