| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / ઇતિવુત્તક-અટ્ઠકથા • Itivuttaka-aṭṭhakathā |
૯. પઠમરાગસુત્તવણ્ણના
9. Paṭhamarāgasuttavaṇṇanā
૬૮. નવમે યસ્સ કસ્સચીતિ અનિયમિતવચનં, તસ્મા યસ્સ કસ્સચિ પુગ્ગલસ્સ ગહટ્ઠસ્સ વા પબ્બજિતસ્સ વા. રાગો અપ્પહીનોતિ રઞ્જનટ્ઠેન રાગો સમુચ્છેદવસેન ન પહીનો, મગ્ગેન અનુપ્પત્તિધમ્મતં ન આપાદિતો. દોસમોહેસુપિ એસેવ નયો. તત્થ અપાયગમનીયા રાગદોસમોહા પઠમમગ્ગેન, ઓળારિકા કામરાગદોસા દુતિયમગ્ગેન, તેયેવ અનવસેસા તતિયમગ્ગેન, ભવરાગો અવસિટ્ઠમોહો ચ ચતુત્થમગ્ગેન પહીયન્તિ. એવમેતેસુ પહીયન્તેસુ તદેકટ્ઠતો સબ્બેપિ કિલેસા પહીયન્તેવ. એવમેતે રાગાદયો યસ્સ કસ્સચિ ભિક્ખુસ્સ વા ભિક્ખુનિયા વા ઉપાસકસ્સ વા ઉપાસિકાય વા મગ્ગેન અપ્પહીના. બદ્ધો મારસ્સાતિ કિલેસમારેન બદ્ધોતિ વુચ્ચતિ. યદગ્ગેન ચ કિલેસમારેન બદ્ધો, તદગ્ગેન અભિસઙ્ખારમારાદીહિપિ બદ્ધોયેવ હોતિ. પટિમુક્કસ્સ મારપાસોતિ પટિમુક્કો અસ્સ અનેન અપ્પહીનકિલેસેન પુગ્ગલેન તાયેવ અપ્પહીનકિલેસતાય મારપાસસઙ્ખાતો કિલેસો અત્તનો ચિત્તસન્તાને પટિમુક્કો પવેસિતો, તેન સયં બન્ધાપિતોતિ અત્થો. અથ વા પટિમુક્કો અસ્સ ભવેય્ય મારપાસો. સુક્કપક્ખે ઓમુક્કસ્સાતિ અવમુક્કો મોચિતો અપનીતો અસ્સ. સેસં વુત્તવિપરિયાયેન વેદિતબ્બં.
68. Navame yassa kassacīti aniyamitavacanaṃ, tasmā yassa kassaci puggalassa gahaṭṭhassa vā pabbajitassa vā. Rāgo appahīnoti rañjanaṭṭhena rāgo samucchedavasena na pahīno, maggena anuppattidhammataṃ na āpādito. Dosamohesupi eseva nayo. Tattha apāyagamanīyā rāgadosamohā paṭhamamaggena, oḷārikā kāmarāgadosā dutiyamaggena, teyeva anavasesā tatiyamaggena, bhavarāgo avasiṭṭhamoho ca catutthamaggena pahīyanti. Evametesu pahīyantesu tadekaṭṭhato sabbepi kilesā pahīyanteva. Evamete rāgādayo yassa kassaci bhikkhussa vā bhikkhuniyā vā upāsakassa vā upāsikāya vā maggena appahīnā. Baddho mārassāti kilesamārena baddhoti vuccati. Yadaggena ca kilesamārena baddho, tadaggena abhisaṅkhāramārādīhipi baddhoyeva hoti. Paṭimukkassa mārapāsoti paṭimukko assa anena appahīnakilesena puggalena tāyeva appahīnakilesatāya mārapāsasaṅkhāto kileso attano cittasantāne paṭimukko pavesito, tena sayaṃ bandhāpitoti attho. Atha vā paṭimukko assa bhaveyya mārapāso. Sukkapakkhe omukkassāti avamukko mocito apanīto assa. Sesaṃ vuttavipariyāyena veditabbaṃ.
ઇધ ગાથા સુક્કપક્ખવસેનેવ આગતા. તત્રાયં સઙ્ખેપત્થો – યસ્સ અરિયપુગ્ગલસ્સ રાગદોસાવિજ્જા વિરાજિતા અગ્ગમગ્ગેન નિરોધિતા, તં ભાવિતકાયસીલચિત્તપઞ્ઞતાય ભાવિતત્તેસુ અરહન્તેસુ અઞ્ઞતરં અબ્ભન્તરં એકં બ્રહ્મભૂતં બ્રહ્મં વા સેટ્ઠં અરહત્તફલં પત્તં. યથા અઞ્ઞે ખીણાસવા પુબ્બૂપનિસ્સયસમ્પત્તિસમન્નાગતા હુત્વા આગતા, યથા ચ તે અન્તદ્વયરહિતાય સીલસમાધિપઞ્ઞાક્ખન્ધસહગતાય મજ્ઝિમાય પટિપદાય નિબ્બાનં ગતા અધિગતા. યથા વા તે ખન્ધાદીનં તથલક્ખણં યાથાવતો પટિવિજ્ઝિંસુ, યથા ચ તે તથધમ્મે દુક્ખાદયો અવિપરીતતો અબ્ભઞ્ઞિંસુ, રૂપાદિકે ચ વિસયે યથા તે દિટ્ઠમત્તાદિવસેનેવ પસ્સિંસુ, યથા વા પન તે અટ્ઠ અનરિયવોહારે વજ્જેત્વા અરિયવોહારવસેનેવ પવત્તવાચા, વાચાનુરૂપઞ્ચ પવત્તકાયા, કાયાનુરૂપઞ્ચ પવત્તવાચા, તથા અયમ્પિ અરિયપુગ્ગલોતિ તથાગતં, ચતુસચ્ચબુદ્ધતાય બુદ્ધં, પુગ્ગલવેરં કિલેસવેરં અત્તાનુવાદાદિભયઞ્ચ અતિક્કન્તન્તિ વેરભયાતીતં. સબ્બેસં કિલેસાભિસઙ્ખારાદીનં પહીનત્તા સબ્બપ્પહાયિનં બુદ્ધાદયો અરિયા આહુ કથેન્તિ કિત્તેન્તીતિ.
Idha gāthā sukkapakkhavaseneva āgatā. Tatrāyaṃ saṅkhepattho – yassa ariyapuggalassa rāgadosāvijjā virājitā aggamaggena nirodhitā, taṃ bhāvitakāyasīlacittapaññatāya bhāvitattesu arahantesu aññataraṃ abbhantaraṃ ekaṃ brahmabhūtaṃ brahmaṃ vā seṭṭhaṃ arahattaphalaṃ pattaṃ. Yathā aññe khīṇāsavā pubbūpanissayasampattisamannāgatā hutvā āgatā, yathā ca te antadvayarahitāya sīlasamādhipaññākkhandhasahagatāya majjhimāya paṭipadāya nibbānaṃ gatā adhigatā. Yathā vā te khandhādīnaṃ tathalakkhaṇaṃ yāthāvato paṭivijjhiṃsu, yathā ca te tathadhamme dukkhādayo aviparītato abbhaññiṃsu, rūpādike ca visaye yathā te diṭṭhamattādivaseneva passiṃsu, yathā vā pana te aṭṭha anariyavohāre vajjetvā ariyavohāravaseneva pavattavācā, vācānurūpañca pavattakāyā, kāyānurūpañca pavattavācā, tathā ayampi ariyapuggaloti tathāgataṃ, catusaccabuddhatāya buddhaṃ, puggalaveraṃ kilesaveraṃ attānuvādādibhayañca atikkantanti verabhayātītaṃ. Sabbesaṃ kilesābhisaṅkhārādīnaṃ pahīnattā sabbappahāyinaṃ buddhādayo ariyā āhu kathenti kittentīti.
નવમસુત્તવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Navamasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / ખુદ્દકનિકાય • Khuddakanikāya / ઇતિવુત્તકપાળિ • Itivuttakapāḷi / ૯. પઠમરાગસુત્તં • 9. Paṭhamarāgasuttaṃ
