Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / પાચિત્યાદિયોજનાપાળિ • Pācityādiyojanāpāḷi |
૬. પાટિદેસનીયકણ્ડં
6. Pāṭidesanīyakaṇḍaṃ
૧. પઠમપાટિદેસનીયસિક્ખાપદ-અત્થયોજના
1. Paṭhamapāṭidesanīyasikkhāpada-atthayojanā
ખુદ્દકાનં અનન્તરા પાટિદેસનીયા યે ધમ્મા સઙ્ગીતિકારેહિ ઠપિતા, ઇદાનિ તેસં ધમ્માનં અયં વણ્ણના ભવતીતિ યોજના.
Khuddakānaṃ anantarā pāṭidesanīyā ye dhammā saṅgītikārehi ṭhapitā, idāni tesaṃ dhammānaṃ ayaṃ vaṇṇanā bhavatīti yojanā.
૫૫૨. પઠમપાટિદેસનીયે તાવ અત્થો એવં વેદિતબ્બોતિ યોજના. પટિઆગમનકાલેતિ પિણ્ડાય ચરણટ્ઠાનતો પક્કમિત્વા, પટિનિવત્તિત્વા વા આગમનકાલે. સબ્બેવાતિ એત્થ નિગ્ગહીતલોપવસેન સન્ધિ હોતીતિ આહ ‘‘સબ્બમેવા’’તિ. ‘‘કમ્પમાના’’તિ ઇમિના પપુબ્બવિધધાતુયા કમ્પનત્થં દસ્સેતિ. અપેહીતિ એત્થ અપપુબ્બઇધાતુ ગત્યત્થોતિ આહ ‘‘અપગચ્છા’’તિ.
552. Paṭhamapāṭidesanīye tāva attho evaṃ veditabboti yojanā. Paṭiāgamanakāleti piṇḍāya caraṇaṭṭhānato pakkamitvā, paṭinivattitvā vā āgamanakāle. Sabbevāti ettha niggahītalopavasena sandhi hotīti āha ‘‘sabbamevā’’ti. ‘‘Kampamānā’’ti iminā papubbavidhadhātuyā kampanatthaṃ dasseti. Apehīti ettha apapubbaidhātu gatyatthoti āha ‘‘apagacchā’’ti.
૫૫૩. પટિદેસેતબ્બાકારં દસ્સેતિ અનેનાતિ પટિદેસેતબ્બાકારદસ્સનં. દ્વિન્નં સદ્દાનં પરિયાયભાવં દસ્સેતું વુત્તં ‘‘રથિકાતિ રચ્છા’’તિ. રથસ્સ હિતા રથિકા. ણ્યપચ્ચયે કતે ‘‘રચ્છા’’તિ (મોગ્ગલ્લાને ૪.૭૨ સુત્તે) વુચ્ચતિ. રચ્છન્તરેન અનિબ્બિદ્ધા રચ્છા બ્યૂહો નામાતિ આહ ‘‘અનિબ્બિજ્ઝિત્વા’’તિઆદિ. બ્યૂહેતિ સમ્પિણ્ડેતિ જને અઞ્ઞત્થ ગન્તુમપદાનવસેનાતિ બ્યૂહો. સિઙ્ઘાટકં નામ મગ્ગસન્ધીતિ આહ ‘‘મગ્ગસમોધાનટ્ઠાન’’ન્તિ. સિઙ્ઘતિ મગ્ગસમોધાનં કરોતિ એત્થાતિ સિઙ્ઘાટકં. એતેસૂતિ રથિકાદીસુ. એસેવ નયોતિ દુક્કટપાટિદેસનીયે અતિદિસતિ. હીતિ સચ્ચં. ‘‘વચનતો’’તિ પદં ‘‘વેદિતબ્બો’’તિ પદે ઞાપકહેતુ. દદમાનાય ભિક્ખુનિયા વસેનાતિ યોજના. એત્થાતિ સિક્ખાપદે. તસ્માતિ યસ્મા અપમાણં, તસ્મા.
553. Paṭidesetabbākāraṃ dasseti anenāti paṭidesetabbākāradassanaṃ. Dvinnaṃ saddānaṃ pariyāyabhāvaṃ dassetuṃ vuttaṃ ‘‘rathikāti racchā’’ti. Rathassa hitā rathikā. Ṇyapaccaye kate ‘‘racchā’’ti (moggallāne 4.72 sutte) vuccati. Racchantarena anibbiddhā racchā byūho nāmāti āha ‘‘anibbijjhitvā’’tiādi. Byūheti sampiṇḍeti jane aññattha gantumapadānavasenāti byūho. Siṅghāṭakaṃ nāma maggasandhīti āha ‘‘maggasamodhānaṭṭhāna’’nti. Siṅghati maggasamodhānaṃ karoti etthāti siṅghāṭakaṃ. Etesūti rathikādīsu. Eseva nayoti dukkaṭapāṭidesanīye atidisati. Hīti saccaṃ. ‘‘Vacanato’’ti padaṃ ‘‘veditabbo’’ti pade ñāpakahetu. Dadamānāya bhikkhuniyā vasenāti yojanā. Etthāti sikkhāpade. Tasmāti yasmā apamāṇaṃ, tasmā.
ઇદન્તિ વચનં વુત્તન્તિ સમ્બન્ધો. સમ્ભિન્ને એકરસે કાલિકત્તયેતિ યોજના.
Idanti vacanaṃ vuttanti sambandho. Sambhinne ekarase kālikattayeti yojanā.
૫૫૬. ‘‘દાપેતી’’તિ હેતુત્થકિરિયાય કારિતકત્તુકારિતકમ્માનિ દસ્સેતું વુત્તં ‘‘અઞ્ઞાતિકાય અઞ્ઞેન કેનચી’’તિ. અઞ્ઞેનાતિ અત્તના અઞ્ઞેન. ‘‘તાય એવ વા ભિક્ખુનિયા અઞ્ઞેન વા કેનચી’’તિ પદાનિ ‘‘પટિગ્ગહાપેત્વા’’તિપદે કારિતકમ્માનીતિ. પઠમં.
556. ‘‘Dāpetī’’ti hetutthakiriyāya kāritakattukāritakammāni dassetuṃ vuttaṃ ‘‘aññātikāya aññena kenacī’’ti. Aññenāti attanā aññena. ‘‘Tāya eva vā bhikkhuniyā aññena vā kenacī’’ti padāni ‘‘paṭiggahāpetvā’’tipade kāritakammānīti. Paṭhamaṃ.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / વિનયપિટક • Vinayapiṭaka / મહાવિભઙ્ગ • Mahāvibhaṅga / ૧. પઠમપાટિદેસનીયસિક્ખાપદં • 1. Paṭhamapāṭidesanīyasikkhāpadaṃ
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / વિનયપિટક (અટ્ઠકથા) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / મહાવિભઙ્ગ-અટ્ઠકથા • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ૧. પઠમપાટિદેસનીયસિક્ખાપદવણ્ણના • 1. Paṭhamapāṭidesanīyasikkhāpadavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / સારત્થદીપની-ટીકા • Sāratthadīpanī-ṭīkā / પાટિદેસનીયસિક્ખાપદવણ્ણના • Pāṭidesanīyasikkhāpadavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વજિરબુદ્ધિ-ટીકા • Vajirabuddhi-ṭīkā / ૧. પઠમપાટિદેસનીયસિક્ખાપદવણ્ણના • 1. Paṭhamapāṭidesanīyasikkhāpadavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વિમતિવિનોદની-ટીકા • Vimativinodanī-ṭīkā / ૧. પઠમપાટિદેસનીયસિક્ખાપદવણ્ણના • 1. Paṭhamapāṭidesanīyasikkhāpadavaṇṇanā