Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / વિમાનવત્થુ-અટ્ઠકથા • Vimānavatthu-aṭṭhakathā

    ૮. પઠમકુણ્ડલીવિમાનવણ્ણના

    8. Paṭhamakuṇḍalīvimānavaṇṇanā

    અલઙ્કતો મલ્યધરો સુવત્થોતિ કુણ્ડલીવિમાનં. તસ્સ કા ઉપત્તિ? ભગવા સાવત્થિયં વિહરતિ જેતવને. તેન સમયેન દ્વે અગ્ગસાવકા સપરિવારા કાસીસુ ચારિકં ચરન્તા સૂરિયત્થઙ્ગમનવેલાયં અઞ્ઞતરં વિહારં પાપુણિંસુ. તં પવત્તિં સુત્વા તસ્સ વિહારસ્સ ગોચરગામે અઞ્ઞતરો ઉપાસકો થેરે ઉપસઙ્કમિત્વા વન્દિત્વા પાદધોવનં પાદબ્ભઞ્જનતેલં મઞ્ચપીઠં પચ્ચત્થરણં પદીપિયઞ્ચ ઉપનેત્વા સ્વાતનાય ચ નિમન્તેત્વા દુતિયદિવસે મહાદાનં પવત્તેસિ, થેરા તસ્સ અનુમોદનં વત્વા પક્કમિંસુ. સો અપરેન સમયેન કાલં કત્વા તાવતિંસેસુ દ્વાદસયોજનિકે કનકવિમાને નિબ્બત્તિ. તં આયસ્મા મહામોગ્ગલ્લાનત્થેરો ઇમાહિ ગાથાહિ પટિપુચ્છિ –

    Alaṅkatomalyadharo suvatthoti kuṇḍalīvimānaṃ. Tassa kā upatti? Bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane. Tena samayena dve aggasāvakā saparivārā kāsīsu cārikaṃ carantā sūriyatthaṅgamanavelāyaṃ aññataraṃ vihāraṃ pāpuṇiṃsu. Taṃ pavattiṃ sutvā tassa vihārassa gocaragāme aññataro upāsako there upasaṅkamitvā vanditvā pādadhovanaṃ pādabbhañjanatelaṃ mañcapīṭhaṃ paccattharaṇaṃ padīpiyañca upanetvā svātanāya ca nimantetvā dutiyadivase mahādānaṃ pavattesi, therā tassa anumodanaṃ vatvā pakkamiṃsu. So aparena samayena kālaṃ katvā tāvatiṃsesu dvādasayojanike kanakavimāne nibbatti. Taṃ āyasmā mahāmoggallānatthero imāhi gāthāhi paṭipucchi –

    ૧૦૯૪.

    1094.

    ‘‘અલઙ્કતો મલ્યધરો સુવત્થો, સુકુણ્ડલી કપ્પિતકેસમસ્સુ;

    ‘‘Alaṅkato malyadharo suvattho, sukuṇḍalī kappitakesamassu;

    આમુત્તહત્થાભરણો યસસ્સી, દિબ્બે વિમાનમ્હિ યથાપિ ચન્દિમા.

    Āmuttahatthābharaṇo yasassī, dibbe vimānamhi yathāpi candimā.

    ૧૦૯૫.

    1095.

    ‘‘દિબ્બા ચ વીણા પવદન્તિ વગ્ગું, અટ્ઠટ્ઠકા સિક્ખિતા સાધુરૂપા;

    ‘‘Dibbā ca vīṇā pavadanti vagguṃ, aṭṭhaṭṭhakā sikkhitā sādhurūpā;

    દિબ્બા ચ કઞ્ઞા તિદસચરા ઉળારા, નચ્ચન્તિ ગાયન્તિ પમોદયન્તિ.

    Dibbā ca kaññā tidasacarā uḷārā, naccanti gāyanti pamodayanti.

    ૧૦૯૬.

    1096.

    ‘‘દેવિદ્ધિપત્તોસિ મહાનુભાવો…પે॰…

    ‘‘Deviddhipattosi mahānubhāvo…pe…

    વણ્ણો ચ તે સબ્બદિસા પભાસતી’’તિ.

    Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatī’’ti.

    સોપિ તસ્સ ઇમાહિ ગાથાહિ બ્યાકાસિ –

    Sopi tassa imāhi gāthāhi byākāsi –

    ૧૦૯૭. ‘‘સો દેવપુત્તો અત્તમનો…પે॰… યસ્સ કમ્મસ્સિદં ફલં’’.

    1097. ‘‘So devaputto attamano…pe… yassa kammassidaṃ phalaṃ’’.

    ૧૦૯૮.

    1098.

    ‘‘અહં મનુસ્સેસુ મનુસ્સભૂતો, દિસ્વાન સમણે સીલવન્તે;

    ‘‘Ahaṃ manussesu manussabhūto, disvāna samaṇe sīlavante;

    સમ્પન્નવિજ્જાચરણે યસસ્સી, બહુસ્સુતે તણ્હક્ખયૂપપન્ને;

    Sampannavijjācaraṇe yasassī, bahussute taṇhakkhayūpapanne;

    અન્નઞ્ચ પાનઞ્ચ પસન્નચિત્તો, સક્કચ્ચ દાનં વિપુલં અદાસિં.

    Annañca pānañca pasannacitto, sakkacca dānaṃ vipulaṃ adāsiṃ.

    ૧૦૯૯.

    1099.

    ‘‘તેન મેતાદિસો વણ્ણો…પે॰…

    ‘‘Tena metādiso vaṇṇo…pe…

    વણ્ણો ચ મે સબ્બદિસા પભાસતી’’તિ.

    Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatī’’ti.

    ૧૦૯૪. તત્થ સુકુણ્ડલીતિ સુન્દરેહિ કુણ્ડલેહિ અલઙ્કતકણ્ણો. ‘‘સકુણ્ડલી’’તિપિ પાઠો, સદિસં કુણ્ડલં સકુણ્ડલં, તં અસ્સ અત્થીતિ સકુણ્ડલી, યુત્તકુણ્ડલી અઞ્ઞમઞ્ઞઞ્ચ તુય્હઞ્ચ અનુચ્છવિકકુણ્ડલીતિ અત્થો. કપ્પિતકેસમસ્સૂતિ સમ્માકપ્પિતકેસમસ્સુ. આમુત્તહત્થાભરણોતિ પટિમુક્કઅઙ્ગુલિયાદિહત્થાભરણો.

    1094. Tattha sukuṇḍalīti sundarehi kuṇḍalehi alaṅkatakaṇṇo. ‘‘Sakuṇḍalī’’tipi pāṭho, sadisaṃ kuṇḍalaṃ sakuṇḍalaṃ, taṃ assa atthīti sakuṇḍalī, yuttakuṇḍalī aññamaññañca tuyhañca anucchavikakuṇḍalīti attho. Kappitakesamassūti sammākappitakesamassu. Āmuttahatthābharaṇoti paṭimukkaaṅguliyādihatthābharaṇo.

    ૧૦૯૮. તણ્હક્ખયૂપપન્નેતિ તણ્હક્ખયં અરહત્તં, નિબ્બાનમેવ વા ઉપગતે, અધિગતવન્તેતિ અત્થો. સેસં વુત્તનયમેવ.

    1098.Taṇhakkhayūpapanneti taṇhakkhayaṃ arahattaṃ, nibbānameva vā upagate, adhigatavanteti attho. Sesaṃ vuttanayameva.

    પઠમકુણ્ડલીવિમાનવણ્ણના નિટ્ઠિતા.

    Paṭhamakuṇḍalīvimānavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / ખુદ્દકનિકાય • Khuddakanikāya / વિમાનવત્થુપાળિ • Vimānavatthupāḷi / ૮. પઠમકુણ્ડલીવિમાનવત્થુ • 8. Paṭhamakuṇḍalīvimānavatthu


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact