| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
೨. ದೇವಪುತ್ತಸಂಯುತ್ತಂ
2. Devaputtasaṃyuttaṃ
೧. ಪಠಮವಗ್ಗೋ
1. Paṭhamavaggo
೧. ಪಠಮಕಸ್ಸಪಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
1. Paṭhamakassapasuttavaṇṇanā
೮೨. ದೇವಸ್ಸ ಪುತ್ತೋ ದೇವಪುತ್ತೋ। ದೇವಾನಂ ಜನಕಜನೇತಬ್ಬಸಮ್ಬನ್ಧಾಭಾವತೋ ಕಥಮಯಂ ದೇವಪುತ್ತೋತಿ ವುಚ್ಚತೀತಿ ಆಹ ‘‘ದೇವಾನಂ ಹೀ’’ತಿಆದಿ। ‘‘ಅಪಾಕಟೋ ಅಞ್ಞತರೋತಿ ವುಚ್ಚತೀ’’ತಿ ಇದಂ ಯೇಭುಯ್ಯವಸೇನ ವುತ್ತಂ। ಪಾಕಟೋಪಿ ಹಿ ಕತ್ಥಚಿ ‘‘ಅಞ್ಞತರೋ’’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ। ಹೇಟ್ಠಾ ದೇವತಾಸಂಯುತ್ತೇ ‘‘ಅಪಾಕಟಾ ಅಞ್ಞತರಾ ದೇವತಾ’’ತಿ ವತ್ವಾ ಇಧ ‘‘ಪಾಕಟೋ ದೇವಪುತ್ತೋ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ತಥಾ ಹಿಸ್ಸ ಕಸ್ಸಪೋತಿ ಗೋತ್ತನಾಮಂ ಗಹಿತಂ, ತಞ್ಚ ಖೋ ಪುರಿಮಜಾತಿಸಿದ್ಧಸಮಞ್ಞಾವಸೇನ। ಅನುಸಾಸನಂ ಅನುಸಾಸೋ, ತಂ ಅನುಸಾಸಂ। ಭಿಕ್ಖುನಿದ್ದೇಸನ್ತಿ ಭಿಕ್ಖುಸದ್ದಸ್ಸ ನಿದ್ದೇಸಂ। ಭಿಕ್ಖುಓವಾದನ್ತಿ ಭಿಕ್ಖುಭಾವಾವಹಂ ಓವಾದಂ। ಯದಿ ಪನ ನ ಅಸ್ಸೋಸಿ, ಕಥಮಯಂ ಪಞ್ಹಂ ಕಥೇಸೀತಿ? ಅಞ್ಞತೋ ಸುತಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ಪಞ್ಹಂ ಕಥೇಸಿ, ನ ಪನ ಭಗವತೋ ಸಮ್ಮುಖಾ ಸುತಭಾವೇನ।
82. Devassa putto devaputto. Devānaṃ janakajanetabbasambandhābhāvato kathamayaṃ devaputtoti vuccatīti āha ‘‘devānaṃ hī’’tiādi. ‘‘Apākaṭo aññataroti vuccatī’’ti idaṃ yebhuyyavasena vuttaṃ. Pākaṭopi hi katthaci ‘‘aññataro’’ti vuccati. Heṭṭhā devatāsaṃyutte ‘‘apākaṭā aññatarā devatā’’ti vatvā idha ‘‘pākaṭo devaputto’’ti vuttaṃ. Tathā hissa kassapoti gottanāmaṃ gahitaṃ, tañca kho purimajātisiddhasamaññāvasena. Anusāsanaṃ anusāso, taṃ anusāsaṃ. Bhikkhuniddesanti bhikkhusaddassa niddesaṃ. Bhikkhuovādanti bhikkhubhāvāvahaṃ ovādaṃ. Yadi pana na assosi, kathamayaṃ pañhaṃ kathesīti? Aññato sutaṃ nissāya pañhaṃ kathesi, na pana bhagavato sammukhā sutabhāvena.
ತೇಸನ್ತಿ ಯಥಾವುತ್ತಾನಂ ತಿಣ್ಣಂ ಪುಗ್ಗಲಾನಂ। ‘‘ಕಥೇತುಕಾಮೋ ಚೇವಾ’’ತಿಆದಿನಾ ಹಿ ಚತುತ್ಥಂ ಇಧ ಉದ್ಧಟಂ। ತತ್ಥ ಆದಿತೋ ತಿಣ್ಣಂ ಭಗವಾ ಪಞ್ಹಂ ಭಾರಂ ನ ಕರೋತಿ ಏಕೇಕಙ್ಗವೇಕಲ್ಲತೋ ಚೇವ ಅಙ್ಗದ್ವಯವೇಕಲ್ಲತೋ ಚ, ಚತುತ್ಥಸ್ಸ ಪನ ಉಭಯಙ್ಗಪಾರಿಪೂರತ್ತಾ ಭಾರಂ ಕರೋತೀತಿ ಆಹ ‘‘ಅಯಂ ಪನಾ’’ತಿಆದಿ।
Tesanti yathāvuttānaṃ tiṇṇaṃ puggalānaṃ. ‘‘Kathetukāmo cevā’’tiādinā hi catutthaṃ idha uddhaṭaṃ. Tattha ādito tiṇṇaṃ bhagavā pañhaṃ bhāraṃ na karoti ekekaṅgavekallato ceva aṅgadvayavekallato ca, catutthassa pana ubhayaṅgapāripūrattā bhāraṃ karotīti āha ‘‘ayaṃ panā’’tiādi.
ಗಾಥಾಯಂ ‘‘ಸುಭಾಸಿತಸ್ಸಾ’’ತಿ ಉಪಯೋಗತ್ಥೇ ಸಾಮಿವಚನನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ಸುಭಾಸಿತಂ ಸಿಕ್ಖೇಯ್ಯಾ’’ತಿ। ಚತುಸಚ್ಚಾದಿನಿಸ್ಸಿತಂ ಬುದ್ಧವಚನಂ ಸಿಕ್ಖನ್ತೋ ಚತುಬ್ಬಿಧಂ ವಚೀಸುಚರಿತಂ ಸಿಕ್ಖತಿ ನಾಮಾತಿ ಆಹ ‘‘ಚತುಸಚ್ಚನಿಸ್ಸಿತಂ…ಪೇ॰… ಸಿಕ್ಖೇಯ್ಯಾ’’ತಿ। ಅವಧಾರಣೇನ ತಪ್ಪಟಿಪಕ್ಖಂ ಪಟಿನಿವತ್ತೇತಿ। ಉಪಾಸಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಆಸೇವಿತಬ್ಬಂ ಭಾವೇತಬ್ಬಂ ಬಹುಲೀಕಾತಬ್ಬಂ। ಅಟ್ಠತಿಂಸಭೇದಂ ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನನ್ತಿ ಇದಂ ತಸ್ಸ ವಿಪಸ್ಸನಾಪದಟ್ಠಾನತಂ ಹದಯೇ ಠಪೇತ್ವಾ ವುತ್ತಂ। ತಥಾ ಹಿ ವುತ್ತಂ ‘‘ದುತಿಯಪದೇನ ಅಧಿಪಞ್ಞಾಸಿಕ್ಖಾ ಕಥಿತಾ’’ತಿ। ಯೇ ಪನ ‘‘ದುತಿಯಪದೇನ ಅಧಿಚಿತ್ತಸಿಕ್ಖಾ ಚಿತ್ತವೂಪಸಮೇನ ಅಧಿಪಞ್ಞಾಸಿಕ್ಖಾ’’ತಿ ಪಠನ್ತಿ, ತೇಸಂ ಪದೇನ ಅಟ್ಠತಿಂಸಪ್ಪಭೇದಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಂ ಸುದ್ಧಸಮಥಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಸ್ಸೇವ ಗಹಣಂ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ। ಯದಿ ಏವಂ ‘‘ಅಟ್ಠಸಮಾಪತ್ತಿವಸೇನಾ’’ತಿ ಇದಂ ಕಥನ್ತಿ? ‘‘ತಂ ವಿಪಸ್ಸನಾಧಿಟ್ಠಾನಾನಂ ಸಮಾಪತ್ತೀನಂ ವಸೇನ ಕಥಿತ’’ನ್ತಿ ವದನ್ತಿ। ಏವಞ್ಚ ಕತ್ವಾ ‘‘ದುತಿಯಪದೇನ ಅಧಿಪಞ್ಞಾಸಿಕ್ಖಾ’’ತಿ ಇದಂ ವಚನಂ ಸಮತ್ಥಿತಂ ಹೋತಿ। ಸಿಕ್ಖನಂ ನಾಮ ಆಸೇವನನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ಭಾವೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ’’ತಿ। ಉಪಾಸನನ್ತಿ ಪಯಿರುಪಾಸನಂ। ತಞ್ಚ ಖೋ ಅಸ್ಸುತಪರಿಯಾಪುಣನಕಮ್ಮಟ್ಠಾನುಗ್ಗಹಾದಿವಸೇನ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ‘‘ತಮ್ಪೀ’’ತಿಆದಿಮಾಹ। ಅಧಿಸೀಲಸಿಕ್ಖಾ ಕಥಿತಾ ಲಕ್ಖಣಹಾರನಯೇನ। ವಚೀಸುಚರಿತಸ್ಸ ಹಿ ಸೀಲಸಭಾವತ್ತಾ ತಗ್ಗಹಣೇನೇವ ತದೇಕಲಕ್ಖಣಂ ಕಾಯಸುಚರಿತಮ್ಪಿ ಇತರಮ್ಪಿ ಗಹಿತಮೇವಾತಿ। ಏತ್ಥ ಚ ಅಧಿಸೀಲಸಿಕ್ಖಾಯ ಚಿತ್ತವಿವೇಕೋ, ಅಧಿಪಞ್ಞಾಸಿಕ್ಖಾಯ ಉಪಧಿವಿವೇಕೋ, ಅಧಿಚಿತ್ತಸಿಕ್ಖಾಯ ಕಾಯವಿವೇಕೋ ಕಥಿತೋ, ಕಾಯವಿವೇಕೋ ಪನ ಸರೂಪೇನೇವ ಪಾಳಿಯಂ ಗಹಿತೋತಿ ತಿವಿಧಸ್ಸಪಿ ವಿವೇಕಸ್ಸ ಪಕಾಸಿತತ್ತಂ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ। ಸೇಸಂ ಸುವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಮೇವ।
Gāthāyaṃ ‘‘subhāsitassā’’ti upayogatthe sāmivacananti āha ‘‘subhāsitaṃ sikkheyyā’’ti. Catusaccādinissitaṃ buddhavacanaṃ sikkhanto catubbidhaṃ vacīsucaritaṃ sikkhati nāmāti āha ‘‘catusaccanissitaṃ…pe… sikkheyyā’’ti. Avadhāraṇena tappaṭipakkhaṃ paṭinivatteti. Upāsitabbanti āsevitabbaṃ bhāvetabbaṃ bahulīkātabbaṃ. Aṭṭhatiṃsabhedaṃ kammaṭṭhānanti idaṃ tassa vipassanāpadaṭṭhānataṃ hadaye ṭhapetvā vuttaṃ. Tathā hi vuttaṃ ‘‘dutiyapadena adhipaññāsikkhā kathitā’’ti. Ye pana ‘‘dutiyapadena adhicittasikkhā cittavūpasamena adhipaññāsikkhā’’ti paṭhanti, tesaṃ padena aṭṭhatiṃsappabhedakammaṭṭhānaṃ suddhasamathakammaṭṭhānasseva gahaṇaṃ daṭṭhabbaṃ. Yadi evaṃ ‘‘aṭṭhasamāpattivasenā’’ti idaṃ kathanti? ‘‘Taṃ vipassanādhiṭṭhānānaṃ samāpattīnaṃ vasena kathita’’nti vadanti. Evañca katvā ‘‘dutiyapadena adhipaññāsikkhā’’ti idaṃ vacanaṃ samatthitaṃ hoti. Sikkhanaṃ nāma āsevananti āha ‘‘bhāveyyāti attho’’ti. Upāsananti payirupāsanaṃ. Tañca kho assutapariyāpuṇanakammaṭṭhānuggahādivasena dassento ‘‘tampī’’tiādimāha. Adhisīlasikkhā kathitā lakkhaṇahāranayena. Vacīsucaritassa hi sīlasabhāvattā taggahaṇeneva tadekalakkhaṇaṃ kāyasucaritampi itarampi gahitamevāti. Ettha ca adhisīlasikkhāya cittaviveko, adhipaññāsikkhāya upadhiviveko, adhicittasikkhāya kāyaviveko kathito, kāyaviveko pana sarūpeneva pāḷiyaṃ gahitoti tividhassapi vivekassa pakāsitattaṃ daṭṭhabbaṃ. Sesaṃ suviññeyyameva.
ಪಠಮಕಸ್ಸಪಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Paṭhamakassapasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya / ೧. ಪಠಮಕಸ್ಸಪಸುತ್ತಂ • 1. Paṭhamakassapasuttaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ೧. ಪಠಮಕಸ್ಸಪಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 1. Paṭhamakassapasuttavaṇṇanā
