Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / અઙ્ગુત્તરનિકાય (ટીકા) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
૭. પઠમતથાગતઅચ્છરિયસુત્તવણ્ણના
7. Paṭhamatathāgataacchariyasuttavaṇṇanā
૧૨૭. સત્તમે વત્તમાનસમીપે વત્તમાને વિય વોહરિતબ્બન્તિ ‘‘ઓક્કમતી’’તિ આહ ‘‘ઓક્કન્તો હોતીતિ અત્થો’’તિ. દસસહસ્સચક્કવાળપત્થરણો સમુજ્જલભાવેન ઉળારો. દેવાનુભાવન્તિ દેવાનં પભાનુભાવં. દેવાનઞ્હિ પભં સો ઓભાસો અધિભવતિ, ન દેવે. તેનાહ ‘‘દેવાન’’ન્તિઆદિ. રુક્ખગચ્છાદિના કેનચિ ન હઞ્ઞતીતિ અઘા, અસમ્બાધા. તેનાહ ‘‘નિચ્ચવિવરા’’તિ. અસંવુતાતિ હેટ્ઠા ઉપરિ કેનચિ અપિહિતા. તેનાહ ‘‘હેટ્ઠાપિ અપ્પતિટ્ઠા’’તિ. તત્થ પિ-સદ્દેન યથા હેટ્ઠા ઉદકસ્સ પિધાયિકા સન્ધારિકા પથવી નત્થિ અસંવુતા લોકન્તરિકા, એવં ઉપરિપિ ચક્કવાળેસુ દેવવિમાનાનં અભાવતો અસંવુતા અપ્પતિટ્ઠાતિ દસ્સેતિ. અન્ધકારો એત્થ અત્થીતિ અન્ધકારા. ચક્ખુવિઞ્ઞાણં ન જાયતિ આલોકસ્સ અભાવતો, ન ચક્ખુનો. તથા હિ ‘‘તેનોભાસેન અઞ્ઞમઞ્ઞં સઞ્જાનન્તી’’તિ વુત્તં. જમ્બુદીપે ઠિતમજ્ઝન્હિકવેલાય પુબ્બવિદેહવાસીનં અત્થઙ્ગમવસેન ઉપડ્ઢં સૂરિયમણ્ડલં પઞ્ઞાયતિ, અપરગોયાનવાસીનં ઉગ્ગમનવસેન. એવં સેસદીપેસુપીતિ આહ ‘‘એકપ્પહારેનેવ તીસુ દીપેસુ પઞ્ઞાયન્તી’’તિ. ઇતો અઞ્ઞથા દ્વીસુ એવ દીપેસુ પઞ્ઞાયન્તિ. એકેકાય દિસાય નવનવયોજનસતસહસ્સાનિ અન્ધકારવિધમનમ્પિ ઇમિનાવ નયેન દટ્ઠબ્બં. પભાય નપ્પહોન્તીતિ અત્તનો પભાય ઓભાસિતું નાભિસમ્ભુણન્તિ. યુગન્ધરપબ્બતમત્થકસમપ્પમાણે આકાસે વિચરણતો ‘‘ચક્કવાળપબ્બતસ્સ વેમજ્ઝેન ચરન્તી’’તિ વુત્તં.
127. Sattame vattamānasamīpe vattamāne viya voharitabbanti ‘‘okkamatī’’ti āha ‘‘okkanto hotīti attho’’ti. Dasasahassacakkavāḷapattharaṇo samujjalabhāvena uḷāro. Devānubhāvanti devānaṃ pabhānubhāvaṃ. Devānañhi pabhaṃ so obhāso adhibhavati, na deve. Tenāha ‘‘devāna’’ntiādi. Rukkhagacchādinā kenaci na haññatīti aghā, asambādhā. Tenāha ‘‘niccavivarā’’ti. Asaṃvutāti heṭṭhā upari kenaci apihitā. Tenāha ‘‘heṭṭhāpi appatiṭṭhā’’ti. Tattha pi-saddena yathā heṭṭhā udakassa pidhāyikā sandhārikā pathavī natthi asaṃvutā lokantarikā, evaṃ uparipi cakkavāḷesu devavimānānaṃ abhāvato asaṃvutā appatiṭṭhāti dasseti. Andhakāro ettha atthīti andhakārā. Cakkhuviññāṇaṃ na jāyati ālokassa abhāvato, na cakkhuno. Tathā hi ‘‘tenobhāsenaaññamaññaṃ sañjānantī’’ti vuttaṃ. Jambudīpe ṭhitamajjhanhikavelāya pubbavidehavāsīnaṃ atthaṅgamavasena upaḍḍhaṃ sūriyamaṇḍalaṃ paññāyati, aparagoyānavāsīnaṃ uggamanavasena. Evaṃ sesadīpesupīti āha ‘‘ekappahāreneva tīsu dīpesu paññāyantī’’ti. Ito aññathā dvīsu eva dīpesu paññāyanti. Ekekāya disāya navanavayojanasatasahassāni andhakāravidhamanampi imināva nayena daṭṭhabbaṃ. Pabhāya nappahontīti attano pabhāya obhāsituṃ nābhisambhuṇanti. Yugandharapabbatamatthakasamappamāṇe ākāse vicaraṇato ‘‘cakkavāḷapabbatassa vemajjhena carantī’’ti vuttaṃ.
બ્યાવટાતિ ખાદનત્થં ગણ્હિતું ઉપક્કમન્તા. વિપરિવત્તિત્વાતિ વિવટ્ટિત્વા. છિજ્જિત્વાતિ મુચ્છાપવત્તિયા ઠિતટ્ઠાનતો મુચ્ચિત્વા, અઙ્ગપચ્ચઙ્ગછેદનવસેન વા છિજ્જિત્વા. અચ્ચન્તખારેતિ આતપસન્તપાભાવેન અતિસીતભાવં સન્ધાય અચ્ચન્તખારતા વુત્તા સિયા. ન હિ તં કપ્પસણ્ઠાનઉદકં સમ્પત્તિકરમહામેઘવુટ્ઠં પથવિસન્ધારકં કપ્પવિનાસકઉદકં વિય ખારં ભવિતુમરહતિ, તથા સતિ પથવીપિ વિલીયેય્ય, તેસં વા પાપકમ્મફલેન પેતાનં પકતિઉદકસ્સ પુબ્બખેળભાવાપત્તિ વિય તસ્સ ઉદકસ્સ ખારભાવાપત્તિ હોતીતિ વુત્તં ‘‘અચ્ચન્તખારે ઉદકે’’તિ.
Byāvaṭāti khādanatthaṃ gaṇhituṃ upakkamantā. Viparivattitvāti vivaṭṭitvā. Chijjitvāti mucchāpavattiyā ṭhitaṭṭhānato muccitvā, aṅgapaccaṅgachedanavasena vā chijjitvā. Accantakhāreti ātapasantapābhāvena atisītabhāvaṃ sandhāya accantakhāratā vuttā siyā. Na hi taṃ kappasaṇṭhānaudakaṃ sampattikaramahāmeghavuṭṭhaṃ pathavisandhārakaṃ kappavināsakaudakaṃ viya khāraṃ bhavitumarahati, tathā sati pathavīpi vilīyeyya, tesaṃ vā pāpakammaphalena petānaṃ pakatiudakassa pubbakheḷabhāvāpatti viya tassa udakassa khārabhāvāpatti hotīti vuttaṃ ‘‘accantakhāre udake’’ti.
પઠમતથાગતઅચ્છરિયસુત્તવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Paṭhamatathāgataacchariyasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / અઙ્ગુત્તરનિકાય • Aṅguttaranikāya / ૭. પઠમતથાગતઅચ્છરિયસુત્તં • 7. Paṭhamatathāgataacchariyasuttaṃ
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / અઙ્ગુત્તરનિકાય (અટ્ઠકથા) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ૭. પઠમતથાગતઅચ્છરિયસુત્તવણ્ણના • 7. Paṭhamatathāgataacchariyasuttavaṇṇanā