Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / വജിരബുദ്ധി-ടീകാ • Vajirabuddhi-ṭīkā

    ൨. അന്ധകാരവഗ്ഗവണ്ണനാ

    2. Andhakāravaggavaṇṇanā

    ൧. പഠമസിക്ഖാപദവണ്ണനാ

    1. Paṭhamasikkhāpadavaṇṇanā

    ൮൩൯. ‘‘ദിവാപി അന്ധകാരം അത്ഥി, തപ്പടിസേധനത്ഥം ‘രത്തന്ധകാരേ’തി വുത്ത’’ന്തി വദന്തി പോരാണാ. സന്തിട്ഠേയ്യാതി ഏത്ഥ ഠാനാപദേസേന ചതുബ്ബിധോപി ഇരിയാപഥോ സങ്ഗഹിതോ, തസ്മാ പുരിസസ്സ ഹത്ഥപാസേ തേന സദ്ധിം ചങ്കമനാദിം കരോന്തിയാ പാചിത്തിയമേവ. ‘‘സല്ലപേയ്യ വാ’’തി കേവലം നിദാനവസേന വുത്തം വിസേസാഭാവതോ. ‘‘സല്ലപേയ്യവാതി പുരിസസ്സ ഹത്ഥപാസേ ഠിതാ സല്ലപതി, ആപത്തി പാചിത്തിയസ്സാ’’തി ഹി വുത്തം, തം ന യുത്തന്തി ഏകേ. കസ്മാ? യസ്മാ തസ്സ പുരിസസ്സ ഹത്ഥപാസേ ഠിതേനേവ ഏകം പാചിത്തിയം. സല്ലപനേനപി അപരമ്പി ഏകം ആപജ്ജതീതി നാപജ്ജതി, കഥം പഞ്ഞായതീതി? അങ്ഗവസേന. ഇമസ്സ ഹി രത്തന്ധകാരതാ, പുരിസസ്സ ഹത്ഥപാസേ ഠാനം വാ സല്ലപനം വാ, സഹായാഭാവോ, രഹോപേക്ഖതാതി ഇമാനി ചത്താരി അങ്ഗാനി വുത്താനി. തത്ഥ യദി ഠാനപച്ചയാ ഏകാ ആപത്തി വിസും സിയാ, തസ്സാ ചത്താരി അങ്ഗാനി സിയും. യദി സല്ലപനപച്ചയാ ഏകാ, തസ്സാപി പഞ്ച അങ്ഗാനി സിയും. തസ്മാ മാതികാട്ഠകഥായം ‘‘ചത്താരി വാ പഞ്ച വാ അങ്ഗാനീ’’തി വത്തബ്ബം സിയാ, ന ച വുത്തം, തസ്മാ സല്ലപനപച്ചയാ വിസും നത്ഥീതി. അത്ഥിയേവ, മാതികാട്ഠകഥാവചനഞ്ച തദത്ഥമേവാതി ഏകേ. കഥം? സഹുപ്പത്തിതോ ദ്വിന്നം ആപത്തീനം. കിം വുത്തം ഹോതി? സല്ലപനേ സതി ഠാനപച്ചയാ ആപജ്ജിതബ്ബം ചതുരങ്ഗികം, സല്ലപനപച്ചയാ ആപജ്ജിതബ്ബം ചതുരങ്ഗികന്തി ദ്വേ പാചിത്തിയാനി സഹുപ്പന്നാനി ഏകതോ ആപജ്ജന്തീതി. ഇദം അയുത്തം പാളിവിരോധതോ. പാളിയഞ്ഹി ‘‘സല്ലപേയ്യ വാതി പുരിസസ്സ ഹത്ഥപാസേ ഠിതാ സല്ലപതി, ആപത്തി പാചിത്തിയസ്സാ’’തി വുത്തം. യദി ദ്വേ സിയും, ‘‘ആപത്തി ദ്വിന്നം പാചിത്തിയാന’’ന്തി ന വത്തബ്ബതാ സിയാതി. അയം നയോ ദുതിയാദീസുപി യഥായോഗം വേദിതബ്ബോ. ഏത്ഥ ദുതിയേനാപി സദ്ധിം യദി ഭിക്ഖുനിയാ രഹോപേക്ഖതാ അത്ഥി, സോ ചേ പുരിസോ, ന ദുതിയോ, പുരിസഗണനായ ആപത്തിയോ. അഥ ദുതിയാ ഭിക്ഖുനീ ഹോതി, തസ്സാ ച തേന പുരിസേന സദ്ധിം രഹോപേക്ഖതാ അത്ഥി, സാ ച ഭിക്ഖുനീ ന ദുതിയാ ഹോതി. ഉഭിന്നമ്പി ആപജ്ജതീതി ഏകേ, വിചാരേത്വാ പന ഗഹേതബ്ബം. പോരാണഗണ്ഠിപദേ പന വുത്തം ‘‘ഹത്ഥപാസേ ഠാനേന ദുക്കട’’ന്തി, തം പാളിയാ വിരുജ്ഝതി. ‘‘പുരിസസ്സ ഹത്ഥപാസേ തിട്ഠതി, ആപത്തി പാചിത്തിയസ്സാ’’തി ഹി പാളി, കിംബഹുനാ. ചതുത്ഥസിക്ഖാപദേ മാതികാട്ഠകഥായം (കങ്ഖാ॰ അട്ഠ॰ ദുതിയികഉയ്യോജനസിക്ഖാപദവണ്ണനാ) ‘‘സന്തിട്ഠനാദീസു തീണി പാചിത്തിയാനീ’’തിആദിവചനതോ വത്ഥുഗണനായ ആപത്തി വേദിതബ്ബാ. ‘‘അങ്ഗാനി ചേത്ഥ ചത്താരി പഞ്ച വാ’’തി വത്തബ്ബന്തി സന്നിട്ഠാനം.

    839. ‘‘Divāpi andhakāraṃ atthi, tappaṭisedhanatthaṃ ‘rattandhakāre’ti vutta’’nti vadanti porāṇā. Santiṭṭheyyāti ettha ṭhānāpadesena catubbidhopi iriyāpatho saṅgahito, tasmā purisassa hatthapāse tena saddhiṃ caṅkamanādiṃ karontiyā pācittiyameva. ‘‘Sallapeyya vā’’ti kevalaṃ nidānavasena vuttaṃ visesābhāvato. ‘‘Sallapeyyavāti purisassa hatthapāse ṭhitā sallapati, āpatti pācittiyassā’’ti hi vuttaṃ, taṃ na yuttanti eke. Kasmā? Yasmā tassa purisassa hatthapāse ṭhiteneva ekaṃ pācittiyaṃ. Sallapanenapi aparampi ekaṃ āpajjatīti nāpajjati, kathaṃ paññāyatīti? Aṅgavasena. Imassa hi rattandhakāratā, purisassa hatthapāse ṭhānaṃ vā sallapanaṃ vā, sahāyābhāvo, rahopekkhatāti imāni cattāri aṅgāni vuttāni. Tattha yadi ṭhānapaccayā ekā āpatti visuṃ siyā, tassā cattāri aṅgāni siyuṃ. Yadi sallapanapaccayā ekā, tassāpi pañca aṅgāni siyuṃ. Tasmā mātikāṭṭhakathāyaṃ ‘‘cattāri vā pañca vā aṅgānī’’ti vattabbaṃ siyā, na ca vuttaṃ, tasmā sallapanapaccayā visuṃ natthīti. Atthiyeva, mātikāṭṭhakathāvacanañca tadatthamevāti eke. Kathaṃ? Sahuppattito dvinnaṃ āpattīnaṃ. Kiṃ vuttaṃ hoti? Sallapane sati ṭhānapaccayā āpajjitabbaṃ caturaṅgikaṃ, sallapanapaccayā āpajjitabbaṃ caturaṅgikanti dve pācittiyāni sahuppannāni ekato āpajjantīti. Idaṃ ayuttaṃ pāḷivirodhato. Pāḷiyañhi ‘‘sallapeyya vāti purisassa hatthapāse ṭhitā sallapati, āpatti pācittiyassā’’ti vuttaṃ. Yadi dve siyuṃ, ‘‘āpatti dvinnaṃ pācittiyāna’’nti na vattabbatā siyāti. Ayaṃ nayo dutiyādīsupi yathāyogaṃ veditabbo. Ettha dutiyenāpi saddhiṃ yadi bhikkhuniyā rahopekkhatā atthi, so ce puriso, na dutiyo, purisagaṇanāya āpattiyo. Atha dutiyā bhikkhunī hoti, tassā ca tena purisena saddhiṃ rahopekkhatā atthi, sā ca bhikkhunī na dutiyā hoti. Ubhinnampi āpajjatīti eke, vicāretvā pana gahetabbaṃ. Porāṇagaṇṭhipade pana vuttaṃ ‘‘hatthapāse ṭhānena dukkaṭa’’nti, taṃ pāḷiyā virujjhati. ‘‘Purisassa hatthapāse tiṭṭhati, āpatti pācittiyassā’’ti hi pāḷi, kiṃbahunā. Catutthasikkhāpade mātikāṭṭhakathāyaṃ (kaṅkhā. aṭṭha. dutiyikauyyojanasikkhāpadavaṇṇanā) ‘‘santiṭṭhanādīsu tīṇi pācittiyānī’’tiādivacanato vatthugaṇanāya āpatti veditabbā. ‘‘Aṅgāni cettha cattāri pañca vā’’ti vattabbanti sanniṭṭhānaṃ.

    പഠമസിക്ഖാപദവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Paṭhamasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / വിനയപിടക • Vinayapiṭaka / ഭിക്ഖുനീവിഭങ്ഗ • Bhikkhunīvibhaṅga / ൧. പഠമസിക്ഖാപദം • 1. Paṭhamasikkhāpadaṃ

    അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / വിനയപിടക (അട്ഠകഥാ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ഭിക്ഖുനീവിഭങ്ഗ-അട്ഠകഥാ • Bhikkhunīvibhaṅga-aṭṭhakathā / ൧. പഠമസിക്ഖാപദവണ്ണനാ • 1. Paṭhamasikkhāpadavaṇṇanā

    ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / പാചിത്യാദിയോജനാപാളി • Pācityādiyojanāpāḷi / ൧. പഠമസിക്ഖാപദ-അത്ഥയോജനാ • 1. Paṭhamasikkhāpada-atthayojanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact