| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / અઙ્ગુત્તરનિકાય • Aṅguttaranikāya |
૩. પઠમમરણસ્સતિસુત્તં
3. Paṭhamamaraṇassatisuttaṃ
૭૩. એકં સમયં ભગવા નાતિકે 1 વિહરતિ ગિઞ્જકાવસથે. તત્ર ખો ભગવા ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – ‘‘ભિક્ખવો’’તિ . ‘‘ભદન્તે’’તિ તે ભિક્ખૂ ભગવતો પચ્ચસ્સોસું. ભગવા એતદવોચ – ‘‘મરણસ્સતિ, ભિક્ખવે, ભાવિતા બહુલીકતા મહપ્ફલા હોતિ મહાનિસંસા અમતોગધા અમતપરિયોસાના. ભાવેથ નો તુમ્હે, ભિક્ખવે, મરણસ્સતિ’’ન્તિ.
73. Ekaṃ samayaṃ bhagavā nātike 2 viharati giñjakāvasathe. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘bhikkhavo’’ti . ‘‘Bhadante’’ti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca – ‘‘maraṇassati, bhikkhave, bhāvitā bahulīkatā mahapphalā hoti mahānisaṃsā amatogadhā amatapariyosānā. Bhāvetha no tumhe, bhikkhave, maraṇassati’’nti.
એવં વુત્તે અઞ્ઞતરો ભિક્ખુ ભગવન્તં એતદવોચ – ‘‘અહં ખો, ભન્તે, ભાવેમિ મરણસ્સતિ’’ન્તિ. ‘‘યથા કથં પન ત્વં, ભિક્ખુ, ભાવેસિ મરણસ્સતિ’’ન્તિ? ‘‘ઇધ મય્હં, ભન્તે, એવં હોતિ – ‘અહો વતાહં રત્તિન્દિવં જીવેય્યં , ભગવતો સાસનં મનસિ કરેય્યં, બહુ 3 વત મે કતં અસ્સા’તિ. એવં ખો અહં, ભન્તે, ભાવેમિ મરણસ્સતિ’’ન્તિ.
Evaṃ vutte aññataro bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ahaṃ kho, bhante, bhāvemi maraṇassati’’nti. ‘‘Yathā kathaṃ pana tvaṃ, bhikkhu, bhāvesi maraṇassati’’nti? ‘‘Idha mayhaṃ, bhante, evaṃ hoti – ‘aho vatāhaṃ rattindivaṃ jīveyyaṃ , bhagavato sāsanaṃ manasi kareyyaṃ, bahu 4 vata me kataṃ assā’ti. Evaṃ kho ahaṃ, bhante, bhāvemi maraṇassati’’nti.
અઞ્ઞતરોપિ ખો ભિક્ખુ ભગવન્તં એતદવોચ – ‘‘અહમ્પિ ખો, ભન્તે, ભાવેમિ મરણસ્સતિ’’ન્તિ. ‘‘યથા કથં પન ત્વં, ભિક્ખુ, ભાવેસિ મરણસ્સતિ’’ન્તિ? ‘‘ઇધ મય્હં, ભન્તે, એવં હોતિ – ‘અહો વતાહં દિવસં જીવેય્યં, ભગવતો સાસનં મનસિ કરેય્યં, બહુ વત મે કતં અસ્સા’તિ. એવં ખો અહં, ભન્તે, ભાવેમિ મરણસ્સતિ’’ન્તિ.
Aññataropi kho bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ahampi kho, bhante, bhāvemi maraṇassati’’nti. ‘‘Yathā kathaṃ pana tvaṃ, bhikkhu, bhāvesi maraṇassati’’nti? ‘‘Idha mayhaṃ, bhante, evaṃ hoti – ‘aho vatāhaṃ divasaṃ jīveyyaṃ, bhagavato sāsanaṃ manasi kareyyaṃ, bahu vata me kataṃ assā’ti. Evaṃ kho ahaṃ, bhante, bhāvemi maraṇassati’’nti.
અઞ્ઞતરોપિ ખો ભિક્ખુ ભગવન્તં એતદવોચ – ‘‘અહમ્પિ ખો, ભન્તે, ભાવેમિ મરણસ્સતિ’’ન્તિ. ‘‘યથા કથં પન ત્વં, ભિક્ખુ, ભાવેસિ મરણસ્સતિ’’ન્તિ? ‘‘ઇધ મય્હં, ભન્તે, એવં હોતિ – ‘અહો વતાહં ઉપડ્ઢદિવસં જીવેય્યં, ભગવતો સાસનં મનસિ કરેય્યં, બહુ વત મે કતં અસ્સા’તિ. એવં ખો અહં, ભન્તે, ભાવેમિ મરણસ્સતિ’’ન્તિ.
Aññataropi kho bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ahampi kho, bhante, bhāvemi maraṇassati’’nti. ‘‘Yathā kathaṃ pana tvaṃ, bhikkhu, bhāvesi maraṇassati’’nti? ‘‘Idha mayhaṃ, bhante, evaṃ hoti – ‘aho vatāhaṃ upaḍḍhadivasaṃ jīveyyaṃ, bhagavato sāsanaṃ manasi kareyyaṃ, bahu vata me kataṃ assā’ti. Evaṃ kho ahaṃ, bhante, bhāvemi maraṇassati’’nti.
અઞ્ઞતરોપિ ખો ભિક્ખુ ભગવન્તં એતદવોચ – ‘‘અહમ્પિ ખો, ભન્તે, ભાવેમિ મરણસ્સતિ’’ન્તિ . ‘‘યથા કથં પન ત્વં, ભિક્ખુ, ભાવેસિ મરણસ્સતિ’’ન્તિ? ‘‘ઇધ મય્હં, ભન્તે, એવં હોતિ – ‘અહો વતાહં તદન્તરં જીવેય્યં યદન્તરં એકપિણ્ડપાતં ભુઞ્જામિ, ભગવતો સાસનં મનસિ કરેય્યં, બહુ વત મે કતં અસ્સા’તિ. એવં ખો અહં, ભન્તે, ભાવેમિ મરણસ્સતિ’’ન્તિ.
Aññataropi kho bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ahampi kho, bhante, bhāvemi maraṇassati’’nti . ‘‘Yathā kathaṃ pana tvaṃ, bhikkhu, bhāvesi maraṇassati’’nti? ‘‘Idha mayhaṃ, bhante, evaṃ hoti – ‘aho vatāhaṃ tadantaraṃ jīveyyaṃ yadantaraṃ ekapiṇḍapātaṃ bhuñjāmi, bhagavato sāsanaṃ manasi kareyyaṃ, bahu vata me kataṃ assā’ti. Evaṃ kho ahaṃ, bhante, bhāvemi maraṇassati’’nti.
અઞ્ઞતરોપિ ખો ભિક્ખુ ભગવન્તં એતદવોચ – ‘‘અહમ્પિ ખો, ભન્તે, ભાવેમિ મરણસ્સતિ’’ન્તિ. ‘‘યથા કથં પન ત્વં, ભિક્ખુ, ભાવેસિ મરણસ્સતિ’’ન્તિ? ‘‘ઇધ મય્હં , ભન્તે, એવં હોતિ – ‘અહો વતાહં તદન્તરં જીવેય્યં યદન્તરં ઉપડ્ઢપિણ્ડપાતં ભુઞ્જામિ, ભગવતો સાસનં મનસિ કરેય્યં, બહુ વત મે કતં અસ્સા’તિ. એવં ખો અહં, ભન્તે, ભાવેમિ મરણસ્સતિ’’ન્તિ.
Aññataropi kho bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ahampi kho, bhante, bhāvemi maraṇassati’’nti. ‘‘Yathā kathaṃ pana tvaṃ, bhikkhu, bhāvesi maraṇassati’’nti? ‘‘Idha mayhaṃ , bhante, evaṃ hoti – ‘aho vatāhaṃ tadantaraṃ jīveyyaṃ yadantaraṃ upaḍḍhapiṇḍapātaṃ bhuñjāmi, bhagavato sāsanaṃ manasi kareyyaṃ, bahu vata me kataṃ assā’ti. Evaṃ kho ahaṃ, bhante, bhāvemi maraṇassati’’nti.
અઞ્ઞતરોપિ ખો ભિક્ખુ ભગવન્તં એતદવોચ – ‘‘અહમ્પિ ખો, ભન્તે, ભાવેમિ મરણસ્સતિ’’ન્તિ. ‘‘યથા કથં પન ત્વં, ભિક્ખુ, ભાવેસિ મરણસ્સતિ’’ન્તિ? ‘‘ઇધ મય્હં, ભન્તે, એવં હોતિ – ‘અહો વતાહં તદન્તરં જીવેય્યં યદન્તરં ચત્તારો પઞ્ચ આલોપે સઙ્ખાદિત્વા 5 અજ્ઝોહરામિ, ભગવતો સાસનં મનસિ કરેય્યં, બહુ વત મે કતં અસ્સા’તિ. એવં ખો અહં, ભન્તે, ભાવેમિ મરણસ્સતિ’’ન્તિ.
Aññataropi kho bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ahampi kho, bhante, bhāvemi maraṇassati’’nti. ‘‘Yathā kathaṃ pana tvaṃ, bhikkhu, bhāvesi maraṇassati’’nti? ‘‘Idha mayhaṃ, bhante, evaṃ hoti – ‘aho vatāhaṃ tadantaraṃ jīveyyaṃ yadantaraṃ cattāro pañca ālope saṅkhāditvā 6 ajjhoharāmi, bhagavato sāsanaṃ manasi kareyyaṃ, bahu vata me kataṃ assā’ti. Evaṃ kho ahaṃ, bhante, bhāvemi maraṇassati’’nti.
અઞ્ઞતરોપિ ખો ભિક્ખુ ભગવન્તં એતદવોચ – ‘‘અહમ્પિ ખો, ભન્તે, ભાવેમિ મરણસ્સતિ’’ન્તિ. ‘‘યથા કથં પન ત્વં, ભિક્ખુ, ભાવેસિ મરણસ્સતિ’’ન્તિ? ‘‘ઇધ મય્હં, ભન્તે, એવં હોતિ – ‘અહો વતાહં તદન્તરં જીવેય્યં યદન્તરં એકં આલોપં સઙ્ખાદિત્વા 7 અજ્ઝોહરામિ, ભગવતો સાસનં મનસિ કરેય્યં, બહુ વત મે કતં અસ્સા’તિ. એવં ખો અહં, ભન્તે, ભાવેમિ મરણસ્સતિ’’ન્તિ.
Aññataropi kho bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ahampi kho, bhante, bhāvemi maraṇassati’’nti. ‘‘Yathā kathaṃ pana tvaṃ, bhikkhu, bhāvesi maraṇassati’’nti? ‘‘Idha mayhaṃ, bhante, evaṃ hoti – ‘aho vatāhaṃ tadantaraṃ jīveyyaṃ yadantaraṃ ekaṃ ālopaṃ saṅkhāditvā 8 ajjhoharāmi, bhagavato sāsanaṃ manasi kareyyaṃ, bahu vata me kataṃ assā’ti. Evaṃ kho ahaṃ, bhante, bhāvemi maraṇassati’’nti.
અઞ્ઞતરોપિ ખો ભિક્ખુ ભગવન્તં એતદવોચ – ‘‘અહમ્પિ ખો, ભન્તે, ભાવેમિ મરણસ્સતિ’’ન્તિ. ‘‘યથા કથં પન ત્વં, ભિક્ખુ, ભાવેસિ મરણસ્સતિ’’ન્તિ? ‘‘ઇધ મય્હં ભન્તે, એવં હોતિ – ‘અહો વતાહં તદન્તરં જીવેય્યં યદન્તરં અસ્સસિત્વા વા પસ્સસામિ, પસ્સસિત્વા વા અસ્સસામિ, ભગવતો સાસનં મનસિ કરેય્યં, બહુ વત મે કતં અસ્સા’તિ. એવં ખો અહં, ભન્તે ભાવેમિ મરણસ્સતિ’’ન્તિ.
Aññataropi kho bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ahampi kho, bhante, bhāvemi maraṇassati’’nti. ‘‘Yathā kathaṃ pana tvaṃ, bhikkhu, bhāvesi maraṇassati’’nti? ‘‘Idha mayhaṃ bhante, evaṃ hoti – ‘aho vatāhaṃ tadantaraṃ jīveyyaṃ yadantaraṃ assasitvā vā passasāmi, passasitvā vā assasāmi, bhagavato sāsanaṃ manasi kareyyaṃ, bahu vata me kataṃ assā’ti. Evaṃ kho ahaṃ, bhante bhāvemi maraṇassati’’nti.
એવં વુત્તે ભગવા તે ભિક્ખૂ એતદવોચ – ‘‘ય્વાયં 9, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ એવં મરણસ્સતિં ભાવેતિ – ‘અહો વતાહં રત્તિન્દિવં જીવેય્યં, ભગવતો સાસનં મનસિ કરેય્યં, બહુ વત મે કતં અસ્સા’તિ. યો ચાયં 10, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ એવં મરણસ્સતિં ભાવેતિ – ‘અહો વતાહં દિવસં જીવેય્યં, ભગવતો સાસનં મનસિ કરેય્યં, બહુ વત મે કતં અસ્સા’તિ; યો ચાયં 11, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ એવં મરણસ્સતિં ભાવેતિ – ‘અહો વતાહં ઉપડ્ઢદિવસં જીવેય્યં, ભગવતો સાસનં મનસિ કરેય્યં, બહુ વત મે કતં અસ્સા’તિ. યો ચાયં 12, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ એવં મરણસ્સતિં ભાવેતિ – ‘અહો વતાહં તદન્તરં જીવેય્યં યદન્તરં એકપિણ્ડપાતં ભુઞ્જામિ, ભગવતો સાસનં મનસિ કરેય્યં, બહુ વત મે કતં અસ્સા’તિ; યો ચાયં 13, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ એવં મરણસ્સતિં ભાવેતિ – ‘અહો વતાહં તદન્તરં જીવેય્યં યદન્તરં ઉપડ્ઢપિણ્ડપાતં ભુઞ્જામિ, ભગવતો સાસનં મનસિ કરેય્યં, બહુ વત મે કતં અસ્સા’તિ. યો ચાયં 14, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ એવં મરણસ્સતિં ભાવેતિ – ‘અહો વતાહં તદન્તરં જીવેય્યં યદન્તરં ચત્તારો પઞ્ચ આલોપે સઙ્ખાદિત્વા અજ્ઝોહરામિ, ભગવતો સાસનં મનસિ કરેય્યં, બહુ વત મે કતં અસ્સા’તિ – ઇમે વુચ્ચન્તિ, ભિક્ખવે, ‘ભિક્ખૂ પમત્તા વિહરન્તિ, દન્ધં મરણસ્સતિં ભાવેન્તિ આસવાનં ખયાય’’’.
Evaṃ vutte bhagavā te bhikkhū etadavoca – ‘‘yvāyaṃ 15, bhikkhave, bhikkhu evaṃ maraṇassatiṃ bhāveti – ‘aho vatāhaṃ rattindivaṃ jīveyyaṃ, bhagavato sāsanaṃ manasi kareyyaṃ, bahu vata me kataṃ assā’ti. Yo cāyaṃ 16, bhikkhave, bhikkhu evaṃ maraṇassatiṃ bhāveti – ‘aho vatāhaṃ divasaṃ jīveyyaṃ, bhagavato sāsanaṃ manasi kareyyaṃ, bahu vata me kataṃ assā’ti; yo cāyaṃ 17, bhikkhave, bhikkhu evaṃ maraṇassatiṃ bhāveti – ‘aho vatāhaṃ upaḍḍhadivasaṃ jīveyyaṃ, bhagavato sāsanaṃ manasi kareyyaṃ, bahu vata me kataṃ assā’ti. Yo cāyaṃ 18, bhikkhave, bhikkhu evaṃ maraṇassatiṃ bhāveti – ‘aho vatāhaṃ tadantaraṃ jīveyyaṃ yadantaraṃ ekapiṇḍapātaṃ bhuñjāmi, bhagavato sāsanaṃ manasi kareyyaṃ, bahu vata me kataṃ assā’ti; yo cāyaṃ 19, bhikkhave, bhikkhu evaṃ maraṇassatiṃ bhāveti – ‘aho vatāhaṃ tadantaraṃ jīveyyaṃ yadantaraṃ upaḍḍhapiṇḍapātaṃ bhuñjāmi, bhagavato sāsanaṃ manasi kareyyaṃ, bahu vata me kataṃ assā’ti. Yo cāyaṃ 20, bhikkhave, bhikkhu evaṃ maraṇassatiṃ bhāveti – ‘aho vatāhaṃ tadantaraṃ jīveyyaṃ yadantaraṃ cattāro pañca ālope saṅkhāditvā ajjhoharāmi, bhagavato sāsanaṃ manasi kareyyaṃ, bahu vata me kataṃ assā’ti – ime vuccanti, bhikkhave, ‘bhikkhū pamattā viharanti, dandhaṃ maraṇassatiṃ bhāventi āsavānaṃ khayāya’’’.
‘‘યો ચ ખ્વાયં 21, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ એવં મરણસ્સતિં ભાવેતિ – ‘અહો વતાહં તદન્તરં જીવેય્યં યદન્તરં એકં આલોપં સઙ્ખાદિત્વા અજ્ઝોહરામિ, ભગવતો સાસનં મનસિ કરેય્યં, બહુ વત મે કતં અસ્સા’તિ. યો ચાયં 22, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ એવં મરણસ્સતિં ભાવેતિ – ‘અહો વતાહં તદન્તરં જીવેય્યં યદન્તરં અસ્સસિત્વા વા પસ્સસામિ, પસ્સસિત્વા વા અસ્સસામિ, ભગવતો સાસનં મનસિ કરેય્યં, બહુ વત મે કતં અસ્સા’તિ – ઇમે વુચ્ચન્તિ, ભિક્ખવે, ‘ભિક્ખૂ અપ્પમત્તા વિહરન્તિ, તિક્ખં મરણસ્સતિં ભાવેન્તિ આસવાનં ખયાય’’’.
‘‘Yo ca khvāyaṃ 23, bhikkhave, bhikkhu evaṃ maraṇassatiṃ bhāveti – ‘aho vatāhaṃ tadantaraṃ jīveyyaṃ yadantaraṃ ekaṃ ālopaṃ saṅkhāditvā ajjhoharāmi, bhagavato sāsanaṃ manasi kareyyaṃ, bahu vata me kataṃ assā’ti. Yo cāyaṃ 24, bhikkhave, bhikkhu evaṃ maraṇassatiṃ bhāveti – ‘aho vatāhaṃ tadantaraṃ jīveyyaṃ yadantaraṃ assasitvā vā passasāmi, passasitvā vā assasāmi, bhagavato sāsanaṃ manasi kareyyaṃ, bahu vata me kataṃ assā’ti – ime vuccanti, bhikkhave, ‘bhikkhū appamattā viharanti, tikkhaṃ maraṇassatiṃ bhāventi āsavānaṃ khayāya’’’.
‘‘તસ્માતિહ, ભિક્ખવે, એવં સિક્ખિતબ્બં – ‘અપ્પમત્તા વિહરિસ્સામ, તિક્ખં મરણસ્સતિં ભાવયિસ્સામ આસવાનં ખયાયા’તિ. એવઞ્હિ વો, ભિક્ખવે, સિક્ખિતબ્બ’’ન્તિ. તતિયં.
‘‘Tasmātiha, bhikkhave, evaṃ sikkhitabbaṃ – ‘appamattā viharissāma, tikkhaṃ maraṇassatiṃ bhāvayissāma āsavānaṃ khayāyā’ti. Evañhi vo, bhikkhave, sikkhitabba’’nti. Tatiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / અઙ્ગુત્તરનિકાય (અટ્ઠકથા) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ૩-૯. મરણસ્સતિસુત્તદ્વયાદિવણ્ણના • 3-9. Maraṇassatisuttadvayādivaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / અઙ્ગુત્તરનિકાય (ટીકા) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ૧-૧૦. સદ્ધાસુત્તાદિવણ્ણના • 1-10. Saddhāsuttādivaṇṇanā
