| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
੯-੧੦. ਪਠਮਕਥਾવਤ੍ਥੁਸੁਤ੍ਤਾਦਿવਣ੍ਣਨਾ
9-10. Paṭhamakathāvatthusuttādivaṇṇanā
੬੯-੭੦. ਨવਮੇ (ਦੀ॰ ਨਿ॰ ਟੀ॰ ੧.੧੭; ਦੀ॰ ਨਿ॰ ਅਭਿ॰ ਟੀ॰ ੧.੧੭; ਸਂ॰ ਨਿ॰ ਟੀ॰ ੨.੫.੧੦੮੦) ਦੁਗ੍ਗਤਿਤੋ ਸਂਸਾਰਤੋ ਚ ਨਿਯ੍ਯਾਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਨਿਯ੍ਯਾਨਂ, ਸਗ੍ਗਮਗ੍ਗੋ, ਮੋਕ੍ਖਮਗ੍ਗੋ ਚ। ਤਂ ਨਿਯ੍ਯਾਨਂ ਅਰਹਤਿ, ਨਿਯ੍ਯਾਨੇ વਾ ਨਿਯੁਤ੍ਤਾ, ਨਿਯ੍ਯਾਨਂ વਾ ਫਲਭੂਤਂ ਏਤਿਸ੍ਸਾ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਾ। વਚੀਦੁਚ੍ਚਰਿਤਸਂਕਿਲੇਸਤੋ ਨਿਯ੍ਯਾਤੀਤਿ વਾ ਈਕਾਰਸ੍ਸ ਰਸ੍ਸਤ੍ਤਂ, ਯਕਾਰਸ੍ਸ ਚ ਕਕਾਰਂ ਕਤ੍વਾ ਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਾ, ਚੇਤਨਾਯ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮ੍ਫਪ੍ਪਲਾਪਾ વੇਰਮਣਿ। ਤਪ੍ਪਟਿਪਕ੍ਖਤੋ ਅਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਾ, ਤਸ੍ਸਾ ਭਾવੋ ਅਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਤ੍ਤਾ। ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਭੂਤਨ੍ਤਿ ਤਿਰੋਕਰਣਭੂਤਂ। ਗੇਹਸ੍ਸਿਤਕਥਾਤਿ ਗੇਹਪ੍ਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਾ। ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਭਾવੇਤਿ ਅਨਿਚ੍ਚਤਾਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਚਤੁਸਚ੍ਚਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਭਾવੇ।
69-70. Navame (dī. ni. ṭī. 1.17; dī. ni. abhi. ṭī. 1.17; saṃ. ni. ṭī. 2.5.1080) duggatito saṃsārato ca niyyāti etenāti niyyānaṃ, saggamaggo, mokkhamaggo ca. Taṃ niyyānaṃ arahati, niyyāne vā niyuttā, niyyānaṃ vā phalabhūtaṃ etissā atthīti niyyānikā. Vacīduccaritasaṃkilesato niyyātīti vā īkārassa rassattaṃ, yakārassa ca kakāraṃ katvā niyyānikā, cetanāya saddhiṃ samphappalāpā veramaṇi. Tappaṭipakkhato aniyyānikā, tassā bhāvo aniyyānikattaṃ, tasmā aniyyānikattā. Tiracchānabhūtanti tirokaraṇabhūtaṃ. Gehassitakathāti gehappaṭisaṃyuttā. Kammaṭṭhānabhāveti aniccatāpaṭisaṃyuttacatusaccakammaṭṭhānabhāve.
ਸਹ ਅਤ੍ਥੇਨਾਤਿ ਸਾਤ੍ਥਕਂ, ਹਿਤਪ੍ਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ‘‘ਸੁਰਾਕਥਾ’’ਤਿਪਿ ਪਾਠੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਸੁਰਾਕਥਨ੍ਤਿ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਪਨਾ’’ਤਿ। ਸਾ ਪਨੇਸਾ ਕਥਾ ‘‘ਏવਰੂਪਾ ਨવਸੁਰਾ ਪੀਤਾ ਰਤਿਜਨਨੀ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਅਸ੍ਸਾਦવਸੇਨ ਨ વਟ੍ਟਤਿ, ਆਦੀਨવવਸੇਨ ਪਨ ‘‘ਉਮ੍ਮਤ੍ਤਕਸਂવਤ੍ਤਨਿਕਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ વਟ੍ਟਤਿ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਨੇਕવਿਧਂ…ਪੇ॰… ਆਦੀਨવવਸੇਨ વਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ। વਿਸਿਖਾਤਿ ਘਰਸਨ੍ਨਿવੇਸੋ। વਿਸਿਖਾਗਹਣੇਨ ਚ ਤਨ੍ਨਿવਾਸਿਨੋ ਗਹਿਤਾ ‘‘ਗਾਮੋ ਆਗਤੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ વਿਯ। ਤੇਨੇવਾਹ ‘‘ਸੂਰਾ ਸਮਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਚ ‘‘ਸਦ੍ਧਾ ਪਸਨ੍ਨਾ’’ਤਿ ਚ। ਕੁਮ੍ਭਟ੍ਠਾਨਪ੍ਪਦੇਸੇਨ ਕੁਮ੍ਭਦਾਸਿਯੋ વੁਤ੍ਤਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਕੁਮ੍ਭਦਾਸਿਕਥਾ વਾ’’ਤਿ।
Saha atthenāti sātthakaṃ, hitappaṭisaṃyuttanti attho. ‘‘Surākathā’’tipi pāṭhoti āha ‘‘surākathanti pāḷiyaṃ panā’’ti. Sā panesā kathā ‘‘evarūpā navasurā pītā ratijananī hotī’’ti assādavasena na vaṭṭati, ādīnavavasena pana ‘‘ummattakasaṃvattanikā’’tiādinā nayena vaṭṭati. Tenāha ‘‘anekavidhaṃ…pe… ādīnavavasena vaṭṭatī’’ti. Visikhāti gharasanniveso. Visikhāgahaṇena ca tannivāsino gahitā ‘‘gāmo āgato’’tiādīsu viya. Tenevāha ‘‘sūrā samatthā’’ti ca ‘‘saddhā pasannā’’ti ca. Kumbhaṭṭhānappadesena kumbhadāsiyo vuttāti āha ‘‘kumbhadāsikathā vā’’ti.
ਰਾਜਕਥਾਦਿਪੁਰਿਮਕਥਾਯ , ਲੋਕਕ੍ਖਾਯਿਕਾਦਿਪਚ੍ਛਿਮਕਥਾਯ વਾ વਿਨਿਮੁਤ੍ਤਾ ਪੁਰਿਮਪਚ੍ਛਿਮਕਥਾ વਿਮੁਤ੍ਤਾ। ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਠਿਤਿਸਂਹਾਰਾਦਿવਸੇਨ ਲੋਕਂ ਅਕ੍ਖਾਯਤੀਤਿ ਲੋਕਕ੍ਖਾਯਿਕਾ। ਅਸੁਕੇਨ ਨਾਮਾਤਿ ਪਜਾਪਤਿਨਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨਾ, ਇਸ੍ਸਰੇਨ વਾ। વਿਤਣ੍ਡਸਲ੍ਲਾਪਕਥਾਤਿ ‘‘ਅਟ੍ਠੀਨਂ ਸੇਤਤ੍ਤਾ ਸੇਤੋਤਿ ਨ વਤ੍ਤਬ੍ਬੋ, ਪਤ੍ਤਾਨਂ ਕਾਲ਼ਤ੍ਤਾ ਕਾਲ਼ੋਤਿ ਪਨ વਤ੍ਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ ਏવਮਾਦਿਕਾ। ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ‘‘ਸੇਲਪੁਪ੍ਫਲਕਾਨਿ વਿਯ ਜੀવਿਦਾવਿਰਪਾਰਯਤ੍ਤਿવਿਸਾਲਾ ਨਤ੍ਥਿ, ਯਂ ਯੋ ਕੋਚਿ ਤਿਰਿਯਾਮਾਨਾ ਕਤਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਏવਮਾਦੀਨਂ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ। ਸਾਗਰਦੇવੇਨਾਤਿ ਸਾਗਰਪੁਤ੍ਤਰਾਜੂਹਿ। ਖਤੋਤਿ ਏਤਂ ਏਕવਚਨਂ ਤੇਹਿ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਖਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਸਾਗਰਦੇવੇਨ ਖਤਤ੍ਤਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਸਹਮੁਦ੍ਦਾ ਸਮੁਦ੍ਦੋਤਿ વੁਤ੍ਤੋ। ਭવਤਿ વਦ੍ਧਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਭવੋ। ਭવਾਭવਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਇਤਿਭવਾਭવਕਥਾ। ਏਤ੍ਥ ਚ ਭવੋਤਿ ਸਸ੍ਸਤਂ, ਅਭવੋਤਿ ਉਚ੍ਛੇਦਂ। ਭવੋਤਿ વੁਦ੍ਧਿ, ਅਭવੋਤਿ ਹਾਨਿ। ਭવੋਤਿ ਕਾਮਸੁਖਂ, ਅਭવੋਤਿ ਅਤ੍ਤਕਿਲਮਥੋਤਿ ਇਤਿ ਇਮਾਯ ਛਬ੍ਬਿਧਾਯ ਇਤਿਭવਾਭવਕਥਾਯ ਸਦ੍ਧਿਂ ਬਾਤ੍ਤਿਂਸ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਕਥਾ ਨਾਮ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਅਥ વਾ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਸਰੂਪਤੋ ਅਨਾਗਤਾਪਿ ਅਰਞ੍ਞਪਬ੍ਬਤਨਦੀਦੀਪਕਥਾ ਇਤਿਸਦ੍ਦੇਨ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਿਤ੍વਾ ਬਾਤ੍ਤਿਂਸ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਕਥਾ વੁਤ੍ਤਾ। ਦਸਮੇ ਨਤ੍ਥਿ વਤ੍ਤਬ੍ਬਂ।
Rājakathādipurimakathāya , lokakkhāyikādipacchimakathāya vā vinimuttā purimapacchimakathā vimuttā. Uppattiṭhitisaṃhārādivasena lokaṃ akkhāyatīti lokakkhāyikā. Asukena nāmāti pajāpatinā brahmunā, issarena vā. Vitaṇḍasallāpakathāti ‘‘aṭṭhīnaṃ setattā setoti na vattabbo, pattānaṃ kāḷattā kāḷoti pana vattabbo’’ti evamādikā. Ādi-saddena ‘‘selapupphalakāni viya jīvidāvirapārayattivisālā natthi, yaṃ yo koci tiriyāmānā katattā’’ti evamādīnaṃ saṅgaho daṭṭhabbo. Sāgaradevenāti sāgaraputtarājūhi. Khatoti etaṃ ekavacanaṃ tehi paccekaṃ khatattā ‘‘sāgaradevena khatattā’’ti vuttaṃ. Sahamuddā samuddoti vutto. Bhavati vaddhati etenāti bhavo. Bhavābhavā hontīti itibhavābhavakathā. Ettha ca bhavoti sassataṃ, abhavoti ucchedaṃ. Bhavoti vuddhi, abhavoti hāni. Bhavoti kāmasukhaṃ, abhavoti attakilamathoti iti imāya chabbidhāya itibhavābhavakathāya saddhiṃ bāttiṃsa tiracchānakathā nāma honti. Atha vā pāḷiyaṃ sarūpato anāgatāpi araññapabbatanadīdīpakathā itisaddena saṅgaṇhitvā bāttiṃsa tiracchānakathā vuttā. Dasame natthi vattabbaṃ.
ਪਠਮਕਥਾવਤ੍ਥੁਸੁਤ੍ਤਾਦਿવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Paṭhamakathāvatthusuttādivaṇṇanā niṭṭhitā.
ਯਮਕવਗ੍ਗવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Yamakavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ • Aṅguttaranikāya
੯. ਪਠਮਕਥਾવਤ੍ਥੁਸੁਤ੍ਤਂ • 9. Paṭhamakathāvatthusuttaṃ
੧੦. ਦੁਤਿਯਕਥਾવਤ੍ਥੁਸੁਤ੍ਤਂ • 10. Dutiyakathāvatthusuttaṃ
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ੯-੧੦. ਕਥਾવਤ੍ਥੁਸੁਤ੍ਤਦ੍વਯવਣ੍ਣਨਾ • 9-10. Kathāvatthusuttadvayavaṇṇanā
