Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā |
೩. ಪರಮ್ಪರಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
3. Paramparabhojanasikkhāpadavaṇṇanā
೨೨೧. ಅಧಿಟ್ಠಿತಾತಿ ನಿಚ್ಚಪ್ಪವತ್ತಾ। ಬದರಚುಣ್ಣಸಕ್ಕರಾದೀಹಿ ಯೋಜಿತಂ ಬದರಸಾಳವಂ। ಕಿರಕಮ್ಮಕಾರೇನಾತಿ ಕಿರಸ್ಸ ಕಮ್ಮಕಾರೇನ।
221.Adhiṭṭhitāti niccappavattā. Badaracuṇṇasakkarādīhi yojitaṃ badarasāḷavaṃ. Kirakammakārenāti kirassa kammakārena.
೨೨೬. ‘‘ವಿಕಪ್ಪೇತ್ವಾ ಗಣ್ಹಾಹೀ’’ತಿ ಏತ್ಥಾಹು ಪೋರಾಣತ್ಥೇರಾ ‘‘ಭಗವತೋ ಸಮ್ಮುಖಾ ಅವಿಕಪ್ಪೇತ್ವಾ ಗೇಹತೋ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ರಥಿಕಾಯ ಅಞ್ಞತರಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಸನ್ತಿಕೇ ವಿಕಪ್ಪೇಸಿ, ವಿಕಪ್ಪೇನ್ತೇನ ಪನ ‘ಮಯ್ಹಂ ಭತ್ತಪಚ್ಚಾಸಂ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಸ್ಸ ದಮ್ಮೀ’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ, ಇತರೇನ ವತ್ತಬ್ಬಂ ‘ತಸ್ಸ ಸನ್ತಕಂ ಪರಿಭುಞ್ಜ ವಾ ಯಥಾಪಚ್ಚಯಂ ವಾ ಕರೋಹೀ’’’ತಿ। ಪಞ್ಚಸುಸಹಧಮ್ಮಿಕೇಸೂತಿ ಸಮ್ಮುಖಾ ಠಿತಸ್ಸ ಸಹಧಮ್ಮಿಕಸ್ಸ ಯಸ್ಸ ವಿಕಪ್ಪೇತುಕಾಮೋ, ತಂ ಸಹಧಮ್ಮಿಕಂ ಅದಿಸ್ವಾ ಗಹಟ್ಠಸ್ಸ ವಾ ಸನ್ತಿಕೇ, ಸಯಮೇವ ವಾ ‘‘ಪಞ್ಚಸು ಸಹಧಮ್ಮಿಕೇಸು ಇತ್ಥನ್ನಾಮಸ್ಸ ವಿಕಪ್ಪೇಮೀ’’ತಿ ವತ್ವಾ ಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಏಕೇ, ಏವಂ ಸತಿ ಥೇರೋ ತಸ್ಮಿಂಯೇವ ನಿಸಿನ್ನೋವ ತಥಾ ವಾಚಂ ನಿಚ್ಛಾರೇತ್ವಾ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತೀತಿ ತಕ್ಕೋ ದಿಸ್ಸತಿ। ಮಹಾಪಚ್ಚರಿಯಾದೀಸು ಪನ ಪರಮ್ಮುಖಾ ವಿಕಪ್ಪನಾವ ವುತ್ತಾ, ಸಾ ‘‘ತೇನ ಹಾನನ್ದ, ವಿಕಪ್ಪೇತ್ವಾ ಗಣ್ಹಾಹೀ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಸಮೇತಿ, ತಥಾಪಿ ಮಾತಿಕಾಟ್ಠಕಥಾಯಂ (ಕಙ್ಖಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ಪರಮ್ಪರಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ) ‘‘ತಸ್ಮಾ ಯೋ ಭಿಕ್ಖು ಪಞ್ಚಸು ಸಹಧಮ್ಮಿಕೇಸು ಅಞ್ಞತರಸ್ಸ ‘ಮಯ್ಹಂ ಭತ್ತಪಚ್ಚಾಸಂ ತುಯ್ಹಂ ದಮ್ಮೀ’ತಿ ವಾ ‘ವಿಕಪ್ಪೇಮೀ’ತಿ ವಾ ಏವಂ ಸಮ್ಮುಖಾ ವಾ ‘ಇತ್ಥನ್ನಾಮಸ್ಸ ದಮ್ಮೀ’ತಿ ವಾ ‘ವಿಕಪ್ಪೇಮೀ’ತಿ ವಾ ಏವಂ ಪರಮ್ಮುಖಾ ವಾ’’ತಿ ವಚನತೋ ಸಹಧಮ್ಮಿಕಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ ಏವ ವತ್ತಬ್ಬಂ, ನ ಸಯಮೇವಾತಿ ದಿಸ್ಸತಿ। ಯಸ್ಮಾ ಅಯಂ ಪಚ್ಛಿಮನಯೋ ಪೋರಾಣಗಣ್ಠಿಪದೇನಪಿ ಸಮೇತಿ, ತಸ್ಮಾ ಇಧ ಮಾತಿಕಾಟ್ಠಕಥಾನುಸಾರೇನ ಅತ್ಥೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ಏತ್ಥ ಕಿಞ್ಚಾಪಿ ‘‘ತೇ ಮನುಸ್ಸಾ…ಪೇ॰… ಭೋಜನಮದಂಸೂ’’ತಿ ವಚನತೋ ಅಕಪ್ಪಿಯನಿಮನ್ತನಂ ಪಞ್ಞಾಯತಿ, ತಥಾಪಿ ಥೇರಸ್ಸ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚುಪ್ಪತ್ತಿಕಾರಣೇನ ಭತ್ತೇನ ಸೋ ನಿಮನ್ತಿತೋತಿ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ಅಞ್ಞಥಾ ಪರತೋ ‘‘ದ್ವೇ ತಯೋ ನಿಮನ್ತನೇ ಏಕತೋ ಭುಞ್ಜತೀ’’ತಿ ವಚನೇನ, ಅನಾಪತ್ತಿವಾರೇನ ಚ ವಿರುಜ್ಝತಿ।
226.‘‘Vikappetvā gaṇhāhī’’ti etthāhu porāṇattherā ‘‘bhagavato sammukhā avikappetvā gehato nikkhamitvā rathikāya aññatarassa bhikkhuno santike vikappesi, vikappentena pana ‘mayhaṃ bhattapaccāsaṃ itthannāmassa dammī’ti vattabbaṃ, itarena vattabbaṃ ‘tassa santakaṃ paribhuñja vā yathāpaccayaṃ vā karohī’’’ti. Pañcasusahadhammikesūti sammukhā ṭhitassa sahadhammikassa yassa vikappetukāmo, taṃ sahadhammikaṃ adisvā gahaṭṭhassa vā santike, sayameva vā ‘‘pañcasu sahadhammikesu itthannāmassa vikappemī’’ti vatvā bhuñjitabbanti eke, evaṃ sati thero tasmiṃyeva nisinnova tathā vācaṃ nicchāretvā paṭiggaṇhātīti takko dissati. Mahāpaccariyādīsu pana parammukhā vikappanāva vuttā, sā ‘‘tena hānanda, vikappetvā gaṇhāhī’’ti iminā sameti, tathāpi mātikāṭṭhakathāyaṃ (kaṅkhā. aṭṭha. paramparabhojanasikkhāpadavaṇṇanā) ‘‘tasmā yo bhikkhu pañcasu sahadhammikesu aññatarassa ‘mayhaṃ bhattapaccāsaṃ tuyhaṃ dammī’ti vā ‘vikappemī’ti vā evaṃ sammukhā vā ‘itthannāmassa dammī’ti vā ‘vikappemī’ti vā evaṃ parammukhā vā’’ti vacanato sahadhammikassa santike eva vattabbaṃ, na sayamevāti dissati. Yasmā ayaṃ pacchimanayo porāṇagaṇṭhipadenapi sameti, tasmā idha mātikāṭṭhakathānusārena attho veditabbo. Ettha kiñcāpi ‘‘te manussā…pe… bhojanamadaṃsū’’ti vacanato akappiyanimantanaṃ paññāyati, tathāpi therassa kukkuccuppattikāraṇena bhattena so nimantitoti veditabbo. Aññathā parato ‘‘dve tayo nimantane ekato bhuñjatī’’ti vacanena, anāpattivārena ca virujjhati.
೨೨೯. ಏತ್ಥಾಯಂ ವಿಚಾರಣಾ – ‘‘ಅಞ್ಞೋ ಮನುಸ್ಸೋ ಪತ್ತಂ ಗಣ್ಹಾತಿ, ನ ದಾತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ವಚನತೋ ಅಪರಭಾಗೇ ಅಕಪ್ಪಿಯನಿಮನ್ತನೇನ ನತ್ಥಿ ಪಯೋಜನಂ, ಪುಬ್ಬಭಾಗೇಯೇವ ಅಕಪ್ಪಿಯನಿಮನ್ತನೇನ ಪಯೋಜನನ್ತಿ ಸ್ವೇಪಿ ಭನ್ತೇ ಆಗಚ್ಛೇಯ್ಯಾಥಾತಿ ಏತ್ಥ ಕತರಂ ಅಕಪ್ಪಿಯನಿಮನ್ತನಂ, ತಸ್ಮಾ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ ಚೇತ್ಥ ಪಮಾಣನ್ತಿ। ನ, ‘‘ಪಿಣ್ಡಾಯ ಚರಿತ್ವಾ ಲದ್ಧಭತ್ತಂ ಭುಞ್ಜತಿ, ಆಪತ್ತೀ’’ತಿ ವಚನತೋತಿ। ತತ್ಥ ‘‘ಸ್ವೇಪಿ ಭನ್ತೇ’’ತಿ ಏತ್ಥ ಯಥಾ ವಚನಮತ್ತಂ ಅಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಅಕಪ್ಪಿಯನಿಮನ್ತನಕ್ಕಮೇನ ಅತ್ಥೋ ಗಹಿತೋ, ತಥಾ ‘‘ಪಿಣ್ಡಾಯ ಚರಿತ್ವಾ’’ತಿ ಏತ್ಥಾಪಿ ಅನ್ತರಾ ಅಕಪ್ಪಿಯನಿಮನ್ತನೇನ ಲದ್ಧಭತ್ತಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ ಗಹೇತಬ್ಬೋ। ಪಿಣ್ಡಾಯ ಹಿ ಚರನ್ತಂ ದಿಸ್ವಾ ‘‘ಏತ್ಥ, ಭನ್ತೇ, ಭತ್ತಂ ಗಣ್ಹಥಾ’’ತಿ ದಿನ್ನಮ್ಪಿ ಅಕಪ್ಪಿಯನಿಮನ್ತನೇನ ಲದ್ಧಂ ನಾಮ ಹೋತಿ। ವೋಹಾರೇನ ಪನ ‘‘ಪಿಣ್ಡಾಯ ಚರಿತ್ವಾ ಲದ್ಧಭತ್ತ’’ನ್ತಿ ವುಚ್ಚತಿ, ಏವಂಸಮ್ಪದಮಿದಂ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ। ಅಞ್ಞಥಾ ಮಾತಿಕಾಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ಗಣಭೋಜನೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಪಞ್ಚಹಿ ಭೋಜನೇಹಿ ನಿಮನ್ತಿತಸ್ಸ…ಪೇ॰… ಪರಸ್ಸ ಪರಸ್ಸ ಭೋಜನೇ’’ತಿ ವುತ್ತವಚನವಿರೋಧೋ। ಇದಞ್ಹಿ ವಚನಂ ಯೇನ ಪಠಮಂ ನಿಮನ್ತಿತೋ, ತತೋ ಪಠಮನಿಮನ್ತಿತಂ ಆದಾಯ ಗತೋ ಪರಸ್ಸ ಪರಸ್ಸ ನಿಮನ್ತನಕದಾಯಕಸ್ಸ ಭೋಜನೇತಿ ಅತ್ಥಪರಿದೀಪನತೋ ನಿಮನ್ತನತೋ ಲದ್ಧಭತ್ತಸ್ಸ ಭೋಜನೇಯೇವ ಆಪತ್ತೀತಿ ದೀಪೇತಿ। ‘‘ದ್ವೇ ತಯೋ ನಿಮನ್ತನೇ ಏಕತೋ’’ತಿ ವಚನೇನಪಿ ಸಮೇತಿ, ಅಞ್ಞಥಾ ‘‘ಯೇನ ನಿಮನ್ತಿತೋ, ತಸ್ಸ ಭೋಜನತೋ ಪರಸ್ಸ ಭೋಜನೇ’’ತಿ ಏತ್ತಕಂ ವತ್ತಬ್ಬಂ ಸಿಯಾ, ಪಾಳಿಯಂ ವಾ ‘‘ನಿಮನ್ತನೇನ ಏಕತೋಭುಞ್ಜತೀ’’ತಿ ಏತ್ತಕಂ ವತ್ತಬ್ಬಂ ಸಿಯಾ। ದುತಿಯನಿಮನ್ತನಸ್ಸ ಪಠಮಭೋಜನೇ ಆಪತ್ತಿಪ್ಪಸಙ್ಗನಿವಾರಣತ್ಥಂ ‘‘ಯೇನ ಯೇನಾ’’ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ। ನಿಮನ್ತನಪಟಿಪಾಟಿಯಾ ಭುಞ್ಜತೀತಿ ಪಾಳೀತಿ ಚೇ? ನ, ‘‘ಅನಾಪತ್ತಿ ನಿಚ್ಚಭತ್ತೇ’’ತಿಆದಿಪಾಳಿವಿರೋಧತೋ।
229. Etthāyaṃ vicāraṇā – ‘‘añño manusso pattaṃ gaṇhāti, na dātabba’’nti vacanato aparabhāge akappiyanimantanena natthi payojanaṃ, pubbabhāgeyeva akappiyanimantanena payojananti svepi bhante āgaccheyyāthāti ettha kataraṃ akappiyanimantanaṃ, tasmā adhippāyo cettha pamāṇanti. Na, ‘‘piṇḍāya caritvā laddhabhattaṃ bhuñjati, āpattī’’ti vacanatoti. Tattha ‘‘svepi bhante’’ti ettha yathā vacanamattaṃ aggahetvā akappiyanimantanakkamena attho gahito, tathā ‘‘piṇḍāya caritvā’’ti etthāpi antarā akappiyanimantanena laddhabhattaṃ sandhāya vuttanti attho gahetabbo. Piṇḍāya hi carantaṃ disvā ‘‘ettha, bhante, bhattaṃ gaṇhathā’’ti dinnampi akappiyanimantanena laddhaṃ nāma hoti. Vohārena pana ‘‘piṇḍāya caritvā laddhabhatta’’nti vuccati, evaṃsampadamidaṃ daṭṭhabbaṃ. Aññathā mātikāṭṭhakathāyaṃ ‘‘gaṇabhojane vuttanayeneva pañcahi bhojanehi nimantitassa…pe… parassa parassa bhojane’’ti vuttavacanavirodho. Idañhi vacanaṃ yena paṭhamaṃ nimantito, tato paṭhamanimantitaṃ ādāya gato parassa parassa nimantanakadāyakassa bhojaneti atthaparidīpanato nimantanato laddhabhattassa bhojaneyeva āpattīti dīpeti. ‘‘Dve tayo nimantane ekato’’ti vacanenapi sameti, aññathā ‘‘yena nimantito, tassa bhojanato parassa bhojane’’ti ettakaṃ vattabbaṃ siyā, pāḷiyaṃ vā ‘‘nimantanena ekatobhuñjatī’’ti ettakaṃ vattabbaṃ siyā. Dutiyanimantanassa paṭhamabhojane āpattippasaṅganivāraṇatthaṃ ‘‘yena yenā’’tiādi vuttaṃ. Nimantanapaṭipāṭiyā bhuñjatīti pāḷīti ce? Na, ‘‘anāpatti niccabhatte’’tiādipāḷivirodhato.
ಗಣ್ಠಿಪದೇ ಪನ ‘‘ಪಿಣ್ಡಾಯ ಚರಿತ್ವಾ ಲದ್ಧಭತ್ತಂ ಕಸ್ಮಾ ಭುಞ್ಜಿತುಂ ನ ಲಭತೀತಿ ಚೇ? ‘ಪರಮ್ಪರಭೋಜನಂ ನಾಮ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಭೋಜನಾನಂ ಅಞ್ಞತರೇನ ಭೋಜನೇನ ನಿಮನ್ತಿತೋ, ತಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಭೋಜನಾನಂ ಅಞ್ಞತರಂ ಭೋಜನಂ ಭುಞ್ಜತಿ, ಏತಂ ಪರಮ್ಪರಭೋಜನಂ ನಾಮಾ’ತಿ ವುತ್ತತ್ತಾ’’ತಿ ಲಿಖಿತಂ। ಯದಿ ಏವಂ ನಿಚ್ಚಭತ್ತಾದಿಕಮ್ಪಿ ನ ವಟ್ಟತೀತಿ ಆಪಜ್ಜತೀತಿ ನಿಚ್ಚಭತ್ತಾದಿ ಓದಿಸ್ಸಕನ್ತಿ ಚೇ? ತಂ ನ, ತದಞ್ಞಸ್ಸ ಅತ್ತನೋ ಧನೇನ ನಿಪ್ಫನ್ನಸ್ಸ, ಸಙ್ಘತೋ ಲದ್ಧಸ್ಸ ವಾ ಪಾತೋ ಪಚನಕಯಾಗು ಚೇ ಘನಾ ಹೋತಿ, ತಸ್ಸಾಪಿ, ಏಕಕುಟಿಕಂ ಗಾಮಂ ಉಪನಿಸ್ಸಾಯ ವಿಹರತೋ ಭಿಕ್ಖಾಚರಿಯವಸೇನ ಲಭಿತಬ್ಬನಿಚ್ಚಭತ್ತಸ್ಸ ಚ ಅಕಪ್ಪಿಯಭಾವಪ್ಪಸಙ್ಗತೋ। ತತ್ಥ ಭಿಕ್ಖಾಚರಿಯವಸೇನ ಲದ್ಧಂ ನ ಕಪ್ಪತಿ ನಿಮನ್ತನಕಾನಂ ಅಪ್ಪಸಾದಾವಹನತೋತಿ ಚೇ? ನ, ‘‘ಪಞ್ಚ ಭೋಜನಾನಿ ಠಪೇತ್ವಾ ಸಬ್ಬತ್ಥ ಅನಾಪತ್ತೀ’’ತಿ ವಚನವಿರೋಧತೋ। ಖಾದನೀಯಮ್ಪಿ ಹಿ ಪರಸ್ಸ ಖಾದಿತ್ವಾ ಭುತ್ತತ್ತಾ ನಿಮನ್ತನಭೋಜನಂ ಅಭುಞ್ಜನ್ತೋ ಅಪ್ಪಸಾದಂ ಕರೋತಿ ಏವ, ತಸ್ಮಾ ಅಪ್ಪಸಾದಾವಹಂ ಅಪ್ಪಮಾಣಂ, ತಸ್ಮಾ ನಿಚ್ಚಭತ್ತಾದಿ ಓದಿಸ್ಸಕಂ ನ ಸಮ್ಭವತಿ। ಅಪಿಚ ಹೇಟ್ಠಾ ವುತ್ತನಯೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಇಧ ವುತ್ತನಯೇನ ಸಂಸನ್ದಿತ್ವಾ ಯಂ ಯಂ ಖಮತಿ, ತಂ ತಂ ಗಹೇತಬ್ಬನ್ತಿ ಸಬ್ಬೋಪಿ ಕೇಸಞ್ಚಿ ಆಚರಿಯಾನಂ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ। ಆಚರಿಯಸ್ಸ ಪನ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ ಅನ್ತೇ ಆವಿ ಭವಿಸ್ಸತಿ। ‘‘ಖೀರಂ ವಾ ರಸಂ ವಾ ಪಿವತೋ ಅಮಿಸ್ಸಮ್ಪೀತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ಗಣ್ಠಿಪದೇ ‘‘ಹೇಟ್ಠಾ ಓದನೇನಾಮಿಸ್ಸೇತ್ವಾ ಉಪರಿ ತಿಟ್ಠತೀ’’ತಿ ಲಿಖಿತಂ।
Gaṇṭhipade pana ‘‘piṇḍāya caritvā laddhabhattaṃ kasmā bhuñjituṃ na labhatīti ce? ‘Paramparabhojanaṃ nāma pañcannaṃ bhojanānaṃ aññatarena bhojanena nimantito, taṃ ṭhapetvā pañcannaṃ bhojanānaṃ aññataraṃ bhojanaṃ bhuñjati, etaṃ paramparabhojanaṃ nāmā’ti vuttattā’’ti likhitaṃ. Yadi evaṃ niccabhattādikampi na vaṭṭatīti āpajjatīti niccabhattādi odissakanti ce? Taṃ na, tadaññassa attano dhanena nipphannassa, saṅghato laddhassa vā pāto pacanakayāgu ce ghanā hoti, tassāpi, ekakuṭikaṃ gāmaṃ upanissāya viharato bhikkhācariyavasena labhitabbaniccabhattassa ca akappiyabhāvappasaṅgato. Tattha bhikkhācariyavasena laddhaṃ na kappati nimantanakānaṃ appasādāvahanatoti ce? Na, ‘‘pañca bhojanāni ṭhapetvā sabbattha anāpattī’’ti vacanavirodhato. Khādanīyampi hi parassa khāditvā bhuttattā nimantanabhojanaṃ abhuñjanto appasādaṃ karoti eva, tasmā appasādāvahaṃ appamāṇaṃ, tasmā niccabhattādi odissakaṃ na sambhavati. Apica heṭṭhā vuttanayena saddhiṃ idha vuttanayena saṃsanditvā yaṃ yaṃ khamati, taṃ taṃ gahetabbanti sabbopi kesañci ācariyānaṃ vinicchayo. Ācariyassa pana vinicchayo ante āvi bhavissati. ‘‘Khīraṃ vā rasaṃ vā pivato amissampīti adhippāyo’’ti vuttaṃ. Gaṇṭhipade ‘‘heṭṭhā odanenāmissetvā upari tiṭṭhatī’’ti likhitaṃ.
ಮಹಾಉಪಾಸಕೋತಿ ಗೇಹಸಾಮಿಕೋ। ಮಹಾಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ಆಪತ್ತೀ’’ತಿ ವಚನೇನ ಕುರುನ್ದಿಯಂ ‘‘ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ ವಚನಂ ವಿರುದ್ಧಂ ವಿಯ ದಿಸ್ಸತಿ। ‘‘ದ್ವಿನ್ನಮ್ಪಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ ಮಹಾಪಚ್ಚರಿಯಂ ವಿಚಾರಿತೋ’’ತಿ ಲಿಖಿತಂ। ‘‘ಚಾರಿತ್ತತೋತಿ ‘ಸನ್ತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ’ತಿ ಪರತೋ ವತ್ತಬ್ಬತೋ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ವಚೀಕಮ್ಮಂ ಅವಿಕಪ್ಪನಂ। ಏತ್ಥ ‘‘ಮಹಾಉಪಾಸಕೋ ಭಿಕ್ಖೂ ನಿಮನ್ತೇತಿ…ಪೇ॰… ಪಚ್ಛಾ ಲದ್ಧಂ ಭತ್ತಂ ಭುಞ್ಜನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ। ಪಿಣ್ಡಾಯ ಚರಿತ್ವಾ ಲದ್ಧಭತ್ತಂ ಭುಞ್ಜತಿ, ಆಪತ್ತೀ’’ತಿ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ವಚನತೋ, ‘‘ಕಾಲಸ್ಸೇವ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಚರಿತ್ವಾ ಭುಞ್ಜಿಮ್ಹಾ’’ತಿ ಪಾಳಿತೋ, ಖನ್ಧಕೇ ‘‘ನ ಚ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಞ್ಞತ್ರ ನಿಮನ್ತನೇ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಭೋಜ್ಜಯಾಗು ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಾ, ಯೋ ಪರಿಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಯಥಾಧಮ್ಮೋ ಕಾರೇತಬ್ಬೋ’’ತಿ (ಮಹಾವ॰ ೨೮೩) ವಚನತೋ ಚ ನಿಮನ್ತೇತ್ವಾ ವಾ ಪವೇದೇತು ಅನಿಮನ್ತೇತ್ವಾ ವಾ, ಪಠಮಗಹಿತನಿಮನ್ತನಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಪಠಮನಿಮನ್ತನಭೋಜನತೋ ಅಞ್ಞಂ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಪರಸನ್ತಕಂ ಭೋಜನಂ ಪರಮ್ಪರಭೋಜನಾಪತ್ತಿಂ ಕರೋತಿ। ಅತ್ತನೋ ಸನ್ತಕಂ, ಸಙ್ಘಗಣತೋ ಲದ್ಧಂ ವಾ ಅಗಹಟ್ಠಸನ್ತಕಂ ವಟ್ಟತಿ, ನಿಮನ್ತನತೋ ಪಠಮಂ ನಿಬದ್ಧತ್ತಾ ಪನ ನಿಚ್ಚಭತ್ತಾದಿ ಪರಸನ್ತಕಮ್ಪಿ ವಟ್ಟತಿ। ಖನ್ಧಕೇ ‘‘ನ ಚ , ಭಿಕ್ಖವೇ…ಪೇ॰… ಯಥಾಧಮ್ಮೋ ಕಾರೇತಬ್ಬೋ’’ತಿ (ಮಹಾವ॰ ೨೮೩) ವಚನಂ ಪರಸನ್ತಕಭೋಜನವುತ್ತನಿಯಮನಂ। ತತೋ ಹತ್ಥಕೋವ ನೋ ತಕ್ಕೋತಿ ಆಚರಿಯೋ।
Mahāupāsakoti gehasāmiko. Mahāaṭṭhakathāyaṃ ‘‘āpattī’’ti vacanena kurundiyaṃ ‘‘vaṭṭatī’’ti vacanaṃ viruddhaṃ viya dissati. ‘‘Dvinnampi adhippāyo mahāpaccariyaṃ vicārito’’ti likhitaṃ. ‘‘Cārittatoti ‘santaṃ bhikkhuṃ anāpucchā’ti parato vattabbato’’ti vuttaṃ. Vacīkammaṃ avikappanaṃ. Ettha ‘‘mahāupāsako bhikkhū nimanteti…pe… pacchā laddhaṃ bhattaṃ bhuñjantassa āpatti. Piṇḍāya caritvā laddhabhattaṃ bhuñjati, āpattī’’ti aṭṭhakathāyaṃ vacanato, ‘‘kālasseva piṇḍāya caritvā bhuñjimhā’’ti pāḷito, khandhake ‘‘na ca, bhikkhave, aññatra nimantane aññassa bhojjayāgu paribhuñjitabbā, yo paribhuñjeyya, yathādhammo kāretabbo’’ti (mahāva. 283) vacanato ca nimantetvā vā pavedetu animantetvā vā, paṭhamagahitanimantanassa bhikkhuno paṭhamanimantanabhojanato aññaṃ yaṃ kiñci parasantakaṃ bhojanaṃ paramparabhojanāpattiṃ karoti. Attano santakaṃ, saṅghagaṇato laddhaṃ vā agahaṭṭhasantakaṃ vaṭṭati, nimantanato paṭhamaṃ nibaddhattā pana niccabhattādi parasantakampi vaṭṭati. Khandhake ‘‘na ca , bhikkhave…pe… yathādhammo kāretabbo’’ti (mahāva. 283) vacanaṃ parasantakabhojanavuttaniyamanaṃ. Tato hatthakova no takkoti ācariyo.
ಪರಮ್ಪರಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Paramparabhojanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ • Mahāvibhaṅga / ೪. ಭೋಜನವಗ್ಗೋ • 4. Bhojanavaggo
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ೩. ಪರಮ್ಪರಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 3. Paramparabhojanasikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ೩. ಪರಮ್ಪರಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 3. Paramparabhojanasikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ೩. ಪರಮ್ಪರಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 3. Paramparabhojanasikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ೩. ಪರಮ್ಪರಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ • 3. Paramparabhojanasikkhāpadaṃ