| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
पठमपञ्ञत्तिकथावण्णना
Paṭhamapaññattikathāvaṇṇanā
१६७. यदिपि अरिया नेव अत्तनाव अत्तानं जीविता वोरोपेसुं, नाञ्ञमञ्ञम्पि जीविता वोरोपेसुं, नापि मिगलण्डिकं समणकुत्तकं उपसङ्कमित्वा समादपेसुं, तथापि यथावुत्तेहि तीहि पकारेहि मतानं अन्तरे अरियानम्पि सब्भावतो ‘‘अरियपुग्गलमिस्सकत्ता’’ति वुत्तं। न हि अरिया पाणातिपातं करिंसु न समादपेसुं, नापि समनुञ्ञा अहेसुं। अथ वा पुथुज्जनकाले अत्तनाव अत्तानं घातेत्वा मरणसमये विपस्सनं वड्ढेत्वा अरियमग्गं पटिलभित्वा मतानम्पि अरियानं सब्भावतो इमिनाव नयेन अत्तनाव अत्तानं जीविता वोरोपनस्स अरियानम्पि सब्भावतो अरियपुग्गलमिस्सकत्ता ‘‘मोघपुरिसा’’ति न वुत्तं। ‘‘ते भिक्खू’’ति वुत्तन्ति ‘‘कथञ्हि नाम ते, भिक्खवे, भिक्खू अत्तनापि अत्तानं जीविता वोरोपेस्सन्ती’’ति एत्थ ‘‘मोघपुरिसा’’ति अवत्वा ‘‘ते भिक्खू’’ति वुत्तं।
167. Yadipi ariyā neva attanāva attānaṃ jīvitā voropesuṃ, nāññamaññampi jīvitā voropesuṃ, nāpi migalaṇḍikaṃ samaṇakuttakaṃ upasaṅkamitvā samādapesuṃ, tathāpi yathāvuttehi tīhi pakārehi matānaṃ antare ariyānampi sabbhāvato ‘‘ariyapuggalamissakattā’’ti vuttaṃ. Na hi ariyā pāṇātipātaṃ kariṃsu na samādapesuṃ, nāpi samanuññā ahesuṃ. Atha vā puthujjanakāle attanāva attānaṃ ghātetvā maraṇasamaye vipassanaṃ vaḍḍhetvā ariyamaggaṃ paṭilabhitvā matānampi ariyānaṃ sabbhāvato imināva nayena attanāva attānaṃ jīvitā voropanassa ariyānampi sabbhāvato ariyapuggalamissakattā ‘‘moghapurisā’’ti na vuttaṃ. ‘‘Te bhikkhū’’ti vuttanti ‘‘kathañhi nāma te, bhikkhave, bhikkhū attanāpi attānaṃ jīvitā voropessantī’’ti ettha ‘‘moghapurisā’’ti avatvā ‘‘te bhikkhū’’ti vuttaṃ.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / विनयपिटक • Vinayapiṭaka / महाविभङ्ग • Mahāvibhaṅga / ३. ततियपाराजिकं • 3. Tatiyapārājikaṃ
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / विनयपिटक (अट्ठकथा) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / महाविभङ्ग-अट्ठकथा • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ३. ततियपाराजिकं • 3. Tatiyapārājikaṃ
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā / आनापानस्सतिसमाधिकथावण्णना • Ānāpānassatisamādhikathāvaṇṇanā
