Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / అఙ్గుత్తరనికాయ (టీకా) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā)

    ౭-౮. పఠమనాథసుత్తాదివణ్ణనా

    7-8. Paṭhamanāthasuttādivaṇṇanā

    ౧౭-౧౮. సత్తమే యేహి సీలాదీహి సమన్నాగతో భిక్ఖు ధమ్మసరణతాయ ధమ్మేనేవ నాథతి ఆసీసతి అభిభవతీతి నాథో వుచ్చతి, తే తస్స నాథభావకరా ధమ్మా నాథకరణాతి వుత్తాతి ఆహ ‘‘అత్తనో సనాథభావకరా పతిట్ఠకరాతి అత్థో’’తి. తత్థ అత్తనో పతిట్ఠకరాతి యస్స నాథభావకరా, తస్స అత్తనో పతిట్ఠావిధాయినో. అప్పతిట్ఠో అనాథో, సప్పతిట్ఠో సనాథోతి పతిట్ఠత్థో నాథ-సద్దో. కల్యాణగుణయోగతో కల్యాణాతి దస్సేన్తో ‘‘సీలాదిగుణసమ్పన్నా’’తి ఆహ. మిజ్జనలక్ఖణా మేత్తా ఏతస్స అత్థీతి మిత్తో. సో వుత్తనయేన కల్యాణో అస్స అత్థీతి తస్స అత్థితామత్తం కల్యాణమిత్తపదేన వుత్తం. అస్స తేన సబ్బకాలం అవిజహితవాసోతి తం దస్సేతుం ‘‘కల్యాణసహాయో’’తి వుత్తన్తి ఆహ ‘‘తేవస్సా’’తి. తే ఏవ కల్యాణమిత్తా అస్స భిక్ఖునో. సహ అయనతోతి సహ పవత్తనతో. అసమోధానే చిత్తేన, సమోధానే పన చిత్తేన చేవ కాయేన చ సమ్పవఙ్కో. సుఖం వచో ఏతస్మిం అనుకూలగాహిమ్హి ఆదరగారవవతి పుగ్గలేతి సువచో. తేనాహ ‘‘సుఖేన వత్తబ్బో’’తిఆది. ఖమోతి ఖన్తో. తమేవస్స ఖమభావం దస్సేతుం ‘‘గాళ్హేనా’’తిఆది వుత్తం. వామతోతి మిచ్ఛా, అయోనిసో వా గణ్హాతి. పటిప్ఫరతీతి పటాణికభావేన తిట్ఠతి. పదక్ఖిణం గణ్హాతీతి సమ్మా, యోనిసో వా గణ్హాతి.

    17-18. Sattame yehi sīlādīhi samannāgato bhikkhu dhammasaraṇatāya dhammeneva nāthati āsīsati abhibhavatīti nātho vuccati, te tassa nāthabhāvakarā dhammā nāthakaraṇāti vuttāti āha ‘‘attano sanāthabhāvakarā patiṭṭhakarāti attho’’ti. Tattha attano patiṭṭhakarāti yassa nāthabhāvakarā, tassa attano patiṭṭhāvidhāyino. Appatiṭṭho anātho, sappatiṭṭho sanāthoti patiṭṭhattho nātha-saddo. Kalyāṇaguṇayogato kalyāṇāti dassento ‘‘sīlādiguṇasampannā’’ti āha. Mijjanalakkhaṇā mettā etassa atthīti mitto. So vuttanayena kalyāṇo assa atthīti tassa atthitāmattaṃ kalyāṇamittapadena vuttaṃ. Assa tena sabbakālaṃ avijahitavāsoti taṃ dassetuṃ ‘‘kalyāṇasahāyo’’ti vuttanti āha ‘‘tevassā’’ti. Te eva kalyāṇamittā assa bhikkhuno. Saha ayanatoti saha pavattanato. Asamodhāne cittena, samodhāne pana cittena ceva kāyena ca sampavaṅko. Sukhaṃ vaco etasmiṃ anukūlagāhimhi ādaragāravavati puggaleti suvaco. Tenāha ‘‘sukhena vattabbo’’tiādi. Khamoti khanto. Tamevassa khamabhāvaṃ dassetuṃ ‘‘gāḷhenā’’tiādi vuttaṃ. Vāmatoti micchā, ayoniso vā gaṇhāti. Paṭippharatīti paṭāṇikabhāvena tiṭṭhati. Padakkhiṇaṃ gaṇhātīti sammā, yoniso vā gaṇhāti.

    ఉచ్చావచానీతి విపులఖుద్దకాని. తత్రుపగమనియాయాతి తత్ర తత్ర మహన్తే ఖుద్దకే చ కమ్మే సాధనవసేన ఉపాయేన ఉపగచ్ఛన్తియా, తస్స తస్స కమ్మస్స నిప్ఫాదనే సమత్థాయాతి అత్థో. తత్రుపాయాయాతి వా తత్ర తత్ర కమ్మే సాధేతబ్బే ఉపాయభూతాయ.

    Uccāvacānīti vipulakhuddakāni. Tatrupagamaniyāyāti tatra tatra mahante khuddake ca kamme sādhanavasena upāyena upagacchantiyā, tassa tassa kammassa nipphādane samatthāyāti attho. Tatrupāyāyāti vā tatra tatra kamme sādhetabbe upāyabhūtāya.

    ధమ్మే అస్స కామోతి ధమ్మకామోతి బ్యధికరణానమ్పి బాహిరత్థో సమాసో హోతీతి కత్వా వుత్తం. కామేతబ్బతో వా పియాయితబ్బతో కామో, ధమ్మో. ధమ్మో కామో అస్సాతి ధమ్మకామో. ధమ్మోతి పరియత్తిధమ్మో అధిప్పేతోతి ఆహ ‘‘తేపిటకం బుద్ధవచనం పియాయతీతి అత్థో’’తి. సముదాహరణం కథనం సముదాహారో, పియో సముదాహారో ఏతస్సాతి పియసముదాహారో. సయఞ్చాతి ఏత్థ -సద్దేన ‘‘సక్కచ్చ’’న్తి పదం అనుకడ్ఢతి. తేన సయఞ్చ సక్కచ్చం దేసేతుకామో హోతీతి యోజనా. అభిధమ్మో సత్త పకరణాని ‘‘అధికో అభివిసిట్ఠో చ పరియత్తిధమ్మో’’తి కత్వా. వినయో ఉభతోవిభఙ్గా వినయనతో కాయవాచానం. అభివినయో ఖన్ధకపరివారా విసేసతో ఆభిసమాచారికధమ్మకిత్తనతో. ఆభిసమాచారికధమ్మపారిపూరివసేనేవ హి ఆదిబ్రహ్మచరియకధమ్మపారిపూరీ. ధమ్మో ఏవ పిటకద్వయస్సపి పరియత్తిధమ్మభావతో. మగ్గఫలాని అభిధమ్మో ‘‘నిబ్బానధమ్మస్స అభిముఖో’’తి కత్వా. కిలేసవూపసమకరణం పుబ్బభాగియా తిస్సో సిక్ఖా సఙ్ఖేపతో వివట్టనిస్సితో సమథో విపస్సనా చ. ఉళారపామోజ్జోతి బలవపామోజ్జో. కారణత్థేతి నిమిత్తత్థే. కుసలధమ్మనిమిత్తం హిస్స వీరియారమ్భో. తేనాహ ‘‘తేసం అధిగమత్థాయా’’తి. కుసలేసు ధమ్మేసూతి వా నిప్ఫాదేతబ్బే భుమ్మం యథా ‘‘చేతసో అవూపసమే అయోనిసోమనసికారపదట్ఠాన’’న్తి. అట్ఠమే నత్థి వత్తబ్బం.

    Dhamme assa kāmoti dhammakāmoti byadhikaraṇānampi bāhirattho samāso hotīti katvā vuttaṃ. Kāmetabbato vā piyāyitabbato kāmo, dhammo. Dhammo kāmo assāti dhammakāmo. Dhammoti pariyattidhammo adhippetoti āha ‘‘tepiṭakaṃ buddhavacanaṃ piyāyatīti attho’’ti. Samudāharaṇaṃ kathanaṃ samudāhāro, piyo samudāhāro etassāti piyasamudāhāro. Sayañcāti ettha ca-saddena ‘‘sakkacca’’nti padaṃ anukaḍḍhati. Tena sayañca sakkaccaṃ desetukāmo hotīti yojanā. Abhidhammo satta pakaraṇāni ‘‘adhiko abhivisiṭṭho ca pariyattidhammo’’ti katvā. Vinayo ubhatovibhaṅgā vinayanato kāyavācānaṃ. Abhivinayo khandhakaparivārā visesato ābhisamācārikadhammakittanato. Ābhisamācārikadhammapāripūrivaseneva hi ādibrahmacariyakadhammapāripūrī. Dhammo eva piṭakadvayassapi pariyattidhammabhāvato. Maggaphalāni abhidhammo ‘‘nibbānadhammassa abhimukho’’ti katvā. Kilesavūpasamakaraṇaṃ pubbabhāgiyā tisso sikkhā saṅkhepato vivaṭṭanissito samatho vipassanā ca. Uḷārapāmojjoti balavapāmojjo. Kāraṇattheti nimittatthe. Kusaladhammanimittaṃ hissa vīriyārambho. Tenāha ‘‘tesaṃ adhigamatthāyā’’ti. Kusalesu dhammesūti vā nipphādetabbe bhummaṃ yathā ‘‘cetaso avūpasame ayonisomanasikārapadaṭṭhāna’’nti. Aṭṭhame natthi vattabbaṃ.

    పఠమనాథసుత్తాదివణ్ణనా నిట్ఠితా.

    Paṭhamanāthasuttādivaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / అఙ్గుత్తరనికాయ • Aṅguttaranikāya
    ౭. పఠమనాథసుత్తం • 7. Paṭhamanāthasuttaṃ
    ౮. దుతియనాథసుత్తం • 8. Dutiyanāthasuttaṃ

    అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / అఙ్గుత్తరనికాయ (అట్ఠకథా) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā)
    ౭. పఠమనాథసుత్తవణ్ణనా • 7. Paṭhamanāthasuttavaṇṇanā
    ౮. దుతియనాథసుత్తవణ్ణనా • 8. Dutiyanāthasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact