Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સારત્થદીપની-ટીકા • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
૧૦. પરિણતસિક્ખાપદવણ્ણના
10. Pariṇatasikkhāpadavaṇṇanā
૬૫૭-૬૫૯. દસમે ઉદ્દિસ્સ ઠપિતભાગેતિ અત્તનો ઘરેપિ ઉદ્દિસિત્વા વિસું ઠપિતકોટ્ઠાસે. ‘‘એકં મય્હં, એકં ઇમસ્સ દેહી’’તિ એવં એકવાચાય આપજ્જિતબ્બત્તા ‘‘આપજ્જેય્ય એકતો’’તિ વુત્તં. તુમ્હાકં સપ્પિઆદીનિ આભતાનીતિ તુમ્હાકં અત્થાય આભતાનિ સપ્પિઆદીનિ. પરિણતભાવં જાનિત્વાપિ વુત્તવિધિના વિઞ્ઞાપેન્તેન તેસં સન્તકમેવ વિઞ્ઞાપિતં નામ હોતીતિ આહ – ‘‘મય્હમ્પિ દેથાતિ વદતિ, વટ્ટતી’’તિ.
657-659. Dasame uddissa ṭhapitabhāgeti attano gharepi uddisitvā visuṃ ṭhapitakoṭṭhāse. ‘‘Ekaṃ mayhaṃ, ekaṃ imassa dehī’’ti evaṃ ekavācāya āpajjitabbattā ‘‘āpajjeyya ekato’’ti vuttaṃ. Tumhākaṃ sappiādīni ābhatānīti tumhākaṃ atthāya ābhatāni sappiādīni. Pariṇatabhāvaṃ jānitvāpi vuttavidhinā viññāpentena tesaṃ santakameva viññāpitaṃ nāma hotīti āha – ‘‘mayhampi dethāti vadati, vaṭṭatī’’ti.
૬૬૦. પુપ્ફમ્પિ આરોપેતું ન વટ્ટતીતિ ઇદં પરિણતં સન્ધાય વુત્તં. સચે પન એકસ્મિં ચેતિયે પૂજિતં પુપ્ફં ગહેત્વા અઞ્ઞસ્મિં ચેતિયે પૂજેતિ, વટ્ટતિ. ઠિતં દિસ્વાતિ સેસકં ગહેત્વા ઠિતં દિસ્વા. ઇમસ્સ સુનખસ્સ મા દેહિ, એતસ્સ દેહીતિ ઇદં પરિણતેયેવ. તિરચ્છાનગતસ્સ પરિચ્ચજિત્વા દિન્ને પન તં પલાપેત્વા અઞ્ઞં ભુઞ્જાપેતું વટ્ટતિ. ‘‘કત્થ દેમાતિઆદિના એકેનાકારેન પાળિયં અનાપત્તિ દસ્સિતા, એવં પન અપુચ્છિતેપિ અપરિણતં ઇદન્તિ જાનન્તેન અત્તનો રુચિયા યત્થ ઇચ્છતિ, તત્થ દાપેતું વટ્ટતી’’તિ તીસુપિ ગણ્ઠિપદેસુ વુત્તં. યત્થ ઇચ્છથ, તત્થ દેથાતિ એત્થાપિ ‘‘તુમ્હાકં રુચિયા’’તિ વુત્તત્તા યત્થ ઇચ્છતિ, તત્થ દાપેતું લભતિ. પાળિયં આગતનયેનેવાતિ ‘‘યત્થ તુમ્હાકં દેય્યધમ્મો’’તિઆદિના નયેન. સઙ્ઘપરિણતભાવો, તં ઞત્વા અત્તનો પરિણામનં, પટિલાભોતિ ઇમાનેત્થ તીણિ અઙ્ગાનિ.
660.Pupphampi āropetuṃ na vaṭṭatīti idaṃ pariṇataṃ sandhāya vuttaṃ. Sace pana ekasmiṃ cetiye pūjitaṃ pupphaṃ gahetvā aññasmiṃ cetiye pūjeti, vaṭṭati. Ṭhitaṃ disvāti sesakaṃ gahetvā ṭhitaṃ disvā. Imassa sunakhassa mā dehi, etassa dehīti idaṃ pariṇateyeva. Tiracchānagatassa pariccajitvā dinne pana taṃ palāpetvā aññaṃ bhuñjāpetuṃ vaṭṭati. ‘‘Kattha demātiādinā ekenākārena pāḷiyaṃ anāpatti dassitā, evaṃ pana apucchitepi apariṇataṃ idanti jānantena attano ruciyā yattha icchati, tattha dāpetuṃ vaṭṭatī’’ti tīsupi gaṇṭhipadesu vuttaṃ. Yattha icchatha, tattha dethāti etthāpi ‘‘tumhākaṃ ruciyā’’ti vuttattā yattha icchati, tattha dāpetuṃ labhati. Pāḷiyaṃ āgatanayenevāti ‘‘yattha tumhākaṃ deyyadhammo’’tiādinā nayena. Saṅghapariṇatabhāvo, taṃ ñatvā attano pariṇāmanaṃ, paṭilābhoti imānettha tīṇi aṅgāni.
પરિણતસિક્ખાપદવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Pariṇatasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
નિટ્ઠિતો પત્તવગ્ગો તતિયો.
Niṭṭhito pattavaggo tatiyo.
ઇતિ સમન્તપાસાદિકાય વિનયટ્ઠકથાય સારત્થદીપનિયં
Iti samantapāsādikāya vinayaṭṭhakathāya sāratthadīpaniyaṃ
નિસ્સગ્ગિયવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Nissaggiyavaṇṇanā niṭṭhitā.
દુતિયો ભાગો નિટ્ઠિતો.
Dutiyo bhāgo niṭṭhito.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / વિનયપિટક • Vinayapiṭaka / મહાવિભઙ્ગ • Mahāvibhaṅga / ૧૦. પરિણતસિક્ખાપદં • 10. Pariṇatasikkhāpadaṃ
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / વિનયપિટક (અટ્ઠકથા) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / મહાવિભઙ્ગ-અટ્ઠકથા • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ૧૦. પરિણતસિક્ખાપદવણ્ણના • 10. Pariṇatasikkhāpadavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વજિરબુદ્ધિ-ટીકા • Vajirabuddhi-ṭīkā / ૧૦. પરિણતસિક્ખાપદવણ્ણના • 10. Pariṇatasikkhāpadavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વિમતિવિનોદની-ટીકા • Vimativinodanī-ṭīkā / ૧૦. પરિણતસિક્ખાપદવણ્ણના • 10. Pariṇatasikkhāpadavaṇṇanā