Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / અઙ્ગુત્તરનિકાય (અટ્ઠકથા) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
૯. પરિસાસુત્તવણ્ણના
9. Parisāsuttavaṇṇanā
૬૯. નવમે ખત્તિયપરિસાતિ ખત્તિયાનં પરિસાનં સન્નિપાતો સમાગમો. એસ નયો સબ્બત્થ. અનેકસતં ખત્તિયપરિસન્તિ બિમ્બિસારસમાગમ-ઞાતિસમાગમ-લિચ્છવિસમાગમાદિસદિસં, અઞ્ઞેસુ ચક્કવાળેસુપિ લબ્ભતેવ. સલ્લપિતપુબ્બન્તિ આલાપસલ્લાપો કતપુબ્બો. સાકચ્છાતિ ધમ્મસાકચ્છાપિ સમાપજ્જિતપુબ્બા. યાદિસકો તેસં વણ્ણોતિ તે ઓદાતાપિ હોન્તિ કાળાપિ મઙ્ગુરચ્છવીપિ, સત્થા સુવણ્ણવણ્ણો. ઇદં પન સણ્ઠાનં પટિચ્ચ કથિતં. સણ્ઠાનમ્પિ ચ કેવલં તેસં પઞ્ઞાયતિયેવ. ન પન ભગવા મિલક્ખસદિસો હોતિ, નાપિ આમુત્તમણિકુણ્ડલો, બુદ્ધવેસેનેવ નિસીદતિ. તેપિ અત્તનો સમાનસણ્ઠાનમેવ પસ્સન્તિ. યાદિસકો તેસં સરોતિ તે છિન્નસ્સરાપિ હોન્તિ ગગ્ગસ્સરાપિ કાકસ્સરાપિ, સત્થા બ્રહ્મસ્સરોવ. ઇદં પન ભાસન્તરં સન્ધાય કથિતં. સચેપિ હિ સત્થા રાજાસને નિસિન્નો કથેતિ, ‘‘અજ્જ રાજા મધુરેન કથેતી’’તિ નેસં હોતિ. કથેત્વા પક્કન્તે પન ભગવતિ પુન રાજાનં આગતં દિસ્વા ‘‘કો નુ ખો અય’’ન્તિ વીમંસા ઉપ્પજ્જતિ. તત્થ કો નુ ખો અયન્તિ ‘‘ઇમસ્મિં ઠાને ઇદાનેવ માગધભાસાય સીહળભાસાય મધુરેન આકારેન કથેન્તો કો નુ ખો અયં અન્તરહિતો, કિં દેવો ઉદાહુ મનુસ્સો’’તિ એવં વીમંસન્તાપિ ન જાનન્તીતિ અત્થો. કિમત્થં પનેવં અજાનન્તાનં ધમ્મં દેસેતીતિ? વાસનત્થાય. એવં સુતોપિ હિ ધમ્મો અનાગતે પચ્ચયો હોતીતિ અનાગતં પટિચ્ચ દેસેતિ. અનેકસતં બ્રાહ્મણપરિસન્તિઆદિનં સોણદણ્ડસમાગમાદિવસેન ચેવ અઞ્ઞચક્કવાળવસેન ચ સમ્ભવો વેદિતબ્બો.
69. Navame khattiyaparisāti khattiyānaṃ parisānaṃ sannipāto samāgamo. Esa nayo sabbattha. Anekasataṃ khattiyaparisanti bimbisārasamāgama-ñātisamāgama-licchavisamāgamādisadisaṃ, aññesu cakkavāḷesupi labbhateva. Sallapitapubbanti ālāpasallāpo katapubbo. Sākacchāti dhammasākacchāpi samāpajjitapubbā. Yādisako tesaṃ vaṇṇoti te odātāpi honti kāḷāpi maṅguracchavīpi, satthā suvaṇṇavaṇṇo. Idaṃ pana saṇṭhānaṃ paṭicca kathitaṃ. Saṇṭhānampi ca kevalaṃ tesaṃ paññāyatiyeva. Na pana bhagavā milakkhasadiso hoti, nāpi āmuttamaṇikuṇḍalo, buddhaveseneva nisīdati. Tepi attano samānasaṇṭhānameva passanti. Yādisako tesaṃ saroti te chinnassarāpi honti gaggassarāpi kākassarāpi, satthā brahmassarova. Idaṃ pana bhāsantaraṃ sandhāya kathitaṃ. Sacepi hi satthā rājāsane nisinno katheti, ‘‘ajja rājā madhurena kathetī’’ti nesaṃ hoti. Kathetvā pakkante pana bhagavati puna rājānaṃ āgataṃ disvā ‘‘ko nu kho aya’’nti vīmaṃsā uppajjati. Tattha ko nu kho ayanti ‘‘imasmiṃ ṭhāne idāneva māgadhabhāsāya sīhaḷabhāsāya madhurena ākārena kathento ko nu kho ayaṃ antarahito, kiṃ devo udāhu manusso’’ti evaṃ vīmaṃsantāpi na jānantīti attho. Kimatthaṃ panevaṃ ajānantānaṃ dhammaṃ desetīti? Vāsanatthāya. Evaṃ sutopi hi dhammo anāgate paccayo hotīti anāgataṃ paṭicca deseti. Anekasataṃ brāhmaṇaparisantiādinaṃ soṇadaṇḍasamāgamādivasena ceva aññacakkavāḷavasena ca sambhavo veditabbo.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / અઙ્ગુત્તરનિકાય • Aṅguttaranikāya / ૯. પરિસાસુત્તં • 9. Parisāsuttaṃ
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / અઙ્ગુત્તરનિકાય (ટીકા) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ૯. પરિસાસુત્તવણ્ણના • 9. Parisāsuttavaṇṇanā