| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ • Aṅguttaranikāya |
೭. ಪಠಮಸಞ್ಚೇತನಿಕಸುತ್ತಂ
7. Paṭhamasañcetanikasuttaṃ
‘‘ತತ್ರ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಿವಿಧಾ ಕಾಯಕಮ್ಮನ್ತಸನ್ದೋಸಬ್ಯಾಪತ್ತಿ ಅಕುಸಲಸಞ್ಚೇತನಿಕಾ ದುಕ್ಖುದ್ರಯಾ ದುಕ್ಖವಿಪಾಕಾ 5 ಹೋತಿ; ಚತುಬ್ಬಿಧಾ ವಚೀಕಮ್ಮನ್ತಸನ್ದೋಸಬ್ಯಾಪತ್ತಿ ಅಕುಸಲಸಞ್ಚೇತನಿಕಾ ದುಕ್ಖುದ್ರಯಾ ದುಕ್ಖವಿಪಾಕಾ ಹೋತಿ; ತಿವಿಧಾ ಮನೋಕಮ್ಮನ್ತಸನ್ದೋಸಬ್ಯಾಪತ್ತಿ ಅಕುಸಲಸಞ್ಚೇತನಿಕಾ ದುಕ್ಖುದ್ರಯಾ ದುಕ್ಖವಿಪಾಕಾ ಹೋತಿ।
‘‘Tatra, bhikkhave, tividhā kāyakammantasandosabyāpatti akusalasañcetanikā dukkhudrayā dukkhavipākā 6 hoti; catubbidhā vacīkammantasandosabyāpatti akusalasañcetanikā dukkhudrayā dukkhavipākā hoti; tividhā manokammantasandosabyāpatti akusalasañcetanikā dukkhudrayā dukkhavipākā hoti.
‘‘ಕಥಞ್ಚ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಿವಿಧಾ ಕಾಯಕಮ್ಮನ್ತಸನ್ದೋಸಬ್ಯಾಪತ್ತಿ ಅಕುಸಲಸಞ್ಚೇತನಿಕಾ ದುಕ್ಖುದ್ರಯಾ ದುಕ್ಖವಿಪಾಕಾ ಹೋತಿ? ಇಧ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಏಕಚ್ಚೋ ಪಾಣಾತಿಪಾತೀ ಹೋತಿ ಲುದ್ದೋ ಲೋಹಿತಪಾಣಿ ಹತಪಹತೇ ನಿವಿಟ್ಠೋ ಅದಯಾಪನ್ನೋ ಸಬ್ಬಪಾಣಭೂತೇಸು।
‘‘Kathañca, bhikkhave, tividhā kāyakammantasandosabyāpatti akusalasañcetanikā dukkhudrayā dukkhavipākā hoti? Idha, bhikkhave, ekacco pāṇātipātī hoti luddo lohitapāṇi hatapahate niviṭṭho adayāpanno sabbapāṇabhūtesu.
‘‘ಅದಿನ್ನಾದಾಯೀ ಹೋತಿ। ಯಂ ತಂ ಪರಸ್ಸ ಪರವಿತ್ತೂಪಕರಣಂ ಗಾಮಗತಂ ವಾ ಅರಞ್ಞಗತಂ ವಾ, ತಂ ಅದಿನ್ನಂ ಥೇಯ್ಯಸಙ್ಖಾತಂ ಆದಾತಾ ಹೋತಿ।
‘‘Adinnādāyī hoti. Yaṃ taṃ parassa paravittūpakaraṇaṃ gāmagataṃ vā araññagataṃ vā, taṃ adinnaṃ theyyasaṅkhātaṃ ādātā hoti.
‘‘ಕಾಮೇಸುಮಿಚ್ಛಾಚಾರೀ ಹೋತಿ। ಯಾ ತಾ ಮಾತುರಕ್ಖಿತಾ…ಪೇ॰… ಅನ್ತಮಸೋ ಮಾಲಾಗುಳಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಾಪಿ , ತಥಾರೂಪಾಸು ಚಾರಿತ್ತಂ ಆಪಜ್ಜಿತಾ ಹೋತಿ। ಏವಂ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಿವಿಧಾ ಕಾಯಕಮ್ಮನ್ತಸನ್ದೋಸಬ್ಯಾಪತ್ತಿ ಅಕುಸಲಸಞ್ಚೇತನಿಕಾ ದುಕ್ಖುದ್ರಯಾ ದುಕ್ಖವಿಪಾಕಾ ಹೋತಿ।
‘‘Kāmesumicchācārī hoti. Yā tā māturakkhitā…pe… antamaso mālāguḷaparikkhittāpi , tathārūpāsu cārittaṃ āpajjitā hoti. Evaṃ kho, bhikkhave, tividhā kāyakammantasandosabyāpatti akusalasañcetanikā dukkhudrayā dukkhavipākā hoti.
‘‘ಕಥಞ್ಚ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಚತುಬ್ಬಿಧಾ ವಚೀಕಮ್ಮನ್ತಸನ್ದೋಸಬ್ಯಾಪತ್ತಿ ಅಕುಸಲಸಞ್ಚೇತನಿಕಾ ದುಕ್ಖುದ್ರಯಾ ದುಕ್ಖವಿಪಾಕಾ ಹೋತಿ? ಇಧ , ಭಿಕ್ಖವೇ, ಏಕಚ್ಚೋ ಮುಸಾವಾದೀ ಹೋತಿ। ಸಭಗ್ಗತೋ ವಾ ಪರಿಸಗ್ಗತೋ ವಾ ಞಾತಿಮಜ್ಝಗತೋ ವಾ ಪೂಗಮಜ್ಝಗತೋ ವಾ ರಾಜಕುಲಮಜ್ಝಗತೋ ವಾ ಅಭಿನೀತೋ ಸಕ್ಖಿಪುಟ್ಠೋ ‘ಏಹಮ್ಭೋ ಪುರಿಸ, ಯಂ ಜಾನಾಸಿ ತಂ ವದೇಹೀ’ತಿ, ಸೋ ಅಜಾನಂ ವಾ ಆಹ ‘ಜಾನಾಮೀ’ತಿ, ಜಾನಂ ವಾ ಆಹ ‘ನ ಜಾನಾಮೀ’ತಿ, ಅಪಸ್ಸಂ ವಾ ಆಹ ‘ಪಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ, ಪಸ್ಸಂ ವಾ ಆಹ ‘ನ ಪಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ, ಇತಿ ಅತ್ತಹೇತು ವಾ ಪರಹೇತು ವಾ ಆಮಿಸಕಿಞ್ಚಿಕ್ಖಹೇತು ವಾ ಸಮ್ಪಜಾನಮುಸಾ ಭಾಸಿತಾ ಹೋತಿ।
‘‘Kathañca, bhikkhave, catubbidhā vacīkammantasandosabyāpatti akusalasañcetanikā dukkhudrayā dukkhavipākā hoti? Idha , bhikkhave, ekacco musāvādī hoti. Sabhaggato vā parisaggato vā ñātimajjhagato vā pūgamajjhagato vā rājakulamajjhagato vā abhinīto sakkhipuṭṭho ‘ehambho purisa, yaṃ jānāsi taṃ vadehī’ti, so ajānaṃ vā āha ‘jānāmī’ti, jānaṃ vā āha ‘na jānāmī’ti, apassaṃ vā āha ‘passāmī’ti, passaṃ vā āha ‘na passāmī’ti, iti attahetu vā parahetu vā āmisakiñcikkhahetu vā sampajānamusā bhāsitā hoti.
‘‘ಪಿಸುಣವಾಚೋ ಹೋತಿ। ಇತೋ ಸುತ್ವಾ ಅಮುತ್ರ ಅಕ್ಖಾತಾ ಇಮೇಸಂ ಭೇದಾಯ, ಅಮುತ್ರ ವಾ ಸುತ್ವಾ ಇಮೇಸಂ ಅಕ್ಖಾತಾ ಅಮೂಸಂ ಭೇದಾಯ। ಇತಿ ಸಮಗ್ಗಾನಂ ವಾ ಭೇತ್ತಾ ಭಿನ್ನಾನಂ ವಾ ಅನುಪ್ಪದಾತಾ ವಗ್ಗಾರಾಮೋ ವಗ್ಗರತೋ ವಗ್ಗನನ್ದೀ, ವಗ್ಗಕರಣಿಂ ವಾಚಂ ಭಾಸಿತಾ ಹೋತಿ।
‘‘Pisuṇavāco hoti. Ito sutvā amutra akkhātā imesaṃ bhedāya, amutra vā sutvā imesaṃ akkhātā amūsaṃ bhedāya. Iti samaggānaṃ vā bhettā bhinnānaṃ vā anuppadātā vaggārāmo vaggarato vagganandī, vaggakaraṇiṃ vācaṃ bhāsitā hoti.
‘‘ಫರುಸವಾಚೋ ಹೋತಿ। ಯಾ ಸಾ ವಾಚಾ ಅಣ್ಡಕಾ ಕಕ್ಕಸಾ ಪರಕಟುಕಾ ಪರಾಭಿಸಜ್ಜನೀ ಕೋಧಸಾಮನ್ತಾ। ಅಸಮಾಧಿಸಂವತ್ತನಿಕಾ, ತಥಾರೂಪಿಂ ವಾಚಂ ಭಾಸಿತಾ ಹೋತಿ।
‘‘Pharusavāco hoti. Yā sā vācā aṇḍakā kakkasā parakaṭukā parābhisajjanī kodhasāmantā. Asamādhisaṃvattanikā, tathārūpiṃ vācaṃ bhāsitā hoti.
‘‘ಸಮ್ಫಪ್ಪಲಾಪೀ ಹೋತಿ ಅಕಾಲವಾದೀ ಅಭೂತವಾದೀ ಅನತ್ಥವಾದೀ ಅಧಮ್ಮವಾದೀ ಅವಿನಯವಾದೀ, ಅನಿಧಾನವತಿಂ ವಾಚಂ ಭಾಸಿತಾ ಹೋತಿ ಅಕಾಲೇನ ಅನಪದೇಸಂ ಅಪರಿಯನ್ತವತಿಂ ಅನತ್ಥಸಂಹಿತಂ। ಏವಂ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಚತುಬ್ಬಿಧಾ ವಚೀಕಮ್ಮನ್ತಸನ್ದೋಸಬ್ಯಾಪತ್ತಿ ಅಕುಸಲಸಞ್ಚೇತನಿಕಾ ದುಕ್ಖುದ್ರಯಾ ದುಕ್ಖವಿಪಾಕಾ ಹೋತಿ।
‘‘Samphappalāpī hoti akālavādī abhūtavādī anatthavādī adhammavādī avinayavādī, anidhānavatiṃ vācaṃ bhāsitā hoti akālena anapadesaṃ apariyantavatiṃ anatthasaṃhitaṃ. Evaṃ kho, bhikkhave, catubbidhā vacīkammantasandosabyāpatti akusalasañcetanikā dukkhudrayā dukkhavipākā hoti.
‘‘ಕಥಞ್ಚ , ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಿವಿಧಾ ಮನೋಕಮ್ಮನ್ತಸನ್ದೋಸಬ್ಯಾಪತ್ತಿ ಅಕುಸಲಸಞ್ಚೇತನಿಕಾ ದುಕ್ಖುದ್ರಯಾ ದುಕ್ಖವಿಪಾಕಾ ಹೋತಿ? ಇಧ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಏಕಚ್ಚೋ ಅಭಿಜ್ಝಾಲು ಹೋತಿ। ಯಂ ತಂ ಪರಸ್ಸ ಪರವಿತ್ತೂಪಕರಣಂ, ತಂ ಅಭಿಜ್ಝಾತಾ ಹೋತಿ – ‘ಅಹೋ ವತ, ಯಂ ಪರಸ್ಸ ತಂ ಮಮ ಅಸ್ಸಾ’ತಿ।
‘‘Kathañca , bhikkhave, tividhā manokammantasandosabyāpatti akusalasañcetanikā dukkhudrayā dukkhavipākā hoti? Idha, bhikkhave, ekacco abhijjhālu hoti. Yaṃ taṃ parassa paravittūpakaraṇaṃ, taṃ abhijjhātā hoti – ‘aho vata, yaṃ parassa taṃ mama assā’ti.
‘‘ಬ್ಯಾಪನ್ನಚಿತ್ತೋ ಹೋತಿ ಪದುಟ್ಠಮನಸಙ್ಕಪ್ಪೋ – ‘ಇಮೇ ಸತ್ತಾ ಹಞ್ಞನ್ತು ವಾ ಬಜ್ಝನ್ತು ವಾ ಉಚ್ಛಿಜ್ಜನ್ತು ವಾ ವಿನಸ್ಸನ್ತು ವಾ ಮಾ ವಾ ಅಹೇಸು’ನ್ತಿ।
‘‘Byāpannacitto hoti paduṭṭhamanasaṅkappo – ‘ime sattā haññantu vā bajjhantu vā ucchijjantu vā vinassantu vā mā vā ahesu’nti.
ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿಕೋ ಹೋತಿ ವಿಪರೀತದಸ್ಸನೋ – ‘ನತ್ಥಿ ದಿನ್ನಂ…ಪೇ॰ … ಯೇ ಇಮಞ್ಚ ಲೋಕಂ ಪರಞ್ಚ ಲೋಕಂ ಸಯಂ ಅಭಿಞ್ಞಾ ಸಚ್ಛಿಕತ್ವಾ ಪವೇದೇನ್ತೀ’ತಿ। ಏವಂ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಿವಿಧಾ ಮನೋಕಮ್ಮನ್ತಸನ್ದೋಸಬ್ಯಾಪತ್ತಿ ಅಕುಸಲಸಞ್ಚೇತನಿಕಾ ದುಕ್ಖುದ್ರಯಾ ದುಕ್ಖವಿಪಾಕಾ ಹೋತಿ।
Micchādiṭṭhiko hoti viparītadassano – ‘natthi dinnaṃ…pe. … ye imañca lokaṃ parañca lokaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedentī’ti. Evaṃ kho, bhikkhave, tividhā manokammantasandosabyāpatti akusalasañcetanikā dukkhudrayā dukkhavipākā hoti.
‘‘ತಿವಿಧ ಕಾಯಕಮ್ಮನ್ತಸನ್ದೋಸಬ್ಯಾಪತ್ತಿ ಅಕುಸಲಸಞ್ಚೇತನಿಕಾಹೇತು 7 ವಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸತ್ತಾ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಅಪಾಯಂ ದುಗ್ಗತಿಂ ವಿನಿಪಾತಂ ನಿರಯಂ ಉಪಪಜ್ಜನ್ತಿ; ಚತುಬ್ಬಿಧವಚೀಕಮ್ಮನ್ತಸನ್ದೋಸಬ್ಯಾಪತ್ತಿ ಅಕುಸಲಸಞ್ಚೇತನಿಕಾಹೇತು ವಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸತ್ತಾ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಅಪಾಯಂ ದುಗ್ಗತಿಂ ವಿನಿಪಾತಂ ನಿರಯಂ ಉಪಪಜ್ಜನ್ತಿ; ತಿವಿಧಮನೋಕಮ್ಮನ್ತಸನ್ದೋಸಬ್ಯಾಪತ್ತಿ ಅಕುಸಲಸಞ್ಚೇತನಿಕಾಹೇತು ವಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸತ್ತಾ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಅಪಾಯಂ ದುಗ್ಗತಿಂ ವಿನಿಪಾತಂ ನಿರಯಂ ಉಪಪಜ್ಜನ್ತಿ।
‘‘Tividha kāyakammantasandosabyāpatti akusalasañcetanikāhetu 8 vā, bhikkhave, sattā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjanti; catubbidhavacīkammantasandosabyāpatti akusalasañcetanikāhetu vā, bhikkhave, sattā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjanti; tividhamanokammantasandosabyāpatti akusalasañcetanikāhetu vā, bhikkhave, sattā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjanti.
‘‘ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಪಣ್ಣಕೋ ಮಣಿ ಉದ್ಧಂಖಿತ್ತೋ ಯೇನ ಯೇನೇವ ಪತಿಟ್ಠಾತಿ ಸುಪ್ಪತಿಟ್ಠಿತಂಯೇವ ಪತಿಟ್ಠಾತಿ ; ಏವಮೇವಂ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಿವಿಧಕಾಯಕಮ್ಮನ್ತಸನ್ದೋಸಬ್ಯಾಪತ್ತಿ ಅಕುಸಲಸಞ್ಚೇತನಿಕಾಹೇತು ವಾ ಸತ್ತಾ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಅಪಾಯಂ ದುಗ್ಗತಿಂ ವಿನಿಪಾತಂ ನಿರಯಂ ಉಪಪಜ್ಜನ್ತಿ; ಚತುಬ್ಬಿಧವಚೀಕಮ್ಮನ್ತಸನ್ದೋಸಬ್ಯಾಪತ್ತಿ ಅಕುಸಲಸಞ್ಚೇತನಿಕಾಹೇತು ವಾ ಸತ್ತಾ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಅಪಾಯಂ ದುಗ್ಗತಿಂ ವಿನಿಪಾತಂ ನಿರಯಂ ಉಪಪಜ್ಜನ್ತಿ; ತಿವಿಧಮನೋಕಮ್ಮನ್ತಸನ್ದೋಸಬ್ಯಾಪತ್ತಿ ಅಕುಸಲಸಞ್ಚೇತನಿಕಾಹೇತು ವಾ ಸತ್ತಾ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಅಪಾಯಂ ದುಗ್ಗತಿಂ ವಿನಿಪಾತಂ ನಿರಯಂ ಉಪಪಜ್ಜನ್ತೀತಿ।
‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, apaṇṇako maṇi uddhaṃkhitto yena yeneva patiṭṭhāti suppatiṭṭhitaṃyeva patiṭṭhāti ; evamevaṃ kho, bhikkhave, tividhakāyakammantasandosabyāpatti akusalasañcetanikāhetu vā sattā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjanti; catubbidhavacīkammantasandosabyāpatti akusalasañcetanikāhetu vā sattā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjanti; tividhamanokammantasandosabyāpatti akusalasañcetanikāhetu vā sattā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjantīti.
‘‘ನಾಹಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಞ್ಚೇತನಿಕಾನಂ ಕಮ್ಮಾನಂ ಕತಾನಂ ಉಪಚಿತಾನಂ ಅಪ್ಪಟಿಸಂವೇದಿತ್ವಾ ಬ್ಯನ್ತೀಭಾವಂ ವದಾಮಿ, ತಞ್ಚ ಖೋ ದಿಟ್ಠೇವ ಧಮ್ಮೇ ಉಪಪಜ್ಜೇ ವಾ ಅಪರೇ ವಾ ಪರಿಯಾಯೇ। ನ ತ್ವೇವಾಹಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಞ್ಚೇತನಿಕಾನಂ ಕಮ್ಮಾನಂ ಕತಾನಂ ಉಪಚಿತಾನಂ ಅಪ್ಪಟಿಸಂವೇದಿತ್ವಾ ದುಕ್ಖಸ್ಸನ್ತಕಿರಿಯಂ ವದಾಮಿ।
‘‘Nāhaṃ, bhikkhave, sañcetanikānaṃ kammānaṃ katānaṃ upacitānaṃ appaṭisaṃveditvā byantībhāvaṃ vadāmi, tañca kho diṭṭheva dhamme upapajje vā apare vā pariyāye. Na tvevāhaṃ, bhikkhave, sañcetanikānaṃ kammānaṃ katānaṃ upacitānaṃ appaṭisaṃveditvā dukkhassantakiriyaṃ vadāmi.
‘‘ತತ್ರ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಿವಿಧಾ ಕಾಯಕಮ್ಮನ್ತಸಮ್ಪತ್ತಿ ಕುಸಲಸಞ್ಚೇತನಿಕಾ ಸುಖುದ್ರಯಾ ಸುಖವಿಪಾಕಾ ಹೋತಿ; ಚತುಬ್ಬಿಧಾ ವಚೀಕಮ್ಮನ್ತಸಮ್ಪತ್ತಿ ಕುಸಲಸಞ್ಚೇತನಿಕಾ ಸುಖುದ್ರಯಾ ಸುಖವಿಪಾಕಾ ಹೋತಿ; ತಿವಿಧಾ ಮನೋಕಮ್ಮನ್ತಸಮ್ಪತ್ತಿ ಕುಸಲಸಞ್ಚೇತನಿಕಾ ಸುಖುದ್ರಯಾ ಸುಖವಿಪಾಕಾ ಹೋತಿ।
‘‘Tatra, bhikkhave, tividhā kāyakammantasampatti kusalasañcetanikā sukhudrayā sukhavipākā hoti; catubbidhā vacīkammantasampatti kusalasañcetanikā sukhudrayā sukhavipākā hoti; tividhā manokammantasampatti kusalasañcetanikā sukhudrayā sukhavipākā hoti.
‘‘ಕಥಞ್ಚ , ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಿವಿಧಾ ಕಾಯಕಮ್ಮನ್ತಸಮ್ಪತ್ತಿ ಕುಸಲಸಞ್ಚೇತನಿಕಾ ಸುಖುದ್ರಯಾ ಸುಖವಿಪಾಕಾ ಹೋತಿ? ಇಧ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಏಕಚ್ಚೋ ಪಾಣಾತಿಪಾತಂ ಪಹಾಯ ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ ನಿಹಿತದಣ್ಡೋ ನಿಹಿತಸತ್ಥೋ ಲಜ್ಜೀ ದಯಾಪನ್ನೋ, ಸಬ್ಬಪಾಣಭೂತಹಿತಾನುಕಮ್ಪೀ ವಿಹರತಿ…ಪೇ॰…।
‘‘Kathañca , bhikkhave, tividhā kāyakammantasampatti kusalasañcetanikā sukhudrayā sukhavipākā hoti? Idha, bhikkhave, ekacco pāṇātipātaṃ pahāya pāṇātipātā paṭivirato hoti nihitadaṇḍo nihitasattho lajjī dayāpanno, sabbapāṇabhūtahitānukampī viharati…pe….
‘‘ಅದಿನ್ನಾದಾನಂ ಪಹಾಯ, ಅದಿನ್ನಾದಾನಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ। ಯಂ ತಂ ಪರಸ್ಸ ಪರವಿತ್ತೂಪಕರಣಂ ಗಾಮಗತಂ ವಾ ಅರಞ್ಞಗತಂ ವಾ, ನ ತಂ ಅದಿನ್ನಂ ಥೇಯ್ಯಸಙ್ಖಾತಂ ಆದಾತಾ ಹೋತಿ।
‘‘Adinnādānaṃ pahāya, adinnādānā paṭivirato hoti. Yaṃ taṃ parassa paravittūpakaraṇaṃ gāmagataṃ vā araññagataṃ vā, na taṃ adinnaṃ theyyasaṅkhātaṃ ādātā hoti.
‘‘ಕಾಮೇಸುಮಿಚ್ಛಾಚಾರಂ ಪಹಾಯ, ಕಾಮೇಸುಮಿಚ್ಛಾಚಾರಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ। ಯಾ ತಾ ಮಾತುರಕ್ಖಿತಾ …ಪೇ॰… ಅನ್ತಮಸೋ ಮಾಲಾಗುಳಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಾಪಿ, ತಥಾರೂಪಾಸು ನ ಚಾರಿತ್ತಂ ಆಪಜ್ಜಿತಾ ಹೋತಿ। ಏವಂ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಿವಿಧಾ ಕಾಯಕಮ್ಮನ್ತಸಮ್ಪತ್ತಿ ಕುಸಲಸಞ್ಚೇತನಿಕಾ ಸುಖುದ್ರಯಾ ಸುಖವಿಪಾಕಾ ಹೋತಿ।
‘‘Kāmesumicchācāraṃ pahāya, kāmesumicchācārā paṭivirato hoti. Yā tā māturakkhitā …pe… antamaso mālāguḷaparikkhittāpi, tathārūpāsu na cārittaṃ āpajjitā hoti. Evaṃ kho, bhikkhave, tividhā kāyakammantasampatti kusalasañcetanikā sukhudrayā sukhavipākā hoti.
‘‘ಕಥಞ್ಚ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಚತುಬ್ಬಿಧಾ ವಚೀಕಮ್ಮನ್ತಸಮ್ಪತ್ತಿ ಕುಸಲಸಞ್ಚೇತನಿಕಾ ಸುಖುದ್ರಯಾ ಸುಖವಿಪಾಕಾ ಹೋತಿ? ಇಧ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಏಕಚ್ಚೋ ಮುಸಾವಾದಂ ಪಹಾಯ ಮುಸಾವಾದಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ। ಸಭಗ್ಗತೋ ವಾ ಪರಿಸಗ್ಗತೋ ವಾ ಞಾತಿಮಜ್ಝಗತೋ ವಾ ಪೂಗಮಜ್ಝಗತೋ ವಾ ರಾಜಕುಲಮಜ್ಝಗತೋ ವಾ ಅಭಿನೀತೋ ಸಕ್ಖಿಪುಟ್ಠೋ ‘ಏಹಮ್ಭೋ ಪುರಿಸ, ಯಂ ಜಾನಾಸಿ ತಂ ವದೇಹೀ’ತಿ, ಸೋ ಅಜಾನಂ ವಾ ಆಹ ‘ನ ಜಾನಾಮೀ’ತಿ, ಜಾನಂ ವಾ ಆಹ ‘ಜಾನಾಮೀ’ತಿ, ಅಪಸ್ಸಂ ವಾ ಆಹ ‘ನ ಪಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ, ಪಸ್ಸಂ ವಾ ಆಹ ‘ಪಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ, ಇತಿ ಅತ್ತಹೇತು ವಾ ಪರಹೇತು ವಾ ಆಮಿಸಕಿಞ್ಚಿಕ್ಖಹೇತು ವಾ ನ ಸಮ್ಪಜಾನಮುಸಾ ಭಾಸಿತಾ ಹೋತಿ।
‘‘Kathañca, bhikkhave, catubbidhā vacīkammantasampatti kusalasañcetanikā sukhudrayā sukhavipākā hoti? Idha, bhikkhave, ekacco musāvādaṃ pahāya musāvādā paṭivirato hoti. Sabhaggato vā parisaggato vā ñātimajjhagato vā pūgamajjhagato vā rājakulamajjhagato vā abhinīto sakkhipuṭṭho ‘ehambho purisa, yaṃ jānāsi taṃ vadehī’ti, so ajānaṃ vā āha ‘na jānāmī’ti, jānaṃ vā āha ‘jānāmī’ti, apassaṃ vā āha ‘na passāmī’ti, passaṃ vā āha ‘passāmī’ti, iti attahetu vā parahetu vā āmisakiñcikkhahetu vā na sampajānamusā bhāsitā hoti.
‘‘ಪಿಸುಣಂ ವಾಚಂ ಪಹಾಯ, ಪಿಸುಣಾಯ ವಾಚಾಯ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ – ನ ಇತೋ ಸುತ್ವಾ ಅಮುತ್ರ ಅಕ್ಖಾತಾ ಇಮೇಸಂ ಭೇದಾಯ, ಅಮುತ್ರ ವಾ ಸುತ್ವಾ ನ ಇಮೇಸಂ ಅಕ್ಖಾತಾ ಅಮೂಸಂ ಭೇದಾಯ। ಇತಿ ಭಿನ್ನಾನಂ ವಾ ಸನ್ಧಾತಾ ಸಹಿತಾನಂ ವಾ ಅನುಪ್ಪದಾತಾ ಸಮಗ್ಗಾರಾಮೋ ಸಮಗ್ಗರತೋ ಸಮಗ್ಗನನ್ದಿಂ, ಸಮಗ್ಗಕರಣಿಂ ವಾಚಂ ಭಾಸಿತಾ ಹೋತಿ।
‘‘Pisuṇaṃ vācaṃ pahāya, pisuṇāya vācāya paṭivirato hoti – na ito sutvā amutra akkhātā imesaṃ bhedāya, amutra vā sutvā na imesaṃ akkhātā amūsaṃ bhedāya. Iti bhinnānaṃ vā sandhātā sahitānaṃ vā anuppadātā samaggārāmo samaggarato samagganandiṃ, samaggakaraṇiṃ vācaṃ bhāsitā hoti.
‘‘ಫರುಸಂ ವಾಚಂ ಪಹಾಯ, ಫರುಸಾಯ ವಾಚಾಯ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ। ಯಾ ಸಾ ವಾಚಾ ನೇಲಾ ಕಣ್ಣಸುಖಾ ಪೇಮನೀಯಾ ಹದಯಙ್ಗಮಾ ಪೋರೀ ಬಹುಜನಕನ್ತಾ ಬಹುಜನಮನಾಪಾ, ತಥಾರೂಪಿಂ ವಾಚಂ ಭಾಸಿತಾ ಹೋತಿ।
‘‘Pharusaṃ vācaṃ pahāya, pharusāya vācāya paṭivirato hoti. Yā sā vācā nelā kaṇṇasukhā pemanīyā hadayaṅgamā porī bahujanakantā bahujanamanāpā, tathārūpiṃ vācaṃ bhāsitā hoti.
‘‘ಸಮ್ಫಪ್ಪಲಾಪಂ ಪಹಾಯ, ಸಮ್ಫಪ್ಪಲಾಪಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ ಕಾಲವಾದೀ ಭೂತವಾದೀ ಅತ್ಥವಾದೀ ಧಮ್ಮವಾದೀ ವಿನಯವಾದೀ, ನಿಧಾನವತಿಂ ವಾಚಂ ಭಾಸಿತಾ ಹೋತಿ ಕಾಲೇನ ಸಾಪದೇಸಂ ಪರಿಯನ್ತವತಿಂ ಅತ್ಥಸಂಹಿತಂ। ಏವಂ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಚತುಬ್ಬಿಧಾ ವಚೀಕಮ್ಮನ್ತಸಮ್ಪತ್ತಿ ಕುಸಲಸಞ್ಚೇತನಿಕಾ ಸುಖುದ್ರಯಾ ಸುಖವಿಪಾಕಾ ಹೋತಿ।
‘‘Samphappalāpaṃ pahāya, samphappalāpā paṭivirato hoti kālavādī bhūtavādī atthavādī dhammavādī vinayavādī, nidhānavatiṃ vācaṃ bhāsitā hoti kālena sāpadesaṃ pariyantavatiṃ atthasaṃhitaṃ. Evaṃ kho, bhikkhave, catubbidhā vacīkammantasampatti kusalasañcetanikā sukhudrayā sukhavipākā hoti.
‘‘ಕಥಞ್ಚ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಿವಿಧಾ ಮನೋಕಮ್ಮನ್ತಸಮ್ಪತ್ತಿ ಕುಸಲಸಞ್ಚೇತನಿಕಾ ಸುಖುದ್ರಯಾ ಸುಖವಿಪಾಕಾ ಹೋತಿ? ಇಧ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಏಕಚ್ಚೋ ಅನಭಿಜ್ಝಾಲು ಹೋತಿ। ಯಂ ತಂ ಪರಸ್ಸ ಪರವಿತ್ತೂಪಕರಣಂ ತಂ ಅನಭಿಜ್ಝಾತಾ ಹೋತಿ – ‘ಅಹೋ ವತ, ಯಂ ಪರಸ್ಸ ತಂ ಮಮಸ್ಸಾ’ತಿ।
‘‘Kathañca, bhikkhave, tividhā manokammantasampatti kusalasañcetanikā sukhudrayā sukhavipākā hoti? Idha, bhikkhave, ekacco anabhijjhālu hoti. Yaṃ taṃ parassa paravittūpakaraṇaṃ taṃ anabhijjhātā hoti – ‘aho vata, yaṃ parassa taṃ mamassā’ti.
‘‘ಅಬ್ಯಾಪನ್ನಚಿತ್ತೋ ಹೋತಿ ಅಪ್ಪದುಟ್ಠಮನಸಙ್ಕಪ್ಪೋ – ‘ಇಮೇ ಸತ್ತಾ ಅವೇರಾ ಹೋನ್ತು ಅಬ್ಯಾಪಜ್ಜಾ ಅನೀಘಾ, ಸುಖೀ ಅತ್ತಾನಂ ಪರಿಹರನ್ತೂ’ತಿ।
‘‘Abyāpannacitto hoti appaduṭṭhamanasaṅkappo – ‘ime sattā averā hontu abyāpajjā anīghā, sukhī attānaṃ pariharantū’ti.
‘‘ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿಕೋ ಹೋತಿ ಅವಿಪರೀತದಸ್ಸನೋ – ‘ಅತ್ಥಿ ದಿನ್ನಂ, ಅತ್ಥಿ ಯಿಟ್ಠಂ…ಪೇ॰… ಯೇ ಇಮಞ್ಚ ಲೋಕಂ ಪರಞ್ಚ ಲೋಕಂ ಸಯಂ ಅಭಿಞ್ಞಾ ಸಚ್ಛಿಕತ್ವಾ ಪವೇದೇನ್ತೀ’ತಿ। ಏವಂ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಿವಿಧಾ ಮನೋಕಮ್ಮನ್ತಸಮ್ಪತ್ತಿ ಕುಸಲಸಞ್ಚೇತನಿಕಾ ಸುಖುದ್ರಯಾ ಸುಖವಿಪಾಕಾ ಹೋತಿ।
‘‘Sammādiṭṭhiko hoti aviparītadassano – ‘atthi dinnaṃ, atthi yiṭṭhaṃ…pe… ye imañca lokaṃ parañca lokaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedentī’ti. Evaṃ kho, bhikkhave, tividhā manokammantasampatti kusalasañcetanikā sukhudrayā sukhavipākā hoti.
‘‘ತಿವಿಧಕಾಯಕಮ್ಮನ್ತಸಮ್ಪತ್ತಿಕುಸಲಸಞ್ಚೇತನಿಕಾಹೇತು ವಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸತ್ತಾ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಸುಗತಿಂ ಸಗ್ಗಂ ಲೋಕಂ ಉಪಪಜ್ಜನ್ತಿ; ಚತುಬ್ಬಿಧವಚೀಕಮ್ಮನ್ತಸಮ್ಪತ್ತಿಕುಸಲಸಞ್ಚೇತನಿಕಾಹೇತು ವಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸತ್ತಾ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಸುಗತಿಂ ಸಗ್ಗಂ ಲೋಕಂ ಉಪಪಜ್ಜನ್ತಿ; ತಿವಿಧಮನೋಕಮ್ಮನ್ತಸಮ್ಪತ್ತಿಕುಸಲಸಞ್ಚೇತನಿಕಾಹೇತು ವಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸತ್ತಾ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಸುಗತಿಂ ಸಗ್ಗಂ ಲೋಕಂ ಉಪಪಜ್ಜನ್ತಿ।
‘‘Tividhakāyakammantasampattikusalasañcetanikāhetu vā, bhikkhave, sattā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjanti; catubbidhavacīkammantasampattikusalasañcetanikāhetu vā, bhikkhave, sattā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjanti; tividhamanokammantasampattikusalasañcetanikāhetu vā, bhikkhave, sattā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjanti.
‘‘ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಪಣ್ಣಕೋ ಮಣಿ ಉದ್ಧಂಖಿತ್ತೋ ಯೇನ ಯೇನೇವ ಪತಿಟ್ಠಾತಿ ಸುಪ್ಪತಿಟ್ಠಿತಂಯೇವ ಪತಿಟ್ಠಾತಿ; ಏವಮೇವಂ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಿವಿಧಕಾಯಕಮ್ಮನ್ತಸಮ್ಪತ್ತಿಕುಸಲಸಞ್ಚೇತನಿಕಾಹೇತು ವಾ ಸತ್ತಾ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಸುಗತಿಂ ಸಗ್ಗಂ ಲೋಕಂ ಉಪಪಜ್ಜನ್ತಿ; ಚತುಬ್ಬಿಧವಚೀಕಮ್ಮನ್ತಸಮ್ಪತ್ತಿಕುಸಲಸಞ್ಚೇತನಿಕಾಹೇತು ವಾ ಸತ್ತಾ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಸುಗತಿಂ ಸಗ್ಗಂ ಲೋಕಂ ಉಪಪಜ್ಜನ್ತಿ; ತಿವಿಧಮನೋಕಮ್ಮನ್ತಸಮ್ಪತ್ತಿಕುಸಲಸಞ್ಚೇತನಿಕಾಹೇತು ವಾ ಸತ್ತಾ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಸುಗತಿಂ ಸಗ್ಗಂ ಲೋಕಂ ಉಪಪಜ್ಜನ್ತಿ। ನಾಹಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಞ್ಚೇತನಿಕಾನಂ ಕಮ್ಮಾನಂ ಕತಾನಂ ಉಪಚಿತಾನಂ ಅಪ್ಪಟಿಸಂವೇದಿತ್ವಾ ಬ್ಯನ್ತೀಭಾವಂ ವದಾಮಿ। ತಞ್ಚ ಖೋ ದಿಟ್ಠೇವ ಧಮ್ಮೇ ಉಪಪಜ್ಜೇ ವಾ ಅಪರೇ ವಾ ಪರಿಯಾಯೇ। ನ ತ್ವೇವಾಹಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಞ್ಚೇತನಿಕಾನಂ ಕಮ್ಮಾನಂ ಕತಾನಂ ಉಪಚಿತಾನಂ ಅಪ್ಪಟಿಸಂವೇದಿತ್ವಾ ದುಕ್ಖಸ್ಸನ್ತಕಿರಿಯಂ ವದಾಮೀ’’ತಿ। ಸತ್ತಮಂ। 9
‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, apaṇṇako maṇi uddhaṃkhitto yena yeneva patiṭṭhāti suppatiṭṭhitaṃyeva patiṭṭhāti; evamevaṃ kho, bhikkhave, tividhakāyakammantasampattikusalasañcetanikāhetu vā sattā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjanti; catubbidhavacīkammantasampattikusalasañcetanikāhetu vā sattā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjanti; tividhamanokammantasampattikusalasañcetanikāhetu vā sattā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjanti. Nāhaṃ, bhikkhave, sañcetanikānaṃ kammānaṃ katānaṃ upacitānaṃ appaṭisaṃveditvā byantībhāvaṃ vadāmi. Tañca kho diṭṭheva dhamme upapajje vā apare vā pariyāye. Na tvevāhaṃ, bhikkhave, sañcetanikānaṃ kammānaṃ katānaṃ upacitānaṃ appaṭisaṃveditvā dukkhassantakiriyaṃ vadāmī’’ti. Sattamaṃ. 10
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ೭-೮. ಸಞ್ಚೇತನಿಕಸುತ್ತದ್ವಯವಣ್ಣನಾ • 7-8. Sañcetanikasuttadvayavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ೧-೫೩೬. ಪಠಮನಿರಯಸಗ್ಗಸುತ್ತಾದಿವಣ್ಣನಾ • 1-536. Paṭhamanirayasaggasuttādivaṇṇanā
