Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ဘိက္ခုနီဝိဘင္ဂ • Bhikkhunīvibhaṅga |
၂. သင္ဃာဒိသေသကဏ္ဍံ (ဘိက္ခုနီဝိဘင္ဂော)
2. Saṅghādisesakaṇḍaṃ (bhikkhunīvibhaṅgo)
၁. ပဌမသင္ဃာဒိသေသသိက္ခာပဒံ
1. Paṭhamasaṅghādisesasikkhāpadaṃ
ဣမေ ခော ပနာယ္ယာယော သတ္တရသ သင္ဃာဒိသေသာ
Ime kho panāyyāyo sattarasa saṅghādisesā
ဓမ္မာ ဥဒ္ဒေသံ အာဂစ္ဆန္တိ။
Dhammā uddesaṃ āgacchanti.
၆၇၈. တေန သမယေန ဗုဒ္ဓော ဘဂဝာ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကသ္သ အာရာမေ။ တေန ခော ပန သမယေန အညတရော ဥပာသကော ဘိက္ခုနိသင္ဃသ္သ ဥဒောသိတံ 1 ဒတ္ဝာ ကာလင္ကတော ဟောတိ။ တသ္သ ဒ္ဝေ ပုတ္တာ ဟောန္တိ – ဧကော အသ္သဒ္ဓော အပ္ပသန္နော, ဧကော သဒ္ဓော ပသန္နော။ တေ ပေတ္တိကံ သာပတေယ္ယံ ဝိဘဇိံသု။ အထ ခော သော အသ္သဒ္ဓော အပ္ပသန္နော တံ သဒ္ဓံ ပသန္နံ ဧတဒဝောစ – ‘‘အမ္ဟာကံ ဥဒောသိတော, တံ ဘာဇေမာ’’တိ။ ဧဝံ ဝုတ္တေ သော သဒ္ဓော ပသန္နော တံ အသ္သဒ္ဓံ အပ္ပသန္နံ ဧတဒဝောစ – ‘‘မာယ္ယော, ဧဝံ အဝစ။ အမ္ဟာကံ ပိတုနာ ဘိက္ခုနိသင္ဃသ္သ ဒိန္နော’’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ခော သော အသ္သဒ္ဓော အပ္ပသန္နော တံ သဒ္ဓံ ပသန္နံ ဧတဒဝောစ – ‘‘အမ္ဟာကံ ဥဒောသိတော, တံ ဘာဇေမာ’’တိ။ အထ ခော သော သဒ္ဓော ပသန္နော တံ အသ္သဒ္ဓံ အပ္ပသန္နံ ဧတဒဝောစ – ‘‘မာယ္ယော, ဧဝံ အဝစ။ အမ္ဟာကံ ပိတုနာ ဘိက္ခုနိသင္ဃသ္သ ဒိန္နော’’တိ။ တတိယမ္ပိ ခော သော အသ္သဒ္ဓော အပ္ပသန္နော တံ သဒ္ဓံ ပသန္နံ ဧတဒဝောစ – ‘‘အမ္ဟာကံ ဥဒောသိတော, တံ ဘာဇေမာ’’တိ။ အထ ခော သော သဒ္ဓော ပသန္နော – ‘‘သစေ မယ္ဟံ ဘဝိသ္သတိ, အဟမ္ပိ ဘိက္ခုနိသင္ဃသ္သ ဒသ္သာမီ’’တိ – တံ အသ္သဒ္ဓံ အပ္ပသန္နံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ဘာဇေမာ’’တိ။ အထ ခော သော ဥဒောသိတော တေဟိ ဘာဇီယမာနော တသ္သ အသ္သဒ္ဓသ္သ အပ္ပသန္နသ္သ ပာပုဏာတိ 2။ အထ ခော သော အသ္သဒ္ဓော အပ္ပသန္နော ဘိက္ခုနိယော ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဧတဒဝောစ – ‘‘နိက္ခမထာယ္ယေ, အမ္ဟာကံ ဥဒောသိတော’’တိ။
678. Tena samayena buddho bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena kho pana samayena aññataro upāsako bhikkhunisaṅghassa udositaṃ 3 datvā kālaṅkato hoti. Tassa dve puttā honti – eko assaddho appasanno, eko saddho pasanno. Te pettikaṃ sāpateyyaṃ vibhajiṃsu. Atha kho so assaddho appasanno taṃ saddhaṃ pasannaṃ etadavoca – ‘‘amhākaṃ udosito, taṃ bhājemā’’ti. Evaṃ vutte so saddho pasanno taṃ assaddhaṃ appasannaṃ etadavoca – ‘‘māyyo, evaṃ avaca. Amhākaṃ pitunā bhikkhunisaṅghassa dinno’’ti. Dutiyampi kho so assaddho appasanno taṃ saddhaṃ pasannaṃ etadavoca – ‘‘amhākaṃ udosito, taṃ bhājemā’’ti. Atha kho so saddho pasanno taṃ assaddhaṃ appasannaṃ etadavoca – ‘‘māyyo, evaṃ avaca. Amhākaṃ pitunā bhikkhunisaṅghassa dinno’’ti. Tatiyampi kho so assaddho appasanno taṃ saddhaṃ pasannaṃ etadavoca – ‘‘amhākaṃ udosito, taṃ bhājemā’’ti. Atha kho so saddho pasanno – ‘‘sace mayhaṃ bhavissati, ahampi bhikkhunisaṅghassa dassāmī’’ti – taṃ assaddhaṃ appasannaṃ etadavoca – ‘‘bhājemā’’ti. Atha kho so udosito tehi bhājīyamāno tassa assaddhassa appasannassa pāpuṇāti 4. Atha kho so assaddho appasanno bhikkhuniyo upasaṅkamitvā etadavoca – ‘‘nikkhamathāyye, amhākaṃ udosito’’ti.
ဧဝံ ဝုတ္တေ ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ တံ ပုရိသံ ဧတဒဝောစ – ‘‘မာယ္ယော, ဧဝံ အဝစ, တုမ္ဟာကံ ပိတုနာ ဘိက္ခုနိသင္ဃသ္သ ဒိန္နော’’တိ။ ‘‘ဒိန္နော န ဒိန္နော’’တိ ဝောဟာရိကေ မဟာမတ္တေ ပုစ္ဆိံသု။ မဟာမတ္တာ ဧဝမာဟံသု – ‘‘ကော, အယ္ယေ, ဇာနာတိ ဘိက္ခုနိသင္ဃသ္သ ဒိန္နော’’တိ? ဧဝံ ဝုတ္တေ ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ တေ မဟာမတ္တေ ဧတဒဝောစ – ‘‘အပိ နာယ္ယော 5 တုမ္ဟေဟိ ဒိဋ္ဌံ ဝာ သုတံ ဝာ သက္ခိံ ဌပယိတ္ဝာ ဒာနံ ဒိယ္ယမာန’’န္တိ ? အထ ခော တေ မဟာမတ္တာ – ‘‘သစ္စံ ခော အယ္ယာ အာဟာ’’တိ တံ ဥဒောသိတံ ဘိက္ခုနိသင္ဃသ္သ အကံသု။ အထ ခော သော ပုရိသော ပရာဇိတော ဥဇ္ဈာယတိ ခိယ္ယတိ ဝိပာစေတိ – ‘‘အသ္သမဏိယော ဣမာ မုဏ္ဍာ ဗန္ဓကိနိယော။ ကထဉ္ဟိ နာမ အမ္ဟာကံ ဥဒောသိတံ အစ္ဆိန္ဒာပေသ္သန္တီ’’တိ! ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ မဟာမတ္တာနံ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ မဟာမတ္တာ တံ ပုရိသံ ဒဏ္ဍာပေသုံ။ အထ ခော သော ပုရိသော ဒဏ္ဍိတော ဘိက္ခုနူပသ္သယသ္သ အဝိဒူရေ အာဇီဝကသေယ္ယံ ကာရာပေတ္ဝာ အာဇီဝကေ ဥယ္ယောဇေသိ – ‘‘ဧတာ ဘိက္ခုနိယော အစ္စာဝဒထာ’’တိ။
Evaṃ vutte thullanandā bhikkhunī taṃ purisaṃ etadavoca – ‘‘māyyo, evaṃ avaca, tumhākaṃ pitunā bhikkhunisaṅghassa dinno’’ti. ‘‘Dinno na dinno’’ti vohārike mahāmatte pucchiṃsu. Mahāmattā evamāhaṃsu – ‘‘ko, ayye, jānāti bhikkhunisaṅghassa dinno’’ti? Evaṃ vutte thullanandā bhikkhunī te mahāmatte etadavoca – ‘‘api nāyyo 6 tumhehi diṭṭhaṃ vā sutaṃ vā sakkhiṃ ṭhapayitvā dānaṃ diyyamāna’’nti ? Atha kho te mahāmattā – ‘‘saccaṃ kho ayyā āhā’’ti taṃ udositaṃ bhikkhunisaṅghassa akaṃsu. Atha kho so puriso parājito ujjhāyati khiyyati vipāceti – ‘‘assamaṇiyo imā muṇḍā bandhakiniyo. Kathañhi nāma amhākaṃ udositaṃ acchindāpessantī’’ti! Thullanandā bhikkhunī mahāmattānaṃ etamatthaṃ ārocesi. Mahāmattā taṃ purisaṃ daṇḍāpesuṃ. Atha kho so puriso daṇḍito bhikkhunūpassayassa avidūre ājīvakaseyyaṃ kārāpetvā ājīvake uyyojesi – ‘‘etā bhikkhuniyo accāvadathā’’ti.
ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ မဟာမတ္တာနံ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ မဟာမတ္တာ တံ ပုရိသံ ဗန္ဓာပေသုံ။ မနုသ္သာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယ္ယန္တိ ဝိပာစေန္တိ – ‘‘ပဌမံ ဘိက္ခုနိယော ဥဒောသိတံ အစ္ဆိန္ဒာပေသုံ, ဒုတိယံ ဒဏ္ဍာပေသုံ, တတိယံ ဗန္ဓာပေသုံ။ ဣဒာနိ ဃာတာပေသ္သန္တီ’’တိ! အသ္သောသုံ ခော ဘိက္ခုနိယော တေသံ မနုသ္သာနံ ဥဇ္ဈာယန္တာနံ ခိယ္ယန္တာနံ ဝိပာစေန္တာနံ။ ယာ တာ ဘိက္ခုနိယော အပ္ပိစ္ဆာ။ပေ.။ တာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယ္ယန္တိ ဝိပာစေန္တိ – ‘‘ကထဉ္ဟိ နာမ အယ္ယာ ထုလ္လနန္ဒာ ဥသ္သယဝာဒိကာ ဝိဟရိသ္သတီ’’တိ! အထ ခော တာ ဘိက္ခုနိယော ဘိက္ခူနံ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ပေ.။ သစ္စံ ကိရ, ဘိက္ခဝေ, ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ ဥသ္သယဝာဒိကာ ဝိဟရတီတိ။ ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝာ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓော ဘဂဝာ။ပေ.။ ကထဉ္ဟိ နာမ, ဘိက္ခဝေ, ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ ဥသ္သယဝာဒိကာ ဝိဟရိသ္သတိ! နေတံ, ဘိက္ခဝေ, အပ္ပသန္နာနံ ဝာ ပသာဒာယ။ပေ.။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနိယော ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသန္တု –
Thullanandā bhikkhunī mahāmattānaṃ etamatthaṃ ārocesi. Mahāmattā taṃ purisaṃ bandhāpesuṃ. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘paṭhamaṃ bhikkhuniyo udositaṃ acchindāpesuṃ, dutiyaṃ daṇḍāpesuṃ, tatiyaṃ bandhāpesuṃ. Idāni ghātāpessantī’’ti! Assosuṃ kho bhikkhuniyo tesaṃ manussānaṃ ujjhāyantānaṃ khiyyantānaṃ vipācentānaṃ. Yā tā bhikkhuniyo appicchā…pe… tā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma ayyā thullanandā ussayavādikā viharissatī’’ti! Atha kho tā bhikkhuniyo bhikkhūnaṃ etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… saccaṃ kira, bhikkhave, thullanandā bhikkhunī ussayavādikā viharatīti. ‘‘Saccaṃ, bhagavā’’ti. Vigarahi buddho bhagavā…pe… kathañhi nāma, bhikkhave, thullanandā bhikkhunī ussayavādikā viharissati! Netaṃ, bhikkhave, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… evañca pana, bhikkhave, bhikkhuniyo imaṃ sikkhāpadaṃ uddisantu –
၆၇၉. ‘‘ယာ ပန ဘိက္ခုနီ ဥသ္သယဝာဒိကာ ဝိဟရေယ္ယ ဂဟပတိနာ ဝာ ဂဟပတိပုတ္တေန ဝာ ဒာသေန ဝာ ကမ္မကာရေန 7 ဝာ အန္တမသော သမဏပရိဗ္ဗာဇကေနာပိ, အယံ ဘိက္ခုနီ ပဌမာပတ္တိကံ ဓမ္မံ အာပန္နာ နိသ္သာရဏီယံ သင္ဃာဒိသေသ’’န္တိ။
679.‘‘Yā pana bhikkhunī ussayavādikā vihareyya gahapatinā vā gahapatiputtena vā dāsena vā kammakārena 8 vā antamaso samaṇaparibbājakenāpi, ayaṃ bhikkhunī paṭhamāpattikaṃ dhammaṃ āpannā nissāraṇīyaṃ saṅghādisesa’’nti.
၆၈၀. ယာ ပနာတိ ယာ ယာဒိသာ။ပေ.။ ဘိက္ခုနီတိ။ပေ.။ အယံ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ အဓိပ္ပေတာ ဘိက္ခုနီတိ။
680.Yā panāti yā yādisā…pe… bhikkhunīti…pe… ayaṃ imasmiṃ atthe adhippetā bhikkhunīti.
ဥသ္သယဝာဒိကာ နာမ အဍ္ဍကာရိကာ ဝုစ္စတိ။
Ussayavādikā nāma aḍḍakārikā vuccati.
ဂဟပတိ နာမ ယော ကောစိ အဂာရံ အဇ္ဈာဝသတိ။
Gahapati nāma yo koci agāraṃ ajjhāvasati.
ဂဟပတိပုတ္တော နာမ ယေ ကေစိ ပုတ္တဘာတရော။
Gahapatiputto nāma ye keci puttabhātaro.
ဒာသော နာမ အန္တောဇာတော ဓနက္ကီတော ကရမရာနီတော ။
Dāso nāma antojāto dhanakkīto karamarānīto .
ကမ္မကာရော နာမ ဘဋကော အာဟတကော။
Kammakāro nāma bhaṭako āhatako.
သမဏပရိဗ္ဗာဇကော နာမ ဘိက္ခုဉ္စ ဘိက္ခုနိဉ္စ သိက္ခမာနဉ္စ သာမဏေရဉ္စ သာမဏေရိဉ္စ ဌပေတ္ဝာ ယော ကောစိ ပရိဗ္ဗာဇကသမာပန္နော။
Samaṇaparibbājako nāma bhikkhuñca bhikkhuniñca sikkhamānañca sāmaṇerañca sāmaṇeriñca ṭhapetvā yo koci paribbājakasamāpanno.
အဍ္ဍံ ကရိသ္သာမီတိ ဒုတိယံ ဝာ ပရိယေသတိ ဂစ္ဆတိ ဝာ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋသ္သ။ ဧကသ္သ အာရောစေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋသ္သ။ ဒုတိယသ္သ အာရောစေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယသ္သ။ အဍ္ဍပရိယောသာနေ အာပတ္တိ သင္ဃာဒိသေသသ္သ။
Aḍḍaṃ karissāmīti dutiyaṃ vā pariyesati gacchati vā, āpatti dukkaṭassa. Ekassa āroceti, āpatti dukkaṭassa. Dutiyassa āroceti, āpatti thullaccayassa. Aḍḍapariyosāne āpatti saṅghādisesassa.
ပဌမာပတ္တိကန္တိ သဟ ဝတ္ထုဇ္ဈာစာရာ အာပဇ္ဇတိ အသမနုဘာသနာယ။
Paṭhamāpattikanti saha vatthujjhācārā āpajjati asamanubhāsanāya.
နိသ္သာရဏီယန္တိ သင္ဃမ္ဟာ နိသ္သာရီယတိ။
Nissāraṇīyanti saṅghamhā nissārīyati.
သင္ဃာဒိသေသန္တိ သင္ဃောဝ တသ္သာ အာပတ္တိယာ မာနတ္တံ ဒေတိ မူလာယ ပဋိကသ္သတိ အဗ္ဘေတိ, န သမ္ဗဟုလာ န ဧကာ ဘိက္ခုနီ။ တေန ဝုစ္စတိ ‘‘သင္ဃာဒိသေသော’’တိ။ တသ္သေဝ အာပတ္တိနိကာယသ္သ နာမကမ္မံ အဓိဝစနံ။ တေနပိ ဝုစ္စတိ ‘‘သင္ဃာဒိသေသော’’တိ။
Saṅghādisesanti saṅghova tassā āpattiyā mānattaṃ deti mūlāya paṭikassati abbheti, na sambahulā na ekā bhikkhunī. Tena vuccati ‘‘saṅghādiseso’’ti. Tasseva āpattinikāyassa nāmakammaṃ adhivacanaṃ. Tenapi vuccati ‘‘saṅghādiseso’’ti.
၆၈၁. အနာပတ္တိ မနုသ္သေဟိ အာကဍ္ဎီယမာနာ ဂစ္ဆတိ, အာရက္ခံ ယာစတိ, အနောဒိသ္သ အာစိက္ခတိ, ဥမ္မတ္တိကာယ။ပေ.။ အာဒိကမ္မိကာယာတိ။
681. Anāpatti manussehi ākaḍḍhīyamānā gacchati, ārakkhaṃ yācati, anodissa ācikkhati, ummattikāya…pe… ādikammikāyāti.
ပဌမသင္ဃာဒိသေသသိက္ခာပဒံ နိဋ္ဌိတံ။
Paṭhamasaṅghādisesasikkhāpadaṃ niṭṭhitaṃ.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / ဝိနယပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ဘိက္ခုနီဝိဘင္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Bhikkhunīvibhaṅga-aṭṭhakathā / ၁. ပဌမသင္ဃာဒိသေသသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 1. Paṭhamasaṅghādisesasikkhāpadavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / သာရတ္ထဒီပနီ-ဋီကာ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ၁. ပဌမသင္ဃာဒိသေသသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 1. Paṭhamasaṅghādisesasikkhāpadavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝဇိရဗုဒ္ဓိ-ဋီကာ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ၁. ပဌမသင္ဃာဒိသေသသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 1. Paṭhamasaṅghādisesasikkhāpadavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝိမတိဝိနောဒနီ-ဋီကာ • Vimativinodanī-ṭīkā / ၁. ပဌမသင္ဃာဒိသေသသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 1. Paṭhamasaṅghādisesasikkhāpadavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ပာစိတ္ယာဒိယောဇနာပာဠိ • Pācityādiyojanāpāḷi / ၁. ပဌမသင္ဃာဒိသေသသိက္ခာပဒ-အတ္ထယောဇနာ • 1. Paṭhamasaṅghādisesasikkhāpada-atthayojanā