| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
੭. ਪਠਮਤਥਾਗਤਅਚ੍ਛਰਿਯਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
7. Paṭhamatathāgataacchariyasuttavaṇṇanā
੧੨੭. ਸਤ੍ਤਮੇ વਤ੍ਤਮਾਨਸਮੀਪੇ વਤ੍ਤਮਾਨੇ વਿਯ વੋਹਰਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ‘‘ਓਕ੍ਕਮਤੀ’’ਤਿ ਆਹ ‘‘ਓਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ। ਦਸਸਹਸ੍ਸਚਕ੍ਕવਾਲ਼ਪਤ੍ਥਰਣੋ ਸਮੁਜ੍ਜਲਭਾવੇਨ ਉਲ਼ਾਰੋ। ਦੇવਾਨੁਭਾવਨ੍ਤਿ ਦੇવਾਨਂ ਪਭਾਨੁਭਾવਂ। ਦੇવਾਨਞ੍ਹਿ ਪਭਂ ਸੋ ਓਭਾਸੋ ਅਧਿਭવਤਿ, ਨ ਦੇવੇ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਦੇવਾਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ। ਰੁਕ੍ਖਗਚ੍ਛਾਦਿਨਾ ਕੇਨਚਿ ਨ ਹਞ੍ਞਤੀਤਿ ਅਘਾ, ਅਸਮ੍ਬਾਧਾ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨਿਚ੍ਚવਿવਰਾ’’ਤਿ। ਅਸਂવੁਤਾਤਿ ਹੇਟ੍ਠਾ ਉਪਰਿ ਕੇਨਚਿ ਅਪਿਹਿਤਾ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਹੇਟ੍ਠਾਪਿ ਅਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਾ’’ਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਪਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਯਥਾ ਹੇਟ੍ਠਾ ਉਦਕਸ੍ਸ ਪਿਧਾਯਿਕਾ ਸਨ੍ਧਾਰਿਕਾ ਪਥવੀ ਨਤ੍ਥਿ ਅਸਂવੁਤਾ ਲੋਕਨ੍ਤਰਿਕਾ, ਏવਂ ਉਪਰਿਪਿ ਚਕ੍ਕવਾਲ਼ੇਸੁ ਦੇવવਿਮਾਨਾਨਂ ਅਭਾવਤੋ ਅਸਂવੁਤਾ ਅਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਅਨ੍ਧਕਾਰੋ ਏਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਅਨ੍ਧਕਾਰਾ। ਚਕ੍ਖੁવਿਞ੍ਞਾਣਂ ਨ ਜਾਯਤਿ ਆਲੋਕਸ੍ਸ ਅਭਾવਤੋ, ਨ ਚਕ੍ਖੁਨੋ। ਤਥਾ ਹਿ ‘‘ਤੇਨੋਭਾਸੇਨ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਸਞ੍ਜਾਨਨ੍ਤੀ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਜਮ੍ਬੁਦੀਪੇ ਠਿਤਮਜ੍ਝਨ੍ਹਿਕવੇਲਾਯ ਪੁਬ੍ਬવਿਦੇਹવਾਸੀਨਂ ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਮવਸੇਨ ਉਪਡ੍ਢਂ ਸੂਰਿਯਮਣ੍ਡਲਂ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਅਪਰਗੋਯਾਨવਾਸੀਨਂ ਉਗ੍ਗਮਨવਸੇਨ। ਏવਂ ਸੇਸਦੀਪੇਸੁਪੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਏਕਪ੍ਪਹਾਰੇਨੇવ ਤੀਸੁ ਦੀਪੇਸੁ ਪਞ੍ਞਾਯਨ੍ਤੀ’’ਤਿ। ਇਤੋ ਅਞ੍ਞਥਾ ਦ੍વੀਸੁ ਏવ ਦੀਪੇਸੁ ਪਞ੍ਞਾਯਨ੍ਤਿ। ਏਕੇਕਾਯ ਦਿਸਾਯ ਨવਨવਯੋਜਨਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਅਨ੍ਧਕਾਰવਿਧਮਨਮ੍ਪਿ ਇਮਿਨਾવ ਨਯੇਨ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ। ਪਭਾਯ ਨਪ੍ਪਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਭਾਯ ਓਭਾਸਿਤੁਂ ਨਾਭਿਸਮ੍ਭੁਣਨ੍ਤਿ। ਯੁਗਨ੍ਧਰਪਬ੍ਬਤਮਤ੍ਥਕਸਮਪ੍ਪਮਾਣੇ ਆਕਾਸੇ વਿਚਰਣਤੋ ‘‘ਚਕ੍ਕવਾਲ਼ਪਬ੍ਬਤਸ੍ਸ વੇਮਜ੍ਝੇਨ ਚਰਨ੍ਤੀ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ।
127. Sattame vattamānasamīpe vattamāne viya voharitabbanti ‘‘okkamatī’’ti āha ‘‘okkanto hotīti attho’’ti. Dasasahassacakkavāḷapattharaṇo samujjalabhāvena uḷāro. Devānubhāvanti devānaṃ pabhānubhāvaṃ. Devānañhi pabhaṃ so obhāso adhibhavati, na deve. Tenāha ‘‘devāna’’ntiādi. Rukkhagacchādinā kenaci na haññatīti aghā, asambādhā. Tenāha ‘‘niccavivarā’’ti. Asaṃvutāti heṭṭhā upari kenaci apihitā. Tenāha ‘‘heṭṭhāpi appatiṭṭhā’’ti. Tattha pi-saddena yathā heṭṭhā udakassa pidhāyikā sandhārikā pathavī natthi asaṃvutā lokantarikā, evaṃ uparipi cakkavāḷesu devavimānānaṃ abhāvato asaṃvutā appatiṭṭhāti dasseti. Andhakāro ettha atthīti andhakārā. Cakkhuviññāṇaṃ na jāyati ālokassa abhāvato, na cakkhuno. Tathā hi ‘‘tenobhāsenaaññamaññaṃ sañjānantī’’ti vuttaṃ. Jambudīpe ṭhitamajjhanhikavelāya pubbavidehavāsīnaṃ atthaṅgamavasena upaḍḍhaṃ sūriyamaṇḍalaṃ paññāyati, aparagoyānavāsīnaṃ uggamanavasena. Evaṃ sesadīpesupīti āha ‘‘ekappahāreneva tīsu dīpesu paññāyantī’’ti. Ito aññathā dvīsu eva dīpesu paññāyanti. Ekekāya disāya navanavayojanasatasahassāni andhakāravidhamanampi imināva nayena daṭṭhabbaṃ. Pabhāya nappahontīti attano pabhāya obhāsituṃ nābhisambhuṇanti. Yugandharapabbatamatthakasamappamāṇe ākāse vicaraṇato ‘‘cakkavāḷapabbatassa vemajjhena carantī’’ti vuttaṃ.
ਬ੍ਯਾવਟਾਤਿ ਖਾਦਨਤ੍ਥਂ ਗਣ੍ਹਿਤੁਂ ਉਪਕ੍ਕਮਨ੍ਤਾ। વਿਪਰਿવਤ੍ਤਿਤ੍વਾਤਿ વਿવਟ੍ਟਿਤ੍વਾ। ਛਿਜ੍ਜਿਤ੍વਾਤਿ ਮੁਚ੍ਛਾਪવਤ੍ਤਿਯਾ ਠਿਤਟ੍ਠਾਨਤੋ ਮੁਚ੍ਚਿਤ੍વਾ, ਅਙ੍ਗਪਚ੍ਚਙ੍ਗਛੇਦਨવਸੇਨ વਾ ਛਿਜ੍ਜਿਤ੍વਾ। ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਖਾਰੇਤਿ ਆਤਪਸਨ੍ਤਪਾਭਾવੇਨ ਅਤਿਸੀਤਭਾવਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਖਾਰਤਾ વੁਤ੍ਤਾ ਸਿਯਾ। ਨ ਹਿ ਤਂ ਕਪ੍ਪਸਣ੍ਠਾਨਉਦਕਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਕਰਮਹਾਮੇਘવੁਟ੍ਠਂ ਪਥવਿਸਨ੍ਧਾਰਕਂ ਕਪ੍ਪવਿਨਾਸਕਉਦਕਂ વਿਯ ਖਾਰਂ ਭવਿਤੁਮਰਹਤਿ, ਤਥਾ ਸਤਿ ਪਥવੀਪਿ વਿਲੀਯੇਯ੍ਯ, ਤੇਸਂ વਾ ਪਾਪਕਮ੍ਮਫਲੇਨ ਪੇਤਾਨਂ ਪਕਤਿਉਦਕਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਖੇਲ਼ਭਾવਾਪਤ੍ਤਿ વਿਯ ਤਸ੍ਸ ਉਦਕਸ੍ਸ ਖਾਰਭਾવਾਪਤ੍ਤਿ ਹੋਤੀਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਖਾਰੇ ਉਦਕੇ’’ਤਿ।
Byāvaṭāti khādanatthaṃ gaṇhituṃ upakkamantā. Viparivattitvāti vivaṭṭitvā. Chijjitvāti mucchāpavattiyā ṭhitaṭṭhānato muccitvā, aṅgapaccaṅgachedanavasena vā chijjitvā. Accantakhāreti ātapasantapābhāvena atisītabhāvaṃ sandhāya accantakhāratā vuttā siyā. Na hi taṃ kappasaṇṭhānaudakaṃ sampattikaramahāmeghavuṭṭhaṃ pathavisandhārakaṃ kappavināsakaudakaṃ viya khāraṃ bhavitumarahati, tathā sati pathavīpi vilīyeyya, tesaṃ vā pāpakammaphalena petānaṃ pakatiudakassa pubbakheḷabhāvāpatti viya tassa udakassa khārabhāvāpatti hotīti vuttaṃ ‘‘accantakhāre udake’’ti.
ਪਠਮਤਥਾਗਤਅਚ੍ਛਰਿਯਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Paṭhamatathāgataacchariyasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ • Aṅguttaranikāya / ੭. ਪਠਮਤਥਾਗਤਅਚ੍ਛਰਿਯਸੁਤ੍ਤਂ • 7. Paṭhamatathāgataacchariyasuttaṃ
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ੭. ਪਠਮਤਥਾਗਤਅਚ੍ਛਰਿਯਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 7. Paṭhamatathāgataacchariyasuttavaṇṇanā
