| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā |
ಪರಿವಾಸಕಥಾವಣ್ಣನಾ
Parivāsakathāvaṇṇanā
೧೦೨. ‘‘ಅನನ್ತರಾಯಿಕಸ್ಸ ಪನ ಅನ್ತರಾಯಿಕಸಞ್ಞಾಯ ಛಾದಯತೋ ಅಚ್ಛನ್ನಾವಾ’’ತಿ ಪಾಠೋ। ಅವೇರಿಭಾವೇನ ಸಭಾಗೋ ಅವೇರಿಸಭಾಗೋ। ‘‘ಸಭಾಗಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಂ ಆಪನ್ನಸ್ಸ ಪನ ಸನ್ತಿಕೇ ಆವಿ ಕಾತುಂ ನ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ ಪಸಙ್ಗತೋ ಇಧೇವ ಪಕಾಸಿತಂ। ಲಹುಕೇಸು ಪಟಿಕ್ಖೇಪೋ ನತ್ಥಿ। ತತ್ಥ ಞತ್ತಿಯಾ ಆವಿ ಕತ್ವಾ ಉಪೋಸಥಂ ಕಾತುಂ ಅನುಞ್ಞಾತತ್ತಾ ಲಹುಕಸಭಾಗಂ ಆವಿ ಕಾತುಂ ವಟ್ಟತೀತಿ। ಸಭಾಗಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಂ ಪನ ಞತ್ತಿಯಾ ಆರೋಚನಂ ನ ವಟ್ಟತೀತಿ ಕಿರ। ‘‘ತಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ ತಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಪಟಿಕರಿಸ್ಸತೀ’ತಿ (ಮಹಾವ॰ ೧೭೧) ವುತ್ತತ್ತಾ ಲಹುಕಸ್ಸೇವಾಯಮನುಞ್ಞಾತಾ । ನ ಹಿ ಸಕ್ಕಾ ಸುದ್ಧಸ್ಸ ಏಕಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಸ್ಸ ಪಟಿಕರಣಂ ಕಾತು’’ನ್ತಿ ಲಿಖಿತಂ। ಲಹುಕೇಸುಪಿ ಸಭಾಗಂ ಆವಿ ಕಾತುಂ ನ ವಟ್ಟತೀತಿ, ತಸ್ಮಾ ಏವ ಹಿ ಞತ್ತಿಯಾ ಆವಿಕರಣಂ ಅನುಞ್ಞಾತಂ, ಇತರಥಾ ತಂ ನಿರತ್ಥಕಂ ಸಿಯಾ। ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಾರೋಚನಸ್ಸ ವಟ್ಟತಿ, ತತೋ ನ ವಟ್ಟತೀತಿ ದೀಪನತ್ಥಮೇವ ಞತ್ತಿಯಾ ಆವಿಕರಣಮನುಞ್ಞಾತಂ, ತೇನೇವ ಇಧ ‘‘ಸಭಾಗಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಂ ಆಪನ್ನಸ್ಸಾ’’ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ। ಅಯಮತ್ಥೋ ‘‘ಏತ್ತಾವತಾ ತೇ ದ್ವೇ ನಿರಾಪತ್ತಿಕಾ ಹೋನ್ತಿ, ತೇಸಂ ಸನ್ತಿಕೇ ಸೇಸೇಹಿ ಸಭಾಗಾಪತ್ತಿಯೋ ದೇಸೇತಬ್ಬಾ’’ತಿ (ಕಙ್ಖಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ನಿದಾನವಣ್ಣನಾ) ವಚನೇನ ಕಙ್ಖಾವಿತರಣಿಯಂ ಪಕಾಸಿತೋವ। ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಂ ಪನ ಞತ್ತಿಯಾ ಆರೋಚೇತ್ವಾ ಉಪೋಸಥಂ ಕಾತುಂ ವಟ್ಟತಿ। ತಸ್ಸಾ ಞತ್ತಿಯಾ ಅಯಮತ್ಥೋ ಯದಾ ಸುದ್ಧಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಪಸ್ಸಿಸ್ಸತಿ, ತಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ ಆರೋಚನವಸೇನ ಪಟಿಕರಿಸ್ಸತಿ। ಏವಂ ಪಟಿಕತೇ ‘‘ನ ಚ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಾಪತ್ತಿಕೇನ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಸೋತಬ್ಬಂ, ಯೋ ಸುಣೇಯ್ಯ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸಾ’’ತಿ (ಚೂಳವ॰ ೩೮೬) ವುತ್ತಾಪತ್ತಿತೋ ಮೋಕ್ಖೋ ಹೋತೀತಿ, ತಸ್ಮಾ ‘‘ಗರುಕಂ ವಾ ಹೋತು ಲಹುಕಂ ವಾ, ಞತ್ತಿಯಾ ಆವಿ ಕಾತುಂ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ ವುತ್ತಂ, ಉಭೋಸು ನಯೇಸು ಯುತ್ತತರಂ ಗಹೇತಬ್ಬಂ।
102. ‘‘Anantarāyikassa pana antarāyikasaññāya chādayato acchannāvā’’ti pāṭho. Averibhāvena sabhāgo averisabhāgo. ‘‘Sabhāgasaṅghādisesaṃ āpannassa pana santike āvi kātuṃ na vaṭṭatī’’ti pasaṅgato idheva pakāsitaṃ. Lahukesu paṭikkhepo natthi. Tattha ñattiyā āvi katvā uposathaṃ kātuṃ anuññātattā lahukasabhāgaṃ āvi kātuṃ vaṭṭatīti. Sabhāgasaṅghādisesaṃ pana ñattiyā ārocanaṃ na vaṭṭatīti kira. ‘‘Tassa santike taṃ āpattiṃ paṭikarissatī’ti (mahāva. 171) vuttattā lahukassevāyamanuññātā . Na hi sakkā suddhassa ekassa santike saṅghādisesassa paṭikaraṇaṃ kātu’’nti likhitaṃ. Lahukesupi sabhāgaṃ āvi kātuṃ na vaṭṭatīti, tasmā eva hi ñattiyā āvikaraṇaṃ anuññātaṃ, itarathā taṃ niratthakaṃ siyā. Aññamaññārocanassa vaṭṭati, tato na vaṭṭatīti dīpanatthameva ñattiyā āvikaraṇamanuññātaṃ, teneva idha ‘‘sabhāgasaṅghādisesaṃ āpannassā’’tiādi vuttaṃ. Ayamattho ‘‘ettāvatā te dve nirāpattikā honti, tesaṃ santike sesehi sabhāgāpattiyo desetabbā’’ti (kaṅkhā. aṭṭha. nidānavaṇṇanā) vacanena kaṅkhāvitaraṇiyaṃ pakāsitova. Saṅghādisesaṃ pana ñattiyā ārocetvā uposathaṃ kātuṃ vaṭṭati. Tassā ñattiyā ayamattho yadā suddhaṃ bhikkhuṃ passissati, tassa santike ārocanavasena paṭikarissati. Evaṃ paṭikate ‘‘na ca, bhikkhave, sāpattikena pātimokkhaṃ sotabbaṃ, yo suṇeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti (cūḷava. 386) vuttāpattito mokkho hotīti, tasmā ‘‘garukaṃ vā hotu lahukaṃ vā, ñattiyā āvi kātuṃ vaṭṭatī’’ti vuttaṃ, ubhosu nayesu yuttataraṃ gahetabbaṃ.
ನಾಮಞ್ಚೇವ ಆಪತ್ತಿ ಚಾತಿ ‘‘ತೇನ ತೇನ ವೀತಿಕ್ಕಮೇನಾಪನ್ನಾಪತ್ತಿ ಆಪತ್ತಿ। ನಾಮನ್ತಿ ತಸ್ಸಾ ಆಪತ್ತಿಯಾ ನಾಮ’’ನ್ತಿ ಲಿಖಿತಂ। ಆರೋಚೇತ್ವಾ ನಿಕ್ಖಿಪಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಆರೋಚನಂ ವತ್ತಭೇದದುಕ್ಕಟಪಅಹರಣಪ್ಪಯೋಜನನ್ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ಅಕಾರಣಮೇತನ್ತಿ ‘‘ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಾ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಆಪಜ್ಜಿ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತೇ ವುಟ್ಠಾನತೋ।
Nāmañceva āpatti cāti ‘‘tena tena vītikkamenāpannāpatti āpatti. Nāmanti tassā āpattiyā nāma’’nti likhitaṃ. Ārocetvā nikkhipitabbanti ettha ārocanaṃ vattabhedadukkaṭapaaharaṇappayojananti veditabbaṃ. Akāraṇametanti ‘‘sambahulā saṅghādisesā āpattiyo āpajji’’nti vutte vuṭṭhānato.
ದಸಸತಂ ರತ್ತಿಸತನ್ತಿ ದಸಸತಂ ಆಪತ್ತಿಯೋ ರತ್ತಿಸತಂ ಛಾದೇತ್ವಾತಿ ಯೋಜೇತಬ್ಬಂ। ಅಗ್ಘಸಮೋಧಾನೋ ನಾಮ ಸಭಾಗವತ್ಥುಕಾಯೋ ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಆಪನ್ನಸ್ಸ ಬಹುರತ್ತಿಂ ಪಟಿಚ್ಛಾದಿತಾಪತ್ತಿಯಂ ನಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ದಾತಬ್ಬೋ, ಇತರೋ ನಾನಾವತ್ಥುಕಾನಂ ವಸೇನಾತಿ ಅಯಮೇತೇಸಂ ವಿಸೇಸೋತಿ।
Dasasataṃ rattisatanti dasasataṃ āpattiyo rattisataṃ chādetvāti yojetabbaṃ. Agghasamodhāno nāma sabhāgavatthukāyo sambahulā āpattiyo āpannassa bahurattiṃ paṭicchāditāpattiyaṃ nikkhipitvā dātabbo, itaro nānāvatthukānaṃ vasenāti ayametesaṃ visesoti.
ಪರಿವಾಸಕಥಾವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Parivāsakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
‘‘ಗಾಮಸ್ಸಾತಿ ನ ವುತ್ತ’’ನ್ತಿ ವಚನತೋ ಕಿರ ಗಾಮೂಪಚಾರೇಪಿ ವಟ್ಟತೀತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋತಿ ಲಿಖಿತಂ। ವುತ್ತಞ್ಚ ‘‘ಅಯಂ ಪನ ವಿಸೇಸೋ’’ತಿ। ‘‘ಏತ್ಥ ಅಟ್ಠಕಥಾಚರಿಯಾವ ಪಮಾಣಂ। ಯುತ್ತಂ ನ ದಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಲಿಖಿತಂ। ಅನುಗಣ್ಠಿಪದೇ ಪನ ‘‘ಅಯಂ ಪನ ವಿಸೇಸೋ, ಆಗನ್ತುಕಸ್ಸ…ಪೇ॰… ಓಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ಗಚ್ಛತಿ, ರತ್ತಿಚ್ಛೇದೋ ಹೋತಿಯೇವಾ’’ತಿ ವಚನೇ ಹೇಟ್ಠಾ ‘‘ಅನ್ತೋಅರುಣೇ ಏವ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಗಾಮೂಪಚಾರತೋ ದ್ವೇ ಲೇಡ್ಡುಪಾತೇ ಅತಿಕ್ಕಮಿತ್ವಾ’’ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ಗರುಂ ಕತ್ವಾ ವಚನತೋ, ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಗರುಕವಸೇನೇವ ತತ್ಥ ತತ್ಥ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಂ ಪಞ್ಞತ್ತತ್ತಾ ಚ ತದನುರೂಪವಸೇನೇವ ಅಟ್ಠಕಥಾಚರಿಯೇನ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಗರುಂ ಕತ್ವಾ ಮಾನತ್ತಚರಣವಿಧಿದಸ್ಸನತ್ಥಂ ‘‘ಯತ್ತಕಾ ಪುರೇಭತ್ತಂ ವಾ’’ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ। ಕುರುನ್ದಿಆದೀಸು ವುತ್ತವಚನೇನ ಕರೋನ್ತಸ್ಸಪಿ ದೋಸೋ ನತ್ಥೀತಿ ದಸ್ಸೇತುಂ ಕೇವಲಂ ಲಕ್ಖಣಮತ್ತಮೇವ ವುತ್ತಂ, ತದುಭಯಮ್ಪಿ ತೇನ ತೇನ ಪರಿಯಾಯೇನ ಯುಜ್ಜತಿ, ವಿನಿಚ್ಛಯೇ ಪತ್ತೇ ಲಕ್ಖಣೇ ಏವ ಠಾತಬ್ಬತೋ ಕುರುನ್ದಿಆದೀಸು ವುತ್ತವಚನಂ ಪಚ್ಛಾ ವುತ್ತಂ। ಪಯೋಗೋ ಪನ ಪುರಿಮೋವ। ಯಥಾ ಚೇತ್ಥ, ತಥಾ ಸಚೇ ಕಾಚಿ ಭಿಕ್ಖುನೀ ದ್ವೇ ಲೇಡ್ಡುಪಾತೇ ಅನತಿಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ಅರುಣಂ ಉಟ್ಠಪೇತಿ, ದೋಸೋ ನತ್ಥಿ, ತಥಾಪಿ ಸಬ್ಬಟ್ಠಕಥಾಸು ವುತ್ತತ್ತಾ ‘‘ಪುರಿಮಮೇವ ಆಚಿಣ್ಣ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತಂ। ಪರಿವಾಸವತ್ತಾದೀನನ್ತಿ ‘‘ಪರಿವಾಸನಿಸ್ಸಯಪಟಿಪ್ಪಸ್ಸದ್ಧಿಆದೀನಂ ಉಪಚಾರಸೀಮಾಯ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ನತ್ತಾ ಭಿಕ್ಖುನುಪಸ್ಸಯಸ್ಸ ಉಪಚಾರಸೀಮಾವ ಗಹೇತಬ್ಬಾ, ನ ಗಾಮೋ’’ತಿ ಲಿಖಿತಂ। ‘‘ತಸ್ಮಿಂ ಗಾಮೇ ಭಿಕ್ಖಾಚಾರೋ ಸಮ್ಪಜ್ಜತೀ’ತಿಆದಿ ಪವಾರಿತವಸೇನ ವುತ್ತಂ। ನ ಹಿ ತತ್ಥ ಅನ್ತೋಗಾಮೇ ವಿಹಾರೋ ಅತ್ಥೀ’’ತಿ ಚ ಲಿಖಿತಂ, ‘‘ತಮ್ಪಿ ತೇನ ಪರಿಯಾಯೇನ ಯುಜ್ಜತಿ, ನ ಅತ್ಥತೋ’’ತಿ ಚ।
‘‘Gāmassātina vutta’’nti vacanato kira gāmūpacārepi vaṭṭatīti adhippāyoti likhitaṃ. Vuttañca ‘‘ayaṃ pana viseso’’ti. ‘‘Ettha aṭṭhakathācariyāva pamāṇaṃ. Yuttaṃ na dissatī’’ti likhitaṃ. Anugaṇṭhipade pana ‘‘ayaṃ pana viseso, āgantukassa…pe… okkamitvā gacchati, ratticchedo hotiyevā’’ti vacane heṭṭhā ‘‘antoaruṇe eva nikkhamitvā gāmūpacārato dve leḍḍupāte atikkamitvā’’tiādinā nayena garuṃ katvā vacanato, bhikkhunīnaṃ garukavaseneva tattha tattha sikkhāpadānaṃ paññattattā ca tadanurūpavaseneva aṭṭhakathācariyena bhikkhunīnaṃ garuṃ katvā mānattacaraṇavidhidassanatthaṃ ‘‘yattakā purebhattaṃ vā’’tiādi vuttaṃ. Kurundiādīsu vuttavacanena karontassapi doso natthīti dassetuṃ kevalaṃ lakkhaṇamattameva vuttaṃ, tadubhayampi tena tena pariyāyena yujjati, vinicchaye patte lakkhaṇe eva ṭhātabbato kurundiādīsu vuttavacanaṃ pacchā vuttaṃ. Payogo pana purimova. Yathā cettha, tathā sace kāci bhikkhunī dve leḍḍupāte anatikkamitvā aruṇaṃ uṭṭhapeti, doso natthi, tathāpi sabbaṭṭhakathāsu vuttattā ‘‘purimameva āciṇṇa’’nti vuttaṃ. Parivāsavattādīnanti ‘‘parivāsanissayapaṭippassaddhiādīnaṃ upacārasīmāya paricchinnattā bhikkhunupassayassa upacārasīmāva gahetabbā, na gāmo’’ti likhitaṃ. ‘‘Tasmiṃ gāme bhikkhācāro sampajjatī’tiādi pavāritavasena vuttaṃ. Na hi tattha antogāme vihāro atthī’’ti ca likhitaṃ, ‘‘tampi tena pariyāyena yujjati, na atthato’’ti ca.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಚೂಳವಗ್ಗಪಾಳಿ • Cūḷavaggapāḷi / ಏಕಾಹಪ್ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಪರಿವಾಸಂ • Ekāhappaṭicchannaparivāsaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಚೂಳವಗ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಪರಿವಾಸಕಥಾ • Paṭicchannaparivāsakathā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ಪರಿವಾಸಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Parivāsakathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಪರಿವಾಸಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Paṭicchannaparivāsakathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಪರಿವಾಸಕಥಾ • Paṭicchannaparivāsakathā
