Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / અઙ્ગુત્તરનિકાય (ટીકા) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
૯. પરિસાસુત્તવણ્ણના
9. Parisāsuttavaṇṇanā
૬૯. નવમે (દી॰ નિ॰ ટી॰ ૨.૧૭૨) સમાગન્તબ્બતો, સમાગચ્છતીતિ વા સમાગમો, પરિસા. બિમ્બિસારપ્પમુખો સમાગમો બિમ્બિસારસમાગમો. સેસદ્વયેપિ એસેવ નયો. બિમ્બિસાર…પે॰… સમાગમસદિસં ખત્તિયપરિસન્તિ યોજના. અઞ્ઞેસુ ચક્કવાળેસુપિ લબ્ભતેવ સત્થુ ખત્તિયપરિસાદિઉપસઙ્કમનં. આદિતો તેહિ સદ્ધિં સત્થુ ભાસનં આલાપો, કથનપ્પટિકથનં સલ્લાપો. ધમ્મૂપસંહિતા પુચ્છાપટિપુચ્છા ધમ્મસાકચ્છા. સણ્ઠાનં પટિચ્ચ કથિતં સણ્ઠાનપરિયાયત્તા વણ્ણ-સદ્દસ્સ ‘‘મહન્તં હત્થિરાજવણ્ણં અભિનિમ્મિનિત્વા’’તિઆદીસુ (સં॰ નિ॰ ૧.૧૩૮) વિય. તેસન્તિ પદં ઉભયપદાપેક્ખં ‘‘તેસમ્પિ લક્ખણસણ્ઠાનં વિય સત્થુ સરીરસણ્ઠાનં તેસં કેવલં પઞ્ઞાયતિ એવા’’તિ. નાપિ આમુત્તમણિકુણ્ડલો ભગવા હોતીતિ યોજના. છિન્નસ્સરાતિ દ્વિધા ભિન્નસ્સરા. ગગ્ગરસ્સરાતિ જજ્જરિતસ્સરા. ભાસન્તરન્તિ તેસં સત્તાનં ભાસાતો અઞ્ઞં ભાસં. વીમંસાતિ ચિન્તના. કિમત્થં…પે॰… દેસેતીતિ ઇદં નનુ અત્તાનં જાનાપેત્વા ધમ્મે કથિતે તેસં સાતિસયો પસાદો હોતીતિ ઇમિના અધિપ્પાયેન વુત્તં? યેસં અત્તાનં અજાનાપેત્વાવ ધમ્મે કથિતે પસાદો હોતિ, ન જાનાપેત્વા, તાદિસે સન્ધાય સત્થા તથા કરોતિ. તત્થ પયોજનમાહ ‘‘વાસનત્થાયા’’તિ. એવં સુતોપીતિ એવં અવિઞ્ઞાતદેસકો અવિઞ્ઞાતાગમનોપિ સુતો ધમ્મો અત્તનો ધમ્મસુધમ્મતાયેવ અનાગતે પચ્ચયો હોતિ સુણન્તસ્સ.
69. Navame (dī. ni. ṭī. 2.172) samāgantabbato, samāgacchatīti vā samāgamo, parisā. Bimbisārappamukho samāgamo bimbisārasamāgamo. Sesadvayepi eseva nayo. Bimbisāra…pe… samāgamasadisaṃ khattiyaparisanti yojanā. Aññesu cakkavāḷesupi labbhateva satthu khattiyaparisādiupasaṅkamanaṃ. Ādito tehi saddhiṃ satthu bhāsanaṃ ālāpo, kathanappaṭikathanaṃ sallāpo. Dhammūpasaṃhitā pucchāpaṭipucchā dhammasākacchā. Saṇṭhānaṃ paṭicca kathitaṃ saṇṭhānapariyāyattā vaṇṇa-saddassa ‘‘mahantaṃ hatthirājavaṇṇaṃ abhinimminitvā’’tiādīsu (saṃ. ni. 1.138) viya. Tesanti padaṃ ubhayapadāpekkhaṃ ‘‘tesampi lakkhaṇasaṇṭhānaṃ viya satthu sarīrasaṇṭhānaṃ tesaṃ kevalaṃ paññāyati evā’’ti. Nāpi āmuttamaṇikuṇḍalo bhagavā hotīti yojanā. Chinnassarāti dvidhā bhinnassarā. Gaggarassarāti jajjaritassarā. Bhāsantaranti tesaṃ sattānaṃ bhāsāto aññaṃ bhāsaṃ. Vīmaṃsāti cintanā. Kimatthaṃ…pe… desetīti idaṃ nanu attānaṃ jānāpetvā dhamme kathite tesaṃ sātisayo pasādo hotīti iminā adhippāyena vuttaṃ? Yesaṃ attānaṃ ajānāpetvāva dhamme kathite pasādo hoti, na jānāpetvā, tādise sandhāya satthā tathā karoti. Tattha payojanamāha ‘‘vāsanatthāyā’’ti. Evaṃ sutopīti evaṃ aviññātadesako aviññātāgamanopi suto dhammo attano dhammasudhammatāyeva anāgate paccayo hoti suṇantassa.
પરિસાસુત્તવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Parisāsuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / અઙ્ગુત્તરનિકાય • Aṅguttaranikāya / ૯. પરિસાસુત્તં • 9. Parisāsuttaṃ
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / અઙ્ગુત્તરનિકાય (અટ્ઠકથા) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ૯. પરિસાસુત્તવણ્ણના • 9. Parisāsuttavaṇṇanā