Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സാരത്ഥദീപനീ-ടീകാ • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
൧൦. പരിണതസിക്ഖാപദവണ്ണനാ
10. Pariṇatasikkhāpadavaṇṇanā
൬൫൭-൬൫൯. ദസമേ ഉദ്ദിസ്സ ഠപിതഭാഗേതി അത്തനോ ഘരേപി ഉദ്ദിസിത്വാ വിസും ഠപിതകോട്ഠാസേ. ‘‘ഏകം മയ്ഹം, ഏകം ഇമസ്സ ദേഹീ’’തി ഏവം ഏകവാചായ ആപജ്ജിതബ്ബത്താ ‘‘ആപജ്ജേയ്യ ഏകതോ’’തി വുത്തം. തുമ്ഹാകം സപ്പിആദീനി ആഭതാനീതി തുമ്ഹാകം അത്ഥായ ആഭതാനി സപ്പിആദീനി. പരിണതഭാവം ജാനിത്വാപി വുത്തവിധിനാ വിഞ്ഞാപേന്തേന തേസം സന്തകമേവ വിഞ്ഞാപിതം നാമ ഹോതീതി ആഹ – ‘‘മയ്ഹമ്പി ദേഥാതി വദതി, വട്ടതീ’’തി.
657-659. Dasame uddissa ṭhapitabhāgeti attano gharepi uddisitvā visuṃ ṭhapitakoṭṭhāse. ‘‘Ekaṃ mayhaṃ, ekaṃ imassa dehī’’ti evaṃ ekavācāya āpajjitabbattā ‘‘āpajjeyya ekato’’ti vuttaṃ. Tumhākaṃ sappiādīni ābhatānīti tumhākaṃ atthāya ābhatāni sappiādīni. Pariṇatabhāvaṃ jānitvāpi vuttavidhinā viññāpentena tesaṃ santakameva viññāpitaṃ nāma hotīti āha – ‘‘mayhampi dethāti vadati, vaṭṭatī’’ti.
൬൬൦. പുപ്ഫമ്പി ആരോപേതും ന വട്ടതീതി ഇദം പരിണതം സന്ധായ വുത്തം. സചേ പന ഏകസ്മിം ചേതിയേ പൂജിതം പുപ്ഫം ഗഹേത്വാ അഞ്ഞസ്മിം ചേതിയേ പൂജേതി, വട്ടതി. ഠിതം ദിസ്വാതി സേസകം ഗഹേത്വാ ഠിതം ദിസ്വാ. ഇമസ്സ സുനഖസ്സ മാ ദേഹി, ഏതസ്സ ദേഹീതി ഇദം പരിണതേയേവ. തിരച്ഛാനഗതസ്സ പരിച്ചജിത്വാ ദിന്നേ പന തം പലാപേത്വാ അഞ്ഞം ഭുഞ്ജാപേതും വട്ടതി. ‘‘കത്ഥ ദേമാതിആദിനാ ഏകേനാകാരേന പാളിയം അനാപത്തി ദസ്സിതാ, ഏവം പന അപുച്ഛിതേപി അപരിണതം ഇദന്തി ജാനന്തേന അത്തനോ രുചിയാ യത്ഥ ഇച്ഛതി, തത്ഥ ദാപേതും വട്ടതീ’’തി തീസുപി ഗണ്ഠിപദേസു വുത്തം. യത്ഥ ഇച്ഛഥ, തത്ഥ ദേഥാതി ഏത്ഥാപി ‘‘തുമ്ഹാകം രുചിയാ’’തി വുത്തത്താ യത്ഥ ഇച്ഛതി, തത്ഥ ദാപേതും ലഭതി. പാളിയം ആഗതനയേനേവാതി ‘‘യത്ഥ തുമ്ഹാകം ദേയ്യധമ്മോ’’തിആദിനാ നയേന. സങ്ഘപരിണതഭാവോ, തം ഞത്വാ അത്തനോ പരിണാമനം, പടിലാഭോതി ഇമാനേത്ഥ തീണി അങ്ഗാനി.
660.Pupphampi āropetuṃ na vaṭṭatīti idaṃ pariṇataṃ sandhāya vuttaṃ. Sace pana ekasmiṃ cetiye pūjitaṃ pupphaṃ gahetvā aññasmiṃ cetiye pūjeti, vaṭṭati. Ṭhitaṃ disvāti sesakaṃ gahetvā ṭhitaṃ disvā. Imassa sunakhassa mā dehi, etassa dehīti idaṃ pariṇateyeva. Tiracchānagatassa pariccajitvā dinne pana taṃ palāpetvā aññaṃ bhuñjāpetuṃ vaṭṭati. ‘‘Kattha demātiādinā ekenākārena pāḷiyaṃ anāpatti dassitā, evaṃ pana apucchitepi apariṇataṃ idanti jānantena attano ruciyā yattha icchati, tattha dāpetuṃ vaṭṭatī’’ti tīsupi gaṇṭhipadesu vuttaṃ. Yattha icchatha, tattha dethāti etthāpi ‘‘tumhākaṃ ruciyā’’ti vuttattā yattha icchati, tattha dāpetuṃ labhati. Pāḷiyaṃ āgatanayenevāti ‘‘yattha tumhākaṃ deyyadhammo’’tiādinā nayena. Saṅghapariṇatabhāvo, taṃ ñatvā attano pariṇāmanaṃ, paṭilābhoti imānettha tīṇi aṅgāni.
പരിണതസിക്ഖാപദവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Pariṇatasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
നിട്ഠിതോ പത്തവഗ്ഗോ തതിയോ.
Niṭṭhito pattavaggo tatiyo.
ഇതി സമന്തപാസാദികായ വിനയട്ഠകഥായ സാരത്ഥദീപനിയം
Iti samantapāsādikāya vinayaṭṭhakathāya sāratthadīpaniyaṃ
നിസ്സഗ്ഗിയവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Nissaggiyavaṇṇanā niṭṭhitā.
ദുതിയോ ഭാഗോ നിട്ഠിതോ.
Dutiyo bhāgo niṭṭhito.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / വിനയപിടക • Vinayapiṭaka / മഹാവിഭങ്ഗ • Mahāvibhaṅga / ൧൦. പരിണതസിക്ഖാപദം • 10. Pariṇatasikkhāpadaṃ
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / വിനയപിടക (അട്ഠകഥാ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / മഹാവിഭങ്ഗ-അട്ഠകഥാ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ൧൦. പരിണതസിക്ഖാപദവണ്ണനാ • 10. Pariṇatasikkhāpadavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വജിരബുദ്ധി-ടീകാ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ൧൦. പരിണതസിക്ഖാപദവണ്ണനാ • 10. Pariṇatasikkhāpadavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വിമതിവിനോദനീ-ടീകാ • Vimativinodanī-ṭīkā / ൧൦. പരിണതസിക്ഖാപദവണ്ണനാ • 10. Pariṇatasikkhāpadavaṇṇanā