Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / దీఘనికాయ • Dīghanikāya |
నమో తస్స భగవతో అరహతో సమ్మాసమ్బుద్ధస్స
Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa
దీఘనికాయో
Dīghanikāyo
పాథికవగ్గపాళి
Pāthikavaggapāḷi
౧. పాథికసుత్తం
1. Pāthikasuttaṃ
సునక్ఖత్తవత్థు
Sunakkhattavatthu
౧. ఏవం మే సుతం – ఏకం సమయం భగవా మల్లేసు విహరతి అనుపియం నామ 1 మల్లానం నిగమో. అథ ఖో భగవా పుబ్బణ్హసమయం నివాసేత్వా పత్తచీవరమాదాయ అనుపియం పిణ్డాయ పావిసి. అథ ఖో భగవతో ఏతదహోసి – ‘‘అతిప్పగో ఖో తావ అనుపియాయం 2 పిణ్డాయ చరితుం. యంనూనాహం యేన భగ్గవగోత్తస్స పరిబ్బాజకస్స ఆరామో, యేన భగ్గవగోత్తో పరిబ్బాజకో తేనుపసఙ్కమేయ్య’’న్తి.
1. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā mallesu viharati anupiyaṃ nāma 3 mallānaṃ nigamo. Atha kho bhagavā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya anupiyaṃ piṇḍāya pāvisi. Atha kho bhagavato etadahosi – ‘‘atippago kho tāva anupiyāyaṃ 4 piṇḍāya carituṃ. Yaṃnūnāhaṃ yena bhaggavagottassa paribbājakassa ārāmo, yena bhaggavagotto paribbājako tenupasaṅkameyya’’nti.
౨. అథ ఖో భగవా యేన భగ్గవగోత్తస్స పరిబ్బాజకస్స ఆరామో, యేన భగ్గవగోత్తో పరిబ్బాజకో తేనుపసఙ్కమి. అథ ఖో భగ్గవగోత్తో పరిబ్బాజకో భగవన్తం ఏతదవోచ – ‘‘ఏతు ఖో, భన్తే, భగవా. స్వాగతం, భన్తే, భగవతో. చిరస్సం ఖో, భన్తే, భగవా ఇమం పరియాయమకాసి యదిదం ఇధాగమనాయ. నిసీదతు, భన్తే, భగవా, ఇదమాసనం పఞ్ఞత్త’’న్తి. నిసీది భగవా పఞ్ఞత్తే ఆసనే. భగ్గవగోత్తోపి ఖో పరిబ్బాజకో అఞ్ఞతరం నీచం ఆసనం గహేత్వా ఏకమన్తం నిసీది. ఏకమన్తం నిసిన్నో ఖో భగ్గవగోత్తో పరిబ్బాజకో భగవన్తం ఏతదవోచ – ‘‘పురిమాని, భన్తే, దివసాని పురిమతరాని సునక్ఖత్తో లిచ్ఛవిపుత్తో యేనాహం తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా మం ఏతదవోచ – ‘పచ్చక్ఖాతో దాని మయా, భగ్గవ, భగవా. న దానాహం భగవన్తం ఉద్దిస్స విహరామీ’తి. కచ్చేతం, భన్తే, తథేవ, యథా సునక్ఖత్తో లిచ్ఛవిపుత్తో అవచా’’తి? ‘‘తథేవ ఖో ఏతం, భగ్గవ, యథా సునక్ఖత్తో లిచ్ఛవిపుత్తో అవచ’’.
2. Atha kho bhagavā yena bhaggavagottassa paribbājakassa ārāmo, yena bhaggavagotto paribbājako tenupasaṅkami. Atha kho bhaggavagotto paribbājako bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘etu kho, bhante, bhagavā. Svāgataṃ, bhante, bhagavato. Cirassaṃ kho, bhante, bhagavā imaṃ pariyāyamakāsi yadidaṃ idhāgamanāya. Nisīdatu, bhante, bhagavā, idamāsanaṃ paññatta’’nti. Nisīdi bhagavā paññatte āsane. Bhaggavagottopi kho paribbājako aññataraṃ nīcaṃ āsanaṃ gahetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho bhaggavagotto paribbājako bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘purimāni, bhante, divasāni purimatarāni sunakkhatto licchaviputto yenāhaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā maṃ etadavoca – ‘paccakkhāto dāni mayā, bhaggava, bhagavā. Na dānāhaṃ bhagavantaṃ uddissa viharāmī’ti. Kaccetaṃ, bhante, tatheva, yathā sunakkhatto licchaviputto avacā’’ti? ‘‘Tatheva kho etaṃ, bhaggava, yathā sunakkhatto licchaviputto avaca’’.
౩. పురిమాని, భగ్గవ, దివసాని పురిమతరాని సునక్ఖత్తో లిచ్ఛవిపుత్తో యేనాహం తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా మం అభివాదేత్వా ఏకమన్తం నిసీది. ఏకమన్తం నిసిన్నో ఖో, భగ్గవ, సునక్ఖత్తో లిచ్ఛవిపుత్తో మం ఏతదవోచ – ‘పచ్చక్ఖామి దానాహం, భన్తే, భగవన్తం. న దానాహం, భన్తే, భగవన్తం ఉద్దిస్స విహరిస్సామీ’తి. ‘ఏవం వుత్తే, అహం, భగ్గవ, సునక్ఖత్తం లిచ్ఛవిపుత్తం ఏతదవోచం – ‘అపి ను తాహం, సునక్ఖత్త, ఏవం అవచం, ఏహి త్వం, సునక్ఖత్త, మమం ఉద్దిస్స విహరాహీ’తి? ‘నో హేతం, భన్తే’. ‘త్వం వా పన మం ఏవం అవచ – అహం, భన్తే, భగవన్తం ఉద్దిస్స విహరిస్సామీ’తి? ‘నో హేతం, భన్తే’. ‘ఇతి కిర, సునక్ఖత్త, నేవాహం తం వదామి – ఏహి త్వం, సునక్ఖత్త, మమం ఉద్దిస్స విహరాహీతి. నపి కిర మం త్వం వదేసి – అహం, భన్తే, భగవన్తం ఉద్దిస్స విహరిస్సామీతి. ఏవం సన్తే, మోఘపురిస, కో సన్తో కం పచ్చాచిక్ఖసి? పస్స, మోఘపురిస, యావఞ్చ 5 తే ఇదం అపరద్ధ’న్తి.
3. Purimāni, bhaggava, divasāni purimatarāni sunakkhatto licchaviputto yenāhaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā maṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho, bhaggava, sunakkhatto licchaviputto maṃ etadavoca – ‘paccakkhāmi dānāhaṃ, bhante, bhagavantaṃ. Na dānāhaṃ, bhante, bhagavantaṃ uddissa viharissāmī’ti. ‘Evaṃ vutte, ahaṃ, bhaggava, sunakkhattaṃ licchaviputtaṃ etadavocaṃ – ‘api nu tāhaṃ, sunakkhatta, evaṃ avacaṃ, ehi tvaṃ, sunakkhatta, mamaṃ uddissa viharāhī’ti? ‘No hetaṃ, bhante’. ‘Tvaṃ vā pana maṃ evaṃ avaca – ahaṃ, bhante, bhagavantaṃ uddissa viharissāmī’ti? ‘No hetaṃ, bhante’. ‘Iti kira, sunakkhatta, nevāhaṃ taṃ vadāmi – ehi tvaṃ, sunakkhatta, mamaṃ uddissa viharāhīti. Napi kira maṃ tvaṃ vadesi – ahaṃ, bhante, bhagavantaṃ uddissa viharissāmīti. Evaṃ sante, moghapurisa, ko santo kaṃ paccācikkhasi? Passa, moghapurisa, yāvañca 6 te idaṃ aparaddha’nti.
౪. ‘న హి పన మే, భన్తే, భగవా ఉత్తరిమనుస్సధమ్మా ఇద్ధిపాటిహారియం కరోతీ’తి. ‘అపి ను తాహం, సునక్ఖత్త, ఏవం అవచం – ఏహి త్వం, సునక్ఖత్త, మమం ఉద్దిస్స విహరాహి, అహం తే ఉత్తరిమనుస్సధమ్మా ఇద్ధిపాటిహారియం కరిస్సామీ’తి? ‘నో హేతం, భన్తే’. ‘త్వం వా పన మం ఏవం అవచ – అహం, భన్తే, భగవన్తం ఉద్దిస్స విహరిస్సామి, భగవా మే ఉత్తరిమనుస్సధమ్మా ఇద్ధిపాటిహారియం కరిస్సతీ’తి? ‘నో హేతం, భన్తే’. ‘ఇతి కిర, సునక్ఖత్త, నేవాహం తం వదామి – ఏహి త్వం, సునక్ఖత్త, మమం ఉద్దిస్స విహరాహి, అహం తే ఉత్తరిమనుస్సధమ్మా ఇద్ధిపాటిహారియం కరిస్సామీ’తి; నపి కిర మం త్వం వదేసి – అహం, భన్తే, భగవన్తం ఉద్దిస్స విహరిస్సామి, భగవా మే ఉత్తరిమనుస్సధమ్మా ఇద్ధిపాటిహారియం కరిస్సతీ’తి. ఏవం సన్తే, మోఘపురిస , కో సన్తో కం పచ్చాచిక్ఖసి? తం కిం మఞ్ఞసి, సునక్ఖత్త, కతే వా ఉత్తరిమనుస్సధమ్మా ఇద్ధిపాటిహారియే అకతే వా ఉత్తరిమనుస్సధమ్మా ఇద్ధిపాటిహారియే యస్సత్థాయ మయా ధమ్మో దేసితో సో నియ్యాతి తక్కరస్స సమ్మా దుక్ఖక్ఖయాయా’తి? ‘కతే వా, భన్తే, ఉత్తరిమనుస్సధమ్మా ఇద్ధిపాటిహారియే అకతే వా ఉత్తరిమనుస్సధమ్మా ఇద్ధిపాటిహారియే యస్సత్థాయ భగవతా ధమ్మో దేసితో సో నియ్యాతి తక్కరస్స సమ్మా దుక్ఖక్ఖయాయా’తి. ‘ఇతి కిర, సునక్ఖత్త, కతే వా ఉత్తరిమనుస్సధమ్మా ఇద్ధిపాటిహారియే, అకతే వా ఉత్తరిమనుస్సధమ్మా ఇద్ధిపాటిహారియే, యస్సత్థాయ మయా ధమ్మో దేసితో, సో నియ్యాతి తక్కరస్స సమ్మా దుక్ఖక్ఖయాయ. తత్ర, సునక్ఖత్త, కిం ఉత్తరిమనుస్సధమ్మా ఇద్ధిపాటిహారియం కతం కరిస్సతి? పస్స, మోఘపురిస, యావఞ్చ తే ఇదం అపరద్ధ’న్తి.
4. ‘Na hi pana me, bhante, bhagavā uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ karotī’ti. ‘Api nu tāhaṃ, sunakkhatta, evaṃ avacaṃ – ehi tvaṃ, sunakkhatta, mamaṃ uddissa viharāhi, ahaṃ te uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ karissāmī’ti? ‘No hetaṃ, bhante’. ‘Tvaṃ vā pana maṃ evaṃ avaca – ahaṃ, bhante, bhagavantaṃ uddissa viharissāmi, bhagavā me uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ karissatī’ti? ‘No hetaṃ, bhante’. ‘Iti kira, sunakkhatta, nevāhaṃ taṃ vadāmi – ehi tvaṃ, sunakkhatta, mamaṃ uddissa viharāhi, ahaṃ te uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ karissāmī’ti; napi kira maṃ tvaṃ vadesi – ahaṃ, bhante, bhagavantaṃ uddissa viharissāmi, bhagavā me uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ karissatī’ti. Evaṃ sante, moghapurisa , ko santo kaṃ paccācikkhasi? Taṃ kiṃ maññasi, sunakkhatta, kate vā uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriye akate vā uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriye yassatthāya mayā dhammo desito so niyyāti takkarassa sammā dukkhakkhayāyā’ti? ‘Kate vā, bhante, uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriye akate vā uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriye yassatthāya bhagavatā dhammo desito so niyyāti takkarassa sammā dukkhakkhayāyā’ti. ‘Iti kira, sunakkhatta, kate vā uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriye, akate vā uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriye, yassatthāya mayā dhammo desito, so niyyāti takkarassa sammā dukkhakkhayāya. Tatra, sunakkhatta, kiṃ uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ kataṃ karissati? Passa, moghapurisa, yāvañca te idaṃ aparaddha’nti.
౫. ‘న హి పన మే, భన్తే, భగవా అగ్గఞ్ఞం పఞ్ఞపేతీ’తి 7? ‘అపి ను తాహం, సునక్ఖత్త, ఏవం అవచం – ఏహి త్వం, సునక్ఖత్త, మమం ఉద్దిస్స విహరాహి, అహం తే అగ్గఞ్ఞం పఞ్ఞపేస్సామీ’తి? ‘నో హేతం, భన్తే’. ‘త్వం వా పన మం ఏవం అవచ – అహం, భన్తే, భగవన్తం ఉద్దిస్స విహరిస్సామి, భగవా మే అగ్గఞ్ఞం పఞ్ఞపేస్సతీ’తి? ‘నో హేతం, భన్తే’. ‘ఇతి కిర, సునక్ఖత్త, నేవాహం తం వదామి – ఏహి త్వం, సునక్ఖత్త, మమం ఉద్దిస్స విహరాహి, అహం తే అగ్గఞ్ఞం పఞ్ఞపేస్సామీతి. నపి కిర మం త్వం వదేసి – అహం, భన్తే, భగవన్తం ఉద్దిస్స విహరిస్సామి, భగవా మే అగ్గఞ్ఞం పఞ్ఞపేస్సతీ’తి. ఏవం సన్తే, మోఘపురిస, కో సన్తో కం పచ్చాచిక్ఖసి? తం కిం మఞ్ఞసి, సునక్ఖత్త, పఞ్ఞత్తే వా అగ్గఞ్ఞే, అపఞ్ఞత్తే వా అగ్గఞ్ఞే, యస్సత్థాయ మయా ధమ్మో దేసితో, సో నియ్యాతి తక్కరస్స సమ్మా దుక్ఖక్ఖయాయా’తి? ‘పఞ్ఞత్తే వా, భన్తే, అగ్గఞ్ఞే, అపఞ్ఞత్తే వా అగ్గఞ్ఞే, యస్సత్థాయ భగవతా ధమ్మో దేసితో, సో నియ్యాతి తక్కరస్స సమ్మా దుక్ఖక్ఖయాయా’తి. ‘ఇతి కిర, సునక్ఖత్త, పఞ్ఞత్తే వా అగ్గఞ్ఞే, అపఞ్ఞత్తే వా అగ్గఞ్ఞే, యస్సత్థాయ మయా ధమ్మో దేసితో, సో నియ్యాతి తక్కరస్స సమ్మా దుక్ఖక్ఖయాయ. తత్ర, సునక్ఖత్త, కిం అగ్గఞ్ఞం పఞ్ఞత్తం కరిస్సతి? పస్స, మోఘపురిస, యావఞ్చ తే ఇదం అపరద్ధం’.
5. ‘Na hi pana me, bhante, bhagavā aggaññaṃ paññapetī’ti 8? ‘Api nu tāhaṃ, sunakkhatta, evaṃ avacaṃ – ehi tvaṃ, sunakkhatta, mamaṃ uddissa viharāhi, ahaṃ te aggaññaṃ paññapessāmī’ti? ‘No hetaṃ, bhante’. ‘Tvaṃ vā pana maṃ evaṃ avaca – ahaṃ, bhante, bhagavantaṃ uddissa viharissāmi, bhagavā me aggaññaṃ paññapessatī’ti? ‘No hetaṃ, bhante’. ‘Iti kira, sunakkhatta, nevāhaṃ taṃ vadāmi – ehi tvaṃ, sunakkhatta, mamaṃ uddissa viharāhi, ahaṃ te aggaññaṃ paññapessāmīti. Napi kira maṃ tvaṃ vadesi – ahaṃ, bhante, bhagavantaṃ uddissa viharissāmi, bhagavā me aggaññaṃ paññapessatī’ti. Evaṃ sante, moghapurisa, ko santo kaṃ paccācikkhasi? Taṃ kiṃ maññasi, sunakkhatta, paññatte vā aggaññe, apaññatte vā aggaññe, yassatthāya mayā dhammo desito, so niyyāti takkarassa sammā dukkhakkhayāyā’ti? ‘Paññatte vā, bhante, aggaññe, apaññatte vā aggaññe, yassatthāya bhagavatā dhammo desito, so niyyāti takkarassa sammā dukkhakkhayāyā’ti. ‘Iti kira, sunakkhatta, paññatte vā aggaññe, apaññatte vā aggaññe, yassatthāya mayā dhammo desito, so niyyāti takkarassa sammā dukkhakkhayāya. Tatra, sunakkhatta, kiṃ aggaññaṃ paññattaṃ karissati? Passa, moghapurisa, yāvañca te idaṃ aparaddhaṃ’.
౬. ‘అనేకపరియాయేన ఖో తే, సునక్ఖత్త, మమ వణ్ణో భాసితో వజ్జిగామే – ఇతిపి సో భగవా అరహం సమ్మాసమ్బుద్ధో విజ్జాచరణసమ్పన్నో సుగతో లోకవిదూ అనుత్తరో పురిసదమ్మసారథి సత్థా దేవమనుస్సానం బుద్ధో భగవాతి. ఇతి ఖో తే, సునక్ఖత్త, అనేకపరియాయేన మమ వణ్ణో భాసితో వజ్జిగామే.
6. ‘Anekapariyāyena kho te, sunakkhatta, mama vaṇṇo bhāsito vajjigāme – itipi so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavāti. Iti kho te, sunakkhatta, anekapariyāyena mama vaṇṇo bhāsito vajjigāme.
‘అనేకపరియాయేన ఖో తే, సునక్ఖత్త, ధమ్మస్స వణ్ణో భాసితో వజ్జిగామే – స్వాక్ఖాతో భగవతా ధమ్మో సన్దిట్ఠికో అకాలికో ఏహిపస్సికో ఓపనేయ్యికో పచ్చత్తం వేదితబ్బో విఞ్ఞూహీతి. ఇతి ఖో తే, సునక్ఖత్త, అనేకపరియాయేన ధమ్మస్స వణ్ణో భాసితో వజ్జిగామే.
‘Anekapariyāyena kho te, sunakkhatta, dhammassa vaṇṇo bhāsito vajjigāme – svākkhāto bhagavatā dhammo sandiṭṭhiko akāliko ehipassiko opaneyyiko paccattaṃ veditabbo viññūhīti. Iti kho te, sunakkhatta, anekapariyāyena dhammassa vaṇṇo bhāsito vajjigāme.
‘అనేకపరియాయేన ఖో తే, సునక్ఖత్త, సఙ్ఘస్స వణ్ణో భాసితో వజ్జిగామే – సుప్పటిపన్నో భగవతో సావకసఙ్ఘో, ఉజుప్పటిపన్నో భగవతో సావకసఙ్ఘో, ఞాయప్పటిపన్నో భగవతో సావకసఙ్ఘో, సామీచిప్పటిపన్నో భగవతో సావకసఙ్ఘో, యదిదం చత్తారి పురిసయుగాని అట్ఠ పురిసపుగ్గలా, ఏస భగవతో సావకసఙ్ఘో, ఆహునేయ్యో పాహునేయ్యో దక్ఖిణేయ్యో అఞ్జలికరణీయో అనుత్తరం పుఞ్ఞక్ఖేత్తం లోకస్సాతి. ఇతి ఖో తే, సునక్ఖత్త, అనేకపరియాయేన సఙ్ఘస్స వణ్ణో భాసితో వజ్జిగామే.
‘Anekapariyāyena kho te, sunakkhatta, saṅghassa vaṇṇo bhāsito vajjigāme – suppaṭipanno bhagavato sāvakasaṅgho, ujuppaṭipanno bhagavato sāvakasaṅgho, ñāyappaṭipanno bhagavato sāvakasaṅgho, sāmīcippaṭipanno bhagavato sāvakasaṅgho, yadidaṃ cattāri purisayugāni aṭṭha purisapuggalā, esa bhagavato sāvakasaṅgho, āhuneyyo pāhuneyyo dakkhiṇeyyo añjalikaraṇīyo anuttaraṃ puññakkhettaṃ lokassāti. Iti kho te, sunakkhatta, anekapariyāyena saṅghassa vaṇṇo bhāsito vajjigāme.
‘ఆరోచయామి ఖో తే, సునక్ఖత్త, పటివేదయామి ఖో తే, సునక్ఖత్త. భవిస్సన్తి ఖో తే, సునక్ఖత్త, వత్తారో, నో విసహి సునక్ఖత్తో లిచ్ఛవిపుత్తో సమణే గోతమే బ్రహ్మచరియం చరితుం, సో అవిసహన్తో సిక్ఖం పచ్చక్ఖాయ హీనాయావత్తోతి. ఇతి ఖో తే, సునక్ఖత్త, భవిస్సన్తి వత్తారో’తి.
‘Ārocayāmi kho te, sunakkhatta, paṭivedayāmi kho te, sunakkhatta. Bhavissanti kho te, sunakkhatta, vattāro, no visahi sunakkhatto licchaviputto samaṇe gotame brahmacariyaṃ carituṃ, so avisahanto sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattoti. Iti kho te, sunakkhatta, bhavissanti vattāro’ti.
ఏవం పి ఖో, భగ్గవ, సునక్ఖత్తో లిచ్ఛవిపుత్తో మయా వుచ్చమానో అపక్కమేవ ఇమస్మా ధమ్మవినయా, యథా తం ఆపాయికో నేరయికో.
Evaṃ pi kho, bhaggava, sunakkhatto licchaviputto mayā vuccamāno apakkameva imasmā dhammavinayā, yathā taṃ āpāyiko nerayiko.
కోరక్ఖత్తియవత్థు
Korakkhattiyavatthu
౭. ‘‘ఏకమిదాహం, భగ్గవ, సమయం థూలూసు 9 విహరామి ఉత్తరకా నామ థూలూనం నిగమో. అథ ఖ్వాహం, భగ్గవ, పుబ్బణ్హసమయం నివాసేత్వా పత్తచీవరమాదాయ సునక్ఖత్తేన లిచ్ఛవిపుత్తేన పచ్ఛాసమణేన ఉత్తరకం పిణ్డాయ పావిసిం. తేన ఖో పన సమయేన అచేలో కోరక్ఖత్తియో కుక్కురవతికో చతుక్కుణ్డికో 10 ఛమానికిణ్ణం భక్ఖసం ముఖేనేవ ఖాదతి, ముఖేనేవ భుఞ్జతి. అద్దసా ఖో, భగ్గవ, సునక్ఖత్తో లిచ్ఛవిపుత్తో అచేలం కోరక్ఖత్తియం కుక్కురవతికం చతుక్కుణ్డికం ఛమానికిణ్ణం భక్ఖసం ముఖేనేవ ఖాదన్తం ముఖేనేవ భుఞ్జన్తం. దిస్వానస్స ఏతదహోసి – ‘సాధురూపో వత, భో, అయం 11 సమణో చతుక్కుణ్డికో ఛమానికిణ్ణం భక్ఖసం ముఖేనేవ ఖాదతి, ముఖేనేవ భుఞ్జతీ’తి.
7. ‘‘Ekamidāhaṃ, bhaggava, samayaṃ thūlūsu 12 viharāmi uttarakā nāma thūlūnaṃ nigamo. Atha khvāhaṃ, bhaggava, pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya sunakkhattena licchaviputtena pacchāsamaṇena uttarakaṃ piṇḍāya pāvisiṃ. Tena kho pana samayena acelo korakkhattiyo kukkuravatiko catukkuṇḍiko 13 chamānikiṇṇaṃ bhakkhasaṃ mukheneva khādati, mukheneva bhuñjati. Addasā kho, bhaggava, sunakkhatto licchaviputto acelaṃ korakkhattiyaṃ kukkuravatikaṃ catukkuṇḍikaṃ chamānikiṇṇaṃ bhakkhasaṃ mukheneva khādantaṃ mukheneva bhuñjantaṃ. Disvānassa etadahosi – ‘sādhurūpo vata, bho, ayaṃ 14 samaṇo catukkuṇḍiko chamānikiṇṇaṃ bhakkhasaṃ mukheneva khādati, mukheneva bhuñjatī’ti.
‘‘అథ ఖ్వాహం, భగ్గవ, సునక్ఖత్తస్స లిచ్ఛవిపుత్తస్స చేతసా చేతోపరివితక్కమఞ్ఞాయ సునక్ఖత్తం లిచ్ఛవిపుత్తం ఏతదవోచం – ‘త్వమ్పి నామ, మోఘపురిస, సమణో సక్యపుత్తియో 15 పటిజానిస్ససీ’తి! ‘కిం పన మం, భన్తే, భగవా ఏవమాహ – ‘త్వమ్పి నామ, మోఘపురిస, సమణో సక్యపుత్తియో 16 పటిజానిస్ససీ’తి? ‘నను తే, సునక్ఖత్త, ఇమం అచేలం కోరక్ఖత్తియం కుక్కురవతికం చతుక్కుణ్డికం ఛమానికిణ్ణం భక్ఖసం ముఖేనేవ ఖాదన్తం ముఖేనేవ భుఞ్జన్తం దిస్వాన ఏతదహోసి – సాధురూపో వత, భో, అయం సమణో చతుక్కుణ్డికో ఛమానికిణ్ణం భక్ఖసం ముఖేనేవ ఖాదతి, ముఖేనేవ భుఞ్జతీ’తి? ‘ఏవం, భన్తే. కిం పన, భన్తే, భగవా అరహత్తస్స మచ్ఛరాయతీ’తి? ‘న ఖో అహం, మోఘపురిస, అరహత్తస్స మచ్ఛరాయామి. అపి చ, తుయ్హేవేతం పాపకం దిట్ఠిగతం ఉప్పన్నం, తం పజహ. మా తే అహోసి దీఘరత్తం అహితాయ దుక్ఖాయ. యం ఖో పనేతం, సునక్ఖత్త, మఞ్ఞసి అచేలం కోరక్ఖత్తియం – సాధురూపో అయం సమణోతి 17. సో సత్తమం దివసం అలసకేన కాలఙ్కరిస్సతి. కాలఙ్కతో 18 చ కాలకఞ్చికా 19 నామ అసురా సబ్బనిహీనో అసురకాయో, తత్ర ఉపపజ్జిస్సతి. కాలఙ్కతఞ్చ నం బీరణత్థమ్బకే సుసానే ఛడ్డేస్సన్తి. ఆకఙ్ఖమానో చ త్వం, సునక్ఖత్త, అచేలం కోరక్ఖత్తియం ఉపసఙ్కమిత్వా పుచ్ఛేయ్యాసి – జానాసి, ఆవుసో కోరక్ఖత్తియ 20, అత్తనో గతిన్తి? ఠానం ఖో పనేతం, సునక్ఖత్త, విజ్జతి యం తే అచేలో కోరక్ఖత్తియో బ్యాకరిస్సతి – జానామి, ఆవుసో సునక్ఖత్త, అత్తనో గతిం; కాలకఞ్చికా నామ అసురా సబ్బనిహీనో అసురకాయో, తత్రామ్హి ఉపపన్నోతి.
‘‘Atha khvāhaṃ, bhaggava, sunakkhattassa licchaviputtassa cetasā cetoparivitakkamaññāya sunakkhattaṃ licchaviputtaṃ etadavocaṃ – ‘tvampi nāma, moghapurisa, samaṇo sakyaputtiyo 21 paṭijānissasī’ti! ‘Kiṃ pana maṃ, bhante, bhagavā evamāha – ‘tvampi nāma, moghapurisa, samaṇo sakyaputtiyo 22 paṭijānissasī’ti? ‘Nanu te, sunakkhatta, imaṃ acelaṃ korakkhattiyaṃ kukkuravatikaṃ catukkuṇḍikaṃ chamānikiṇṇaṃ bhakkhasaṃ mukheneva khādantaṃ mukheneva bhuñjantaṃ disvāna etadahosi – sādhurūpo vata, bho, ayaṃ samaṇo catukkuṇḍiko chamānikiṇṇaṃ bhakkhasaṃ mukheneva khādati, mukheneva bhuñjatī’ti? ‘Evaṃ, bhante. Kiṃ pana, bhante, bhagavā arahattassa maccharāyatī’ti? ‘Na kho ahaṃ, moghapurisa, arahattassa maccharāyāmi. Api ca, tuyhevetaṃ pāpakaṃ diṭṭhigataṃ uppannaṃ, taṃ pajaha. Mā te ahosi dīgharattaṃ ahitāya dukkhāya. Yaṃ kho panetaṃ, sunakkhatta, maññasi acelaṃ korakkhattiyaṃ – sādhurūpo ayaṃ samaṇoti 23. So sattamaṃ divasaṃ alasakena kālaṅkarissati. Kālaṅkato 24 ca kālakañcikā 25 nāma asurā sabbanihīno asurakāyo, tatra upapajjissati. Kālaṅkatañca naṃ bīraṇatthambake susāne chaḍḍessanti. Ākaṅkhamāno ca tvaṃ, sunakkhatta, acelaṃ korakkhattiyaṃ upasaṅkamitvā puccheyyāsi – jānāsi, āvuso korakkhattiya 26, attano gatinti? Ṭhānaṃ kho panetaṃ, sunakkhatta, vijjati yaṃ te acelo korakkhattiyo byākarissati – jānāmi, āvuso sunakkhatta, attano gatiṃ; kālakañcikā nāma asurā sabbanihīno asurakāyo, tatrāmhi upapannoti.
‘‘అథ ఖో, భగ్గవ, సునక్ఖత్తో లిచ్ఛవిపుత్తో యేన అచేలో కోరక్ఖత్తియో తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా అచేలం కోరక్ఖత్తియం ఏతదవోచ – ‘బ్యాకతో ఖోసి, ఆవుసో కోరక్ఖత్తియ, సమణేన గోతమేన – అచేలో కోరక్ఖత్తియో సత్తమం దివసం అలసకేన కాలఙ్కరిస్సతి. కాలఙ్కతో చ కాలకఞ్చికా నామ అసురా సబ్బనిహీనో అసురకాయో , తత్ర ఉపపజ్జిస్సతి. కాలఙ్కతఞ్చ నం బీరణత్థమ్బకే సుసానే ఛడ్డేస్సన్తీ’తి. యేన త్వం, ఆవుసో కోరక్ఖత్తియ, మత్తం మత్తఞ్చ భత్తం భుఞ్జేయ్యాసి, మత్తం మత్తఞ్చ పానీయం పివేయ్యాసి. యథా సమణస్స గోతమస్స మిచ్ఛా అస్స వచన’న్తి.
‘‘Atha kho, bhaggava, sunakkhatto licchaviputto yena acelo korakkhattiyo tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā acelaṃ korakkhattiyaṃ etadavoca – ‘byākato khosi, āvuso korakkhattiya, samaṇena gotamena – acelo korakkhattiyo sattamaṃ divasaṃ alasakena kālaṅkarissati. Kālaṅkato ca kālakañcikā nāma asurā sabbanihīno asurakāyo , tatra upapajjissati. Kālaṅkatañca naṃ bīraṇatthambake susāne chaḍḍessantī’ti. Yena tvaṃ, āvuso korakkhattiya, mattaṃ mattañca bhattaṃ bhuñjeyyāsi, mattaṃ mattañca pānīyaṃ piveyyāsi. Yathā samaṇassa gotamassa micchā assa vacana’nti.
౮. ‘‘అథ ఖో, భగ్గవ, సునక్ఖత్తో లిచ్ఛవిపుత్తో ఏకద్వీహికాయ సత్తరత్తిన్దివాని గణేసి, యథా తం తథాగతస్స అసద్దహమానో. అథ ఖో, భగ్గవ, అచేలో కోరక్ఖత్తియో సత్తమం దివసం అలసకేన కాలమకాసి. కాలఙ్కతో చ కాలకఞ్చికా నామ అసురా సబ్బనిహీనో అసురకాయో, తత్ర ఉపపజ్జి. కాలఙ్కతఞ్చ నం బీరణత్థమ్బకే సుసానే ఛడ్డేసుం.
8. ‘‘Atha kho, bhaggava, sunakkhatto licchaviputto ekadvīhikāya sattarattindivāni gaṇesi, yathā taṃ tathāgatassa asaddahamāno. Atha kho, bhaggava, acelo korakkhattiyo sattamaṃ divasaṃ alasakena kālamakāsi. Kālaṅkato ca kālakañcikā nāma asurā sabbanihīno asurakāyo, tatra upapajji. Kālaṅkatañca naṃ bīraṇatthambake susāne chaḍḍesuṃ.
౯. ‘‘అస్సోసి ఖో, భగ్గవ, సునక్ఖత్తో లిచ్ఛవిపుత్తో – ‘అచేలో కిర కోరక్ఖత్తియో అలసకేన కాలఙ్కతో బీరణత్థమ్బకే సుసానే ఛడ్డితో’తి. అథ ఖో, భగ్గవ, సునక్ఖత్తో లిచ్ఛవిపుత్తో యేన బీరణత్థమ్బకం సుసానం, యేన అచేలో కోరక్ఖత్తియో తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా అచేలం కోరక్ఖత్తియం తిక్ఖత్తుం పాణినా ఆకోటేసి – ‘జానాసి, ఆవుసో కోరక్ఖత్తియ, అత్తనో గతి’న్తి? అథ ఖో, భగ్గవ, అచేలో కోరక్ఖత్తియో పాణినా పిట్ఠిం పరిపుఞ్ఛన్తో వుట్ఠాసి. ‘జానామి, ఆవుసో సునక్ఖత్త, అత్తనో గతిం. కాలకఞ్చికా నామ అసురా సబ్బనిహీనో అసురకాయో, తత్రామ్హి ఉపపన్నో’తి వత్వా తత్థేవ ఉత్తానో పపతి 27.
9. ‘‘Assosi kho, bhaggava, sunakkhatto licchaviputto – ‘acelo kira korakkhattiyo alasakena kālaṅkato bīraṇatthambake susāne chaḍḍito’ti. Atha kho, bhaggava, sunakkhatto licchaviputto yena bīraṇatthambakaṃ susānaṃ, yena acelo korakkhattiyo tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā acelaṃ korakkhattiyaṃ tikkhattuṃ pāṇinā ākoṭesi – ‘jānāsi, āvuso korakkhattiya, attano gati’nti? Atha kho, bhaggava, acelo korakkhattiyo pāṇinā piṭṭhiṃ paripuñchanto vuṭṭhāsi. ‘Jānāmi, āvuso sunakkhatta, attano gatiṃ. Kālakañcikā nāma asurā sabbanihīno asurakāyo, tatrāmhi upapanno’ti vatvā tattheva uttāno papati 28.
౧౦. ‘‘అథ ఖో, భగ్గవ, సునక్ఖత్తో లిచ్ఛవిపుత్తో యేనాహం తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా మం అభివాదేత్వా ఏకమన్తం నిసీది. ఏకమన్తం నిసిన్నం ఖో అహం, భగ్గవ , సునక్ఖత్తం లిచ్ఛవిపుత్తం ఏతదవోచం – ‘తం కిం మఞ్ఞసి, సునక్ఖత్త, యథేవ తే అహం అచేలం కోరక్ఖత్తియం ఆరబ్భ బ్యాకాసిం, తథేవ తం విపాకం, అఞ్ఞథా వా’తి? ‘యథేవ మే, భన్తే, భగవా అచేలం కోరక్ఖత్తియం ఆరబ్భ బ్యాకాసి, తథేవ తం విపాకం, నో అఞ్ఞథా’తి. ‘తం కిం మఞ్ఞసి, సునక్ఖత్త, యది ఏవం సన్తే కతం వా హోతి ఉత్తరిమనుస్సధమ్మా ఇద్ధిపాటిహారియం, అకతం వాతి? ‘అద్ధా ఖో, భన్తే, ఏవం సన్తే కతం హోతి ఉత్తరిమనుస్సధమ్మా ఇద్ధిపాటిహారియం, నో అకత’న్తి. ‘ఏవమ్పి ఖో మం త్వం, మోఘపురిస, ఉత్తరిమనుస్సధమ్మా ఇద్ధిపాటిహారియం కరోన్తం ఏవం వదేసి – న హి పన మే, భన్తే, భగవా ఉత్తరిమనుస్సధమ్మా ఇద్ధిపాటిహారియం కరోతీతి. పస్స, మోఘపురిస, యావఞ్చ తే ఇదం అపరద్ధ’న్తి. ‘‘ఏవమ్పి ఖో, భగ్గవ, సునక్ఖత్తో లిచ్ఛవిపుత్తో మయా వుచ్చమానో అపక్కమేవ ఇమస్మా ధమ్మవినయా, యథా తం ఆపాయికో నేరయికో.
10. ‘‘Atha kho, bhaggava, sunakkhatto licchaviputto yenāhaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā maṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho ahaṃ, bhaggava , sunakkhattaṃ licchaviputtaṃ etadavocaṃ – ‘taṃ kiṃ maññasi, sunakkhatta, yatheva te ahaṃ acelaṃ korakkhattiyaṃ ārabbha byākāsiṃ, tatheva taṃ vipākaṃ, aññathā vā’ti? ‘Yatheva me, bhante, bhagavā acelaṃ korakkhattiyaṃ ārabbha byākāsi, tatheva taṃ vipākaṃ, no aññathā’ti. ‘Taṃ kiṃ maññasi, sunakkhatta, yadi evaṃ sante kataṃ vā hoti uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ, akataṃ vāti? ‘Addhā kho, bhante, evaṃ sante kataṃ hoti uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ, no akata’nti. ‘Evampi kho maṃ tvaṃ, moghapurisa, uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ karontaṃ evaṃ vadesi – na hi pana me, bhante, bhagavā uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ karotīti. Passa, moghapurisa, yāvañca te idaṃ aparaddha’nti. ‘‘Evampi kho, bhaggava, sunakkhatto licchaviputto mayā vuccamāno apakkameva imasmā dhammavinayā, yathā taṃ āpāyiko nerayiko.
అచేలకళారమట్టకవత్థు
Acelakaḷāramaṭṭakavatthu
౧౧. ‘‘ఏకమిదాహం, భగ్గవ, సమయం వేసాలియం విహరామి మహావనే కూటాగారసాలాయం. తేన ఖో పన సమయేన అచేలో కళారమట్టకో వేసాలియం పటివసతి లాభగ్గప్పత్తో చేవ యసగ్గప్పత్తో చ వజ్జిగామే. తస్స సత్తవతపదాని 29 సమత్తాని సమాదిన్నాని హోన్తి – ‘యావజీవం అచేలకో అస్సం, న వత్థం పరిదహేయ్యం, యావజీవం బ్రహ్మచారీ అస్సం, న మేథునం ధమ్మం పటిసేవేయ్యం, యావజీవం సురామంసేనేవ యాపేయ్యం, న ఓదనకుమ్మాసం భుఞ్జేయ్యం. పురత్థిమేన వేసాలిం ఉదేనం నామ చేతియం, తం నాతిక్కమేయ్యం, దక్ఖిణేన వేసాలిం గోతమకం నామ చేతియం, తం నాతిక్కమేయ్యం, పచ్ఛిమేన వేసాలిం సత్తమ్బం నామ చేతియం, తం నాతిక్కమేయ్యం, ఉత్తరేన వేసాలిం బహుపుత్తం నామ 30 చేతియం తం నాతిక్కమేయ్య’న్తి. సో ఇమేసం సత్తన్నం వతపదానం సమాదానహేతు లాభగ్గప్పత్తో చేవ యసగ్గప్పత్తో చ వజ్జిగామే.
11. ‘‘Ekamidāhaṃ, bhaggava, samayaṃ vesāliyaṃ viharāmi mahāvane kūṭāgārasālāyaṃ. Tena kho pana samayena acelo kaḷāramaṭṭako vesāliyaṃ paṭivasati lābhaggappatto ceva yasaggappatto ca vajjigāme. Tassa sattavatapadāni 31 samattāni samādinnāni honti – ‘yāvajīvaṃ acelako assaṃ, na vatthaṃ paridaheyyaṃ, yāvajīvaṃ brahmacārī assaṃ, na methunaṃ dhammaṃ paṭiseveyyaṃ, yāvajīvaṃ surāmaṃseneva yāpeyyaṃ, na odanakummāsaṃ bhuñjeyyaṃ. Puratthimena vesāliṃ udenaṃ nāma cetiyaṃ, taṃ nātikkameyyaṃ, dakkhiṇena vesāliṃ gotamakaṃ nāma cetiyaṃ, taṃ nātikkameyyaṃ, pacchimena vesāliṃ sattambaṃ nāma cetiyaṃ, taṃ nātikkameyyaṃ, uttarena vesāliṃ bahuputtaṃ nāma 32 cetiyaṃ taṃ nātikkameyya’nti. So imesaṃ sattannaṃ vatapadānaṃ samādānahetu lābhaggappatto ceva yasaggappatto ca vajjigāme.
౧౨. ‘‘అథ ఖో, భగ్గవ, సునక్ఖత్తో లిచ్ఛవిపుత్తో యేన అచేలో కళారమట్టకో తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా అచేలం కళారమట్టకం పఞ్హం అపుచ్ఛి. తస్స అచేలో కళారమట్టకో పఞ్హం పుట్ఠో న సమ్పాయాసి. అసమ్పాయన్తో కోపఞ్చ దోసఞ్చ అప్పచ్చయఞ్చ పాత్వాకాసి. అథ ఖో, భగ్గవ, సునక్ఖత్తస్స లిచ్ఛవిపుత్తస్స ఏతదహోసి – ‘సాధురూపం వత భో అరహన్తం సమణం ఆసాదిమ్హసే 33. మా వత నో అహోసి దీఘరత్తం అహితాయ దుక్ఖాయా’తి.
12. ‘‘Atha kho, bhaggava, sunakkhatto licchaviputto yena acelo kaḷāramaṭṭako tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā acelaṃ kaḷāramaṭṭakaṃ pañhaṃ apucchi. Tassa acelo kaḷāramaṭṭako pañhaṃ puṭṭho na sampāyāsi. Asampāyanto kopañca dosañca appaccayañca pātvākāsi. Atha kho, bhaggava, sunakkhattassa licchaviputtassa etadahosi – ‘sādhurūpaṃ vata bho arahantaṃ samaṇaṃ āsādimhase 34. Mā vata no ahosi dīgharattaṃ ahitāya dukkhāyā’ti.
౧౩. ‘‘అథ ఖో, భగ్గవ, సునక్ఖత్తో లిచ్ఛవిపుత్తో యేనాహం తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా మం అభివాదేత్వా ఏకమన్తం నిసీది. ఏకమన్తం నిసిన్నం ఖో అహం, భగ్గవ, సునక్ఖత్తం లిచ్ఛవిపుత్తం ఏతదవోచం – ‘త్వమ్పి నామ, మోఘపురిస, సమణో సక్యపుత్తియో పటిజానిస్ససీ’తి! ‘కిం పన మం, భన్తే, భగవా ఏవమాహ – త్వమ్పి నామ, మోఘపురిస, సమణో సక్యపుత్తియో పటిజానిస్ససీ’తి? ‘నను త్వం, సునక్ఖత్త, అచేలం కళారమట్టకం ఉపసఙ్కమిత్వా పఞ్హం అపుచ్ఛి. తస్స తే అచేలో కళారమట్టకో పఞ్హం పుట్ఠో న సమ్పాయాసి. అసమ్పాయన్తో కోపఞ్చ దోసఞ్చ అప్పచ్చయఞ్చ పాత్వాకాసి. తస్స తే ఏతదహోసి – ‘‘సాధురూపం వత, భో, అరహన్తం సమణం ఆసాదిమ్హసే. మా వత నో అహోసి దీఘరత్తం అహితాయ దుక్ఖాయా’తి. ‘ఏవం, భన్తే. కిం పన, భన్తే, భగవా అరహత్తస్స మచ్ఛరాయతీ’తి? ‘న ఖో అహం, మోఘపురిస, అరహత్తస్స మచ్ఛరాయామి, అపి చ తుయ్హేవేతం పాపకం దిట్ఠిగతం ఉప్పన్నం, తం పజహ. మా తే అహోసి దీఘరత్తం అహితాయ దుక్ఖాయ. యం ఖో పనేతం, సునక్ఖత్త, మఞ్ఞసి అచేలం కళారమట్టకం – సాధురూపో అయం 35 సమణోతి, సో నచిరస్సేవ పరిహితో సానుచారికో విచరన్తో ఓదనకుమ్మాసం భుఞ్జమానో సబ్బానేవ వేసాలియాని చేతియాని సమతిక్కమిత్వా యసా నిహీనో 36 కాలం కరిస్సతీ’తి.
13. ‘‘Atha kho, bhaggava, sunakkhatto licchaviputto yenāhaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā maṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho ahaṃ, bhaggava, sunakkhattaṃ licchaviputtaṃ etadavocaṃ – ‘tvampi nāma, moghapurisa, samaṇo sakyaputtiyo paṭijānissasī’ti! ‘Kiṃ pana maṃ, bhante, bhagavā evamāha – tvampi nāma, moghapurisa, samaṇo sakyaputtiyo paṭijānissasī’ti? ‘Nanu tvaṃ, sunakkhatta, acelaṃ kaḷāramaṭṭakaṃ upasaṅkamitvā pañhaṃ apucchi. Tassa te acelo kaḷāramaṭṭako pañhaṃ puṭṭho na sampāyāsi. Asampāyanto kopañca dosañca appaccayañca pātvākāsi. Tassa te etadahosi – ‘‘sādhurūpaṃ vata, bho, arahantaṃ samaṇaṃ āsādimhase. Mā vata no ahosi dīgharattaṃ ahitāya dukkhāyā’ti. ‘Evaṃ, bhante. Kiṃ pana, bhante, bhagavā arahattassa maccharāyatī’ti? ‘Na kho ahaṃ, moghapurisa, arahattassa maccharāyāmi, api ca tuyhevetaṃ pāpakaṃ diṭṭhigataṃ uppannaṃ, taṃ pajaha. Mā te ahosi dīgharattaṃ ahitāya dukkhāya. Yaṃ kho panetaṃ, sunakkhatta, maññasi acelaṃ kaḷāramaṭṭakaṃ – sādhurūpo ayaṃ 37 samaṇoti, so nacirasseva parihito sānucāriko vicaranto odanakummāsaṃ bhuñjamāno sabbāneva vesāliyāni cetiyāni samatikkamitvā yasā nihīno 38 kālaṃ karissatī’ti.
‘‘‘అథ ఖో, భగ్గవ, అచేలో కళారమట్టకో నచిరస్సేవ పరిహితో సానుచారికో విచరన్తో ఓదనకుమ్మాసం భుఞ్జమానో సబ్బానేవ వేసాలియాని చేతియాని సమతిక్కమిత్వా యసా నిహీనో కాలమకాసి.
‘‘‘Atha kho, bhaggava, acelo kaḷāramaṭṭako nacirasseva parihito sānucāriko vicaranto odanakummāsaṃ bhuñjamāno sabbāneva vesāliyāni cetiyāni samatikkamitvā yasā nihīno kālamakāsi.
౧౪. ‘‘అస్సోసి ఖో, భగ్గవ, సునక్ఖత్తో లిచ్ఛవిపుత్తో – ‘అచేలో కిర కళారమట్టకో పరిహితో సానుచారికో విచరన్తో ఓదనకుమ్మాసం భుఞ్జమానో సబ్బానేవ వేసాలియాని చేతియాని సమతిక్కమిత్వా యసా నిహీనో కాలఙ్కతో’తి. అథ ఖో, భగ్గవ, సునక్ఖత్తో లిచ్ఛవిపుత్తో యేనాహం తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా మం అభివాదేత్వా ఏకమన్తం నిసీది. ఏకమన్తం నిసిన్నం ఖో అహం, భగ్గవ, సునక్ఖత్తం లిచ్ఛవిపుత్తం ఏతదవోచం – ‘తం కిం మఞ్ఞసి, సునక్ఖత్త, యథేవ తే అహం అచేలం కళారమట్టకం ఆరబ్భ బ్యాకాసిం, తథేవ తం విపాకం, అఞ్ఞథా వా’తి? ‘యథేవ మే, భన్తే, భగవా అచేలం కళారమట్టకం ఆరబ్భ బ్యాకాసి, తథేవ తం విపాకం, నో అఞ్ఞథా’తి. ‘తం కిం మఞ్ఞసి, సునక్ఖత్త, యది ఏవం సన్తే కతం వా హోతి ఉత్తరిమనుస్సధమ్మా ఇద్ధిపాటిహారియం అకతం వా’తి? ‘అద్ధా ఖో, భన్తే, ఏవం సన్తే కతం హోతి ఉత్తరిమనుస్సధమ్మా ఇద్ధిపాటిహారియం, నో అకత’న్తి. ‘ఏవమ్పి ఖో మం త్వం, మోఘపురిస, ఉత్తరిమనుస్సధమ్మా ఇద్ధిపాటిహారియం కరోన్తం ఏవం వదేసి – న హి పన మే, భన్తే, భగవా ఉత్తరిమనుస్సధమ్మా ఇద్ధిపాటిహారియం కరోతీ’’తి. పస్స, మోఘపురిస, యావఞ్చ తే ఇదం అపరద్ధ’న్తి. ‘‘ఏవ’మ్పి ఖో, భగ్గవ, సునక్ఖత్తో లిచ్ఛవిపుత్తో మయా వుచ్చమానో అపక్కమేవ ఇమస్మా ధమ్మవినయా, యథా తం ఆపాయికో నేరయికో.
14. ‘‘Assosi kho, bhaggava, sunakkhatto licchaviputto – ‘acelo kira kaḷāramaṭṭako parihito sānucāriko vicaranto odanakummāsaṃ bhuñjamāno sabbāneva vesāliyāni cetiyāni samatikkamitvā yasā nihīno kālaṅkato’ti. Atha kho, bhaggava, sunakkhatto licchaviputto yenāhaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā maṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho ahaṃ, bhaggava, sunakkhattaṃ licchaviputtaṃ etadavocaṃ – ‘taṃ kiṃ maññasi, sunakkhatta, yatheva te ahaṃ acelaṃ kaḷāramaṭṭakaṃ ārabbha byākāsiṃ, tatheva taṃ vipākaṃ, aññathā vā’ti? ‘Yatheva me, bhante, bhagavā acelaṃ kaḷāramaṭṭakaṃ ārabbha byākāsi, tatheva taṃ vipākaṃ, no aññathā’ti. ‘Taṃ kiṃ maññasi, sunakkhatta, yadi evaṃ sante kataṃ vā hoti uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ akataṃ vā’ti? ‘Addhā kho, bhante, evaṃ sante kataṃ hoti uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ, no akata’nti. ‘Evampi kho maṃ tvaṃ, moghapurisa, uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ karontaṃ evaṃ vadesi – na hi pana me, bhante, bhagavā uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ karotī’’ti. Passa, moghapurisa, yāvañca te idaṃ aparaddha’nti. ‘‘Eva’mpi kho, bhaggava, sunakkhatto licchaviputto mayā vuccamāno apakkameva imasmā dhammavinayā, yathā taṃ āpāyiko nerayiko.
అచేలపాథికపుత్తవత్థు
Acelapāthikaputtavatthu
౧౫. ‘‘ఏకమిదాహం, భగ్గవ, సమయం తత్థేవ వేసాలియం విహరామి మహావనే కూటాగారసాలాయం. తేన ఖో పన సమయేన అచేలో పాథికపుత్తో 39 వేసాలియం పటివసతి లాభగ్గప్పత్తో చేవ యసగ్గప్పత్తో చ వజ్జిగామే. సో వేసాలియం పరిసతి ఏవం వాచం భాసతి – ‘సమణోపి గోతమో ఞాణవాదో, అహమ్పి ఞాణవాదో. ఞాణవాదో ఖో పన ఞాణవాదేన అరహతి ఉత్తరిమనుస్సధమ్మా ఇద్ధిపాటిహారియం దస్సేతుం. సమణో గోతమో ఉపడ్ఢపథం ఆగచ్ఛేయ్య, అహమ్పి ఉపడ్ఢపథం గచ్ఛేయ్యం. తే తత్థ ఉభోపి ఉత్తరిమనుస్సధమ్మా ఇద్ధిపాటిహారియం కరేయ్యామ. ఏకం చే సమణో గోతమో ఉత్తరిమనుస్సధమ్మా ఇద్ధిపాటిహారియం కరిస్సతి, ద్వాహం కరిస్సామి. ద్వే చే సమణో గోతమో ఉత్తరిమనుస్సధమ్మా ఇద్ధిపాటిహారియాని కరిస్సతి, చత్తారాహం కరిస్సామి . చత్తారి చే సమణో గోతమో ఉత్తరిమనుస్సధమ్మా ఇద్ధిపాటిహారియాని కరిస్సతి, అట్ఠాహం కరిస్సామి. ఇతి యావతకం యావతకం సమణో గోతమో ఉత్తరిమనుస్సధమ్మా ఇద్ధిపాటిహారియం కరిస్సతి, తద్దిగుణం తద్దిగుణాహం కరిస్సామీ’తి.
15. ‘‘Ekamidāhaṃ, bhaggava, samayaṃ tattheva vesāliyaṃ viharāmi mahāvane kūṭāgārasālāyaṃ. Tena kho pana samayena acelo pāthikaputto 40 vesāliyaṃ paṭivasati lābhaggappatto ceva yasaggappatto ca vajjigāme. So vesāliyaṃ parisati evaṃ vācaṃ bhāsati – ‘samaṇopi gotamo ñāṇavādo, ahampi ñāṇavādo. Ñāṇavādo kho pana ñāṇavādena arahati uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ dassetuṃ. Samaṇo gotamo upaḍḍhapathaṃ āgaccheyya, ahampi upaḍḍhapathaṃ gaccheyyaṃ. Te tattha ubhopi uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ kareyyāma. Ekaṃ ce samaṇo gotamo uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ karissati, dvāhaṃ karissāmi. Dve ce samaṇo gotamo uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyāni karissati, cattārāhaṃ karissāmi . Cattāri ce samaṇo gotamo uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyāni karissati, aṭṭhāhaṃ karissāmi. Iti yāvatakaṃ yāvatakaṃ samaṇo gotamo uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ karissati, taddiguṇaṃ taddiguṇāhaṃ karissāmī’ti.
౧౬. ‘‘అథ ఖో, భగ్గవ, సునక్ఖత్తో లిచ్ఛవిపుత్తో యేనాహం తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా మం అభివాదేత్వా ఏకమన్తం నిసీది. ఏకమన్తం నిసిన్నో ఖో, భగ్గవ, సునక్ఖత్తో లిచ్ఛవిపుత్తో మం ఏతదవోచ – ‘అచేలో, భన్తే, పాథికపుత్తో వేసాలియం పటివసతి లాభగ్గప్పత్తో చేవ యసగ్గప్పత్తో చ వజ్జిగామే. సో వేసాలియం పరిసతి ఏవం వాచం భాసతి – సమణోపి గోతమో ఞాణవాదో, అహమ్పి ఞాణవాదో. ఞాణవాదో ఖో పన ఞాణవాదేన అరహతి ఉత్తరిమనుస్సధమ్మా ఇద్ధిపాటిహారియం దస్సేతుం. సమణో గోతమో ఉపడ్ఢపథం ఆగచ్ఛేయ్య, అహమ్పి ఉపడ్ఢపథం గచ్ఛేయ్యం. తే తత్థ ఉభోపి ఉత్తరిమనుస్సధమ్మా ఇద్ధిపాటిహారియం కరేయ్యామ. ఏకం చే సమణో గోతమో ఉత్తరిమనుస్సధమ్మా ఇద్ధిపాటిహారియం కరిస్సతి, ద్వాహం కరిస్సామి. ద్వే చే సమణో గోతమో ఉత్తరిమనుస్సధమ్మా ఇద్ధిపాటిహారియాని కరిస్సతి, చత్తారాహం కరిస్సామి. చత్తారి చే సమణో గోతమో ఉత్తరిమనుస్సధమ్మా ఇద్ధిపాటిహారియాని కరిస్సతి, అట్ఠాహం కరిస్సామి. ఇతి యావతకం యావతకం సమణో గోతమో ఉత్తరి మనుస్సధమ్మా ఇద్ధిపాటిహారియం కరిస్సతి, తద్దిగుణం తద్దిగుణాహం కరిస్సామీ’’తి.
16. ‘‘Atha kho, bhaggava, sunakkhatto licchaviputto yenāhaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā maṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho, bhaggava, sunakkhatto licchaviputto maṃ etadavoca – ‘acelo, bhante, pāthikaputto vesāliyaṃ paṭivasati lābhaggappatto ceva yasaggappatto ca vajjigāme. So vesāliyaṃ parisati evaṃ vācaṃ bhāsati – samaṇopi gotamo ñāṇavādo, ahampi ñāṇavādo. Ñāṇavādo kho pana ñāṇavādena arahati uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ dassetuṃ. Samaṇo gotamo upaḍḍhapathaṃ āgaccheyya, ahampi upaḍḍhapathaṃ gaccheyyaṃ. Te tattha ubhopi uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ kareyyāma. Ekaṃ ce samaṇo gotamo uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ karissati, dvāhaṃ karissāmi. Dve ce samaṇo gotamo uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyāni karissati, cattārāhaṃ karissāmi. Cattāri ce samaṇo gotamo uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyāni karissati, aṭṭhāhaṃ karissāmi. Iti yāvatakaṃ yāvatakaṃ samaṇo gotamo uttari manussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ karissati, taddiguṇaṃ taddiguṇāhaṃ karissāmī’’ti.
‘‘ఏవం వుత్తే, అహం, భగ్గవ, సునక్ఖత్తం లిచ్ఛవిపుత్తం ఏతదవోచం – ‘అభబ్బో ఖో, సునక్ఖత్త, అచేలో పాథికపుత్తో తం వాచం అప్పహాయ తం చిత్తం అప్పహాయ తం దిట్ఠిం అప్పటినిస్సజ్జిత్వా మమ సమ్ముఖీభావం ఆగన్తుం. సచేపిస్స ఏవమస్స – అహం తం వాచం అప్పహాయ తం చిత్తం అప్పహాయ తం దిట్ఠిం అప్పటినిస్సజ్జిత్వా సమణస్స గోతమస్స సమ్ముఖీభావం గచ్ఛేయ్యన్తి, ముద్ధాపి తస్స విపతేయ్యా’తి.
‘‘Evaṃ vutte, ahaṃ, bhaggava, sunakkhattaṃ licchaviputtaṃ etadavocaṃ – ‘abhabbo kho, sunakkhatta, acelo pāthikaputto taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā mama sammukhībhāvaṃ āgantuṃ. Sacepissa evamassa – ahaṃ taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā samaṇassa gotamassa sammukhībhāvaṃ gaccheyyanti, muddhāpi tassa vipateyyā’ti.
౧౭. ‘రక్ఖతేతం, భన్తే, భగవా వాచం, రక్ఖతేతం సుగతో వాచ’న్తి. ‘కిం పన మం త్వం, సునక్ఖత్త, ఏవం వదేసి – రక్ఖతేతం, భన్తే, భగవా వాచం, రక్ఖతేతం సుగతో వాచ’న్తి? ‘భగవతా చస్స, భన్తే, ఏసా వాచా ఏకంసేన ఓధారితా 41 – అభబ్బో అచేలో పాథికపుత్తో తం వాచం అప్పహాయ తం చిత్తం అప్పహాయ తం దిట్ఠిం అప్పటినిస్సజ్జిత్వా మమ సమ్ముఖీభావం ఆగన్తుం. సచేపిస్స ఏవమస్స – అహం తం వాచం అప్పహాయ తం చిత్తం అప్పహాయ తం దిట్ఠిం అప్పటినిస్సజ్జిత్వా సమణస్స గోతమస్స సమ్ముఖీభావం గచ్ఛేయ్యన్తి, ముద్ధాపి తస్స విపతేయ్యాతి. అచేలో చ, భన్తే, పాథికపుత్తో విరూపరూపేన భగవతో సమ్ముఖీభావం ఆగచ్ఛేయ్య, తదస్స భగవతో ముసా’తి.
17. ‘Rakkhatetaṃ, bhante, bhagavā vācaṃ, rakkhatetaṃ sugato vāca’nti. ‘Kiṃ pana maṃ tvaṃ, sunakkhatta, evaṃ vadesi – rakkhatetaṃ, bhante, bhagavā vācaṃ, rakkhatetaṃ sugato vāca’nti? ‘Bhagavatā cassa, bhante, esā vācā ekaṃsena odhāritā 42 – abhabbo acelo pāthikaputto taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā mama sammukhībhāvaṃ āgantuṃ. Sacepissa evamassa – ahaṃ taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā samaṇassa gotamassa sammukhībhāvaṃ gaccheyyanti, muddhāpi tassa vipateyyāti. Acelo ca, bhante, pāthikaputto virūparūpena bhagavato sammukhībhāvaṃ āgaccheyya, tadassa bhagavato musā’ti.
౧౮. ‘అపి ను, సునక్ఖత్త, తథాగతో తం వాచం భాసేయ్య యా సా వాచా ద్వయగామినీ’తి? ‘కిం పన, భన్తే, భగవతా అచేలో పాథికపుత్తో చేతసా చేతో పరిచ్చ విదితో – అభబ్బో అచేలో పాథికపుత్తో తం వాచం అప్పహాయ తం చిత్తం అప్పహాయ తం దిట్ఠిం అప్పటినిస్సజ్జిత్వా మమ సమ్ముఖీభావం ఆగన్తుం. సచేపిస్స ఏవమస్స – అహం తం వాచం అప్పహాయ తం చిత్తం అప్పహాయ తం దిట్ఠిం అప్పటినిస్సజ్జిత్వా సమణస్స గోతమస్స సమ్ముఖీభావం గచ్ఛేయ్యన్తి, ముద్ధాపి తస్స విపతేయ్యా’తి?
18. ‘Api nu, sunakkhatta, tathāgato taṃ vācaṃ bhāseyya yā sā vācā dvayagāminī’ti? ‘Kiṃ pana, bhante, bhagavatā acelo pāthikaputto cetasā ceto paricca vidito – abhabbo acelo pāthikaputto taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā mama sammukhībhāvaṃ āgantuṃ. Sacepissa evamassa – ahaṃ taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā samaṇassa gotamassa sammukhībhāvaṃ gaccheyyanti, muddhāpi tassa vipateyyā’ti?
‘ఉదాహు , దేవతా భగవతో ఏతమత్థం ఆరోచేసుం – అభబ్బో, భన్తే, అచేలో పాథికపుత్తో తం వాచం అప్పహాయ తం చిత్తం అప్పహాయ తం దిట్ఠిం అప్పటినిస్సజ్జిత్వా భగవతో సమ్ముఖీభావం ఆగన్తుం. సచేపిస్స ఏవమస్స – అహం తం వాచం అప్పహాయ తం చిత్తం అప్పహాయ తం దిట్ఠిం అప్పటినిస్సజ్జిత్వా సమణస్స గోతమస్స సమ్ముఖీభావం గచ్ఛేయ్యన్తి, ముద్ధాపి తస్స విపతేయ్యా’తి?
‘Udāhu , devatā bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ – abhabbo, bhante, acelo pāthikaputto taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā bhagavato sammukhībhāvaṃ āgantuṃ. Sacepissa evamassa – ahaṃ taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā samaṇassa gotamassa sammukhībhāvaṃ gaccheyyanti, muddhāpi tassa vipateyyā’ti?
౧౯. ‘చేతసా చేతో పరిచ్చ విదితో చేవ మే, సునక్ఖత్త , అచేలో పాథికపుత్తో అభబ్బో అచేలో పాథికపుత్తో తం వాచం అప్పహాయ తం చిత్తం అప్పహాయ తం దిట్ఠిం అప్పటినిస్సజ్జిత్వా మమ సమ్ముఖీభావం ఆగన్తుం. సచేపిస్స ఏవమస్స – అహం తం వాచం అప్పహాయ తం చిత్తం అప్పహాయ తం దిట్ఠిం అప్పటినిస్సజ్జిత్వా సమణస్స గోతమస్స సమ్ముఖీభావం గచ్ఛేయ్యన్తి, ముద్ధాపి తస్స విపతేయ్యా’తి.
19. ‘Cetasā ceto paricca vidito ceva me, sunakkhatta , acelo pāthikaputto abhabbo acelo pāthikaputto taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā mama sammukhībhāvaṃ āgantuṃ. Sacepissa evamassa – ahaṃ taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā samaṇassa gotamassa sammukhībhāvaṃ gaccheyyanti, muddhāpi tassa vipateyyā’ti.
‘దేవతాపి మే ఏతమత్థం ఆరోచేసుం – అభబ్బో , భన్తే, అచేలో పాథికపుత్తో తం వాచం అప్పహాయ తం చిత్తం అప్పహాయ తం దిట్ఠిం అప్పటినిస్సజ్జిత్వా భగవతో సమ్ముఖీభావం ఆగన్తుం. సచేపిస్స ఏవమస్స – అహం తం వాచం అప్పహాయ తం చిత్తం అప్పహాయ తం దిట్ఠిం అప్పటినిస్సజ్జిత్వా సమణస్స గోతమస్స సమ్ముఖీభావం గచ్ఛేయ్యన్తి, ముద్ధాపి తస్స విపతేయ్యా’తి.
‘Devatāpi me etamatthaṃ ārocesuṃ – abhabbo , bhante, acelo pāthikaputto taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā bhagavato sammukhībhāvaṃ āgantuṃ. Sacepissa evamassa – ahaṃ taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā samaṇassa gotamassa sammukhībhāvaṃ gaccheyyanti, muddhāpi tassa vipateyyā’ti.
‘అజితోపి నామ లిచ్ఛవీనం సేనాపతి అధునా కాలఙ్కతో తావతింసకాయం ఉపపన్నో. సోపి మం ఉపసఙ్కమిత్వా ఏవమారోచేసి – అలజ్జీ, భన్తే, అచేలో పాథికపుత్తో; ముసావాదీ, భన్తే, అచేలో పాథికపుత్తో. మమ్పి, భన్తే, అచేలో పాథికపుత్తో బ్యాకాసి వజ్జిగామే – అజితో లిచ్ఛవీనం సేనాపతి మహానిరయం ఉపపన్నోతి. న ఖో పనాహం, భన్తే, మహానిరయం ఉపపన్నో; తావతింసకాయమ్హి ఉపపన్నో. అలజ్జీ, భన్తే, అచేలో పాథికపుత్తో; ముసావాదీ, భన్తే, అచేలో పాథికపుత్తో; అభబ్బో చ, భన్తే, అచేలో పాథికపుత్తో తం వాచం అప్పహాయ తం చిత్తం అప్పహాయ తం దిట్ఠిం అప్పటినిస్సజ్జిత్వా భగవతో సమ్ముఖీభావం ఆగన్తుం. సచేపిస్స ఏవమస్స – అహం తం వాచం అప్పహాయ తం చిత్తం అప్పహాయ తం దిట్ఠిం అప్పటినిస్సజ్జిత్వా సమణస్స గోతమస్స సమ్ముఖీభావం గచ్ఛేయ్యన్తి, ముద్ధాపి తస్స విపతేయ్యా’తి.
‘Ajitopi nāma licchavīnaṃ senāpati adhunā kālaṅkato tāvatiṃsakāyaṃ upapanno. Sopi maṃ upasaṅkamitvā evamārocesi – alajjī, bhante, acelo pāthikaputto; musāvādī, bhante, acelo pāthikaputto. Mampi, bhante, acelo pāthikaputto byākāsi vajjigāme – ajito licchavīnaṃ senāpati mahānirayaṃ upapannoti. Na kho panāhaṃ, bhante, mahānirayaṃ upapanno; tāvatiṃsakāyamhi upapanno. Alajjī, bhante, acelo pāthikaputto; musāvādī, bhante, acelo pāthikaputto; abhabbo ca, bhante, acelo pāthikaputto taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā bhagavato sammukhībhāvaṃ āgantuṃ. Sacepissa evamassa – ahaṃ taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā samaṇassa gotamassa sammukhībhāvaṃ gaccheyyanti, muddhāpi tassa vipateyyā’ti.
‘ఇతి ఖో, సునక్ఖత్త, చేతసా చేతో పరిచ్చ విదితో చేవ మే అచేలో పాథికపుత్తో అభబ్బో అచేలో పాథికపుత్తో తం వాచం అప్పహాయ తం చిత్తం అప్పహాయ తం దిట్ఠిం అప్పటినిస్సజ్జిత్వా మమ సమ్ముఖీభావం ఆగన్తుం. సచేపిస్స ఏవమస్స – అహం తం వాచం అప్పహాయ తం చిత్తం అప్పహాయ తం దిట్ఠిం అప్పటినిస్సజ్జిత్వా సమణస్స గోతమస్స సమ్ముఖీభావం గచ్ఛేయ్యన్తి, ముద్ధాపి తస్స విపతేయ్యాతి. దేవతాపి మే ఏతమత్థం ఆరోచేసుం – అభబ్బో, భన్తే , అచేలో పాథికపుత్తో తం వాచం అప్పహాయ తం చిత్తం అప్పహాయ తం దిట్ఠిం అప్పటినిస్సజ్జిత్వా భగవతో సమ్ముఖీభావం ఆగన్తుం. సచేపిస్స ఏవమస్స – అహం తం వాచం అప్పహాయ తం చిత్తం అప్పహాయ తం దిట్ఠిం అప్పటినిస్సజ్జిత్వా సమణస్స గోతమస్స సమ్ముఖీభావం గచ్ఛేయ్యన్తి, ముద్ధాపి తస్స విపతేయ్యా’తి.
‘Iti kho, sunakkhatta, cetasā ceto paricca vidito ceva me acelo pāthikaputto abhabbo acelo pāthikaputto taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā mama sammukhībhāvaṃ āgantuṃ. Sacepissa evamassa – ahaṃ taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā samaṇassa gotamassa sammukhībhāvaṃ gaccheyyanti, muddhāpi tassa vipateyyāti. Devatāpi me etamatthaṃ ārocesuṃ – abhabbo, bhante , acelo pāthikaputto taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā bhagavato sammukhībhāvaṃ āgantuṃ. Sacepissa evamassa – ahaṃ taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā samaṇassa gotamassa sammukhībhāvaṃ gaccheyyanti, muddhāpi tassa vipateyyā’ti.
‘సో ఖో పనాహం, సునక్ఖత్త, వేసాలియం పిణ్డాయ చరిత్వా పచ్ఛాభత్తం పిణ్డపాతప్పటిక్కన్తో యేన అచేలస్స పాథికపుత్తస్స ఆరామో తేనుపసఙ్కమిస్సామి దివావిహారాయ. యస్సదాని త్వం, సునక్ఖత్త, ఇచ్ఛసి, తస్స ఆరోచేహీ’తి.
‘So kho panāhaṃ, sunakkhatta, vesāliyaṃ piṇḍāya caritvā pacchābhattaṃ piṇḍapātappaṭikkanto yena acelassa pāthikaputtassa ārāmo tenupasaṅkamissāmi divāvihārāya. Yassadāni tvaṃ, sunakkhatta, icchasi, tassa ārocehī’ti.
ఇద్ధిపాటిహారియకథా
Iddhipāṭihāriyakathā
౨౦. ‘‘అథ ఖ్వాహం 43, భగ్గవ, పుబ్బణ్హసమయం నివాసేత్వా పత్తచీవరమాదాయ వేసాలిం పిణ్డాయ పావిసిం. వేసాలియం పిణ్డాయ చరిత్వా పచ్ఛాభత్తం పిణ్డపాతప్పటిక్కన్తో యేన అచేలస్స పాథికపుత్తస్స ఆరామో తేనుపసఙ్కమిం దివావిహారాయ. అథ ఖో, భగ్గవ, సునక్ఖత్తో లిచ్ఛవిపుత్తో తరమానరూపో వేసాలిం పవిసిత్వా యేన అభిఞ్ఞాతా అభిఞ్ఞాతా లిచ్ఛవీ తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా అభిఞ్ఞాతే అభిఞ్ఞాతే లిచ్ఛవీ ఏతదవోచ – ‘ఏసావుసో, భగవా వేసాలియం పిణ్డాయ చరిత్వా పచ్ఛాభత్తం పిణ్డపాతప్పటిక్కన్తో యేన అచేలస్స పాథికపుత్తస్స ఆరామో తేనుపసఙ్కమి దివావిహారాయ. అభిక్కమథాయస్మన్తో అభిక్కమథాయస్మన్తో, సాధురూపానం సమణానం ఉత్తరిమనుస్సధమ్మా ఇద్ధిపాటిహారియం భవిస్సతీ’తి . అథ ఖో, భగ్గవ, అభిఞ్ఞాతానం అభిఞ్ఞాతానం లిచ్ఛవీనం ఏతదహోసి – ‘సాధురూపానం కిర, భో, సమణానం ఉత్తరిమనుస్సధమ్మా ఇద్ధిపాటిహారియం భవిస్సతి; హన్ద వత, భో, గచ్ఛామా’తి. యేన చ అభిఞ్ఞాతా అభిఞ్ఞాతా బ్రాహ్మణమహాసాలా గహపతినేచయికా నానాతిత్థియా 44 సమణబ్రాహ్మణా తేనుపసఙ్కమి. ఉపసఙ్కమిత్వా అభిఞ్ఞాతే అభిఞ్ఞాతే నానాతిత్థియే 45 సమణబ్రాహ్మణే ఏతదవోచ – ‘ఏసావుసో, భగవా వేసాలియం పిణ్డాయ చరిత్వా పచ్ఛాభత్తం పిణ్డపాతప్పటిక్కన్తో యేన అచేలస్స పాథికపుత్తస్స ఆరామో తేనుపసఙ్కమి దివావిహారాయ. అభిక్కమథాయస్మన్తో అభిక్కమథాయస్మన్తో, సాధురూపానం సమణానం ఉత్తరిమనుస్సధమ్మా ఇద్ధిపాటిహారియం భవిస్సతీ’తి. అథ ఖో, భగ్గవ, అభిఞ్ఞాతానం అభిఞ్ఞాతానం నానాతిత్థియానం సమణబ్రాహ్మణానం ఏతదహోసి – ‘సాధురూపానం కిర, భో, సమణానం ఉత్తరిమనుస్సధమ్మా ఇద్ధిపాటిహారియం భవిస్సతి; హన్ద వత, భో, గచ్ఛామా’తి.
20. ‘‘Atha khvāhaṃ 46, bhaggava, pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya vesāliṃ piṇḍāya pāvisiṃ. Vesāliyaṃ piṇḍāya caritvā pacchābhattaṃ piṇḍapātappaṭikkanto yena acelassa pāthikaputtassa ārāmo tenupasaṅkamiṃ divāvihārāya. Atha kho, bhaggava, sunakkhatto licchaviputto taramānarūpo vesāliṃ pavisitvā yena abhiññātā abhiññātā licchavī tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā abhiññāte abhiññāte licchavī etadavoca – ‘esāvuso, bhagavā vesāliyaṃ piṇḍāya caritvā pacchābhattaṃ piṇḍapātappaṭikkanto yena acelassa pāthikaputtassa ārāmo tenupasaṅkami divāvihārāya. Abhikkamathāyasmanto abhikkamathāyasmanto, sādhurūpānaṃ samaṇānaṃ uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ bhavissatī’ti . Atha kho, bhaggava, abhiññātānaṃ abhiññātānaṃ licchavīnaṃ etadahosi – ‘sādhurūpānaṃ kira, bho, samaṇānaṃ uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ bhavissati; handa vata, bho, gacchāmā’ti. Yena ca abhiññātā abhiññātā brāhmaṇamahāsālā gahapatinecayikā nānātitthiyā 47 samaṇabrāhmaṇā tenupasaṅkami. Upasaṅkamitvā abhiññāte abhiññāte nānātitthiye 48 samaṇabrāhmaṇe etadavoca – ‘esāvuso, bhagavā vesāliyaṃ piṇḍāya caritvā pacchābhattaṃ piṇḍapātappaṭikkanto yena acelassa pāthikaputtassa ārāmo tenupasaṅkami divāvihārāya. Abhikkamathāyasmanto abhikkamathāyasmanto, sādhurūpānaṃ samaṇānaṃ uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ bhavissatī’ti. Atha kho, bhaggava, abhiññātānaṃ abhiññātānaṃ nānātitthiyānaṃ samaṇabrāhmaṇānaṃ etadahosi – ‘sādhurūpānaṃ kira, bho, samaṇānaṃ uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ bhavissati; handa vata, bho, gacchāmā’ti.
‘‘అథ ఖో, భగ్గవ, అభిఞ్ఞాతా అభిఞ్ఞాతా లిచ్ఛవీ, అభిఞ్ఞాతా అభిఞ్ఞాతా చ బ్రాహ్మణమహాసాలా గహపతినేచయికా నానాతిత్థియా సమణబ్రాహ్మణా యేన అచేలస్స పాథికపుత్తస్స ఆరామో తేనుపసఙ్కమింసు. సా ఏసా, భగ్గవ, పరిసా మహా హోతి 49 అనేకసతా అనేకసహస్సా.
‘‘Atha kho, bhaggava, abhiññātā abhiññātā licchavī, abhiññātā abhiññātā ca brāhmaṇamahāsālā gahapatinecayikā nānātitthiyā samaṇabrāhmaṇā yena acelassa pāthikaputtassa ārāmo tenupasaṅkamiṃsu. Sā esā, bhaggava, parisā mahā hoti 50 anekasatā anekasahassā.
౨౧. ‘‘అస్సోసి ఖో, భగ్గవ, అచేలో పాథికపుత్తో – ‘అభిక్కన్తా కిర అభిఞ్ఞాతా అభిఞ్ఞాతా లిచ్ఛవీ, అభిక్కన్తా అభిఞ్ఞాతా అభిఞ్ఞాతా చ బ్రాహ్మణమహాసాలా గహపతినేచయికా నానాతిత్థియా సమణబ్రాహ్మణా. సమణోపి గోతమో మయ్హం ఆరామే దివావిహారం నిసిన్నో’తి. సుత్వానస్స భయం ఛమ్భితత్తం లోమహంసో ఉదపాది. అథ ఖో, భగ్గవ, అచేలో పాథికపుత్తో భీతో సంవిగ్గో లోమహట్ఠజాతో యేన తిన్దుకఖాణుపరిబ్బాజకారామో తేనుపసఙ్కమి.
21. ‘‘Assosi kho, bhaggava, acelo pāthikaputto – ‘abhikkantā kira abhiññātā abhiññātā licchavī, abhikkantā abhiññātā abhiññātā ca brāhmaṇamahāsālā gahapatinecayikā nānātitthiyā samaṇabrāhmaṇā. Samaṇopi gotamo mayhaṃ ārāme divāvihāraṃ nisinno’ti. Sutvānassa bhayaṃ chambhitattaṃ lomahaṃso udapādi. Atha kho, bhaggava, acelo pāthikaputto bhīto saṃviggo lomahaṭṭhajāto yena tindukakhāṇuparibbājakārāmo tenupasaṅkami.
‘‘అస్సోసి ఖో, భగ్గవ, సా పరిసా – ‘అచేలో కిర పాథికపుత్తో భీతో సంవిగ్గో లోమహట్ఠజాతో యేన తిన్దుకఖాణుపరిబ్బాజకారామో తేనుపసఙ్కన్తో’తి 51. అథ ఖో, భగ్గవ, సా పరిసా అఞ్ఞతరం పురిసం ఆమన్తేసి –
‘‘Assosi kho, bhaggava, sā parisā – ‘acelo kira pāthikaputto bhīto saṃviggo lomahaṭṭhajāto yena tindukakhāṇuparibbājakārāmo tenupasaṅkanto’ti 52. Atha kho, bhaggava, sā parisā aññataraṃ purisaṃ āmantesi –
‘ఏహి త్వం, భో పురిస, యేన తిన్దుకఖాణుపరిబ్బాజకారామో, యేన అచేలో పాథికపుత్తో తేనుపసఙ్కమ. ఉపసఙ్కమిత్వా అచేలం పాథికపుత్తం ఏవం వదేహి – అభిక్కమావుసో, పాథికపుత్త, అభిక్కన్తా అభిఞ్ఞాతా అభిఞ్ఞాతా లిచ్ఛవీ, అభిక్కన్తా అభిఞ్ఞాతా అభిఞ్ఞాతా చ బ్రాహ్మణమహాసాలా గహపతినేచయికా నానాతిత్థియా సమణబ్రాహ్మణా, సమణోపి గోతమో ఆయస్మతో ఆరామే దివావిహారం నిసిన్నో; భాసితా ఖో పన తే ఏసా, ఆవుసో పాథికపుత్త, వేసాలియం పరిసతి వాచా సమణోపి గోతమో ఞాణవాదో, అహమ్పి ఞాణవాదో. ఞాణవాదో ఖో పన ఞాణవాదేన అరహతి ఉత్తరిమనుస్సధమ్మా ఇద్ధిపాటిహారియం దస్సేతుం. సమణో గోతమో ఉపడ్ఢపథం ఆగచ్ఛేయ్య అహమ్పి ఉపడ్ఢపథం గచ్ఛేయ్యం. తే తత్థ ఉభోపి ఉత్తరిమనుస్సధమ్మా ఇద్ధిపాటిహారియం కరేయ్యామ. ఏకం చే సమణో గోతమో ఉత్తరిమనుస్సధమ్మా ఇద్ధిపాటిహారియం కరిస్సతి, ద్వాహం కరిస్సామి. ద్వే చే సమణో గోతమో ఉత్తరిమనుస్సధమ్మా ఇద్ధిపాటిహారియాని కరిస్సతి, చత్తారాహం కరిస్సామి. చత్తారి చే సమణో గోతమో ఉత్తరిమనుస్సధమ్మా ఇద్ధిపాటిహారియాని కరిస్సతి , అట్ఠాహం కరిస్సామి. ఇతి యావతకం యావతకం సమణో గోతమో ఉత్తరిమనుస్సధమ్మా ఇద్ధిపాటిహారియం కరిస్సతి, తద్దిగుణం తద్దిగుణాహం కరిస్సామీ’తి అభిక్కమస్సేవ 53 ఖో; ఆవుసో పాథికపుత్త, ఉపడ్ఢపథం. సబ్బపఠమంయేవ ఆగన్త్వా సమణో గోతమో ఆయస్మతో ఆరామే దివావిహారం నిసిన్నో’తి.
‘Ehi tvaṃ, bho purisa, yena tindukakhāṇuparibbājakārāmo, yena acelo pāthikaputto tenupasaṅkama. Upasaṅkamitvā acelaṃ pāthikaputtaṃ evaṃ vadehi – abhikkamāvuso, pāthikaputta, abhikkantā abhiññātā abhiññātā licchavī, abhikkantā abhiññātā abhiññātā ca brāhmaṇamahāsālā gahapatinecayikā nānātitthiyā samaṇabrāhmaṇā, samaṇopi gotamo āyasmato ārāme divāvihāraṃ nisinno; bhāsitā kho pana te esā, āvuso pāthikaputta, vesāliyaṃ parisati vācā samaṇopi gotamo ñāṇavādo, ahampi ñāṇavādo. Ñāṇavādo kho pana ñāṇavādena arahati uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ dassetuṃ. Samaṇo gotamo upaḍḍhapathaṃ āgaccheyya ahampi upaḍḍhapathaṃ gaccheyyaṃ. Te tattha ubhopi uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ kareyyāma. Ekaṃ ce samaṇo gotamo uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ karissati, dvāhaṃ karissāmi. Dve ce samaṇo gotamo uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyāni karissati, cattārāhaṃ karissāmi. Cattāri ce samaṇo gotamo uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyāni karissati , aṭṭhāhaṃ karissāmi. Iti yāvatakaṃ yāvatakaṃ samaṇo gotamo uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ karissati, taddiguṇaṃ taddiguṇāhaṃ karissāmī’ti abhikkamasseva 54 kho; āvuso pāthikaputta, upaḍḍhapathaṃ. Sabbapaṭhamaṃyeva āgantvā samaṇo gotamo āyasmato ārāme divāvihāraṃ nisinno’ti.
౨౨. ‘‘ఏవం, భోతి ఖో, భగ్గవ, సో పురిసో తస్సా పరిసాయ పటిస్సుత్వా యేన తిన్దుకఖాణుపరిబ్బాజకారామో, యేన అచేలో పాథికపుత్తో తేనుపసఙ్కమి. ఉపసఙ్కమిత్వా అచేలం పాథికపుత్తం ఏతదవోచ – ‘అభిక్కమావుసో పాథికపుత్త, అభిక్కన్తా అభిఞ్ఞాతా అభిఞ్ఞాతా లిచ్ఛవీ, అభిక్కన్తా అభిఞ్ఞాతా అభిఞ్ఞాతా చ బ్రాహ్మణమహాసాలా గహపతినేచయికా నానాతిత్థియా సమణబ్రాహ్మణా. సమణోపి గోతమో ఆయస్మతో ఆరామే దివావిహారం నిసిన్నో. భాసితా ఖో పన తే ఏసా, ఆవుసో పాథికపుత్త, వేసాలియం పరిసతి వాచా – సమణోపి గోతమో ఞాణవాదో; అహమ్పి ఞాణవాదో. ఞాణవాదో ఖో పన ఞాణవాదేన అరహతి ఉత్తరిమనుస్సధమ్మా ఇద్ధిపాటిహారియం దస్సేతుం…పే॰… తద్దిగుణం తద్దిగుణాహం కరిస్సామీతి. అభిక్కమస్సేవ ఖో, ఆవుసో పాథికపుత్త, ఉపడ్ఢపథం. సబ్బపఠమంయేవ ఆగన్త్వా సమణో గోతమో ఆయస్మతో ఆరామే దివావిహారం నిసిన్నో’తి.
22. ‘‘Evaṃ, bhoti kho, bhaggava, so puriso tassā parisāya paṭissutvā yena tindukakhāṇuparibbājakārāmo, yena acelo pāthikaputto tenupasaṅkami. Upasaṅkamitvā acelaṃ pāthikaputtaṃ etadavoca – ‘abhikkamāvuso pāthikaputta, abhikkantā abhiññātā abhiññātā licchavī, abhikkantā abhiññātā abhiññātā ca brāhmaṇamahāsālā gahapatinecayikā nānātitthiyā samaṇabrāhmaṇā. Samaṇopi gotamo āyasmato ārāme divāvihāraṃ nisinno. Bhāsitā kho pana te esā, āvuso pāthikaputta, vesāliyaṃ parisati vācā – samaṇopi gotamo ñāṇavādo; ahampi ñāṇavādo. Ñāṇavādo kho pana ñāṇavādena arahati uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ dassetuṃ…pe… taddiguṇaṃ taddiguṇāhaṃ karissāmīti. Abhikkamasseva kho, āvuso pāthikaputta, upaḍḍhapathaṃ. Sabbapaṭhamaṃyeva āgantvā samaṇo gotamo āyasmato ārāme divāvihāraṃ nisinno’ti.
‘‘ఏవం వుత్తే, భగ్గవ, అచేలో పాథికపుత్తో ‘ఆయామి ఆవుసో, ఆయామి ఆవుసో’తి వత్వా తత్థేవ సంసప్పతి 55, న సక్కోతి ఆసనాపి వుట్ఠాతుం. అథ ఖో సో, భగ్గవ, పురిసో అచేలం పాథికపుత్తం ఏతదవోచ – ‘కిం సు నామ తే, ఆవుసో పాథికపుత్త, పావళా సు నామ తే పీఠకస్మిం అల్లీనా, పీఠకం సు నామ తే పావళాసు అల్లీనం? ఆయామి ఆవుసో, ఆయామి ఆవుసోతి వత్వా తత్థేవ సంసప్పసి, న సక్కోసి ఆసనాపి వుట్ఠాతు’న్తి. ఏవమ్పి ఖో, భగ్గవ, వుచ్చమానో అచేలో పాథికపుత్తో ‘ఆయామి ఆవుసో, ఆయామి ఆవుసో’తి వత్వా తత్థేవ సంసప్పతి , న సక్కోతి ఆసనాపి వుట్ఠాతుం.
‘‘Evaṃ vutte, bhaggava, acelo pāthikaputto ‘āyāmi āvuso, āyāmi āvuso’ti vatvā tattheva saṃsappati 56, na sakkoti āsanāpi vuṭṭhātuṃ. Atha kho so, bhaggava, puriso acelaṃ pāthikaputtaṃ etadavoca – ‘kiṃ su nāma te, āvuso pāthikaputta, pāvaḷā su nāma te pīṭhakasmiṃ allīnā, pīṭhakaṃ su nāma te pāvaḷāsu allīnaṃ? Āyāmi āvuso, āyāmi āvusoti vatvā tattheva saṃsappasi, na sakkosi āsanāpi vuṭṭhātu’nti. Evampi kho, bhaggava, vuccamāno acelo pāthikaputto ‘āyāmi āvuso, āyāmi āvuso’ti vatvā tattheva saṃsappati , na sakkoti āsanāpi vuṭṭhātuṃ.
౨౩. ‘‘యదా ఖో సో, భగ్గవ, పురిసో అఞ్ఞాసి – ‘పరాభూతరూపో అయం అచేలో పాథికపుత్తో. ఆయామి ఆవుసో, ఆయామి ఆవుసోతి వత్వా తత్థేవ సంసప్పతి, న సక్కోతి ఆసనాపి వుట్ఠాతు’న్తి. అథ తం పరిసం ఆగన్త్వా ఏవమారోచేసి – ‘పరాభూతరూపో, భో 57, అచేలో పాథికపుత్తో. ఆయామి ఆవుసో, ఆయామి ఆవుసోతి వత్వా తత్థేవ సంసప్పతి, న సక్కోతి ఆసనాపి వుట్ఠాతు’న్తి. ఏవం వుత్తే, అహం, భగ్గవ, తం పరిసం ఏతదవోచం – ‘అభబ్బో ఖో, ఆవుసో, అచేలో పాథికపుత్తో తం వాచం అప్పహాయ తం చిత్తం అప్పహాయ తం దిట్ఠిం అప్పటినిస్సజ్జిత్వా మమ సమ్ముఖీభావం ఆగన్తుం. సచేపిస్స ఏవమస్స – ‘అహం తం వాచం అప్పహాయ తం చిత్తం అప్పహాయ తం దిట్ఠిం అప్పటినిస్సజ్జిత్వా సమణస్స గోతమస్స సమ్ముఖీభావం గచ్ఛేయ్య’న్తి, ముద్ధాపి తస్స విపతేయ్యాతి.
23. ‘‘Yadā kho so, bhaggava, puriso aññāsi – ‘parābhūtarūpo ayaṃ acelo pāthikaputto. Āyāmi āvuso, āyāmi āvusoti vatvā tattheva saṃsappati, na sakkoti āsanāpi vuṭṭhātu’nti. Atha taṃ parisaṃ āgantvā evamārocesi – ‘parābhūtarūpo, bho 58, acelo pāthikaputto. Āyāmi āvuso, āyāmi āvusoti vatvā tattheva saṃsappati, na sakkoti āsanāpi vuṭṭhātu’nti. Evaṃ vutte, ahaṃ, bhaggava, taṃ parisaṃ etadavocaṃ – ‘abhabbo kho, āvuso, acelo pāthikaputto taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā mama sammukhībhāvaṃ āgantuṃ. Sacepissa evamassa – ‘ahaṃ taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā samaṇassa gotamassa sammukhībhāvaṃ gaccheyya’nti, muddhāpi tassa vipateyyāti.
పఠమభాణవారో నిట్ఠితో.
Paṭhamabhāṇavāro niṭṭhito.
౨౪. ‘‘అథ ఖో, భగ్గవ, అఞ్ఞతరో లిచ్ఛవిమహామత్తో ఉట్ఠాయాసనా తం పరిసం ఏతదవోచ – ‘తేన హి, భో, ముహుత్తం తావ ఆగమేథ, యావాహం గచ్ఛామి 59. అప్పేవ నామ అహమ్పి సక్కుణేయ్యం అచేలం పాథికపుత్తం ఇమం పరిసం ఆనేతు’న్తి.
24. ‘‘Atha kho, bhaggava, aññataro licchavimahāmatto uṭṭhāyāsanā taṃ parisaṃ etadavoca – ‘tena hi, bho, muhuttaṃ tāva āgametha, yāvāhaṃ gacchāmi 60. Appeva nāma ahampi sakkuṇeyyaṃ acelaṃ pāthikaputtaṃ imaṃ parisaṃ ānetu’nti.
‘‘అథ ఖో సో, భగ్గవ, లిచ్ఛవిమహామత్తో యేన తిన్దుకఖాణుపరిబ్బాజకారామో, యేన అచేలో పాథికపుత్తో తేనుపసఙ్కమి. ఉపసఙ్కమిత్వా అచేలం పాథికపుత్తం ఏతదవోచ – ‘అభిక్కమావుసో పాథికపుత్త, అభిక్కన్తం తే సేయ్యో, అభిక్కన్తా అభిఞ్ఞాతా అభిఞ్ఞాతా లిచ్ఛవీ, అభిక్కన్తా అభిఞ్ఞాతా అభిఞ్ఞాతా చ బ్రాహ్మణమహాసాలా గహపతినేచయికా నానాతిత్థియా సమణబ్రాహ్మణా. సమణోపి గోతమో ఆయస్మతో ఆరామే దివావిహారం నిసిన్నో. భాసితా ఖో పన తే ఏసా, ఆవుసో పాథికపుత్త, వేసాలియం పరిసతి వాచా – సమణోపి గోతమో ఞాణవాదో…పే॰… తద్దిగుణం తద్దిగుణాహం కరిస్సామీతి. అభిక్కమస్సేవ ఖో, ఆవుసో పాథికపుత్త, ఉపడ్ఢపథం. సబ్బపఠమంయేవ ఆగన్త్వా సమణో గోతమో ఆయస్మతో ఆరామే దివావిహారం నిసిన్నో. భాసితా ఖో పనేసా, ఆవుసో పాథికపుత్త, సమణేన గోతమేన పరిసతి వాచా – అభబ్బో ఖో అచేలో పాథికపుత్తో తం వాచం అప్పహాయ తం చిత్తం అప్పహాయ తం దిట్ఠిం అప్పటినిస్సజ్జిత్వా మమ సమ్ముఖీభావం ఆగన్తుం. సచేపిస్స ఏవమస్స – అహం తం వాచం అప్పహాయ తం చిత్తం అప్పహాయ తం దిట్ఠిం అప్పటినిస్సజ్జిత్వా సమణస్స గోతమస్స సమ్ముఖీభావం గచ్ఛేయ్యన్తి, ముద్ధాపి తస్స విపతేయ్యాతి. అభిక్కమావుసో పాథికపుత్త, అభిక్కమనేనేవ తే జయం కరిస్సామ, సమణస్స గోతమస్స పరాజయ’న్తి.
‘‘Atha kho so, bhaggava, licchavimahāmatto yena tindukakhāṇuparibbājakārāmo, yena acelo pāthikaputto tenupasaṅkami. Upasaṅkamitvā acelaṃ pāthikaputtaṃ etadavoca – ‘abhikkamāvuso pāthikaputta, abhikkantaṃ te seyyo, abhikkantā abhiññātā abhiññātā licchavī, abhikkantā abhiññātā abhiññātā ca brāhmaṇamahāsālā gahapatinecayikā nānātitthiyā samaṇabrāhmaṇā. Samaṇopi gotamo āyasmato ārāme divāvihāraṃ nisinno. Bhāsitā kho pana te esā, āvuso pāthikaputta, vesāliyaṃ parisati vācā – samaṇopi gotamo ñāṇavādo…pe… taddiguṇaṃ taddiguṇāhaṃ karissāmīti. Abhikkamasseva kho, āvuso pāthikaputta, upaḍḍhapathaṃ. Sabbapaṭhamaṃyeva āgantvā samaṇo gotamo āyasmato ārāme divāvihāraṃ nisinno. Bhāsitā kho panesā, āvuso pāthikaputta, samaṇena gotamena parisati vācā – abhabbo kho acelo pāthikaputto taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā mama sammukhībhāvaṃ āgantuṃ. Sacepissa evamassa – ahaṃ taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā samaṇassa gotamassa sammukhībhāvaṃ gaccheyyanti, muddhāpi tassa vipateyyāti. Abhikkamāvuso pāthikaputta, abhikkamaneneva te jayaṃ karissāma, samaṇassa gotamassa parājaya’nti.
‘‘ఏవం వుత్తే, భగ్గవ, అచేలో పాథికపుత్తో ‘ఆయామి ఆవుసో, ఆయామి ఆవుసో’తి వత్వా తత్థేవ సంసప్పతి, న సక్కోతి ఆసనాపి వుట్ఠాతుం. అథ ఖో సో, భగ్గవ, లిచ్ఛవిమహామత్తో అచేలం పాథికపుత్తం ఏతదవోచ – ‘కిం సు నామ తే, ఆవుసో పాథికపుత్త, పావళా సు నామ తే పీఠకస్మిం అల్లీనా, పీఠకం సు నామ తే పావళాసు అల్లీనం ? ఆయామి ఆవుసో, ఆయామి ఆవుసోతి వత్వా తత్థేవ సంసప్పసి, న సక్కోసి ఆసనాపి వుట్ఠాతు’న్తి . ఏవమ్పి ఖో, భగ్గవ, వుచ్చమానో అచేలో పాథికపుత్తో ‘ఆయామి ఆవుసో, ఆయామి ఆవుసో’తి వత్వా తత్థేవ సంసప్పతి, న సక్కోతి ఆసనాపి వుట్ఠాతుం.
‘‘Evaṃ vutte, bhaggava, acelo pāthikaputto ‘āyāmi āvuso, āyāmi āvuso’ti vatvā tattheva saṃsappati, na sakkoti āsanāpi vuṭṭhātuṃ. Atha kho so, bhaggava, licchavimahāmatto acelaṃ pāthikaputtaṃ etadavoca – ‘kiṃ su nāma te, āvuso pāthikaputta, pāvaḷā su nāma te pīṭhakasmiṃ allīnā, pīṭhakaṃ su nāma te pāvaḷāsu allīnaṃ ? Āyāmi āvuso, āyāmi āvusoti vatvā tattheva saṃsappasi, na sakkosi āsanāpi vuṭṭhātu’nti . Evampi kho, bhaggava, vuccamāno acelo pāthikaputto ‘āyāmi āvuso, āyāmi āvuso’ti vatvā tattheva saṃsappati, na sakkoti āsanāpi vuṭṭhātuṃ.
౨౫. ‘‘యదా ఖో సో, భగ్గవ, లిచ్ఛవిమహామత్తో అఞ్ఞాసి – ‘పరాభూతరూపో అయం అచేలో పాథికపుత్తో ఆయామి ఆవుసో, ఆయామి ఆవుసోతి వత్వా తత్థేవ సంసప్పతి, న సక్కోతి ఆసనాపి వుట్ఠాతు’న్తి. అథ తం పరిసం ఆగన్త్వా ఏవమారోచేసి – ‘పరాభూతరూపో, భో 61, అచేలో పాథికపుత్తో ఆయామి ఆవుసో, ఆయామి ఆవుసోతి వత్వా తత్థేవ సంసప్పతి, న సక్కోతి ఆసనాపి వుట్ఠాతు’న్తి. ఏవం వుత్తే, అహం, భగ్గవ, తం పరిసం ఏతదవోచం – ‘అభబ్బో ఖో, ఆవుసో, అచేలో పాథికపుత్తో తం వాచం అప్పహాయ తం చిత్తం అప్పహాయ తం దిట్ఠిం అప్పటినిస్సజ్జిత్వా మమ సమ్ముఖీభావం ఆగన్తుం. సచేపిస్స ఏవమస్స – అహం తం వాచం అప్పహాయ తం చిత్తం అప్పహాయ తం దిట్ఠిం అప్పటినిస్సజ్జిత్వా సమణస్స గోతమస్స సమ్ముఖీభావం గచ్ఛేయ్యన్తి, ముద్ధాపి తస్స విపతేయ్య. సచే పాయస్మన్తానం లిచ్ఛవీనం ఏవమస్స – మయం అచేలం పాథికపుత్తం వరత్తాహి 62 బన్ధిత్వా గోయుగేహి ఆవిఞ్ఛేయ్యామాతి 63, తా వరత్తా ఛిజ్జేయ్యుం పాథికపుత్తో వా. అభబ్బో పన అచేలో పాథికపుత్తో తం వాచం అప్పహాయ తం చిత్తం అప్పహాయ తం దిట్ఠిం అప్పటినిస్సజ్జిత్వా మమ సమ్ముఖీభావం ఆగన్తుం. సచేపిస్స ఏవమస్స – అహం తం వాచం అప్పహాయ తం చిత్తం అప్పహాయ తం దిట్ఠిం అప్పటినిస్సజ్జిత్వా సమణస్స గోతమస్స సమ్ముఖీభావం గచ్ఛేయ్యన్తి, ముద్ధాపి తస్స విపతేయ్యా’తి.
25. ‘‘Yadā kho so, bhaggava, licchavimahāmatto aññāsi – ‘parābhūtarūpo ayaṃ acelo pāthikaputto āyāmi āvuso, āyāmi āvusoti vatvā tattheva saṃsappati, na sakkoti āsanāpi vuṭṭhātu’nti. Atha taṃ parisaṃ āgantvā evamārocesi – ‘parābhūtarūpo, bho 64, acelo pāthikaputto āyāmi āvuso, āyāmi āvusoti vatvā tattheva saṃsappati, na sakkoti āsanāpi vuṭṭhātu’nti. Evaṃ vutte, ahaṃ, bhaggava, taṃ parisaṃ etadavocaṃ – ‘abhabbo kho, āvuso, acelo pāthikaputto taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā mama sammukhībhāvaṃ āgantuṃ. Sacepissa evamassa – ahaṃ taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā samaṇassa gotamassa sammukhībhāvaṃ gaccheyyanti, muddhāpi tassa vipateyya. Sace pāyasmantānaṃ licchavīnaṃ evamassa – mayaṃ acelaṃ pāthikaputtaṃ varattāhi 65 bandhitvā goyugehi āviñcheyyāmāti 66, tā varattā chijjeyyuṃ pāthikaputto vā. Abhabbo pana acelo pāthikaputto taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā mama sammukhībhāvaṃ āgantuṃ. Sacepissa evamassa – ahaṃ taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā samaṇassa gotamassa sammukhībhāvaṃ gaccheyyanti, muddhāpi tassa vipateyyā’ti.
౨౬. ‘‘అథ ఖో, భగ్గవ, జాలియో దారుపత్తికన్తేవాసీ ఉట్ఠాయాసనా తం పరిసం ఏతదవోచ – ‘తేన హి, భో, ముహుత్తం తావ ఆగమేథ, యావాహం గచ్ఛామి; అప్పేవ నామ అహమ్పి సక్కుణేయ్యం అచేలం పాథికపుత్తం ఇమం పరిసం ఆనేతు’’న్తి.
26. ‘‘Atha kho, bhaggava, jāliyo dārupattikantevāsī uṭṭhāyāsanā taṃ parisaṃ etadavoca – ‘tena hi, bho, muhuttaṃ tāva āgametha, yāvāhaṃ gacchāmi; appeva nāma ahampi sakkuṇeyyaṃ acelaṃ pāthikaputtaṃ imaṃ parisaṃ ānetu’’nti.
‘‘అథ ఖో, భగ్గవ, జాలియో దారుపత్తికన్తేవాసీ యేన తిన్దుకఖాణుపరిబ్బాజకారామో, యేన అచేలో పాథికపుత్తో తేనుపసఙ్కమి. ఉపసఙ్కమిత్వా అచేలం పాథికపుత్తం ఏతదవోచ – ‘అభిక్కమావుసో పాథికపుత్త, అభిక్కన్తం తే సేయ్యో. అభిక్కన్తా అభిఞ్ఞాతా అభిఞ్ఞాతా లిచ్ఛవీ, అభిక్కన్తా అభిఞ్ఞాతా అభిఞ్ఞాతా చ బ్రాహ్మణమహాసాలా గహపతినేచయికా నానాతిత్థియా సమణబ్రాహ్మణా. సమణోపి గోతమో ఆయస్మతో ఆరామే దివావిహారం నిసిన్నో. భాసితా ఖో పన తే ఏసా, ఆవుసో పాథికపుత్త, వేసాలియం పరిసతి వాచా – సమణోపి గోతమో ఞాణవాదో…పే॰… తద్దిగుణం తద్దిగుణాహం కరిస్సామీతి. అభిక్కమస్సేవ, ఖో ఆవుసో పాథికపుత్త, ఉపడ్ఢపథం. సబ్బపఠమంయేవ ఆగన్త్వా సమణో గోతమో ఆయస్మతో ఆరామే దివావిహారం నిసిన్నో. భాసితా ఖో పనేసా, ఆవుసో పాథికపుత్త, సమణేన గోతమేన పరిసతి వాచా – అభబ్బో అచేలో పాథికపుత్తో తం వాచం అప్పహాయ తం చిత్తం అప్పహాయ తం దిట్ఠిం అప్పటినిస్సజ్జిత్వా మమ సమ్ముఖీభావం ఆగన్తుం. సచేపిస్స ఏవమస్స – అహం తం వాచం అప్పహాయ తం చిత్తం అప్పహాయ తం దిట్ఠిం అప్పటినిస్సజ్జిత్వా సమణస్స గోతమస్స సమ్ముఖీభావం గచ్ఛేయ్యన్తి, ముద్ధాపి తస్స విపతేయ్య. సచే పాయస్మన్తానం లిచ్ఛవీనం ఏవమస్స – మయం అచేలం పాథికపుత్తం వరత్తాహి బన్ధిత్వా గోయుగేహి ఆవిఞ్ఛేయ్యామాతి. తా వరత్తా ఛిజ్జేయ్యుం పాథికపుత్తో వా. అభబ్బో పన అచేలో పాథికపుత్తో తం వాచం అప్పహాయ తం చిత్తం అప్పహాయ తం దిట్ఠిం అప్పటినిస్సజ్జిత్వా మమ సమ్ముఖీభావం ఆగన్తుం. సచేపిస్స ఏవమస్స – అహం తం వాచం అప్పహాయ తం చిత్తం అప్పహాయ తం దిట్ఠిం అప్పటినిస్సజ్జిత్వా సమణస్స గోతమస్స సమ్ముఖీభావం ఆగచ్ఛేయ్యన్తి, ముద్ధాపి తస్స విపతేయ్యాతి. అభిక్కమావుసో పాథికపుత్త, అభిక్కమనేనేవ తే జయం కరిస్సామ, సమణస్స గోతమస్స పరాజయ’న్తి.
‘‘Atha kho, bhaggava, jāliyo dārupattikantevāsī yena tindukakhāṇuparibbājakārāmo, yena acelo pāthikaputto tenupasaṅkami. Upasaṅkamitvā acelaṃ pāthikaputtaṃ etadavoca – ‘abhikkamāvuso pāthikaputta, abhikkantaṃ te seyyo. Abhikkantā abhiññātā abhiññātā licchavī, abhikkantā abhiññātā abhiññātā ca brāhmaṇamahāsālā gahapatinecayikā nānātitthiyā samaṇabrāhmaṇā. Samaṇopi gotamo āyasmato ārāme divāvihāraṃ nisinno. Bhāsitā kho pana te esā, āvuso pāthikaputta, vesāliyaṃ parisati vācā – samaṇopi gotamo ñāṇavādo…pe… taddiguṇaṃ taddiguṇāhaṃ karissāmīti. Abhikkamasseva, kho āvuso pāthikaputta, upaḍḍhapathaṃ. Sabbapaṭhamaṃyeva āgantvā samaṇo gotamo āyasmato ārāme divāvihāraṃ nisinno. Bhāsitā kho panesā, āvuso pāthikaputta, samaṇena gotamena parisati vācā – abhabbo acelo pāthikaputto taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā mama sammukhībhāvaṃ āgantuṃ. Sacepissa evamassa – ahaṃ taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā samaṇassa gotamassa sammukhībhāvaṃ gaccheyyanti, muddhāpi tassa vipateyya. Sace pāyasmantānaṃ licchavīnaṃ evamassa – mayaṃ acelaṃ pāthikaputtaṃ varattāhi bandhitvā goyugehi āviñcheyyāmāti. Tā varattā chijjeyyuṃ pāthikaputto vā. Abhabbo pana acelo pāthikaputto taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā mama sammukhībhāvaṃ āgantuṃ. Sacepissa evamassa – ahaṃ taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā samaṇassa gotamassa sammukhībhāvaṃ āgaccheyyanti, muddhāpi tassa vipateyyāti. Abhikkamāvuso pāthikaputta, abhikkamaneneva te jayaṃ karissāma, samaṇassa gotamassa parājaya’nti.
‘‘ఏవం వుత్తే, భగ్గవ, అచేలో పాథికపుత్తో ‘ఆయామి ఆవుసో, ఆయామి ఆవుసో’తి వత్వా తత్థేవ సంసప్పతి, న సక్కోతి ఆసనాపి వుట్ఠాతుం. అథ ఖో, భగ్గవ, జాలియో దారుపత్తికన్తేవాసీ అచేలం పాథికపుత్తం ఏతదవోచ – ‘కిం సు నామ తే, ఆవుసో పాథికపుత్త, పావళా సు నామ తే పీఠకస్మిం అల్లీనా, పీఠకం సు నామ తే పావళాసు అల్లీనం? ఆయామి ఆవుసో, ఆయామి ఆవుసోతి వత్వా తత్థేవ సంసప్పసి, న సక్కోసి ఆసనాపి వుట్ఠాతు’న్తి. ఏవమ్పి ఖో, భగ్గవ, వుచ్చమానో అచేలో పాథికపుత్తో ‘‘ఆయామి ఆవుసో, ఆయామి ఆవుసో’’తి వత్వా తత్థేవ సంసప్పతి, న సక్కోతి ఆసనాపి వుట్ఠాతున్తి.
‘‘Evaṃ vutte, bhaggava, acelo pāthikaputto ‘āyāmi āvuso, āyāmi āvuso’ti vatvā tattheva saṃsappati, na sakkoti āsanāpi vuṭṭhātuṃ. Atha kho, bhaggava, jāliyo dārupattikantevāsī acelaṃ pāthikaputtaṃ etadavoca – ‘kiṃ su nāma te, āvuso pāthikaputta, pāvaḷā su nāma te pīṭhakasmiṃ allīnā, pīṭhakaṃ su nāma te pāvaḷāsu allīnaṃ? Āyāmi āvuso, āyāmi āvusoti vatvā tattheva saṃsappasi, na sakkosi āsanāpi vuṭṭhātu’nti. Evampi kho, bhaggava, vuccamāno acelo pāthikaputto ‘‘āyāmi āvuso, āyāmi āvuso’’ti vatvā tattheva saṃsappati, na sakkoti āsanāpi vuṭṭhātunti.
౨౭. ‘‘యదా ఖో, భగ్గవ, జాలియో దారుపత్తికన్తేవాసీ అఞ్ఞాసి – ‘పరాభూతరూపో అయం అచేలో పాథికపుత్తో ‘ఆయామి ఆవుసో, ఆయామి ఆవుసోతి వత్వా తత్థేవ సంసప్పతి, న సక్కోతి ఆసనాపి వుట్ఠాతు’న్తి, అథ నం ఏతదవోచ –
27. ‘‘Yadā kho, bhaggava, jāliyo dārupattikantevāsī aññāsi – ‘parābhūtarūpo ayaṃ acelo pāthikaputto ‘āyāmi āvuso, āyāmi āvusoti vatvā tattheva saṃsappati, na sakkoti āsanāpi vuṭṭhātu’nti, atha naṃ etadavoca –
‘భూతపుబ్బం, ఆవుసో పాథికపుత్త, సీహస్స మిగరఞ్ఞో ఏతదహోసి – యంనూనాహం అఞ్ఞతరం వనసణ్డం నిస్సాయ ఆసయం కప్పేయ్యం. తత్రాసయం కప్పేత్వా సాయన్హసమయం ఆసయా నిక్ఖమేయ్యం, ఆసయా నిక్ఖమిత్వా విజమ్భేయ్యం, విజమ్భిత్వా సమన్తా చతుద్దిసా అనువిలోకేయ్యం, సమన్తా చతుద్దిసా అనువిలోకేత్వా తిక్ఖత్తుం సీహనాదం నదేయ్యం, తిక్ఖత్తుం సీహనాదం నదిత్వా గోచరాయ పక్కమేయ్యం. సో వరం వరం మిగసంఘే 67 వధిత్వా ముదుమంసాని ముదుమంసాని భక్ఖయిత్వా తమేవ ఆసయం అజ్ఝుపేయ్య’న్తి.
‘Bhūtapubbaṃ, āvuso pāthikaputta, sīhassa migarañño etadahosi – yaṃnūnāhaṃ aññataraṃ vanasaṇḍaṃ nissāya āsayaṃ kappeyyaṃ. Tatrāsayaṃ kappetvā sāyanhasamayaṃ āsayā nikkhameyyaṃ, āsayā nikkhamitvā vijambheyyaṃ, vijambhitvā samantā catuddisā anuvilokeyyaṃ, samantā catuddisā anuviloketvā tikkhattuṃ sīhanādaṃ nadeyyaṃ, tikkhattuṃ sīhanādaṃ naditvā gocarāya pakkameyyaṃ. So varaṃ varaṃ migasaṃghe 68 vadhitvā mudumaṃsāni mudumaṃsāni bhakkhayitvā tameva āsayaṃ ajjhupeyya’nti.
‘అథ ఖో, ఆవుసో, సో సీహో మిగరాజా అఞ్ఞతరం వనసణ్డం నిస్సాయ ఆసయం కప్పేసి. తత్రాసయం కప్పేత్వా సాయన్హసమయం ఆసయా నిక్ఖమి, ఆసయా నిక్ఖమిత్వా విజమ్భి, విజమ్భిత్వా సమన్తా చతుద్దిసా అనువిలోకేసి, సమన్తా చతుద్దిసా అనువిలోకేత్వా తిక్ఖత్తుం సీహనాదం నది, తిక్ఖత్తుం సీహనాదం నదిత్వా గోచరాయ పక్కామి. సో వరం వరం మిగసఙ్ఘే వధిత్వా ముదుమంసాని ముదుమంసాని భక్ఖయిత్వా తమేవ ఆసయం అజ్ఝుపేసి.
‘Atha kho, āvuso, so sīho migarājā aññataraṃ vanasaṇḍaṃ nissāya āsayaṃ kappesi. Tatrāsayaṃ kappetvā sāyanhasamayaṃ āsayā nikkhami, āsayā nikkhamitvā vijambhi, vijambhitvā samantā catuddisā anuvilokesi, samantā catuddisā anuviloketvā tikkhattuṃ sīhanādaṃ nadi, tikkhattuṃ sīhanādaṃ naditvā gocarāya pakkāmi. So varaṃ varaṃ migasaṅghe vadhitvā mudumaṃsāni mudumaṃsāni bhakkhayitvā tameva āsayaṃ ajjhupesi.
౨౮. ‘తస్సేవ ఖో, ఆవుసో పాథికపుత్త, సీహస్స మిగరఞ్ఞో విఘాససంవడ్ఢో జరసిఙ్గాలో 69 దిత్తో చేవ బలవా చ. అథ ఖో, ఆవుసో, తస్స జరసిఙ్గాలస్స ఏతదహోసి – కో చాహం, కో సీహో మిగరాజా. యంనూనాహమ్పి అఞ్ఞతరం వనసణ్డం నిస్సాయ ఆసయం కప్పేయ్యం. తత్రాసయం కప్పేత్వా సాయన్హసమయం ఆసయా నిక్ఖమేయ్యం, ఆసయా నిక్ఖమిత్వా విజమ్భేయ్యం, విజమ్భిత్వా సమన్తా చతుద్దిసా అనువిలోకేయ్యం, సమన్తా చతుద్దిసా అనువిలోకేత్వా తిక్ఖత్తుం సీహనాదం నదేయ్యం, తిక్ఖత్తుం సీహనాదం నదిత్వా గోచరాయ పక్కమేయ్యం. సో వరం వరం మిగసఙ్ఘే వధిత్వా ముదుమంసాని ముదుమంసాని భక్ఖయిత్వా తమేవ ఆసయం అజ్ఝుపేయ్య’న్తి.
28. ‘Tasseva kho, āvuso pāthikaputta, sīhassa migarañño vighāsasaṃvaḍḍho jarasiṅgālo 70 ditto ceva balavā ca. Atha kho, āvuso, tassa jarasiṅgālassa etadahosi – ko cāhaṃ, ko sīho migarājā. Yaṃnūnāhampi aññataraṃ vanasaṇḍaṃ nissāya āsayaṃ kappeyyaṃ. Tatrāsayaṃ kappetvā sāyanhasamayaṃ āsayā nikkhameyyaṃ, āsayā nikkhamitvā vijambheyyaṃ, vijambhitvā samantā catuddisā anuvilokeyyaṃ, samantā catuddisā anuviloketvā tikkhattuṃ sīhanādaṃ nadeyyaṃ, tikkhattuṃ sīhanādaṃ naditvā gocarāya pakkameyyaṃ. So varaṃ varaṃ migasaṅghe vadhitvā mudumaṃsāni mudumaṃsāni bhakkhayitvā tameva āsayaṃ ajjhupeyya’nti.
‘అథ ఖో సో, ఆవుసో, జరసిఙ్గాలో అఞ్ఞతరం వనసణ్డం నిస్సాయ ఆసయం కప్పేసి. తత్రాసయం కప్పేత్వా సాయన్హసమయం ఆసయా నిక్ఖమి, ఆసయా నిక్ఖమిత్వా విజమ్భి, విజమ్భిత్వా సమన్తా చతుద్దిసా అనువిలోకేసి, సమన్తా చతుద్దిసా అనువిలోకేత్వా తిక్ఖత్తుం సీహనాదం నదిస్సామీతి సిఙ్గాలకంయేవ అనది భేరణ్డకంయేవ 71 అనది, కే చ ఛవే సిఙ్గాలే, కే పన సీహనాదేతి 72.
‘Atha kho so, āvuso, jarasiṅgālo aññataraṃ vanasaṇḍaṃ nissāya āsayaṃ kappesi. Tatrāsayaṃ kappetvā sāyanhasamayaṃ āsayā nikkhami, āsayā nikkhamitvā vijambhi, vijambhitvā samantā catuddisā anuvilokesi, samantā catuddisā anuviloketvā tikkhattuṃ sīhanādaṃ nadissāmīti siṅgālakaṃyeva anadi bheraṇḍakaṃyeva 73 anadi, ke ca chave siṅgāle, ke pana sīhanādeti 74.
‘ఏవమేవ ఖో త్వం, ఆవుసో పాథికపుత్త, సుగతాపదానేసు జీవమానో సుగతాతిరిత్తాని భుఞ్జమానో తథాగతే అరహన్తే సమ్మాసమ్బుద్ధే ఆసాదేతబ్బం మఞ్ఞసి. కే చ ఛవే పాథికపుత్తే, కా చ తథాగతానం అరహన్తానం సమ్మాసమ్బుద్ధానం ఆసాదనా’తి.
‘Evameva kho tvaṃ, āvuso pāthikaputta, sugatāpadānesu jīvamāno sugatātirittāni bhuñjamāno tathāgate arahante sammāsambuddhe āsādetabbaṃ maññasi. Ke ca chave pāthikaputte, kā ca tathāgatānaṃ arahantānaṃ sammāsambuddhānaṃ āsādanā’ti.
౨౯. ‘‘యతో ఖో, భగ్గవ, జాలియో దారుపత్తికన్తేవాసీ ఇమినా ఓపమ్మేన నేవ అసక్ఖి అచేలం పాథికపుత్తం తమ్హా ఆసనా చావేతుం. అథ నం ఏతదవోచ –
29. ‘‘Yato kho, bhaggava, jāliyo dārupattikantevāsī iminā opammena neva asakkhi acelaṃ pāthikaputtaṃ tamhā āsanā cāvetuṃ. Atha naṃ etadavoca –
‘సీహోతి అత్తానం సమేక్ఖియాన,
‘Sīhoti attānaṃ samekkhiyāna,
అమఞ్ఞి కోత్థు మిగరాజాహమస్మి;
Amaññi kotthu migarājāhamasmi;
కే చ ఛవే సిఙ్గాలే కే పన సీహనాదే’తి.
Ke ca chave siṅgāle ke pana sīhanāde’ti.
‘ఏవమేవ ఖో త్వం, ఆవుసో పాథికపుత్త, సుగతాపదానేసు జీవమానో సుగతాతిరిత్తాని భుఞ్జమానో తథాగతే అరహన్తే సమ్మాసమ్బుద్ధే ఆసాదేతబ్బం మఞ్ఞసి. కే చ ఛవే పాథికపుత్తే, కా చ తథాగతానం అరహన్తానం సమ్మాసమ్బుద్ధానం ఆసాదనా’తి.
‘Evameva kho tvaṃ, āvuso pāthikaputta, sugatāpadānesu jīvamāno sugatātirittāni bhuñjamāno tathāgate arahante sammāsambuddhe āsādetabbaṃ maññasi. Ke ca chave pāthikaputte, kā ca tathāgatānaṃ arahantānaṃ sammāsambuddhānaṃ āsādanā’ti.
౩౦. ‘‘యతో ఖో, భగ్గవ, జాలియో దారుపత్తికన్తేవాసీ ఇమినాపి ఓపమ్మేన నేవ అసక్ఖి అచేలం పాథికపుత్తం తమ్హా ఆసనా చావేతుం. అథ నం ఏతదవోచ –
30. ‘‘Yato kho, bhaggava, jāliyo dārupattikantevāsī imināpi opammena neva asakkhi acelaṃ pāthikaputtaṃ tamhā āsanā cāvetuṃ. Atha naṃ etadavoca –
‘అఞ్ఞం అనుచఙ్కమనం, అత్తానం విఘాసే సమేక్ఖియ;
‘Aññaṃ anucaṅkamanaṃ, attānaṃ vighāse samekkhiya;
యావ అత్తానం న పస్సతి, కోత్థు తావ బ్యగ్ఘోతి మఞ్ఞతి.
Yāva attānaṃ na passati, kotthu tāva byagghoti maññati.
తథేవ సో సిఙ్గాలకం అనది;
Tatheva so siṅgālakaṃ anadi;
కే చ ఛవే సిఙ్గాలే కే పన సీహనాదే’తి.
Ke ca chave siṅgāle ke pana sīhanāde’ti.
‘ఏవమేవ ఖో త్వం, ఆవుసో పాథికపుత్త, సుగతాపదానేసు జీవమానో సుగతాతిరిత్తాని భుఞ్జమానో తథాగతే అరహన్తే సమ్మాసమ్బుద్ధే ఆసాదేతబ్బం మఞ్ఞసి. కే చ ఛవే పాథికపుత్తే, కా చ తథాగతానం అరహన్తానం సమ్మాసమ్బుద్ధానం ఆసాదనా’తి.
‘Evameva kho tvaṃ, āvuso pāthikaputta, sugatāpadānesu jīvamāno sugatātirittāni bhuñjamāno tathāgate arahante sammāsambuddhe āsādetabbaṃ maññasi. Ke ca chave pāthikaputte, kā ca tathāgatānaṃ arahantānaṃ sammāsambuddhānaṃ āsādanā’ti.
౩౧. ‘‘యతో ఖో, భగ్గవ, జాలియో దారుపత్తికన్తేవాసీ ఇమినాపి ఓపమ్మేన నేవ అసక్ఖి అచేలం పాథికపుత్తం తమ్హా ఆసనా చావేతుం. అథ నం ఏతదవోచ –
31. ‘‘Yato kho, bhaggava, jāliyo dārupattikantevāsī imināpi opammena neva asakkhi acelaṃ pāthikaputtaṃ tamhā āsanā cāvetuṃ. Atha naṃ etadavoca –
మహావనే సుఞ్ఞవనే వివడ్ఢో,
Mahāvane suññavane vivaḍḍho,
అమఞ్ఞి కోత్థు మిగరాజాహమస్మి.
Amaññi kotthu migarājāhamasmi.
తథేవ సో సిఙ్గాలకం అనది;
Tatheva so siṅgālakaṃ anadi;
కే చ ఛవే సిఙ్గాలే కే పన సీహనాదే’తి.
Ke ca chave siṅgāle ke pana sīhanāde’ti.
‘ఏవమేవ ఖో త్వం, ఆవుసో పాథికపుత్త, సుగతాపదానేసు జీవమానో సుగతాతిరిత్తాని భుఞ్జమానో తథాగతే అరహన్తే సమ్మాసమ్బుద్ధే ఆసాదేతబ్బం మఞ్ఞసి. కే చ ఛవే పాథికపుత్తే, కా చ తథాగతానం అరహన్తానం సమ్మాసమ్బుద్ధానం ఆసాదనా’తి.
‘Evameva kho tvaṃ, āvuso pāthikaputta, sugatāpadānesu jīvamāno sugatātirittāni bhuñjamāno tathāgate arahante sammāsambuddhe āsādetabbaṃ maññasi. Ke ca chave pāthikaputte, kā ca tathāgatānaṃ arahantānaṃ sammāsambuddhānaṃ āsādanā’ti.
౩౨. ‘‘యతో ఖో, భగ్గవ, జాలియో దారుపత్తికన్తేవాసీ ఇమినాపి ఓపమ్మేన నేవ అసక్ఖి అచేలం పాథికపుత్తం తమ్హా ఆసనా చావేతుం. అథ తం పరిసం ఆగన్త్వా ఏవమారోచేసి – ‘పరాభూతరూపో, భో, అచేలో పాథికపుత్తో ఆయామి ఆవుసో, ఆయామి ఆవుసోతి వత్వా తత్థేవ సంసప్పతి, న సక్కోతి ఆసనాపి వుట్ఠాతు’న్తి.
32. ‘‘Yato kho, bhaggava, jāliyo dārupattikantevāsī imināpi opammena neva asakkhi acelaṃ pāthikaputtaṃ tamhā āsanā cāvetuṃ. Atha taṃ parisaṃ āgantvā evamārocesi – ‘parābhūtarūpo, bho, acelo pāthikaputto āyāmi āvuso, āyāmi āvusoti vatvā tattheva saṃsappati, na sakkoti āsanāpi vuṭṭhātu’nti.
౩౩. ‘‘ఏవం వుత్తే, అహం, భగ్గవ, తం పరిసం ఏతదవోచం – ‘అభబ్బో ఖో, ఆవుసో, అచేలో పాథికపుత్తో తం వాచం అప్పహాయ తం చిత్తం అప్పహాయ తం దిట్ఠిం అప్పటినిస్సజ్జిత్వా మమ సమ్ముఖీభావం ఆగన్తుం. సచేపిస్స ఏవమస్స – అహం తం వాచం అప్పహాయ తం చిత్తం అప్పహాయ తం దిట్ఠిం అప్పటినిస్సజ్జిత్వా సమణస్స గోతమస్స సమ్ముఖీభావం గచ్ఛేయ్యన్తి, ముద్ధాపి తస్స విపతేయ్య. సచేపాయస్మన్తానం లిచ్ఛవీనం ఏవమస్స – మయం అచేలం పాథికపుత్తం వరత్తాహి బన్ధిత్వా నాగేహి 81 ఆవిఞ్ఛేయ్యామాతి . తా వరత్తా ఛిజ్జేయ్యుం పాథికపుత్తో వా. అభబ్బో పన అచేలో పాథికపుత్తో తం వాచం అప్పహాయ తం చిత్తం అప్పహాయ తం దిట్ఠిం అప్పటినిస్సజ్జిత్వా మమ సమ్ముఖీభావం ఆగన్తుం. సచేపిస్స ఏవమస్స – అహం తం వాచం అప్పహాయ తం చిత్తం అప్పహాయ తం దిట్ఠిం అప్పటినిస్సజ్జిత్వా సమణస్స గోతమస్స సమ్ముఖీభావం గచ్ఛేయ్యన్తి, ముద్ధాపి తస్స విపతేయ్యా’తి.
33. ‘‘Evaṃ vutte, ahaṃ, bhaggava, taṃ parisaṃ etadavocaṃ – ‘abhabbo kho, āvuso, acelo pāthikaputto taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā mama sammukhībhāvaṃ āgantuṃ. Sacepissa evamassa – ahaṃ taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā samaṇassa gotamassa sammukhībhāvaṃ gaccheyyanti, muddhāpi tassa vipateyya. Sacepāyasmantānaṃ licchavīnaṃ evamassa – mayaṃ acelaṃ pāthikaputtaṃ varattāhi bandhitvā nāgehi 82 āviñcheyyāmāti . Tā varattā chijjeyyuṃ pāthikaputto vā. Abhabbo pana acelo pāthikaputto taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā mama sammukhībhāvaṃ āgantuṃ. Sacepissa evamassa – ahaṃ taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā samaṇassa gotamassa sammukhībhāvaṃ gaccheyyanti, muddhāpi tassa vipateyyā’ti.
౩౪. ‘‘అథ ఖ్వాహం, భగ్గవ, తం పరిసం ధమ్మియా కథాయ సన్దస్సేసిం సమాదపేసిం సముత్తేజేసిం సమ్పహంసేసిం, తం పరిసం ధమ్మియా కథాయ సన్దస్సేత్వా సమాదపేత్వా సముత్తేజేత్వా సమ్పహంసేత్వా మహాబన్ధనా మోక్ఖం కరిత్వా చతురాసీతిపాణసహస్సాని మహావిదుగ్గా ఉద్ధరిత్వా తేజోధాతుం సమాపజ్జిత్వా సత్తతాలం వేహాసం అబ్భుగ్గన్త్వా అఞ్ఞం సత్తతాలమ్పి అచ్చిం 83 అభినిమ్మినిత్వా పజ్జలిత్వా ధూమాయిత్వా 84 మహావనే కూటాగారసాలాయం పచ్చుట్ఠాసిం.
34. ‘‘Atha khvāhaṃ, bhaggava, taṃ parisaṃ dhammiyā kathāya sandassesiṃ samādapesiṃ samuttejesiṃ sampahaṃsesiṃ, taṃ parisaṃ dhammiyā kathāya sandassetvā samādapetvā samuttejetvā sampahaṃsetvā mahābandhanā mokkhaṃ karitvā caturāsītipāṇasahassāni mahāviduggā uddharitvā tejodhātuṃ samāpajjitvā sattatālaṃ vehāsaṃ abbhuggantvā aññaṃ sattatālampi acciṃ 85 abhinimminitvā pajjalitvā dhūmāyitvā 86 mahāvane kūṭāgārasālāyaṃ paccuṭṭhāsiṃ.
౩౫. ‘‘అథ ఖో, భగ్గవ, సునక్ఖత్తో లిచ్ఛవిపుత్తో యేనాహం తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా మం అభివాదేత్వా ఏకమన్తం నిసీది. ఏకమన్తం నిసిన్నం ఖో అహం, భగ్గవ, సునక్ఖత్తం లిచ్ఛవిపుత్తం ఏతదవోచం – ‘తం కిం మఞ్ఞసి, సునక్ఖత్త, యథేవ తే అహం అచేలం పాథికపుత్తం ఆరబ్భ బ్యాకాసిం, తథేవ తం విపాకం అఞ్ఞథా వా’తి? ‘యథేవ మే, భన్తే, భగవా అచేలం పాథికపుత్తం ఆరబ్భ బ్యాకాసి, తథేవ తం విపాకం, నో అఞ్ఞథా’తి.
35. ‘‘Atha kho, bhaggava, sunakkhatto licchaviputto yenāhaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā maṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho ahaṃ, bhaggava, sunakkhattaṃ licchaviputtaṃ etadavocaṃ – ‘taṃ kiṃ maññasi, sunakkhatta, yatheva te ahaṃ acelaṃ pāthikaputtaṃ ārabbha byākāsiṃ, tatheva taṃ vipākaṃ aññathā vā’ti? ‘Yatheva me, bhante, bhagavā acelaṃ pāthikaputtaṃ ārabbha byākāsi, tatheva taṃ vipākaṃ, no aññathā’ti.
‘తం కిం మఞ్ఞసి, సునక్ఖత్త, యది ఏవం సన్తే కతం వా హోతి ఉత్తరిమనుస్సధమ్మా ఇద్ధిపాటిహారియం, అకతం వా’తి? ‘అద్ధా ఖో, భన్తే, ఏవం సన్తే కతం హోతి ఉత్తరిమనుస్సధమ్మా ఇద్ధిపాటిహారియం, నో అకత’న్తి. ‘ఏవమ్పి ఖో మం త్వం, మోఘపురిస, ఉత్తరిమనుస్సధమ్మా ఇద్ధిపాటిహారియం కరోన్తం ఏవం వదేసి – న హి పన మే, భన్తే, భగవా ఉత్తరిమనుస్సధమ్మా ఇద్ధిపాటిహారియం కరోతీతి. పస్స, మోఘపురిస, యావఞ్చ తే ఇదం అపరద్ధం’తి.
‘Taṃ kiṃ maññasi, sunakkhatta, yadi evaṃ sante kataṃ vā hoti uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ, akataṃ vā’ti? ‘Addhā kho, bhante, evaṃ sante kataṃ hoti uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ, no akata’nti. ‘Evampi kho maṃ tvaṃ, moghapurisa, uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ karontaṃ evaṃ vadesi – na hi pana me, bhante, bhagavā uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ karotīti. Passa, moghapurisa, yāvañca te idaṃ aparaddhaṃ’ti.
‘‘ఏవమ్పి ఖో, భగ్గవ, సునక్ఖత్తో లిచ్ఛవిపుత్తో మయా వుచ్చమానో అపక్కమేవ ఇమస్మా ధమ్మవినయా, యథా తం ఆపాయికో నేరయికో.
‘‘Evampi kho, bhaggava, sunakkhatto licchaviputto mayā vuccamāno apakkameva imasmā dhammavinayā, yathā taṃ āpāyiko nerayiko.
అగ్గఞ్ఞపఞ్ఞత్తికథా
Aggaññapaññattikathā
౩౭. ‘‘సన్తి, భగ్గవ, ఏకే సమణబ్రాహ్మణా ఇస్సరకుత్తం బ్రహ్మకుత్తం ఆచరియకం అగ్గఞ్ఞం పఞ్ఞపేన్తి. త్యాహం ఉపసఙ్కమిత్వా ఏవం వదామి – ‘సచ్చం కిర తుమ్హే ఆయస్మన్తో ఇస్సరకుత్తం బ్రహ్మకుత్తం ఆచరియకం అగ్గఞ్ఞం పఞ్ఞపేథా’తి? తే చ మే ఏవం పుట్ఠా, ‘ఆమో’తి 91 పటిజానన్తి. త్యాహం ఏవం వదామి – ‘కథంవిహితకం పన 92 తుమ్హే ఆయస్మన్తో ఇస్సరకుత్తం బ్రహ్మకుత్తం ఆచరియకం అగ్గఞ్ఞం పఞ్ఞపేథా’తి? తే మయా పుట్ఠా న సమ్పాయన్తి, అసమ్పాయన్తా మమఞ్ఞేవ పటిపుచ్ఛన్తి. తేసాహం పుట్ఠో బ్యాకరోమి –
37. ‘‘Santi, bhaggava, eke samaṇabrāhmaṇā issarakuttaṃ brahmakuttaṃ ācariyakaṃ aggaññaṃ paññapenti. Tyāhaṃ upasaṅkamitvā evaṃ vadāmi – ‘saccaṃ kira tumhe āyasmanto issarakuttaṃ brahmakuttaṃ ācariyakaṃ aggaññaṃ paññapethā’ti? Te ca me evaṃ puṭṭhā, ‘āmo’ti 93 paṭijānanti. Tyāhaṃ evaṃ vadāmi – ‘kathaṃvihitakaṃ pana 94 tumhe āyasmanto issarakuttaṃ brahmakuttaṃ ācariyakaṃ aggaññaṃ paññapethā’ti? Te mayā puṭṭhā na sampāyanti, asampāyantā mamaññeva paṭipucchanti. Tesāhaṃ puṭṭho byākaromi –
౩౮. ‘హోతి ఖో సో, ఆవుసో, సమయో యం కదాచి కరహచి దీఘస్స అద్ధునో అచ్చయేన అయం లోకో సంవట్టతి. సంవట్టమానే లోకే యేభుయ్యేన సత్తా ఆభస్సరసంవత్తనికా హోన్తి. తే తత్థ హోన్తి మనోమయా పీతిభక్ఖా సయంపభా అన్తలిక్ఖచరా సుభట్ఠాయినో చిరం దీఘమద్ధానం తిట్ఠన్తి.
38. ‘Hoti kho so, āvuso, samayo yaṃ kadāci karahaci dīghassa addhuno accayena ayaṃ loko saṃvaṭṭati. Saṃvaṭṭamāne loke yebhuyyena sattā ābhassarasaṃvattanikā honti. Te tattha honti manomayā pītibhakkhā sayaṃpabhā antalikkhacarā subhaṭṭhāyino ciraṃ dīghamaddhānaṃ tiṭṭhanti.
‘హోతి ఖో సో, ఆవుసో, సమయో యం కదాచి కరహచి దీఘస్స అద్ధునో అచ్చయేన అయం లోకో వివట్టతి. వివట్టమానే లోకే సుఞ్ఞం బ్రహ్మవిమానం పాతుభవతి. అథ ఖో 95 అఞ్ఞతరో సత్తో ఆయుక్ఖయా వా పుఞ్ఞక్ఖయా వా ఆభస్సరకాయా చవిత్వా సుఞ్ఞం బ్రహ్మవిమానం ఉపపజ్జతి . సో తత్థ హోతి మనోమయో పీతిభక్ఖో సయంపభో అన్తలిక్ఖచరో సుభట్ఠాయీ, చిరం దీఘమద్ధానం తిట్ఠతి.
‘Hoti kho so, āvuso, samayo yaṃ kadāci karahaci dīghassa addhuno accayena ayaṃ loko vivaṭṭati. Vivaṭṭamāne loke suññaṃ brahmavimānaṃ pātubhavati. Atha kho 96 aññataro satto āyukkhayā vā puññakkhayā vā ābhassarakāyā cavitvā suññaṃ brahmavimānaṃ upapajjati . So tattha hoti manomayo pītibhakkho sayaṃpabho antalikkhacaro subhaṭṭhāyī, ciraṃ dīghamaddhānaṃ tiṭṭhati.
‘తస్స తత్థ ఏకకస్స దీఘరత్తం నివుసితత్తా అనభిరతి పరితస్సనా ఉప్పజ్జతి – అహో వత అఞ్ఞేపి సత్తా ఇత్థత్తం ఆగచ్ఛేయ్యున్తి. అథ అఞ్ఞేపి సత్తా ఆయుక్ఖయా వా పుఞ్ఞక్ఖయా వా ఆభస్సరకాయా చవిత్వా బ్రహ్మవిమానం ఉపపజ్జన్తి తస్స సత్తస్స సహబ్యతం. తేపి తత్థ హోన్తి మనోమయా పీతిభక్ఖా సయంపభా అన్తలిక్ఖచరా సుభట్ఠాయినో, చిరం దీఘమద్ధానం తిట్ఠన్తి.
‘Tassa tattha ekakassa dīgharattaṃ nivusitattā anabhirati paritassanā uppajjati – aho vata aññepi sattā itthattaṃ āgaccheyyunti. Atha aññepi sattā āyukkhayā vā puññakkhayā vā ābhassarakāyā cavitvā brahmavimānaṃ upapajjanti tassa sattassa sahabyataṃ. Tepi tattha honti manomayā pītibhakkhā sayaṃpabhā antalikkhacarā subhaṭṭhāyino, ciraṃ dīghamaddhānaṃ tiṭṭhanti.
౩౯. ‘తత్రావుసో, యో సో సత్తో పఠమం ఉపపన్నో, తస్స ఏవం హోతి – అహమస్మి బ్రహ్మా మహాబ్రహ్మా అభిభూ అనభిభూతో అఞ్ఞదత్థుదసో వసవత్తీ ఇస్సరో కత్తా నిమ్మాతా సేట్ఠో సజితా 97 వసీ పితా భూతభబ్యానం, మయా ఇమే సత్తా నిమ్మితా. తం కిస్స హేతు? మమఞ్హి పుబ్బే ఏతదహోసి – అహో వత అఞ్ఞేపి సత్తా ఇత్థత్తం ఆగచ్ఛేయ్యున్తి; ఇతి మమ చ మనోపణిధి. ఇమే చ సత్తా ఇత్థత్తం ఆగతాతి.
39. ‘Tatrāvuso, yo so satto paṭhamaṃ upapanno, tassa evaṃ hoti – ahamasmi brahmā mahābrahmā abhibhū anabhibhūto aññadatthudaso vasavattī issaro kattā nimmātā seṭṭho sajitā 98 vasī pitā bhūtabhabyānaṃ, mayā ime sattā nimmitā. Taṃ kissa hetu? Mamañhi pubbe etadahosi – aho vata aññepi sattā itthattaṃ āgaccheyyunti; iti mama ca manopaṇidhi. Ime ca sattā itthattaṃ āgatāti.
‘యేపి తే సత్తా పచ్ఛా ఉపపన్నా, తేసమ్పి ఏవం హోతి – అయం ఖో భవం బ్రహ్మా మహాబ్రహ్మా అభిభూ అనభిభూతో అఞ్ఞదత్థుదసో వసవత్తీ ఇస్సరో కత్తా నిమ్మాతా సేట్ఠో సజితా వసీ పితా భూతభబ్యానం; ఇమినా మయం భోతా బ్రహ్మునా నిమ్మితా. తం కిస్స హేతు? ఇమఞ్హి మయం అద్దసామ ఇధ పఠమం ఉపపన్నం; మయం పనామ్హ పచ్ఛా ఉపపన్నాతి.
‘Yepi te sattā pacchā upapannā, tesampi evaṃ hoti – ayaṃ kho bhavaṃ brahmā mahābrahmā abhibhū anabhibhūto aññadatthudaso vasavattī issaro kattā nimmātā seṭṭho sajitā vasī pitā bhūtabhabyānaṃ; iminā mayaṃ bhotā brahmunā nimmitā. Taṃ kissa hetu? Imañhi mayaṃ addasāma idha paṭhamaṃ upapannaṃ; mayaṃ panāmha pacchā upapannāti.
౪౦. ‘తత్రావుసో , యో సో సత్తో పఠమం ఉపపన్నో, సో దీఘాయుకతరో చ హోతి వణ్ణవన్తతరో చ మహేసక్ఖతరో చ. యే పన తే సత్తా పచ్ఛా ఉపపన్నా, తే అప్పాయుకతరా చ హోన్తి దుబ్బణ్ణతరా చ అప్పేసక్ఖతరా చ.
40. ‘Tatrāvuso , yo so satto paṭhamaṃ upapanno, so dīghāyukataro ca hoti vaṇṇavantataro ca mahesakkhataro ca. Ye pana te sattā pacchā upapannā, te appāyukatarā ca honti dubbaṇṇatarā ca appesakkhatarā ca.
‘ఠానం ఖో పనేతం, ఆవుసో, విజ్జతి, యం అఞ్ఞతరో సత్తో తమ్హా కాయా చవిత్వా ఇత్థత్తం ఆగచ్ఛతి. ఇత్థత్తం ఆగతో సమానో అగారస్మా అనగారియం పబ్బజతి. అగారస్మా అనగారియం పబ్బజితో సమానో ఆతప్పమన్వాయ పధానమన్వాయ అనుయోగమన్వాయ అప్పమాదమన్వాయ సమ్మామనసికారమన్వాయ తథారూపం చేతోసమాధిం ఫుసతి, యథాసమాహితే చిత్తే తం పుబ్బేనివాసం అనుస్సరతి; తతో పరం నానుస్సరతి.
‘Ṭhānaṃ kho panetaṃ, āvuso, vijjati, yaṃ aññataro satto tamhā kāyā cavitvā itthattaṃ āgacchati. Itthattaṃ āgato samāno agārasmā anagāriyaṃ pabbajati. Agārasmā anagāriyaṃ pabbajito samāno ātappamanvāya padhānamanvāya anuyogamanvāya appamādamanvāya sammāmanasikāramanvāya tathārūpaṃ cetosamādhiṃ phusati, yathāsamāhite citte taṃ pubbenivāsaṃ anussarati; tato paraṃ nānussarati.
‘సో ఏవమాహ – యో ఖో సో భవం బ్రహ్మా మహాబ్రహ్మా అభిభూ అనభిభూతో అఞ్ఞదత్థుదసో వసవత్తీ ఇస్సరో కత్తా నిమ్మాతా సేట్ఠో సజితా వసీ పితా భూతభబ్యానం, యేన మయం భోతా బ్రహ్మునా నిమ్మితా. సో నిచ్చో ధువో 99 సస్సతో అవిపరిణామధమ్మో సస్సతిసమం తథేవ ఠస్సతి. యే పన మయం అహుమ్హా తేన భోతా బ్రహ్మునా నిమ్మితా, తే మయం అనిచ్చా అద్ధువా 100 అప్పాయుకా చవనధమ్మా ఇత్థత్తం ఆగతా’తి. ఏవంవిహితకం నో తుమ్హే ఆయస్మన్తో ఇస్సరకుత్తం బ్రహ్మకుత్తం ఆచరియకం అగ్గఞ్ఞం పఞ్ఞపేథాతి. ‘తే ఏవమాహంసు – ఏవం ఖో నో, ఆవుసో గోతమ, సుతం, యథేవాయస్మా గోతమో ఆహా’తి. ‘‘అగ్గఞ్ఞఞ్చాహం, భగ్గవ, పజానామి. తఞ్చ పజానామి, తతో చ ఉత్తరితరం పజానామి, తఞ్చ పజానం న పరామసామి, అపరామసతో చ మే పచ్చత్తఞ్ఞేవ నిబ్బుతి విదితా. యదభిజానం తథాగతో నో అనయం ఆపజ్జతి.
‘So evamāha – yo kho so bhavaṃ brahmā mahābrahmā abhibhū anabhibhūto aññadatthudaso vasavattī issaro kattā nimmātā seṭṭho sajitā vasī pitā bhūtabhabyānaṃ, yena mayaṃ bhotā brahmunā nimmitā. So nicco dhuvo 101 sassato avipariṇāmadhammo sassatisamaṃ tatheva ṭhassati. Ye pana mayaṃ ahumhā tena bhotā brahmunā nimmitā, te mayaṃ aniccā addhuvā 102 appāyukā cavanadhammā itthattaṃ āgatā’ti. Evaṃvihitakaṃ no tumhe āyasmanto issarakuttaṃ brahmakuttaṃ ācariyakaṃ aggaññaṃ paññapethāti. ‘Te evamāhaṃsu – evaṃ kho no, āvuso gotama, sutaṃ, yathevāyasmā gotamo āhā’ti. ‘‘Aggaññañcāhaṃ, bhaggava, pajānāmi. Tañca pajānāmi, tato ca uttaritaraṃ pajānāmi, tañca pajānaṃ na parāmasāmi, aparāmasato ca me paccattaññeva nibbuti viditā. Yadabhijānaṃ tathāgato no anayaṃ āpajjati.
౪౧. ‘‘సన్తి, భగ్గవ, ఏకే సమణబ్రాహ్మణా ఖిడ్డాపదోసికం ఆచరియకం అగ్గఞ్ఞం పఞ్ఞపేన్తి. త్యాహం ఉపసఙ్కమిత్వా ఏవం వదామి – ‘సచ్చం కిర తుమ్హే ఆయస్మన్తో ఖిడ్డాపదోసికం ఆచరియకం అగ్గఞ్ఞం పఞ్ఞపేథా’తి? తే చ మే ఏవం పుట్ఠా ‘ఆమో’తి పటిజానన్తి. త్యాహం ఏవం వదామి – ‘కథంవిహితకం పన తుమ్హే ఆయస్మన్తో ఖిడ్డాపదోసికం ఆచరియకం అగ్గఞ్ఞం పఞ్ఞపేథా’తి? తే మయా పుట్ఠా న సమ్పాయన్తి, అసమ్పాయన్తా మమఞ్ఞేవ పటిపుచ్ఛన్తి, తేసాహం పుట్ఠో బ్యాకరోమి –
41. ‘‘Santi, bhaggava, eke samaṇabrāhmaṇā khiḍḍāpadosikaṃ ācariyakaṃ aggaññaṃ paññapenti. Tyāhaṃ upasaṅkamitvā evaṃ vadāmi – ‘saccaṃ kira tumhe āyasmanto khiḍḍāpadosikaṃ ācariyakaṃ aggaññaṃ paññapethā’ti? Te ca me evaṃ puṭṭhā ‘āmo’ti paṭijānanti. Tyāhaṃ evaṃ vadāmi – ‘kathaṃvihitakaṃ pana tumhe āyasmanto khiḍḍāpadosikaṃ ācariyakaṃ aggaññaṃ paññapethā’ti? Te mayā puṭṭhā na sampāyanti, asampāyantā mamaññeva paṭipucchanti, tesāhaṃ puṭṭho byākaromi –
‘ఠానం ఖో పనేతం, ఆవుసో, విజ్జతి, యం అఞ్ఞతరో సత్తో తమ్హా కాయా చవిత్వా ఇత్థత్తం ఆగచ్ఛతి, ఇత్థత్తం ఆగతో సమానో అగారస్మా అనగారియం పబ్బజతి, అగారస్మా అనగారియం పబ్బజితో సమానో ఆతప్పమన్వాయ పధానమన్వాయ అనుయోగమన్వాయ అప్పమాదమన్వాయ సమ్మామనసికారమన్వాయ తథారూపం చేతోసమాధిం ఫుసతి, యథాసమాహితే చిత్తే తం పుబ్బేనివాసం అనుస్సరతి; తతో పరం నానుస్సరతి.
‘Ṭhānaṃ kho panetaṃ, āvuso, vijjati, yaṃ aññataro satto tamhā kāyā cavitvā itthattaṃ āgacchati, itthattaṃ āgato samāno agārasmā anagāriyaṃ pabbajati, agārasmā anagāriyaṃ pabbajito samāno ātappamanvāya padhānamanvāya anuyogamanvāya appamādamanvāya sammāmanasikāramanvāya tathārūpaṃ cetosamādhiṃ phusati, yathāsamāhite citte taṃ pubbenivāsaṃ anussarati; tato paraṃ nānussarati.
‘సో ఏవమాహ – యే ఖో తే భోన్తో దేవా న ఖిడ్డాపదోసికా తే న అతివేలం హస్సఖిడ్డారతిధమ్మసమాపన్నా విహరన్తి. తేసం నాతివేలం హస్సఖిడ్డారతిధమ్మసమాపన్నానం విహరతం సతి న సమ్ముస్సతి, సతియా అసమ్మోసా తే దేవా తమ్హా కాయా న చవన్తి, నిచ్చా ధువా సస్సతా అవిపరిణామధమ్మా సస్సతిసమం తథేవ ఠస్సన్తి. యే పన మయం అహుమ్హా ఖిడ్డాపదోసికా తే మయం అతివేలం హస్సఖిడ్డారతిధమ్మసమాపన్నా విహరిమ్హా, తేసం నో అతివేలం హస్సఖిడ్డారతిధమ్మసమాపన్నానం విహరతం సతి సమ్ముస్సతి, సతియా సమ్మోసా ఏవం 107 మయం తమ్హా కాయా చుతా, అనిచ్చా అద్ధువా అప్పాయుకా చవనధమ్మా ఇత్థత్తం ఆగతాతి. ఏవంవిహితకం నో తుమ్హే ఆయస్మన్తో ఖిడ్డాపదోసికం ఆచరియకం అగ్గఞ్ఞం పఞ్ఞపేథా’తి. ‘తే ఏవమాహంసు – ఏవం ఖో నో, ఆవుసో గోతమ, సుతం, యథేవాయస్మా గోతమో ఆహా’తి. ‘‘అగ్గఞ్ఞఞ్చాహం, భగ్గవ, పజానామి…పే॰… యదభిజానం తథాగతో నో అనయం ఆపజ్జతి.
‘So evamāha – ye kho te bhonto devā na khiḍḍāpadosikā te na ativelaṃ hassakhiḍḍāratidhammasamāpannā viharanti. Tesaṃ nātivelaṃ hassakhiḍḍāratidhammasamāpannānaṃ viharataṃ sati na sammussati, satiyā asammosā te devā tamhā kāyā na cavanti, niccā dhuvā sassatā avipariṇāmadhammā sassatisamaṃ tatheva ṭhassanti. Ye pana mayaṃ ahumhā khiḍḍāpadosikā te mayaṃ ativelaṃ hassakhiḍḍāratidhammasamāpannā viharimhā, tesaṃ no ativelaṃ hassakhiḍḍāratidhammasamāpannānaṃ viharataṃ sati sammussati, satiyā sammosā evaṃ 108 mayaṃ tamhā kāyā cutā, aniccā addhuvā appāyukā cavanadhammā itthattaṃ āgatāti. Evaṃvihitakaṃ no tumhe āyasmanto khiḍḍāpadosikaṃ ācariyakaṃ aggaññaṃ paññapethā’ti. ‘Te evamāhaṃsu – evaṃ kho no, āvuso gotama, sutaṃ, yathevāyasmā gotamo āhā’ti. ‘‘Aggaññañcāhaṃ, bhaggava, pajānāmi…pe… yadabhijānaṃ tathāgato no anayaṃ āpajjati.
౪౩. ‘‘సన్తి, భగ్గవ, ఏకే సమణబ్రాహ్మణా మనోపదోసికం ఆచరియకం అగ్గఞ్ఞం పఞ్ఞపేన్తి. త్యాహం ఉపసఙ్కమిత్వా ఏవం వదామి – ‘సచ్చం కిర తుమ్హే ఆయస్మన్తో మనోపదోసికం ఆచరియకం అగ్గఞ్ఞం పఞ్ఞపేథా’తి? తే చ మే ఏవం పుట్ఠా ‘ఆమో’తి పటిజానన్తి. త్యాహం ఏవం వదామి – ‘కథంవిహితకం పన తుమ్హే ఆయస్మన్తో మనోపదోసికం ఆచరియకం అగ్గఞ్ఞం పఞ్ఞపేథా’తి? తే మయా పుట్ఠా న సమ్పాయన్తి, అసమ్పాయన్తా మమఞ్ఞేవ పటిపుచ్ఛన్తి. తేసాహం పుట్ఠో బ్యాకరోమి –
43. ‘‘Santi, bhaggava, eke samaṇabrāhmaṇā manopadosikaṃ ācariyakaṃ aggaññaṃ paññapenti. Tyāhaṃ upasaṅkamitvā evaṃ vadāmi – ‘saccaṃ kira tumhe āyasmanto manopadosikaṃ ācariyakaṃ aggaññaṃ paññapethā’ti? Te ca me evaṃ puṭṭhā ‘āmo’ti paṭijānanti. Tyāhaṃ evaṃ vadāmi – ‘kathaṃvihitakaṃ pana tumhe āyasmanto manopadosikaṃ ācariyakaṃ aggaññaṃ paññapethā’ti? Te mayā puṭṭhā na sampāyanti, asampāyantā mamaññeva paṭipucchanti. Tesāhaṃ puṭṭho byākaromi –
౪౪. ‘సన్తావుసో, మనోపదోసికా నామ దేవా. తే అతివేలం అఞ్ఞమఞ్ఞం ఉపనిజ్ఝాయన్తి. తే అతివేలం అఞ్ఞమఞ్ఞం ఉపనిజ్ఝాయన్తా అఞ్ఞమఞ్ఞమ్హి చిత్తాని పదూసేన్తి. తే అఞ్ఞమఞ్ఞం పదుట్ఠచిత్తా కిలన్తకాయా కిలన్తచిత్తా. తే దేవా తమ్హా కాయా చవన్తి.
44. ‘Santāvuso, manopadosikā nāma devā. Te ativelaṃ aññamaññaṃ upanijjhāyanti. Te ativelaṃ aññamaññaṃ upanijjhāyantā aññamaññamhi cittāni padūsenti. Te aññamaññaṃ paduṭṭhacittā kilantakāyā kilantacittā. Te devā tamhā kāyā cavanti.
‘ఠానం ఖో పనేతం, ఆవుసో, విజ్జతి, యం అఞ్ఞతరో సత్తో తమ్హా కాయా చవిత్వా ఇత్థత్తం ఆగచ్ఛతి. ఇత్థత్తం ఆగతో సమానో అగారస్మా అనగారియం పబ్బజతి. అగారస్మా అనగారియం పబ్బజితో సమానో ఆతప్పమన్వాయ పధానమన్వాయ అనుయోగమన్వాయ అప్పమాదమన్వాయ సమ్మామనసికారమన్వాయ తథారూపం చేతోసమాధిం ఫుసతి, యథాసమాహితే చిత్తే తం పుబ్బేనివాసం అనుస్సరతి, తతో పరం నానుస్సరతి.
‘Ṭhānaṃ kho panetaṃ, āvuso, vijjati, yaṃ aññataro satto tamhā kāyā cavitvā itthattaṃ āgacchati. Itthattaṃ āgato samāno agārasmā anagāriyaṃ pabbajati. Agārasmā anagāriyaṃ pabbajito samāno ātappamanvāya padhānamanvāya anuyogamanvāya appamādamanvāya sammāmanasikāramanvāya tathārūpaṃ cetosamādhiṃ phusati, yathāsamāhite citte taṃ pubbenivāsaṃ anussarati, tato paraṃ nānussarati.
‘సో ఏవమాహ – యే ఖో తే భోన్తో దేవా న మనోపదోసికా తే నాతివేలం అఞ్ఞమఞ్ఞం ఉపనిజ్ఝాయన్తి. తే నాతివేలం అఞ్ఞమఞ్ఞం ఉపనిజ్ఝాయన్తా అఞ్ఞమఞ్ఞమ్హి చిత్తాని నప్పదూసేన్తి. తే అఞ్ఞమఞ్ఞం అప్పదుట్ఠచిత్తా అకిలన్తకాయా అకిలన్తచిత్తా. తే దేవా తమ్హా 109 కాయా న చవన్తి, నిచ్చా ధువా సస్సతా అవిపరిణామధమ్మా సస్సతిసమం తథేవ ఠస్సన్తి. యే పన మయం అహుమ్హా మనోపదోసికా, తే మయం అతివేలం అఞ్ఞమఞ్ఞం ఉపనిజ్ఝాయిమ్హా. తే మయం అతివేలం అఞ్ఞమఞ్ఞం ఉపనిజ్ఝాయన్తా అఞ్ఞమఞ్ఞమ్హి చిత్తాని పదూసిమ్హా 110. తే మయం అఞ్ఞమఞ్ఞం పదుట్ఠచిత్తా కిలన్తకాయా కిలన్తచిత్తా. ఏవం మయం 111 తమ్హా కాయా చుతా, అనిచ్చా అద్ధువా అప్పాయుకా చవనధమ్మా ఇత్థత్తం ఆగతాతి. ఏవంవిహితకం నో తుమ్హే ఆయస్మన్తో మనోపదోసికం ఆచరియకం అగ్గఞ్ఞం పఞ్ఞపేథా’తి. ‘తే ఏవమాహంసు – ఏవం ఖో నో, ఆవుసో గోతమ, సుతం, యథేవాయస్మా గోతమో ఆహా’తి. ‘‘అగ్గఞ్ఞఞ్చాహం, భగ్గవ, పజానామి…పే॰… యదభిజానం తథాగతో నో అనయం ఆపజ్జతి.
‘So evamāha – ye kho te bhonto devā na manopadosikā te nātivelaṃ aññamaññaṃ upanijjhāyanti. Te nātivelaṃ aññamaññaṃ upanijjhāyantā aññamaññamhi cittāni nappadūsenti. Te aññamaññaṃ appaduṭṭhacittā akilantakāyā akilantacittā. Te devā tamhā 112 kāyā na cavanti, niccā dhuvā sassatā avipariṇāmadhammā sassatisamaṃ tatheva ṭhassanti. Ye pana mayaṃ ahumhā manopadosikā, te mayaṃ ativelaṃ aññamaññaṃ upanijjhāyimhā. Te mayaṃ ativelaṃ aññamaññaṃ upanijjhāyantā aññamaññamhi cittāni padūsimhā 113. Te mayaṃ aññamaññaṃ paduṭṭhacittā kilantakāyā kilantacittā. Evaṃ mayaṃ 114 tamhā kāyā cutā, aniccā addhuvā appāyukā cavanadhammā itthattaṃ āgatāti. Evaṃvihitakaṃ no tumhe āyasmanto manopadosikaṃ ācariyakaṃ aggaññaṃ paññapethā’ti. ‘Te evamāhaṃsu – evaṃ kho no, āvuso gotama, sutaṃ, yathevāyasmā gotamo āhā’ti. ‘‘Aggaññañcāhaṃ, bhaggava, pajānāmi…pe… yadabhijānaṃ tathāgato no anayaṃ āpajjati.
౪౫. ‘‘సన్తి, భగ్గవ, ఏకే సమణబ్రాహ్మణా అధిచ్చసముప్పన్నం ఆచరియకం అగ్గఞ్ఞం పఞ్ఞపేన్తి. త్యాహం ఉపసఙ్కమిత్వా ఏవం వదామి – ‘సచ్చం కిర తుమ్హే ఆయస్మన్తో అధిచ్చసముప్పన్నం ఆచరియకం అగ్గఞ్ఞం పఞ్ఞపేథా’తి? తే చ మే ఏవం పుట్ఠా ‘ఆమో’తి పటిజానన్తి. త్యాహం ఏవం వదామి – ‘కథంవిహితకం పన తుమ్హే ఆయస్మన్తో అధిచ్చసముప్పన్నం ఆచరియకం అగ్గఞ్ఞం పఞ్ఞపేథా’తి? తే మయా పుట్ఠా న సమ్పాయన్తి, అసమ్పాయన్తా మమఞ్ఞేవ పటిపుచ్ఛన్తి. తేసాహం పుట్ఠో బ్యాకరోమి –
45. ‘‘Santi, bhaggava, eke samaṇabrāhmaṇā adhiccasamuppannaṃ ācariyakaṃ aggaññaṃ paññapenti. Tyāhaṃ upasaṅkamitvā evaṃ vadāmi – ‘saccaṃ kira tumhe āyasmanto adhiccasamuppannaṃ ācariyakaṃ aggaññaṃ paññapethā’ti? Te ca me evaṃ puṭṭhā ‘āmo’ti paṭijānanti. Tyāhaṃ evaṃ vadāmi – ‘kathaṃvihitakaṃ pana tumhe āyasmanto adhiccasamuppannaṃ ācariyakaṃ aggaññaṃ paññapethā’ti? Te mayā puṭṭhā na sampāyanti, asampāyantā mamaññeva paṭipucchanti. Tesāhaṃ puṭṭho byākaromi –
౪౬. ‘సన్తావుసో, అసఞ్ఞసత్తా నామ దేవా. సఞ్ఞుప్పాదా చ పన తే దేవా తమ్హా కాయా చవన్తి.
46. ‘Santāvuso, asaññasattā nāma devā. Saññuppādā ca pana te devā tamhā kāyā cavanti.
‘ఠానం ఖో పనేతం, ఆవుసో, విజ్జతి. యం అఞ్ఞతరో సత్తో తమ్హా కాయా చవిత్వా ఇత్థత్తం ఆగచ్ఛతి. ఇత్థత్తం ఆగతో సమానో అగారస్మా అనగారియం పబ్బజతి. అగారస్మా అనగారియం పబ్బజితో సమానో ఆతప్పమన్వాయ పధానమన్వాయ అనుయోగమన్వాయ అప్పమాదమన్వాయ సమ్మామనసికారమన్వాయ తథారూపం చేతోసమాధిం ఫుసతి, యథాసమాహితే చిత్తే తం 115 సఞ్ఞుప్పాదం అనుస్సరతి, తతో పరం నానుస్సరతి.
‘Ṭhānaṃ kho panetaṃ, āvuso, vijjati. Yaṃ aññataro satto tamhā kāyā cavitvā itthattaṃ āgacchati. Itthattaṃ āgato samāno agārasmā anagāriyaṃ pabbajati. Agārasmā anagāriyaṃ pabbajito samāno ātappamanvāya padhānamanvāya anuyogamanvāya appamādamanvāya sammāmanasikāramanvāya tathārūpaṃ cetosamādhiṃ phusati, yathāsamāhite citte taṃ 116 saññuppādaṃ anussarati, tato paraṃ nānussarati.
‘సో ఏవమాహ – అధిచ్చసముప్పన్నో అత్తా చ లోకో చ. తం కిస్స హేతు? అహఞ్హి పుబ్బే నాహోసిం, సోమ్హి ఏతరహి అహుత్వా సన్తతాయ 117 పరిణతోతి. ఏవంవిహితకం నో తుమ్హే ఆయస్మన్తో అధిచ్చసముప్పన్నం ఆచరియకం అగ్గఞ్ఞం పఞ్ఞపేథా’తి? ‘తే ఏవమాహంసు – ఏవం ఖో నో, ఆవుసో గోతమ, సుతం యథేవాయస్మా గోతమో ఆహా’తి. ‘‘అగ్గఞ్ఞఞ్చాహం, భగ్గవ, పజానామి తఞ్చ పజానామి, తతో చ ఉత్తరితరం పజానామి, తఞ్చ పజానం న పరామసామి, అపరామసతో చ మే పచ్చత్తఞ్ఞేవ నిబ్బుతి విదితా. యదభిజానం తథాగతో నో అనయం ఆపజ్జతి.
‘So evamāha – adhiccasamuppanno attā ca loko ca. Taṃ kissa hetu? Ahañhi pubbe nāhosiṃ, somhi etarahi ahutvā santatāya 118 pariṇatoti. Evaṃvihitakaṃ no tumhe āyasmanto adhiccasamuppannaṃ ācariyakaṃ aggaññaṃ paññapethā’ti? ‘Te evamāhaṃsu – evaṃ kho no, āvuso gotama, sutaṃ yathevāyasmā gotamo āhā’ti. ‘‘Aggaññañcāhaṃ, bhaggava, pajānāmi tañca pajānāmi, tato ca uttaritaraṃ pajānāmi, tañca pajānaṃ na parāmasāmi, aparāmasato ca me paccattaññeva nibbuti viditā. Yadabhijānaṃ tathāgato no anayaṃ āpajjati.
౪౭. ‘‘ఏవంవాదిం ఖో మం, భగ్గవ, ఏవమక్ఖాయిం ఏకే సమణబ్రాహ్మణా అసతా తుచ్ఛా ముసా అభూతేన అబ్భాచిక్ఖన్తి – ‘విపరీతో సమణో గోతమో భిక్ఖవో చ. సమణో గోతమో ఏవమాహ – యస్మిం సమయే సుభం విమోక్ఖం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి, సబ్బం తస్మిం సమయే అసుభన్త్వేవ 119 పజానాతీ’తి 120. న ఖో పనాహం, భగ్గవ, ఏవం వదామి – ‘యస్మిం సమయే సుభం విమోక్ఖం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి, సబ్బం తస్మిం సమయే అసుభన్త్వేవ పజానాతీ’తి. ఏవఞ్చ ఖ్వాహం, భగ్గవ, వదామి – ‘యస్మిం సమయే సుభం విమోక్ఖం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి, సుభన్త్వేవ తస్మిం సమయే పజానాతీ’తి.
47. ‘‘Evaṃvādiṃ kho maṃ, bhaggava, evamakkhāyiṃ eke samaṇabrāhmaṇā asatā tucchā musā abhūtena abbhācikkhanti – ‘viparīto samaṇo gotamo bhikkhavo ca. Samaṇo gotamo evamāha – yasmiṃ samaye subhaṃ vimokkhaṃ upasampajja viharati, sabbaṃ tasmiṃ samaye asubhantveva 121 pajānātī’ti 122. Na kho panāhaṃ, bhaggava, evaṃ vadāmi – ‘yasmiṃ samaye subhaṃ vimokkhaṃ upasampajja viharati, sabbaṃ tasmiṃ samaye asubhantveva pajānātī’ti. Evañca khvāhaṃ, bhaggava, vadāmi – ‘yasmiṃ samaye subhaṃ vimokkhaṃ upasampajja viharati, subhantveva tasmiṃ samaye pajānātī’ti.
‘‘తే చ, భన్తే, విపరీతా, యే భగవన్తం విపరీతతో దహన్తి భిక్ఖవో చ. ఏవంపసన్నో అహం, భన్తే, భగవతి. పహోతి మే భగవా తథా ధమ్మం దేసేతుం, యథా అహం సుభం విమోక్ఖం ఉపసమ్పజ్జ విహరేయ్య’’న్తి.
‘‘Te ca, bhante, viparītā, ye bhagavantaṃ viparītato dahanti bhikkhavo ca. Evaṃpasanno ahaṃ, bhante, bhagavati. Pahoti me bhagavā tathā dhammaṃ desetuṃ, yathā ahaṃ subhaṃ vimokkhaṃ upasampajja vihareyya’’nti.
౪౮. ‘‘దుక్కరం ఖో ఏతం, భగ్గవ, తయా అఞ్ఞదిట్ఠికేన అఞ్ఞఖన్తికేన అఞ్ఞరుచికేన అఞ్ఞత్రాయోగేన అఞ్ఞత్రాచరియకేన సుభం విమోక్ఖం ఉపసమ్పజ్జ విహరితుం. ఇఙ్ఘ త్వం, భగ్గవ, యో చ తే అయం మయి పసాదో, తమేవ త్వం సాధుకమనురక్ఖా’’తి. ‘‘సచే తం, భన్తే, మయా దుక్కరం అఞ్ఞదిట్ఠికేన అఞ్ఞఖన్తికేన అఞ్ఞరుచికేన అఞ్ఞత్రాయోగేన అఞ్ఞత్రాచరియకేన సుభం విమోక్ఖం ఉపసమ్పజ్జ విహరితుం. యో చ మే అయం, భన్తే, భగవతి పసాదో, తమేవాహం సాధుకమనురక్ఖిస్సామీ’’తి. ఇదమవోచ భగవా. అత్తమనో భగ్గవగోత్తో పరిబ్బాజకో భగవతో భాసితం అభినన్దీతి.
48. ‘‘Dukkaraṃ kho etaṃ, bhaggava, tayā aññadiṭṭhikena aññakhantikena aññarucikena aññatrāyogena aññatrācariyakena subhaṃ vimokkhaṃ upasampajja viharituṃ. Iṅgha tvaṃ, bhaggava, yo ca te ayaṃ mayi pasādo, tameva tvaṃ sādhukamanurakkhā’’ti. ‘‘Sace taṃ, bhante, mayā dukkaraṃ aññadiṭṭhikena aññakhantikena aññarucikena aññatrāyogena aññatrācariyakena subhaṃ vimokkhaṃ upasampajja viharituṃ. Yo ca me ayaṃ, bhante, bhagavati pasādo, tamevāhaṃ sādhukamanurakkhissāmī’’ti. Idamavoca bhagavā. Attamano bhaggavagotto paribbājako bhagavato bhāsitaṃ abhinandīti.
Footnotes:
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / దీఘ నికాయ (అట్ఠకథా) • Dīgha nikāya (aṭṭhakathā) / ౧. పాథికసుత్తవణ్ణనా • 1. Pāthikasuttavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / సుత్తపిటక (టీకా) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / దీఘనికాయ (టీకా) • Dīghanikāya (ṭīkā) / ౧. పాథికసుత్తవణ్ణనా • 1. Pāthikasuttavaṇṇanā