Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / ચૂળવગ્ગ-અટ્ઠકથા • Cūḷavagga-aṭṭhakathā |
પરિવાસકથા
Parivāsakathā
૧૦૨. ‘‘તેન હિ, ભિક્ખવે, સઙ્ઘો ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા એકાહપટિચ્છન્નાય એકાહપરિવાસં દેતૂ’’તિઆદિના નયેન પાળિયં અનેકેહિ આકારેહિ પરિવાસો ચ માનત્તઞ્ચ વુત્તં. તસ્સ યસ્મા આગતાગતટ્ઠાને વિનિચ્છયો વુચ્ચમાનો પાળિ વિય અતિવિત્થારં આપજ્જતિ, ન ચ સક્કા હોતિ સુખેન પરિગ્ગહેતું, તસ્મા નં સમોધાનેત્વા ઇધેવ દસ્સયિસ્સામ.
102. ‘‘Tena hi, bhikkhave, saṅgho udāyissa bhikkhuno ekissā āpattiyā sañcetanikāya sukkavissaṭṭhiyā ekāhapaṭicchannāya ekāhaparivāsaṃ detū’’tiādinā nayena pāḷiyaṃ anekehi ākārehi parivāso ca mānattañca vuttaṃ. Tassa yasmā āgatāgataṭṭhāne vinicchayo vuccamāno pāḷi viya ativitthāraṃ āpajjati, na ca sakkā hoti sukhena pariggahetuṃ, tasmā naṃ samodhānetvā idheva dassayissāma.
અયઞ્હિ ઇધ અધિપ્પેતો પરિવાસો નામ – પટિચ્છન્નપરિવાસો, સુદ્ધન્તપરિવાસો, સમોધાનપરિવાસોતિ તિવિધો હોતિ. તત્થ પટિચ્છન્નપરિવાસો તાવ યથાપટિચ્છન્નાય આપત્તિયા દાતબ્બો . કસ્સચિ હિ એકાહપટિચ્છન્ના આપત્તિ હોતિ યથા અયં ઉદાયિત્થેરસ્સ, કસ્સચિ દ્વીહાદિપટિચ્છન્ના યથા પરતો આગતા ઉદાયિત્થેરસ્સેવ, કસ્સચિ એકા આપત્તિ હોતિ યથા અયં, કસ્સચિ દ્વે તિસ્સો તતુત્તરિ વા યથા પરતો આગતા, તસ્મા પટિચ્છન્નપરિવાસં દેન્તેન પઠમં તાવ પટિચ્છન્નભાવો જાનિતબ્બો.
Ayañhi idha adhippeto parivāso nāma – paṭicchannaparivāso, suddhantaparivāso, samodhānaparivāsoti tividho hoti. Tattha paṭicchannaparivāso tāva yathāpaṭicchannāya āpattiyā dātabbo . Kassaci hi ekāhapaṭicchannā āpatti hoti yathā ayaṃ udāyittherassa, kassaci dvīhādipaṭicchannā yathā parato āgatā udāyittherasseva, kassaci ekā āpatti hoti yathā ayaṃ, kassaci dve tisso tatuttari vā yathā parato āgatā, tasmā paṭicchannaparivāsaṃ dentena paṭhamaṃ tāva paṭicchannabhāvo jānitabbo.
અયઞ્હિ આપત્તિ નામ દસહાકારેહિ પટિચ્છન્ના હોતિ. તત્થાયં માતિકા – આપત્તિ ચ હોતિ આપત્તિસઞ્ઞી ચ, પકતત્તો ચ હોતિ પકતત્તસઞ્ઞી ચ, અનન્તરાયિકો ચ હોતિ અનન્તરાયિકસઞ્ઞી ચ, પહુ ચ હોતિ પહુસઞ્ઞી ચ, છાદેતુકામો ચ હોતિ છાદેતિ ચાતિ.
Ayañhi āpatti nāma dasahākārehi paṭicchannā hoti. Tatthāyaṃ mātikā – āpatti ca hoti āpattisaññī ca, pakatatto ca hoti pakatattasaññī ca, anantarāyiko ca hoti anantarāyikasaññī ca, pahu ca hoti pahusaññī ca, chādetukāmo ca hoti chādeti cāti.
તત્થ આપત્તિ ચ હોતિ આપત્તિસઞ્ઞી ચાતિ યં આપન્નો, સા આપત્તિયેવ હોતિ. સોપિ ચ તત્થ આપત્તિસઞ્ઞીયેવ. ઇતિ જાનન્તો છાદેતિ, છન્નાવ હોતિ. અથ પનાયં તત્થ અનાપત્તિસઞ્ઞી, અચ્છન્ના હોતિ, અનાપત્તિ પન આપત્તિસઞ્ઞાયપિ અનાપત્તિસઞ્ઞાયપિ છાદેન્તેનાપિ અચ્છાદિતાવ હોતિ. લહુકં વા ગરુકાતિ ગરુકં વા લહુકાતિ છાદેતિ, અલજ્જિપક્ખે તિટ્ઠતિ, આપત્તિ પન અચ્છન્ના હોતિ. ગરુકં લહુકાતિ મઞ્ઞમાનો દેસેતિ, નેવ દેસિતા હોતિ, ન છન્ના. ગરુકં ગરુકાતિ ઞત્વા છાદેતિ, છન્ના હોતિ. ગરુકલહુકભાવં ન જાનાતિ, આપત્તિં છાદેમીતિ છાદેતિ, છન્નાવ હોતિ.
Tattha āpatti ca hoti āpattisaññī cāti yaṃ āpanno, sā āpattiyeva hoti. Sopi ca tattha āpattisaññīyeva. Iti jānanto chādeti, channāva hoti. Atha panāyaṃ tattha anāpattisaññī, acchannā hoti, anāpatti pana āpattisaññāyapi anāpattisaññāyapi chādentenāpi acchāditāva hoti. Lahukaṃ vā garukāti garukaṃ vā lahukāti chādeti, alajjipakkhe tiṭṭhati, āpatti pana acchannā hoti. Garukaṃ lahukāti maññamāno deseti, neva desitā hoti, na channā. Garukaṃ garukāti ñatvā chādeti, channā hoti. Garukalahukabhāvaṃ na jānāti, āpattiṃ chādemīti chādeti, channāva hoti.
પકતત્તોતિ તિવિધં ઉક્ખેપનીયકમ્મં અકતો – સો ચે પકતત્તસઞ્ઞી હુત્વા છાદેતિ, છન્ના હોતિ. અથ ‘‘મય્હં સઙ્ઘેન કમ્મં કત’’ન્તિ અપકતત્તસઞ્ઞી હુત્વા છાદેતિ, અચ્છન્ના હોતિ. અપકતત્તેન પકતત્તસઞ્ઞિના વા અપકતત્તસઞ્ઞિના વા છાદિતાપિ અચ્છન્નાવ હોતિ. વુત્તમ્પિ ચેતં –
Pakatattoti tividhaṃ ukkhepanīyakammaṃ akato – so ce pakatattasaññī hutvā chādeti, channā hoti. Atha ‘‘mayhaṃ saṅghena kammaṃ kata’’nti apakatattasaññī hutvā chādeti, acchannā hoti. Apakatattena pakatattasaññinā vā apakatattasaññinā vā chāditāpi acchannāva hoti. Vuttampi cetaṃ –
‘‘આપજ્જતિ ગરુકં સાવસેસં,
‘‘Āpajjati garukaṃ sāvasesaṃ,
છાદેતિ અનાદરિયં પટિચ્ચ;
Chādeti anādariyaṃ paṭicca;
ન ભિક્ખુની નો ચ ફુસેય્ય વજ્જં,
Na bhikkhunī no ca phuseyya vajjaṃ,
પઞ્હા મેસા કુસલેહિ ચિન્તિતા’’તિ. (પરિ॰ ૪૮૧);
Pañhā mesā kusalehi cintitā’’ti. (pari. 481);
અયઞ્હિ પઞ્હો ઉક્ખિત્તકેન કથિતો.
Ayañhi pañho ukkhittakena kathito.
અનન્તરાયિકોતિ યસ્સ દસસુ અન્તરાયેસુ એકોપિ નત્થિ, સો ચે અનન્તરાયિકસઞ્ઞી હુત્વા છાદેતિ, છન્ના હોતિ. સચેપિ સો ભીરુકજાતિકતાય અન્ધકારે અમનુસ્સચણ્ડમિગભયેન અન્તરાયિકસઞ્ઞી હુત્વા છાદેતિ, અચ્છન્નાવ હોતિ. યસ્સ હિ પબ્બતવિહારે વસન્તસ્સ કન્દરં વા નદિં વા અતિક્કમિત્વા આરોચેતબ્બં હોતિ, અન્તરામગ્ગે ચ ચણ્ડવાળઅમનુસ્સાદિભયં અત્થિ, મગ્ગે અજગરા નિપજ્જન્તિ, નદી પૂરા હોતિ, એકસ્મિં પન સતિયેવ અન્તરાયે અન્તરાયિકસઞ્ઞી હુત્વા છાદેતિ, અચ્છન્નાવ હોતિ. અન્તરાયિકસ્સ પન અન્તરાયિકસઞ્ઞાય વા અનન્તરાયિકસઞ્ઞાય વા છાદયતો અચ્છન્નાવ હોતિ.
Anantarāyikoti yassa dasasu antarāyesu ekopi natthi, so ce anantarāyikasaññī hutvā chādeti, channā hoti. Sacepi so bhīrukajātikatāya andhakāre amanussacaṇḍamigabhayena antarāyikasaññī hutvā chādeti, acchannāva hoti. Yassa hi pabbatavihāre vasantassa kandaraṃ vā nadiṃ vā atikkamitvā ārocetabbaṃ hoti, antarāmagge ca caṇḍavāḷaamanussādibhayaṃ atthi, magge ajagarā nipajjanti, nadī pūrā hoti, ekasmiṃ pana satiyeva antarāye antarāyikasaññī hutvā chādeti, acchannāva hoti. Antarāyikassa pana antarāyikasaññāya vā anantarāyikasaññāya vā chādayato acchannāva hoti.
પહૂતિ યો સક્કોતિ ભિક્ખુનો સન્તિકં ગન્તુઞ્ચેવ આરોચેતુઞ્ચ; સો ચે પહુસઞ્ઞી હુત્વા છાદેતિ, છન્ના હોતિ. સચસ્સ મુખે અપ્પમત્તકો ગણ્ડો વા હોતિ, હનુકવાતો વા વિજ્ઝતિ, દન્તો વા રુજ્જતિ, ભિક્ખા વા મન્દા લદ્ધા હોતિ, તાવતકેન પન નેવ વત્તું ન સક્કોતિ ન ગન્તું; અપિચ ખો ન સક્કોમીતિ સઞ્ઞી હોતિ, અયં પહુ હુત્વા અપ્પહુસઞ્ઞી નામ. ઇમિના છાદિતાપિ અચ્છાદિતા. અપ્પહુના પન વત્તું વા ગન્તું વા અસમત્થેન પહુસઞ્ઞિના વા અપ્પહુસઞ્ઞિના વા છાદિતા હોતુ, અચ્છાદિતાવ.
Pahūti yo sakkoti bhikkhuno santikaṃ gantuñceva ārocetuñca; so ce pahusaññī hutvā chādeti, channā hoti. Sacassa mukhe appamattako gaṇḍo vā hoti, hanukavāto vā vijjhati, danto vā rujjati, bhikkhā vā mandā laddhā hoti, tāvatakena pana neva vattuṃ na sakkoti na gantuṃ; apica kho na sakkomīti saññī hoti, ayaṃ pahu hutvā appahusaññī nāma. Iminā chāditāpi acchāditā. Appahunā pana vattuṃ vā gantuṃ vā asamatthena pahusaññinā vā appahusaññinā vā chāditā hotu, acchāditāva.
છાદેતુકામો ચ હોતિ છાદેતિ ચાતિ ઇદં ઉત્તાનત્થમેવ. સચે પન છાદેસ્સામીતિ ધુરનિક્ખેપં કત્વા પુરેભત્તે વા પચ્છાભત્તે વા પઠમયામાદીસુ વા લજ્જિધમ્મં ઓક્કમિત્વા અન્તોઅરુણેયેવ આરોચેતિ, અયં છાદેતુકામો ન છાદેતિ નામ.
Chādetukāmo ca hoti chādeti cāti idaṃ uttānatthameva. Sace pana chādessāmīti dhuranikkhepaṃ katvā purebhatte vā pacchābhatte vā paṭhamayāmādīsu vā lajjidhammaṃ okkamitvā antoaruṇeyeva āroceti, ayaṃ chādetukāmo na chādeti nāma.
યસ્સ પન અભિક્ખુકે ઠાને વસન્તસ્સ આપત્તિં આપજ્જિત્વા સભાગસ્સ ભિક્ખુનો આગમનં આગમેન્તસ્સ સભાગસન્તિકં વા ગચ્છન્તસ્સ અદ્ધમાસોપિ માસોપિ અતિક્કમતિ, અયં ન છાદેતુકામો છાદેતિ નામ, અયમ્પિ અચ્છન્નાવ હોતિ.
Yassa pana abhikkhuke ṭhāne vasantassa āpattiṃ āpajjitvā sabhāgassa bhikkhuno āgamanaṃ āgamentassa sabhāgasantikaṃ vā gacchantassa addhamāsopi māsopi atikkamati, ayaṃ na chādetukāmo chādeti nāma, ayampi acchannāva hoti.
યો પન આપન્નમત્તોવ અગ્ગિં અક્કન્તપુરિસો વિય સહસા અપક્કમિત્વા સભાગટ્ઠાનં ગન્ત્વા આવિ કરોતિ, અયં ન છાદેતુકામોવ ન છાદેતિ નામ. સચે પન સભાગં દિસ્વાપિ ‘‘અયં મે ઉપજ્ઝાયો વા આચરિયો વા’’તિ લજ્જાય નારોચેતિ, છન્નાવ હોતિ આપત્તિ. ઉપજ્ઝાયાદિભાવો હિ ઇધ અપ્પમાણં અવેરિસભાગમત્તમેવ પમાણં, તસ્મા અવેરિસભાગસ્સ સન્તિકે આરોચેતબ્બા.
Yo pana āpannamattova aggiṃ akkantapuriso viya sahasā apakkamitvā sabhāgaṭṭhānaṃ gantvā āvi karoti, ayaṃ na chādetukāmova na chādeti nāma. Sace pana sabhāgaṃ disvāpi ‘‘ayaṃ me upajjhāyo vā ācariyo vā’’ti lajjāya nāroceti, channāva hoti āpatti. Upajjhāyādibhāvo hi idha appamāṇaṃ averisabhāgamattameva pamāṇaṃ, tasmā averisabhāgassa santike ārocetabbā.
યો પન વિસભાગો હોતિ સુત્વા પકાસેતુકામો, એવરૂપસ્સ ઉપજ્ઝાયસ્સાપિ સન્તિકે ન આરોચેતબ્બા. તત્થ પુરેભત્તં વા આપત્તિં આપન્નો હોતુ પચ્છાભત્તં વા, દિવા વા રત્તિં વા યાવ અરુણં ન ઉગ્ગચ્છતિ તાવ આરોચેતબ્બં. ઉદ્ધસ્તે અરુણે પટિચ્છન્ના હોતિ, પટિચ્છાદનપચ્ચયા ચ દુક્કટં આપજ્જતિ. સભાગસઙ્ઘાદિસેસં આપન્નસ્સ પન સન્તિકે આવિ કાતું ન વટ્ટતિ. સચે આવિ કરોતિ, આપત્તિ આવિકતા હોતિ, દુક્કટા પન ન મુચ્ચતિ, તસ્મા સુદ્ધસ્સ સન્તિકે આવિકાતબ્બા. આવિકરોન્તો ચ ‘‘તુય્હં સન્તિકે એકં આપત્તિં આવિકરોમી’’તિ વા ‘‘આચિક્ખામી’’તિ વા ‘‘આરોચેમી’’તિ વા ‘‘મમ એકં આપત્તિં આપન્નભાવં જાનાહી’’તિ વા વદતુ, ‘‘એકં ગરુકાપત્તિં આવિકરોમી’’તિઆદિના વા નયેન વદતુ, સબ્બેહિપિ આકારેહિ અપ્પટિચ્છન્નાવ હોતીતિ કુરુન્દિયં વુત્તં. સચે પન લહુકાપત્તિં આવિકરોમીતિઆદિના નયેન વદતિ, પટિચ્છન્ના હોતિ, વત્થું આરોચેતિ, આપત્તિં આરોચેતિ, ઉભયં આરોચેતિ, તિવિધેનાપિ આરોચિતાવ હોતિ. ઇતિ ઇમાનિ દસ કારણાનિ ઉપલક્ખેત્વા પટિચ્છન્નપરિવાસં દેન્તેન પઠમમેવ પટિચ્છન્નભાવો જાનિતબ્બો.
Yo pana visabhāgo hoti sutvā pakāsetukāmo, evarūpassa upajjhāyassāpi santike na ārocetabbā. Tattha purebhattaṃ vā āpattiṃ āpanno hotu pacchābhattaṃ vā, divā vā rattiṃ vā yāva aruṇaṃ na uggacchati tāva ārocetabbaṃ. Uddhaste aruṇe paṭicchannā hoti, paṭicchādanapaccayā ca dukkaṭaṃ āpajjati. Sabhāgasaṅghādisesaṃ āpannassa pana santike āvi kātuṃ na vaṭṭati. Sace āvi karoti, āpatti āvikatā hoti, dukkaṭā pana na muccati, tasmā suddhassa santike āvikātabbā. Āvikaronto ca ‘‘tuyhaṃ santike ekaṃ āpattiṃ āvikaromī’’ti vā ‘‘ācikkhāmī’’ti vā ‘‘ārocemī’’ti vā ‘‘mama ekaṃ āpattiṃ āpannabhāvaṃ jānāhī’’ti vā vadatu, ‘‘ekaṃ garukāpattiṃ āvikaromī’’tiādinā vā nayena vadatu, sabbehipi ākārehi appaṭicchannāva hotīti kurundiyaṃ vuttaṃ. Sace pana lahukāpattiṃ āvikaromītiādinā nayena vadati, paṭicchannā hoti, vatthuṃ āroceti, āpattiṃ āroceti, ubhayaṃ āroceti, tividhenāpi ārocitāva hoti. Iti imāni dasa kāraṇāni upalakkhetvā paṭicchannaparivāsaṃ dentena paṭhamameva paṭicchannabhāvo jānitabbo.
તતો પટિચ્છન્નદિવસે ચ આપત્તિયો ચ સલ્લક્ખેત્વા સચે એકાહપટિચ્છન્ના હોતિ – ‘‘અહં, ભન્તે, એકં આપત્તિં આપજ્જિં સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં એકાહપટિચ્છન્ન’’ન્તિ એવં યાચાપેત્વા ઇધ વુત્તનયેનેવ કમ્મવાચં વત્વા પરિવાસો દાતબ્બો. અથ દ્વીહતીહાદિપટિચ્છન્ના હોતિ, દ્વીહપટિચ્છન્નં તીહપટિચ્છન્નં ચતૂહપટિચ્છન્નં પઞ્ચાહપટિચ્છન્નં છાહપટિચ્છન્નં સત્તાહપટિચ્છન્નં અટ્ઠાહપટિચ્છન્નં નવાહપટિચ્છન્નં દસાહપટિચ્છન્નં એકાદસાહપટિચ્છન્નં દ્વાદસાહપઅચ્છન્નં તેરસાહપટિચ્છન્નં ચુદ્દસાહપટિચ્છન્નન્તિ એવં યાવ ચુદ્દસ દિવસાનિ દિવસવસેન યોજના કાતબ્બા. પઞ્ચદસ દિવસાનિ પટિચ્છન્નાય પક્ખપટિચ્છન્નન્તિ વત્વા યોજના કાતબ્બા. તતો યાવ એકૂનતિંસતિમો દિવસો, તાવ અતિરેકપક્ખપટિચ્છન્નન્તિ.
Tato paṭicchannadivase ca āpattiyo ca sallakkhetvā sace ekāhapaṭicchannā hoti – ‘‘ahaṃ, bhante, ekaṃ āpattiṃ āpajjiṃ sañcetanikaṃ sukkavissaṭṭhiṃ ekāhapaṭicchanna’’nti evaṃ yācāpetvā idha vuttanayeneva kammavācaṃ vatvā parivāso dātabbo. Atha dvīhatīhādipaṭicchannā hoti, dvīhapaṭicchannaṃ tīhapaṭicchannaṃ catūhapaṭicchannaṃ pañcāhapaṭicchannaṃ chāhapaṭicchannaṃ sattāhapaṭicchannaṃ aṭṭhāhapaṭicchannaṃ navāhapaṭicchannaṃ dasāhapaṭicchannaṃ ekādasāhapaṭicchannaṃ dvādasāhapaacchannaṃ terasāhapaṭicchannaṃ cuddasāhapaṭicchannanti evaṃ yāva cuddasa divasāni divasavasena yojanā kātabbā. Pañcadasa divasāni paṭicchannāya pakkhapaṭicchannanti vatvā yojanā kātabbā. Tato yāva ekūnatiṃsatimo divaso, tāva atirekapakkhapaṭicchannanti.
તતો માસપટિચ્છન્નં અતિરેકમાસપટિચ્છન્નં દ્વેમાસપટિચ્છન્નં અતિરેકદ્વેમાસપટિચ્છન્નં તેમાસપટિચ્છન્નં અતિરેકતેમાસપટિચ્છન્નં ચતુમાસપટિચ્છન્નં અતિરેકચતુમાસપટિચ્છન્નં પઞ્ચમાસપટિચ્છન્નં અતિરેકપઞ્ચમાસપટિચ્છન્નં છમાસપટિચ્છન્નં અતિરેકછમાસપટિચ્છન્નં સત્તમાસપટિચ્છન્નં અતિરેકસત્તમાસપટિચ્છન્નં અટ્ઠમાસપટિચ્છન્નં અતિરેકઅટ્ઠમાસપટિચ્છન્નં નવમાસપટિચ્છન્નં અતિરેકનવમાસપટિચ્છન્નં દસમાસપટિચ્છન્નં અતિરેકદસમાસપટિચ્છન્નં એકાદસમાસપટિચ્છન્નં અતિરેકએકાદસમાસપટિચ્છન્નન્તિ એવં યોજના કાતબ્બા. સંવચ્છરે પરિપુણ્ણે એકસંવચ્છરપટિચ્છન્નન્તિ. તતો પરં અતિરેકએકસંવચ્છર… દ્વેસંવચ્છર… અતિરેકદ્વેસંવચ્છર… તિસંવચ્છર… અતિરકેતિસંવચ્છર… ચતુસંવચ્છર… અતિરેકચતુસંવચ્છર… પઞ્ચસંવચ્છર… અતિરેકપઞ્ચસંવચ્છરપટિચ્છન્નન્તિ એવં યાવ સટ્ઠિસંવચ્છર… અતિરેકસટ્ઠિસંવચ્છરપટિચ્છન્નન્તિ વા તતો વા ભિય્યોપિ વત્વા યોજના કાતબ્બા.
Tato māsapaṭicchannaṃ atirekamāsapaṭicchannaṃ dvemāsapaṭicchannaṃ atirekadvemāsapaṭicchannaṃ temāsapaṭicchannaṃ atirekatemāsapaṭicchannaṃ catumāsapaṭicchannaṃ atirekacatumāsapaṭicchannaṃ pañcamāsapaṭicchannaṃ atirekapañcamāsapaṭicchannaṃ chamāsapaṭicchannaṃ atirekachamāsapaṭicchannaṃ sattamāsapaṭicchannaṃ atirekasattamāsapaṭicchannaṃ aṭṭhamāsapaṭicchannaṃ atirekaaṭṭhamāsapaṭicchannaṃ navamāsapaṭicchannaṃ atirekanavamāsapaṭicchannaṃ dasamāsapaṭicchannaṃ atirekadasamāsapaṭicchannaṃ ekādasamāsapaṭicchannaṃ atirekaekādasamāsapaṭicchannanti evaṃ yojanā kātabbā. Saṃvacchare paripuṇṇe ekasaṃvaccharapaṭicchannanti. Tato paraṃ atirekaekasaṃvacchara… dvesaṃvacchara… atirekadvesaṃvacchara… tisaṃvacchara… atiraketisaṃvacchara… catusaṃvacchara… atirekacatusaṃvacchara… pañcasaṃvacchara… atirekapañcasaṃvaccharapaṭicchannanti evaṃ yāva saṭṭhisaṃvacchara… atirekasaṭṭhisaṃvaccharapaṭicchannanti vā tato vā bhiyyopi vatvā yojanā kātabbā.
સચે પન દ્વે તિસ્સો તતુત્તરિ વા આપત્તિયો હોન્તિ, યથા ઇધ એકં આપત્તિન્તિ વુત્તં; એવં દ્વે આપત્તિયો તિસ્સો આપત્તિયોતિ વત્તબ્બં. તતો પરં પન સતં વા હોતુ સહસ્સં વા, સમ્બહુલાતિ વત્તું વટ્ટતિ. નાનાવત્થુકાસુપિ ‘‘અહં, ભન્તે, સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિં – એકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં, એકં કાયસંસગ્ગં, એકં દુટ્ઠુલ્લવાચં, એકં અત્તકામં, એકં સઞ્ચરિત્તં, એકાહપટિચ્છન્નાયો’’તિ એવં ગણનવસેન વા ‘‘અહં, ભન્તે, સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિં નાનાવત્થુકાયો એકાહપટિચ્છન્નાયો’’તિ એવં વત્થુકિત્તનવસેન વા, ‘‘અહં, ભન્તે, સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિં એકાહપટિચ્છન્નાયો’’તિ એવં નામમત્તવસેન વા યોજના કાતબ્બા.
Sace pana dve tisso tatuttari vā āpattiyo honti, yathā idha ekaṃ āpattinti vuttaṃ; evaṃ dve āpattiyo tisso āpattiyoti vattabbaṃ. Tato paraṃ pana sataṃ vā hotu sahassaṃ vā, sambahulāti vattuṃ vaṭṭati. Nānāvatthukāsupi ‘‘ahaṃ, bhante, sambahulā saṅghādisesā āpattiyo āpajjiṃ – ekaṃ sukkavissaṭṭhiṃ, ekaṃ kāyasaṃsaggaṃ, ekaṃ duṭṭhullavācaṃ, ekaṃ attakāmaṃ, ekaṃ sañcarittaṃ, ekāhapaṭicchannāyo’’ti evaṃ gaṇanavasena vā ‘‘ahaṃ, bhante, sambahulā saṅghādisesā āpattiyo āpajjiṃ nānāvatthukāyo ekāhapaṭicchannāyo’’ti evaṃ vatthukittanavasena vā, ‘‘ahaṃ, bhante, sambahulā saṅghādisesā āpattiyo āpajjiṃ ekāhapaṭicchannāyo’’ti evaṃ nāmamattavasena vā yojanā kātabbā.
તત્થ નામં દુવિધં – સજાતિસાધારણઞ્ચ સબ્બસાધારણઞ્ચ. તત્થ સઙ્ઘાદિસેસોતિ સજાતિસાધારણં, આપત્તીતિ સબ્બસાધારણં; તસ્મા ‘‘સમ્બહુલા આપત્તિયો આપજ્જિં એકાહપટિચ્છન્નાયો’’તિ એવં સબ્બસાધારણનામવસેનપિ વત્તું વટ્ટતિ. ઇદઞ્હિ સબ્બમ્પિ પરિવાસાદિકં વિનયકમ્મં વત્થુવસેન ગોત્તવસેન નામવસેન આપત્તિવસેન ચ કાતું વટ્ટતિયેવ.
Tattha nāmaṃ duvidhaṃ – sajātisādhāraṇañca sabbasādhāraṇañca. Tattha saṅghādisesoti sajātisādhāraṇaṃ, āpattīti sabbasādhāraṇaṃ; tasmā ‘‘sambahulā āpattiyo āpajjiṃ ekāhapaṭicchannāyo’’ti evaṃ sabbasādhāraṇanāmavasenapi vattuṃ vaṭṭati. Idañhi sabbampi parivāsādikaṃ vinayakammaṃ vatthuvasena gottavasena nāmavasena āpattivasena ca kātuṃ vaṭṭatiyeva.
તત્થ ‘‘સુક્કવિસ્સટ્ઠી’’તિ વત્થુ ચેવ ગોત્તઞ્ચ. ‘‘સઙ્ઘાદિસેસો’’તિ નામઞ્ચેવ આપત્તિ ચ. ‘‘કાયસંસગ્ગો’’તિ વત્થુ ચેવ ગોત્તઞ્ચ. ‘‘સઙ્ઘાદિસેસો’’તિ નામઞ્ચેવ આપત્તિ ચ, તત્થ ‘‘સુક્કવિસ્સટ્ઠિં કાયસંસગ્ગ’’ન્તિઆદિના વચનેનાપિ ‘‘નાનાવત્થુકાયો’’તિ વચનેનાપિ વત્થુ ચેવ ગોત્તઞ્ચ ગહિતં હોતિ. ‘‘સઙ્ઘાદિસેસો’’તિ વચનેનાપિ ‘‘આપત્તિયો’’તિ વચનેનાપિ નામઞ્ચેવ આપત્તિ ચ ગહિતા હોતિ. ઇધ પન એકં આપત્તિં આપજ્જિં સઞ્ચેતનિકં ‘‘સુક્કવિસ્સટ્ઠિ’’ન્તિ નામમ્પિ વત્થુગોત્તાનિપિ ગહિતાનેવ. યથા ચ ઇધ ‘‘અયં ઉદાયિ ભિક્ખૂ’’તિ વુત્તં; એવં યો યો આપન્નો હોતિ, તસ્સ તસ્સ નામં ગહેત્વા ‘‘અયં ઇત્થન્નામો ભિક્ખૂ’’તિ કમ્મવાચા કાતબ્બા.
Tattha ‘‘sukkavissaṭṭhī’’ti vatthu ceva gottañca. ‘‘Saṅghādiseso’’ti nāmañceva āpatti ca. ‘‘Kāyasaṃsaggo’’ti vatthu ceva gottañca. ‘‘Saṅghādiseso’’ti nāmañceva āpatti ca, tattha ‘‘sukkavissaṭṭhiṃ kāyasaṃsagga’’ntiādinā vacanenāpi ‘‘nānāvatthukāyo’’ti vacanenāpi vatthu ceva gottañca gahitaṃ hoti. ‘‘Saṅghādiseso’’ti vacanenāpi ‘‘āpattiyo’’ti vacanenāpi nāmañceva āpatti ca gahitā hoti. Idha pana ekaṃ āpattiṃ āpajjiṃ sañcetanikaṃ ‘‘sukkavissaṭṭhi’’nti nāmampi vatthugottānipi gahitāneva. Yathā ca idha ‘‘ayaṃ udāyi bhikkhū’’ti vuttaṃ; evaṃ yo yo āpanno hoti, tassa tassa nāmaṃ gahetvā ‘‘ayaṃ itthannāmo bhikkhū’’ti kammavācā kātabbā.
કમ્મવાચાપરિયોસાને ચ તેન ભિક્ખુના માળકસીમાયમેવ ‘‘પરિવાસં સમાદિયામિ, વત્તં સમાદિયામી’’તિ વુત્તનયેનેવ વત્તં સમાદાતબ્બં . સમાદિયિત્વા તત્થેવ સઙ્ઘસ્સ આરોચેતબ્બં, આરોચેન્તેન ચ એવં આરોચેતબ્બં –
Kammavācāpariyosāne ca tena bhikkhunā māḷakasīmāyameva ‘‘parivāsaṃ samādiyāmi, vattaṃ samādiyāmī’’ti vuttanayeneva vattaṃ samādātabbaṃ . Samādiyitvā tattheva saṅghassa ārocetabbaṃ, ārocentena ca evaṃ ārocetabbaṃ –
‘‘અહં, ભન્તે, એકં આપત્તિં આપજ્જિં સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં એકાહપટિચ્છન્નં, સોહં સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા એકાહપટિચ્છન્નાય એકાહપરિવાસં યાચિં, તસ્સ મે સઙ્ઘો એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા એકાહપટિચ્છન્નાય એકાહપરિવાસં અદાસિ, સોહં પરિવસામિ – ‘વેદયામહં, ભન્તે, વેદયતી’તિ મં સઙ્ઘો ધારેતૂ’’તિ.
‘‘Ahaṃ, bhante, ekaṃ āpattiṃ āpajjiṃ sañcetanikaṃ sukkavissaṭṭhiṃ ekāhapaṭicchannaṃ, sohaṃ saṅghaṃ ekissā āpattiyā sañcetanikāya sukkavissaṭṭhiyā ekāhapaṭicchannāya ekāhaparivāsaṃ yāciṃ, tassa me saṅgho ekissā āpattiyā sañcetanikāya sukkavissaṭṭhiyā ekāhapaṭicchannāya ekāhaparivāsaṃ adāsi, sohaṃ parivasāmi – ‘vedayāmahaṃ, bhante, vedayatī’ti maṃ saṅgho dhāretū’’ti.
ઇમઞ્ચ પનત્થં ગહેત્વા યાય કાયચિ ભાસાય આરોચેતું વટ્ટતિયેવ. આરોચેત્વા સચે નિક્ખિપિતુકામો, વુત્તનયેનેવ સઙ્ઘમજ્ઝે નિક્ખિપિતબ્બં. માળકતો ભિક્ખૂસુ નિક્ખન્તેસુ એકસ્સાપિ સન્તિકે નિક્ખિપિતું વટ્ટતિ. માળકતો નિક્ખમિત્વા સતિં પટિલભન્તેન સહગચ્છન્તસ્સ સન્તિકે નિક્ખિપિતબ્બં. સચે સોપિ પક્કન્તો, અઞ્ઞસ્સ યસ્સ માળકે નારોચિતં, તસ્સ આરોચેત્વા નિક્ખિપિતબ્બં. આરોચેન્તેન ચ અવસાને ‘‘વેદયતીતિ મં આયસ્મા ધારેતૂ’’તિ વત્તબ્બં. દ્વિન્નં આરોચેન્તેન ‘‘આયસ્મન્તા ધારેન્તૂ’’તિ, તિણ્ણં આરોચેન્તેન ‘‘આયસ્મન્તો ધારેન્તૂ’’તિ વત્તબ્બં. નિક્ખિત્તકાલતો પટ્ઠાય પકતત્તટ્ઠાને તિટ્ઠતિ.
Imañca panatthaṃ gahetvā yāya kāyaci bhāsāya ārocetuṃ vaṭṭatiyeva. Ārocetvā sace nikkhipitukāmo, vuttanayeneva saṅghamajjhe nikkhipitabbaṃ. Māḷakato bhikkhūsu nikkhantesu ekassāpi santike nikkhipituṃ vaṭṭati. Māḷakato nikkhamitvā satiṃ paṭilabhantena sahagacchantassa santike nikkhipitabbaṃ. Sace sopi pakkanto, aññassa yassa māḷake nārocitaṃ, tassa ārocetvā nikkhipitabbaṃ. Ārocentena ca avasāne ‘‘vedayatīti maṃ āyasmā dhāretū’’ti vattabbaṃ. Dvinnaṃ ārocentena ‘‘āyasmantā dhārentū’’ti, tiṇṇaṃ ārocentena ‘‘āyasmanto dhārentū’’ti vattabbaṃ. Nikkhittakālato paṭṭhāya pakatattaṭṭhāne tiṭṭhati.
સચે અપ્પભિક્ખુકો વિહારો હોતિ, સભાગા ભિક્ખૂ વસન્તિ, વત્તં અનિક્ખિપિત્વા વિહારેયેવ રત્તિપરિગ્ગહો કાતબ્બો. અથ ન સક્કા સોધેતું, વુત્તનયેનેવ વત્તં નિક્ખિપિત્વા પચ્ચૂસસમયે એકેન ભિક્ખુના સદ્ધિં માનત્તવણ્ણનાયં વુત્તનયેનેવ ઉપચારસીમં અતિક્કમિત્વા મહામગ્ગા ઓક્કમ્મ પટિચ્છન્ને ઠાને નિસીદિત્વા અન્તોઅરુણેયેવ વુત્તનયેનેવ વત્તં સમાદિયિત્વા તસ્સ ભિક્ખુનો પરિવાસો આરોચેતબ્બો. આરોચેન્તેન સચે નવકતરો હોતિ, ‘‘આવુસો’’તિ વત્તબ્બં. સચે વુડ્ઢતરો, ‘‘ભન્તે’’તિ વત્તબ્બં. સચે અઞ્ઞો કોચિ ભિક્ખુ કેનચિદેવ કરણીયેન તં ઠાનં આગચ્છતિ, સચે એસ તં પસ્સતિ, સદ્દં વાસ્સ સુણાતિ, આરોચેતબ્બં; અનારોચેન્તસ્સ રત્તિચ્છેદો ચેવ વત્તભેદો ચ. અથ દ્વાદસહત્થં ઉપચારં ઓક્કમિત્વા અજાનન્તસ્સેવ ગચ્છતિ, રત્તિચ્છેદોયેવ હોતિ, વત્તભેદો પન નત્થિ.
Sace appabhikkhuko vihāro hoti, sabhāgā bhikkhū vasanti, vattaṃ anikkhipitvā vihāreyeva rattipariggaho kātabbo. Atha na sakkā sodhetuṃ, vuttanayeneva vattaṃ nikkhipitvā paccūsasamaye ekena bhikkhunā saddhiṃ mānattavaṇṇanāyaṃ vuttanayeneva upacārasīmaṃ atikkamitvā mahāmaggā okkamma paṭicchanne ṭhāne nisīditvā antoaruṇeyeva vuttanayeneva vattaṃ samādiyitvā tassa bhikkhuno parivāso ārocetabbo. Ārocentena sace navakataro hoti, ‘‘āvuso’’ti vattabbaṃ. Sace vuḍḍhataro, ‘‘bhante’’ti vattabbaṃ. Sace añño koci bhikkhu kenacideva karaṇīyena taṃ ṭhānaṃ āgacchati, sace esa taṃ passati, saddaṃ vāssa suṇāti, ārocetabbaṃ; anārocentassa ratticchedo ceva vattabhedo ca. Atha dvādasahatthaṃ upacāraṃ okkamitvā ajānantasseva gacchati, ratticchedoyeva hoti, vattabhedo pana natthi.
ઉગ્ગતે અરુણે વત્તં નિક્ખિપિતબ્બં. સચે સો ભિક્ખુ કેનચિદેવ કરણીયેન પક્કન્તો હોતિ, યં અઞ્ઞં સબ્બપઠમં પસ્સતિ, તસ્સ આરોચેત્વા નિક્ખિપિતબ્બં. સચે પન કઞ્ચિ ન પસ્સતિ, વિહારં ગન્ત્વા અત્તના સદ્ધિં ગતભિક્ખુસ્સ સન્તિકે નિક્ખિપિતબ્બન્તિ મહાસુમત્થેરો આહ. મહાપદુમત્થેરો પન ‘‘યં પઠમં પસ્સતિ, તસ્સ આરોચેત્વા નિક્ખિપિતબ્બં, અયં નિક્ખિત્તવત્તસ્સ પરિહારો’’તિ આહ.
Uggate aruṇe vattaṃ nikkhipitabbaṃ. Sace so bhikkhu kenacideva karaṇīyena pakkanto hoti, yaṃ aññaṃ sabbapaṭhamaṃ passati, tassa ārocetvā nikkhipitabbaṃ. Sace pana kañci na passati, vihāraṃ gantvā attanā saddhiṃ gatabhikkhussa santike nikkhipitabbanti mahāsumatthero āha. Mahāpadumatthero pana ‘‘yaṃ paṭhamaṃ passati, tassa ārocetvā nikkhipitabbaṃ, ayaṃ nikkhittavattassa parihāro’’ti āha.
એવં યત્તકાનિ દિવસાનિ આપત્તિ પટિચ્છન્ના હોતિ, તત્તકાનિ તતો અધિકતરાનિ વા કુક્કુચ્ચવિનોદનત્થાય પરિવસિત્વા સઙ્ઘં ઉપસઙ્કમિત્વા વત્તં સમાદિયિત્વા માનત્તં યાચિતબ્બં. અયઞ્હિ વત્તે સમાદિન્ને એવ માનત્તારહો હોતિ નિક્ખિત્તવત્તેન પરિવુત્થત્તા. અનિક્ખિત્તવત્તસ્સ પન પુન સમાદાનકિચ્ચં નત્થિ, સો હિ પટિચ્છન્નદિવસાતિક્કમેનેવ માનત્તારહો હોતિ, તસ્મા તસ્સ માનત્તં દાતબ્બમેવ. ઇદં પટિચ્છન્નમાનત્તં નામ. તં દેન્તેન સચે એકાપત્તિ હોતિ , પાળિયં વુત્તનયેનેવ દાતબ્બં. અથ દ્વે વા તિસ્સો વા ‘‘સોહં પરિવુત્થપરિવાસો સઙ્ઘં દ્વિન્નં આપત્તીનં તિસ્સન્નં આપત્તીનં એકાહપટિચ્છન્નાનં છારત્તં માનત્તં યાચામી’’તિ પરિવાસે વુત્તનયેનેવ આપત્તિયો ચ દિવસે ચ સલ્લક્ખેત્વા યોજના કાતબ્બા.
Evaṃ yattakāni divasāni āpatti paṭicchannā hoti, tattakāni tato adhikatarāni vā kukkuccavinodanatthāya parivasitvā saṅghaṃ upasaṅkamitvā vattaṃ samādiyitvā mānattaṃ yācitabbaṃ. Ayañhi vatte samādinne eva mānattāraho hoti nikkhittavattena parivutthattā. Anikkhittavattassa pana puna samādānakiccaṃ natthi, so hi paṭicchannadivasātikkameneva mānattāraho hoti, tasmā tassa mānattaṃ dātabbameva. Idaṃ paṭicchannamānattaṃ nāma. Taṃ dentena sace ekāpatti hoti , pāḷiyaṃ vuttanayeneva dātabbaṃ. Atha dve vā tisso vā ‘‘sohaṃ parivutthaparivāso saṅghaṃ dvinnaṃ āpattīnaṃ tissannaṃ āpattīnaṃ ekāhapaṭicchannānaṃ chārattaṃ mānattaṃ yācāmī’’ti parivāse vuttanayeneva āpattiyo ca divase ca sallakkhetvā yojanā kātabbā.
અપ્પટિચ્છન્નાપત્તિં પટિચ્છન્નાપત્તિયા સમોધાનેત્વાપિ દાતું વટ્ટતિ. કથં? પટિચ્છન્નાય એકાહપરિવાસં વસિત્વા –
Appaṭicchannāpattiṃ paṭicchannāpattiyā samodhānetvāpi dātuṃ vaṭṭati. Kathaṃ? Paṭicchannāya ekāhaparivāsaṃ vasitvā –
‘‘અહં, ભન્તે, એકં આપત્તિં આપજ્જિં સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં એકાહપટિચ્છન્નં, સોહં સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા એકાહપટિચ્છન્નાય એકાહપરિવાસં યાચિં, તસ્સ મે સઙ્ઘો એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા એકાહપટિચ્છન્નાય એકાહપરિવાસં અદાસિ, સોહં પરિવુત્થપરિવાસો . અહં, ભન્તે, એકં આપત્તિં આપજ્જિં સઞ્ચેતનિકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં અપ્પટિચ્છન્નં. સોહં, ભન્તે, સઙ્ઘં તાસં આપત્તીનં સઞ્ચેતનિકાનં સુક્કવિસ્સટ્ઠીનં પટિચ્છન્નાય ચ અપ્પટિચ્છન્નાય ચ છારત્તં માનત્તં યાચામી’’તિ.
‘‘Ahaṃ, bhante, ekaṃ āpattiṃ āpajjiṃ sañcetanikaṃ sukkavissaṭṭhiṃ ekāhapaṭicchannaṃ, sohaṃ saṅghaṃ ekissā āpattiyā sañcetanikāya sukkavissaṭṭhiyā ekāhapaṭicchannāya ekāhaparivāsaṃ yāciṃ, tassa me saṅgho ekissā āpattiyā sañcetanikāya sukkavissaṭṭhiyā ekāhapaṭicchannāya ekāhaparivāsaṃ adāsi, sohaṃ parivutthaparivāso . Ahaṃ, bhante, ekaṃ āpattiṃ āpajjiṃ sañcetanikaṃ sukkavissaṭṭhiṃ appaṭicchannaṃ. Sohaṃ, bhante, saṅghaṃ tāsaṃ āpattīnaṃ sañcetanikānaṃ sukkavissaṭṭhīnaṃ paṭicchannāya ca appaṭicchannāya ca chārattaṃ mānattaṃ yācāmī’’ti.
અથસ્સ તદનુરૂપં કમ્મવાચં કત્વા માનત્તં દાતબ્બં. સચે પટિચ્છન્ના દ્વે, અપ્પટિચ્છન્ના એકા ‘‘પટિચ્છન્નાનઞ્ચ અપ્પટિચ્છન્નાય ચા’’તિ વત્તબ્બં. અથ પટિચ્છન્ના એકા, અપ્પટિચ્છન્ના દ્વે, ‘‘પટિચ્છન્નાય ચ અપ્પટિચ્છન્નાનઞ્ચા’’તિ વત્તબ્બં. સચે પટિચ્છન્નાપિ દ્વે, અપ્પટિચ્છન્નાપિ દ્વે, ‘‘પટિચ્છન્નાનઞ્ચ અપ્પટિચ્છન્નાનઞ્ચા’’તિ વત્તબ્બં. સબ્બત્થ અનુરૂપં કમ્મવાચં કત્વા માનત્તં દાતબ્બં. ચિણ્ણમાનત્તસ્સ ચ તદનુરૂપમેવ કમ્મવાચં કત્વા અબ્ભાનં કાતબ્બં. ઇધ પન એકાપત્તિવસેન વુત્તં. ઇતિ યં પટિચ્છન્નાય આપત્તિયા પરિવાસાવસાને માનત્તં દિય્યતિ, ઇદં પટિચ્છન્નમાનત્તં નામ. એવમેત્થ એકેનેવ યોજનામુખેન પટિચ્છન્નપરિવાસો ચ પટિચ્છન્નમાનત્તઞ્ચ વુત્તન્તિ વેદિતબ્બં. પક્ખમાનત્તં સમોધાનમાનત્તઞ્ચ અવસેસપરિવાસકથાવસાને કથયિસ્સામ.
Athassa tadanurūpaṃ kammavācaṃ katvā mānattaṃ dātabbaṃ. Sace paṭicchannā dve, appaṭicchannā ekā ‘‘paṭicchannānañca appaṭicchannāya cā’’ti vattabbaṃ. Atha paṭicchannā ekā, appaṭicchannā dve, ‘‘paṭicchannāya ca appaṭicchannānañcā’’ti vattabbaṃ. Sace paṭicchannāpi dve, appaṭicchannāpi dve, ‘‘paṭicchannānañca appaṭicchannānañcā’’ti vattabbaṃ. Sabbattha anurūpaṃ kammavācaṃ katvā mānattaṃ dātabbaṃ. Ciṇṇamānattassa ca tadanurūpameva kammavācaṃ katvā abbhānaṃ kātabbaṃ. Idha pana ekāpattivasena vuttaṃ. Iti yaṃ paṭicchannāya āpattiyā parivāsāvasāne mānattaṃ diyyati, idaṃ paṭicchannamānattaṃ nāma. Evamettha ekeneva yojanāmukhena paṭicchannaparivāso ca paṭicchannamānattañca vuttanti veditabbaṃ. Pakkhamānattaṃ samodhānamānattañca avasesaparivāsakathāvasāne kathayissāma.
સુદ્ધન્તપરિવાસો સમોધાનપરિવાસોતિ હિ દ્વે પરિવાસા અવસેસા. તત્થ ‘‘સુદ્ધન્તપરિવાસો’’ નામ પરતો અધમ્મિકમાનત્તચારાવસાને ‘‘તેન ખો પન સમયેન અઞ્ઞતરો ભિક્ખુ સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપન્નો હોતિ, આપત્તિપરિયન્તં ન જાનાતિ, રત્તિપરિયન્તં ન જાનાતી’’તિ ઇમસ્મિં વત્થુસ્મિં અનુઞ્ઞાતપરિવાસો. સો દુવિધો – ચૂળસુદ્ધન્તો, મહાસુદ્ધન્તોતિ. દુવિધોપિ ચેસ રત્તિપરિચ્છેદં સકલં વા એકચ્ચં વા અજાનન્તસ્સ ચ અસ્સરન્તસ્સ ચ તત્થ વેમતિકસ્સ ચ દાતબ્બો. આપત્તિપરિયન્તં પન એત્તકા અહં આપત્તિયો આપન્નોતિ જાનાતુ વા મા વા, અકારણમેતં.
Suddhantaparivāso samodhānaparivāsoti hi dve parivāsā avasesā. Tattha ‘‘suddhantaparivāso’’ nāma parato adhammikamānattacārāvasāne ‘‘tena kho pana samayena aññataro bhikkhu sambahulā saṅghādisesā āpattiyo āpanno hoti, āpattipariyantaṃ na jānāti, rattipariyantaṃ na jānātī’’ti imasmiṃ vatthusmiṃ anuññātaparivāso. So duvidho – cūḷasuddhanto, mahāsuddhantoti. Duvidhopi cesa rattiparicchedaṃ sakalaṃ vā ekaccaṃ vā ajānantassa ca assarantassa ca tattha vematikassa ca dātabbo. Āpattipariyantaṃ pana ettakā ahaṃ āpattiyo āpannoti jānātu vā mā vā, akāraṇametaṃ.
તત્થ યો ઉપસમ્પદતો પટ્ઠાય અનુલોમક્કમેન વા આરોચિતદિવસતો પટ્ઠાય પટિલોમક્કમેન વા ‘‘અસુકઞ્ચ અસુકઞ્ચ દિવસં વા પક્ખં વા માસં વા સંવચ્છરં વા તવ સુદ્ધભાવં જાનાસી’’તિ પુચ્છિયમાનો ‘‘આમ, ભન્તે, જાનામિ, એત્તકં નામ કાલં અહં સુદ્ધો’’તિ વદતિ, તસ્સ દિન્નો સુદ્ધન્તપરિવાસો ‘‘ચૂળસુદ્ધન્તો’’તિ વુચ્ચતિ.
Tattha yo upasampadato paṭṭhāya anulomakkamena vā ārocitadivasato paṭṭhāya paṭilomakkamena vā ‘‘asukañca asukañca divasaṃ vā pakkhaṃ vā māsaṃ vā saṃvaccharaṃ vā tava suddhabhāvaṃ jānāsī’’ti pucchiyamāno ‘‘āma, bhante, jānāmi, ettakaṃ nāma kālaṃ ahaṃ suddho’’ti vadati, tassa dinno suddhantaparivāso ‘‘cūḷasuddhanto’’ti vuccati.
તં ગહેત્વા પરિવસન્તેન યત્તકં કાલં અત્તનો સુદ્ધિં જાનાતિ, તત્તકં અપનેત્વા અવસેસં માસં વા દ્વેમાસં વા પરિવસિતબ્બં. સચે માસમત્તં અસુદ્ધોમ્હીતિ સલ્લક્ખેત્વા અગ્ગહેસિ પરિવસન્તો ચ પુન અઞ્ઞં માસં સરતિ, તમ્પિ માસં પરિવસિતબ્બમેવ. પુન પરિવાસદાનકિચ્ચં નત્થિ. અથ દ્વેમાસં અસુદ્ધોમ્હીતિ સલ્લક્ખેત્વા અગ્ગહેસિ, પરિવસન્તો ચ માસમત્તમેવાહં અસુદ્ધોમ્હીતિ સન્નિટ્ઠાનં કરોતિ, માસમેવ પરિવસિતબ્બં. પુન પરિવાસદાનકિચ્ચં નત્થિ. અયઞ્હિ સુદ્ધન્તપરિવાસો નામ ઉદ્ધમ્પિ આરોહતિ, હેટ્ઠાપિ ઓરોહતિ, ઇદમસ્સ લક્ખણં. અઞ્ઞસ્મિં પન આપત્તિવુટ્ઠાને ઇદં લક્ખણં – યો અપ્પટિચ્છન્નં આપત્તિં પટિચ્છન્નાતિ વિનયકમ્મં કરોતિ, તસ્સ આપત્તિ વુટ્ઠાતિ. યો પટિચ્છન્નં અપ્પટિચ્છન્નાતિ વિનયકમ્મં કરોતિ, તસ્સ ન વુટ્ઠાતિ. અચિરપટિચ્છન્નં ચિરપટિચ્છન્નાતિ કરોન્તસ્સાપિ વુટ્ઠાતિ. ચિરપટિચ્છન્નં અચિરપટિચ્છન્નાતિ કરોન્તસ્સ ન વુટ્ઠાતિ. એકં આપત્તિં આપજ્જિત્વા સમ્બહુલાતિ કરોન્તસ્સાપિ વુટ્ઠાતિ, એકં વિના સમ્બહુલાનં અભાવતો. સમ્બહુલા પન આપજ્જિત્વા એકં આપજ્જિન્તિ કરોન્તસ્સ ન વુટ્ઠાતિ.
Taṃ gahetvā parivasantena yattakaṃ kālaṃ attano suddhiṃ jānāti, tattakaṃ apanetvā avasesaṃ māsaṃ vā dvemāsaṃ vā parivasitabbaṃ. Sace māsamattaṃ asuddhomhīti sallakkhetvā aggahesi parivasanto ca puna aññaṃ māsaṃ sarati, tampi māsaṃ parivasitabbameva. Puna parivāsadānakiccaṃ natthi. Atha dvemāsaṃ asuddhomhīti sallakkhetvā aggahesi, parivasanto ca māsamattamevāhaṃ asuddhomhīti sanniṭṭhānaṃ karoti, māsameva parivasitabbaṃ. Puna parivāsadānakiccaṃ natthi. Ayañhi suddhantaparivāso nāma uddhampi ārohati, heṭṭhāpi orohati, idamassa lakkhaṇaṃ. Aññasmiṃ pana āpattivuṭṭhāne idaṃ lakkhaṇaṃ – yo appaṭicchannaṃ āpattiṃ paṭicchannāti vinayakammaṃ karoti, tassa āpatti vuṭṭhāti. Yo paṭicchannaṃ appaṭicchannāti vinayakammaṃ karoti, tassa na vuṭṭhāti. Acirapaṭicchannaṃ cirapaṭicchannāti karontassāpi vuṭṭhāti. Cirapaṭicchannaṃ acirapaṭicchannāti karontassa na vuṭṭhāti. Ekaṃ āpattiṃ āpajjitvā sambahulāti karontassāpi vuṭṭhāti, ekaṃ vinā sambahulānaṃ abhāvato. Sambahulā pana āpajjitvā ekaṃ āpajjinti karontassa na vuṭṭhāti.
યો પન યથાવુત્તેન અનુલોમપટિલોમનયેન પુચ્છિયમાનોપિ રત્તિપરિયન્તં ન જાનાતિ નેવ સરતિ વેમતિકો વા હોતિ, તસ્સ દિન્નો સુદ્ધન્તપરિવાસો ‘‘મહાસુદ્ધન્તો’’તિ વુચ્ચતિ. તં ગહેત્વા ગહિતદિવસતો પટ્ઠાય યાવ ઉપસમ્પદદિવસો, તાવ રત્તિયો ગણેત્વા પરિવસિતબ્બં. અયં ઉદ્ધં નારોહતિ, હેટ્ઠા પન ઓરોહતિ. તસ્મા સચે પરિવસન્તો રત્તિપરિચ્છેદે સન્નિટ્ઠાનં કરોતિ, માસો વા સંવચ્છરો વા મય્હં આપન્નસ્સાતિ માસં વા સંવચ્છરં વા પરિવસિતબ્બં. પરિવાસયાચનદાનલક્ખણં પનેત્થ પરતો પાળિયં આગતનયેનેવ વેદિતબ્બં. કમ્મવાચાપરિયોસાને વત્તસમાદાનમાનત્તઅબ્ભાનાનિ વુત્તનયાનેવ. અયં સુદ્ધન્તપરિવાસો નામ.
Yo pana yathāvuttena anulomapaṭilomanayena pucchiyamānopi rattipariyantaṃ na jānāti neva sarati vematiko vā hoti, tassa dinno suddhantaparivāso ‘‘mahāsuddhanto’’ti vuccati. Taṃ gahetvā gahitadivasato paṭṭhāya yāva upasampadadivaso, tāva rattiyo gaṇetvā parivasitabbaṃ. Ayaṃ uddhaṃ nārohati, heṭṭhā pana orohati. Tasmā sace parivasanto rattiparicchede sanniṭṭhānaṃ karoti, māso vā saṃvaccharo vā mayhaṃ āpannassāti māsaṃ vā saṃvaccharaṃ vā parivasitabbaṃ. Parivāsayācanadānalakkhaṇaṃ panettha parato pāḷiyaṃ āgatanayeneva veditabbaṃ. Kammavācāpariyosāne vattasamādānamānattaabbhānāni vuttanayāneva. Ayaṃ suddhantaparivāso nāma.
‘‘સમોધાનપરિવાસો’’ નામ તિવિધો હોતિ – ઓધાનસમોધાનો, અગ્ઘસમોધાનો, મિસ્સકસમોધાનોતિ. તત્થ ‘‘ઓધાનસમોધાનો’’ નામ – અન્તરાપત્તિં આપજ્જિત્વા પટિચ્છાદેન્તસ્સ પરિવુત્થદિવસે ઓધુનિત્વા મક્ખેત્વા પુરિમાય આપત્તિયા મૂલદિવસપરિચ્છેદે પચ્છા આપન્નં આપત્તિં સમોદહિત્વા દાતબ્બપરિવાસો વુચ્ચતિ. સો પરતો ‘‘તેન હિ ભિક્ખવે સઙ્ઘો ઉદાયિં ભિક્ખું અન્તરા એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા પઞ્ચાહપટિચ્છન્નાય મૂલાય પટિકસ્સિત્વા પુરિમાય આપત્તિયા સમોધાનપરિવાસં દેતૂ’’તિ ઇતો પટ્ઠાય વિત્થારતો પાળિયંયેવ આગતો.
‘‘Samodhānaparivāso’’ nāma tividho hoti – odhānasamodhāno, agghasamodhāno, missakasamodhānoti. Tattha ‘‘odhānasamodhāno’’ nāma – antarāpattiṃ āpajjitvā paṭicchādentassa parivutthadivase odhunitvā makkhetvā purimāya āpattiyā mūladivasaparicchede pacchā āpannaṃ āpattiṃ samodahitvā dātabbaparivāso vuccati. So parato ‘‘tena hi bhikkhave saṅgho udāyiṃ bhikkhuṃ antarā ekissā āpattiyā sañcetanikāya sukkavissaṭṭhiyā pañcāhapaṭicchannāya mūlāya paṭikassitvā purimāya āpattiyā samodhānaparivāsaṃ detū’’ti ito paṭṭhāya vitthārato pāḷiyaṃyeva āgato.
અયં પનેત્થ વિનિચ્છયો – યો પટિચ્છન્નાય આપત્તિયા પરિવાસં ગહેત્વા પરિવસન્તો વા માનત્તારહો વા માનત્તં ચરન્તો વા અબ્ભાનારહો વા અઞ્ઞં આપત્તિં આપજ્જિત્વા પુરિમાય આપત્તિયા સમા વા ઊનતરા વા રત્તિયો પટિચ્છાદેતિ, તસ્સ મૂલાયપટિકસ્સનેન તે પરિવુત્થદિવસે ચ માનત્તચિણ્ણદિવસે ચ સબ્બે ઓધુનિત્વા અદિવસે કત્વા પચ્છા આપન્નાપત્તિં મૂલાપત્તિયં સમોધાય પરિવાસો દાતબ્બો. તેન સચે મૂલાપત્તિ પક્ખપટિચ્છન્ના, અન્તરાપત્તિ ઊનકપક્ખપટિચ્છન્ના, પુન પક્ખમેવ પરિવાસો પરિવસિતબ્બો. અથાપિ અન્તરાપત્તિ પક્ખપટિચ્છન્નાવ પક્ખમેવ પરિવસિતબ્બં. એતેનુપાયેન યાવ સટ્ઠિવસ્સપટિચ્છન્ના મૂલાપત્તિ, તાવ વિનિચ્છયો વેદિતબ્બો. સટ્ઠિવસ્સાનિ પરિવસિત્વા માનત્તારહો હુત્વાપિ હિ એકદિવસં અન્તરાપત્તિં પટિચ્છાદેત્વા પુનપિ સટ્ઠિવસ્સાનિ પરિવાસારહો હોતિ.
Ayaṃ panettha vinicchayo – yo paṭicchannāya āpattiyā parivāsaṃ gahetvā parivasanto vā mānattāraho vā mānattaṃ caranto vā abbhānāraho vā aññaṃ āpattiṃ āpajjitvā purimāya āpattiyā samā vā ūnatarā vā rattiyo paṭicchādeti, tassa mūlāyapaṭikassanena te parivutthadivase ca mānattaciṇṇadivase ca sabbe odhunitvā adivase katvā pacchā āpannāpattiṃ mūlāpattiyaṃ samodhāya parivāso dātabbo. Tena sace mūlāpatti pakkhapaṭicchannā, antarāpatti ūnakapakkhapaṭicchannā, puna pakkhameva parivāso parivasitabbo. Athāpi antarāpatti pakkhapaṭicchannāva pakkhameva parivasitabbaṃ. Etenupāyena yāva saṭṭhivassapaṭicchannā mūlāpatti, tāva vinicchayo veditabbo. Saṭṭhivassāni parivasitvā mānattāraho hutvāpi hi ekadivasaṃ antarāpattiṃ paṭicchādetvā punapi saṭṭhivassāni parivāsāraho hoti.
સચે પન અન્તરાપત્તિ મૂલાપત્તિતો અતિરેકપટિચ્છન્ના હોતિ, તત્થ ‘‘કિં કાતબ્બ’’ન્તિ વુત્તે મહાસુમત્થેરો આહ – ‘‘અતેકિચ્છો અયં પુગ્ગલો, અતેકિચ્છો નામ આવિકારાપેત્વા વિસ્સજ્જેતબ્બો’’તિ. મહાપદુમત્થેરો પનાહ – ‘‘કસ્મા અતેકિચ્છો નામ, નનુ અયં સમુચ્ચયક્ખન્ધકો નામ બુદ્ધાનં ઠિતકાલસદિસો, આપત્તિ નામ પટિચ્છન્ના વા હોતુ અપ્પટિચ્છન્ના વા સમકઊનતરઅતિરેકપટિચ્છન્ના વા વિનયધરસ્સ કમ્મવાચં યોજેતું સમત્થભાવોયેવેત્થ પમાણં, તસ્મા યા અતિરેકપટિચ્છન્ના હોતિ, તં મૂલાપત્તિં કત્વા તત્થ ઇતરં સમોધાય પરિવાસો દાતબ્બો’’તિ. અયં ‘‘ઓધાનસમોધાનો’’ નામ.
Sace pana antarāpatti mūlāpattito atirekapaṭicchannā hoti, tattha ‘‘kiṃ kātabba’’nti vutte mahāsumatthero āha – ‘‘atekiccho ayaṃ puggalo, atekiccho nāma āvikārāpetvā vissajjetabbo’’ti. Mahāpadumatthero panāha – ‘‘kasmā atekiccho nāma, nanu ayaṃ samuccayakkhandhako nāma buddhānaṃ ṭhitakālasadiso, āpatti nāma paṭicchannā vā hotu appaṭicchannā vā samakaūnataraatirekapaṭicchannā vā vinayadharassa kammavācaṃ yojetuṃ samatthabhāvoyevettha pamāṇaṃ, tasmā yā atirekapaṭicchannā hoti, taṃ mūlāpattiṃ katvā tattha itaraṃ samodhāya parivāso dātabbo’’ti. Ayaṃ ‘‘odhānasamodhāno’’ nāma.
‘‘અગ્ઘસમોધાનો’’ નામ સમ્બહુલાસુ આપત્તીસુ યા એકા વા દ્વે વા તિસ્સો વા સમ્બહુલા વા આપત્તિયો સબ્બચિરપટિચ્છન્નાયો, તાસં અગ્ઘેન સમોધાય તાસં રત્તિપરિચ્છેદવસેન અવસેસાનં ઊનતરપટિચ્છન્નાનં આપત્તીનં પરિવાસો દિય્યતિ. અયં વુચ્ચતિ અગ્ઘસમોધાનો. સોપિ પરતો ‘‘તેન ખો પન સમયેન અઞ્ઞતરો ભિક્ખુ સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપન્નો હોતિ, એકા આપત્તિ એકાહપટિચ્છન્ના એકા આપત્તિ દ્વીહપટિચ્છન્ના’’તિઆદિના નયેન પાળિયં આગતોયેવ.
‘‘Agghasamodhāno’’ nāma sambahulāsu āpattīsu yā ekā vā dve vā tisso vā sambahulā vā āpattiyo sabbacirapaṭicchannāyo, tāsaṃ agghena samodhāya tāsaṃ rattiparicchedavasena avasesānaṃ ūnatarapaṭicchannānaṃ āpattīnaṃ parivāso diyyati. Ayaṃ vuccati agghasamodhāno. Sopi parato ‘‘tena kho pana samayena aññataro bhikkhu sambahulā saṅghādisesā āpattiyo āpanno hoti, ekā āpatti ekāhapaṭicchannā ekā āpatti dvīhapaṭicchannā’’tiādinā nayena pāḷiyaṃ āgatoyeva.
યસ્સ પન સતં આપત્તિયો દસાહપટિચ્છન્ના, અપરમ્પિ સતં આપત્તિયો દસાહપટિચ્છન્નાતિ એવં દસક્ખત્તું કત્વા આપત્તિસહસ્સં દિવસસતપટિચ્છન્નં હોતિ, તેન કિં કાતબ્બન્તિ? સબ્બં સમોદહિત્વા દસ દિવસે પરિવસિતબ્બં. એવં એકેનેવ દસાહેન દિવસસતમ્પિ પરિવસિતમેવ હોતિ. વુત્તમ્પિ ચેતં –
Yassa pana sataṃ āpattiyo dasāhapaṭicchannā, aparampi sataṃ āpattiyo dasāhapaṭicchannāti evaṃ dasakkhattuṃ katvā āpattisahassaṃ divasasatapaṭicchannaṃ hoti, tena kiṃ kātabbanti? Sabbaṃ samodahitvā dasa divase parivasitabbaṃ. Evaṃ ekeneva dasāhena divasasatampi parivasitameva hoti. Vuttampi cetaṃ –
‘‘દસસતં રત્તિસતં, આપત્તિયો છાદયિત્વાન;
‘‘Dasasataṃ rattisataṃ, āpattiyo chādayitvāna;
દસ રત્તિયો વસિત્વાન, મુચ્ચેય્ય પારિવાસિકો’’તિ. (પરિ॰ ૪૭૭);
Dasa rattiyo vasitvāna, mucceyya pārivāsiko’’ti. (pari. 477);
અયં અગ્ઘસમોધાનો નામ.
Ayaṃ agghasamodhāno nāma.
‘‘મિસ્સકસમોધાનો’’ નામ – યો નાનાવત્થુકા આપત્તિયો એકતો કત્વા દિય્યતિ. તત્રાયં નયો –
‘‘Missakasamodhāno’’ nāma – yo nānāvatthukā āpattiyo ekato katvā diyyati. Tatrāyaṃ nayo –
‘‘અહં, ભન્તે, સમ્બહુલા સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિં એકં સુક્કવિસ્સટ્ઠિં, એકં કાયસંસગ્ગં, એકં દુટ્ઠુલ્લવાચં, એકં અત્તકામં, એકં સઞ્ચરિત્તં, એકં કુટિકારં, એકં વિહારકારં, એકં દુટ્ઠદોસં, એકં અઞ્ઞભાગિયં, એકં સઙ્ઘભેદં, એકં ભેદાનુવત્તકં, એકં દુબ્બચં, એકં કુલદૂસકં, સોહં, ભન્તે, સઙ્ઘં તાસં આપત્તીનં સમોધાનપરિવાસં યાચામી’’તિ –
‘‘Ahaṃ, bhante, sambahulā saṅghādisesā āpattiyo āpajjiṃ ekaṃ sukkavissaṭṭhiṃ, ekaṃ kāyasaṃsaggaṃ, ekaṃ duṭṭhullavācaṃ, ekaṃ attakāmaṃ, ekaṃ sañcarittaṃ, ekaṃ kuṭikāraṃ, ekaṃ vihārakāraṃ, ekaṃ duṭṭhadosaṃ, ekaṃ aññabhāgiyaṃ, ekaṃ saṅghabhedaṃ, ekaṃ bhedānuvattakaṃ, ekaṃ dubbacaṃ, ekaṃ kuladūsakaṃ, sohaṃ, bhante, saṅghaṃ tāsaṃ āpattīnaṃ samodhānaparivāsaṃ yācāmī’’ti –
તિક્ખત્તું યાચાપેત્વા તદનુરૂપાય કમ્મવાચાય પરિવાસો દાતબ્બો.
Tikkhattuṃ yācāpetvā tadanurūpāya kammavācāya parivāso dātabbo.
એત્થ ચ સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિં નાનાવત્થુકાયોતિપિ સઙ્ઘાદિસેસા આપત્તિયો આપજ્જિન્તિપિ એવં પુબ્બે વુત્તનયેન વત્થુવસેનપિ ગોત્તવસેનપિ નામવસેનપિ આપત્તિવસેનપિ યોજેત્વા કમ્મવાચં કાતું વટ્ટતિયેવાતિ અયં મિસ્સકસમોધાનો. સબ્બપરિવાસકમ્મવાચાવસાને પન નિક્ખિત્તાનિક્ખિત્તવત્તાદિકથા પુરિમનયેનેવ વેદિતબ્બાતિ.
Ettha ca saṅghādisesā āpattiyo āpajjiṃ nānāvatthukāyotipi saṅghādisesā āpattiyo āpajjintipi evaṃ pubbe vuttanayena vatthuvasenapi gottavasenapi nāmavasenapi āpattivasenapi yojetvā kammavācaṃ kātuṃ vaṭṭatiyevāti ayaṃ missakasamodhāno. Sabbaparivāsakammavācāvasāne pana nikkhittānikkhittavattādikathā purimanayeneva veditabbāti.
પરિવાસકથા નિટ્ઠિતા.
Parivāsakathā niṭṭhitā.
ઇદાનિ યં વુત્તં ‘‘પક્ખમાનત્તઞ્ચ સમોધાનમાનત્તઞ્ચ અવસેસપરિવાસકથાવસાને કથયિસ્સામા’’તિ, તસ્સોકાસો સમ્પત્તો, તસ્મા વુચ્ચતિ – ‘‘પક્ખમાનત્ત’’ન્તિ ભિક્ખુનિયા દાતબ્બમાનત્તં. તં પન પટિચ્છન્નાયપિ અપ્પટિચ્છન્નાયપિ આપત્તિયા અડ્ઢમાસમેવ દાતબ્બં. વુત્તઞ્હેતં – ‘‘ગરુધમ્મં અજ્ઝાપન્નાય ભિક્ખુનિયા ઉભતોસઙ્ઘે પક્ખમાનત્તં ચરિતબ્બ’’ન્તિ (ચૂળવ॰ ૪૦૩). તં પન ભિક્ખુનીહિ અત્તનો સીમં સોધેત્વા વિહારસીમાય વા વિહારસીમં સોધેતું અસક્કોન્તીહિ ખણ્ડસીમાય વા સબ્બન્તિમેન પરિચ્છેદેન ચતુવગ્ગગણં સન્નિપાતાપેત્વા દાતબ્બં. સચે એકા આપત્તિ હોતિ એકિસ્સા વસેન, સચે દ્વે વા તિસ્સો વા સમ્બહુલા વા એકવત્થુકા વા નાનાવત્થુકા વા તાસં તાસં વસેન વત્થુગોત્તનામઆપત્તીસુ યં યં ઇચ્છતિ તં તં આદાય યોજના કાતબ્બા.
Idāni yaṃ vuttaṃ ‘‘pakkhamānattañca samodhānamānattañca avasesaparivāsakathāvasāne kathayissāmā’’ti, tassokāso sampatto, tasmā vuccati – ‘‘pakkhamānatta’’nti bhikkhuniyā dātabbamānattaṃ. Taṃ pana paṭicchannāyapi appaṭicchannāyapi āpattiyā aḍḍhamāsameva dātabbaṃ. Vuttañhetaṃ – ‘‘garudhammaṃ ajjhāpannāya bhikkhuniyā ubhatosaṅghe pakkhamānattaṃ caritabba’’nti (cūḷava. 403). Taṃ pana bhikkhunīhi attano sīmaṃ sodhetvā vihārasīmāya vā vihārasīmaṃ sodhetuṃ asakkontīhi khaṇḍasīmāya vā sabbantimena paricchedena catuvaggagaṇaṃ sannipātāpetvā dātabbaṃ. Sace ekā āpatti hoti ekissā vasena, sace dve vā tisso vā sambahulā vā ekavatthukā vā nānāvatthukā vā tāsaṃ tāsaṃ vasena vatthugottanāmaāpattīsu yaṃ yaṃ icchati taṃ taṃ ādāya yojanā kātabbā.
તત્રિદં એકાપત્તિવસેન મુખમત્તદસ્સનં, તાય આપન્નાય ભિક્ખુનિયા ભિક્ખુનિસઙ્ઘં ઉપસઙ્કમિત્વા એકંસં ઉત્તરાસઙ્ગં કરિત્વા વુડ્ઢાનં ભિક્ખુનીનં પાદે વન્દિત્વા ઉક્કુટિકં નિસીદિત્વા અઞ્જલિં પગ્ગહેત્વા એવમસ્સ વચનીયો – ‘‘અહં, અય્યે, એકં આપત્તિં આપજ્જિં ગામન્તરં, સાહં, અય્યે, એકિસ્સા આપત્તિયા ગામન્તરાય પક્ખમાનત્તં યાચામી’’તિ.
Tatridaṃ ekāpattivasena mukhamattadassanaṃ, tāya āpannāya bhikkhuniyā bhikkhunisaṅghaṃ upasaṅkamitvā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā vuḍḍhānaṃ bhikkhunīnaṃ pāde vanditvā ukkuṭikaṃ nisīditvā añjaliṃ paggahetvā evamassa vacanīyo – ‘‘ahaṃ, ayye, ekaṃ āpattiṃ āpajjiṃ gāmantaraṃ, sāhaṃ, ayye, ekissā āpattiyā gāmantarāya pakkhamānattaṃ yācāmī’’ti.
એવં તિક્ખત્તું યાચાપેત્વા બ્યત્તાય ભિક્ખુનિયા પટિબલાય સઙ્ઘો ઞાપેતબ્બો –
Evaṃ tikkhattuṃ yācāpetvā byattāya bhikkhuniyā paṭibalāya saṅgho ñāpetabbo –
‘‘સુણાતુ મે અય્યે સઙ્ઘો, અયં ઇત્થન્નામા ભિક્ખુની એકં આપત્તિં આપજ્જિ ગામન્તરં, સા સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા ગામન્તરાય પક્ખમાનત્તં યાચતિ, યદિ સઙ્ઘસ્સ પત્તકલ્લં, સઙ્ઘો ઇત્થન્નામાય ભિક્ખુનિયા એકિસ્સા આપત્તિયા ગામન્તરાય પક્ખમાનત્તં દદેય્ય, એસા ઞત્તિ.
‘‘Suṇātu me ayye saṅgho, ayaṃ itthannāmā bhikkhunī ekaṃ āpattiṃ āpajji gāmantaraṃ, sā saṅghaṃ ekissā āpattiyā gāmantarāya pakkhamānattaṃ yācati, yadi saṅghassa pattakallaṃ, saṅgho itthannāmāya bhikkhuniyā ekissā āpattiyā gāmantarāya pakkhamānattaṃ dadeyya, esā ñatti.
‘‘સુણાતુ મે અય્યે સઙ્ઘો, અયં…પે॰… દુતિયમ્પિ… તતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ. સુણાતુ મે અય્યે સઙ્ઘો…પે॰… દેતિ… દિન્નં સઙ્ઘેન ઇત્થન્નામાય ભિક્ખુનિયા એકિસ્સા આપત્તિયા ગામન્તરાય પક્ખમાનત્તં, ખમતિ સઙ્ઘસ્સ, તસ્મા તુણ્હી; એવમેતં ધારયામી’’તિ.
‘‘Suṇātu me ayye saṅgho, ayaṃ…pe… dutiyampi… tatiyampi etamatthaṃ vadāmi. Suṇātu me ayye saṅgho…pe… deti… dinnaṃ saṅghena itthannāmāya bhikkhuniyā ekissā āpattiyā gāmantarāya pakkhamānattaṃ, khamati saṅghassa, tasmā tuṇhī; evametaṃ dhārayāmī’’ti.
કમ્મવાચાપરિયોસાને વત્તં સમાદિયિત્વા ભિક્ખુમાનત્તકથાય વુત્તનયેનેવ સઙ્ઘસ્સ આરોચેત્વા નિક્ખિત્તવત્તં વસિતુકામાય તત્થેવ સઙ્ઘમજ્ઝે વા પક્કન્તાસુ ભિક્ખુનીસુ એકભિક્ખુનિયા વા દુતિયિકાય વા સન્તિકે વુત્તનયેનેવ નિક્ખિપિતબ્બં. અઞ્ઞિસ્સા પન આગન્તુકાય સન્તિકે આરોચેત્વા નિક્ખિપિતબ્બં. નિક્ખિત્તકાલતો પટ્ઠાય પકતત્તટ્ઠાને તિટ્ઠતિ. પુન સમાદિયિત્વા અરુણં ઉટ્ઠાપેન્તિયા પન ભિક્ખુનીનંયેવ સન્તિકે વસિતું ન લભતિ. ‘‘ઉભતોસઙ્ઘે પક્ખમાનત્તં ચરિતબ્બ’’ન્તિ હિ વુત્તં. તસ્મા અસ્સા આચરિયુપજ્ઝાયાહિ વિહારં ગન્ત્વા સઙ્ગાહકપક્ખે ઠિતો એકો મહાથેરો વા ધમ્મકથિકો વા ભિક્ખુ વત્તબ્બો – ‘‘એકિસ્સા ભિક્ખુનિયા વિનયકમ્મં કત્તબ્બમત્થિ, તત્ર નો અય્યા, ચત્તારો ભિક્ખૂ પેસેથા’’તિ. સઙ્ગહં અકાતું ન લબ્ભતિ, પેસેસ્સામીતિ વત્તબ્બં. ચતૂહિ પકતત્તભિક્ખુનીહિ માનત્તચારિનિં ભિક્ખુનિં ગહેત્વા અન્તોઅરુણેયેવ નિક્ખમિત્વા ગામૂપચારતો દ્વે લેડ્ડુપાતે અતિક્કમિત્વા મગ્ગા ઓક્કમ્મ ગુમ્બવતિઆદીહિ પટિચ્છન્નટ્ઠાને નિસીદિતબ્બં. વિહારૂપચારતોપિ દ્વે લેડ્ડુપાતા અતિક્કમિતબ્બા ચતૂહિ પકતત્તભિક્ખૂહિપિ તત્થ ગન્તબ્બં. ગન્ત્વા પન ભિક્ખુનીહિ સદ્ધિં ન એકટ્ઠાને નિસીદિતબ્બં, પટિક્કમિત્વા અવિદૂરટ્ઠાને નિસીદિતબ્બં. કુરુન્દિમહાપચ્ચરીસુ પન ‘‘ભિક્ખુનીહિપિ બ્યત્તં એકં વા દ્વે વા ઉપાસિકાયો ભિક્ખૂહિપિ એકં વા દ્વે વા ઉપાસકે અત્તરક્ખણત્થાય ગહેત્વા ગન્તબ્બ’’ન્તિ વુત્તં. કુરુન્દિયંયેવ ચ ભિક્ખુનુપસ્સયસ્સ ચ વિહારસ્સ ચ ઉપચારં મુઞ્ચિતું વટ્ટતી’’તિ વુત્તં, ગામસ્સાતિ ન વુત્તં.
Kammavācāpariyosāne vattaṃ samādiyitvā bhikkhumānattakathāya vuttanayeneva saṅghassa ārocetvā nikkhittavattaṃ vasitukāmāya tattheva saṅghamajjhe vā pakkantāsu bhikkhunīsu ekabhikkhuniyā vā dutiyikāya vā santike vuttanayeneva nikkhipitabbaṃ. Aññissā pana āgantukāya santike ārocetvā nikkhipitabbaṃ. Nikkhittakālato paṭṭhāya pakatattaṭṭhāne tiṭṭhati. Puna samādiyitvā aruṇaṃ uṭṭhāpentiyā pana bhikkhunīnaṃyeva santike vasituṃ na labhati. ‘‘Ubhatosaṅghe pakkhamānattaṃ caritabba’’nti hi vuttaṃ. Tasmā assā ācariyupajjhāyāhi vihāraṃ gantvā saṅgāhakapakkhe ṭhito eko mahāthero vā dhammakathiko vā bhikkhu vattabbo – ‘‘ekissā bhikkhuniyā vinayakammaṃ kattabbamatthi, tatra no ayyā, cattāro bhikkhū pesethā’’ti. Saṅgahaṃ akātuṃ na labbhati, pesessāmīti vattabbaṃ. Catūhi pakatattabhikkhunīhi mānattacāriniṃ bhikkhuniṃ gahetvā antoaruṇeyeva nikkhamitvā gāmūpacārato dve leḍḍupāte atikkamitvā maggā okkamma gumbavatiādīhi paṭicchannaṭṭhāne nisīditabbaṃ. Vihārūpacāratopi dve leḍḍupātā atikkamitabbā catūhi pakatattabhikkhūhipi tattha gantabbaṃ. Gantvā pana bhikkhunīhi saddhiṃ na ekaṭṭhāne nisīditabbaṃ, paṭikkamitvā avidūraṭṭhāne nisīditabbaṃ. Kurundimahāpaccarīsu pana ‘‘bhikkhunīhipi byattaṃ ekaṃ vā dve vā upāsikāyo bhikkhūhipi ekaṃ vā dve vā upāsake attarakkhaṇatthāya gahetvā gantabba’’nti vuttaṃ. Kurundiyaṃyeva ca bhikkhunupassayassa ca vihārassa ca upacāraṃ muñcituṃ vaṭṭatī’’ti vuttaṃ, gāmassāti na vuttaṃ.
એવં નિસિન્નેસુ પન ભિક્ખૂસુ ચ ભિક્ખુનીસુ ચ તાય ભિક્ખુનિયા ‘‘માનત્તં સમાદિયામિ, વત્તં સમાદિયામી’’તિ વત્તં સમાદિયિત્વા ભિક્ખુનીસઙ્ઘસ્સ તાવ એવં આરોચેતબ્બં –
Evaṃ nisinnesu pana bhikkhūsu ca bhikkhunīsu ca tāya bhikkhuniyā ‘‘mānattaṃ samādiyāmi, vattaṃ samādiyāmī’’ti vattaṃ samādiyitvā bhikkhunīsaṅghassa tāva evaṃ ārocetabbaṃ –
‘‘અહં, અય્યે, એકં આપત્તિં આપજ્જિં ગામન્તરં, સાહં સઙ્ઘં એકિસ્સા આપત્તિયા ગામન્તરાય પક્ખમાનત્તં યાચિં, તસ્સ મે સઙ્ઘો એકિસ્સા આપત્તિયા ગામન્તરાય પક્ખમાનત્તં અદાસિ, સાહં પક્ખમાનત્તં ચરામિ, ‘વેદયામહં, અય્યે, વેદયતી’તિ મં સઙ્ઘો ધારેતૂ’’તિ.
‘‘Ahaṃ, ayye, ekaṃ āpattiṃ āpajjiṃ gāmantaraṃ, sāhaṃ saṅghaṃ ekissā āpattiyā gāmantarāya pakkhamānattaṃ yāciṃ, tassa me saṅgho ekissā āpattiyā gāmantarāya pakkhamānattaṃ adāsi, sāhaṃ pakkhamānattaṃ carāmi, ‘vedayāmahaṃ, ayye, vedayatī’ti maṃ saṅgho dhāretū’’ti.
તતો ભિક્ખુસઙ્ઘસ્સ સન્તિકં ગન્ત્વા એવં આરોચેતબ્બં – ‘‘અહં, અય્યા, એકં આપત્તિં આપજ્જિં …પે॰… વેદયામહં, અય્યા, વેદયતીતિ મં સઙ્ઘો ધારેતૂ’’તિ. ઇધાપિ યાય કાયચિ ભાસાય આરોચેતું વટ્ટતિ.
Tato bhikkhusaṅghassa santikaṃ gantvā evaṃ ārocetabbaṃ – ‘‘ahaṃ, ayyā, ekaṃ āpattiṃ āpajjiṃ …pe… vedayāmahaṃ, ayyā, vedayatīti maṃ saṅgho dhāretū’’ti. Idhāpi yāya kāyaci bhāsāya ārocetuṃ vaṭṭati.
આરોચેત્વા ચ ભિક્ખુનિસઙ્ઘસ્સેવ સન્તિકે નિસીદિતબ્બં, આરોચિતકાલતો પટ્ઠાય ભિક્ખૂનં ગન્તું વટ્ટતિ. સચે સાસઙ્કં હોતિ, ભિક્ખુનિયો તત્થેવ ઠાનં પચ્ચાસીસન્તિ, ઠાતબ્બં. સચે અઞ્ઞો ભિક્ખુ વા ભિક્ખુની વા તં ઠાનં એતિ, પસ્સન્તિયા આરોચેતબ્બં. નો ચે આરોચેતિ, રત્તિચ્છેદો ચેવ વત્તભેદદુક્કટઞ્ચ. સચે અજાનન્તિયા એવ ઉપચારં ઓક્કમિત્વા ગચ્છતિ, રત્તિચ્છેદોવ હોતિ, ન વત્તભેદદુક્કટં. સચે ભિક્ખુનિયો ઉપજ્ઝાયાદીનં વત્તકરણત્થં પગેવ ગન્તુકામા હોન્તિ, રત્તિવિપ્પવાસગણઓહીયનગામન્તરાપત્તિરક્ખણત્થં એકં ભિક્ખુનિં ઠપેત્વા ગન્તબ્બં. તાય અરુણે ઉટ્ઠિતે તસ્સા સન્તિકે વત્તં નિક્ખિપિતબ્બં. એતેનુપાયેન અખણ્ડા પઞ્ચદસ રત્તિયો માનત્તં ચરિતબ્બં.
Ārocetvā ca bhikkhunisaṅghasseva santike nisīditabbaṃ, ārocitakālato paṭṭhāya bhikkhūnaṃ gantuṃ vaṭṭati. Sace sāsaṅkaṃ hoti, bhikkhuniyo tattheva ṭhānaṃ paccāsīsanti, ṭhātabbaṃ. Sace añño bhikkhu vā bhikkhunī vā taṃ ṭhānaṃ eti, passantiyā ārocetabbaṃ. No ce āroceti, ratticchedo ceva vattabhedadukkaṭañca. Sace ajānantiyā eva upacāraṃ okkamitvā gacchati, ratticchedova hoti, na vattabhedadukkaṭaṃ. Sace bhikkhuniyo upajjhāyādīnaṃ vattakaraṇatthaṃ pageva gantukāmā honti, rattivippavāsagaṇaohīyanagāmantarāpattirakkhaṇatthaṃ ekaṃ bhikkhuniṃ ṭhapetvā gantabbaṃ. Tāya aruṇe uṭṭhite tassā santike vattaṃ nikkhipitabbaṃ. Etenupāyena akhaṇḍā pañcadasa rattiyo mānattaṃ caritabbaṃ.
અનિક્ખિત્તવત્તાય પન પારિવાસિકક્ખન્ધકે વુત્તનયેનેવ સમ્મા વત્તિતબ્બં. અયં પન વિસેસો – ‘‘આગન્તુકસ્સ આરોચેતબ્બ’’ન્તિ એત્થ યત્તકા પુરેભત્તં વા પચ્છાભત્તં વા તં ગામં ભિક્ખૂ વા ભિક્ખુનિયો વા આગચ્છન્તિ, સબ્બેસં આરોચેતબ્બં. અનારોચેન્તિયા રત્તિચ્છેદો ચ વત્તભેદદુક્કટઞ્ચ. સચેપિ રત્તિં કોચિ ભિક્ખુ તં ગામૂપચારં ઓક્કમિત્વા ગચ્છતિ, રત્તિચ્છેદો હોતિયેવ, અજાનનપચ્ચયા પન વત્તભેદતો મુચ્ચતિ. કુરુન્દિઆદીસુ પન અનિક્ખિત્તવત્તભિક્ખૂનં વુત્તનયેનેવ કથેતબ્બન્તિ વુત્તં. તં પારિવાસિકવત્તાદીનં ઉપચારસીમાય પરિચ્છિન્નત્તા યુત્તતરં દિસ્સતિ. ઉપોસથે આરોચેતબ્બં, પવારણાય આરોચેતબ્બં, ચતુન્નં ભિક્ખૂનઞ્ચ ભિક્ખુનીનઞ્ચ દેવસિકં આરોચેતબ્બં. સચે ભિક્ખૂનં તસ્મિં ગામે ભિક્ખાચારો સમ્પજ્જતિ, તત્થેવ ગન્તબ્બં. નો ચે સમ્પજ્જતિ, અઞ્ઞત્ર ચરિત્વાપિ તત્ર આગન્ત્વા અત્તાનં દસ્સેત્વા ગન્તબ્બં. બહિગામે વા સઙ્કેતટ્ઠાનં કાતબ્બં – ‘‘અસુકસ્મિં નામ ઠાને અમ્હે પસ્સિસ્સસી’’તિ. તાય સઙ્કેતટ્ઠાનં ગન્ત્વા આરોચેતબ્બં. સઙ્કેતટ્ઠાને અદિસ્વા વિહારં ગન્ત્વા આરોચેતબ્બં. વિહારે સબ્બભિક્ખૂનં આરોચેતબ્બં. સચે સબ્બેસં સક્કા ન હોતિ આરોચેતું, બહિઉપચારસીમાય ઠત્વા ભિક્ખુનિયો પેસેતબ્બા. તાહિ આનીતાનં ચતુન્નં ભિક્ખૂનં આરોચેતબ્બં. સચે વિહારો દૂરો હોતિ સાસઙ્કો, ઉપાસકે ચ ઉપાસિકાયો ચ ગહેત્વા ગન્તબ્બં. સચે પન અયં એકા વસતિ, રત્તિવિપ્પવાસં આપજ્જતિ, તસ્માસ્સા એકા પકતત્તા ભિક્ખુની સમ્મન્નિત્વા દાતબ્બા એકચ્છન્ને વસનત્થાય.
Anikkhittavattāya pana pārivāsikakkhandhake vuttanayeneva sammā vattitabbaṃ. Ayaṃ pana viseso – ‘‘āgantukassa ārocetabba’’nti ettha yattakā purebhattaṃ vā pacchābhattaṃ vā taṃ gāmaṃ bhikkhū vā bhikkhuniyo vā āgacchanti, sabbesaṃ ārocetabbaṃ. Anārocentiyā ratticchedo ca vattabhedadukkaṭañca. Sacepi rattiṃ koci bhikkhu taṃ gāmūpacāraṃ okkamitvā gacchati, ratticchedo hotiyeva, ajānanapaccayā pana vattabhedato muccati. Kurundiādīsu pana anikkhittavattabhikkhūnaṃ vuttanayeneva kathetabbanti vuttaṃ. Taṃ pārivāsikavattādīnaṃ upacārasīmāya paricchinnattā yuttataraṃ dissati. Uposathe ārocetabbaṃ, pavāraṇāya ārocetabbaṃ, catunnaṃ bhikkhūnañca bhikkhunīnañca devasikaṃ ārocetabbaṃ. Sace bhikkhūnaṃ tasmiṃ gāme bhikkhācāro sampajjati, tattheva gantabbaṃ. No ce sampajjati, aññatra caritvāpi tatra āgantvā attānaṃ dassetvā gantabbaṃ. Bahigāme vā saṅketaṭṭhānaṃ kātabbaṃ – ‘‘asukasmiṃ nāma ṭhāne amhe passissasī’’ti. Tāya saṅketaṭṭhānaṃ gantvā ārocetabbaṃ. Saṅketaṭṭhāne adisvā vihāraṃ gantvā ārocetabbaṃ. Vihāre sabbabhikkhūnaṃ ārocetabbaṃ. Sace sabbesaṃ sakkā na hoti ārocetuṃ, bahiupacārasīmāya ṭhatvā bhikkhuniyo pesetabbā. Tāhi ānītānaṃ catunnaṃ bhikkhūnaṃ ārocetabbaṃ. Sace vihāro dūro hoti sāsaṅko, upāsake ca upāsikāyo ca gahetvā gantabbaṃ. Sace pana ayaṃ ekā vasati, rattivippavāsaṃ āpajjati, tasmāssā ekā pakatattā bhikkhunī sammannitvā dātabbā ekacchanne vasanatthāya.
એવં અખણ્ડં માનત્તં ચરિત્વા વીસતિગણે ભિક્ખુનિસઙ્ઘે વુત્તનયેનેવ અબ્ભાનં કાતબ્બં. સચે માનત્તં ચરમાના અન્તરાપત્તિં આપજ્જતિ, મૂલાય પટિકસ્સિત્વા તસ્સા આપત્તિયા માનત્તં દાતબ્બન્તિ કુરુન્દિયં વુત્તં. ઇદં ‘‘પક્ખમાનત્તં’’ નામ.
Evaṃ akhaṇḍaṃ mānattaṃ caritvā vīsatigaṇe bhikkhunisaṅghe vuttanayeneva abbhānaṃ kātabbaṃ. Sace mānattaṃ caramānā antarāpattiṃ āpajjati, mūlāya paṭikassitvā tassā āpattiyā mānattaṃ dātabbanti kurundiyaṃ vuttaṃ. Idaṃ ‘‘pakkhamānattaṃ’’ nāma.
‘‘સમોધાનમાનત્તં’’ પન તિવિધં હોતિ – ઓધાનસમોધાનં, અગ્ઘસમોધાનં, મિસ્સકસમોધાનન્તિ. તત્થ યદેતં પરતો ઉદાયિત્થેરસ્સ પઞ્ચાહપટિચ્છન્નાય આપત્તિયા પરિવાસં પરિવસન્તસ્સ પરિવાસે ચ માનત્તારહટ્ઠાને ચ અન્તરાપત્તિં આપજ્જિત્વા મૂલાયપટિકસ્સિતસ્સ ‘‘તેન હિ, ભિક્ખવે, સઙ્ઘો ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો તિસ્સન્નં આપત્તીનં છારત્તં માનત્તં દેતૂ’’તિ માનત્તં અનુઞ્ઞાતં, ઇદં ‘‘ઓધાનસમોધાનં’’ નામ. ઇદઞ્હિ પુનપ્પુનં મૂલાયપટિકસ્સનેન પરિવુત્થદિવસે ઓધુનિત્વા પુરિમાપત્તીહિ સદ્ધિં સમોધાય દિન્નં, તસ્મા ઓધાનસમોધાનન્તિ વુચ્ચતિ. કુરુન્દિયં પન ‘‘સમોધાનપરિવાસં વુત્થસ્સ દાતબ્બં માનત્તં સમોધાનમાનત્ત’’ન્તિ વુત્તં. તમ્પિ તેન પરિયાયેન યુજ્જતિ.
‘‘Samodhānamānattaṃ’’ pana tividhaṃ hoti – odhānasamodhānaṃ, agghasamodhānaṃ, missakasamodhānanti. Tattha yadetaṃ parato udāyittherassa pañcāhapaṭicchannāya āpattiyā parivāsaṃ parivasantassa parivāse ca mānattārahaṭṭhāne ca antarāpattiṃ āpajjitvā mūlāyapaṭikassitassa ‘‘tena hi, bhikkhave, saṅgho udāyissa bhikkhuno tissannaṃ āpattīnaṃ chārattaṃ mānattaṃ detū’’ti mānattaṃ anuññātaṃ, idaṃ ‘‘odhānasamodhānaṃ’’ nāma. Idañhi punappunaṃ mūlāyapaṭikassanena parivutthadivase odhunitvā purimāpattīhi saddhiṃ samodhāya dinnaṃ, tasmā odhānasamodhānanti vuccati. Kurundiyaṃ pana ‘‘samodhānaparivāsaṃ vutthassa dātabbaṃ mānattaṃ samodhānamānatta’’nti vuttaṃ. Tampi tena pariyāyena yujjati.
અગ્ઘસમોધાનં પન મિસ્સકસમોધાનઞ્ચ અગ્ઘસમોધાનમિસ્સકસમોધાનપરિવાસાવસાને દાતબ્બમાનત્તમેવ વુચ્ચતિ, તં પરિવાસકમ્મવાચાનુસારેન યોજેત્વા દાતબ્બં. એત્તાવતા યં વુત્તં ‘‘તેન હિ, ભિક્ખવે, સઙ્ઘો ઉદાયિસ્સ ભિક્ખુનો એકિસ્સા આપત્તિયા સઞ્ચેતનિકાય સુક્કવિસ્સટ્ઠિયા એકાહપટિચ્છન્નાય એકાહપરિવાસં દેતૂતિઆદિના નયેન પાળિયં અનેકેહિ આકારેહિ પરિવાસો ચ માનત્તઞ્ચ વુત્તં, તસ્સ યસ્મા આગતાગતઠાને વિનિચ્છયો વુચ્ચમાનો પાળિ વિય અતિવિત્થારં આપજ્જતિ, ન ચ સક્કા હોતિ સુખેન પરિગ્ગહેતું, તસ્મા નં સમોધાનેત્વા ઇધેવ દસ્સેસ્સામા’’તિ, તદિદં અત્થતો સમ્પાદિતં હોતિ.
Agghasamodhānaṃ pana missakasamodhānañca agghasamodhānamissakasamodhānaparivāsāvasāne dātabbamānattameva vuccati, taṃ parivāsakammavācānusārena yojetvā dātabbaṃ. Ettāvatā yaṃ vuttaṃ ‘‘tena hi, bhikkhave, saṅgho udāyissa bhikkhuno ekissā āpattiyā sañcetanikāya sukkavissaṭṭhiyā ekāhapaṭicchannāya ekāhaparivāsaṃ detūtiādinā nayena pāḷiyaṃ anekehi ākārehi parivāso ca mānattañca vuttaṃ, tassa yasmā āgatāgataṭhāne vinicchayo vuccamāno pāḷi viya ativitthāraṃ āpajjati, na ca sakkā hoti sukhena pariggahetuṃ, tasmā naṃ samodhānetvā idheva dassessāmā’’ti, tadidaṃ atthato sampāditaṃ hoti.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / વિનયપિટક • Vinayapiṭaka / ચૂળવગ્ગપાળિ • Cūḷavaggapāḷi / એકાહપ્પટિચ્છન્નપરિવાસં • Ekāhappaṭicchannaparivāsaṃ
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / સારત્થદીપની-ટીકા • Sāratthadīpanī-ṭīkā / પરિવાસકથાવણ્ણના • Parivāsakathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વજિરબુદ્ધિ-ટીકા • Vajirabuddhi-ṭīkā / પરિવાસકથાવણ્ણના • Parivāsakathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વિમતિવિનોદની-ટીકા • Vimativinodanī-ṭīkā / પટિચ્છન્નપરિવાસકથાવણ્ણના • Paṭicchannaparivāsakathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / પાચિત્યાદિયોજનાપાળિ • Pācityādiyojanāpāḷi / પટિચ્છન્નપરિવાસકથા • Paṭicchannaparivāsakathā