Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / અઙ્ગુત્તરનિકાય • Aṅguttaranikāya |
૫. પરિસવગ્ગો
5. Parisavaggo
૪૩. ‘‘દ્વેમા , ભિક્ખવે, પરિસા. કતમા દ્વે? ઉત્તાના ચ પરિસા ગમ્ભીરા ચ પરિસા. કતમા ચ, ભિક્ખવે, ઉત્તાના પરિસા? ઇધ, ભિક્ખવે, યસ્સં પરિસાયં ભિક્ખૂ ઉદ્ધતા હોન્તિ ઉન્નળા ચપલા મુખરા વિકિણ્ણવાચા મુટ્ઠસ્સતી અસમ્પજાના અસમાહિતા વિબ્ભન્તચિત્તા પાકતિન્દ્રિયા. અયં વુચ્ચતિ, ભિક્ખવે, ઉત્તાના પરિસા.
43. ‘‘Dvemā , bhikkhave, parisā. Katamā dve? Uttānā ca parisā gambhīrā ca parisā. Katamā ca, bhikkhave, uttānā parisā? Idha, bhikkhave, yassaṃ parisāyaṃ bhikkhū uddhatā honti unnaḷā capalā mukharā vikiṇṇavācā muṭṭhassatī asampajānā asamāhitā vibbhantacittā pākatindriyā. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, uttānā parisā.
‘‘કતમા ચ, ભિક્ખવે, ગમ્ભીરા પરિસા? ઇધ, ભિક્ખવે, યસ્સં પરિસાયં ભિક્ખૂ અનુદ્ધતા હોન્તિ અનુન્નળા અચપલા અમુખરા અવિકિણ્ણવાચા ઉપટ્ઠિતસ્સતી સમ્પજાના સમાહિતા એકગ્ગચિત્તા સંવુતિન્દ્રિયા. અયં વુચ્ચતિ , ભિક્ખવે, ગમ્ભીરા પરિસા. ઇમા ખો, ભિક્ખવે, દ્વે પરિસા. એતદગ્ગં, ભિક્ખવે, ઇમાસં દ્વિન્નં પરિસાનં યદિદં ગમ્ભીરા પરિસા’’તિ.
‘‘Katamā ca, bhikkhave, gambhīrā parisā? Idha, bhikkhave, yassaṃ parisāyaṃ bhikkhū anuddhatā honti anunnaḷā acapalā amukharā avikiṇṇavācā upaṭṭhitassatī sampajānā samāhitā ekaggacittā saṃvutindriyā. Ayaṃ vuccati , bhikkhave, gambhīrā parisā. Imā kho, bhikkhave, dve parisā. Etadaggaṃ, bhikkhave, imāsaṃ dvinnaṃ parisānaṃ yadidaṃ gambhīrā parisā’’ti.
૪૪. ‘‘દ્વેમા, ભિક્ખવે, પરિસા. કતમા દ્વે? વગ્ગા ચ પરિસા સમગ્ગા ચ પરિસા. કતમા ચ, ભિક્ખવે, વગ્ગા પરિસા? ઇધ, ભિક્ખવે, યસ્સં પરિસાયં ભિક્ખૂ ભણ્ડનજાતા કલહજાતા વિવાદાપન્ના અઞ્ઞમઞ્ઞં મુખસત્તીહિ વિતુદન્તા વિહરન્તિ. અયં વુચ્ચતિ, ભિક્ખવે, વગ્ગા પરિસા.
44. ‘‘Dvemā, bhikkhave, parisā. Katamā dve? Vaggā ca parisā samaggā ca parisā. Katamā ca, bhikkhave, vaggā parisā? Idha, bhikkhave, yassaṃ parisāyaṃ bhikkhū bhaṇḍanajātā kalahajātā vivādāpannā aññamaññaṃ mukhasattīhi vitudantā viharanti. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, vaggā parisā.
‘‘કતમા ચ, ભિક્ખવે, સમગ્ગા પરિસા? ઇધ, ભિક્ખવે, યસ્સં પરિસાયં ભિક્ખૂ સમગ્ગા સમ્મોદમાના અવિવદમાના ખીરોદકીભૂતા અઞ્ઞમઞ્ઞં પિયચક્ખૂહિ સમ્પસ્સન્તા વિહરન્તિ. અયં વુચ્ચતિ, ભિક્ખવે, સમગ્ગા પરિસા. ઇમા ખો, ભિક્ખવે, દ્વે પરિસા. એતદગ્ગં, ભિક્ખવે, ઇમાસં દ્વિન્નં પરિસાનં યદિદં સમગ્ગા પરિસા’’તિ.
‘‘Katamā ca, bhikkhave, samaggā parisā? Idha, bhikkhave, yassaṃ parisāyaṃ bhikkhū samaggā sammodamānā avivadamānā khīrodakībhūtā aññamaññaṃ piyacakkhūhi sampassantā viharanti. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, samaggā parisā. Imā kho, bhikkhave, dve parisā. Etadaggaṃ, bhikkhave, imāsaṃ dvinnaṃ parisānaṃ yadidaṃ samaggā parisā’’ti.
૪૫. ‘‘દ્વેમા, ભિક્ખવે, પરિસા. કતમા દ્વે? અનગ્ગવતી ચ પરિસા અગ્ગવતી ચ પરિસા. કતમા ચ, ભિક્ખવે, અનગ્ગવતી પરિસા? ઇધ , ભિક્ખવે, યસ્સં પરિસાયં થેરા ભિક્ખૂ બાહુલિકા 1 હોન્તિ સાથલિકા, ઓક્કમને પુબ્બઙ્ગમા, પવિવેકે નિક્ખિત્તધુરા, ન વીરિયં આરભન્તિ અપ્પત્તસ્સ પત્તિયા અનધિગતસ્સ અધિગમાય અસચ્છિકતસ્સ સચ્છિકિરિયાય. તેસં પચ્છિમા જનતા દિટ્ઠાનુગતિં આપજ્જતિ. સાપિ હોતિ બાહુલિકા સાથલિકા, ઓક્કમને પુબ્બઙ્ગમા, પવિવેકે નિક્ખિત્તધુરા, ન વીરિયં આરભતિ અપ્પત્તસ્સ પત્તિયા અનધિગતસ્સ અધિગમાય અસચ્છિકતસ્સ સચ્છિકિરિયાય. અયં વુચ્ચતિ, ભિક્ખવે, અનગ્ગવતી પરિસા.
45. ‘‘Dvemā, bhikkhave, parisā. Katamā dve? Anaggavatī ca parisā aggavatī ca parisā. Katamā ca, bhikkhave, anaggavatī parisā? Idha , bhikkhave, yassaṃ parisāyaṃ therā bhikkhū bāhulikā 2 honti sāthalikā, okkamane pubbaṅgamā, paviveke nikkhittadhurā, na vīriyaṃ ārabhanti appattassa pattiyā anadhigatassa adhigamāya asacchikatassa sacchikiriyāya. Tesaṃ pacchimā janatā diṭṭhānugatiṃ āpajjati. Sāpi hoti bāhulikā sāthalikā, okkamane pubbaṅgamā, paviveke nikkhittadhurā, na vīriyaṃ ārabhati appattassa pattiyā anadhigatassa adhigamāya asacchikatassa sacchikiriyāya. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, anaggavatī parisā.
‘‘કતમા ચ, ભિક્ખવે, અગ્ગવતી પરિસા? ઇધ, ભિક્ખવે, યસ્સં પરિસાયં થેરા ભિક્ખૂ ન બાહુલિકા હોન્તિ ન સાથલિકા, ઓક્કમને નિક્ખિત્તધુરા, પવિવેકે પુબ્બઙ્ગમા, વીરિયં આરભન્તિ અપ્પત્તસ્સ પત્તિયા અનધિગતસ્સ અધિગમાય અસચ્છિકતસ્સ સચ્છિકિરિયાય. તેસં પચ્છિમા જનતા દિટ્ઠાનુગતિં આપજ્જતિ. સાપિ હોતિ ન બાહુલિકા ન સાથલિકા, ઓક્કમને નિક્ખિત્તધુરા, પવિવેકે પુબ્બઙ્ગમા, વીરિયં આરભતિ અપ્પત્તસ્સ પત્તિયા અનધિગતસ્સ અધિગમાય અસચ્છિકતસ્સ સચ્છિકિરિયાય. અયં વુચ્ચતિ, ભિક્ખવે, અગ્ગવતી પરિસા. ઇમા ખો, ભિક્ખવે, દ્વે પરિસા. એતદગ્ગં, ભિક્ખવે, ઇમાસં દ્વિન્નં પરિસાનં યદિદં અગ્ગવતી પરિસા’’તિ.
‘‘Katamā ca, bhikkhave, aggavatī parisā? Idha, bhikkhave, yassaṃ parisāyaṃ therā bhikkhū na bāhulikā honti na sāthalikā, okkamane nikkhittadhurā, paviveke pubbaṅgamā, vīriyaṃ ārabhanti appattassa pattiyā anadhigatassa adhigamāya asacchikatassa sacchikiriyāya. Tesaṃ pacchimā janatā diṭṭhānugatiṃ āpajjati. Sāpi hoti na bāhulikā na sāthalikā, okkamane nikkhittadhurā, paviveke pubbaṅgamā, vīriyaṃ ārabhati appattassa pattiyā anadhigatassa adhigamāya asacchikatassa sacchikiriyāya. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, aggavatī parisā. Imā kho, bhikkhave, dve parisā. Etadaggaṃ, bhikkhave, imāsaṃ dvinnaṃ parisānaṃ yadidaṃ aggavatī parisā’’ti.
૪૬. ‘‘દ્વેમા, ભિક્ખવે, પરિસા. કતમા દ્વે? અનરિયા ચ પરિસા અરિયા ચ પરિસા. કતમા ચ, ભિક્ખવે, અનરિયા પરિસા? ઇધ, ભિક્ખવે, યસ્સં પરિસાયં ભિક્ખૂ ‘ઇદં દુક્ખ’ન્તિ યથાભૂતં નપ્પજાનન્તિ, ‘અયં દુક્ખસમુદયો’તિ યથાભૂતં નપ્પજાનન્તિ, ‘અયં દુક્ખનિરોધો’તિ યથાભૂતં નપ્પજાનન્તિ , ‘અયં દુક્ખનિરોધગામિની પટિપદા’તિ યથાભૂતં નપ્પજાનન્તિ. અયં વુચ્ચતિ, ભિક્ખવે, અનરિયા પરિસા.
46. ‘‘Dvemā, bhikkhave, parisā. Katamā dve? Anariyā ca parisā ariyā ca parisā. Katamā ca, bhikkhave, anariyā parisā? Idha, bhikkhave, yassaṃ parisāyaṃ bhikkhū ‘idaṃ dukkha’nti yathābhūtaṃ nappajānanti, ‘ayaṃ dukkhasamudayo’ti yathābhūtaṃ nappajānanti, ‘ayaṃ dukkhanirodho’ti yathābhūtaṃ nappajānanti , ‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’ti yathābhūtaṃ nappajānanti. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, anariyā parisā.
‘‘કતમા ચ, ભિક્ખવે, અરિયા પરિસા? ઇધ, ભિક્ખવે, યસ્સં પરિસાયં ભિક્ખૂ ‘ઇદં દુક્ખ’ન્તિ યથાભૂતં પજાનન્તિ, ‘અયં દુક્ખસમુદયો’તિ યથાભૂતં પજાનન્તિ, ‘અયં દુક્ખનિરોધો’તિ યથાભૂતં પજાનન્ત્ન્ત્તિ , ‘અયં દુક્ખનિરોધગામિની પટિપદા’તિ યથાભૂતં પજાનન્તિ. અયં વુચ્ચતિ, ભિક્ખવે, અરિયા પરિસા. ઇમા ખો, ભિક્ખવે, દ્વે પરિસા. એતદગ્ગં, ભિક્ખવે, ઇમાસં દ્વિન્નં પરિસાનં યદિદં અરિયા પરિસા’’તિ.
‘‘Katamā ca, bhikkhave, ariyā parisā? Idha, bhikkhave, yassaṃ parisāyaṃ bhikkhū ‘idaṃ dukkha’nti yathābhūtaṃ pajānanti, ‘ayaṃ dukkhasamudayo’ti yathābhūtaṃ pajānanti, ‘ayaṃ dukkhanirodho’ti yathābhūtaṃ pajānantntti , ‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’ti yathābhūtaṃ pajānanti. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, ariyā parisā. Imā kho, bhikkhave, dve parisā. Etadaggaṃ, bhikkhave, imāsaṃ dvinnaṃ parisānaṃ yadidaṃ ariyā parisā’’ti.
૪૭. ‘‘દ્વેમા, ભિક્ખવે, પરિસા. કતમા દ્વે? પરિસાકસટો ચ પરિસામણ્ડો ચ. કતમો ચ, ભિક્ખવે, પરિસાકસટો? ઇધ, ભિક્ખવે, યસ્સં પરિસાયં ભિક્ખૂ છન્દાગતિં ગચ્છન્તિ, દોસાગતિં ગચ્છન્તિ, મોહાગતિં ગચ્છન્તિ, ભયાગતિં ગચ્છન્તિ. અયં વુચ્ચતિ, ભિક્ખવે, પરિસાકસટો.
47. ‘‘Dvemā, bhikkhave, parisā. Katamā dve? Parisākasaṭo ca parisāmaṇḍo ca. Katamo ca, bhikkhave, parisākasaṭo? Idha, bhikkhave, yassaṃ parisāyaṃ bhikkhū chandāgatiṃ gacchanti, dosāgatiṃ gacchanti, mohāgatiṃ gacchanti, bhayāgatiṃ gacchanti. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, parisākasaṭo.
‘‘કતમો ચ, ભિક્ખવે, પરિસામણ્ડો? ઇધ, ભિક્ખવે, યસ્સં પરિસાયં ભિક્ખૂ ન છન્દાગતિં ગચ્છન્તિ, ન દોસાગતિં ગચ્છન્તિ, ન મોહાગતિં ગચ્છન્તિ, ન ભયાગતિં ગચ્છન્તિ. અયં વુચ્ચતિ, ભિક્ખવે, પરિસામણ્ડો. ઇમા ખો, ભિક્ખવે, દ્વે પરિસા. એતદગ્ગં, ભિક્ખવે, ઇમાસં દ્વિન્નં પરિસાનં યદિદં પરિસામણ્ડો’’તિ.
‘‘Katamo ca, bhikkhave, parisāmaṇḍo? Idha, bhikkhave, yassaṃ parisāyaṃ bhikkhū na chandāgatiṃ gacchanti, na dosāgatiṃ gacchanti, na mohāgatiṃ gacchanti, na bhayāgatiṃ gacchanti. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, parisāmaṇḍo. Imā kho, bhikkhave, dve parisā. Etadaggaṃ, bhikkhave, imāsaṃ dvinnaṃ parisānaṃ yadidaṃ parisāmaṇḍo’’ti.
૪૮. ‘‘દ્વેમા, ભિક્ખવે, પરિસા. કતમા દ્વે? ઓક્કાચિતવિનીતા પરિસા નોપટિપુચ્છાવિનીતા, પટિપુચ્છાવિનીતા પરિસા નોઓક્કાચિતવિનીતા. કતમા ચ, ભિક્ખવે, ઓક્કાચિતવિનીતા પરિસા નોપટિપુચ્છાવિનીતા? ઇધ, ભિક્ખવે, યસ્સં પરિસાયં ભિક્ખૂ યે તે સુત્તન્તા તથાગતભાસિતા ગમ્ભીરા ગમ્ભીરત્થા લોકુત્તરા સુઞ્ઞતાપટિસંયુત્તા તેસુ ભઞ્ઞમાનેસુ ન સુસ્સૂસન્તિ ન સોતં ઓદહન્તિ ન અઞ્ઞા ચિત્તં ઉપટ્ઠપેન્તિ ન ચ તે ધમ્મે ઉગ્ગહેતબ્બં પરિયાપુણિતબ્બં મઞ્ઞન્તિ. યે પન તે સુત્તન્તા કવિતા 3 કાવેય્યા ચિત્તક્ખરા ચિત્તબ્યઞ્જના બાહિરકા સાવકભાસિતા તેસુ ભઞ્ઞમાનેસુ સુસ્સૂસન્તિ સોતં ઓદહન્તિ અઞ્ઞા ચિત્તં ઉપટ્ઠપેન્તિ, તે ધમ્મે ઉગ્ગહેતબ્બં પરિયાપુણિતબ્બં મઞ્ઞન્તિ, તે ચ તં ધમ્મં પરિયાપુણિત્વા ન ચેવ અઞ્ઞમઞ્ઞં પટિપુચ્છન્તિ ન ચ પટિવિચરન્તિ – ‘ઇદં કથં, ઇમસ્સ કો અત્થો’તિ? તે અવિવટઞ્ચેવ ન વિવરન્તિ, અનુત્તાનીકતઞ્ચ ન ઉત્તાનીકરોન્તિ, અનેકવિહિતેસુ ચ કઙ્ખાઠાનિયેસુ ધમ્મેસુ કઙ્ખં ન પટિવિનોદેન્તિ. અયં વુચ્ચતિ, ભિક્ખવે, ઓક્કાચિતવિનીતા પરિસા નો પટિપુચ્છાવિનીતા.
48. ‘‘Dvemā, bhikkhave, parisā. Katamā dve? Okkācitavinītā parisā nopaṭipucchāvinītā, paṭipucchāvinītā parisā nookkācitavinītā. Katamā ca, bhikkhave, okkācitavinītā parisā nopaṭipucchāvinītā? Idha, bhikkhave, yassaṃ parisāyaṃ bhikkhū ye te suttantā tathāgatabhāsitā gambhīrā gambhīratthā lokuttarā suññatāpaṭisaṃyuttā tesu bhaññamānesu na sussūsanti na sotaṃ odahanti na aññā cittaṃ upaṭṭhapenti na ca te dhamme uggahetabbaṃ pariyāpuṇitabbaṃ maññanti. Ye pana te suttantā kavitā 4 kāveyyā cittakkharā cittabyañjanā bāhirakā sāvakabhāsitā tesu bhaññamānesu sussūsanti sotaṃ odahanti aññā cittaṃ upaṭṭhapenti, te dhamme uggahetabbaṃ pariyāpuṇitabbaṃ maññanti, te ca taṃ dhammaṃ pariyāpuṇitvā na ceva aññamaññaṃ paṭipucchanti na ca paṭivicaranti – ‘idaṃ kathaṃ, imassa ko attho’ti? Te avivaṭañceva na vivaranti, anuttānīkatañca na uttānīkaronti, anekavihitesu ca kaṅkhāṭhāniyesu dhammesu kaṅkhaṃ na paṭivinodenti. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, okkācitavinītā parisā no paṭipucchāvinītā.
‘‘કતમા ચ, ભિક્ખવે, પટિપુચ્છાવિનીતા પરિસા નોઓક્કાચિતવિનીતા? ઇધ, ભિક્ખવે, યસ્સં પરિસાયં ભિક્ખૂ યે તે સુત્તન્તા કવિતા કાવેય્યા ચિત્તક્ખરા ચિત્તબ્યઞ્જના બાહિરકા સાવકભાસિતા તેસુ ભઞ્ઞમાનેસુ ન સુસ્સૂસન્તિ ન સોતં ઓદહન્તિ ન અઞ્ઞા ચિત્તં ઉપટ્ઠપેન્તિ, ન ચ તે ધમ્મે ઉગ્ગહેતબ્બં પરિયાપુણિતબ્બં મઞ્ઞન્તિ. યે પન તે સુત્તન્તા તથાગતભાસિતા ગમ્ભીરા ગમ્ભીરત્થા લોકુત્તરા સુઞ્ઞતાપટિસંયુત્તા તેસુ ભઞ્ઞમાનેસુ સુસ્સૂસન્તિ સોતં ઓદહન્તિ અઞ્ઞા ચિત્તં ઉપટ્ઠપેન્તિ, તે ચ ધમ્મે ઉગ્ગહેતબ્બં પરિયાપુણિતબ્બં મઞ્ઞન્તિ. તે તં ધમ્મં પરિયાપુણિત્વા અઞ્ઞમઞ્ઞં પટિપુચ્છન્તિ પટિવિચરન્તિ – ‘ઇદં કથં, ઇમસ્સ કો અત્થો’તિ? તે અવિવટઞ્ચેવ વિવરન્તિ, અનુત્તાનીકતઞ્ચ ઉત્તાનીકરોન્તિ, અનેકવિહિતેસુ ચ કઙ્ખાઠાનિયેસુ ધમ્મેસુ કઙ્ખં પટિવિનોદેન્તિ. અયં વુચ્ચતિ, ભિક્ખવે, પટિપુચ્છાવિનીતા પરિસા નોઓક્કાચિતવિનીતા. ઇમા ખો, ભિક્ખવે, દ્વે પરિસા. એતદગ્ગં, ભિક્ખવે, ઇમાસં દ્વિન્નં પરિસાનં યદિદં પટિપુચ્છાવિનીતા પરિસા નોઓક્કાચિતવિનીતા’’તિ.
‘‘Katamā ca, bhikkhave, paṭipucchāvinītā parisā nookkācitavinītā? Idha, bhikkhave, yassaṃ parisāyaṃ bhikkhū ye te suttantā kavitā kāveyyā cittakkharā cittabyañjanā bāhirakā sāvakabhāsitā tesu bhaññamānesu na sussūsanti na sotaṃ odahanti na aññā cittaṃ upaṭṭhapenti, na ca te dhamme uggahetabbaṃ pariyāpuṇitabbaṃ maññanti. Ye pana te suttantā tathāgatabhāsitā gambhīrā gambhīratthā lokuttarā suññatāpaṭisaṃyuttā tesu bhaññamānesu sussūsanti sotaṃ odahanti aññā cittaṃ upaṭṭhapenti, te ca dhamme uggahetabbaṃ pariyāpuṇitabbaṃ maññanti. Te taṃ dhammaṃ pariyāpuṇitvā aññamaññaṃ paṭipucchanti paṭivicaranti – ‘idaṃ kathaṃ, imassa ko attho’ti? Te avivaṭañceva vivaranti, anuttānīkatañca uttānīkaronti, anekavihitesu ca kaṅkhāṭhāniyesu dhammesu kaṅkhaṃ paṭivinodenti. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, paṭipucchāvinītā parisā nookkācitavinītā. Imā kho, bhikkhave, dve parisā. Etadaggaṃ, bhikkhave, imāsaṃ dvinnaṃ parisānaṃ yadidaṃ paṭipucchāvinītā parisā nookkācitavinītā’’ti.
૪૯. ‘‘દ્વેમા, ભિક્ખવે, પરિસા. કતમા દ્વે? આમિસગરુ પરિસા નો સદ્ધમ્મગરુ, સદ્ધમ્મગરુ પરિસા નો આમિસગરુ. કતમા ચ, ભિક્ખવે, આમિસગરુ પરિસા નો સદ્ધમ્મગરુ? ઇધ, ભિક્ખવે, યસ્સં પરિસાયં ભિક્ખૂ ગિહીનં ઓદાતવસનાનં સમ્મુખા અઞ્ઞમઞ્ઞસ્સ વણ્ણં ભાસન્તિ – ‘અસુકો ભિક્ખુ ઉભતોભાગવિમુત્તો, અસુકો પઞ્ઞાવિમુત્તો , અસુકો કાયસક્ખી , અસુકો દિટ્ઠિપ્પત્તો, અસુકો સદ્ધાવિમુત્તો, અસુકો ધમ્માનુસારી, અસુકો સદ્ધાનુસારી, અસુકો સીલવા કલ્યાણધમ્મો, અસુકો દુસ્સીલો પાપધમ્મો’તિ. તે તેન લાભં લભન્તિ. તે તં લાભં લભિત્વા ગથિતા 5 મુચ્છિતા અજ્ઝોપન્ના 6 અનાદીનવદસ્સાવિનો અનિસ્સરણપઞ્ઞા પરિભુઞ્જન્તિ. અયં વુચ્ચતિ, ભિક્ખવે, આમિસગરુ પરિસા નો સદ્ધમ્મગરુ.
49. ‘‘Dvemā, bhikkhave, parisā. Katamā dve? Āmisagaru parisā no saddhammagaru, saddhammagaru parisā no āmisagaru. Katamā ca, bhikkhave, āmisagaru parisā no saddhammagaru? Idha, bhikkhave, yassaṃ parisāyaṃ bhikkhū gihīnaṃ odātavasanānaṃ sammukhā aññamaññassa vaṇṇaṃ bhāsanti – ‘asuko bhikkhu ubhatobhāgavimutto, asuko paññāvimutto , asuko kāyasakkhī , asuko diṭṭhippatto, asuko saddhāvimutto, asuko dhammānusārī, asuko saddhānusārī, asuko sīlavā kalyāṇadhammo, asuko dussīlo pāpadhammo’ti. Te tena lābhaṃ labhanti. Te taṃ lābhaṃ labhitvā gathitā 7 mucchitā ajjhopannā 8 anādīnavadassāvino anissaraṇapaññā paribhuñjanti. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, āmisagaru parisā no saddhammagaru.
‘‘કતમા ચ, ભિક્ખવે, સદ્ધમ્મગરુ પરિસા નોઆમિસગરુ? ઇધ, ભિક્ખવે, યસ્સં પરિસાયં ભિક્ખૂ ગિહીનં ઓદાતવસનાનં સમ્મુખા અઞ્ઞમઞ્ઞસ્સ વણ્ણં ન ભાસન્તિ – ‘અસુકો ભિક્ખુ ઉભતોભાગવિમુત્તો, અસુકો પઞ્ઞાવિમુત્તો, અસુકો કાયસક્ખી, અસુકો દિટ્ઠિપ્પત્તો, અસુકો સદ્ધાવિમુત્તો, અસુકો ધમ્માનુસ્સારી, અસુકો સદ્ધાનુસારી, અસુકો સીલવા કલ્યાણધમ્મો, અસુકો દુસ્સીલો પાપધમ્મો’તિ. તે તેન લાભં લભન્તિ. તે તં લાભં લભિત્વા અગથિતા અમુચ્છિતા અનજ્ઝોસન્ના આદીનવદસ્સાવિનો નિસ્સરણપઞ્ઞા પરિભુઞ્જન્તિ. અયં વુચ્ચતિ, ભિક્ખવે, સદ્ધમ્મગરુ પરિસા નોઆમિસગરુ. ઇમા ખો, ભિક્ખવે, દ્વે પરિસા. એતદગ્ગં, ભિક્ખવે, ઇમાસં દ્વિન્નં પરિસાનં યદિદં સદ્ધમ્મગરુ પરિસા નોઆમિસગરૂ’’તિ.
‘‘Katamā ca, bhikkhave, saddhammagaru parisā noāmisagaru? Idha, bhikkhave, yassaṃ parisāyaṃ bhikkhū gihīnaṃ odātavasanānaṃ sammukhā aññamaññassa vaṇṇaṃ na bhāsanti – ‘asuko bhikkhu ubhatobhāgavimutto, asuko paññāvimutto, asuko kāyasakkhī, asuko diṭṭhippatto, asuko saddhāvimutto, asuko dhammānussārī, asuko saddhānusārī, asuko sīlavā kalyāṇadhammo, asuko dussīlo pāpadhammo’ti. Te tena lābhaṃ labhanti. Te taṃ lābhaṃ labhitvā agathitā amucchitā anajjhosannā ādīnavadassāvino nissaraṇapaññā paribhuñjanti. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, saddhammagaru parisā noāmisagaru. Imā kho, bhikkhave, dve parisā. Etadaggaṃ, bhikkhave, imāsaṃ dvinnaṃ parisānaṃ yadidaṃ saddhammagaru parisā noāmisagarū’’ti.
૫૦. ‘‘દ્વેમા, ભિક્ખવે, પરિસા. કતમા દ્વે? વિસમા ચ પરિસા સમા ચ પરિસા. કતમા ચ, ભિક્ખવે, વિસમા પરિસા? ઇધ, ભિક્ખવે, યસ્સં પરિસાયં અધમ્મકમ્માનિ પવત્તન્તિ ધમ્મકમ્માનિ નપ્પવત્તન્તિ , અવિનયકમ્માનિ પવત્તન્તિ વિનયકમ્માનિ નપ્પવત્તન્તિ, અધમ્મકમ્માનિ દિપ્પન્તિ ધમ્મકમ્માનિ ન દિપ્પન્તિ, અવિનયકમ્માનિ દિપ્પન્તિ વિનયકમ્માનિ ન દિપ્પન્તિ. અયં વુચ્ચતિ, ભિક્ખવે, વિસમા પરિસા. ( ) 9
50. ‘‘Dvemā, bhikkhave, parisā. Katamā dve? Visamā ca parisā samā ca parisā. Katamā ca, bhikkhave, visamā parisā? Idha, bhikkhave, yassaṃ parisāyaṃ adhammakammāni pavattanti dhammakammāni nappavattanti , avinayakammāni pavattanti vinayakammāni nappavattanti, adhammakammāni dippanti dhammakammāni na dippanti, avinayakammāni dippanti vinayakammāni na dippanti. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, visamā parisā. ( ) 10
‘‘કતમા ચ, ભિક્ખવે, સમા પરિસા? ઇધ, ભિક્ખવે, યસ્સં પરિસાયં ધમ્મકમ્માનિ પવત્તન્તિ અધમ્મકમ્માનિ નપ્પવત્તન્તિ, વિનયકમ્માનિ પવત્તન્તિ અવિનયકમ્માનિ નપ્પવત્તન્તિ, ધમ્મકમ્માનિ દિપ્પન્તિ અધમ્મકમ્માનિ ન દિપ્પન્તિ, વિનયકમ્માનિ દિપ્પન્તિ અવિનયકમ્માનિ ન દિપ્પન્તિ. અયં વુચ્ચતિ, ભિક્ખવે, સમા પરિસા. ( ) 11 ઇમા ખો, ભિક્ખવે, દ્વે પરિસા. એતદગ્ગં, ભિક્ખવે, ઇમાસં દ્વિન્નં પરિસાનં યદિદં સમા પરિસા’’તિ.
‘‘Katamā ca, bhikkhave, samā parisā? Idha, bhikkhave, yassaṃ parisāyaṃ dhammakammāni pavattanti adhammakammāni nappavattanti, vinayakammāni pavattanti avinayakammāni nappavattanti, dhammakammāni dippanti adhammakammāni na dippanti, vinayakammāni dippanti avinayakammāni na dippanti. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, samā parisā. ( ) 12 Imā kho, bhikkhave, dve parisā. Etadaggaṃ, bhikkhave, imāsaṃ dvinnaṃ parisānaṃ yadidaṃ samā parisā’’ti.
૫૧. ‘‘દ્વેમા, ભિક્ખવે, પરિસા. કતમા દ્વે? અધમ્મિકા ચ પરિસા ધમ્મિકા ચ પરિસા…પે॰… ઇમા ખો, ભિક્ખવે, દ્વે પરિસા. એતદગ્ગં, ભિક્ખવે, ઇમાસં દ્વિન્નં પરિસાનં યદિદં ધમ્મિકા પરિસા’’તિ.
51. ‘‘Dvemā, bhikkhave, parisā. Katamā dve? Adhammikā ca parisā dhammikā ca parisā…pe… imā kho, bhikkhave, dve parisā. Etadaggaṃ, bhikkhave, imāsaṃ dvinnaṃ parisānaṃ yadidaṃ dhammikā parisā’’ti.
૫૨. ‘‘દ્વેમા, ભિક્ખવે, પરિસા. કતમા દ્વે? અધમ્મવાદિની ચ પરિસા ધમ્મવાદિની ચ પરિસા. કતમા ચ, ભિક્ખવે, અધમ્મવાદિની પરિસા? ઇધ, ભિક્ખવે, યસ્સં પરિસાયં ભિક્ખૂ અધિકરણં આદિયન્તિ ધમ્મિકં વા અધમ્મિકં વા. તે તં અધિકરણં આદિયિત્વા ન ચેવ અઞ્ઞમઞ્ઞં સઞ્ઞાપેન્તિ ન ચ સઞ્ઞત્તિં ઉપગચ્છન્તિ, ન ચ નિજ્ઝાપેન્તિ ન ચ નિજ્ઝત્તિં ઉપગચ્છન્તિ. તે અસઞ્ઞત્તિબલા અનિજ્ઝત્તિબલા અપ્પટિનિસ્સગ્ગમન્તિનો તમેવ અધિકરણં થામસા પરામાસા 13 અભિનિવિસ્સ વોહરન્તિ – ‘ઇદમેવ સચ્ચં મોઘમઞ્ઞ’ન્તિ. અયં વુચ્ચતિ, ભિક્ખવે, અધમ્મવાદિની પરિસા.
52. ‘‘Dvemā, bhikkhave, parisā. Katamā dve? Adhammavādinī ca parisā dhammavādinī ca parisā. Katamā ca, bhikkhave, adhammavādinī parisā? Idha, bhikkhave, yassaṃ parisāyaṃ bhikkhū adhikaraṇaṃ ādiyanti dhammikaṃ vā adhammikaṃ vā. Te taṃ adhikaraṇaṃ ādiyitvā na ceva aññamaññaṃ saññāpenti na ca saññattiṃ upagacchanti, na ca nijjhāpenti na ca nijjhattiṃ upagacchanti. Te asaññattibalā anijjhattibalā appaṭinissaggamantino tameva adhikaraṇaṃ thāmasā parāmāsā 14 abhinivissa voharanti – ‘idameva saccaṃ moghamañña’nti. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, adhammavādinī parisā.
‘‘કતમા ચ, ભિક્ખવે, ધમ્મવાદિની પરિસા? ઇધ, ભિક્ખવે, યસ્સં પરિસાયં ભિક્ખૂ અધિકરણં આદિયન્તિ ધમ્મિકં વા અધમ્મિકં વા. તે તં અધિકરણં આદિયિત્વા અઞ્ઞમઞ્ઞં સઞ્ઞાપેન્તિ ચેવ સઞ્ઞત્તિઞ્ચ ઉપગચ્છન્તિ, નિજ્ઝાપેન્તિ ચેવ નિજ્ઝત્તિઞ્ચ ઉપગચ્છન્તિ. તે સઞ્ઞત્તિબલા નિજ્ઝત્તિબલા પટિનિસ્સગ્ગમન્તિનો, ન તમેવ અધિકરણં થામસા પરામાસા અભિનિવિસ્સ વોહરન્તિ – ‘ઇદમેવ સચ્ચં મોઘમઞ્ઞ’ન્તિ. અયં વુચ્ચતિ, ભિક્ખવે, ધમ્મવાદિની પરિસા. ઇમા ખો, ભિક્ખવે, દ્વે પરિસા. એતદગ્ગં, ભિક્ખવે, ઇમાસં દ્વિન્નં પરિસાનં યદિદં ધમ્મવાદિની પરિસા’’તિ.
‘‘Katamā ca, bhikkhave, dhammavādinī parisā? Idha, bhikkhave, yassaṃ parisāyaṃ bhikkhū adhikaraṇaṃ ādiyanti dhammikaṃ vā adhammikaṃ vā. Te taṃ adhikaraṇaṃ ādiyitvā aññamaññaṃ saññāpenti ceva saññattiñca upagacchanti, nijjhāpenti ceva nijjhattiñca upagacchanti. Te saññattibalā nijjhattibalā paṭinissaggamantino, na tameva adhikaraṇaṃ thāmasā parāmāsā abhinivissa voharanti – ‘idameva saccaṃ moghamañña’nti. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, dhammavādinī parisā. Imā kho, bhikkhave, dve parisā. Etadaggaṃ, bhikkhave, imāsaṃ dvinnaṃ parisānaṃ yadidaṃ dhammavādinī parisā’’ti.
પરિસવગ્ગો પઞ્ચમો.
Parisavaggo pañcamo.
તસ્સુદ્દાનં –
Tassuddānaṃ –
ઉત્તાના વગ્ગા અગ્ગવતી, અરિયા કસટો ચ પઞ્ચમો;
Uttānā vaggā aggavatī, ariyā kasaṭo ca pañcamo;
ઓક્કાચિતઆમિસઞ્ચેવ, વિસમા અધમ્માધમ્મિયેન ચાતિ.
Okkācitaāmisañceva, visamā adhammādhammiyena cāti.
પઠમો પણ્ણાસકો સમત્તો.
Paṭhamo paṇṇāsako samatto.
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / અઙ્ગુત્તરનિકાય (અટ્ઠકથા) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ૫. પરિસવગ્ગવણ્ણના • 5. Parisavaggavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / અઙ્ગુત્તરનિકાય (ટીકા) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ૫. પરિસવગ્ગવણ્ણના • 5. Parisavaggavaṇṇanā