Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / అఙ్గుత్తరనికాయ (టీకా) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā)

    నమో తస్స భగవతో అరహతో సమ్మాసమ్బుద్ధస్స

    Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa

    అఙ్గుత్తరనికాయే

    Aṅguttaranikāye

    ఛక్కనిపాత-టీకా

    Chakkanipāta-ṭīkā

    ౧. పఠమపణ్ణాసకం

    1. Paṭhamapaṇṇāsakaṃ

    ౧. ఆహునేయ్యవగ్గో

    1. Āhuneyyavaggo

    ౧. పఠమఆహునేయ్యసుత్తవణ్ణనా

    1. Paṭhamaāhuneyyasuttavaṇṇanā

    . ఛక్కనిపాతస్స పఠమే చక్ఖునా రూపం దిస్వాతి నిస్సయవోహారేన వుత్తం. ససమ్భారకనిద్దేసోయం యథా ‘‘ధనునా విజ్ఝతీ’’తి, తస్మా నిస్సయసీసేన నిస్సితస్స గహణం దట్ఠబ్బం. తేనాయమత్థో ‘‘చక్ఖుద్వారే రూపారమ్మణే ఆపాథగతే తం రూపం చక్ఖువిఞ్ఞాణేన దిస్వా’’తి. నేవ సుమనో హోతీతి జవనక్ఖణే ఇట్ఠే ఆరమ్మణే రాగం అనుప్పాదేన్తో నేవ సుమనో హోతి గేహస్సితపేమవసేనపి మగ్గేన సబ్బసో రాగస్స సముచ్ఛిన్నత్తా. న దుమ్మనోతి అనిట్ఠే అదుస్సన్తో న దుమ్మనో. పసాదఞ్ఞథత్తవసేనపి ఇట్ఠేపి అనిట్ఠేపి మజ్ఝత్తేపి ఆరమ్మణే న సమం సమ్మా అయోనిసో గహణం అసమపేక్ఖనం. అయఞ్చస్స పటిపత్తి సతివేపుల్లప్పత్తియా పఞ్ఞావేపుల్లప్పత్తియా చాతి ఆహ ‘‘సతో సమ్పజానో హుత్వా’’తి. సతియా యుత్తత్తా సతో. సమ్పజఞ్ఞేన యుత్తత్తా సమ్పజానో. ఞాణుప్పత్తిపచ్చయరహితకాలేపి పవత్తిభేదనతో ‘‘సతతవిహారో కథితో’’తి వుత్తం. సతతవిహారోతి ఖీణాసవస్స నిచ్చవిహారో సబ్బదా పవత్తనకవిహారో. ఠపేత్వా హి సమాపత్తివేలం భవఙ్గవేలఞ్చ ఖీణాసవా ఇమినావ ఛళఙ్గుపేక్ఖావిహారేన విహరన్తి.

    1. Chakkanipātassa paṭhame cakkhunā rūpaṃ disvāti nissayavohārena vuttaṃ. Sasambhārakaniddesoyaṃ yathā ‘‘dhanunā vijjhatī’’ti, tasmā nissayasīsena nissitassa gahaṇaṃ daṭṭhabbaṃ. Tenāyamattho ‘‘cakkhudvāre rūpārammaṇe āpāthagate taṃ rūpaṃ cakkhuviññāṇena disvā’’ti. Neva sumano hotīti javanakkhaṇe iṭṭhe ārammaṇe rāgaṃ anuppādento neva sumano hoti gehassitapemavasenapi maggena sabbaso rāgassa samucchinnattā. Na dummanoti aniṭṭhe adussanto na dummano. Pasādaññathattavasenapi iṭṭhepi aniṭṭhepi majjhattepi ārammaṇe na samaṃ sammā ayoniso gahaṇaṃ asamapekkhanaṃ. Ayañcassa paṭipatti sativepullappattiyā paññāvepullappattiyā cāti āha ‘‘sato sampajāno hutvā’’ti. Satiyā yuttattā sato. Sampajaññena yuttattā sampajāno. Ñāṇuppattipaccayarahitakālepi pavattibhedanato ‘‘satatavihāro kathito’’ti vuttaṃ. Satatavihāroti khīṇāsavassa niccavihāro sabbadā pavattanakavihāro. Ṭhapetvā hi samāpattivelaṃ bhavaṅgavelañca khīṇāsavā imināva chaḷaṅgupekkhāvihārena viharanti.

    ఏత్థ చ ‘‘ఛసు ద్వారేసుపి ఉపేక్ఖకో విహరతీ’’తి ఇమినా ఛళఙ్గుపేక్ఖా కథితా. ‘‘సమ్పజానో’’తి వచనతో పన చత్తారి ఞాణసమ్పయుత్తచిత్తాని లబ్భన్తి తేహి వినా సమ్పజానతాయ అసమ్భవతో. సతతవిహారభావతో అట్ఠ మహాకిరియచిత్తాని లబ్భన్తి. ‘‘నేవ సుమనో న దుమ్మనో’’తి వచనతో అట్ఠ మహాకిరియచిత్తాని, హసితుప్పాదో, వోట్ఠబ్బనఞ్చాతి దస చిత్తాని లబ్భన్తి. రాగదోససహజాతానం సోమనస్సదోమనస్సానం అభావో తేసమ్పి సాధారణోతి ఛళఙ్గుపేక్ఖావసేన ఆగతానం ఇమేసం సతతవిహారానం సోమనస్సం కథం లబ్భతీతి చే? ఆసేవనతో. కిఞ్చాపి ఖీణాసవో ఇట్ఠానిట్ఠేపి ఆరమ్మణే మజ్ఝత్తో వియ బహులం ఉపేక్ఖకో విహరతి అత్తనో పరిసుద్ధపకతిభావావిజహనతో, కదాచి పన తథా చేతోభిసఙ్ఖారాభావే యం తం సభావతో ఇట్ఠం ఆరమ్మణం, తస్స యాథావసభావగ్గహణవసేనపి అరహతో చిత్తం పుబ్బాసేవనవసేన సోమనస్ససహగతం హుత్వా పవత్తతేవ.

    Ettha ca ‘‘chasu dvāresupi upekkhako viharatī’’ti iminā chaḷaṅgupekkhā kathitā. ‘‘Sampajāno’’ti vacanato pana cattāri ñāṇasampayuttacittāni labbhanti tehi vinā sampajānatāya asambhavato. Satatavihārabhāvato aṭṭha mahākiriyacittāni labbhanti. ‘‘Neva sumano na dummano’’ti vacanato aṭṭha mahākiriyacittāni, hasituppādo, voṭṭhabbanañcāti dasa cittāni labbhanti. Rāgadosasahajātānaṃ somanassadomanassānaṃ abhāvo tesampi sādhāraṇoti chaḷaṅgupekkhāvasena āgatānaṃ imesaṃ satatavihārānaṃ somanassaṃ kathaṃ labbhatīti ce? Āsevanato. Kiñcāpi khīṇāsavo iṭṭhāniṭṭhepi ārammaṇe majjhatto viya bahulaṃ upekkhako viharati attano parisuddhapakatibhāvāvijahanato, kadāci pana tathā cetobhisaṅkhārābhāve yaṃ taṃ sabhāvato iṭṭhaṃ ārammaṇaṃ, tassa yāthāvasabhāvaggahaṇavasenapi arahato cittaṃ pubbāsevanavasena somanassasahagataṃ hutvā pavattateva.

    పఠమఆహునేయ్యసుత్తవణ్ణనా నిట్ఠితా.

    Paṭhamaāhuneyyasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / అఙ్గుత్తరనికాయ • Aṅguttaranikāya / ౧. పఠమఆహునేయ్యసుత్తం • 1. Paṭhamaāhuneyyasuttaṃ

    అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / అఙ్గుత్తరనికాయ (అట్ఠకథా) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ౧. పఠమఆహునేయ్యసుత్తవణ్ణనా • 1. Paṭhamaāhuneyyasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact