Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਨੇਤ੍ਤਿਪ੍ਪਕਰਣ-ਟੀਕਾ • Nettippakaraṇa-ṭīkā |
੯. ਪਰਿવਤ੍ਤਨਹਾਰવਿਭਙ੍ਗવਣ੍ਣਨਾ
9. Parivattanahāravibhaṅgavaṇṇanā
੩੫. ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਸ੍ਸ…ਪੇ॰… ਨਿਜ੍ਜਿਣ੍ਣਾ ਭવਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯਥਾ ਮਗ੍ਗਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿવਸੇਨਤ੍ਥੋ વੁਤ੍ਤੋ, ਏવਂ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸਕਤਾਕਮ੍ਮਪਥਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠੀਨਮ੍ਪਿ વਸੇਨ ਅਤ੍ਥੋ ਲਬ੍ਭਤੇવ। ਕਮ੍ਮਪਥਕਥਾ ਹੇਸਾ। ਯਥਾવੁਤ੍ਤੇਨਾਕਾਰੇਨਾਤਿ ‘‘ਅવਿਮੁਤ੍ਤਾવ ਸਮਾਨਾ’’ਤਿ, ‘‘ਅવਿਮੁਤ੍ਤਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਚ વੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰੇਨ। ਮਿਚ੍ਛਾਭਿਨਿવੇਸવਸੇਨਾਤਿ ਅਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਂ ਏવ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋਤਿ, ਅਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਂ ਏવ ਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕੋਤਿ, ਅਸਨ੍ਤਂ ਏવ ਪਨ ਸਨ੍ਤਨ੍ਤਿ, ਅਨਰਿਯਂ ਏવ ਅਰਿਯੋਤਿ વਿਪਰੀਤਾਭਿਨਿવੇਸવਸੇਨ । ਮਿਚ੍ਛਾਧਿਮੋਕ੍ਖੋਤਿ ਅਯਾਥਾવਪਸਾਦੋ, ਅਯਾਥਾવਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨਂ વਾ। ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਮੋਹੋ ਮਿਚ੍ਛਾવਿਮੁਤ੍ਤਿਞਾਣਦਸ੍ਸਨਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ।
35.Sammādiṭṭhissa…pe… nijjiṇṇā bhavatīti ettha yathā maggasammādiṭṭhivasenattho vutto, evaṃ kammassakatākammapathasammādiṭṭhīnampi vasena attho labbhateva. Kammapathakathā hesā. Yathāvuttenākārenāti ‘‘avimuttāva samānā’’ti, ‘‘avimuttiya’’nti ca vuttappakārena. Micchābhinivesavasenāti asammāsambuddhaṃ eva sammāsambuddhoti, aniyyānikaṃ eva niyyānikoti, asantaṃ eva pana santanti, anariyaṃ eva ariyoti viparītābhinivesavasena . Micchādhimokkhoti ayāthāvapasādo, ayāthāvasanniṭṭhānaṃ vā. Uppannamoho micchāvimuttiñāṇadassananti sambandho.
੩੬. વਾਦਾਨਂ વਾ ਅਨੁવਾਦਾ વਾਦਾਨੁવਾਦਾ, ਤੇਸਂ વਾਦਾਨਂ ਉਪਾਦਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। વਾਦਾਨੁਪવਤ੍ਤਿਯੋਤਿ વਾਦਾਨਂ ਦੋਸਾਨਂ ਅਨੁਪવਤ੍ਤਿਯੋ।
36. Vādānaṃ vā anuvādā vādānuvādā, tesaṃ vādānaṃ upādāti attho. Vādānupavattiyoti vādānaṃ dosānaṃ anupavattiyo.
ਅਨ੍ਤਦ੍વਯਪਰਿવਤ੍ਤਨਨ੍ਤਿ ਕਾਮਸੁਖਅਤ੍ਤਕਿਲਮਥਾਨੁਯੋਗਸਙ੍ਖਾਤਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਦ੍વਯਸ੍ਸ ਪਟਿਪਕ੍ਖવਸੇਨ ਪਰਿવਤ੍ਤਨਂ।
Antadvayaparivattananti kāmasukhaattakilamathānuyogasaṅkhātassa antadvayassa paṭipakkhavasena parivattanaṃ.
ਏਤੇਸੁਪਿ વਾਰੇਸੂਤਿ ‘‘ਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕੋ ਧਮ੍ਮੋ ਤੇਸਂ ਅਧਮ੍ਮੋ, ਸੁਖੋ ਤੇਸਂ ਅਧਮ੍ਮੋ’’ਤਿ ਚ ਇਮੇਸੁ વਾਰੇਸੁ। વੁਤ੍ਤਨਯੇਨਾਤਿ ਯਦਿ ਅਤ੍ਤਪਰਿਤਾਪਨਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਦੁਕ੍ਖਾਪਨਂ ਧਮ੍ਮੋ, ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਪਟਿવਿਰੁਦ੍ਧੋ ਅਧਮ੍ਮੋ ਸਿਯਾ, ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਚ ਸੁਖਪਟਿવਿਰੁਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਝਾਨਮਗ੍ਗਫਲਸੁਖਸ੍ਸ, ਅਨવਜ੍ਜਪਚ੍ਚਯਪਰਿਭੋਗਸੁਖਸ੍ਸ ਚ ਤੇਸਂ ਅਧਮ੍ਮਭਾવੋ ਆਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਏવਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬਾ। ‘‘ਯਂ ਯਂ વਾ ਪਨਾਤਿਆਦਿਨਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਅવਸੇਸਪਾਠਾਮਸਨਂ। ਏਤ੍ਥ ਯਂ ਯਂ વਾ ਪਨ ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਯਂ વਾ ਤਂ વਾ ਧਮ੍ਮਂ, ਕੁਸਲਂ વਾ ਅਕੁਸਲਂ વਾ ਇਟ੍ਠਂ વਾ ਅਨਿਟ੍ਠਂ વਾਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਰੋਚਯਤਿ વਾ ਉਪਗਚ੍ਛਤਿ વਾਤਿ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਰੋਚਤਿ, ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਉਪਗਚ੍ਛਤੀਤਿ। ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਯੋ ਪਟਿਪਕ੍ਖੋਤਿ ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਰੁਚਿਤਸ੍ਸ, ਉਪਗਤਸ੍ਸ વਾ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਯੋ ਪਟਿਪਕ੍ਖੋ ਨਾਮ। ਸ੍વਸ੍ਸ ਅਨਿਟ੍ਠਤੋ ਅਜ੍ਝਾਪਨ੍ਨੋ ਭવਤੀਤਿ ਯੋ ਧਮ੍ਮੋ ਅਸ੍ਸ ਰੁਚਿਤਸ੍ਸ, ਉਪਗਤਸ੍ਸ વਾ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਨਿਟ੍ਠਤੋ ਪਚ੍ਚਨੀਕਤੋ ਅਬ੍ਭੁਪਗਤੋ ਹੋਤਿ, ਤੇਨ ਪਟਿਪਕ੍ਖੇਨ ਦੇਸਨਾਯ ਪਰਿવਤ੍ਤਨਂ ਪਰਿવਤ੍ਤਨੋ ਹਾਰੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਪਟਿਪਕ੍ਖਸ੍ਸ ਲਕ੍ਖਣਂ વਿਭਾવੇਤੀ’’ਤਿ।
Etesupi vāresūti ‘‘niyyāniko dhammo tesaṃ adhammo, sukho tesaṃ adhammo’’ti ca imesu vāresu. Vuttanayenāti yadi attaparitāpanaṃ attano dukkhāpanaṃ dhammo, dhammassa paṭiviruddho adhammo siyā, dukkhassa ca sukhapaṭiviruddhanti jhānamaggaphalasukhassa, anavajjapaccayaparibhogasukhassa ca tesaṃ adhammabhāvo āpajjatīti evaṃ vattabbā. ‘‘Yaṃ yaṃ vā panātiādinā’’ti idaṃ avasesapāṭhāmasanaṃ. Ettha yaṃ yaṃ vā pana dhammanti yaṃ vā taṃ vā dhammaṃ, kusalaṃ vā akusalaṃ vā iṭṭhaṃ vā aniṭṭhaṃ vāti vuttaṃ hoti. Rocayati vā upagacchati vāti cittena rocati, diṭṭhiyā upagacchatīti. Tassa tassa dhammassa yo paṭipakkhoti tassa tassa rucitassa, upagatassa vā dhammassa yo paṭipakkho nāma. Svassa aniṭṭhato ajjhāpanno bhavatīti yo dhammo assa rucitassa, upagatassa vā dhammassa aniṭṭhato paccanīkato abbhupagato hoti, tena paṭipakkhena desanāya parivattanaṃ parivattano hāroti attho. Tenāha ‘‘paṭipakkhassa lakkhaṇaṃ vibhāvetī’’ti.
ਪਰਿવਤ੍ਤਨਹਾਰવਿਭਙ੍ਗવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Parivattanahāravibhaṅgavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ • Khuddakanikāya / ਨੇਤ੍ਤਿਪ੍ਪਕਰਣਪਾਲ਼ਿ • Nettippakaraṇapāḷi / ੯. ਪਰਿવਤ੍ਤਨਹਾਰવਿਭਙ੍ਗੋ • 9. Parivattanahāravibhaṅgo
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ਨੇਤ੍ਤਿਪ੍ਪਕਰਣ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Nettippakaraṇa-aṭṭhakathā / ੯. ਪਰਿવਤ੍ਤਨਹਾਰવਿਭਙ੍ਗવਣ੍ਣਨਾ • 9. Parivattanahāravibhaṅgavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Khuddakanikāya (ṭīkā) / ਨੇਤ੍ਤਿવਿਭਾવਿਨੀ • Nettivibhāvinī / ੯. ਪਰਿવਤ੍ਤਨਹਾਰવਿਭਙ੍ਗવਿਭਾવਨਾ • 9. Parivattanahāravibhaṅgavibhāvanā