Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / અઙ્ગુત્તરનિકાય (ટીકા) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā)

    નમો તસ્સ ભગવતો અરહતો સમ્માસમ્બુદ્ધસ્સ

    Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa

    અઙ્ગુત્તરનિકાયે

    Aṅguttaranikāye

    છક્કનિપાત-ટીકા

    Chakkanipāta-ṭīkā

    ૧. પઠમપણ્ણાસકં

    1. Paṭhamapaṇṇāsakaṃ

    ૧. આહુનેય્યવગ્ગો

    1. Āhuneyyavaggo

    ૧. પઠમઆહુનેય્યસુત્તવણ્ણના

    1. Paṭhamaāhuneyyasuttavaṇṇanā

    . છક્કનિપાતસ્સ પઠમે ચક્ખુના રૂપં દિસ્વાતિ નિસ્સયવોહારેન વુત્તં. સસમ્ભારકનિદ્દેસોયં યથા ‘‘ધનુના વિજ્ઝતી’’તિ, તસ્મા નિસ્સયસીસેન નિસ્સિતસ્સ ગહણં દટ્ઠબ્બં. તેનાયમત્થો ‘‘ચક્ખુદ્વારે રૂપારમ્મણે આપાથગતે તં રૂપં ચક્ખુવિઞ્ઞાણેન દિસ્વા’’તિ. નેવ સુમનો હોતીતિ જવનક્ખણે ઇટ્ઠે આરમ્મણે રાગં અનુપ્પાદેન્તો નેવ સુમનો હોતિ ગેહસ્સિતપેમવસેનપિ મગ્ગેન સબ્બસો રાગસ્સ સમુચ્છિન્નત્તા. ન દુમ્મનોતિ અનિટ્ઠે અદુસ્સન્તો ન દુમ્મનો. પસાદઞ્ઞથત્તવસેનપિ ઇટ્ઠેપિ અનિટ્ઠેપિ મજ્ઝત્તેપિ આરમ્મણે ન સમં સમ્મા અયોનિસો ગહણં અસમપેક્ખનં. અયઞ્ચસ્સ પટિપત્તિ સતિવેપુલ્લપ્પત્તિયા પઞ્ઞાવેપુલ્લપ્પત્તિયા ચાતિ આહ ‘‘સતો સમ્પજાનો હુત્વા’’તિ. સતિયા યુત્તત્તા સતો. સમ્પજઞ્ઞેન યુત્તત્તા સમ્પજાનો. ઞાણુપ્પત્તિપચ્ચયરહિતકાલેપિ પવત્તિભેદનતો ‘‘સતતવિહારો કથિતો’’તિ વુત્તં. સતતવિહારોતિ ખીણાસવસ્સ નિચ્ચવિહારો સબ્બદા પવત્તનકવિહારો. ઠપેત્વા હિ સમાપત્તિવેલં ભવઙ્ગવેલઞ્ચ ખીણાસવા ઇમિનાવ છળઙ્ગુપેક્ખાવિહારેન વિહરન્તિ.

    1. Chakkanipātassa paṭhame cakkhunā rūpaṃ disvāti nissayavohārena vuttaṃ. Sasambhārakaniddesoyaṃ yathā ‘‘dhanunā vijjhatī’’ti, tasmā nissayasīsena nissitassa gahaṇaṃ daṭṭhabbaṃ. Tenāyamattho ‘‘cakkhudvāre rūpārammaṇe āpāthagate taṃ rūpaṃ cakkhuviññāṇena disvā’’ti. Neva sumano hotīti javanakkhaṇe iṭṭhe ārammaṇe rāgaṃ anuppādento neva sumano hoti gehassitapemavasenapi maggena sabbaso rāgassa samucchinnattā. Na dummanoti aniṭṭhe adussanto na dummano. Pasādaññathattavasenapi iṭṭhepi aniṭṭhepi majjhattepi ārammaṇe na samaṃ sammā ayoniso gahaṇaṃ asamapekkhanaṃ. Ayañcassa paṭipatti sativepullappattiyā paññāvepullappattiyā cāti āha ‘‘sato sampajāno hutvā’’ti. Satiyā yuttattā sato. Sampajaññena yuttattā sampajāno. Ñāṇuppattipaccayarahitakālepi pavattibhedanato ‘‘satatavihāro kathito’’ti vuttaṃ. Satatavihāroti khīṇāsavassa niccavihāro sabbadā pavattanakavihāro. Ṭhapetvā hi samāpattivelaṃ bhavaṅgavelañca khīṇāsavā imināva chaḷaṅgupekkhāvihārena viharanti.

    એત્થ ચ ‘‘છસુ દ્વારેસુપિ ઉપેક્ખકો વિહરતી’’તિ ઇમિના છળઙ્ગુપેક્ખા કથિતા. ‘‘સમ્પજાનો’’તિ વચનતો પન ચત્તારિ ઞાણસમ્પયુત્તચિત્તાનિ લબ્ભન્તિ તેહિ વિના સમ્પજાનતાય અસમ્ભવતો. સતતવિહારભાવતો અટ્ઠ મહાકિરિયચિત્તાનિ લબ્ભન્તિ. ‘‘નેવ સુમનો ન દુમ્મનો’’તિ વચનતો અટ્ઠ મહાકિરિયચિત્તાનિ, હસિતુપ્પાદો, વોટ્ઠબ્બનઞ્ચાતિ દસ ચિત્તાનિ લબ્ભન્તિ. રાગદોસસહજાતાનં સોમનસ્સદોમનસ્સાનં અભાવો તેસમ્પિ સાધારણોતિ છળઙ્ગુપેક્ખાવસેન આગતાનં ઇમેસં સતતવિહારાનં સોમનસ્સં કથં લબ્ભતીતિ ચે? આસેવનતો. કિઞ્ચાપિ ખીણાસવો ઇટ્ઠાનિટ્ઠેપિ આરમ્મણે મજ્ઝત્તો વિય બહુલં ઉપેક્ખકો વિહરતિ અત્તનો પરિસુદ્ધપકતિભાવાવિજહનતો, કદાચિ પન તથા ચેતોભિસઙ્ખારાભાવે યં તં સભાવતો ઇટ્ઠં આરમ્મણં, તસ્સ યાથાવસભાવગ્ગહણવસેનપિ અરહતો ચિત્તં પુબ્બાસેવનવસેન સોમનસ્સસહગતં હુત્વા પવત્તતેવ.

    Ettha ca ‘‘chasu dvāresupi upekkhako viharatī’’ti iminā chaḷaṅgupekkhā kathitā. ‘‘Sampajāno’’ti vacanato pana cattāri ñāṇasampayuttacittāni labbhanti tehi vinā sampajānatāya asambhavato. Satatavihārabhāvato aṭṭha mahākiriyacittāni labbhanti. ‘‘Neva sumano na dummano’’ti vacanato aṭṭha mahākiriyacittāni, hasituppādo, voṭṭhabbanañcāti dasa cittāni labbhanti. Rāgadosasahajātānaṃ somanassadomanassānaṃ abhāvo tesampi sādhāraṇoti chaḷaṅgupekkhāvasena āgatānaṃ imesaṃ satatavihārānaṃ somanassaṃ kathaṃ labbhatīti ce? Āsevanato. Kiñcāpi khīṇāsavo iṭṭhāniṭṭhepi ārammaṇe majjhatto viya bahulaṃ upekkhako viharati attano parisuddhapakatibhāvāvijahanato, kadāci pana tathā cetobhisaṅkhārābhāve yaṃ taṃ sabhāvato iṭṭhaṃ ārammaṇaṃ, tassa yāthāvasabhāvaggahaṇavasenapi arahato cittaṃ pubbāsevanavasena somanassasahagataṃ hutvā pavattateva.

    પઠમઆહુનેય્યસુત્તવણ્ણના નિટ્ઠિતા.

    Paṭhamaāhuneyyasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / અઙ્ગુત્તરનિકાય • Aṅguttaranikāya / ૧. પઠમઆહુનેય્યસુત્તં • 1. Paṭhamaāhuneyyasuttaṃ

    અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / અઙ્ગુત્તરનિકાય (અટ્ઠકથા) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ૧. પઠમઆહુનેય્યસુત્તવણ્ણના • 1. Paṭhamaāhuneyyasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact