Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / വിമതിവിനോദനീ-ടീകാ • Vimativinodanī-ṭīkā |
൮. പഠമഉപക്ഖടസിക്ഖാപദവണ്ണനാ
8. Paṭhamaupakkhaṭasikkhāpadavaṇṇanā
൫൨൮-൫൩൧. അട്ഠമേ യോ കത്താതി ദായകം സന്ധായ വുത്തം. പടോ ഏവ പടകോ. ‘‘അപ്പഗ്ഘം ചേതാപേതീ’’തി ഇദം നിസ്സഗ്ഗിയപാചിത്തിയാ അനാപത്തിം സന്ധായ വുത്തം, വിഞ്ഞത്തിപച്ചയാ പന ദുക്കടമേവ. ‘‘പുബ്ബേ അപ്പവാരിതോ’’തി ഹി സുത്തേ വിഞ്ഞത്തികാരണം വുത്തം. മാതികാട്ഠകഥായമ്പി ‘‘ചീവരേ ഭിയ്യോകമ്യതാ, അഞ്ഞാതകവിഞ്ഞത്തി, തായ ച പടിലാഭോതി ഇമാനേത്ഥ തീണി അങ്ഗാനീ’’തി (കങ്ഖാ॰ അട്ഠ॰ ഉപക്ഖടസിക്ഖാപദ) അഞ്ഞാതകവിഞ്ഞത്തിതാ പകാസിതാ, കേചി പന ‘‘ദായകേന ദാതുകാമോമ്ഹീതി അത്തനോ സന്തികേ അവുത്തേപി യദഗ്ഘനകം സോ ദാതുകാമോ, തദഗ്ഘനകം ആഹരാപേതും വട്ടതി ഏവാ’’തി വദന്തി, തം രാജസിക്ഖാപദട്ഠകഥായപി ന സമേതി, ദൂതേന വാ ദായകേന വാ ‘‘ആയസ്മന്തം ഉദ്ദിസ്സ ചീവരചേതാപന്നം ആഭത’’ന്തി ആരോചിതേപി മുഖവേവടിയകപ്പിയകാരകാദീനം സന്തികാ ആഹരാപനസ്സ തത്ഥ പടിക്ഖിത്തത്താ. വുത്തഞ്ഹി തത്ഥ ‘‘ഇമേ ദ്വേ അനിദ്ദിട്ഠകപ്പിയകാരകാ നാമ, ഏതേസു അഞ്ഞാതകഅപ്പവാരിതേസു വിയ പടിപജ്ജിതബ്ബം…പേ॰… ന കിഞ്ചി വത്തബ്ബാ. ദേസനാമത്തമേവ ചേതം ‘ദൂതേന ചീവരചേതാപന്നം പഹിണേയ്യാ’തി സയം ആഹരിത്വാപി പിണ്ഡപാതാദീനം അത്ഥായ ദദന്തേസുപി ഏസേവ നയോ’’തി. മുഖവേവടിയകപ്പിയകാരകാദയോ ഹി ദായകേന പരിച്ചത്തേപി വത്ഥുമ്ഹി ‘‘അസുകസ്സ സന്തികേ ചീവരപിണ്ഡപാതാദിം ഗണ്ഹഥാ’’തി അനിദ്ദിട്ഠത്താ ഏവ ‘‘ന കിഞ്ചി വത്തബ്ബാ’’തി വുത്തം, ന പന തസ്സ വത്ഥുനോ മുഖവേവടിയാദീനം സന്തകത്താ, തസ്മാ ഇധാപി ദായകേന വാ ദൂതേന വാ ‘‘യം ഇച്ഛഥ, തം വദഥാ’’തി അപ്പവാരിതസ്സ വദതോ ദുക്കടമേവ. അഗ്ഘവഡ്ഢനകന്തി ചീവരേ അഗ്ഘവഡ്ഢനകം നിസ്സായ പവത്തം ഇദം സിക്ഖാപദം, ന പിണ്ഡപാതാദീസു തേസു അഗ്ഘവഡ്ഢനസ്സ ദുക്കടമത്തത്താ, പണീതപിണ്ഡപാതേ സുദ്ധികപാചിത്തിയത്താ ചാതി ഗഹേതബ്ബം. തേനേവ ‘‘ചീവരേ ഭിയ്യോകമ്യതാ’’തി അങ്ഗം വുത്തം.
528-531. Aṭṭhame yo kattāti dāyakaṃ sandhāya vuttaṃ. Paṭo eva paṭako. ‘‘Appagghaṃ cetāpetī’’ti idaṃ nissaggiyapācittiyā anāpattiṃ sandhāya vuttaṃ, viññattipaccayā pana dukkaṭameva. ‘‘Pubbe appavārito’’ti hi sutte viññattikāraṇaṃ vuttaṃ. Mātikāṭṭhakathāyampi ‘‘cīvare bhiyyokamyatā, aññātakaviññatti, tāya ca paṭilābhoti imānettha tīṇi aṅgānī’’ti (kaṅkhā. aṭṭha. upakkhaṭasikkhāpada) aññātakaviññattitā pakāsitā, keci pana ‘‘dāyakena dātukāmomhīti attano santike avuttepi yadagghanakaṃ so dātukāmo, tadagghanakaṃ āharāpetuṃ vaṭṭati evā’’ti vadanti, taṃ rājasikkhāpadaṭṭhakathāyapi na sameti, dūtena vā dāyakena vā ‘‘āyasmantaṃ uddissa cīvaracetāpannaṃ ābhata’’nti ārocitepi mukhavevaṭiyakappiyakārakādīnaṃ santikā āharāpanassa tattha paṭikkhittattā. Vuttañhi tattha ‘‘ime dve aniddiṭṭhakappiyakārakā nāma, etesu aññātakaappavāritesu viya paṭipajjitabbaṃ…pe… na kiñci vattabbā. Desanāmattameva cetaṃ ‘dūtena cīvaracetāpannaṃ pahiṇeyyā’ti sayaṃ āharitvāpi piṇḍapātādīnaṃ atthāya dadantesupi eseva nayo’’ti. Mukhavevaṭiyakappiyakārakādayo hi dāyakena pariccattepi vatthumhi ‘‘asukassa santike cīvarapiṇḍapātādiṃ gaṇhathā’’ti aniddiṭṭhattā eva ‘‘na kiñci vattabbā’’ti vuttaṃ, na pana tassa vatthuno mukhavevaṭiyādīnaṃ santakattā, tasmā idhāpi dāyakena vā dūtena vā ‘‘yaṃ icchatha, taṃ vadathā’’ti appavāritassa vadato dukkaṭameva. Agghavaḍḍhanakanti cīvare agghavaḍḍhanakaṃ nissāya pavattaṃ idaṃ sikkhāpadaṃ, na piṇḍapātādīsu tesu agghavaḍḍhanassa dukkaṭamattattā, paṇītapiṇḍapāte suddhikapācittiyattā cāti gahetabbaṃ. Teneva ‘‘cīvare bhiyyokamyatā’’ti aṅgaṃ vuttaṃ.
പഠമഉപക്ഖടസിക്ഖാപദവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Paṭhamaupakkhaṭasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / വിനയപിടക • Vinayapiṭaka / മഹാവിഭങ്ഗ • Mahāvibhaṅga / ൮. ഉപക്ഖടസിക്ഖാപദം • 8. Upakkhaṭasikkhāpadaṃ
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / വിനയപിടക (അട്ഠകഥാ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / മഹാവിഭങ്ഗ-അട്ഠകഥാ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ൮. പഠമഉപക്ഖടസിക്ഖാപദവണ്ണനാ • 8. Paṭhamaupakkhaṭasikkhāpadavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / സാരത്ഥദീപനീ-ടീകാ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ൮. പഠമഉപക്ഖടസിക്ഖാപദവണ്ണനാ • 8. Paṭhamaupakkhaṭasikkhāpadavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വജിരബുദ്ധി-ടീകാ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ൮. പഠമഉപക്ഖടസിക്ഖാപദവണ്ണനാ • 8. Paṭhamaupakkhaṭasikkhāpadavaṇṇanā