Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / વિમાનવત્થુ-અટ્ઠકથા • Vimānavatthu-aṭṭhakathā |
૮. પઠમસૂચિવિમાનવણ્ણના
8. Paṭhamasūcivimānavaṇṇanā
ઉચ્ચમિદં મણિથૂણં વિમાનન્તિ સૂચિવિમાનં. તસ્સ કા ઉપ્પત્તિ? ભગવા રાજગહે વિહરતિ વેળુવને. તેન સમયેન આયસ્મતો સારિપુત્તસ્સ ચીવરકમ્મં કાતબ્બં હોતિ, અત્થો ચ હોતિ સૂચિયા. સો રાજગહે પિણ્ડાય ચરન્તો કમ્મારસ્સ ગેહદ્વારે અટ્ઠાસિ. તં દિસ્વા કમ્મારો આહ ‘‘કેન, ભન્તે, અત્થો’’તિ? ‘‘ચીવરકમ્મં કાતબ્બં અત્થિ, સૂચિયા અત્થો’’તિ. કમ્મારો પસન્નમાનસો કતપરિયોસિતા દ્વે સૂચિયો દત્વા ‘‘પુનપિ, ભન્તે, સૂચિયા અત્થે સતિ મમ આચિક્ખેય્યાથા’’તિ વત્વા પઞ્ચપતિટ્ઠિતેન વન્દિ. થેરો તસ્સ અનુમોદનં કત્વા પક્કામિ. સો અપરભાગે કાલં કત્વા તાવતિંસેસુ ઉપ્પજ્જિ. અથ આયસ્મા મહામોગ્ગલ્લાનો દેવચારિકં ચરન્તો તં દેવપુત્તં ઇમાહિ ગાથાહિ પુચ્છિ –
Uccamidaṃmaṇithūṇaṃ vimānanti sūcivimānaṃ. Tassa kā uppatti? Bhagavā rājagahe viharati veḷuvane. Tena samayena āyasmato sāriputtassa cīvarakammaṃ kātabbaṃ hoti, attho ca hoti sūciyā. So rājagahe piṇḍāya caranto kammārassa gehadvāre aṭṭhāsi. Taṃ disvā kammāro āha ‘‘kena, bhante, attho’’ti? ‘‘Cīvarakammaṃ kātabbaṃ atthi, sūciyā attho’’ti. Kammāro pasannamānaso katapariyositā dve sūciyo datvā ‘‘punapi, bhante, sūciyā atthe sati mama ācikkheyyāthā’’ti vatvā pañcapatiṭṭhitena vandi. Thero tassa anumodanaṃ katvā pakkāmi. So aparabhāge kālaṃ katvā tāvatiṃsesu uppajji. Atha āyasmā mahāmoggallāno devacārikaṃ caranto taṃ devaputtaṃ imāhi gāthāhi pucchi –
૯૪૪.
944.
‘‘ઉચ્ચમિદં મણિથૂણં વિમાનં…પે॰…
‘‘Uccamidaṃ maṇithūṇaṃ vimānaṃ…pe…
વણ્ણો ચ તે સબ્બદિસા પભાસતી’’તિ.
Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatī’’ti.
૯૪૮. ‘‘સો દેવપુત્તો અત્તમનો…પે॰… યસ્સ કમ્મસ્સિદં ફલં’’.
948. ‘‘So devaputto attamano…pe… yassa kammassidaṃ phalaṃ’’.
૯૪૯.
949.
‘‘યં દદાતિ ન તં હોતિ, યઞ્ચેવ દજ્જા તઞ્ચેવ સેય્યો;
‘‘Yaṃ dadāti na taṃ hoti, yañceva dajjā tañceva seyyo;
સૂચિ દિન્ના સૂચિમેવ સેય્યો.
Sūci dinnā sūcimeva seyyo.
૯૫૦.
950.
‘‘તેન મેતાદિસો વણ્ણો…પે॰…
‘‘Tena metādiso vaṇṇo…pe…
વણ્ણો ચ મે સબ્બદિસા પભાસતી’’તિ.
Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatī’’ti.
૯૪૯. તત્થ યં દદાતીતિ યાદિસં દેય્યધમ્મં દદાતિ. ન તં હોતીતિ તસ્સ તાદિસમેવ ફલં ન હોતિ. અથ ખો ખેત્તસમ્પત્તિયા ચ ચિત્તસમ્પત્તિયા ચ તતો વિપુલતરં ઉળારતરમેવ ફલં હોતિ. તસ્મા યઞ્ચેવ દજ્જા તઞ્ચેવ સેય્યોતિ યંકિઞ્ચિદેવ વિજ્જમાનં દજ્જા દદેય્ય, તઞ્ચેવ તદેવ સેય્યો, યસ્સ કસ્સચિ અનવજ્જસ્સ દેય્યધમ્મસ્સ દાનમેવ સેય્યો, કસ્મા? મયા હિ સૂચિ દિન્ના સૂચિમેવ સેય્યો, સૂચિદાનમેવ મય્હં સેય્યં જાતં, યતો અયમીદિસી સમ્પત્તિ લદ્ધાતિ અધિપ્પાયો.
949. Tattha yaṃ dadātīti yādisaṃ deyyadhammaṃ dadāti. Na taṃ hotīti tassa tādisameva phalaṃ na hoti. Atha kho khettasampattiyā ca cittasampattiyā ca tato vipulataraṃ uḷāratarameva phalaṃ hoti. Tasmā yañceva dajjā tañceva seyyoti yaṃkiñcideva vijjamānaṃ dajjā dadeyya, tañceva tadeva seyyo, yassa kassaci anavajjassa deyyadhammassa dānameva seyyo, kasmā? Mayā hi sūci dinnā sūcimeva seyyo, sūcidānameva mayhaṃ seyyaṃ jātaṃ, yato ayamīdisī sampatti laddhāti adhippāyo.
સૂચિવિમાનવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Sūcivimānavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / ખુદ્દકનિકાય • Khuddakanikāya / વિમાનવત્થુપાળિ • Vimānavatthupāḷi / ૮. પઠમસૂચિવિમાનવત્થુ • 8. Paṭhamasūcivimānavatthu