Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ဝိဘင္ဂပာဠိ • Vibhaṅgapāḷi |
၆. ပဋိစ္စသမုပ္ပာဒဝိဘင္ဂော
6. Paṭiccasamuppādavibhaṅgo
၁. သုတ္တန္တဘာဇနီယံ
1. Suttantabhājanīyaṃ
၂၂၅. အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရာ, သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ, ဝိညာဏပစ္စယာ နာမရူပံ, နာမရူပပစ္စယာ သဠာယတနံ, သဠာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော, ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ, ဝေဒနာပစ္စယာ တဏ္ဟာ, တဏ္ဟာပစ္စယာ ဥပာဒာနံ, ဥပာဒာနပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ သောကပရိဒေဝဒုက္ခဒောမနသ္သုပာယာသာ သမ္ဘဝန္တိ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
225. Avijjāpaccayā saṅkhārā, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ, nāmarūpapaccayā saḷāyatanaṃ, saḷāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā taṇhā, taṇhāpaccayā upādānaṃ, upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā sambhavanti. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
၂၂၆. တတ္ထ ကတမာ အဝိဇ္ဇာ? ဒုက္ခေ အညာဏံ, ဒုက္ခသမုဒယေ အညာဏံ, ဒုက္ခနိရောဓေ အညာဏံ, ဒုက္ခနိရောဓဂာမိနိယာ ပဋိပဒာယ အညာဏံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘အဝိဇ္ဇာ’’။
226. Tattha katamā avijjā? Dukkhe aññāṇaṃ, dukkhasamudaye aññāṇaṃ, dukkhanirodhe aññāṇaṃ, dukkhanirodhagāminiyā paṭipadāya aññāṇaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjā’’.
တတ္ထ ကတမေ အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရာ? ပုညာဘိသင္ခာရော, အပုညာဘိသင္ခာရော, အာနေဉ္ဇာဘိသင္ခာရော, ကာယသင္ခာရော, ဝစီသင္ခာရော, စိတ္တသင္ခာရော။
Tattha katame avijjāpaccayā saṅkhārā? Puññābhisaṅkhāro, apuññābhisaṅkhāro, āneñjābhisaṅkhāro, kāyasaṅkhāro, vacīsaṅkhāro, cittasaṅkhāro.
တတ္ထ ကတမော ပုညာဘိသင္ခာရော? ကုသလာ စေတနာ ကာမာဝစရာ ရူပာဝစရာ ဒာနမယာ သီလမယာ ဘာဝနာမယာ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ပုညာဘိသင္ခာရော’’။
Tattha katamo puññābhisaṅkhāro? Kusalā cetanā kāmāvacarā rūpāvacarā dānamayā sīlamayā bhāvanāmayā – ayaṃ vuccati ‘‘puññābhisaṅkhāro’’.
တတ္ထ ကတမော အပုညာဘိသင္ခာရော? အကုသလာ စေတနာ ကာမာဝစရာ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘အပုညာဘိသင္ခာရော’’။
Tattha katamo apuññābhisaṅkhāro? Akusalā cetanā kāmāvacarā – ayaṃ vuccati ‘‘apuññābhisaṅkhāro’’.
တတ္ထ ကတမော အာနေဉ္ဇာဘိသင္ခာရော? ကုသလာ စေတနာ အရူပာဝစရာ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘အာနေဉ္ဇာဘိသင္ခာရော’’။
Tattha katamo āneñjābhisaṅkhāro? Kusalā cetanā arūpāvacarā – ayaṃ vuccati ‘‘āneñjābhisaṅkhāro’’.
တတ္ထ ကတမော ကာယသင္ခာရော? ကာယသဉ္စေတနာ ကာယသင္ခာရော, ဝစီသဉ္စေတနာ ဝစီသင္ခာရော, မနောသဉ္စေတနာ စိတ္တသင္ခာရော။ ဣမေ ဝုစ္စန္တိ ‘‘အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရာ’’။
Tattha katamo kāyasaṅkhāro? Kāyasañcetanā kāyasaṅkhāro, vacīsañcetanā vacīsaṅkhāro, manosañcetanā cittasaṅkhāro. Ime vuccanti ‘‘avijjāpaccayā saṅkhārā’’.
၂၂၇. တတ္ထ ကတမံ သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ? စက္ခုဝိညာဏံ, သောတဝိညာဏံ, ဃာနဝိညာဏံ, ဇိဝ္ဟာဝိညာဏံ, ကာယဝိညာဏံ, မနောဝိညာဏံ – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ’’။
227. Tattha katamaṃ saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ? Cakkhuviññāṇaṃ, sotaviññāṇaṃ, ghānaviññāṇaṃ, jivhāviññāṇaṃ, kāyaviññāṇaṃ, manoviññāṇaṃ – idaṃ vuccati ‘‘saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ’’.
၂၂၈. တတ္ထ ကတမံ ဝိညာဏပစ္စယာ နာမရူပံ? အတ္ထိ နာမံ, အတ္ထိ ရူပံ။ တတ္ထ ကတမံ နာမံ? ဝေဒနာက္ခန္ဓော, သညာက္ခန္ဓော, သင္ခာရက္ခန္ဓော – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘နာမံ’’ ။ တတ္ထ ကတမံ ရူပံ? စတ္တာရော မဟာဘူတာ, စတုန္နဉ္စ မဟာဘူတာနံ ဥပာဒာယ ရူပံ – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘ရူပံ’’။ ဣတိ ဣဒဉ္စ နာမံ, ဣဒဉ္စ ရူပံ။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဝိညာဏပစ္စယာ နာမရူပံ’’။
228. Tattha katamaṃ viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ? Atthi nāmaṃ, atthi rūpaṃ. Tattha katamaṃ nāmaṃ? Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – idaṃ vuccati ‘‘nāmaṃ’’ . Tattha katamaṃ rūpaṃ? Cattāro mahābhūtā, catunnañca mahābhūtānaṃ upādāya rūpaṃ – idaṃ vuccati ‘‘rūpaṃ’’. Iti idañca nāmaṃ, idañca rūpaṃ. Idaṃ vuccati ‘‘viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ’’.
၂၂၉. တတ္ထ ကတမံ နာမရူပပစ္စယာ သဠာယတနံ? စက္ခာယတနံ, သောတာယတနံ, ဃာနာယတနံ, ဇိဝ္ဟာယတနံ, ကာယာယတနံ, မနာယတနံ – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘နာမရူပပစ္စယာ သဠာယတနံ’’။
229. Tattha katamaṃ nāmarūpapaccayā saḷāyatanaṃ? Cakkhāyatanaṃ, sotāyatanaṃ, ghānāyatanaṃ, jivhāyatanaṃ, kāyāyatanaṃ, manāyatanaṃ – idaṃ vuccati ‘‘nāmarūpapaccayā saḷāyatanaṃ’’.
၂၃၀. တတ္ထ ကတမော သဠာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော? စက္ခုသမ္ဖသ္သော သောတသမ္ဖသ္သော ဃာနသမ္ဖသ္သော ဇိဝ္ဟာသမ္ဖသ္သော ကာယသမ္ဖသ္သော မနောသမ္ဖသ္သော – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘သဠာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော’’။
230. Tattha katamo saḷāyatanapaccayā phasso? Cakkhusamphasso sotasamphasso ghānasamphasso jivhāsamphasso kāyasamphasso manosamphasso – ayaṃ vuccati ‘‘saḷāyatanapaccayā phasso’’.
၂၃၁. တတ္ထ ကတမာ ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ? စက္ခုသမ္ဖသ္သဇာ ဝေဒနာ, သောတသမ္ဖသ္သဇာ ဝေဒနာ, ဃာနသမ္ဖသ္သဇာ ဝေဒနာ, ဇိဝ္ဟာသမ္ဖသ္သဇာ ဝေဒနာ, ကာယသမ္ဖသ္သဇာ ဝေဒနာ, မနောသမ္ဖသ္သဇာ ဝေဒနာ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ’’။
231. Tattha katamā phassapaccayā vedanā? Cakkhusamphassajā vedanā, sotasamphassajā vedanā, ghānasamphassajā vedanā, jivhāsamphassajā vedanā, kāyasamphassajā vedanā, manosamphassajā vedanā – ayaṃ vuccati ‘‘phassapaccayā vedanā’’.
၂၃၂. တတ္ထ ကတမာ ဝေဒနာပစ္စယာ တဏ္ဟာ? ရူပတဏ္ဟာ, သဒ္ဒတဏ္ဟာ, ဂန္ဓတဏ္ဟာ, ရသတဏ္ဟာ, ဖောဋ္ဌဗ္ဗတဏ္ဟာ, ဓမ္မတဏ္ဟာ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဝေဒနာပစ္စယာ တဏ္ဟာ’’။
232. Tattha katamā vedanāpaccayā taṇhā? Rūpataṇhā, saddataṇhā, gandhataṇhā, rasataṇhā, phoṭṭhabbataṇhā, dhammataṇhā – ayaṃ vuccati ‘‘vedanāpaccayā taṇhā’’.
၂၃၃. တတ္ထ ကတမံ တဏ္ဟာပစ္စယာ ဥပာဒာနံ? ကာမုပာဒာနံ, ဒိဋ္ဌုပာဒာနံ, သီလဗ္ဗတုပာဒာနံ, အတ္တဝာဒုပာဒာနံ – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘တဏ္ဟာပစ္စယာ ဥပာဒာနံ’’။
233. Tattha katamaṃ taṇhāpaccayā upādānaṃ? Kāmupādānaṃ, diṭṭhupādānaṃ, sīlabbatupādānaṃ, attavādupādānaṃ – idaṃ vuccati ‘‘taṇhāpaccayā upādānaṃ’’.
၂၃၄. တတ္ထ ကတမော ဥပာဒာနပစ္စယာ ဘဝော? ဘဝော ဒုဝိဓေန – အတ္ထိ ကမ္မဘဝော, အတ္ထိ ဥပပတ္တိဘဝော။ တတ္ထ ကတမော ကမ္မဘဝော? ပုညာဘိသင္ခာရော, အပုညာဘိသင္ခာရော, အာနေဉ္ဇာဘိသင္ခာရော – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ကမ္မဘဝော’’။ သဗ္ဗမ္ပိ ဘဝဂာမိကမ္မံ ကမ္မဘဝော။
234. Tattha katamo upādānapaccayā bhavo? Bhavo duvidhena – atthi kammabhavo, atthi upapattibhavo. Tattha katamo kammabhavo? Puññābhisaṅkhāro, apuññābhisaṅkhāro, āneñjābhisaṅkhāro – ayaṃ vuccati ‘‘kammabhavo’’. Sabbampi bhavagāmikammaṃ kammabhavo.
တတ္ထ ကတမော ဥပပတ္တိဘဝော? ကာမဘဝော, ရူပဘဝော, အရူပဘဝော, သညာဘဝော, အသညာဘဝော, နေဝသညာနာသညာဘဝော, ဧကဝောကာရဘဝော, စတုဝောကာရဘဝော, ပဉ္စဝောကာရဘဝော – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဥပပတ္တိဘဝော’’။ ဣတိ အယဉ္စ ကမ္မဘဝော, အယဉ္စ ဥပပတ္တိဘဝော။ အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဥပာဒာနပစ္စယာ ဘဝော’’။
Tattha katamo upapattibhavo? Kāmabhavo, rūpabhavo, arūpabhavo, saññābhavo, asaññābhavo, nevasaññānāsaññābhavo, ekavokārabhavo, catuvokārabhavo, pañcavokārabhavo – ayaṃ vuccati ‘‘upapattibhavo’’. Iti ayañca kammabhavo, ayañca upapattibhavo. Ayaṃ vuccati ‘‘upādānapaccayā bhavo’’.
၂၃၅. တတ္ထ ကတမာ ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ? ယာ တေသံ တေသံ သတ္တာနံ တမ္ဟိ တမ္ဟိ သတ္တနိကာယေ ဇာတိ သဉ္ဇာတိ ဩက္ကန္တိ အဘိနိဗ္ဗတ္တိ, ခန္ဓာနံ ပာတုဘာဝော , အာယတနာနံ ပဋိလာဘော – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ’’။
235. Tattha katamā bhavapaccayā jāti? Yā tesaṃ tesaṃ sattānaṃ tamhi tamhi sattanikāye jāti sañjāti okkanti abhinibbatti, khandhānaṃ pātubhāvo , āyatanānaṃ paṭilābho – ayaṃ vuccati ‘‘bhavapaccayā jāti’’.
၂၃၆. တတ္ထ ကတမံ ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ? အတ္ထိ ဇရာ, အတ္ထိ မရဏံ။ တတ္ထ ကတမာ ဇရာ? ယာ တေသံ တေသံ သတ္တာနံ တမ္ဟိ တမ္ဟိ သတ္တနိကာယေ ဇရာ ဇီရဏတာ ခဏ္ဍိစ္စံ ပာလိစ္စံ ဝလိတ္တစတာ အာယုနော သံဟာနိ ဣန္ဒ္ရိယာနံ ပရိပာကော – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဇရာ’’။
236. Tattha katamaṃ jātipaccayā jarāmaraṇaṃ? Atthi jarā, atthi maraṇaṃ. Tattha katamā jarā? Yā tesaṃ tesaṃ sattānaṃ tamhi tamhi sattanikāye jarā jīraṇatā khaṇḍiccaṃ pāliccaṃ valittacatā āyuno saṃhāni indriyānaṃ paripāko – ayaṃ vuccati ‘‘jarā’’.
တတ္ထ ကတမံ မရဏံ? ယာ တေသံ တေသံ သတ္တာနံ တမ္ဟာ တမ္ဟာ သတ္တနိကာယာ စုတိ စဝနတာ ဘေဒော အန္တရဓာနံ မစ္စု မရဏံ ကာလကိရိယာ 1 ခန္ဓာနံ ဘေဒော ကဠေဝရသ္သ နိက္ခေပော ဇီဝိတိန္ဒ္ရိယသ္သုပစ္ဆေဒော – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘မရဏံ’’။ ဣတိ အယဉ္စ ဇရာ, ဣဒဉ္စ မရဏံ။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ’’။
Tattha katamaṃ maraṇaṃ? Yā tesaṃ tesaṃ sattānaṃ tamhā tamhā sattanikāyā cuti cavanatā bhedo antaradhānaṃ maccu maraṇaṃ kālakiriyā 2 khandhānaṃ bhedo kaḷevarassa nikkhepo jīvitindriyassupacchedo – idaṃ vuccati ‘‘maraṇaṃ’’. Iti ayañca jarā, idañca maraṇaṃ. Idaṃ vuccati ‘‘jātipaccayā jarāmaraṇaṃ’’.
၂၃၇. တတ္ထ ကတမော သောကော? ဉာတိဗ္ယသနေန ဝာ ဖုဋ္ဌသ္သ, ဘောဂဗ္ယသနေန ဝာ ဖုဋ္ဌသ္သ, ရောဂဗ္ယသနေန ဝာ ဖုဋ္ဌသ္သ, သီလဗ္ယသနေန ဝာ ဖုဋ္ဌသ္သ, ဒိဋ္ဌိဗ္ယသနေန ဝာ ဖုဋ္ဌသ္သ, အညတရညတရေန ဗ္ယသနေန သမန္နာဂတသ္သ, အညတရညတရေန ဒုက္ခဓမ္မေန ဖုဋ္ဌသ္သ သောကော သောစနာ သောစိတတ္တံ အန္တောသောကော အန္တောပရိသောကော စေတသော ပရိဇ္ဈာယနာ ဒောမနသ္သံ သောကသလ္လံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘သောကော’’။
237. Tattha katamo soko? Ñātibyasanena vā phuṭṭhassa, bhogabyasanena vā phuṭṭhassa, rogabyasanena vā phuṭṭhassa, sīlabyasanena vā phuṭṭhassa, diṭṭhibyasanena vā phuṭṭhassa, aññataraññatarena byasanena samannāgatassa, aññataraññatarena dukkhadhammena phuṭṭhassa soko socanā socitattaṃ antosoko antoparisoko cetaso parijjhāyanā domanassaṃ sokasallaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘soko’’.
၂၃၈. တတ္ထ ကတမော ပရိဒေဝော? ဉာတိဗ္ယသနေန ဝာ ဖုဋ္ဌသ္သ, ဘောဂဗ္ယသနေန ဝာ ဖုဋ္ဌသ္သ , ရောဂဗ္ယသနေန ဝာ ဖုဋ္ဌသ္သ, သီလဗ္ယသနေန ဝာ ဖုဋ္ဌသ္သ, ဒိဋ္ဌိဗ္ယသနေန ဝာ ဖုဋ္ဌသ္သ, အညတရညတရေန ဗ္ယသနေန သမန္နာဂတသ္သ, အညတရညတရေန ဒုက္ခဓမ္မေန ဖုဋ္ဌသ္သ အာဒေဝော ပရိဒေဝော အာဒေဝနာ ပရိဒေဝနာ အာဒေဝိတတ္တံ ပရိဒေဝိတတ္တံ ဝာစာ ပလာပော ဝိပ္ပလာပော လာလပ္ပော လာလပ္ပနာ လာလပ္ပိတတ္တံ – အယံ ဝုစ္စတိ ပရိဒေဝော’’။
238. Tattha katamo paridevo? Ñātibyasanena vā phuṭṭhassa, bhogabyasanena vā phuṭṭhassa , rogabyasanena vā phuṭṭhassa, sīlabyasanena vā phuṭṭhassa, diṭṭhibyasanena vā phuṭṭhassa, aññataraññatarena byasanena samannāgatassa, aññataraññatarena dukkhadhammena phuṭṭhassa ādevo paridevo ādevanā paridevanā ādevitattaṃ paridevitattaṃ vācā palāpo vippalāpo lālappo lālappanā lālappitattaṃ – ayaṃ vuccati paridevo’’.
၂၃၉. တတ္ထ ကတမံ ဒုက္ခံ? ယံ ကာယိကံ အသာတံ ကာယိကံ ဒုက္ခံ ကာယသမ္ဖသ္သဇံ အသာတံ ဒုက္ခံ ဝေဒယိတံ ကာယသမ္ဖသ္သဇာ အသာတာ ဒုက္ခာ ဝေဒနာ – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဒုက္ခံ’’။
239. Tattha katamaṃ dukkhaṃ? Yaṃ kāyikaṃ asātaṃ kāyikaṃ dukkhaṃ kāyasamphassajaṃ asātaṃ dukkhaṃ vedayitaṃ kāyasamphassajā asātā dukkhā vedanā – idaṃ vuccati ‘‘dukkhaṃ’’.
၂၄၀. တတ္ထ ကတမံ ဒောမနသ္သံ? ယံ စေတသိကံ အသာတံ, စေတသိကံ ဒုက္ခံ, စေတောသမ္ဖသ္သဇံ အသာတံ ဒုက္ခံ ဝေဒယိတံ, စေတောသမ္ဖသ္သဇာ အသာတာ ဒုက္ခာ ဝေဒနာ – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဒောမနသ္သံ’’။
240. Tattha katamaṃ domanassaṃ? Yaṃ cetasikaṃ asātaṃ, cetasikaṃ dukkhaṃ, cetosamphassajaṃ asātaṃ dukkhaṃ vedayitaṃ, cetosamphassajā asātā dukkhā vedanā – idaṃ vuccati ‘‘domanassaṃ’’.
၂၄၁. တတ္ထ ကတမော ဥပာယာသော? ဉာတိဗ္ယသနေန ဝာ ဖုဋ္ဌသ္သ, ဘောဂဗ္ယသနေန ဝာ ဖုဋ္ဌသ္သ, ရောဂဗ္ယသနေန ဝာ ဖုဋ္ဌသ္သ, သီလဗ္ယသနေန ဝာ ဖုဋ္ဌသ္သ, ဒိဋ္ဌိဗ္ယသနေန ဝာ ဖုဋ္ဌသ္သ, အညတရညတရေန ဗ္ယသနေန သမန္နာဂတသ္သ, အညတရညတရေန ဒုက္ခဓမ္မေန ဖုဋ္ဌသ္သ အာယာသော ဥပာယာသော အာယာသိတတ္တံ ဥပာယာသိတတ္တံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဥပာယာသော’’။
241. Tattha katamo upāyāso? Ñātibyasanena vā phuṭṭhassa, bhogabyasanena vā phuṭṭhassa, rogabyasanena vā phuṭṭhassa, sīlabyasanena vā phuṭṭhassa, diṭṭhibyasanena vā phuṭṭhassa, aññataraññatarena byasanena samannāgatassa, aññataraññatarena dukkhadhammena phuṭṭhassa āyāso upāyāso āyāsitattaṃ upāyāsitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘upāyāso’’.
၂၄၂. ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတီတိ, ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သင္ဂတိ ဟောတိ, သမာဂမော ဟောတိ, သမောဓာနံ ဟောတိ, ပာတုဘာဝော ဟောတိ။ တေန ဝုစ္စတိ ‘‘ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတီ’’တိ။
242. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotīti, evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa saṅgati hoti, samāgamo hoti, samodhānaṃ hoti, pātubhāvo hoti. Tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
သုတ္တန္တဘာဇနီယံ။
Suttantabhājanīyaṃ.
၂. အဘိဓမ္မဘာဇနီယံ
2. Abhidhammabhājanīyaṃ
၁. ပစ္စယစတုက္ကံ
1. Paccayacatukkaṃ
၂၄၃. အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော, သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ, ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ, နာမပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ, ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော, ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ, ဝေဒနာပစ္စယာ တဏ္ဟာ, တဏ္ဟာပစ္စယာ ဥပာဒာနံ, ဥပာဒာနပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
243. Avijjāpaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā taṇhā, taṇhāpaccayā upādānaṃ, upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော, သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ, ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ, နာမပစ္စယာ ဖသ္သော, ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ, ဝေဒနာပစ္စယာ တဏ္ဟာ, တဏ္ဟာပစ္စယာ ဥပာဒာနံ, ဥပာဒာနပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
Avijjāpaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā taṇhā, taṇhāpaccayā upādānaṃ, upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော, သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ, ဝိညာဏပစ္စယာ နာမရူပံ, နာမရူပပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ, ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော, ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ, ဝေဒနာပစ္စယာ တဏ္ဟာ, တဏ္ဟာပစ္စယာ ဥပာဒာနံ, ဥပာဒာနပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
Avijjāpaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ, nāmarūpapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā taṇhā, taṇhāpaccayā upādānaṃ, upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော, သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ, ဝိညာဏပစ္စယာ နာမရူပံ, နာမရူပပစ္စယာ သဠာယတနံ, ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော, ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ, ဝေဒနာပစ္စယာ တဏ္ဟာ, တဏ္ဟာပစ္စယာ ဥပာဒာနံ, ဥပာဒာနပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
Avijjāpaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ, nāmarūpapaccayā saḷāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā taṇhā, taṇhāpaccayā upādānaṃ, upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
ပစ္စယစတုက္ကံ။
Paccayacatukkaṃ.
၂. ဟေတုစတုက္ကံ
2. Hetucatukkaṃ
၂၄၄. အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော အဝိဇ္ဇာဟေတုကော, သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ သင္ခာရဟေတုကံ, ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ ဝိညာဏဟေတုကံ, နာမပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ နာမဟေတုကံ, ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော ဆဋ္ဌာယတနဟေတုကော, ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ ဖသ္သဟေတုကာ, ဝေဒနာပစ္စယာ တဏ္ဟာ ဝေဒနာဟေတုကာ, တဏ္ဟာပစ္စယာ ဥပာဒာနံ တဏ္ဟာဟေတုကံ; ဥပာဒာနပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
244. Avijjāpaccayā saṅkhāro avijjāhetuko, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ saṅkhārahetukaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ viññāṇahetukaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ nāmahetukaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso chaṭṭhāyatanahetuko, phassapaccayā vedanā phassahetukā, vedanāpaccayā taṇhā vedanāhetukā, taṇhāpaccayā upādānaṃ taṇhāhetukaṃ; upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော အဝိဇ္ဇာဟေတုကော, သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ သင္ခာရဟေတုကံ, ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ ဝိညာဏဟေတုကံ, နာမပစ္စယာ ဖသ္သော နာမဟေတုကော, ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ ဖသ္သဟေတုကာ, ဝေဒနာပစ္စယာ တဏ္ဟာ ဝေဒနာဟေတုကာ, တဏ္ဟာပစ္စယာ ဥပာဒာနံ တဏ္ဟာဟေတုကံ; ဥပာဒာနပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
Avijjāpaccayā saṅkhāro avijjāhetuko, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ saṅkhārahetukaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ viññāṇahetukaṃ, nāmapaccayā phasso nāmahetuko, phassapaccayā vedanā phassahetukā, vedanāpaccayā taṇhā vedanāhetukā, taṇhāpaccayā upādānaṃ taṇhāhetukaṃ; upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော အဝိဇ္ဇာဟေတုကော, သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ သင္ခာရဟေတုကံ, ဝိညာဏပစ္စယာ နာမရူပံ ဝိညာဏဟေတုကံ , နာမရူပပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ နာမရူပဟေတုကံ, ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော ဆဋ္ဌာယတနဟေတုကော, ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ ဖသ္သဟေတုကာ, ဝေဒနာပစ္စယာ တဏ္ဟာ ဝေဒနာဟေတုကာ, တဏ္ဟာပစ္စယာ ဥပာဒာနံ တဏ္ဟာဟေတုကံ; ဥပာဒာနပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
Avijjāpaccayā saṅkhāro avijjāhetuko, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ saṅkhārahetukaṃ, viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ viññāṇahetukaṃ , nāmarūpapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ nāmarūpahetukaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso chaṭṭhāyatanahetuko, phassapaccayā vedanā phassahetukā, vedanāpaccayā taṇhā vedanāhetukā, taṇhāpaccayā upādānaṃ taṇhāhetukaṃ; upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော အဝိဇ္ဇာဟေတုကော, သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ သင္ခာရဟေတုကံ, ဝိညာဏပစ္စယာ နာမရူပံ ဝိညာဏဟေတုကံ, နာမရူပပစ္စယာ သဠာယတနံ နာမရူပဟေတုကံ, ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော ဆဋ္ဌာယတနဟေတုကော, ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ ဖသ္သဟေတုကာ, ဝေဒနာပစ္စယာ တဏ္ဟာ ဝေဒနာဟေတုကာ, တဏ္ဟာပစ္စယာ ဥပာဒာနံ တဏ္ဟာဟေတုကံ; ဥပာဒာနပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
Avijjāpaccayā saṅkhāro avijjāhetuko, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ saṅkhārahetukaṃ, viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ viññāṇahetukaṃ, nāmarūpapaccayā saḷāyatanaṃ nāmarūpahetukaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso chaṭṭhāyatanahetuko, phassapaccayā vedanā phassahetukā, vedanāpaccayā taṇhā vedanāhetukā, taṇhāpaccayā upādānaṃ taṇhāhetukaṃ; upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
ဟေတုစတုက္ကံ။
Hetucatukkaṃ.
၃. သမ္ပယုတ္တစတုက္ကံ
3. Sampayuttacatukkaṃ
၂၄၅. အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော အဝိဇ္ဇာသမ္ပယုတ္တော, သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ သင္ခာရသမ္ပယုတ္တံ, ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ ဝိညာဏသမ္ပယုတ္တံ, နာမပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ နာမသမ္ပယုတ္တံ, ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော ဆဋ္ဌာယတနသမ္ပယုတ္တော, ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ ဖသ္သသမ္ပယုတ္တာ, ဝေဒနာပစ္စယာ တဏ္ဟာ ဝေဒနာသမ္ပယုတ္တာ, တဏ္ဟာပစ္စယာ ဥပာဒာနံ တဏ္ဟာသမ္ပယုတ္တံ; ဥပာဒာနပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
245. Avijjāpaccayā saṅkhāro avijjāsampayutto, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ saṅkhārasampayuttaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ viññāṇasampayuttaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ nāmasampayuttaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso chaṭṭhāyatanasampayutto, phassapaccayā vedanā phassasampayuttā, vedanāpaccayā taṇhā vedanāsampayuttā, taṇhāpaccayā upādānaṃ taṇhāsampayuttaṃ; upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော အဝိဇ္ဇာသမ္ပယုတ္တော, သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ သင္ခာရသမ္ပယုတ္တံ, ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ ဝိညာဏသမ္ပယုတ္တံ , နာမပစ္စယာ ဖသ္သော နာမသမ္ပယုတ္တော, ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ ဖသ္သသမ္ပယုတ္တာ, ဝေဒနာပစ္စယာ တဏ္ဟာ ဝေဒနာသမ္ပယုတ္တာ, တဏ္ဟာပစ္စယာ ဥပာဒာနံ တဏ္ဟာသမ္ပယုတ္တံ; ဥပာဒာနပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
Avijjāpaccayā saṅkhāro avijjāsampayutto, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ saṅkhārasampayuttaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ viññāṇasampayuttaṃ , nāmapaccayā phasso nāmasampayutto, phassapaccayā vedanā phassasampayuttā, vedanāpaccayā taṇhā vedanāsampayuttā, taṇhāpaccayā upādānaṃ taṇhāsampayuttaṃ; upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော အဝိဇ္ဇာသမ္ပယုတ္တော, သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ သင္ခာရသမ္ပယုတ္တံ, ဝိညာဏပစ္စယာ နာမရူပံ ဝိညာဏသမ္ပယုတ္တံ နာမံ, နာမရူပပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ နာမရူပသမ္ပယုတ္တံ, ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော ဆဋ္ဌာယတနသမ္ပယုတ္တော, ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ ဖသ္သသမ္ပယုတ္တာ, ဝေဒနာပစ္စယာ တဏ္ဟာ ဝေဒနာသမ္ပယုတ္တာ, တဏ္ဟာပစ္စယာ ဥပာဒာနံ တဏ္ဟာသမ္ပယုတ္တံ; ဥပာဒာနပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
Avijjāpaccayā saṅkhāro avijjāsampayutto, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ saṅkhārasampayuttaṃ, viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ viññāṇasampayuttaṃ nāmaṃ, nāmarūpapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ nāmarūpasampayuttaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso chaṭṭhāyatanasampayutto, phassapaccayā vedanā phassasampayuttā, vedanāpaccayā taṇhā vedanāsampayuttā, taṇhāpaccayā upādānaṃ taṇhāsampayuttaṃ; upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော အဝိဇ္ဇာသမ္ပယုတ္တော, သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ သင္ခာရသမ္ပယုတ္တံ, ဝိညာဏပစ္စယာ နာမရူပံ ဝိညာဏသမ္ပယုတ္တံ နာမံ, နာမရူပပစ္စယာ သဠာယတနံ နာမသမ္ပယုတ္တံ ဆဋ္ဌာယတနံ, ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော ဆဋ္ဌာယတနသမ္ပယုတ္တော, ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ ဖသ္သသမ္ပယုတ္တာ, ဝေဒနာပစ္စယာ တဏ္ဟာ ဝေဒနာသမ္ပယုတ္တာ, တဏ္ဟာပစ္စယာ ဥပာဒာနံ ဥပာဒာနသမ္ပယုတ္တံ; ဥပာဒာနပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
Avijjāpaccayā saṅkhāro avijjāsampayutto, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ saṅkhārasampayuttaṃ, viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ viññāṇasampayuttaṃ nāmaṃ, nāmarūpapaccayā saḷāyatanaṃ nāmasampayuttaṃ chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso chaṭṭhāyatanasampayutto, phassapaccayā vedanā phassasampayuttā, vedanāpaccayā taṇhā vedanāsampayuttā, taṇhāpaccayā upādānaṃ upādānasampayuttaṃ; upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
သမ္ပယုတ္တစတုက္ကံ။
Sampayuttacatukkaṃ.
၄. အညမညစတုက္ကံ
4. Aññamaññacatukkaṃ
၂၄၆. အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော, သင္ခာရပစ္စယာပိ အဝိဇ္ဇာ; သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ, ဝိညာဏပစ္စယာပိ သင္ခာရော; ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ, နာမပစ္စယာပိ ဝိညာဏံ; နာမပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ, ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာပိ နာမံ; ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော, ဖသ္သပစ္စယာပိ ဆဋ္ဌာယတနံ; ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ, ဝေဒနာပစ္စယာပိ ဖသ္သော; ဝေဒနာပစ္စယာ တဏ္ဟာ, တဏ္ဟာပစ္စယာပိ ဝေဒနာ; တဏ္ဟာပစ္စယာ ဥပာဒာနံ, ဥပာဒာနပစ္စယာပိ တဏ္ဟာ; ဥပာဒာနပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
246. Avijjāpaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayāpi avijjā; saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayāpi saṅkhāro; viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayāpi viññāṇaṃ; nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayāpi nāmaṃ; chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayāpi chaṭṭhāyatanaṃ; phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayāpi phasso; vedanāpaccayā taṇhā, taṇhāpaccayāpi vedanā; taṇhāpaccayā upādānaṃ, upādānapaccayāpi taṇhā; upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော, သင္ခာရပစ္စယာပိ အဝိဇ္ဇာ; သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ, ဝိညာဏပစ္စယာပိ သင္ခာရော; ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ, နာမပစ္စယာပိ ဝိညာဏံ; နာမပစ္စယာ ဖသ္သော, ဖသ္သပစ္စယာပိ နာမံ; ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ, ဝေဒနာပစ္စယာပိ ဖသ္သော; ဝေဒနာပစ္စယာ တဏ္ဟာ, တဏ္ဟာပစ္စယာပိ ဝေဒနာ; တဏ္ဟာပစ္စယာ ဥပာဒာနံ, ဥပာဒာနပစ္စယာပိ တဏ္ဟာ; ဥပာဒာနပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
Avijjāpaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayāpi avijjā; saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayāpi saṅkhāro; viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayāpi viññāṇaṃ; nāmapaccayā phasso, phassapaccayāpi nāmaṃ; phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayāpi phasso; vedanāpaccayā taṇhā, taṇhāpaccayāpi vedanā; taṇhāpaccayā upādānaṃ, upādānapaccayāpi taṇhā; upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော, သင္ခာရပစ္စယာပိ အဝိဇ္ဇာ; သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ, ဝိညာဏပစ္စယာပိ သင္ခာရော; ဝိညာဏပစ္စယာ နာမရူပံ, နာမရူပပစ္စယာပိ ဝိညာဏံ; နာမရူပပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ, ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာပိ နာမရူပံ; ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော, ဖသ္သပစ္စယာပိ ဆဋ္ဌာယတနံ; ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ, ဝေဒနာပစ္စယာပိ ဖသ္သော; ဝေဒနာပစ္စယာ တဏ္ဟာ, တဏ္ဟာပစ္စယာပိ ဝေဒနာ; တဏ္ဟာပစ္စယာ ဥပာဒာနံ, ဥပာဒာနပစ္စယာပိ တဏ္ဟာ; ဥပာဒာနပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
Avijjāpaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayāpi avijjā; saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayāpi saṅkhāro; viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ, nāmarūpapaccayāpi viññāṇaṃ; nāmarūpapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayāpi nāmarūpaṃ; chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayāpi chaṭṭhāyatanaṃ; phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayāpi phasso; vedanāpaccayā taṇhā, taṇhāpaccayāpi vedanā; taṇhāpaccayā upādānaṃ, upādānapaccayāpi taṇhā; upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော, သင္ခာရပစ္စယာပိ အဝိဇ္ဇာ; သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ, ဝိညာဏပစ္စယာပိ သင္ခာရော; ဝိညာဏပစ္စယာ နာမရူပံ, နာမရူပပစ္စယာပိ ဝိညာဏံ; နာမရူပပစ္စယာ သဠာယတနံ, ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာပိ နာမရူပံ; ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော, ဖသ္သပစ္စယာပိ ဆဋ္ဌာယတနံ; ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ, ဝေဒနာပစ္စယာပိ ဖသ္သော; ဝေဒနာပစ္စယာ တဏ္ဟာ, တဏ္ဟာပစ္စယာပိ ဝေဒနာ; တဏ္ဟာပစ္စယာ ဥပာဒာနံ, ဥပာဒာနပစ္စယာပိ တဏ္ဟာ; ဥပာဒာနပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
Avijjāpaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayāpi avijjā; saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayāpi saṅkhāro; viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ, nāmarūpapaccayāpi viññāṇaṃ; nāmarūpapaccayā saḷāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayāpi nāmarūpaṃ; chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayāpi chaṭṭhāyatanaṃ; phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayāpi phasso; vedanāpaccayā taṇhā, taṇhāpaccayāpi vedanā; taṇhāpaccayā upādānaṃ, upādānapaccayāpi taṇhā; upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
အညမညစတုက္ကံ။
Aññamaññacatukkaṃ.
မာတိကာ
Mātikā
၂၄၇. သင္ခာရပစ္စယာ အဝိဇ္ဇာ။ပေ.။ ဝိညာဏပစ္စယာ အဝိဇ္ဇာ။ပေ.။ နာမပစ္စယာ အဝိဇ္ဇာ။ပေ.။ ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ အဝိဇ္ဇာ။ပေ.။ ဖသ္သပစ္စယာ အဝိဇ္ဇာ။ပေ.။ ဝေဒနာပစ္စယာ အဝိဇ္ဇာ။ပေ.။ တဏ္ဟာပစ္စယာ အဝိဇ္ဇာ။ပေ.။ ဥပာဒာနပစ္စယာ အဝိဇ္ဇာ။ပေ.။ အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော, သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ, ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ, နာမပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ, ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော, ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ, ဝေဒနာပစ္စယာ တဏ္ဟာ, တဏ္ဟာပစ္စယာ ဥပာဒာနံ, ဥပာဒာနပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
247. Saṅkhārapaccayā avijjā…pe… viññāṇapaccayā avijjā…pe… nāmapaccayā avijjā…pe… chaṭṭhāyatanapaccayā avijjā…pe… phassapaccayā avijjā…pe… vedanāpaccayā avijjā…pe… taṇhāpaccayā avijjā…pe… upādānapaccayā avijjā…pe… avijjāpaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā taṇhā, taṇhāpaccayā upādānaṃ, upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
မာတိကာ။
Mātikā.
၅. ပစ္စယစတုက္ကံ
5. Paccayacatukkaṃ
၂၄၈. ကတမေ ဓမ္မာ အကုသလာ? ယသ္မိံ သမယေ အကုသလံ စိတ္တံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ သောမနသ္သသဟဂတံ ဒိဋ္ဌိဂတသမ္ပယုတ္တံ ရူပာရမ္မဏံ ဝာ သဒ္ဒာရမ္မဏံ ဝာ ဂန္ဓာရမ္မဏံ ဝာ ရသာရမ္မဏံ ဝာ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာရမ္မဏံ ဝာ ဓမ္မာရမ္မဏံ ဝာ ယံ ယံ ဝာ ပနာရဗ္ဘ, တသ္မိံ သမယေ အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော, သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ, ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ, နာမပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ, ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော, ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ, ဝေဒနာပစ္စယာ တဏ္ဟာ, တဏ္ဟာပစ္စယာ ဥပာဒာနံ, ဥပာဒာနပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
248. Katame dhammā akusalā? Yasmiṃ samaye akusalaṃ cittaṃ uppannaṃ hoti somanassasahagataṃ diṭṭhigatasampayuttaṃ rūpārammaṇaṃ vā saddārammaṇaṃ vā gandhārammaṇaṃ vā rasārammaṇaṃ vā phoṭṭhabbārammaṇaṃ vā dhammārammaṇaṃ vā yaṃ yaṃ vā panārabbha, tasmiṃ samaye avijjāpaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā taṇhā, taṇhāpaccayā upādānaṃ, upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
၂၄၉. တတ္ထ ကတမာ အဝိဇ္ဇာ? ယံ အညာဏံ အဒသ္သနံ။ပေ.။ အဝိဇ္ဇာလင္ဂီ မောဟော အကုသလမူလံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘အဝိဇ္ဇာ’’။
249. Tattha katamā avijjā? Yaṃ aññāṇaṃ adassanaṃ…pe… avijjālaṅgī moho akusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjā’’.
တတ္ထ ကတမော အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော? ယာ စေတနာ သဉ္စေတနာ သဉ္စေတယိတတ္တံ 3 – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော’’။
Tattha katamo avijjāpaccayā saṅkhāro? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ 4 – ayaṃ vuccati ‘‘avijjāpaccayā saṅkhāro’’.
တတ္ထ ကတမံ သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ? ယံ စိတ္တံ မနော မာနသံ ဟဒယံ ပဏ္ဍရံ မနော မနာယတနံ မနိန္ဒ္ရိယံ ဝိညာဏံ ဝိညာဏက္ခန္ဓော တဇ္ဇာမနောဝိညာဏဓာတု – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ’’။
Tattha katamaṃ saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ hadayaṃ paṇḍaraṃ mano manāyatanaṃ manindriyaṃ viññāṇaṃ viññāṇakkhandho tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ’’.
တတ္ထ ကတမံ ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ? ဝေဒနာက္ခန္ဓော, သညာက္ခန္ဓော, သင္ခာရက္ခန္ဓော – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ’’။
Tattha katamaṃ viññāṇapaccayā nāmaṃ? Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – idaṃ vuccati ‘‘viññāṇapaccayā nāmaṃ’’.
တတ္ထ ကတမံ နာမပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ? ယံ စိတ္တံ မနော မာနသံ ဟဒယံ ပဏ္ဍရံ မနော မနာယတနံ မနိန္ဒ္ရိယံ ဝိညာဏံ ဝိညာဏက္ခန္ဓော တဇ္ဇာမနောဝိညာဏဓာတု – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘နာမပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ’’။
Tattha katamaṃ nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ hadayaṃ paṇḍaraṃ mano manāyatanaṃ manindriyaṃ viññāṇaṃ viññāṇakkhandho tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ’’.
တတ္ထ ကတမော ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော? ယော ဖသ္သော ဖုသနာ သမ္ဖုသနာ သမ္ဖုသိတတ္တံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော’’။
Tattha katamo chaṭṭhāyatanapaccayā phasso? Yo phasso phusanā samphusanā samphusitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘chaṭṭhāyatanapaccayā phasso’’.
တတ္ထ ကတမာ ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ? ယံ စေတသိကံ သာတံ စေတသိကံ သုခံ စေတောသမ္ဖသ္သဇံ သာတံ သုခံ ဝေဒယိတံ စေတောသမ္ဖသ္သဇာ သာတာ သုခာ ဝေဒနာ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ’’။
Tattha katamā phassapaccayā vedanā? Yaṃ cetasikaṃ sātaṃ cetasikaṃ sukhaṃ cetosamphassajaṃ sātaṃ sukhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā sātā sukhā vedanā – ayaṃ vuccati ‘‘phassapaccayā vedanā’’.
တတ္ထ ကတမာ ဝေဒနာပစ္စယာ တဏ္ဟာ? ယော ရာဂော သာရာဂော အနုနယော အနုရောဓော နန္ဒီ နန္ဒိရာဂော စိတ္တသ္သ သာရာဂော – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဝေဒနာပစ္စယာ တဏ္ဟာ’’။
Tattha katamā vedanāpaccayā taṇhā? Yo rāgo sārāgo anunayo anurodho nandī nandirāgo cittassa sārāgo – ayaṃ vuccati ‘‘vedanāpaccayā taṇhā’’.
တတ္ထ ကတမံ တဏ္ဟာပစ္စယာ ဥပာဒာနံ? ယာ ဒိဋ္ဌိ ဒိဋ္ဌိဂတံ ဒိဋ္ဌိဂဟနံ ဒိဋ္ဌိကန္တာရော ဒိဋ္ဌိဝိသူကာယိကံ ဒိဋ္ဌိဝိပ္ဖန္ဒိတံ ဒိဋ္ဌိသံယောဇနံ ဂာဟော ပတိဋ္ဌာဟော အဘိနိဝေသော ပရာမာသော ကုမ္မဂ္ဂော မိစ္ဆာပထော မိစ္ဆတ္တံ တိတ္ထာယတနံ ဝိပရိယာသဂ္ဂာဟော 5 – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘တဏ္ဟာပစ္စယာ ဥပာဒာနံ’’။
Tattha katamaṃ taṇhāpaccayā upādānaṃ? Yā diṭṭhi diṭṭhigataṃ diṭṭhigahanaṃ diṭṭhikantāro diṭṭhivisūkāyikaṃ diṭṭhivipphanditaṃ diṭṭhisaṃyojanaṃ gāho patiṭṭhāho abhiniveso parāmāso kummaggo micchāpatho micchattaṃ titthāyatanaṃ vipariyāsaggāho 6 – idaṃ vuccati ‘‘taṇhāpaccayā upādānaṃ’’.
တတ္ထ ကတမော ဥပာဒာနပစ္စယာ ဘဝော? ဌပေတ္ဝာ ဥပာဒာနံ, ဝေဒနာက္ခန္ဓော သညာက္ခန္ဓော သင္ခာရက္ခန္ဓော ဝိညာဏက္ခန္ဓော – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဥပာဒာနပစ္စယာ ဘဝော’’။
Tattha katamo upādānapaccayā bhavo? Ṭhapetvā upādānaṃ, vedanākkhandho saññākkhandho saṅkhārakkhandho viññāṇakkhandho – ayaṃ vuccati ‘‘upādānapaccayā bhavo’’.
တတ္ထ ကတမာ ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ? ယာ တေသံ တေသံ ဓမ္မာနံ ဇာတိ သဉ္ဇာတိ နိဗ္ဗတ္တိ အဘိနိဗ္ဗတ္တိ ပာတုဘာဝော – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ’’။
Tattha katamā bhavapaccayā jāti? Yā tesaṃ tesaṃ dhammānaṃ jāti sañjāti nibbatti abhinibbatti pātubhāvo – ayaṃ vuccati ‘‘bhavapaccayā jāti’’.
တတ္ထ ကတမံ ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ? အတ္ထိ ဇရာ, အတ္ထိ မရဏံ။ တတ္ထ ကတမာ ဇရာ? ယာ တေသံ တေသံ ဓမ္မာနံ ဇရာ ဇီရဏတာ အာယုနော သံဟာနိ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဇရာ’’။ တတ္ထ ကတမံ မရဏံ? ယော တေသံ တေသံ ဓမ္မာနံ ခယော ဝယော ဘေဒော ပရိဘေဒော အနိစ္စတာ အန္တရဓာနံ – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘မရဏံ’’။ ဣတိ အယဉ္စ ဇရာ, ဣဒဉ္စ မရဏံ။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ’’။
Tattha katamaṃ jātipaccayā jarāmaraṇaṃ? Atthi jarā, atthi maraṇaṃ. Tattha katamā jarā? Yā tesaṃ tesaṃ dhammānaṃ jarā jīraṇatā āyuno saṃhāni – ayaṃ vuccati ‘‘jarā’’. Tattha katamaṃ maraṇaṃ? Yo tesaṃ tesaṃ dhammānaṃ khayo vayo bhedo paribhedo aniccatā antaradhānaṃ – idaṃ vuccati ‘‘maraṇaṃ’’. Iti ayañca jarā, idañca maraṇaṃ. Idaṃ vuccati ‘‘jātipaccayā jarāmaraṇaṃ’’.
ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတီတိ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သင္ဂတိ ဟောတိ, သမာဂမော ဟောတိ, သမောဓာနံ ဟောတိ, ပာတုဘာဝော ဟောတိ။ တေန ဝုစ္စတိ ‘‘ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတီ’’တိ။
Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotīti. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa saṅgati hoti, samāgamo hoti, samodhānaṃ hoti, pātubhāvo hoti. Tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
၂၅၀. တသ္မိံ သမယေ အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော, သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ, ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ, နာမပစ္စယာ ဖသ္သော, ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ, ဝေဒနာပစ္စယာ တဏ္ဟာ, တဏ္ဟာပစ္စယာ ဥပာဒာနံ, ဥပာဒာနပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
250. Tasmiṃ samaye avijjāpaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā taṇhā, taṇhāpaccayā upādānaṃ, upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
၂၅၁. တတ္ထ ကတမာ အဝိဇ္ဇာ? ယံ အညာဏံ အဒသ္သနံ။ပေ.။ အဝိဇ္ဇာလင္ဂီ မောဟော အကုသလမူလံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘အဝိဇ္ဇာ’’။
251. Tattha katamā avijjā? Yaṃ aññāṇaṃ adassanaṃ…pe… avijjālaṅgī moho akusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjā’’.
တတ္ထ ကတမော အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော? ယာ စေတနာ သဉ္စေတနာ သဉ္စေတယိတတ္တံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော’’။
Tattha katamo avijjāpaccayā saṅkhāro? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjāpaccayā saṅkhāro’’.
တတ္ထ ကတမံ သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ? ယံ စိတ္တံ မနော မာနသံ။ပေ.။ တဇ္ဇာမနောဝိညာဏဓာတု – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ’’။
Tattha katamaṃ saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ’’.
တတ္ထ ကတမံ ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ? ဝေဒနာက္ခန္ဓော, သညာက္ခန္ဓော, သင္ခာရက္ခန္ဓော – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ’’။
Tattha katamaṃ viññāṇapaccayā nāmaṃ? Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – idaṃ vuccati ‘‘viññāṇapaccayā nāmaṃ’’.
နာမပစ္စယာ ဖသ္သောတိ။ တတ္ထ ကတမံ နာမံ? ဌပေတ္ဝာ ဖသ္သံ, ဝေဒနာက္ခန္ဓော သညာက္ခန္ဓော သင္ခာရက္ခန္ဓော ဝိညာဏက္ခန္ဓော – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘နာမံ’’။
Nāmapaccayā phassoti. Tattha katamaṃ nāmaṃ? Ṭhapetvā phassaṃ, vedanākkhandho saññākkhandho saṅkhārakkhandho viññāṇakkhandho – idaṃ vuccati ‘‘nāmaṃ’’.
တတ္ထ ကတမော နာမပစ္စယာ ဖသ္သော? ယော ဖသ္သော ဖုသနာ သမ္ဖုသနာ သမ္ဖုသိတတ္တံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘နာမပစ္စယာ ဖသ္သော’’။ပေ.။ တေန ဝုစ္စတိ ‘‘ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတီ’’တိ။
Tattha katamo nāmapaccayā phasso? Yo phasso phusanā samphusanā samphusitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘nāmapaccayā phasso’’…pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
တသ္မိံ သမယေ အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော, သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ, ဝိညာဏပစ္စယာ နာမရူပံ , နာမရူပပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ, ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော, ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ, ဝေဒနာပစ္စယာ တဏ္ဟာ, တဏ္ဟာပစ္စယာ ဥပာဒာနံ, ဥပာဒာနပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ , ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
Tasmiṃ samaye avijjāpaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ , nāmarūpapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā taṇhā, taṇhāpaccayā upādānaṃ, upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti , jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
၂၅၃. တတ္ထ ကတမာ အဝိဇ္ဇာ? ယံ အညာဏံ အဒသ္သနံ။ပေ.။ အဝိဇ္ဇာလင္ဂီ မောဟော အကုသလမူလံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘အဝိဇ္ဇာ’’။
253. Tattha katamā avijjā? Yaṃ aññāṇaṃ adassanaṃ…pe… avijjālaṅgī moho akusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjā’’.
တတ္ထ ကတမော အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော? ယာ စေတနာ သဉ္စေတနာ သဉ္စေတယိတတ္တံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော’’။
Tattha katamo avijjāpaccayā saṅkhāro? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjāpaccayā saṅkhāro’’.
တတ္ထ ကတမံ သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ? ယံ စိတ္တံ မနော မာနသံ။ပေ.။ တဇ္ဇာမနောဝိညာဏဓာတု – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ’’။
Tattha katamaṃ saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ’’.
တတ္ထ ကတမံ ဝိညာဏပစ္စယာ နာမရူပံ? အတ္ထိ နာမံ, အတ္ထိ ရူပံ။ တတ္ထ ကတမံ နာမံ? ဝေဒနာက္ခန္ဓော, သညာက္ခန္ဓော, သင္ခာရက္ခန္ဓော – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘နာမံ’’။ တတ္ထ ကတမံ ရူပံ? စက္ခာယတနသ္သ ဥပစယော, သောတာယတနသ္သ ဥပစယော, ဃာနာယတနသ္သ ဥပစယော, ဇိဝ္ဟာယတနသ္သ ဥပစယော, ကာယာယတနသ္သ ဥပစယော, ယံ ဝာ ပနညမ္ပိ အတ္ထိ ရူပံ စိတ္တဇံ စိတ္တဟေတုကံ စိတ္တသမုဋ္ဌာနံ – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘ရူပံ’’။ ဣတိ ဣဒဉ္စ နာမံ, ဣဒဉ္စ ရူပံ။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဝိညာဏပစ္စယာ နာမရူပံ’’။
Tattha katamaṃ viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ? Atthi nāmaṃ, atthi rūpaṃ. Tattha katamaṃ nāmaṃ? Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – idaṃ vuccati ‘‘nāmaṃ’’. Tattha katamaṃ rūpaṃ? Cakkhāyatanassa upacayo, sotāyatanassa upacayo, ghānāyatanassa upacayo, jivhāyatanassa upacayo, kāyāyatanassa upacayo, yaṃ vā panaññampi atthi rūpaṃ cittajaṃ cittahetukaṃ cittasamuṭṭhānaṃ – idaṃ vuccati ‘‘rūpaṃ’’. Iti idañca nāmaṃ, idañca rūpaṃ. Idaṃ vuccati ‘‘viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ’’.
နာမရူပပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနန္တိ။ အတ္ထိ နာမံ, အတ္ထိ ရူပံ။ တတ္ထ ကတမံ နာမံ? ဝေဒနာက္ခန္ဓော, သညာက္ခန္ဓော, သင္ခာရက္ခန္ဓော – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘နာမံ’’။ တတ္ထ ကတမံ ရူပံ? ယံ ရူပံ နိသ္သာယ မနောဝိညာဏဓာတု ဝတ္တတိ – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘ရူပံ’’။ ဣတိ ဣဒဉ္စ နာမံ, ဣဒဉ္စ ရူပံ။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘နာမရူပံ’’။
Nāmarūpapaccayā chaṭṭhāyatananti. Atthi nāmaṃ, atthi rūpaṃ. Tattha katamaṃ nāmaṃ? Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – idaṃ vuccati ‘‘nāmaṃ’’. Tattha katamaṃ rūpaṃ? Yaṃ rūpaṃ nissāya manoviññāṇadhātu vattati – idaṃ vuccati ‘‘rūpaṃ’’. Iti idañca nāmaṃ, idañca rūpaṃ. Idaṃ vuccati ‘‘nāmarūpaṃ’’.
တတ္ထ ကတမံ နာမရူပပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ? ယံ စိတ္တံ မနော မာနသံ။ပေ.။ တဇ္ဇာမနောဝိညာဏဓာတု – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘နာမရူပပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ’’။
Tattha katamaṃ nāmarūpapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘nāmarūpapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ’’.
တတ္ထ ကတမော ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော? ယော ဖသ္သော ဖုသနာ သမ္ဖုသနာ သမ္ဖုသိတတ္တံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော’’။ပေ.။ တေန ဝုစ္စတိ ‘‘ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတီ’’တိ။
Tattha katamo chaṭṭhāyatanapaccayā phasso? Yo phasso phusanā samphusanā samphusitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘chaṭṭhāyatanapaccayā phasso’’…pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
၂၅၄. တသ္မိံ သမယေ အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော, သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ, ဝိညာဏပစ္စယာ နာမရူပံ, နာမရူပပစ္စယာ သဠာယတနံ, ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော, ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ, ဝေဒနာပစ္စယာ တဏ္ဟာ, တဏ္ဟာပစ္စယာ ဥပာဒာနံ, ဥပာဒာနပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
254. Tasmiṃ samaye avijjāpaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ, nāmarūpapaccayā saḷāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā taṇhā, taṇhāpaccayā upādānaṃ, upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
၂၅၅. တတ္ထ ကတမာ အဝိဇ္ဇာ? ယံ အညာဏံ အဒသ္သနံ။ပေ.။ အဝိဇ္ဇာလင္ဂီ မောဟော အကုသလမူလံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘အဝိဇ္ဇာ’’။
255. Tattha katamā avijjā? Yaṃ aññāṇaṃ adassanaṃ…pe… avijjālaṅgī moho akusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjā’’.
တတ္ထ ကတမော အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော? ယာ စေတနာ သဉ္စေတနာ သဉ္စေတယိတတ္တံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော’’။
Tattha katamo avijjāpaccayā saṅkhāro? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjāpaccayā saṅkhāro’’.
တတ္ထ ကတမံ သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ? ယံ စိတ္တံ မနော မာနသံ။ပေ.။ တဇ္ဇာမနောဝိညာဏဓာတု – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ’’။
Tattha katamaṃ saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ’’.
တတ္ထ ကတမံ ဝိညာဏပစ္စယာ နာမရူပံ? အတ္ထိ နာမံ, အတ္ထိ ရူပံ။ တတ္ထ ကတမံ နာမံ? ဝေဒနာက္ခန္ဓော, သညာက္ခန္ဓော, သင္ခာရက္ခန္ဓော – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘နာမံ’’။ တတ္ထ ကတမံ ရူပံ? စက္ခာယတနသ္သ ဥပစယော, သောတာယတနသ္သ ဥပစယော, ဃာနာယတနသ္သ ဥပစယော, ဇိဝ္ဟာယတနသ္သ ဥပစယော, ကာယာယတနသ္သ ဥပစယော , ယံ ဝာ ပနညမ္ပိ အတ္ထိ ရူပံ စိတ္တဇံ စိတ္တဟေတုကံ စိတ္တသမုဋ္ဌာနံ – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘ရူပံ’’။ ဣတိ ဣဒဉ္စ နာမံ, ဣဒဉ္စ ရူပံ။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဝိညာဏပစ္စယာ နာမရူပံ’’။
Tattha katamaṃ viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ? Atthi nāmaṃ, atthi rūpaṃ. Tattha katamaṃ nāmaṃ? Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – idaṃ vuccati ‘‘nāmaṃ’’. Tattha katamaṃ rūpaṃ? Cakkhāyatanassa upacayo, sotāyatanassa upacayo, ghānāyatanassa upacayo, jivhāyatanassa upacayo, kāyāyatanassa upacayo , yaṃ vā panaññampi atthi rūpaṃ cittajaṃ cittahetukaṃ cittasamuṭṭhānaṃ – idaṃ vuccati ‘‘rūpaṃ’’. Iti idañca nāmaṃ, idañca rūpaṃ. Idaṃ vuccati ‘‘viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ’’.
နာမရူပပစ္စယာ သဠာယတနန္တိ။ အတ္ထိ နာမံ, အတ္ထိ ရူပံ။ တတ္ထ ကတမံ နာမံ? ဝေဒနာက္ခန္ဓော, သညာက္ခန္ဓော, သင္ခာရက္ခန္ဓော – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘နာမံ’’။ တတ္ထ ကတမံ ရူပံ? စတ္တာရော စ မဟာဘူတာ, ယဉ္စ ရူပံ နိသ္သာယ မနောဝိညာဏဓာတု ဝတ္တတိ – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘ရူပံ’’။ ဣတိ ဣဒဉ္စ နာမံ, ဣဒဉ္စ ရူပံ။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘နာမရူပံ’’။
Nāmarūpapaccayā saḷāyatananti. Atthi nāmaṃ, atthi rūpaṃ. Tattha katamaṃ nāmaṃ? Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – idaṃ vuccati ‘‘nāmaṃ’’. Tattha katamaṃ rūpaṃ? Cattāro ca mahābhūtā, yañca rūpaṃ nissāya manoviññāṇadhātu vattati – idaṃ vuccati ‘‘rūpaṃ’’. Iti idañca nāmaṃ, idañca rūpaṃ. Idaṃ vuccati ‘‘nāmarūpaṃ’’.
တတ္ထ ကတမံ နာမရူပပစ္စယာ သဠာယတနံ? စက္ခာယတနံ, သောတာယတနံ, ဃာနာယတနံ, ဇိဝ္ဟာယတနံ, ကာယာယတနံ, မနာယတနံ – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘နာမရူပပစ္စယာ သဠာယတနံ’’။
Tattha katamaṃ nāmarūpapaccayā saḷāyatanaṃ? Cakkhāyatanaṃ, sotāyatanaṃ, ghānāyatanaṃ, jivhāyatanaṃ, kāyāyatanaṃ, manāyatanaṃ – idaṃ vuccati ‘‘nāmarūpapaccayā saḷāyatanaṃ’’.
တတ္ထ ကတမော ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော? ယော ဖသ္သော ဖုသနာ သမ္ဖုသနာ သမ္ဖုသိတတ္တံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော’’။ပေ.။ တေန ဝုစ္စတိ ‘‘ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတီ’’တိ။
Tattha katamo chaṭṭhāyatanapaccayā phasso? Yo phasso phusanā samphusanā samphusitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘chaṭṭhāyatanapaccayā phasso’’…pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
ပစ္စယစတုက္ကံ။
Paccayacatukkaṃ.
၆. ဟေတုစတုက္ကံ
6. Hetucatukkaṃ
၂၅၆. တသ္မိံ သမယေ အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော အဝိဇ္ဇာဟေတုကော, သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ သင္ခာရဟေတုကံ, ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ ဝိညာဏဟေတုကံ, နာမပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ နာမဟေတုကံ, ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော ဆဋ္ဌာယတနဟေတုကော, ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ ဖသ္သဟေတုကာ, ဝေဒနာပစ္စယာ တဏ္ဟာ ဝေဒနာဟေတုကာ, တဏ္ဟာပစ္စယာ ဥပာဒာနံ တဏ္ဟာဟေတုကံ; ဥပာဒာနပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
256. Tasmiṃ samaye avijjāpaccayā saṅkhāro avijjāhetuko, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ saṅkhārahetukaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ viññāṇahetukaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ nāmahetukaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso chaṭṭhāyatanahetuko, phassapaccayā vedanā phassahetukā, vedanāpaccayā taṇhā vedanāhetukā, taṇhāpaccayā upādānaṃ taṇhāhetukaṃ; upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ . Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
၂၅၇. တတ္ထ ကတမာ အဝိဇ္ဇာ? ယံ အညာဏံ အဒသ္သနံ။ပေ.။ အဝိဇ္ဇာလင္ဂီ မောဟော အကုသလမူလံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘အဝိဇ္ဇာ’’။
257. Tattha katamā avijjā? Yaṃ aññāṇaṃ adassanaṃ…pe… avijjālaṅgī moho akusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjā’’.
တတ္ထ ကတမော အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော အဝိဇ္ဇာဟေတုကော? ယာ စေတနာ သဉ္စေတနာ သဉ္စေတယိတတ္တံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော အဝိဇ္ဇာဟေတုကော’’။
Tattha katamo avijjāpaccayā saṅkhāro avijjāhetuko? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjāpaccayā saṅkhāro avijjāhetuko’’.
တတ္ထ ကတမံ သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ သင္ခာရဟေတုကံ? ယံ စိတ္တံ မနော မာနသံ။ပေ.။ တဇ္ဇာမနောဝိညာဏဓာတု – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ သင္ခာရဟေတုကံ’’။
Tattha katamaṃ saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ saṅkhārahetukaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ saṅkhārahetukaṃ’’.
တတ္ထ ကတမံ ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ ဝိညာဏဟေတုကံ? ဝေဒနာက္ခန္ဓော, သညာက္ခန္ဓော, သင္ခာရက္ခန္ဓော – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ ဝိညာဏဟေတုကံ’’။
Tattha katamaṃ viññāṇapaccayā nāmaṃ viññāṇahetukaṃ? Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – idaṃ vuccati ‘‘viññāṇapaccayā nāmaṃ viññāṇahetukaṃ’’.
တတ္ထ ကတမံ နာမပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ နာမဟေတုကံ? ယံ စိတ္တံ မနော မာနသံ။ပေ.။ တဇ္ဇာမနောဝိညာဏဓာတု – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘နာမပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ နာမဟေတုကံ’’။
Tattha katamaṃ nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ nāmahetukaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ nāmahetukaṃ’’.
တတ္ထ ကတမော ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော ဆဋ္ဌာယတနဟေတုကော? ယော ဖသ္သော ဖုသနာ သမ္ဖုသနာ သမ္ဖုသိတတ္တံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော ဆဋ္ဌာယတနဟေတုကော’’။
Tattha katamo chaṭṭhāyatanapaccayā phasso chaṭṭhāyatanahetuko? Yo phasso phusanā samphusanā samphusitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘chaṭṭhāyatanapaccayā phasso chaṭṭhāyatanahetuko’’.
တတ္ထ ကတမာ ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ ဖသ္သဟေတုကာ? ယံ စေတသိကံ သာတံ စေတသိကံ သုခံ စေတောသမ္ဖသ္သဇံ သာတံ သုခံ ဝေဒယိတံ စေတောသမ္ဖသ္သဇာ သာတာ သုခာ ဝေဒနာ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ ဖသ္သဟေတုကာ’’။
Tattha katamā phassapaccayā vedanā phassahetukā? Yaṃ cetasikaṃ sātaṃ cetasikaṃ sukhaṃ cetosamphassajaṃ sātaṃ sukhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā sātā sukhā vedanā – ayaṃ vuccati ‘‘phassapaccayā vedanā phassahetukā’’.
တတ္ထ ကတမာ ဝေဒနာပစ္စယာ တဏ္ဟာ ဝေဒနာဟေတုကာ? ယော ရာဂော သာရာဂော။ပေ.။ စိတ္တသ္သ သာရာဂော – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဝေဒနာပစ္စယာ တဏ္ဟာ ဝေဒနာဟေတုကာ’’။
Tattha katamā vedanāpaccayā taṇhā vedanāhetukā? Yo rāgo sārāgo…pe… cittassa sārāgo – ayaṃ vuccati ‘‘vedanāpaccayā taṇhā vedanāhetukā’’.
တတ္ထ ကတမံ တဏ္ဟာပစ္စယာ ဥပာဒာနံ တဏ္ဟာဟေတုကံ? ယာ ဒိဋ္ဌိ ဒိဋ္ဌိဂတံ။ပေ.။ တိတ္ထာယတနံ ဝိပရိယာသဂ္ဂာဟော – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘တဏ္ဟာပစ္စယာ ဥပာဒာနံ တဏ္ဟာဟေတုကံ’’။ပေ.။ တေန ဝုစ္စတိ ‘‘ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ’’တိ။
Tattha katamaṃ taṇhāpaccayā upādānaṃ taṇhāhetukaṃ? Yā diṭṭhi diṭṭhigataṃ…pe… titthāyatanaṃ vipariyāsaggāho – idaṃ vuccati ‘‘taṇhāpaccayā upādānaṃ taṇhāhetukaṃ’’…pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti’’ti.
၂၅၈. တသ္မိံ သမယေ အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော အဝိဇ္ဇာဟေတုကော, သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ သင္ခာရဟေတုကံ, ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ ဝိညာဏဟေတုကံ, နာမပစ္စယာ ဖသ္သော နာမဟေတုကော, ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ ဖသ္သဟေတုကာ, ဝေဒနာပစ္စယာ တဏ္ဟာ ဝေဒနာဟေတုကာ, တဏ္ဟာပစ္စယာ ဥပာဒာနံ တဏ္ဟာဟေတုကံ; ဥပာဒာနပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
258. Tasmiṃ samaye avijjāpaccayā saṅkhāro avijjāhetuko, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ saṅkhārahetukaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ viññāṇahetukaṃ, nāmapaccayā phasso nāmahetuko, phassapaccayā vedanā phassahetukā, vedanāpaccayā taṇhā vedanāhetukā, taṇhāpaccayā upādānaṃ taṇhāhetukaṃ; upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
၂၅၉. တတ္ထ ကတမာ အဝိဇ္ဇာ? ယံ အညာဏံ အဒသ္သနံ။ပေ.။ အဝိဇ္ဇာလင္ဂီ မောဟော အကုသလမူလံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘အဝိဇ္ဇာ’’။
259. Tattha katamā avijjā? Yaṃ aññāṇaṃ adassanaṃ…pe… avijjālaṅgī moho akusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjā’’.
တတ္ထ ကတမော အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော အဝိဇ္ဇာဟေတုကော? ယာ စေတနာ သဉ္စေတနာ သဉ္စေတယိတတ္တံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော အဝိဇ္ဇာဟေတုကော’’။
Tattha katamo avijjāpaccayā saṅkhāro avijjāhetuko? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjāpaccayā saṅkhāro avijjāhetuko’’.
တတ္ထ ကတမံ သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ သင္ခာရဟေတုကံ? ယံ စိတ္တံ မနော မာနသံ။ပေ.။ တဇ္ဇာမနောဝိညာဏဓာတု – ဣဒံ ဝုစ္စတိ သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ သင္ခာရဟေတုကံ။
Tattha katamaṃ saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ saṅkhārahetukaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ saṅkhārahetukaṃ.
တတ္ထ ကတမံ ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ ဝိညာဏဟေတုကံ ? ဝေဒနာက္ခန္ဓော, သညာက္ခန္ဓော, သင္ခာရက္ခန္ဓော – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ ဝိညာဏဟေတုကံ’’။
Tattha katamaṃ viññāṇapaccayā nāmaṃ viññāṇahetukaṃ ? Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – idaṃ vuccati ‘‘viññāṇapaccayā nāmaṃ viññāṇahetukaṃ’’.
နာမပစ္စယာ ဖသ္သော နာမဟေတုကောတိ။ တတ္ထ ကတမံ နာမံ? ဌပေတ္ဝာ ဖသ္သံ, ဝေဒနာက္ခန္ဓော သညာက္ခန္ဓော သင္ခာရက္ခန္ဓော ဝိညာဏက္ခန္ဓော – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘နာမံ’’။
Nāmapaccayā phasso nāmahetukoti. Tattha katamaṃ nāmaṃ? Ṭhapetvā phassaṃ, vedanākkhandho saññākkhandho saṅkhārakkhandho viññāṇakkhandho – idaṃ vuccati ‘‘nāmaṃ’’.
တတ္ထ ကတမော နာမပစ္စယာ ဖသ္သော နာမဟေတုကော? ယော ဖသ္သော ဖုသနာ သမ္ဖုသနာ သမ္ဖုသိတတ္တံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘နာမပစ္စယာ ဖသ္သော နာမဟေတုကော’’။ပေ.။ တေန ဝုစ္စတိ ‘‘ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတီ’’တိ။
Tattha katamo nāmapaccayā phasso nāmahetuko? Yo phasso phusanā samphusanā samphusitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘nāmapaccayā phasso nāmahetuko’’…pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
၂၆၀. တသ္မိံ သမယေ အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော အဝိဇ္ဇာဟေတုကော, သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ သင္ခာရဟေတုကံ, ဝိညာဏပစ္စယာ နာမရူပံ ဝိညာဏဟေတုကံ, နာမရူပပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ နာမရူပဟေတုကံ, ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော ဆဋ္ဌာယတနဟေတုကော, ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ ဖသ္သဟေတုကာ, ဝေဒနာပစ္စယာ တဏ္ဟာ ဝေဒနာဟေတုကာ, တဏ္ဟာပစ္စယာ ဥပာဒာနံ တဏ္ဟာဟေတုကံ; ဥပာဒာနပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
260. Tasmiṃ samaye avijjāpaccayā saṅkhāro avijjāhetuko, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ saṅkhārahetukaṃ, viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ viññāṇahetukaṃ, nāmarūpapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ nāmarūpahetukaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso chaṭṭhāyatanahetuko, phassapaccayā vedanā phassahetukā, vedanāpaccayā taṇhā vedanāhetukā, taṇhāpaccayā upādānaṃ taṇhāhetukaṃ; upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
၂၆၁. တတ္ထ ကတမာ အဝိဇ္ဇာ? ယံ အညာဏံ အဒသ္သနံ။ပေ.။ အဝိဇ္ဇာလင္ဂီ မောဟော အကုသလမူလံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘အဝိဇ္ဇာ’’။
261. Tattha katamā avijjā? Yaṃ aññāṇaṃ adassanaṃ…pe… avijjālaṅgī moho akusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjā’’.
တတ္ထ ကတမော အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော အဝိဇ္ဇာဟေတုကော? ယာ စေတနာ သဉ္စေတနာ သဉ္စေတယိတတ္တံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော အဝိဇ္ဇာဟေတုကော’’။
Tattha katamo avijjāpaccayā saṅkhāro avijjāhetuko? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjāpaccayā saṅkhāro avijjāhetuko’’.
တတ္ထ ကတမံ သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ သင္ခာရဟေတုကံ? ယံ စိတ္တံ မနော မာနသံ။ပေ.။ တဇ္ဇာမနောဝိညာဏဓာတု – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ သင္ခာရဟေတုကံ’’။
Tattha katamaṃ saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ saṅkhārahetukaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ saṅkhārahetukaṃ’’.
တတ္ထ ကတမံ ဝိညာဏပစ္စယာ နာမရူပံ ဝိညာဏဟေတုကံ? အတ္ထိ နာမံ, အတ္ထိ ရူပံ။ တတ္ထ ကတမံ နာမံ? ဝေဒနာက္ခန္ဓော, သညာက္ခန္ဓော, သင္ခာရက္ခန္ဓော – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘နာမံ’’။ တတ္ထ ကတမံ ရူပံ? စက္ခာယတနသ္သ ဥပစယော, သောတာယတနသ္သ ဥပစယော, ဃာနာယတနသ္သ ဥပစယော, ဇိဝ္ဟာယတနသ္သ ဥပစယော, ကာယာယတနသ္သ ဥပစယော, ယံ ဝာ ပနညမ္ပိ အတ္ထိ ရူပံ စိတ္တဇံ စိတ္တဟေတုကံ စိတ္တသမုဋ္ဌာနံ – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘ရူပံ’’။ ဣတိ ဣဒဉ္စ နာမံ, ဣဒဉ္စ ရူပံ။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဝိညာဏပစ္စယာ နာမရူပံ ဝိညာဏဟေတုကံ’’။
Tattha katamaṃ viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ viññāṇahetukaṃ? Atthi nāmaṃ, atthi rūpaṃ. Tattha katamaṃ nāmaṃ? Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – idaṃ vuccati ‘‘nāmaṃ’’. Tattha katamaṃ rūpaṃ? Cakkhāyatanassa upacayo, sotāyatanassa upacayo, ghānāyatanassa upacayo, jivhāyatanassa upacayo, kāyāyatanassa upacayo, yaṃ vā panaññampi atthi rūpaṃ cittajaṃ cittahetukaṃ cittasamuṭṭhānaṃ – idaṃ vuccati ‘‘rūpaṃ’’. Iti idañca nāmaṃ, idañca rūpaṃ. Idaṃ vuccati ‘‘viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ viññāṇahetukaṃ’’.
နာမရူပပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ နာမရူပဟေတုကန္တိ။ အတ္ထိ နာမံ, အတ္ထိ ရူပံ။ တတ္ထ ကတမံ နာမံ? ဝေဒနာက္ခန္ဓော, သညာက္ခန္ဓော, သင္ခာရက္ခန္ဓော – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘နာမံ’’။ တတ္ထ ကတမံ ရူပံ? ယံ ရူပံ နိသ္သာယ မနောဝိညာဏဓာတု ဝတ္တတိ – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘ရူပံ’’။ ဣတိ ဣဒဉ္စ နာမံ, ဣဒဉ္စ ရူပံ။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘နာမရူပံ’’။
Nāmarūpapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ nāmarūpahetukanti. Atthi nāmaṃ, atthi rūpaṃ. Tattha katamaṃ nāmaṃ? Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – idaṃ vuccati ‘‘nāmaṃ’’. Tattha katamaṃ rūpaṃ? Yaṃ rūpaṃ nissāya manoviññāṇadhātu vattati – idaṃ vuccati ‘‘rūpaṃ’’. Iti idañca nāmaṃ, idañca rūpaṃ. Idaṃ vuccati ‘‘nāmarūpaṃ’’.
တတ္ထ ကတမံ နာမရူပပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ နာမရူပဟေတုကံ? ယံ စိတ္တံ မနော မာနသံ။ပေ.။ တဇ္ဇာမနောဝိညာဏဓာတု – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘နာမရူပပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ နာမရူပဟေတုကံ’’။
Tattha katamaṃ nāmarūpapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ nāmarūpahetukaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘nāmarūpapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ nāmarūpahetukaṃ’’.
တတ္ထ ကတမော ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော ဆဋ္ဌာယတနဟေတုကော? ယော ဖသ္သော ဖုသနာ သမ္ဖုသနာ သမ္ဖုသိတတ္တံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော ဆဋ္ဌာယတနဟေတုကော’’။ပေ.။ တေန ဝုစ္စတိ ‘‘ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတီ’’တိ။
Tattha katamo chaṭṭhāyatanapaccayā phasso chaṭṭhāyatanahetuko? Yo phasso phusanā samphusanā samphusitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘chaṭṭhāyatanapaccayā phasso chaṭṭhāyatanahetuko’’…pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
၂၆၂. တသ္မိံ သမယေ အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော အဝိဇ္ဇာဟေတုကော, သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ သင္ခာရဟေတုကံ ဝိညာဏပစ္စယာ နာမရူပံ ဝိညာဏဟေတုကံ, နာမရူပပစ္စယာ သဠာယတနံ နာမရူပဟေတုကံ , ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော ဆဋ္ဌာယတနဟေတုကော, ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ ဖသ္သဟေတုကာ, ဝေဒနာပစ္စယာ တဏ္ဟာ ဝေဒနာဟေတုကာ, တဏ္ဟာပစ္စယာ ဥပာဒာနံ တဏ္ဟာဟေတုကံ; ဥပာဒာနပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
262. Tasmiṃ samaye avijjāpaccayā saṅkhāro avijjāhetuko, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ saṅkhārahetukaṃ viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ viññāṇahetukaṃ, nāmarūpapaccayā saḷāyatanaṃ nāmarūpahetukaṃ , chaṭṭhāyatanapaccayā phasso chaṭṭhāyatanahetuko, phassapaccayā vedanā phassahetukā, vedanāpaccayā taṇhā vedanāhetukā, taṇhāpaccayā upādānaṃ taṇhāhetukaṃ; upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
၂၆၃. တတ္ထ ကတမာ အဝိဇ္ဇာ? ယံ အညာဏံ အဒသ္သနံ။ပေ.။ အဝိဇ္ဇာလင္ဂီ မောဟော အကုသလမူလံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘အဝိဇ္ဇာ’’။
263. Tattha katamā avijjā? Yaṃ aññāṇaṃ adassanaṃ…pe… avijjālaṅgī moho akusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjā’’.
တတ္ထ ကတမော အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော အဝိဇ္ဇာဟေတုကော? ယာ စေတနာ သဉ္စေတနာ သဉ္စေတယိတတ္တံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော အဝိဇ္ဇာဟေတုကော’’။
Tattha katamo avijjāpaccayā saṅkhāro avijjāhetuko? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjāpaccayā saṅkhāro avijjāhetuko’’.
တတ္ထ ကတမံ သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ သင္ခာရဟေတုကံ? ယံ စိတ္တံ မနော မာနသံ။ပေ.။ တဇ္ဇာမနောဝိညာဏဓာတု – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ သင္ခာရဟေတုကံ’’။
Tattha katamaṃ saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ saṅkhārahetukaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ saṅkhārahetukaṃ’’.
တတ္ထ ကတမံ ဝိညာဏပစ္စယာ နာမရူပံ ဝိညာဏဟေတုကံ? အတ္ထိ နာမံ, အတ္ထိ ရူပံ။ တတ္ထ ကတမံ နာမံ? ဝေဒနာက္ခန္ဓော, သညာက္ခန္ဓော, သင္ခာရက္ခန္ဓော – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘နာမံ’’။ တတ္ထ ကတမံ ရူပံ? စက္ခာယတနသ္သ ဥပစယော, သောတာယတနသ္သ ဥပစယော, ဃာနာယတနသ္သ ဥပစယော, ဇိဝ္ဟာယတနသ္သ ဥပစယော, ကာယာယတနသ္သ ဥပစယော, ယံ ဝာ ပနညမ္ပိ အတ္ထိ ရူပံ စိတ္တဇံ စိတ္တဟေတုကံ စိတ္တသမုဋ္ဌာနံ – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘ရူပံ’’။ ဣတိ ဣဒဉ္စ နာမံ, ဣဒဉ္စ ရူပံ။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဝိညာဏပစ္စယာ နာမရူပံ ဝိညာဏဟေတုကံ’’။
Tattha katamaṃ viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ viññāṇahetukaṃ? Atthi nāmaṃ, atthi rūpaṃ. Tattha katamaṃ nāmaṃ? Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – idaṃ vuccati ‘‘nāmaṃ’’. Tattha katamaṃ rūpaṃ? Cakkhāyatanassa upacayo, sotāyatanassa upacayo, ghānāyatanassa upacayo, jivhāyatanassa upacayo, kāyāyatanassa upacayo, yaṃ vā panaññampi atthi rūpaṃ cittajaṃ cittahetukaṃ cittasamuṭṭhānaṃ – idaṃ vuccati ‘‘rūpaṃ’’. Iti idañca nāmaṃ, idañca rūpaṃ. Idaṃ vuccati ‘‘viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ viññāṇahetukaṃ’’.
နာမရူပပစ္စယာ သဠာယတနံ နာမရူပဟေတုကန္တိ။ အတ္ထိ နာမံ, အတ္ထိ ရူပံ။ တတ္ထ ကတမံ နာမံ? ဝေဒနာက္ခန္ဓော , သညာက္ခန္ဓော, သင္ခာရက္ခန္ဓော – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘နာမံ’’။ တတ္ထ ကတမံ ရူပံ? စတ္တာရော စ မဟာဘူတာ, ယဉ္စ ရူပံ နိသ္သာယ မနောဝိညာဏဓာတု ဝတ္တတိ – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘ရူပံ’’။ ဣတိ ဣဒဉ္စ နာမံ, ဣဒဉ္စ ရူပံ။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘နာမရူပံ’’။
Nāmarūpapaccayā saḷāyatanaṃ nāmarūpahetukanti. Atthi nāmaṃ, atthi rūpaṃ. Tattha katamaṃ nāmaṃ? Vedanākkhandho , saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – idaṃ vuccati ‘‘nāmaṃ’’. Tattha katamaṃ rūpaṃ? Cattāro ca mahābhūtā, yañca rūpaṃ nissāya manoviññāṇadhātu vattati – idaṃ vuccati ‘‘rūpaṃ’’. Iti idañca nāmaṃ, idañca rūpaṃ. Idaṃ vuccati ‘‘nāmarūpaṃ’’.
တတ္ထ ကတမံ နာမရူပပစ္စယာ သဠာယတနံ နာမရူပဟေတုကံ? စက္ခာယတနံ , သောတာယတနံ, ဃာနာယတနံ , ဇိဝ္ဟာယတနံ, ကာယာယတနံ, မနာယတနံ – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘နာမရူပပစ္စယာ သဠာယတနံ နာမရူပဟေတုကံ’’။
Tattha katamaṃ nāmarūpapaccayā saḷāyatanaṃ nāmarūpahetukaṃ? Cakkhāyatanaṃ , sotāyatanaṃ, ghānāyatanaṃ , jivhāyatanaṃ, kāyāyatanaṃ, manāyatanaṃ – idaṃ vuccati ‘‘nāmarūpapaccayā saḷāyatanaṃ nāmarūpahetukaṃ’’.
တတ္ထ ကတမော ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော ဆဋ္ဌာယတနဟေတုကော? ယော ဖသ္သော ဖုသနာ သမ္ဖုသနာ သမ္ဖုသိတတ္တံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော ဆဋ္ဌာယတနဟေတုကော’’။
Tattha katamo chaṭṭhāyatanapaccayā phasso chaṭṭhāyatanahetuko? Yo phasso phusanā samphusanā samphusitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘chaṭṭhāyatanapaccayā phasso chaṭṭhāyatanahetuko’’.
တတ္ထ ကတမာ ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ ဖသ္သဟေတုကာ? ယံ စေတသိကံ သာတံ စေတသိကံ သုခံ စေတောသမ္ဖသ္သဇံ သာတံ သုခံ ဝေဒယိတံ စေတောသမ္ဖသ္သဇာ သာတာ သုခာ ဝေဒနာ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ ဖသ္သဟေတုကာ’’။
Tattha katamā phassapaccayā vedanā phassahetukā? Yaṃ cetasikaṃ sātaṃ cetasikaṃ sukhaṃ cetosamphassajaṃ sātaṃ sukhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā sātā sukhā vedanā – ayaṃ vuccati ‘‘phassapaccayā vedanā phassahetukā’’.
တတ္ထ ကတမာ ဝေဒနာပစ္စယာ တဏ္ဟာ ဝေဒနာဟေတုကာ? ယော ရာဂော သာရာဂော။ပေ.။ စိတ္တသ္သ သာရာဂော – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဝေဒနာပစ္စယာ တဏ္ဟာ ဝေဒနာဟေတုကာ’’။
Tattha katamā vedanāpaccayā taṇhā vedanāhetukā? Yo rāgo sārāgo…pe… cittassa sārāgo – ayaṃ vuccati ‘‘vedanāpaccayā taṇhā vedanāhetukā’’.
တတ္ထ ကတမံ တဏ္ဟာပစ္စယာ ဥပာဒာနံ တဏ္ဟာဟေတုကံ? ယာ ဒိဋ္ဌိ ဒိဋ္ဌိဂတံ။ပေ.။ တိတ္ထာယတနံ ဝိပရိယာသဂ္ဂာဟော – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘တဏ္ဟာပစ္စယာ ဥပာဒာနံ တဏ္ဟာဟေတုကံ’’။ပေ.။ တေန ဝုစ္စတိ ‘‘ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတီ’’တိ။
Tattha katamaṃ taṇhāpaccayā upādānaṃ taṇhāhetukaṃ? Yā diṭṭhi diṭṭhigataṃ…pe… titthāyatanaṃ vipariyāsaggāho – idaṃ vuccati ‘‘taṇhāpaccayā upādānaṃ taṇhāhetukaṃ’’…pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
ဟေတုစတုက္ကံ။
Hetucatukkaṃ.
၇. သမ္ပယုတ္တစတုက္ကံ
7. Sampayuttacatukkaṃ
တသ္မိံ သမယေ အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော အဝိဇ္ဇာသမ္ပယုတ္တော, သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ သင္ခာရသမ္ပယုတ္တံ, ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ ဝိညာဏသမ္ပယုတ္တံ, နာမပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ နာမသမ္ပယုတ္တံ, ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော ဆဋ္ဌာယတနသမ္ပယုတ္တော, ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ ဖသ္သသမ္ပယုတ္တာ, ဝေဒနာပစ္စယာ တဏ္ဟာ ဝေဒနာသမ္ပယုတ္တာ, တဏ္ဟာပစ္စယာ ဥပာဒာနံ တဏ္ဟာသမ္ပယုတ္တံ; ဥပာဒာနပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
Tasmiṃ samaye avijjāpaccayā saṅkhāro avijjāsampayutto, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ saṅkhārasampayuttaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ viññāṇasampayuttaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ nāmasampayuttaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso chaṭṭhāyatanasampayutto, phassapaccayā vedanā phassasampayuttā, vedanāpaccayā taṇhā vedanāsampayuttā, taṇhāpaccayā upādānaṃ taṇhāsampayuttaṃ; upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
၂၆၅. တတ္ထ ကတမာ အဝိဇ္ဇာ? ယံ အညာဏံ အဒသ္သနံ။ပေ.။ အဝိဇ္ဇာလင္ဂီ မောဟော အကုသလမူလံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘အဝိဇ္ဇာ’’။
265. Tattha katamā avijjā? Yaṃ aññāṇaṃ adassanaṃ…pe… avijjālaṅgī moho akusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjā’’.
တတ္ထ ကတမော အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော အဝိဇ္ဇာသမ္ပယုတ္တော? ယာ စေတနာ သဉ္စေတနာ သဉ္စေတယိတတ္တံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော အဝိဇ္ဇာသမ္ပယုတ္တော’’။
Tattha katamo avijjāpaccayā saṅkhāro avijjāsampayutto? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjāpaccayā saṅkhāro avijjāsampayutto’’.
တတ္ထ ကတမံ သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ သင္ခာရသမ္ပယုတ္တံ? ယံ စိတ္တံ မနော မာနသံ။ပေ.။ တဇ္ဇာမနောဝိညာဏဓာတု – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ သင္ခာရသမ္ပယုတ္တံ’’။
Tattha katamaṃ saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ saṅkhārasampayuttaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ saṅkhārasampayuttaṃ’’.
တတ္ထ ကတမံ ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ ဝိညာဏသမ္ပယုတ္တံ? ဝေဒနာက္ခန္ဓော, သညာက္ခန္ဓော, သင္ခာရက္ခန္ဓော – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ ဝိညာဏသမ္ပယုတ္တံ’’။
Tattha katamaṃ viññāṇapaccayā nāmaṃ viññāṇasampayuttaṃ? Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – idaṃ vuccati ‘‘viññāṇapaccayā nāmaṃ viññāṇasampayuttaṃ’’.
တတ္ထ ကတမံ နာမပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ နာမသမ္ပယုတ္တံ? ယံ စိတ္တံ မနော မာနသံ။ပေ.။ တဇ္ဇာမနောဝိညာဏဓာတု – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘နာမပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ နာမသမ္ပယုတ္တံ’’။
Tattha katamaṃ nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ nāmasampayuttaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ nāmasampayuttaṃ’’.
တတ္ထ ကတမော ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော ဆဋ္ဌာယတနသမ္ပယုတ္တော? ယော ဖသ္သော ဖုသနာ သမ္ဖုသနာ သမ္ဖုသိတတ္တံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော ဆဋ္ဌာယတနသမ္ပယုတ္တော’’။
Tattha katamo chaṭṭhāyatanapaccayā phasso chaṭṭhāyatanasampayutto? Yo phasso phusanā samphusanā samphusitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘chaṭṭhāyatanapaccayā phasso chaṭṭhāyatanasampayutto’’.
တတ္ထ ကတမာ ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ ဖသ္သသမ္ပယုတ္တာ? ယံ စေတသိကံ သာတံ စေတသိကံ သုခံ စေတောသမ္ဖသ္သဇံ သာတံ သုခံ ဝေဒယိတံ စေတောသမ္ဖသ္သဇာ သာတာ သုခာ ဝေဒနာ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ ဖသ္သသမ္ပယုတ္တာ’’။
Tattha katamā phassapaccayā vedanā phassasampayuttā? Yaṃ cetasikaṃ sātaṃ cetasikaṃ sukhaṃ cetosamphassajaṃ sātaṃ sukhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā sātā sukhā vedanā – ayaṃ vuccati ‘‘phassapaccayā vedanā phassasampayuttā’’.
တတ္ထ ကတမာ ဝေဒနာပစ္စယာ တဏ္ဟာ ဝေဒနာသမ္ပယုတ္တာ? ယော ရာဂော သာရာဂော။ပေ.။ စိတ္တသ္သ သာရာဂော – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဝေဒနာပစ္စယာ တဏ္ဟာ ဝေဒနာသမ္ပယုတ္တာ’’။
Tattha katamā vedanāpaccayā taṇhā vedanāsampayuttā? Yo rāgo sārāgo…pe… cittassa sārāgo – ayaṃ vuccati ‘‘vedanāpaccayā taṇhā vedanāsampayuttā’’.
တတ္ထ ကတမံ တဏ္ဟာပစ္စယာ ဥပာဒာနံ တဏ္ဟာသမ္ပယုတ္တံ? ယာ ဒိဋ္ဌိ ဒိဋ္ဌိဂတံ။ပေ.။ တိတ္ထာယတနံ ဝိပရိယာသဂ္ဂာဟော – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘တဏ္ဟာပစ္စယာ ဥပာဒာနံ တဏ္ဟာသမ္ပယုတ္တံ’’ ။ပေ.။ တေန ဝုစ္စတိ ‘‘ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတီ’’တိ။
Tattha katamaṃ taṇhāpaccayā upādānaṃ taṇhāsampayuttaṃ? Yā diṭṭhi diṭṭhigataṃ…pe… titthāyatanaṃ vipariyāsaggāho – idaṃ vuccati ‘‘taṇhāpaccayā upādānaṃ taṇhāsampayuttaṃ’’ …pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
၂၆၆. တသ္မိံ သမယေ အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော အဝိဇ္ဇာသမ္ပယုတ္တော, သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ သင္ခာရသမ္ပယုတ္တံ, ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ ဝိညာဏသမ္ပယုတ္တံ, နာမပစ္စယာ ဖသ္သော နာမသမ္ပယုတ္တော, ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ ဖသ္သသမ္ပယုတ္တာ , ဝေဒနာပစ္စယာ တဏ္ဟာ ဝေဒနာသမ္ပယုတ္တာ, တဏ္ဟာပစ္စယာ ဥပာဒာနံ တဏ္ဟာသမ္ပယုတ္တံ; ဥပာဒာနပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
266. Tasmiṃ samaye avijjāpaccayā saṅkhāro avijjāsampayutto, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ saṅkhārasampayuttaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ viññāṇasampayuttaṃ, nāmapaccayā phasso nāmasampayutto, phassapaccayā vedanā phassasampayuttā , vedanāpaccayā taṇhā vedanāsampayuttā, taṇhāpaccayā upādānaṃ taṇhāsampayuttaṃ; upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
၂၆၇. တတ္ထ ကတမာ အဝိဇ္ဇာ? ယံ အညာဏံ အဒသ္သနံ။ပေ.။ အဝိဇ္ဇာလင္ဂီ မောဟော အကုသလမူလံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘အဝိဇ္ဇာ’’။
267. Tattha katamā avijjā? Yaṃ aññāṇaṃ adassanaṃ…pe… avijjālaṅgī moho akusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjā’’.
တတ္ထ ကတမော အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော အဝိဇ္ဇာသမ္ပယုတ္တော? ယာ စေတနာ သဉ္စေတနာ သဉ္စေတယိတတ္တံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော အဝိဇ္ဇာသမ္ပယုတ္တော’’။
Tattha katamo avijjāpaccayā saṅkhāro avijjāsampayutto? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjāpaccayā saṅkhāro avijjāsampayutto’’.
တတ္ထ ကတမံ သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ သင္ခာရသမ္ပယုတ္တံ? ယံ စိတ္တံ မနော မာနသံ။ပေ.။ တဇ္ဇာမနောဝိညာဏဓာတု – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ သင္ခာရသမ္ပယုတ္တံ’’။
Tattha katamaṃ saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ saṅkhārasampayuttaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ saṅkhārasampayuttaṃ’’.
တတ္ထ ကတမံ ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ ဝိညာဏသမ္ပယုတ္တံ? ဝေဒနာက္ခန္ဓော, သညာက္ခန္ဓော, သင္ခာရက္ခန္ဓော – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ ဝိညာဏသမ္ပယုတ္တံ’’။
Tattha katamaṃ viññāṇapaccayā nāmaṃ viññāṇasampayuttaṃ? Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – idaṃ vuccati ‘‘viññāṇapaccayā nāmaṃ viññāṇasampayuttaṃ’’.
နာမပစ္စယာ ဖသ္သော နာမသမ္ပယုတ္တောတိ။ တတ္ထ ကတမံ နာမံ? ဌပေတ္ဝာ ဖသ္သံ, ဝေဒနာက္ခန္ဓော သညာက္ခန္ဓော သင္ခာရက္ခန္ဓော ဝိညာဏက္ခန္ဓော – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘နာမံ’’။
Nāmapaccayā phasso nāmasampayuttoti. Tattha katamaṃ nāmaṃ? Ṭhapetvā phassaṃ, vedanākkhandho saññākkhandho saṅkhārakkhandho viññāṇakkhandho – idaṃ vuccati ‘‘nāmaṃ’’.
တတ္ထ ကတမော နာမပစ္စယာ ဖသ္သော နာမသမ္ပယုတ္တော? ယော ဖသ္သော ဖုသနာ သမ္ဖုသနာ သမ္ဖုသိတတ္တံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘နာမပစ္စယာ ဖသ္သော နာမသမ္ပယုတ္တော’’။ပေ.။ တေန ဝုစ္စတိ ‘‘ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတီ’’တိ။
Tattha katamo nāmapaccayā phasso nāmasampayutto? Yo phasso phusanā samphusanā samphusitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘nāmapaccayā phasso nāmasampayutto’’…pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
၂၆၈. တသ္မိံ သမယေ အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော အဝိဇ္ဇာသမ္ပယုတ္တော, သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ သင္ခာရသမ္ပယုတ္တံ, ဝိညာဏပစ္စယာ နာမရူပံ ဝိညာဏသမ္ပယုတ္တံ နာမံ, နာမရူပပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ နာမသမ္ပယုတ္တံ, ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော ဆဋ္ဌာယတနသမ္ပယုတ္တော, ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ ဖသ္သသမ္ပယုတ္တာ, ဝေဒနာပစ္စယာ တဏ္ဟာ ဝေဒနာသမ္ပယုတ္တာ, တဏ္ဟာပစ္စယာ ဥပာဒာနံ တဏ္ဟာသမ္ပယုတ္တံ; ဥပာဒာနပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
268. Tasmiṃ samaye avijjāpaccayā saṅkhāro avijjāsampayutto, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ saṅkhārasampayuttaṃ, viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ viññāṇasampayuttaṃ nāmaṃ, nāmarūpapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ nāmasampayuttaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso chaṭṭhāyatanasampayutto, phassapaccayā vedanā phassasampayuttā, vedanāpaccayā taṇhā vedanāsampayuttā, taṇhāpaccayā upādānaṃ taṇhāsampayuttaṃ; upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
၂၆၉. တတ္ထ ကတမာ အဝိဇ္ဇာ? ယံ အညာဏံ အဒသ္သနံ။ပေ.။ အဝိဇ္ဇာလင္ဂီ မောဟော အကုသလမူလံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘အဝိဇ္ဇာ’’။
269. Tattha katamā avijjā? Yaṃ aññāṇaṃ adassanaṃ…pe… avijjālaṅgī moho akusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjā’’.
တတ္ထ ကတမော အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော အဝိဇ္ဇာသမ္ပယုတ္တော? ယာ စေတနာ သဉ္စေတနာ သဉ္စေတယိတတ္တံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော အဝိဇ္ဇာသမ္ပယုတ္တော’’။
Tattha katamo avijjāpaccayā saṅkhāro avijjāsampayutto? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjāpaccayā saṅkhāro avijjāsampayutto’’.
တတ္ထ ကတမံ သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ သင္ခာရသမ္ပယုတ္တံ? ယံ စိတ္တံ မနော မာနသံ ။ပေ.။ တဇ္ဇာမနောဝိညာဏဓာတု – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ သင္ခာရသမ္ပယုတ္တံ’’။
Tattha katamaṃ saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ saṅkhārasampayuttaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ …pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ saṅkhārasampayuttaṃ’’.
တတ္ထ ကတမံ ဝိညာဏပစ္စယာ နာမရူပံ ဝိညာဏသမ္ပယုတ္တံ နာမံ? အတ္ထိ နာမံ, အတ္ထိ ရူပံ။ တတ္ထ ကတမံ နာမံ? ဝေဒနာက္ခန္ဓော, သညာက္ခန္ဓော, သင္ခာရက္ခန္ဓော – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘နာမံ’’။ တတ္ထ ကတမံ ရူပံ? စက္ခာယတနသ္သ ဥပစယော, သောတာယတနသ္သ ဥပစယော, ဃာနာယတနသ္သ ဥပစယော, ဇိဝ္ဟာယတနသ္သ ဥပစယော, ကာယာယတနသ္သ ဥပစယော, ယံ ဝာ ပနညမ္ပိ အတ္ထိ ရူပံ စိတ္တဇံ စိတ္တဟေတုကံ စိတ္တသမုဋ္ဌာနံ – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘ရူပံ’’။ ဣတိ ဣဒဉ္စ နာမံ, ဣဒဉ္စ ရူပံ။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဝိညာဏပစ္စယာ နာမရူပံ ဝိညာဏသမ္ပယုတ္တံ နာမံ’’။
Tattha katamaṃ viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ viññāṇasampayuttaṃ nāmaṃ? Atthi nāmaṃ, atthi rūpaṃ. Tattha katamaṃ nāmaṃ? Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – idaṃ vuccati ‘‘nāmaṃ’’. Tattha katamaṃ rūpaṃ? Cakkhāyatanassa upacayo, sotāyatanassa upacayo, ghānāyatanassa upacayo, jivhāyatanassa upacayo, kāyāyatanassa upacayo, yaṃ vā panaññampi atthi rūpaṃ cittajaṃ cittahetukaṃ cittasamuṭṭhānaṃ – idaṃ vuccati ‘‘rūpaṃ’’. Iti idañca nāmaṃ, idañca rūpaṃ. Idaṃ vuccati ‘‘viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ viññāṇasampayuttaṃ nāmaṃ’’.
နာမရူပပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ နာမသမ္ပယုတ္တန္တိ။ အတ္ထိ နာမံ, အတ္ထိ ရူပံ။ တတ္ထ ကတမံ နာမံ? ဝေဒနာက္ခန္ဓော, သညာက္ခန္ဓော, သင္ခာရက္ခန္ဓော – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘နာမံ’’။ တတ္ထ ကတမံ ရူပံ? ယံ ရူပံ နိသ္သာယ မနောဝိညာဏဓာတု ဝတ္တတိ – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘ရူပံ’’။ ဣတိ ဣဒဉ္စ နာမံ, ဣဒဉ္စ ရူပံ။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘နာမရူပံ’’။
Nāmarūpapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ nāmasampayuttanti. Atthi nāmaṃ, atthi rūpaṃ. Tattha katamaṃ nāmaṃ? Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – idaṃ vuccati ‘‘nāmaṃ’’. Tattha katamaṃ rūpaṃ? Yaṃ rūpaṃ nissāya manoviññāṇadhātu vattati – idaṃ vuccati ‘‘rūpaṃ’’. Iti idañca nāmaṃ, idañca rūpaṃ. Idaṃ vuccati ‘‘nāmarūpaṃ’’.
တတ္ထ ကတမံ နာမရူပပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ နာမသမ္ပယုတ္တံ? ယံ စိတ္တံ မနော မာနသံ။ပေ.။ တဇ္ဇာမနောဝိညာဏဓာတု – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘နာမရူပပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ နာမသမ္ပယုတ္တံ’’။
Tattha katamaṃ nāmarūpapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ nāmasampayuttaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘nāmarūpapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ nāmasampayuttaṃ’’.
တတ္ထ ကတမော ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော ဆဋ္ဌာယတနသမ္ပယုတ္တော? ယော ဖသ္သော ဖုသနာ သမ္ဖုသနာ သမ္ဖုသိတတ္တံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော ဆဋ္ဌာယတနသမ္ပယုတ္တော’’။ပေ.။ တေန ဝုစ္စတိ ‘‘ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတီ’’တိ။
Tattha katamo chaṭṭhāyatanapaccayā phasso chaṭṭhāyatanasampayutto? Yo phasso phusanā samphusanā samphusitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘chaṭṭhāyatanapaccayā phasso chaṭṭhāyatanasampayutto’’…pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
၂၇၀. တသ္မိံ သမယေ အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော အဝိဇ္ဇာသမ္ပယုတ္တော, သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ သင္ခာရသမ္ပယုတ္တံ, ဝိညာဏပစ္စယာ နာမရူပံ ဝိညာဏသမ္ပယုတ္တံ နာမံ, နာမရူပပစ္စယာ သဠာယတနံ နာမသမ္ပယုတ္တံ ဆဋ္ဌာယတနံ, ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော ဆဋ္ဌာယတနသမ္ပယုတ္တော, ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ ဖသ္သသမ္ပယုတ္တာ, ဝေဒနာပစ္စယာ တဏ္ဟာ ဝေဒနာသမ္ပယုတ္တာ, တဏ္ဟာပစ္စယာ ဥပာဒာနံ တဏ္ဟာသမ္ပယုတ္တံ; ဥပာဒာနပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
270. Tasmiṃ samaye avijjāpaccayā saṅkhāro avijjāsampayutto, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ saṅkhārasampayuttaṃ, viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ viññāṇasampayuttaṃ nāmaṃ, nāmarūpapaccayā saḷāyatanaṃ nāmasampayuttaṃ chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso chaṭṭhāyatanasampayutto, phassapaccayā vedanā phassasampayuttā, vedanāpaccayā taṇhā vedanāsampayuttā, taṇhāpaccayā upādānaṃ taṇhāsampayuttaṃ; upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
၂၇၁. တတ္ထ ကတမာ အဝိဇ္ဇာ? ယံ အညာဏံ အဒသ္သနံ။ပေ.။ အဝိဇ္ဇာလင္ဂီ မောဟော အကုသလမူလံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘အဝိဇ္ဇာ’’။
271. Tattha katamā avijjā? Yaṃ aññāṇaṃ adassanaṃ…pe… avijjālaṅgī moho akusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjā’’.
တတ္ထ ကတမော အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော အဝိဇ္ဇာသမ္ပယုတ္တော? ယာ စေတနာ သဉ္စေတနာ သဉ္စေတယိတတ္တံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော အဝိဇ္ဇာသမ္ပယုတ္တော’’။
Tattha katamo avijjāpaccayā saṅkhāro avijjāsampayutto? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjāpaccayā saṅkhāro avijjāsampayutto’’.
တတ္ထ ကတမံ သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ သင္ခာရသမ္ပယုတ္တံ? ယံ စိတ္တံ မနော မာနသံ။ပေ.။ တဇ္ဇာမနောဝိညာဏဓာတု – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ သင္ခာရသမ္ပယုတ္တံ’’။
Tattha katamaṃ saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ saṅkhārasampayuttaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ saṅkhārasampayuttaṃ’’.
တတ္ထ ကတမံ ဝိညာဏပစ္စယာ နာမရူပံ ဝိညာဏသမ္ပယုတ္တံ နာမံ? အတ္ထိ နာမံ, အတ္ထိ ရူပံ။ တတ္ထ ကတမံ နာမံ? ဝေဒနာက္ခန္ဓော, သညာက္ခန္ဓော, သင္ခာရက္ခန္ဓော – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘နာမံ’’။ တတ္ထ ကတမံ ရူပံ? စက္ခာယတနသ္သ ဥပစယော, သောတာယတနသ္သ ဥပစယော, ဃာနာယတနသ္သ ဥပစယော, ဇိဝ္ဟာယတနသ္သ ဥပစယော, ကာယာယတနသ္သ ဥပစယော, ယံ ဝာ ပနညမ္ပိ အတ္ထိ ရူပံ စိတ္တဇံ စိတ္တဟေတုကံ စိတ္တသမုဋ္ဌာနံ – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘ရူပံ’’။ ဣတိ ဣဒဉ္စ နာမံ, ဣဒဉ္စ ရူပံ။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဝိညာဏပစ္စယာ နာမရူပံ ဝိညာဏသမ္ပယုတ္တံ နာမံ’’။
Tattha katamaṃ viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ viññāṇasampayuttaṃ nāmaṃ? Atthi nāmaṃ, atthi rūpaṃ. Tattha katamaṃ nāmaṃ? Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – idaṃ vuccati ‘‘nāmaṃ’’. Tattha katamaṃ rūpaṃ? Cakkhāyatanassa upacayo, sotāyatanassa upacayo, ghānāyatanassa upacayo, jivhāyatanassa upacayo, kāyāyatanassa upacayo, yaṃ vā panaññampi atthi rūpaṃ cittajaṃ cittahetukaṃ cittasamuṭṭhānaṃ – idaṃ vuccati ‘‘rūpaṃ’’. Iti idañca nāmaṃ, idañca rūpaṃ. Idaṃ vuccati ‘‘viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ viññāṇasampayuttaṃ nāmaṃ’’.
နာမရူပပစ္စယာ သဠာယတနံ နာမသမ္ပယုတ္တံ ဆဋ္ဌာယတနန္တိ။ အတ္ထိ နာမံ, အတ္ထိ ရူပံ။ တတ္ထ ကတမံ နာမံ? ဝေဒနာက္ခန္ဓော, သညာက္ခန္ဓော, သင္ခာရက္ခန္ဓော – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘နာမံ’’။ တတ္ထ ကတမံ ရူပံ? စတ္တာရော စ မဟာဘူတာ, ယဉ္စ ရူပံ နိသ္သာယ မနောဝိညာဏဓာတု ဝတ္တတိ – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘ရူပံ’’။ ဣတိ ဣဒဉ္စ နာမံ, ဣဒဉ္စ ရူပံ။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘နာမရူပံ’’။
Nāmarūpapaccayā saḷāyatanaṃ nāmasampayuttaṃ chaṭṭhāyatananti. Atthi nāmaṃ, atthi rūpaṃ. Tattha katamaṃ nāmaṃ? Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – idaṃ vuccati ‘‘nāmaṃ’’. Tattha katamaṃ rūpaṃ? Cattāro ca mahābhūtā, yañca rūpaṃ nissāya manoviññāṇadhātu vattati – idaṃ vuccati ‘‘rūpaṃ’’. Iti idañca nāmaṃ, idañca rūpaṃ. Idaṃ vuccati ‘‘nāmarūpaṃ’’.
တတ္ထ ကတမံ နာမရူပပစ္စယာ သဠာယတနံ နာမသမ္ပယုတ္တံ ဆဋ္ဌာယတနံ? စက္ခာယတနံ, သောတာယတနံ, ဃာနာယတနံ, ဇိဝ္ဟာယတနံ, ကာယာယတနံ, မနာယတနံ – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘နာမရူပပစ္စယာ သဠာယတနံ နာမသမ္ပယုတ္တံ ဆဋ္ဌာယတနံ’’။
Tattha katamaṃ nāmarūpapaccayā saḷāyatanaṃ nāmasampayuttaṃ chaṭṭhāyatanaṃ? Cakkhāyatanaṃ, sotāyatanaṃ, ghānāyatanaṃ, jivhāyatanaṃ, kāyāyatanaṃ, manāyatanaṃ – idaṃ vuccati ‘‘nāmarūpapaccayā saḷāyatanaṃ nāmasampayuttaṃ chaṭṭhāyatanaṃ’’.
တတ္ထ ကတမော ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော ဆဋ္ဌာယတနသမ္ပယုတ္တော? ယော ဖသ္သော ဖုသနာ သမ္ဖုသနာ သမ္ဖုသိတတ္တံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော ဆဋ္ဌာယတနသမ္ပယုတ္တော’’။ပေ.။ တေန ဝုစ္စတိ ‘‘ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတီ’’တိ။
Tattha katamo chaṭṭhāyatanapaccayā phasso chaṭṭhāyatanasampayutto? Yo phasso phusanā samphusanā samphusitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘chaṭṭhāyatanapaccayā phasso chaṭṭhāyatanasampayutto’’…pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
သမ္ပယုတ္တစတုက္ကံ။
Sampayuttacatukkaṃ.
၈. အညမညစတုက္ကံ
8. Aññamaññacatukkaṃ
၂၇၂. တသ္မိံ သမယေ အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော, သင္ခာရပစ္စယာပိ အဝိဇ္ဇာ; သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ, ဝိညာဏပစ္စယာပိ သင္ခာရော; ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ, နာမပစ္စယာပိ ဝိညာဏံ; နာမပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ, ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာပိ နာမံ; ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော, ဖသ္သပစ္စယာပိ ဆဋ္ဌာယတနံ; ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ, ဝေဒနာပစ္စယာပိ ဖသ္သော; ဝေဒနာပစ္စယာ တဏ္ဟာ, တဏ္ဟာပစ္စယာပိ ဝေဒနာ; တဏ္ဟာပစ္စယာ ဥပာဒာနံ, ဥပာဒာနပစ္စယာပိ တဏ္ဟာ; ဥပာဒာနပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
272. Tasmiṃ samaye avijjāpaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayāpi avijjā; saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayāpi saṅkhāro; viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayāpi viññāṇaṃ; nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayāpi nāmaṃ; chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayāpi chaṭṭhāyatanaṃ; phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayāpi phasso; vedanāpaccayā taṇhā, taṇhāpaccayāpi vedanā; taṇhāpaccayā upādānaṃ, upādānapaccayāpi taṇhā; upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
၂၇၃. တတ္ထ ကတမာ အဝိဇ္ဇာ? ယံ အညာဏံ အဒသ္သနံ။ပေ.။ အဝိဇ္ဇာလင္ဂီ မောဟော အကုသလမူလံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘အဝိဇ္ဇာ’’။
273. Tattha katamā avijjā? Yaṃ aññāṇaṃ adassanaṃ…pe… avijjālaṅgī moho akusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjā’’.
တတ္ထ ကတမော အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော? ယာ စေတနာ သဉ္စေတနာ သဉ္စေတယိတတ္တံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော’’။
Tattha katamo avijjāpaccayā saṅkhāro? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjāpaccayā saṅkhāro’’.
တတ္ထ ကတမာ သင္ခာရပစ္စယာပိ အဝိဇ္ဇာ? ယံ အညာဏံ အဒသ္သနံ။ပေ.။ အဝိဇ္ဇာလင္ဂီ မောဟော အကုသလမူလံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘သင္ခာရပစ္စယာပိ အဝိဇ္ဇာ’’။
Tattha katamā saṅkhārapaccayāpi avijjā? Yaṃ aññāṇaṃ adassanaṃ…pe… avijjālaṅgī moho akusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘saṅkhārapaccayāpi avijjā’’.
တတ္ထ ကတမံ သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ? ယံ စိတ္တံ မနော မာနသံ။ပေ.။ တဇ္ဇာမနောဝိညာဏဓာတု – ဣဒံ ဝုစ္စတိ သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ။
Tattha katamaṃ saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ.
တတ္ထ ကတမော ဝိညာဏပစ္စယာပိ သင္ခာရော? ယာ စေတနာ သဉ္စေတနာ သဉ္စေတယိတတ္တံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဝိညာဏပစ္စယာပိ သင္ခာရော’’။
Tattha katamo viññāṇapaccayāpi saṅkhāro? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘viññāṇapaccayāpi saṅkhāro’’.
တတ္ထ ကတမံ ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ? ဝေဒနာက္ခန္ဓော, သညာက္ခန္ဓော, သင္ခာရက္ခန္ဓော – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ’’။
Tattha katamaṃ viññāṇapaccayā nāmaṃ? Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – idaṃ vuccati ‘‘viññāṇapaccayā nāmaṃ’’.
တတ္ထ ကတမံ နာမပစ္စယာပိ ဝိညာဏံ? ယံ စိတ္တံ မနော မာနသံ။ပေ.။ တဇ္ဇာမနောဝိညာဏဓာတု – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘နာမပစ္စယာပိ ဝိညာဏံ’’။
Tattha katamaṃ nāmapaccayāpi viññāṇaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘nāmapaccayāpi viññāṇaṃ’’.
တတ္ထ ကတမံ နာမပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ? ယံ စိတ္တံ မနော မာနသံ။ပေ.။ တဇ္ဇာမနောဝိညာဏဓာတု – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘နာမပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ’’။
Tattha katamaṃ nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ’’.
တတ္ထ ကတမံ ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာပိ နာမံ? ဝေဒနာက္ခန္ဓော , သညာက္ခန္ဓော, သင္ခာရက္ခန္ဓော – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာပိ နာမံ’’။
Tattha katamaṃ chaṭṭhāyatanapaccayāpi nāmaṃ? Vedanākkhandho , saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – idaṃ vuccati ‘‘chaṭṭhāyatanapaccayāpi nāmaṃ’’.
တတ္ထ ကတမော ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော? ယော ဖသ္သော ဖုသနာ သမ္ဖုသနာ သမ္ဖုသိတတ္တံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော’’။
Tattha katamo chaṭṭhāyatanapaccayā phasso? Yo phasso phusanā samphusanā samphusitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘chaṭṭhāyatanapaccayā phasso’’.
တတ္ထ ကတမံ ဖသ္သပစ္စယာပိ ဆဋ္ဌာယတနံ? ယံ စိတ္တံ မနော မာနသံ။ပေ.။ တဇ္ဇာမနောဝိညာဏဓာတု – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဖသ္သပစ္စယာပိ ဆဋ္ဌာယတနံ’’။
Tattha katamaṃ phassapaccayāpi chaṭṭhāyatanaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘phassapaccayāpi chaṭṭhāyatanaṃ’’.
တတ္ထ ကတမာ ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ? ယံ စေတသိကံ သာတံ စေတသိကံ သုခံ စေတောသမ္ဖသ္သဇံ သာတံ သုခံ ဝေဒယိတံ စေတောသမ္ဖသ္သဇာ သာတာ သုခာ ဝေဒနာ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ’’။
Tattha katamā phassapaccayā vedanā? Yaṃ cetasikaṃ sātaṃ cetasikaṃ sukhaṃ cetosamphassajaṃ sātaṃ sukhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā sātā sukhā vedanā – ayaṃ vuccati ‘‘phassapaccayā vedanā’’.
တတ္ထ ကတမော ဝေဒနာပစ္စယာပိ ဖသ္သော? ယော ဖသ္သော ဖုသနာ သမ္ဖုသနာ သမ္ဖုသိတတ္တံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဝေဒနာပစ္စယာပိ ဖသ္သော’’။
Tattha katamo vedanāpaccayāpi phasso? Yo phasso phusanā samphusanā samphusitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘vedanāpaccayāpi phasso’’.
တတ္ထ ကတမာ ဝေဒနာပစ္စယာ တဏ္ဟာ? ယော ရာဂော သာရာဂော။ပေ.။ စိတ္တသ္သ သာရာဂော – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဝေဒနာပစ္စယာ တဏ္ဟာ’’။
Tattha katamā vedanāpaccayā taṇhā? Yo rāgo sārāgo…pe… cittassa sārāgo – ayaṃ vuccati ‘‘vedanāpaccayā taṇhā’’.
တတ္ထ ကတမာ တဏ္ဟာပစ္စယာပိ ဝေဒနာ? ယံ စေတသိကံ သာတံ စေတသိကံ သုခံ စေတောသမ္ဖသ္သဇံ သာတံ သုခံ ဝေဒယိတံ စေတောသမ္ဖသ္သဇာ သာတာ သုခာ ဝေဒနာ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘တဏ္ဟာပစ္စယာပိ ဝေဒနာ’’။
Tattha katamā taṇhāpaccayāpi vedanā? Yaṃ cetasikaṃ sātaṃ cetasikaṃ sukhaṃ cetosamphassajaṃ sātaṃ sukhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā sātā sukhā vedanā – ayaṃ vuccati ‘‘taṇhāpaccayāpi vedanā’’.
တတ္ထ ကတမံ တဏ္ဟာပစ္စယာ ဥပာဒာနံ? ယာ ဒိဋ္ဌိ ဒိဋ္ဌိဂတံ။ပေ.။ တိတ္ထာယတနံ ဝိပရိယာသဂ္ဂာဟော – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘တဏ္ဟာပစ္စယာ ဥပာဒာနံ’’။
Tattha katamaṃ taṇhāpaccayā upādānaṃ? Yā diṭṭhi diṭṭhigataṃ…pe… titthāyatanaṃ vipariyāsaggāho – idaṃ vuccati ‘‘taṇhāpaccayā upādānaṃ’’.
တတ္ထ ကတမာ ဥပာဒာနပစ္စယာပိ တဏ္ဟာ? ယော ရာဂော။ပေ.။ စိတ္တသ္သ သာရာဂော – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဥပာဒာနပစ္စယာပိ တဏ္ဟာ’’။
Tattha katamā upādānapaccayāpi taṇhā? Yo rāgo…pe… cittassa sārāgo – ayaṃ vuccati ‘‘upādānapaccayāpi taṇhā’’.
တတ္ထ ကတမော ဥပာဒာနပစ္စယာ ဘဝော? ဌပေတ္ဝာ ဥပာဒာနံ, ဝေဒနာက္ခန္ဓော သညာက္ခန္ဓော သင္ခာရက္ခန္ဓော ဝိညာဏက္ခန္ဓော – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဥပာဒာနပစ္စယာ ဘဝော’’။
Tattha katamo upādānapaccayā bhavo? Ṭhapetvā upādānaṃ, vedanākkhandho saññākkhandho saṅkhārakkhandho viññāṇakkhandho – ayaṃ vuccati ‘‘upādānapaccayā bhavo’’.
တတ္ထ ကတမာ ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ? ယာ တေသံ တေသံ ဓမ္မာနံ ဇာတိ သဉ္ဇာတိ နိဗ္ဗတ္တိ အဘိနိဗ္ဗတိ ပာတုဘာဝော – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ’’။
Tattha katamā bhavapaccayā jāti? Yā tesaṃ tesaṃ dhammānaṃ jāti sañjāti nibbatti abhinibbati pātubhāvo – ayaṃ vuccati ‘‘bhavapaccayā jāti’’.
တတ္ထ ကတမံ ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ? အတ္ထိ ဇရာ, အတ္ထိ မရဏံ။ တတ္ထ ကတမာ ဇရာ? ယာ တေသံ တေသံ ဓမ္မာနံ ဇရာ ဇီရဏတာ အာယုနော သံဟာနိ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဇရာ’’။ တတ္ထ ကတမံ မရဏံ? ယော တေသံ တေသံ ဓမ္မာနံ ခယော ဝယော ဘေဒော ပရိဘေဒော အနိစ္စတာ အန္တရဓာနံ – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘မရဏံ’’။ ဣတိ အယဉ္စ ဇရာ, ဣဒဉ္စ မရဏံ။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ’’။
Tattha katamaṃ jātipaccayā jarāmaraṇaṃ? Atthi jarā, atthi maraṇaṃ. Tattha katamā jarā? Yā tesaṃ tesaṃ dhammānaṃ jarā jīraṇatā āyuno saṃhāni – ayaṃ vuccati ‘‘jarā’’. Tattha katamaṃ maraṇaṃ? Yo tesaṃ tesaṃ dhammānaṃ khayo vayo bhedo paribhedo aniccatā antaradhānaṃ – idaṃ vuccati ‘‘maraṇaṃ’’. Iti ayañca jarā, idañca maraṇaṃ. Idaṃ vuccati ‘‘jātipaccayā jarāmaraṇaṃ’’.
ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတီတိ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သင္ဂတိ ဟောတိ, သမာဂမော ဟောတိ, သမောဓာနံ ဟောတိ, ပာတုဘာဝော ဟောတိ။ တေန ဝုစ္စတိ ‘‘ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတီ’’တိ။
Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotīti. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa saṅgati hoti, samāgamo hoti, samodhānaṃ hoti, pātubhāvo hoti. Tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
၂၇၄. တသ္မိံ သမယေ အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော, သင္ခာရပစ္စယာပိ အဝိဇ္ဇာ; သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ, ဝိညာဏပစ္စယာပိ သင္ခာရော; ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ, နာမပစ္စယာပိ ဝိညာဏံ; နာမပစ္စယာ ဖသ္သော, ဖသ္သပစ္စယာပိ နာမံ; ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ, ဝေဒနာပစ္စယာပိ ဖသ္သော; ဝေဒနာပစ္စယာ တဏ္ဟာ, တဏ္ဟာပစ္စယာပိ ဝေဒနာ; တဏ္ဟာပစ္စယာ ဥပာဒာနံ , ဥပာဒာနပစ္စယာပိ တဏ္ဟာ; ဥပာဒာနပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
274. Tasmiṃ samaye avijjāpaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayāpi avijjā; saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayāpi saṅkhāro; viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayāpi viññāṇaṃ; nāmapaccayā phasso, phassapaccayāpi nāmaṃ; phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayāpi phasso; vedanāpaccayā taṇhā, taṇhāpaccayāpi vedanā; taṇhāpaccayā upādānaṃ , upādānapaccayāpi taṇhā; upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
၂၇၅. တတ္ထ ကတမာ အဝိဇ္ဇာ? ယံ အညာဏံ အဒသ္သနံ။ပေ.။ အဝိဇ္ဇာလင္ဂီ မောဟော အကုသလမူလံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘အဝိဇ္ဇာ’’။
275. Tattha katamā avijjā? Yaṃ aññāṇaṃ adassanaṃ…pe… avijjālaṅgī moho akusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjā’’.
တတ္ထ ကတမော အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော? ယာ စေတနာ သဉ္စေတနာ သဉ္စေတယိတတ္တံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော’’။
Tattha katamo avijjāpaccayā saṅkhāro? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjāpaccayā saṅkhāro’’.
တတ္ထ ကတမာ သင္ခာရပစ္စယာပိ အဝိဇ္ဇာ? ယံ အညာဏံ အဒသ္သနံ။ပေ.။ အဝိဇ္ဇာလင္ဂီ မောဟော အကုသလမူလံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘သင္ခာရပစ္စယာပိ အဝိဇ္ဇာ’’။
Tattha katamā saṅkhārapaccayāpi avijjā? Yaṃ aññāṇaṃ adassanaṃ…pe… avijjālaṅgī moho akusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘saṅkhārapaccayāpi avijjā’’.
တတ္ထ ကတမံ သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ? ယံ စိတ္တံ မနော မာနသံ။ပေ.။ တဇ္ဇာမနောဝိညာဏဓာတု – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ’’။
Tattha katamaṃ saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ’’.
တတ္ထ ကတမော ဝိညာဏပစ္စယာပိ သင္ခာရော? ယာ စေတနာ သဉ္စေတနာ သဉ္စေတယိတတ္တံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဝိညာဏပစ္စယာပိ သင္ခာရော’’။
Tattha katamo viññāṇapaccayāpi saṅkhāro? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘viññāṇapaccayāpi saṅkhāro’’.
တတ္ထ ကတမံ ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ? ဝေဒနာက္ခန္ဓော, သညာက္ခန္ဓော, သင္ခာရက္ခန္ဓော – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ’’။
Tattha katamaṃ viññāṇapaccayā nāmaṃ? Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – idaṃ vuccati ‘‘viññāṇapaccayā nāmaṃ’’.
တတ္ထ ကတမံ နာမပစ္စယာပိ ဝိညာဏံ? ယံ စိတ္တံ မနော မာနသံ။ပေ.။ တဇ္ဇာမနောဝိညာဏဓာတု – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘နာမပစ္စယာပိ ဝိညာဏံ’’။
Tattha katamaṃ nāmapaccayāpi viññāṇaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘nāmapaccayāpi viññāṇaṃ’’.
နာမပစ္စယာ ဖသ္သောတိ။ တတ္ထ ကတမံ နာမံ? ဌပေတ္ဝာ ဖသ္သံ, ဝေဒနာက္ခန္ဓော သညာက္ခန္ဓော သင္ခာရက္ခန္ဓော ဝိညာဏက္ခန္ဓော – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘နာမံ’’။
Nāmapaccayā phassoti. Tattha katamaṃ nāmaṃ? Ṭhapetvā phassaṃ, vedanākkhandho saññākkhandho saṅkhārakkhandho viññāṇakkhandho – idaṃ vuccati ‘‘nāmaṃ’’.
တတ္ထ ကတမော နာမပစ္စယာ ဖသ္သော? ယော ဖသ္သော ဖုသနာ သမ္ဖုသနာ သမ္ဖုသိတတ္တံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘နာမပစ္စယာ ဖသ္သော’’ ။
Tattha katamo nāmapaccayā phasso? Yo phasso phusanā samphusanā samphusitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘nāmapaccayā phasso’’ .
တတ္ထ ကတမံ ဖသ္သပစ္စယာပိ နာမံ? ဝေဒနာက္ခန္ဓော, သညာက္ခန္ဓော, သင္ခာရက္ခန္ဓော, ဝိညာဏက္ခန္ဓော – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဖသ္သပစ္စယာပိ နာမံ’’။ပေ.။ တေန ဝုစ္စတိ ‘‘ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတီ’’တိ။
Tattha katamaṃ phassapaccayāpi nāmaṃ? Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho, viññāṇakkhandho – idaṃ vuccati ‘‘phassapaccayāpi nāmaṃ’’…pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
၂၇၆. တသ္မိံ သမယေ အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော, သင္ခာရပစ္စယာပိ အဝိဇ္ဇာ; သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ, ဝိညာဏပစ္စယာပိ သင္ခာရော; ဝိညာဏပစ္စယာ နာမရူပံ, နာမရူပပစ္စယာပိ ဝိညာဏံ; နာမရူပပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ, ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာပိ နာမရူပံ; ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော, ဖသ္သပစ္စယာပိ ဆဋ္ဌာယတနံ; ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ, ဝေဒနာပစ္စယာပိ ဖသ္သော; ဝေဒနာပစ္စယာ တဏ္ဟာ, တဏ္ဟာပစ္စယာပိ ဝေဒနာ; တဏ္ဟာပစ္စယာ ဥပာဒာနံ, ဥပာဒာနပစ္စယာပိ တဏ္ဟာ; ဥပာဒာနပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
276. Tasmiṃ samaye avijjāpaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayāpi avijjā; saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayāpi saṅkhāro; viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ, nāmarūpapaccayāpi viññāṇaṃ; nāmarūpapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayāpi nāmarūpaṃ; chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayāpi chaṭṭhāyatanaṃ; phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayāpi phasso; vedanāpaccayā taṇhā, taṇhāpaccayāpi vedanā; taṇhāpaccayā upādānaṃ, upādānapaccayāpi taṇhā; upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
၂၇၇. တတ္ထ ကတမာ အဝိဇ္ဇာ? ယံ အညာဏံ အဒသ္သနံ။ပေ.။ အဝိဇ္ဇာလင္ဂီ မောဟော အကုသမူလံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘အဝိဇ္ဇာ’’။
277. Tattha katamā avijjā? Yaṃ aññāṇaṃ adassanaṃ…pe… avijjālaṅgī moho akusamūlaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjā’’.
တတ္ထ ကတမော အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော? ယာ စေတနာ သဉ္စေတနာ သဉ္စေတယိတတ္တံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော။
Tattha katamo avijjāpaccayā saṅkhāro? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjāpaccayā saṅkhāro.
တတ္ထ ကတမာ သင္ခာရပစ္စယာပိ အဝိဇ္ဇာ? ယံ အညာဏံ အဒသ္သနံ။ပေ.။ အဝိဇ္ဇာလင္ဂီ မောဟော အကုသလမူလံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘သင္ခာရပစ္စယာပိ အဝိဇ္ဇာ’’။
Tattha katamā saṅkhārapaccayāpi avijjā? Yaṃ aññāṇaṃ adassanaṃ…pe… avijjālaṅgī moho akusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘saṅkhārapaccayāpi avijjā’’.
တတ္ထ ကတမံ သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ? ယံ စိတ္တံ မနော မာနသံ။ပေ.။ တဇ္ဇာမနောဝိညာဏဓာတု – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ’’။
Tattha katamaṃ saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ’’.
တတ္ထ ကတမော ဝိညာဏပစ္စယာပိ သင္ခာရော? ယာ စေတနာ သဉ္စေတနာ သဉ္စေတယိတတ္တံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဝိညာဏပစ္စယာပိ သင္ခာရော’’။
Tattha katamo viññāṇapaccayāpi saṅkhāro? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘viññāṇapaccayāpi saṅkhāro’’.
တတ္ထ ကတမံ ဝိညာဏပစ္စယာ နာမရူပံ? အတ္ထိ နာမံ, အတ္ထိ ရူပံ။ တတ္ထ ကတမံ နာမံ? ဝေဒနာက္ခန္ဓော, သညာက္ခန္ဓော, သင္ခာရက္ခန္ဓော – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘နာမံ’’။ တတ္ထ ကတမံ ရူပံ? စက္ခာယတနသ္သ ဥပစယော, သောတာယတနသ္သ ဥပစယော, ဃာနာယတနသ္သ ဥပစယော, ဇိဝ္ဟာယတနသ္သ ဥပစယော , ကာယာယတနသ္သ ဥပစယော, ယံ ဝာ ပနညမ္ပိ အတ္ထိ ရူပံ စိတ္တဇံ စိတ္တဟေတုကံ စိတ္တသမုဋ္ဌာနံ – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘ရူပံ’’။ ဣတိ ဣဒဉ္စ နာမံ, ဣဒဉ္စ ရူပံ။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဝိညာဏပစ္စယာ နာမရူပံ’’။
Tattha katamaṃ viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ? Atthi nāmaṃ, atthi rūpaṃ. Tattha katamaṃ nāmaṃ? Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – idaṃ vuccati ‘‘nāmaṃ’’. Tattha katamaṃ rūpaṃ? Cakkhāyatanassa upacayo, sotāyatanassa upacayo, ghānāyatanassa upacayo, jivhāyatanassa upacayo , kāyāyatanassa upacayo, yaṃ vā panaññampi atthi rūpaṃ cittajaṃ cittahetukaṃ cittasamuṭṭhānaṃ – idaṃ vuccati ‘‘rūpaṃ’’. Iti idañca nāmaṃ, idañca rūpaṃ. Idaṃ vuccati ‘‘viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ’’.
နာမရူပပစ္စယာပိ ဝိညာဏန္တိ။ အတ္ထိ နာမံ, အတ္ထိ ရူပံ။ တတ္ထ ကတမံ နာမံ? ဝေဒနာက္ခန္ဓော , သညာက္ခန္ဓော, သင္ခာရက္ခန္ဓော – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘နာမံ’’။ တတ္ထ ကတမံ ရူပံ? ယံ ရူပံ နိသ္သာယ မနောဝိညာဏဓာတု ဝတ္တတိ – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘ရူပံ’’။ ဣတိ ဣဒဉ္စ နာမံ, ဣဒဉ္စ ရူပံ။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘နာမရူပံ’’။
Nāmarūpapaccayāpi viññāṇanti. Atthi nāmaṃ, atthi rūpaṃ. Tattha katamaṃ nāmaṃ? Vedanākkhandho , saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – idaṃ vuccati ‘‘nāmaṃ’’. Tattha katamaṃ rūpaṃ? Yaṃ rūpaṃ nissāya manoviññāṇadhātu vattati – idaṃ vuccati ‘‘rūpaṃ’’. Iti idañca nāmaṃ, idañca rūpaṃ. Idaṃ vuccati ‘‘nāmarūpaṃ’’.
တတ္ထ ကတမံ နာမရူပပစ္စယာပိ ဝိညာဏံ? ယံ စိတ္တံ မနော မာနသံ။ပေ.။ တဇ္ဇာမနောဝိညာဏဓာတု – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘နာမရူပပစ္စယာပိ ဝိညာဏံ’’။
Tattha katamaṃ nāmarūpapaccayāpi viññāṇaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘nāmarūpapaccayāpi viññāṇaṃ’’.
နာမရူပပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနန္တိ။ အတ္ထိ နာမံ, အတ္ထိ ရူပံ။ တတ္ထ ကတမံ နာမံ? ဝေဒနာက္ခန္ဓော, သညာက္ခန္ဓော, သင္ခာရက္ခန္ဓော – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘နာမံ’’။ တတ္ထ ကတမံ ရူပံ? ယံ ရူပံ နိသ္သာယ မနောဝိညာဏဓာတု ဝတ္တတိ – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘ရူပံ’’။ ဣတိ ဣဒဉ္စ နာမံ, ဣဒဉ္စ ရူပံ။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘နာမရူပံ’’။
Nāmarūpapaccayā chaṭṭhāyatananti. Atthi nāmaṃ, atthi rūpaṃ. Tattha katamaṃ nāmaṃ? Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – idaṃ vuccati ‘‘nāmaṃ’’. Tattha katamaṃ rūpaṃ? Yaṃ rūpaṃ nissāya manoviññāṇadhātu vattati – idaṃ vuccati ‘‘rūpaṃ’’. Iti idañca nāmaṃ, idañca rūpaṃ. Idaṃ vuccati ‘‘nāmarūpaṃ’’.
တတ္ထ ကတမံ နာမရူပပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ? ယံ စိတ္တံ မနော မာနသံ။ပေ.။ တဇ္ဇာမနောဝိညာဏဓာတု – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘နာမရူပပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ’’။
Tattha katamaṃ nāmarūpapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘nāmarūpapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ’’.
တတ္ထ ကတမံ ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာပိ နာမရူပံ? အတ္ထိ နာမံ, အတ္ထိ ရူပံ။ တတ္ထ ကတမံ နာမံ? ဝေဒနာက္ခန္ဓော, သညာက္ခန္ဓော, သင္ခာရက္ခန္ဓော – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘နာမံ’’။ တတ္ထ ကတမံ ရူပံ? စက္ခာယတနသ္သ ဥပစယော, သောတာယတနသ္သ ဥပစယော, ဃာနာယတနသ္သ ဥပစယော, ဇိဝ္ဟာယတနသ္သ ဥပစယော, ကာယာယတနသ္သ ဥပစယော, ယံ ဝာ ပနညမ္ပိ အတ္ထိ ရူပံ စိတ္တဇံ စိတ္တဟေတုကံ စိတ္တသမုဋ္ဌာနံ – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘ရူပံ’’။ ဣတိ ဣဒဉ္စ နာမံ, ဣဒဉ္စ ရူပံ။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာပိ နာမရူပံ’’။
Tattha katamaṃ chaṭṭhāyatanapaccayāpi nāmarūpaṃ? Atthi nāmaṃ, atthi rūpaṃ. Tattha katamaṃ nāmaṃ? Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – idaṃ vuccati ‘‘nāmaṃ’’. Tattha katamaṃ rūpaṃ? Cakkhāyatanassa upacayo, sotāyatanassa upacayo, ghānāyatanassa upacayo, jivhāyatanassa upacayo, kāyāyatanassa upacayo, yaṃ vā panaññampi atthi rūpaṃ cittajaṃ cittahetukaṃ cittasamuṭṭhānaṃ – idaṃ vuccati ‘‘rūpaṃ’’. Iti idañca nāmaṃ, idañca rūpaṃ. Idaṃ vuccati ‘‘chaṭṭhāyatanapaccayāpi nāmarūpaṃ’’.
တတ္ထ ကတမော ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော? ယော ဖသ္သော ဖုသနာ သမ္ဖုသနာ သမ္ဖုသိတတ္တံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော’’။
Tattha katamo chaṭṭhāyatanapaccayā phasso? Yo phasso phusanā samphusanā samphusitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘chaṭṭhāyatanapaccayā phasso’’.
တတ္ထ ကတမံ ဖသ္သပစ္စယာပိ ဆဋ္ဌာယတနံ? ယံ စိတ္တံ မနော မာနသံ။ပေ.။ တဇ္ဇာမနောဝိညာဏဓာတု – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဖသ္သပစ္စယာပိ ဆဋ္ဌာယတနံ’’။ပေ.။ တေန ဝုစ္စတိ ‘‘ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတီ’’တိ။
Tattha katamaṃ phassapaccayāpi chaṭṭhāyatanaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘phassapaccayāpi chaṭṭhāyatanaṃ’’…pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
၂၇၈. တသ္မိံ သမယေ အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော, သင္ခာရပစ္စယာပိ အဝိဇ္ဇာ; သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ, ဝိညာဏပစ္စယာပိ သင္ခာရော; ဝိညာဏပစ္စယာ နာမရူပံ, နာမရူပပစ္စယာပိ ဝိညာဏံ; နာမရူပပစ္စယာ သဠာယတနံ, ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာပိ နာမရူပံ; ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော, ဖသ္သပစ္စယာပိ ဆဋ္ဌာယတနံ; ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ, ဝေဒနာပစ္စယာပိ ဖသ္သော; ဝေဒနာပစ္စယာ တဏ္ဟာ, တဏ္ဟာပစ္စယာပိ ဝေဒနာ; တဏ္ဟာပစ္စယာ ဥပာဒာနံ, ဥပာဒာနပစ္စယာပိ တဏ္ဟာ; ဥပာဒာနပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
278. Tasmiṃ samaye avijjāpaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayāpi avijjā; saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayāpi saṅkhāro; viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ, nāmarūpapaccayāpi viññāṇaṃ; nāmarūpapaccayā saḷāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayāpi nāmarūpaṃ; chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayāpi chaṭṭhāyatanaṃ; phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayāpi phasso; vedanāpaccayā taṇhā, taṇhāpaccayāpi vedanā; taṇhāpaccayā upādānaṃ, upādānapaccayāpi taṇhā; upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
၂၇၉. တတ္ထ ကတမာ အဝိဇ္ဇာ? ယံ အညာဏံ အဒသ္သနံ။ပေ.။ အဝိဇ္ဇာလင္ဂီ မောဟော အကုသလမူလံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘အဝိဇ္ဇာ’’။
279. Tattha katamā avijjā? Yaṃ aññāṇaṃ adassanaṃ…pe… avijjālaṅgī moho akusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjā’’.
တတ္ထ ကတမော အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော? ယာ စေတနာ သဉ္စေတနာ သဉ္စေတယိတတ္တံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော’’။
Tattha katamo avijjāpaccayā saṅkhāro? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjāpaccayā saṅkhāro’’.
တတ္ထ ကတမာ သင္ခာရပစ္စယာပိ အဝိဇ္ဇာ? ယံ အညာဏံ အဒသ္သနံ။ပေ.။ အဝိဇ္ဇာလင္ဂီ မောဟော အကုသလမူလံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘သင္ခာရပစ္စယာပိ အဝိဇ္ဇာ’’။
Tattha katamā saṅkhārapaccayāpi avijjā? Yaṃ aññāṇaṃ adassanaṃ…pe… avijjālaṅgī moho akusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘saṅkhārapaccayāpi avijjā’’.
တတ္ထ ကတမံ သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ? ယံ စိတ္တံ မနော မာနသံ။ပေ.။ တဇ္ဇာမနောဝိညာဏဓာတု – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ’’။
Tattha katamaṃ saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ’’.
တတ္ထ ကတမော ဝိညာဏပစ္စယာပိ သင္ခာရော? ယာ စေတနာ သဉ္စေတနာ သဉ္စေတယိတတ္တံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဝိညာဏပစ္စယာပိ သင္ခာရော’’။
Tattha katamo viññāṇapaccayāpi saṅkhāro? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘viññāṇapaccayāpi saṅkhāro’’.
တတ္ထ ကတမံ ဝိညာဏပစ္စယာ နာမရူပံ? အတ္ထိ နာမံ, အတ္ထိ ရူပံ။ တတ္ထ ကတမံ နာမံ? ဝေဒနာက္ခန္ဓော, သညာက္ခန္ဓော, သင္ခာရက္ခန္ဓော – ဣဒံ ဝုစ္စတိ နာမံ။ တတ္ထ ကတမံ ရူပံ? စက္ခာယတနသ္သ ဥပစယော, သောတာယတနသ္သ ဥပစယော, ဃာနာယတနသ္သ ဥပစယော, ဇိဝ္ဟာယတနသ္သ ဥပစယော, ကာယာယတနသ္သ ဥပစယော, ယံ ဝာ ပနညမ္ပိ အတ္ထိ ရူပံ စိတ္တဇံ စိတ္တဟေတုကံ စိတ္တသမုဋ္ဌာနံ – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘ရူပံ’’။ ဣတိ ဣဒဉ္စ နာမံ, ဣဒဉ္စ ရူပံ။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဝိညာဏပစ္စယာ နာမရူပံ’’။
Tattha katamaṃ viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ? Atthi nāmaṃ, atthi rūpaṃ. Tattha katamaṃ nāmaṃ? Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – idaṃ vuccati nāmaṃ. Tattha katamaṃ rūpaṃ? Cakkhāyatanassa upacayo, sotāyatanassa upacayo, ghānāyatanassa upacayo, jivhāyatanassa upacayo, kāyāyatanassa upacayo, yaṃ vā panaññampi atthi rūpaṃ cittajaṃ cittahetukaṃ cittasamuṭṭhānaṃ – idaṃ vuccati ‘‘rūpaṃ’’. Iti idañca nāmaṃ, idañca rūpaṃ. Idaṃ vuccati ‘‘viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ’’.
နာမရူပပစ္စယာပိ ဝိညာဏန္တိ။ အတ္ထိ နာမံ, အတ္ထိ ရူပံ။ တတ္ထ ကတမံ နာမံ? ဝေဒနာက္ခန္ဓော, သညာက္ခန္ဓော, သင္ခာရက္ခန္ဓော – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘နာမံ’’။ တတ္ထ ကတမံ ရူပံ? ယံ ရူပံ နိသ္သာယ မနောဝိညာဏဓာတု ဝတ္တတိ – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘ရူပံ’’။ ဣတိ ဣဒဉ္စ နာမံ, ဣဒဉ္စ ရူပံ။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘နာမရူပံ’’။
Nāmarūpapaccayāpi viññāṇanti. Atthi nāmaṃ, atthi rūpaṃ. Tattha katamaṃ nāmaṃ? Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – idaṃ vuccati ‘‘nāmaṃ’’. Tattha katamaṃ rūpaṃ? Yaṃ rūpaṃ nissāya manoviññāṇadhātu vattati – idaṃ vuccati ‘‘rūpaṃ’’. Iti idañca nāmaṃ, idañca rūpaṃ. Idaṃ vuccati ‘‘nāmarūpaṃ’’.
တတ္ထ ကတမံ နာမရူပပစ္စယာပိ ဝိညာဏံ? ယံ စိတ္တံ မနော မာနသံ။ပေ.။ တဇ္ဇာမနောဝိညာဏဓာတု – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘နာမရူပပစ္စယာပိ ဝိညာဏံ’’။
Tattha katamaṃ nāmarūpapaccayāpi viññāṇaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘nāmarūpapaccayāpi viññāṇaṃ’’.
နာမရူပပစ္စယာ သဠာယတနန္တိ။ အတ္ထိ နာမံ, အတ္ထိ ရူပံ။ တတ္ထ ကတမံ နာမံ? ဝေဒနာက္ခန္ဓော, သညာက္ခန္ဓော, သင္ခာရက္ခန္ဓော – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘နာမံ’’။ တတ္ထ ကတမံ ရူပံ? စတ္တာရော စ မဟာဘူတာ, ယဉ္စ ရူပံ နိသ္သာယ မနောဝိညာဏဓာတု ဝတ္တတိ – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘ရူပံ’’။ ဣတိ ဣဒဉ္စ နာမံ, ဣဒဉ္စ ရူပံ။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘နာမရူပံ’’။
Nāmarūpapaccayā saḷāyatananti. Atthi nāmaṃ, atthi rūpaṃ. Tattha katamaṃ nāmaṃ? Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – idaṃ vuccati ‘‘nāmaṃ’’. Tattha katamaṃ rūpaṃ? Cattāro ca mahābhūtā, yañca rūpaṃ nissāya manoviññāṇadhātu vattati – idaṃ vuccati ‘‘rūpaṃ’’. Iti idañca nāmaṃ, idañca rūpaṃ. Idaṃ vuccati ‘‘nāmarūpaṃ’’.
တတ္ထ ကတမံ နာမရူပပစ္စယာ သဠာယတနံ? စက္ခာယတနံ, သောတာယတနံ, ဃာနာယတနံ, ဇိဝ္ဟာယတနံ, ကာယာယတနံ, မနာယတနံ – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘နာမရူပပစ္စယာ သဠာယတနံ’’။
Tattha katamaṃ nāmarūpapaccayā saḷāyatanaṃ? Cakkhāyatanaṃ, sotāyatanaṃ, ghānāyatanaṃ, jivhāyatanaṃ, kāyāyatanaṃ, manāyatanaṃ – idaṃ vuccati ‘‘nāmarūpapaccayā saḷāyatanaṃ’’.
တတ္ထ ကတမံ ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာပိ နာမရူပံ? အတ္ထိ နာမံ, အတ္ထိ ရူပံ။ တတ္ထ ကတမံ နာမံ? ဝေဒနာက္ခန္ဓော, သညာက္ခန္ဓော, သင္ခာရက္ခန္ဓော – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘နာမံ’’။ တတ္ထ ကတမံ ရူပံ? စက္ခာယတနသ္သ ဥပစယော, သောတာယတနသ္သ ဥပစယော, ဃာနာယတနသ္သ ဥပစယော, ဇိဝ္ဟာယတနသ္သ ဥပစယော, ကာယာယတနသ္သ ဥပစယော, ယံ ဝာ ပနညမ္ပိ အတ္ထိ ရူပံ စိတ္တဇံ စိတ္တဟေတုကံ စိတ္တသမုဋ္ဌာနံ – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘ရူပံ’’။ ဣတိ ဣဒဉ္စ နာမံ, ဣဒဉ္စ ရူပံ။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာပိ နာမရူပံ’’။
Tattha katamaṃ chaṭṭhāyatanapaccayāpi nāmarūpaṃ? Atthi nāmaṃ, atthi rūpaṃ. Tattha katamaṃ nāmaṃ? Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – idaṃ vuccati ‘‘nāmaṃ’’. Tattha katamaṃ rūpaṃ? Cakkhāyatanassa upacayo, sotāyatanassa upacayo, ghānāyatanassa upacayo, jivhāyatanassa upacayo, kāyāyatanassa upacayo, yaṃ vā panaññampi atthi rūpaṃ cittajaṃ cittahetukaṃ cittasamuṭṭhānaṃ – idaṃ vuccati ‘‘rūpaṃ’’. Iti idañca nāmaṃ, idañca rūpaṃ. Idaṃ vuccati ‘‘chaṭṭhāyatanapaccayāpi nāmarūpaṃ’’.
တတ္ထ ကတမော ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော? ယော ဖသ္သော ဖုသနာ သမ္ဖုသနာ သမ္ဖုသိတတ္တံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော’’။
Tattha katamo chaṭṭhāyatanapaccayā phasso? Yo phasso phusanā samphusanā samphusitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘chaṭṭhāyatanapaccayā phasso’’.
တတ္ထ ကတမံ ဖသ္သပစ္စယာပိ ဆဋ္ဌာယတနံ? ယံ စိတ္တံ မနော မာနသံ။ပေ.။ တဇ္ဇာမနောဝိညာဏဓာတု – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဖသ္သပစ္စယာပိ ဆဋ္ဌာယတနံ’’။
Tattha katamaṃ phassapaccayāpi chaṭṭhāyatanaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘phassapaccayāpi chaṭṭhāyatanaṃ’’.
တတ္ထ ကတမာ ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ? ယံ စေတသိကံ သာတံ စေတသိကံ သုခံ စေတောသမ္ဖသ္သဇံ သာတံ သုခံ ဝေဒယိတံ စေတောသမ္ဖသ္သဇာ သာတာ သုခာ ဝေဒနာ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ’’။ပေ.။ တေန ဝုစ္စတိ ‘‘ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတီ’’တိ။
Tattha katamā phassapaccayā vedanā? Yaṃ cetasikaṃ sātaṃ cetasikaṃ sukhaṃ cetosamphassajaṃ sātaṃ sukhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā sātā sukhā vedanā – ayaṃ vuccati ‘‘phassapaccayā vedanā’’…pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
အညမညစတုက္ကံ။
Aññamaññacatukkaṃ.
၉. အကုသလနိဒ္ဒေသော
9. Akusalaniddeso
၂၈၀. ကတမေ ဓမ္မာ အကုသလာ? ယသ္မိံ သမယေ အကုသလံ စိတ္တံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ သောမနသ္သသဟဂတံ ဒိဋ္ဌိဂတသမ္ပယုတ္တံ သသင္ခာရေန။ပေ.။ သောမနသ္သသဟဂတံ ဒိဋ္ဌိဂတဝိပ္ပယုတ္တံ ရူပာရမ္မဏံ ဝာ။ပေ.။ သောမနသ္သသဟဂတံ ဒိဋ္ဌိဂတဝိပ္ပယုတ္တံ သသင္ခာရေန ရူပာရမ္မဏံ ဝာ သဒ္ဒာရမ္မဏံ ဝာ ဂန္ဓာရမ္မဏံ ဝာ ရသာရမ္မဏံ ဝာ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာရမ္မဏံ ဝာ ဓမ္မာရမ္မဏံ ဝာ ယံ ယံ ဝာ ပနာရဗ္ဘ, တသ္မိံ သမယေ အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော, သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ, ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ, နာမပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ, ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော, ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ, ဝေဒနာပစ္စယာ တဏ္ဟာ, တဏ္ဟာပစ္စယာ အဓိမောက္ခော, အဓိမောက္ခပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
280. Katame dhammā akusalā? Yasmiṃ samaye akusalaṃ cittaṃ uppannaṃ hoti somanassasahagataṃ diṭṭhigatasampayuttaṃ sasaṅkhārena…pe… somanassasahagataṃ diṭṭhigatavippayuttaṃ rūpārammaṇaṃ vā…pe… somanassasahagataṃ diṭṭhigatavippayuttaṃ sasaṅkhārena rūpārammaṇaṃ vā saddārammaṇaṃ vā gandhārammaṇaṃ vā rasārammaṇaṃ vā phoṭṭhabbārammaṇaṃ vā dhammārammaṇaṃ vā yaṃ yaṃ vā panārabbha, tasmiṃ samaye avijjāpaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā taṇhā, taṇhāpaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
၂၈၁. တတ္ထ ကတမာ အဝိဇ္ဇာ? ယံ အညာဏံ အဒသ္သနံ။ပေ.။ အဝိဇ္ဇာလင္ဂီ မောဟော အကုသလမူလံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘အဝိဇ္ဇာ’’။
281. Tattha katamā avijjā? Yaṃ aññāṇaṃ adassanaṃ…pe… avijjālaṅgī moho akusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjā’’.
တတ္ထ ကတမော အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော? ယာ စေတနာ သဉ္စေတနာ သဉ္စေတယိတတ္တံ – အယံ ဝုစ္စတိ အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော။ပေ.။။
Tattha katamo avijjāpaccayā saṅkhāro? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati avijjāpaccayā saṅkhāro…pe….
တတ္ထ ကတမော တဏ္ဟာပစ္စယာ အဓိမောက္ခော? ယော စိတ္တသ္သ အဓိမောက္ခော အဓိမုစ္စနာ တဒဓိမုတ္တတာ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘တဏ္ဟာပစ္စယာ အဓိမောက္ခော’’။
Tattha katamo taṇhāpaccayā adhimokkho? Yo cittassa adhimokkho adhimuccanā tadadhimuttatā – ayaṃ vuccati ‘‘taṇhāpaccayā adhimokkho’’.
တတ္ထ ကတမော အဓိမောက္ခပစ္စယာ ဘဝော? ဌပေတ္ဝာ အဓိမောက္ခံ, ဝေဒနာက္ခန္ဓော သညာက္ခန္ဓော သင္ခာရက္ခန္ဓော ဝိညာဏက္ခန္ဓော – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘အဓိမောက္ခပစ္စယာ ဘဝော’’။ပေ.။ တေန ဝုစ္စတိ ‘‘ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတီ’’တိ။
Tattha katamo adhimokkhapaccayā bhavo? Ṭhapetvā adhimokkhaṃ, vedanākkhandho saññākkhandho saṅkhārakkhandho viññāṇakkhandho – ayaṃ vuccati ‘‘adhimokkhapaccayā bhavo’’…pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
၂၈၂. ကတမေ ဓမ္မာ အကုသလာ? ယသ္မိံ သမယေ အကုသလံ စိတ္တံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ ဥပေက္ခာသဟဂတံ ဒိဋ္ဌိဂတသမ္ပယုတ္တံ ရူပာရမ္မဏံ ဝာ သဒ္ဒာရမ္မဏံ ဝာ ဂန္ဓာရမ္မဏံ ဝာ ရသာရမ္မဏံ ဝာ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာရမ္မဏံ ဝာ ဓမ္မာရမ္မဏံ ဝာ ယံ ယံ ဝာ ပနာရဗ္ဘ, တသ္မိံ သမယေ အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော, သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ, ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ, နာမပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ, ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော, ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ, ဝေဒနာပစ္စယာ တဏ္ဟာ, တဏ္ဟာပစ္စယာ ဥပာဒာနံ, ဥပာဒာနပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
282. Katame dhammā akusalā? Yasmiṃ samaye akusalaṃ cittaṃ uppannaṃ hoti upekkhāsahagataṃ diṭṭhigatasampayuttaṃ rūpārammaṇaṃ vā saddārammaṇaṃ vā gandhārammaṇaṃ vā rasārammaṇaṃ vā phoṭṭhabbārammaṇaṃ vā dhammārammaṇaṃ vā yaṃ yaṃ vā panārabbha, tasmiṃ samaye avijjāpaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā taṇhā, taṇhāpaccayā upādānaṃ, upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
၂၈၃. တတ္ထ ကတမာ အဝိဇ္ဇာ? ယံ အညာဏံ အဒသ္သနံ။ပေ.။ အဝိဇ္ဇာလင္ဂီ မောဟော အကုသလမူလံ – အယံ ဝုစ္စတိ အဝိဇ္ဇာ။ပေ.။။
283. Tattha katamā avijjā? Yaṃ aññāṇaṃ adassanaṃ…pe… avijjālaṅgī moho akusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati avijjā…pe….
တတ္ထ ကတမာ ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ? ယံ စေတသိကံ နေဝ သာတံ နာသာတံ စေတောသမ္ဖသ္သဇံ အဒုက္ခမသုခံ ဝေဒယိတံ စေတောသမ္ဖသ္သဇာ အဒုက္ခမသုခာ ဝေဒနာ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ’’။ပေ.။ တေန ဝုစ္စတိ ‘‘ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတီ’’တိ။
Tattha katamā phassapaccayā vedanā? Yaṃ cetasikaṃ neva sātaṃ nāsātaṃ cetosamphassajaṃ adukkhamasukhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā adukkhamasukhā vedanā – ayaṃ vuccati ‘‘phassapaccayā vedanā’’…pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
၂၈၄. ကတမေ ဓမ္မာ အကုသလာ? ယသ္မိံ သမယေ အကုသလံ စိတ္တံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ ဥပေက္ခာသဟဂတံ ဒိဋ္ဌိဂတသမ္ပယုတ္တံ သသင္ခာရေန။ပေ.။ ဥပေက္ခာသဟဂတံ ဒိဋ္ဌိဂတဝိပ္ပယုတ္တံ ရူပာရမ္မဏံ ဝာ။ပေ.။ ဥပေက္ခာသဟဂတံ ဒိဋ္ဌိဂတဝိပ္ပယုတ္တံ သသင္ခာရေန ရူပာရမ္မဏံ ဝာ သဒ္ဒာရမ္မဏံ ဝာ ဂန္ဓာရမ္မဏံ ဝာ ရသာရမ္မဏံ ဝာ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာရမ္မဏံ ဝာ ဓမ္မာရမ္မဏံ ဝာ ယံ ယံ ဝာ ပနာရဗ္ဘ, တသ္မိံ သမယေ အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော, သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ, ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ, နာမပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ , ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော, ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ, ဝေဒနာပစ္စယာ တဏ္ဟာ , တဏ္ဟာပစ္စယာ အဓိမောက္ခော, အဓိမောက္ခပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
284. Katame dhammā akusalā? Yasmiṃ samaye akusalaṃ cittaṃ uppannaṃ hoti upekkhāsahagataṃ diṭṭhigatasampayuttaṃ sasaṅkhārena…pe… upekkhāsahagataṃ diṭṭhigatavippayuttaṃ rūpārammaṇaṃ vā…pe… upekkhāsahagataṃ diṭṭhigatavippayuttaṃ sasaṅkhārena rūpārammaṇaṃ vā saddārammaṇaṃ vā gandhārammaṇaṃ vā rasārammaṇaṃ vā phoṭṭhabbārammaṇaṃ vā dhammārammaṇaṃ vā yaṃ yaṃ vā panārabbha, tasmiṃ samaye avijjāpaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ , chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā taṇhā , taṇhāpaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
၂၈၅. တတ္ထ ကတမာ အဝိဇ္ဇာ။ပေ.။ တေန ဝုစ္စတိ ‘‘ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတီ’’တိ။
285. Tattha katamā avijjā…pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
၂၈၆. ကတမေ ဓမ္မာ အကုသလာ? ယသ္မိံ သမယေ အကုသလံ စိတ္တံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ ဒောမနသ္သသဟဂတံ ပဋိဃသမ္ပယုတ္တံ ရူပာရမ္မဏံ ဝာ။ပေ.။ ဒောမနသ္သသဟဂတံ ပဋိဃသမ္ပယုတ္တံ သသင္ခာရေန ရူပာရမ္မဏံ ဝာ သဒ္ဒာရမ္မဏံ ဝာ ဂန္ဓာရမ္မဏံ ဝာ ရသာရမ္မဏံ ဝာ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာရမ္မဏံ ဝာ ဓမ္မာရမ္မဏံ ဝာ ယံ ယံ ဝာ ပနာရဗ္ဘ, တသ္မိံ သမယေ အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော, သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ, ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ, နာမပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ, ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော, ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ, ဝေဒနာပစ္စယာ ပဋိဃံ, ပဋိဃပစ္စယာ အဓိမောက္ခော, အဓိမောက္ခပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
286. Katame dhammā akusalā? Yasmiṃ samaye akusalaṃ cittaṃ uppannaṃ hoti domanassasahagataṃ paṭighasampayuttaṃ rūpārammaṇaṃ vā…pe… domanassasahagataṃ paṭighasampayuttaṃ sasaṅkhārena rūpārammaṇaṃ vā saddārammaṇaṃ vā gandhārammaṇaṃ vā rasārammaṇaṃ vā phoṭṭhabbārammaṇaṃ vā dhammārammaṇaṃ vā yaṃ yaṃ vā panārabbha, tasmiṃ samaye avijjāpaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā paṭighaṃ, paṭighapaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
၂၈၇. တတ္ထ ကတမာ အဝိဇ္ဇာ? ယံ အညာဏံ အဒသ္သနံ။ပေ.။ အဝိဇ္ဇာလင္ဂီ မောဟော အကုသလမူလံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘အဝိဇ္ဇာ’’။ပေ.။ အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော’’။
287. Tattha katamā avijjā? Yaṃ aññāṇaṃ adassanaṃ…pe… avijjālaṅgī moho akusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjā’’…pe… ayaṃ vuccati ‘‘chaṭṭhāyatanapaccayā phasso’’.
တတ္ထ ကတမာ ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ? ယံ စေတသိကံ အသာတံ စေတသိကံ ဒုက္ခံ စေတောသမ္ဖသ္သဇံ အသာတံ ဒုက္ခံ ဝေဒယိတံ စေတောသမ္ဖသ္သဇာ အသာတာ ဒုက္ခာ ဝေဒနာ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ’’။
Tattha katamā phassapaccayā vedanā? Yaṃ cetasikaṃ asātaṃ cetasikaṃ dukkhaṃ cetosamphassajaṃ asātaṃ dukkhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā asātā dukkhā vedanā – ayaṃ vuccati ‘‘phassapaccayā vedanā’’.
တတ္ထ ကတမံ ဝေဒနာပစ္စယာ ပဋိဃံ? ယော စိတ္တသ္သ အာဃာတော။ပေ.။ စဏ္ဍိက္ကံ အသုရောပော 7 အနတ္တမနတာ စိတ္တသ္သ – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဝေဒနာပစ္စယာ ပဋိဃံ’’ ။
Tattha katamaṃ vedanāpaccayā paṭighaṃ? Yo cittassa āghāto…pe… caṇḍikkaṃ asuropo 8 anattamanatā cittassa – idaṃ vuccati ‘‘vedanāpaccayā paṭighaṃ’’ .
တတ္ထ ကတမော ပဋိဃပစ္စယာ အဓိမောက္ခော? ယော စိတ္တသ္သ အဓိမောက္ခော အဓိမုစ္စနာ တဒဓိမုတ္တတာ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ပဋိဃပစ္စယာ အဓိမောက္ခော’’။
Tattha katamo paṭighapaccayā adhimokkho? Yo cittassa adhimokkho adhimuccanā tadadhimuttatā – ayaṃ vuccati ‘‘paṭighapaccayā adhimokkho’’.
တတ္ထ ကတမော အဓိမောက္ခပစ္စယာ ဘဝော? ဌပေတ္ဝာ အဓိမောက္ခံ, ဝေဒနာက္ခန္ဓော သညာက္ခန္ဓော သင္ခာရက္ခန္ဓော ဝိညာဏက္ခန္ဓော – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘အဓိမောက္ခပစ္စယာ ဘဝော’’။ပေ.။ တေန ဝုစ္စတိ ‘‘ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတီ’’တိ။
Tattha katamo adhimokkhapaccayā bhavo? Ṭhapetvā adhimokkhaṃ, vedanākkhandho saññākkhandho saṅkhārakkhandho viññāṇakkhandho – ayaṃ vuccati ‘‘adhimokkhapaccayā bhavo’’…pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
၂၈၈. ကတမေ ဓမ္မာ အကုသလာ? ယသ္မိံ သမယေ အကုသလံ စိတ္တံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ ဥပေက္ခာသဟဂတံ ဝိစိကိစ္ဆာသမ္ပယုတ္တံ ရူပာရမ္မဏံ ဝာ သဒ္ဒာရမ္မဏံ ဝာ ဂန္ဓာရမ္မဏံ ဝာ ရသာရမ္မဏံ ဝာ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာရမ္မဏံ ဝာ ဓမ္မာရမ္မဏံ ဝာ ယံ ယံ ဝာ ပနာရဗ္ဘ , တသ္မိံ သမယေ အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော, သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ, ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ, နာမပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ, ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော, ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ, ဝေဒနာပစ္စယာ ဝိစိကိစ္ဆာ, ဝိစိကိစ္ဆာပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
288. Katame dhammā akusalā? Yasmiṃ samaye akusalaṃ cittaṃ uppannaṃ hoti upekkhāsahagataṃ vicikicchāsampayuttaṃ rūpārammaṇaṃ vā saddārammaṇaṃ vā gandhārammaṇaṃ vā rasārammaṇaṃ vā phoṭṭhabbārammaṇaṃ vā dhammārammaṇaṃ vā yaṃ yaṃ vā panārabbha , tasmiṃ samaye avijjāpaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā vicikicchā, vicikicchāpaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
၂၈၉. တတ္ထ ကတမာ အဝိဇ္ဇာ? ယံ အညာဏံ အဒသ္သနံ။ပေ.။ အဝိဇ္ဇာလင္ဂီ မောဟော အကုသလမူလံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘အဝိဇ္ဇာ’’။ပေ.။ အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော’’။
289. Tattha katamā avijjā? Yaṃ aññāṇaṃ adassanaṃ…pe… avijjālaṅgī moho akusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjā’’…pe… ayaṃ vuccati ‘‘chaṭṭhāyatanapaccayā phasso’’.
တတ္ထ ကတမာ ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ? ယံ စေတသိကံ နေဝ သာတံ နာသာတံ စေတောသမ္ဖသ္သဇံ အဒုက္ခမသုခံ ဝေဒယိတံ, စေတောသမ္ဖသ္သဇာ အဒုက္ခမသုခာ ဝေဒနာ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ’’။
Tattha katamā phassapaccayā vedanā? Yaṃ cetasikaṃ neva sātaṃ nāsātaṃ cetosamphassajaṃ adukkhamasukhaṃ vedayitaṃ, cetosamphassajā adukkhamasukhā vedanā – ayaṃ vuccati ‘‘phassapaccayā vedanā’’.
တတ္ထ ကတမော ဝိစိကိစ္ဆာပစ္စယာ ဘဝော? ဌပေတ္ဝာ ဝိစိကိစ္ဆံ, ဝေဒနာက္ခန္ဓော သညာက္ခန္ဓော သင္ခာရက္ခန္ဓော ဝိညာဏက္ခန္ဓော – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဝိစိကိစ္ဆာပစ္စယာ ဘဝော’’။ပေ.။ တေန ဝုစ္စတိ ‘‘ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတီ’’တိ။
Tattha katamo vicikicchāpaccayā bhavo? Ṭhapetvā vicikicchaṃ, vedanākkhandho saññākkhandho saṅkhārakkhandho viññāṇakkhandho – ayaṃ vuccati ‘‘vicikicchāpaccayā bhavo’’…pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
၂၉၀. ကတမေ ဓမ္မာ အကုသလာ? ယသ္မိံ သမယေ အကုသလံ စိတ္တံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ ဥပေက္ခာသဟဂတံ ဥဒ္ဓစ္စသမ္ပယုတ္တံ ရူပာရမ္မဏံ ဝာ သဒ္ဒာရမ္မဏံ ဝာ ဂန္ဓာရမ္မဏံ ဝာ ရသာရမ္မဏံ ဝာ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာရမ္မဏံ ဝာ ဓမ္မာရမ္မဏံ ဝာ ယံ ယံ ဝာ ပနာရဗ္ဘ, တသ္မိံ သမယေ အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော, သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ, ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ, နာမပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ, ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော, ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ, ဝေဒနာပစ္စယာ ဥဒ္ဓစ္စံ, ဥဒ္ဓစ္စပစ္စယာ အဓိမောက္ခော, အဓိမောက္ခပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
290. Katame dhammā akusalā? Yasmiṃ samaye akusalaṃ cittaṃ uppannaṃ hoti upekkhāsahagataṃ uddhaccasampayuttaṃ rūpārammaṇaṃ vā saddārammaṇaṃ vā gandhārammaṇaṃ vā rasārammaṇaṃ vā phoṭṭhabbārammaṇaṃ vā dhammārammaṇaṃ vā yaṃ yaṃ vā panārabbha, tasmiṃ samaye avijjāpaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā uddhaccaṃ, uddhaccapaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
၂၉၁. တတ္ထ ကတမာ အဝိဇ္ဇာ? ယံ အညာဏံ အဒသ္သနံ။ပေ.။ အဝိဇ္ဇာလင္ဂီ မောဟော အကုသလမူလံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘အဝိဇ္ဇာ’’။ပေ.။ အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော’’။
291. Tattha katamā avijjā? Yaṃ aññāṇaṃ adassanaṃ…pe… avijjālaṅgī moho akusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjā’’…pe… ayaṃ vuccati ‘‘chaṭṭhāyatanapaccayā phasso’’.
တတ္ထ ကတမာ ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ? ယံ စေတသိကံ နေဝ သာတံ နာသာတံ စေတောသမ္ဖသ္သဇံ အဒုက္ခမသုခံ ဝေဒယိတံ စေတောသမ္ဖသ္သဇာ အဒုက္ခမသုခာ ဝေဒနာ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ’’။
Tattha katamā phassapaccayā vedanā? Yaṃ cetasikaṃ neva sātaṃ nāsātaṃ cetosamphassajaṃ adukkhamasukhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā adukkhamasukhā vedanā – ayaṃ vuccati ‘‘phassapaccayā vedanā’’.
တတ္ထ ကတမံ ဝေဒနာပစ္စယာ ဥဒ္ဓစ္စံ? ယံ စိတ္တသ္သ ဥဒ္ဓစ္စံ အဝူပသမော စေတသော ဝိက္ခေပော ဘန္တတ္တံ စိတ္တသ္သ – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဝေဒနာပစ္စယာ ဥဒ္ဓစ္စံ’’။
Tattha katamaṃ vedanāpaccayā uddhaccaṃ? Yaṃ cittassa uddhaccaṃ avūpasamo cetaso vikkhepo bhantattaṃ cittassa – idaṃ vuccati ‘‘vedanāpaccayā uddhaccaṃ’’.
တတ္ထ ကတမော ဥဒ္ဓစ္စပစ္စယာ အဓိမောက္ခော? ယော စိတ္တသ္သ အဓိမောက္ခော အဓိမုစ္စနာ တဒဓိမုတ္တတာ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဥဒ္ဓစ္စပစ္စယာ အဓိမောက္ခော’’။
Tattha katamo uddhaccapaccayā adhimokkho? Yo cittassa adhimokkho adhimuccanā tadadhimuttatā – ayaṃ vuccati ‘‘uddhaccapaccayā adhimokkho’’.
တတ္ထ ကတမော အဓိမောက္ခပစ္စယာ ဘဝော? ဌပေတ္ဝာ အဓိမောက္ခံ, ဝေဒနာက္ခန္ဓော သညာက္ခန္ဓော သင္ခာရက္ခန္ဓော ဝိညာဏက္ခန္ဓော – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘အဓိမောက္ခပစ္စယာ ဘဝော’’။ပေ.။ တေန ဝုစ္စတိ ‘‘ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတီ’’တိ။
Tattha katamo adhimokkhapaccayā bhavo? Ṭhapetvā adhimokkhaṃ, vedanākkhandho saññākkhandho saṅkhārakkhandho viññāṇakkhandho – ayaṃ vuccati ‘‘adhimokkhapaccayā bhavo’’…pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
အကုသလနိဒ္ဒေသော။
Akusalaniddeso.
၁၀. ကုသလနိဒ္ဒေသော
10. Kusalaniddeso
၂၉၂. ကတမေ ဓမ္မာ ကုသလာ? ယသ္မိံ သမယေ ကာမာဝစရံ ကုသလံ စိတ္တံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ သောမနသ္သသဟဂတံ ဉာဏသမ္ပယုတ္တံ ရူပာရမ္မဏံ ဝာ သဒ္ဒာရမ္မဏံ ဝာ ဂန္ဓာရမ္မဏံ ဝာ ရသာရမ္မဏံ ဝာ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာရမ္မဏံ ဝာ ဓမ္မာရမ္မဏံ ဝာ ယံ ယံ ဝာ ပနာရဗ္ဘ, တသ္မိံ သမယေ ကုသလမူလပစ္စယာ သင္ခာရော, သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ, ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ, နာမပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ, ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော, ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ, ဝေဒနာပစ္စယာ ပသာဒော, ပသာဒပစ္စယာ အဓိမောက္ခော, အဓိမောက္ခပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
292. Katame dhammā kusalā? Yasmiṃ samaye kāmāvacaraṃ kusalaṃ cittaṃ uppannaṃ hoti somanassasahagataṃ ñāṇasampayuttaṃ rūpārammaṇaṃ vā saddārammaṇaṃ vā gandhārammaṇaṃ vā rasārammaṇaṃ vā phoṭṭhabbārammaṇaṃ vā dhammārammaṇaṃ vā yaṃ yaṃ vā panārabbha, tasmiṃ samaye kusalamūlapaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā pasādo, pasādapaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
၂၉၃. တတ္ထ ကတမေ ကုသလမူလာ? အလောဘော, အဒောသော, အမောဟော။
293. Tattha katame kusalamūlā? Alobho, adoso, amoho.
တတ္ထ ကတမော အလောဘော? ယော အလောဘော အလုဗ္ဘနာ အလုဗ္ဘိတတ္တံ အသာရာဂော အသာရဇ္ဇနာ အသာရဇ္ဇိတတ္တံ အနဘိဇ္ဈာ အလောဘော ကုသလမူလံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘အလောဘော’’။
Tattha katamo alobho? Yo alobho alubbhanā alubbhitattaṃ asārāgo asārajjanā asārajjitattaṃ anabhijjhā alobho kusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘alobho’’.
တတ္ထ ကတမော အဒောသော? ယော အဒောသော အဒုသ္သနာ အဒုသ္သိတတ္တံ အဗ္ယာပာဒော အဗ္ယာပဇ္ဇော အဒောသော ကုသလမူလံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘အဒောသော’’။
Tattha katamo adoso? Yo adoso adussanā adussitattaṃ abyāpādo abyāpajjo adoso kusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘adoso’’.
တတ္ထ ကတမော အမောဟော? ယာ ပညာ ပဇာနနာ။ပေ.။ အမောဟော ဓမ္မဝိစယော သမ္မာဒိဋ္ဌိ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘အမောဟော’’။ ဣမေ ဝုစ္စန္တိ ‘‘ကုသလမူလာ’’။
Tattha katamo amoho? Yā paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – ayaṃ vuccati ‘‘amoho’’. Ime vuccanti ‘‘kusalamūlā’’.
တတ္ထ ကတမော ကုသလမူလပစ္စယာ သင္ခာရော? ယာ စေတနာ သဉ္စေတနာ သဉ္စေတယိတတ္တံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ကုသလမူလပစ္စယာ သင္ခာရော’’။
Tattha katamo kusalamūlapaccayā saṅkhāro? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘kusalamūlapaccayā saṅkhāro’’.
တတ္ထ ကတမံ သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ။ပေ.။ ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ။ပေ.။ နာမပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ။ပေ.။ ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော။ပေ.။ ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ။ပေ.။ အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ’’။
Tattha katamaṃ saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ…pe… viññāṇapaccayā nāmaṃ…pe… nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ…pe… chaṭṭhāyatanapaccayā phasso…pe… phassapaccayā vedanā…pe… ayaṃ vuccati ‘‘phassapaccayā vedanā’’.
တတ္ထ ကတမော ဝေဒနာပစ္စယာ ပသာဒော? ယာ သဒ္ဓာ သဒ္ဒဟနာ ဩကပ္ပနာ အဘိပ္ပသာဒော – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဝေဒနာပစ္စယာ ပသာဒော’’။
Tattha katamo vedanāpaccayā pasādo? Yā saddhā saddahanā okappanā abhippasādo – ayaṃ vuccati ‘‘vedanāpaccayā pasādo’’.
တတ္ထ ကတမော ပသာဒပစ္စယာ အဓိမောက္ခော? ယော စိတ္တသ္သ အဓိမောက္ခော အဓိမုစ္စနာ တဒဓိမုတ္တတာ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ပသာဒပစ္စယာ အဓိမောက္ခော’’။
Tattha katamo pasādapaccayā adhimokkho? Yo cittassa adhimokkho adhimuccanā tadadhimuttatā – ayaṃ vuccati ‘‘pasādapaccayā adhimokkho’’.
တတ္ထ ကတမော အဓိမောက္ခပစ္စယာ ဘဝော? ဌပေတ္ဝာ အဓိမောက္ခံ, ဝေဒနာက္ခန္ဓော သညာက္ခန္ဓော သင္ခာရက္ခန္ဓော ဝိညာဏက္ခန္ဓော – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘အဓိမောက္ခပစ္စယာ ဘဝော’’။ပေ.။ တေန ဝုစ္စတိ ‘‘ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတီ’’တိ။
Tattha katamo adhimokkhapaccayā bhavo? Ṭhapetvā adhimokkhaṃ, vedanākkhandho saññākkhandho saṅkhārakkhandho viññāṇakkhandho – ayaṃ vuccati ‘‘adhimokkhapaccayā bhavo’’…pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
၂၉၄. ကတမေ ဓမ္မာ ကုသလာ? ယသ္မိံ သမယေ ကာမာဝစရံ ကုသလံ စိတ္တံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ သောမနသ္သသဟဂတံ ဉာဏသမ္ပယုတ္တံ သသင္ခာရေန ရူပာရမ္မဏံ ဝာ။ပေ.။ သောမနသ္သသဟဂတံ ဉာဏဝိပ္ပယုတ္တံ ရူပာရမ္မဏံ ဝာ။ပေ.။ သောမနသ္သသဟဂတံ ဉာဏဝိပ္ပယုတ္တံ သသင္ခာရေန ရူပာရမ္မဏံ ဝာ သဒ္ဒာရမ္မဏံ ဝာ ဂန္ဓာရမ္မဏံ ဝာ ရသာရမ္မဏံ ဝာ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာရမ္မဏံ ဝာ ဓမ္မာရမ္မဏံ ဝာ ယံ ယံ ဝာ ပနာရဗ္ဘ, တသ္မိံ သမယေ ကုသလမူလပစ္စယာ သင္ခာရော, သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ , ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ, နာမပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ, ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော, ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ, ဝေဒနာပစ္စယာ ပသာဒော, ပသာဒပစ္စယာ အဓိမောက္ခော, အဓိမောက္ခပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
294. Katame dhammā kusalā? Yasmiṃ samaye kāmāvacaraṃ kusalaṃ cittaṃ uppannaṃ hoti somanassasahagataṃ ñāṇasampayuttaṃ sasaṅkhārena rūpārammaṇaṃ vā…pe… somanassasahagataṃ ñāṇavippayuttaṃ rūpārammaṇaṃ vā…pe… somanassasahagataṃ ñāṇavippayuttaṃ sasaṅkhārena rūpārammaṇaṃ vā saddārammaṇaṃ vā gandhārammaṇaṃ vā rasārammaṇaṃ vā phoṭṭhabbārammaṇaṃ vā dhammārammaṇaṃ vā yaṃ yaṃ vā panārabbha, tasmiṃ samaye kusalamūlapaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ , viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā pasādo, pasādapaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
၂၉၅. တတ္ထ ကတမေ ကုသလမူလာ? အလောဘော, အဒောသော။
295. Tattha katame kusalamūlā? Alobho, adoso.
တတ္ထ ကတမော အလောဘော? ယော အလောဘော အလုဗ္ဘနာ အလုဗ္ဘိတတ္တံ အသာရာဂော အသာရဇ္ဇနာ အသာရဇ္ဇိတတ္တံ အနဘိဇ္ဈာ အလောဘော ကုသလမူလံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘အလောဘော’’။
Tattha katamo alobho? Yo alobho alubbhanā alubbhitattaṃ asārāgo asārajjanā asārajjitattaṃ anabhijjhā alobho kusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘alobho’’.
တတ္ထ ကတမော အဒောသော? ယော အဒောသော အဒုသ္သနာ အဒုသ္သိတတ္တံ အဗ္ယာပာဒော အဗ္ယာပဇ္ဇော အဒောသော ကုသလမူလံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘အဒောသော’’။ ဣမေ ဝုစ္စန္တိ ‘‘ကုသလမူလာ’’။
Tattha katamo adoso? Yo adoso adussanā adussitattaṃ abyāpādo abyāpajjo adoso kusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘adoso’’. Ime vuccanti ‘‘kusalamūlā’’.
တတ္ထ ကတမော ကုသလမူလပစ္စယာ သင္ခာရော? ယာ စေတနာ သဉ္စေတနာ သဉ္စေတယိတတ္တံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ကုသလမူလပစ္စယာ သင္ခာရော’’။ပေ.။ အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော’’။
Tattha katamo kusalamūlapaccayā saṅkhāro? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘kusalamūlapaccayā saṅkhāro’’…pe… ayaṃ vuccati ‘‘chaṭṭhāyatanapaccayā phasso’’.
တတ္ထ ကတမာ ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ? ယံ စေတသိကံ သာတံ စေတသိကံ သုခံ စေတောသမ္ဖသ္သဇံ သာတံ သုခံ ဝေဒယိတံ စေတောသမ္ဖသ္သဇာ သာတာ သုခာ ဝေဒနာ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ’’။ပေ.။ တေန ဝုစ္စတိ ‘‘ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတီ’’တိ။
Tattha katamā phassapaccayā vedanā? Yaṃ cetasikaṃ sātaṃ cetasikaṃ sukhaṃ cetosamphassajaṃ sātaṃ sukhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā sātā sukhā vedanā – ayaṃ vuccati ‘‘phassapaccayā vedanā’’…pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
၂၉၆. ကတမေ ဓမ္မာ ကုသလာ? ယသ္မိံ သမယေ ကာမာဝစရံ ကုသလံ စိတ္တံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ ဥပေက္ခာသဟဂတံ ဉာဏသမ္ပယုတ္တံ ရူပာရမ္မဏံ ဝာ။ပေ.။ ဥပေက္ခာသဟဂတံ ဉာဏသမ္ပယုတ္တံ သသင္ခာရေန ရူပာရမ္မဏံ ဝာ သဒ္ဒာရမ္မဏံ ဝာ ဂန္ဓာရမ္မဏံ ဝာ ရသာရမ္မဏံ ဝာ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာရမ္မဏံ ဝာ ဓမ္မာရမ္မဏံ ဝာ ယံ ယံ ဝာ ပနာရဗ္ဘ, တသ္မိံ သမယေ ကုသလမူလပစ္စယာ သင္ခာရော, သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ, ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ, နာမပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ, ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော, ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ, ဝေဒနာပစ္စယာ ပသာဒော, ပသာဒပစ္စယာ အဓိမောက္ခော, အဓိမောက္ခပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
296. Katame dhammā kusalā? Yasmiṃ samaye kāmāvacaraṃ kusalaṃ cittaṃ uppannaṃ hoti upekkhāsahagataṃ ñāṇasampayuttaṃ rūpārammaṇaṃ vā…pe… upekkhāsahagataṃ ñāṇasampayuttaṃ sasaṅkhārena rūpārammaṇaṃ vā saddārammaṇaṃ vā gandhārammaṇaṃ vā rasārammaṇaṃ vā phoṭṭhabbārammaṇaṃ vā dhammārammaṇaṃ vā yaṃ yaṃ vā panārabbha, tasmiṃ samaye kusalamūlapaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā pasādo, pasādapaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
၂၉၇. တတ္ထ ကတမေ ကုသလမူလာ? အလောဘော, အဒောသော, အမောဟော – ဣမေ ဝုစ္စန္တိ ‘‘ကုသလမူလာ’’။
297. Tattha katame kusalamūlā? Alobho, adoso, amoho – ime vuccanti ‘‘kusalamūlā’’.
တတ္ထ ကတမော ကုသလမူလပစ္စယာ သင္ခာရော? ယာ စေတနာ သဉ္စေတနာ သဉ္စေတယိတတ္တံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ကုသလမူလပစ္စယာ သင္ခာရော’’။ပေ.။ အယံ ဝုစ္စတိ – ‘‘ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော’’။
Tattha katamo kusalamūlapaccayā saṅkhāro? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘kusalamūlapaccayā saṅkhāro’’…pe… ayaṃ vuccati – ‘‘chaṭṭhāyatanapaccayā phasso’’.
တတ္ထ ကတမာ ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ? ယံ စေတသိကံ နေဝ သာတံ နာသာတံ စေတောသမ္ဖသ္သဇံ အဒုက္ခမသုခံ ဝေဒယိတံ စေတောသမ္ဖသ္သဇာ အဒုက္ခမသုခာ ဝေဒနာ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ’’။ပေ.။ တေန ဝုစ္စတိ ‘‘ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတီ’’တိ။
Tattha katamā phassapaccayā vedanā? Yaṃ cetasikaṃ neva sātaṃ nāsātaṃ cetosamphassajaṃ adukkhamasukhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā adukkhamasukhā vedanā – ayaṃ vuccati ‘‘phassapaccayā vedanā’’…pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
ကတမေ ဓမ္မာ ကုသလာ? ယသ္မိံ သမယေ ကာမာဝစရံ ကုသလံ စိတ္တံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ ဥပေက္ခာသဟဂတံ ဉာဏဝိပ္ပယုတ္တံ ရူပာရမ္မဏံ ဝာ။ပေ.။ ဥပေက္ခာသဟဂတံ ဉာဏဝိပ္ပယုတ္တံ သသင္ခာရေန ရူပာရမ္မဏံ ဝာ သဒ္ဒာရမ္မဏံ ဝာ ဂန္ဓာရမ္မဏံ ဝာ ရသာရမ္မဏံ ဝာ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာရမ္မဏံ ဝာ ဓမ္မာရမ္မဏံ ဝာ ယံ ယံ ဝာ ပနာရဗ္ဘ, တသ္မိံ သမယေ ကုသလမူလပစ္စယာ သင္ခာရော, သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ, ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ, နာမပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ, ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော, ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ, ဝေဒနာပစ္စယာ ပသာဒော, ပသာဒပစ္စယာ အဓိမောက္ခော, အဓိမောက္ခပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
Katame dhammā kusalā? Yasmiṃ samaye kāmāvacaraṃ kusalaṃ cittaṃ uppannaṃ hoti upekkhāsahagataṃ ñāṇavippayuttaṃ rūpārammaṇaṃ vā…pe… upekkhāsahagataṃ ñāṇavippayuttaṃ sasaṅkhārena rūpārammaṇaṃ vā saddārammaṇaṃ vā gandhārammaṇaṃ vā rasārammaṇaṃ vā phoṭṭhabbārammaṇaṃ vā dhammārammaṇaṃ vā yaṃ yaṃ vā panārabbha, tasmiṃ samaye kusalamūlapaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā pasādo, pasādapaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
၂၉၉. တတ္ထ ကတမေ ကုသလမူလာ? အလောဘော, အဒောသော – ဣမေ ဝုစ္စန္တိ ‘‘ကုသလမူလာ’’။
299. Tattha katame kusalamūlā? Alobho, adoso – ime vuccanti ‘‘kusalamūlā’’.
တတ္ထ ကတမော ကုသလမူလပစ္စယာ သင္ခာရော? ယာ စေတနာ သဉ္စေတနာ သဉ္စေတယိတတ္တံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ကုသလမူလပစ္စယာ သင္ခာရော’’။ပေ.။ တေန ဝုစ္စတိ ‘‘ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတီ’’တိ။
Tattha katamo kusalamūlapaccayā saṅkhāro? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘kusalamūlapaccayā saṅkhāro’’…pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
၃၀၀. ကတမေ ဓမ္မာ ကုသလာ? ယသ္မိံ သမယေ ရူပူပပတ္တိယာ မဂ္ဂံ ဘာဝေတိ ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ။ပေ.။ ပဌမံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ ပထဝီကသိဏံ 13, တသ္မိံ သမယေ ကုသလမူလပစ္စယာ သင္ခာရော, သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ , ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ, နာမပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ, ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော, ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ, ဝေဒနာပစ္စယာ ပသာဒော, ပသာဒပစ္စယာ အဓိမောက္ခော, အဓိမောက္ခပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
300. Katame dhammā kusalā? Yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati pathavīkasiṇaṃ 14, tasmiṃ samaye kusalamūlapaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ , viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā pasādo, pasādapaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
၃၀၁. တတ္ထ ကတမေ ကုသလမူလာ? အလောဘော, အဒောသော, အမောဟော – ဣမေ ဝုစ္စန္တိ ‘‘ကုသလမူလာ’’။
301. Tattha katame kusalamūlā? Alobho, adoso, amoho – ime vuccanti ‘‘kusalamūlā’’.
တတ္ထ ကတမော ကုသလမူလပစ္စယာ သင္ခာရော? ယာ စေတနာ သဉ္စေတနာ သဉ္စေတယိတတ္တံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ကုသလမူလပစ္စယာ သင္ခာရော’’။ပေ.။ တေန ဝုစ္စတိ ‘‘ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတီ’’တိ။
Tattha katamo kusalamūlapaccayā saṅkhāro? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘kusalamūlapaccayā saṅkhāro’’…pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
၃၀၂. ကတမေ ဓမ္မာ ကုသလာ? ယသ္မိံ သမယေ အရူပူပပတ္တိယာ မဂ္ဂံ ဘာဝေတိ သဗ္ဗသော အာကိဉ္စညာယတနံ သမတိက္ကမ္မ နေဝသညာနာသညာယတနသညာသဟဂတံ သုခသ္သ စ ပဟာနာ။ပေ.။ စတုတ္ထံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ, တသ္မိံ သမယေ ကုသလမူလပစ္စယာ သင္ခာရော, သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ, ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ, နာမပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ, ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော, ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ, ဝေဒနာပစ္စယာ ပသာဒော, ပသာဒပစ္စယာ အဓိမောက္ခော, အဓိမောက္ခပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
302. Katame dhammā kusalā? Yasmiṃ samaye arūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti sabbaso ākiñcaññāyatanaṃ samatikkamma nevasaññānāsaññāyatanasaññāsahagataṃ sukhassa ca pahānā…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati, tasmiṃ samaye kusalamūlapaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā pasādo, pasādapaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
၃၀၃. တတ္ထ ကတမေ ကုသလမူလာ? အလောဘော, အဒောသော, အမောဟော – ဣမေ ဝုစ္စန္တိ ‘‘ကုသလမူလာ’’။
303. Tattha katame kusalamūlā? Alobho, adoso, amoho – ime vuccanti ‘‘kusalamūlā’’.
တတ္ထ ကတမော ကုသလမူလပစ္စယာ သင္ခာရော? ယာ စေတနာ သဉ္စေတနာ သဉ္စေတယိတတ္တံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ကုသလမူလပစ္စယာ သင္ခာရော’’။ပေ.။ အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော’’။
Tattha katamo kusalamūlapaccayā saṅkhāro? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘kusalamūlapaccayā saṅkhāro’’…pe… ayaṃ vuccati ‘‘chaṭṭhāyatanapaccayā phasso’’.
တတ္ထ ကတမာ ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ? ယံ စေတသိကံ သာတံ စေတသိကံ သုခံ စေတောသမ္ဖသ္သဇံ သာတံ သုခံ ဝေဒယိတံ စေတောသမ္ဖသ္သဇာ သာတာ သုခာ ဝေဒနာ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ’’။ပေ.။ တေန ဝုစ္စတိ ‘‘ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတီ’’တိ။
Tattha katamā phassapaccayā vedanā? Yaṃ cetasikaṃ sātaṃ cetasikaṃ sukhaṃ cetosamphassajaṃ sātaṃ sukhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā sātā sukhā vedanā – ayaṃ vuccati ‘‘phassapaccayā vedanā’’…pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
၃၀၄. ကတမေ ဓမ္မာ ကုသလာ? ယသ္မိံ သမယေ လောကုတ္တရံ ဈာနံ ဘာဝေတိ နိယ္ယာနိကံ အပစယဂာမိံ ဒိဋ္ဌိဂတာနံ ပဟာနာယ ပဌမာယ ဘူမိယာ ပတ္တိယာ ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ။ပေ.။ ပဌမံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ ဒုက္ခပဋိပဒံ ဒန္ဓာဘိညံ, တသ္မိံ သမယေ ကုသလမူလပစ္စယာ သင္ခာရော, သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ, ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ, နာမပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ, ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော, ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ, ဝေဒနာပစ္စယာ ပသာဒော, ပသာဒပစ္စယာ အဓိမောက္ခော, အဓိမောက္ခပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတေသံ ဓမ္မာနံ သမုဒယော ဟောတိ။
304. Katame dhammā kusalā? Yasmiṃ samaye lokuttaraṃ jhānaṃ bhāveti niyyānikaṃ apacayagāmiṃ diṭṭhigatānaṃ pahānāya paṭhamāya bhūmiyā pattiyā vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati dukkhapaṭipadaṃ dandhābhiññaṃ, tasmiṃ samaye kusalamūlapaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā pasādo, pasādapaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametesaṃ dhammānaṃ samudayo hoti.
၃၀၅. တတ္ထ ကတမေ ကုသလမူလာ? အလောဘော, အဒောသော, အမောဟော။
305. Tattha katame kusalamūlā? Alobho, adoso, amoho.
တတ္ထ ကတမော အလောဘော။ပေ.။ အဒောသော။ပေ.။ အမောဟော? ယာ ပညာ ပဇာနနာ။ပေ.။ အမောဟော ဓမ္မဝိစယော သမ္မာဒိဋ္ဌိ ဓမ္မဝိစယသမ္ဗောဇ္ဈင္ဂော မဂ္ဂင္ဂံ မဂ္ဂပရိယာပန္နံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘အမောဟော’’။ ဣမေ ဝုစ္စန္တိ ‘‘ကုသလမူလာ’’။
Tattha katamo alobho…pe… adoso…pe… amoho? Yā paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi dhammavicayasambojjhaṅgo maggaṅgaṃ maggapariyāpannaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘amoho’’. Ime vuccanti ‘‘kusalamūlā’’.
တတ္ထ ကတမော ကုသလမူလပစ္စယာ သင္ခာရော? ယာ စေတနာ သဉ္စေတနာ သဉ္စေတယိတတ္တံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ကုသလမူလပစ္စယာ သင္ခာရော’’။ပေ.။ အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော’’။
Tattha katamo kusalamūlapaccayā saṅkhāro? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘kusalamūlapaccayā saṅkhāro’’…pe… ayaṃ vuccati ‘‘chaṭṭhāyatanapaccayā phasso’’.
တတ္ထ ကတမာ ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ? ယံ စေတသိကံ သာတံ စေတသိကံ သုခံ စေတောသမ္ဖသ္သဇံ သာတံ သုခံ ဝေဒယိတံ စေတောသမ္ဖသ္သဇာ သာတာ သုခာ ဝေဒနာ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ’’။
Tattha katamā phassapaccayā vedanā? Yaṃ cetasikaṃ sātaṃ cetasikaṃ sukhaṃ cetosamphassajaṃ sātaṃ sukhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā sātā sukhā vedanā – ayaṃ vuccati ‘‘phassapaccayā vedanā’’.
တတ္ထ ကတမော ဝေဒနာပစ္စယာ ပသာဒော? ယာ သဒ္ဓာ သဒ္ဒဟနာ ဩကပ္ပနာ အဘိပ္ပသာဒော – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဝေဒနာပစ္စယာ ပသာဒော’’။
Tattha katamo vedanāpaccayā pasādo? Yā saddhā saddahanā okappanā abhippasādo – ayaṃ vuccati ‘‘vedanāpaccayā pasādo’’.
တတ္ထ ကတမော ပသာဒပစ္စယာ အဓိမောက္ခော? ယော စိတ္တသ္သ အဓိမောက္ခော အဓိမုစ္စနာ တဒဓိမုတ္တတာ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ပသာဒပစ္စယာ အဓိမောက္ခော’’။
Tattha katamo pasādapaccayā adhimokkho? Yo cittassa adhimokkho adhimuccanā tadadhimuttatā – ayaṃ vuccati ‘‘pasādapaccayā adhimokkho’’.
တတ္ထ ကတမော အဓိမောက္ခပစ္စယာ ဘဝော? ဌပေတ္ဝာ အဓိမောက္ခံ, ဝေဒနာက္ခန္ဓော သညာက္ခန္ဓော သင္ခာရက္ခန္ဓော ဝိညာဏက္ခန္ဓော – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘အဓိမောက္ခပစ္စယာ ဘဝော’’။ပေ.။ အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ’’။
Tattha katamo adhimokkhapaccayā bhavo? Ṭhapetvā adhimokkhaṃ, vedanākkhandho saññākkhandho saṅkhārakkhandho viññāṇakkhandho – ayaṃ vuccati ‘‘adhimokkhapaccayā bhavo’’…pe… ayaṃ vuccati ‘‘jātipaccayā jarāmaraṇaṃ’’.
ဧဝမေတေသံ ဓမ္မာနံ သမုဒယော ဟောတီတိ။ ဧဝမေတေသံ ဓမ္မာနံ သင္ဂတိ ဟောတိ, သမာဂမော ဟောတိ, သမောဓာနံ ဟောတိ, ပာတုဘာဝော ဟောတိ။ တေန ဝုစ္စတိ ‘‘ဧဝမေတေသံ ဓမ္မာနံ သမုဒယော ဟောတီ’’တိ။
Evametesaṃ dhammānaṃ samudayo hotīti. Evametesaṃ dhammānaṃ saṅgati hoti, samāgamo hoti, samodhānaṃ hoti, pātubhāvo hoti. Tena vuccati ‘‘evametesaṃ dhammānaṃ samudayo hotī’’ti.
ကုသလနိဒ္ဒေသော။
Kusalaniddeso.
၁၁. အဗ္ယာကတနိဒ္ဒေသော
11. Abyākataniddeso
၃၀၆. ကတမေ ဓမ္မာ အဗ္ယာကတာ? ယသ္မိံ သမယေ ကာမာဝစရသ္သ ကုသလသ္သ ကမ္မသ္သ ကတတ္တာ ဥပစိတတ္တာ ဝိပာကံ စက္ခုဝိညာဏံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ ဥပေက္ခာသဟဂတံ ရူပာရမ္မဏံ, တသ္မိံ သမယေ သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ, ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ, နာမပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ, ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော, ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ, ဝေဒနာပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
306. Katame dhammā abyākatā? Yasmiṃ samaye kāmāvacarassa kusalassa kammassa katattā upacitattā vipākaṃ cakkhuviññāṇaṃ uppannaṃ hoti upekkhāsahagataṃ rūpārammaṇaṃ, tasmiṃ samaye saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
၃၀၇. တတ္ထ ကတမော သင္ခာရော? ယာ စေတနာ သဉ္စေတနာ သဉ္စေတယိတတ္တံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘သင္ခာရော’’။
307. Tattha katamo saṅkhāro? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘saṅkhāro’’.
တတ္ထ ကတမံ သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ? ယံ စိတ္တံ မနော မာနသံ။ပေ.။ တဇ္ဇာစက္ခုဝိညာဏဓာတု – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ’’။
Tattha katamaṃ saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjācakkhuviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ’’.
တတ္ထ ကတမံ ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ? ဝေဒနာက္ခန္ဓော , သညာက္ခန္ဓော, သင္ခာရက္ခန္ဓော – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ’’။
Tattha katamaṃ viññāṇapaccayā nāmaṃ? Vedanākkhandho , saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – idaṃ vuccati ‘‘viññāṇapaccayā nāmaṃ’’.
တတ္ထ ကတမံ နာမပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ? ယံ စိတ္တံ မနော မာနသံ။ပေ.။ တဇ္ဇာစက္ခုဝိညာဏဓာတု – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘နာမပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ’’။
Tattha katamaṃ nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjācakkhuviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ’’.
တတ္ထ ကတမော ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော? ယော ဖသ္သော ဖုသနာ သမ္ဖုသနာ သမ္ဖုသိတတ္တံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော’’။
Tattha katamo chaṭṭhāyatanapaccayā phasso? Yo phasso phusanā samphusanā samphusitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘chaṭṭhāyatanapaccayā phasso’’.
တတ္ထ ကတမာ ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ? ယံ စေတသိကံ နေဝ သာတံ နာသာတံ စေတောသမ္ဖသ္သဇံ အဒုက္ခမသုခံ ဝေဒယိတံ စေတောသမ္ဖသ္သဇာ အဒုက္ခမသုခာ ဝေဒနာ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ’’။
Tattha katamā phassapaccayā vedanā? Yaṃ cetasikaṃ neva sātaṃ nāsātaṃ cetosamphassajaṃ adukkhamasukhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā adukkhamasukhā vedanā – ayaṃ vuccati ‘‘phassapaccayā vedanā’’.
တတ္ထ ကတမော ဝေဒနာပစ္စယာ ဘဝော? ဌပေတ္ဝာ ဝေဒနံ, သညာက္ခန္ဓော သင္ခာရက္ခန္ဓော ဝိညာဏက္ခန္ဓော – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဝေဒနာပစ္စယာ ဘဝော’’။ပေ.။ တေန ဝုစ္စတိ ‘‘ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတီ’’တိ။
Tattha katamo vedanāpaccayā bhavo? Ṭhapetvā vedanaṃ, saññākkhandho saṅkhārakkhandho viññāṇakkhandho – ayaṃ vuccati ‘‘vedanāpaccayā bhavo’’…pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
၃၀၈. တသ္မိံ သမယေ သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ သင္ခာရဟေတုကံ, ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ ဝိညာဏဟေတုကံ, နာမပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ နာမဟေတုကံ, ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော ဆဋ္ဌာယတနဟေတုကော, ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ ဖသ္သဟေတုကာ, ဝေဒနာပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
308. Tasmiṃ samaye saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ saṅkhārahetukaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ viññāṇahetukaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ nāmahetukaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso chaṭṭhāyatanahetuko, phassapaccayā vedanā phassahetukā, vedanāpaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
၃၀၉. တသ္မိံ သမယေ သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ သင္ခာရသမ္ပယုတ္တံ, ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ ဝိညာဏသမ္ပယုတ္တံ, နာမပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ နာမသမ္ပယုတ္တံ, ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော ဆဋ္ဌာယတနသမ္ပယုတ္တော, ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ ဖသ္သသမ္ပယုတ္တာ, ဝေဒနာပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
309. Tasmiṃ samaye saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ saṅkhārasampayuttaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ viññāṇasampayuttaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ nāmasampayuttaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso chaṭṭhāyatanasampayutto, phassapaccayā vedanā phassasampayuttā, vedanāpaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
၃၁၀. တသ္မိံ သမယေ သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ, ဝိညာဏပစ္စယာပိ သင္ခာရော; ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ, နာမပစ္စယာပိ ဝိညာဏံ; နာမပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ, ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာပိ နာမံ; ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော, ဖသ္သပစ္စယာပိ ဆဋ္ဌာယတနံ; ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ, ဝေဒနာပစ္စယာပိ ဖသ္သော; ဝေဒနာပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
310. Tasmiṃ samaye saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayāpi saṅkhāro; viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayāpi viññāṇaṃ; nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayāpi nāmaṃ; chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayāpi chaṭṭhāyatanaṃ; phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayāpi phasso; vedanāpaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
၃၁၁. ကတမေ ဓမ္မာ အဗ္ယာကတာ? ယသ္မိံ သမယေ ကာမာဝစရသ္သ ကုသလသ္သ ကမ္မသ္သ ကတတ္တာ ဥပစိတတ္တာ ဝိပာကံ သောတဝိညာဏံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ ဥပေက္ခာသဟဂတံ သဒ္ဒာရမ္မဏံ။ပေ.။ ဃာနဝိညာဏံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ ဥပေက္ခာသဟဂတံ ဂန္ဓာရမ္မဏံ။ပေ.။ ဇိဝ္ဟာဝိညာဏံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ ဥပေက္ခာသဟဂတံ ရသာရမ္မဏံ။ပေ.။ ကာယဝိညာဏံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ သုခသဟဂတံ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာရမ္မဏံ, တသ္မိံ သမယေ သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ, ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ, နာမပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ, ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော, ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ, ဝေဒနာပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
311. Katame dhammā abyākatā? Yasmiṃ samaye kāmāvacarassa kusalassa kammassa katattā upacitattā vipākaṃ sotaviññāṇaṃ uppannaṃ hoti upekkhāsahagataṃ saddārammaṇaṃ…pe… ghānaviññāṇaṃ uppannaṃ hoti upekkhāsahagataṃ gandhārammaṇaṃ…pe… jivhāviññāṇaṃ uppannaṃ hoti upekkhāsahagataṃ rasārammaṇaṃ…pe… kāyaviññāṇaṃ uppannaṃ hoti sukhasahagataṃ phoṭṭhabbārammaṇaṃ, tasmiṃ samaye saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
၃၁၂. တတ္ထ ကတမော သင္ခာရော? ယာ စေတနာ သဉ္စေတနာ သဉ္စေတယိတတ္တံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘သင္ခာရော’’။ပေ.။ အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော’’။
312. Tattha katamo saṅkhāro? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘saṅkhāro’’…pe… ayaṃ vuccati ‘‘chaṭṭhāyatanapaccayā phasso’’.
တတ္ထ ကတမာ ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ? ယံ ကာယိကံ သာတံ ကာယိကံ သုခံ ကာယသမ္ဖသ္သဇံ သာတံ သုခံ ဝေဒယိတံ ကာယသမ္ဖသ္သဇာ သာတာ သုခာ ဝေဒနာ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ’’။
Tattha katamā phassapaccayā vedanā? Yaṃ kāyikaṃ sātaṃ kāyikaṃ sukhaṃ kāyasamphassajaṃ sātaṃ sukhaṃ vedayitaṃ kāyasamphassajā sātā sukhā vedanā – ayaṃ vuccati ‘‘phassapaccayā vedanā’’.
တတ္ထ ကတမော ဝေဒနာပစ္စယာ ဘဝော? ဌပေတ္ဝာ ဝေဒနံ, သညာက္ခန္ဓော သင္ခာရက္ခန္ဓော ဝိညာဏက္ခန္ဓော – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဝေဒနာပစ္စယာ ဘဝော’’။ပေ.။ တေန ဝုစ္စတိ ‘‘ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတီ’’တိ။
Tattha katamo vedanāpaccayā bhavo? Ṭhapetvā vedanaṃ, saññākkhandho saṅkhārakkhandho viññāṇakkhandho – ayaṃ vuccati ‘‘vedanāpaccayā bhavo’’…pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
၃၁၃. ကတမေ ဓမ္မာ အဗ္ယာကတာ? ယသ္မိံ သမယေ ကာမာဝစရသ္သ ကုသလသ္သ ကမ္မသ္သ ကတတ္တာ ဥပစိတတ္တာ ဝိပာကာ မနောဓာတု ဥပ္ပန္နာ ဟောတိ ဥပေက္ခာသဟဂတာ ရူပာရမ္မဏာ ဝာ သဒ္ဒာရမ္မဏာ ဝာ ဂန္ဓာရမ္မဏာ ဝာ ရသာရမ္မဏာ ဝာ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာရမ္မဏာ ဝာ ယံ ယံ ဝာ ပနာရဗ္ဘ, တသ္မိံ သမယေ သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ, ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ, နာမပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ, ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော, ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ, ဝေဒနာပစ္စယာ အဓိမောက္ခော, အဓိမောက္ခပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
313. Katame dhammā abyākatā? Yasmiṃ samaye kāmāvacarassa kusalassa kammassa katattā upacitattā vipākā manodhātu uppannā hoti upekkhāsahagatā rūpārammaṇā vā saddārammaṇā vā gandhārammaṇā vā rasārammaṇā vā phoṭṭhabbārammaṇā vā yaṃ yaṃ vā panārabbha, tasmiṃ samaye saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
၃၁၄. တတ္ထ ကတမော သင္ခာရော? ယာ စေတနာ သဉ္စေတနာ သဉ္စေတယိတတ္တံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘သင္ခာရော’’။
314. Tattha katamo saṅkhāro? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘saṅkhāro’’.
တတ္ထ ကတမံ သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ? ယံ စိတ္တံ မနော မာနသံ။ပေ.။ တဇ္ဇာမနောဓာတု – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ’’။ပေ.။ အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော’’။
Tattha katamaṃ saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanodhātu – idaṃ vuccati ‘‘saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ’’…pe… ayaṃ vuccati ‘‘chaṭṭhāyatanapaccayā phasso’’.
တတ္ထ ကတမာ ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ? ယံ စေတသိကံ နေဝ သာတံ နာသာတံ စေတောသမ္ဖသ္သဇံ အဒုက္ခမသုခံ ဝေဒယိတံ စေတောသမ္ဖသ္သဇာ အဒုက္ခမသုခာ ဝေဒနာ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ’’။
Tattha katamā phassapaccayā vedanā? Yaṃ cetasikaṃ neva sātaṃ nāsātaṃ cetosamphassajaṃ adukkhamasukhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā adukkhamasukhā vedanā – ayaṃ vuccati ‘‘phassapaccayā vedanā’’.
တတ္ထ ကတမော ဝေဒနာပစ္စယာ အဓိမောက္ခော? ယော စိတ္တသ္သ အဓိမောက္ခော အဓိမုစ္စနာ တဒဓိမုတ္တတာ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဝေဒနာပစ္စယာ အဓိမောက္ခော’’။
Tattha katamo vedanāpaccayā adhimokkho? Yo cittassa adhimokkho adhimuccanā tadadhimuttatā – ayaṃ vuccati ‘‘vedanāpaccayā adhimokkho’’.
တတ္ထ ကတမော အဓိမောက္ခပစ္စယာ ဘဝော? ဌပေတ္ဝာ အဓိမောက္ခံ, ဝေဒနာက္ခန္ဓော သညာက္ခန္ဓော သင္ခာရက္ခန္ဓော ဝိညာဏက္ခန္ဓော – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘အဓိမောက္ခပစ္စယာ ဘဝော’’။ပေ.။ တေန ဝုစ္စတိ ‘‘ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတီ’’တိ။
Tattha katamo adhimokkhapaccayā bhavo? Ṭhapetvā adhimokkhaṃ, vedanākkhandho saññākkhandho saṅkhārakkhandho viññāṇakkhandho – ayaṃ vuccati ‘‘adhimokkhapaccayā bhavo’’…pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
၃၁၅. ကတမေ ဓမ္မာ အဗ္ယာကတာ? ယသ္မိံ သမယေ ကာမာဝစရသ္သ ကုသလသ္သ ကမ္မသ္သ ကတတ္တာ ဥပစိတတ္တာ ဝိပာကာ မနောဝိညာဏဓာတု ဥပ္ပန္နာ ဟောတိ သောမနသ္သသဟဂတာ ရူပာရမ္မဏာ ဝာ သဒ္ဒာရမ္မဏာ ဝာ ဂန္ဓာရမ္မဏာ ဝာ ရသာရမ္မဏာ ဝာ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာရမ္မဏာ ဝာ ဓမ္မာရမ္မဏာ ဝာ ယံ ယံ ဝာ ပနာရဗ္ဘ, တသ္မိံ သမယေ သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ, ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ, နာမပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ, ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော, ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ, ဝေဒနာပစ္စယာ အဓိမောက္ခော, အဓိမောက္ခပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
315. Katame dhammā abyākatā? Yasmiṃ samaye kāmāvacarassa kusalassa kammassa katattā upacitattā vipākā manoviññāṇadhātu uppannā hoti somanassasahagatā rūpārammaṇā vā saddārammaṇā vā gandhārammaṇā vā rasārammaṇā vā phoṭṭhabbārammaṇā vā dhammārammaṇā vā yaṃ yaṃ vā panārabbha, tasmiṃ samaye saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
၃၁၆. တတ္ထ ကတမော သင္ခာရော? ယာ စေတနာ သဉ္စေတနာ သဉ္စေတယိတတ္တံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘သင္ခာရော’’။
316. Tattha katamo saṅkhāro? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘saṅkhāro’’.
တတ္ထ ကတမံ သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ? ယံ စိတ္တံ မနော မာနသံ။ပေ.။ တဇ္ဇာမနောဝိညာဏဓာတု – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ’’။ပေ.။ အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော’’။
Tattha katamaṃ saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ’’…pe… ayaṃ vuccati ‘‘chaṭṭhāyatanapaccayā phasso’’.
တတ္ထ ကတမာ ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ? ယံ စေတသိကံ သာတံ စေတသိကံ သုခံ စေတောသမ္ဖသ္သဇံ သာတံ သုခံ ဝေဒယိတံ စေတောသမ္ဖသ္သဇာ သာတာ သုခာ ဝေဒနာ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ’’။
Tattha katamā phassapaccayā vedanā? Yaṃ cetasikaṃ sātaṃ cetasikaṃ sukhaṃ cetosamphassajaṃ sātaṃ sukhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā sātā sukhā vedanā – ayaṃ vuccati ‘‘phassapaccayā vedanā’’.
တတ္ထ ကတမော ဝေဒနာပစ္စယာ အဓိမောက္ခော? ယော စိတ္တသ္သ အဓိမောက္ခော အဓိမုစ္စနာ တဒဓိမုတ္တတာ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဝေဒနာပစ္စယာ အဓိမောက္ခော’’။
Tattha katamo vedanāpaccayā adhimokkho? Yo cittassa adhimokkho adhimuccanā tadadhimuttatā – ayaṃ vuccati ‘‘vedanāpaccayā adhimokkho’’.
တတ္ထ ကတမော အဓိမောက္ခပစ္စယာ ဘဝော? ဌပေတ္ဝာ အဓိမောက္ခံ, ဝေဒနာက္ခန္ဓော သညာက္ခန္ဓော သင္ခာရက္ခန္ဓော ဝိညာဏက္ခန္ဓော – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘အဓိမောက္ခပစ္စယာ ဘဝော’’။ပေ.။ တေန ဝုစ္စတိ ‘‘ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတီ’’တိ။
Tattha katamo adhimokkhapaccayā bhavo? Ṭhapetvā adhimokkhaṃ, vedanākkhandho saññākkhandho saṅkhārakkhandho viññāṇakkhandho – ayaṃ vuccati ‘‘adhimokkhapaccayā bhavo’’…pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
၃၁၇. ကတမေ ဓမ္မာ အဗ္ယာကတာ? ယသ္မိံ သမယေ ကာမာဝစရသ္သ ကုသလသ္သ ကမ္မသ္သ ကတတ္တာ ဥပစိတတ္တာ ဝိပာကာ မနောဝိညာဏဓာတု ဥပ္ပန္နာ ဟောတိ ဥပေက္ခာသဟဂတာ ရူပာရမ္မဏာ ဝာ သဒ္ဒာရမ္မဏာ ဝာ ဂန္ဓာရမ္မဏာ ဝာ ရသာရမ္မဏာ ဝာ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာရမ္မဏာ ဝာ ဓမ္မာရမ္မဏာ ဝာ ယံ ယံ ဝာ ပနာရဗ္ဘ, တသ္မိံ သမယေ သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ, ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ, နာမပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ, ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော, ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ, ဝေဒနာပစ္စယာ အဓိမောက္ခော, အဓိမောက္ခပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
317. Katame dhammā abyākatā? Yasmiṃ samaye kāmāvacarassa kusalassa kammassa katattā upacitattā vipākā manoviññāṇadhātu uppannā hoti upekkhāsahagatā rūpārammaṇā vā saddārammaṇā vā gandhārammaṇā vā rasārammaṇā vā phoṭṭhabbārammaṇā vā dhammārammaṇā vā yaṃ yaṃ vā panārabbha, tasmiṃ samaye saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
၃၁၈. တတ္ထ ကတမော သင္ခာရော? ယာ စေတနာ သဉ္စေတနာ သဉ္စေတယိတတ္တံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘သင္ခာရော’’။
318. Tattha katamo saṅkhāro? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘saṅkhāro’’.
တတ္ထ ကတမံ သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ? ယံ စိတ္တံ မနော မာနသံ။ပေ.။ တဇ္ဇာမနောဝိညာဏဓာတု – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ’’။ပေ.။ အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော’’။
Tattha katamaṃ saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ’’…pe… ayaṃ vuccati ‘‘chaṭṭhāyatanapaccayā phasso’’.
တတ္ထ ကတမာ ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ? ယံ စေတသိကံ နေဝ သာတံ နာသာတံ စေတောသမ္ဖသ္သဇံ အဒုက္ခမသုခံ ဝေဒယိတံ စေတောသမ္ဖသ္သဇာ အဒုက္ခမသုခာ ဝေဒနာ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ’’။
Tattha katamā phassapaccayā vedanā? Yaṃ cetasikaṃ neva sātaṃ nāsātaṃ cetosamphassajaṃ adukkhamasukhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā adukkhamasukhā vedanā – ayaṃ vuccati ‘‘phassapaccayā vedanā’’.
တတ္ထ ကတမော ဝေဒနာပစ္စယာ အဓိမောက္ခော? ယော စိတ္တသ္သ အဓိမောက္ခော အဓိမုစ္စနာ တဒဓိမုတ္တတာ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဝေဒနာပစ္စယာ အဓိမောက္ခော’’။
Tattha katamo vedanāpaccayā adhimokkho? Yo cittassa adhimokkho adhimuccanā tadadhimuttatā – ayaṃ vuccati ‘‘vedanāpaccayā adhimokkho’’.
တတ္ထ ကတမော အဓိမောက္ခပစ္စယာ ဘဝော? ဌပေတ္ဝာ အဓိမောက္ခံ, ဝေဒနာက္ခန္ဓော သညာက္ခန္ဓော သင္ခာရက္ခန္ဓော, ဝိညာဏက္ခန္ဓော – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘အဓိမောက္ခပစ္စယာ ဘဝော’’။ပေ.။ တေန ဝုစ္စတိ ‘‘ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတီ’’တိ။
Tattha katamo adhimokkhapaccayā bhavo? Ṭhapetvā adhimokkhaṃ, vedanākkhandho saññākkhandho saṅkhārakkhandho, viññāṇakkhandho – ayaṃ vuccati ‘‘adhimokkhapaccayā bhavo’’…pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
၃၁၉. ကတမေ ဓမ္မာ အဗ္ယာကတာ? ယသ္မိံ သမယေ ကာမာဝစရသ္သ ကုသလသ္သ ကမ္မသ္သ ကတတ္တာ ဥပစိတတ္တာ ဝိပာကာ မနောဝိညာဏဓာတု ဥပ္ပန္နာ ဟောတိ သောမနသ္သသဟဂတာ ဉာဏသမ္ပယုတ္တာ။ပေ.။ သောမနသ္သသဟဂတာ ဉာဏသမ္ပယုတ္တာ သသင္ခာရေန။ပေ.။ သောမနသ္သသဟဂတာ ဉာဏဝိပ္ပယုတ္တာ။ပေ.။ သောမနသ္သသဟဂတာ ဉာဏဝိပ္ပယုတ္တာ သသင္ခာရေန။ပေ.။ ဥပေက္ခာသဟဂတာ ဉာဏသမ္ပယုတ္တာ။ပေ.။ ဥပေက္ခာသဟဂတာ ဉာဏသမ္ပယုတ္တာ သသင္ခာရေန။ပေ.။ ဥပေက္ခာသဟဂတာ ဉာဏဝိပ္ပယုတ္တာ။ပေ.။ ဥပေက္ခာသဟဂတာ ဉာဏဝိပ္ပယုတ္တာ သသင္ခာရေန ရူပာရမ္မဏာ ဝာ။ပေ.။ ဓမ္မာရမ္မဏာ ဝာ ယံ ယံ ဝာ ပနာရဗ္ဘ, တသ္မိံ သမယေ သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ, ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ, နာမပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ, ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော, ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ, ဝေဒနာပစ္စယာ ပသာဒော, ပသာဒပစ္စယာ အဓိမောက္ခော, အဓိမောက္ခပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
319. Katame dhammā abyākatā? Yasmiṃ samaye kāmāvacarassa kusalassa kammassa katattā upacitattā vipākā manoviññāṇadhātu uppannā hoti somanassasahagatā ñāṇasampayuttā…pe… somanassasahagatā ñāṇasampayuttā sasaṅkhārena…pe… somanassasahagatā ñāṇavippayuttā…pe… somanassasahagatā ñāṇavippayuttā sasaṅkhārena…pe… upekkhāsahagatā ñāṇasampayuttā…pe… upekkhāsahagatā ñāṇasampayuttā sasaṅkhārena…pe… upekkhāsahagatā ñāṇavippayuttā…pe… upekkhāsahagatā ñāṇavippayuttā sasaṅkhārena rūpārammaṇā vā…pe… dhammārammaṇā vā yaṃ yaṃ vā panārabbha, tasmiṃ samaye saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā pasādo, pasādapaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
၃၂၀. တတ္ထ ကတမော သင္ခာရော? ယာ စေတနာ သဉ္စေတနာ သဉ္စေတယိတတ္တံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘သင္ခာရော’’။
320. Tattha katamo saṅkhāro? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘saṅkhāro’’.
တတ္ထ ကတမံ သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ? ယံ စိတ္တံ မနော မာနသံ။ပေ.။ တဇ္ဇာမနောဝိညာဏဓာတု – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ’’။ပေ.။ အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ’’။
Tattha katamaṃ saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ’’…pe… ayaṃ vuccati ‘‘phassapaccayā vedanā’’.
တတ္ထ ကတမော ဝေဒနာပစ္စယာ ပသာဒော? ယာ သဒ္ဓာ သဒ္ဒဟနာ ဩကပ္ပနာ အဘိပ္ပသာဒော – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဝေဒနာပစ္စယာ ပသာဒော’’။
Tattha katamo vedanāpaccayā pasādo? Yā saddhā saddahanā okappanā abhippasādo – ayaṃ vuccati ‘‘vedanāpaccayā pasādo’’.
တတ္ထ ကတမော ပသာဒပစ္စယာ အဓိမောက္ခော ? ယော စိတ္တသ္သ အဓိမောက္ခော အဓိမုစ္စနာ တဒဓိမုတ္တတာ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ပသာဒပစ္စယာ အဓိမောက္ခော’’။
Tattha katamo pasādapaccayā adhimokkho ? Yo cittassa adhimokkho adhimuccanā tadadhimuttatā – ayaṃ vuccati ‘‘pasādapaccayā adhimokkho’’.
တတ္ထ ကတမော အဓိမောက္ခပစ္စယာ ဘဝော? ဌပေတ္ဝာ အဓိမောက္ခံ, ဝေဒနာက္ခန္ဓော သညာက္ခန္ဓော သင္ခာရက္ခန္ဓော ဝိညာဏက္ခန္ဓော – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘အဓိမောက္ခပစ္စယာ ဘဝော’’။ပေ.။ တေန ဝုစ္စတိ ‘‘ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတီ’’တိ။
Tattha katamo adhimokkhapaccayā bhavo? Ṭhapetvā adhimokkhaṃ, vedanākkhandho saññākkhandho saṅkhārakkhandho viññāṇakkhandho – ayaṃ vuccati ‘‘adhimokkhapaccayā bhavo’’…pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
၃၂၁. ကတမေ ဓမ္မာ အဗ္ယာကတာ? ယသ္မိံ သမယေ ရူပူပပတ္တိယာ မဂ္ဂံ ဘာဝေတိ ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ။ပေ.။ ပဌမံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ ပထဝီကသိဏံ, တသ္မိံ သမယေ ဖသ္သော ဟောတိ။ပေ.။ အဝိက္ခေပော ဟောတိ – ဣမေ ဓမ္မာ ကုသလာ။
321. Katame dhammā abyākatā? Yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati pathavīkasiṇaṃ, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti – ime dhammā kusalā.
တသ္သေဝ ရူပာဝစရသ္သ ကုသလသ္သ ကမ္မသ္သ ကတတ္တာ ဥပစိတတ္တာ ဝိပာကံ ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ။ပေ.။ ပဌမံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ ပထဝီကသိဏံ, တသ္မိံ သမယေ သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ, ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ, နာမပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ , ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော, ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ, ဝေဒနာပစ္စယာ ပသာဒော, ပသာဒပစ္စယာ အဓိမောက္ခော, အဓိမောက္ခပစ္စယာ ဘဝော , ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
Tasseva rūpāvacarassa kusalassa kammassa katattā upacitattā vipākaṃ vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati pathavīkasiṇaṃ, tasmiṃ samaye saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ , chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā pasādo, pasādapaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo , bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
၃၂၂. ကတမေ ဓမ္မာ အဗ္ယာကတာ? ယသ္မိံ သမယေ အရူပူပပတ္တိယာ မဂ္ဂံ ဘာဝေတိ သဗ္ဗသော အာကိဉ္စညာယတနံ သမတိက္ကမ္မ နေဝသညာနာသညာယတနသညာသဟဂတံ သုခသ္သ စ ပဟာနာ။ပေ.။ စတုတ္ထံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ, တသ္မိံ သမယေ ဖသ္သော ဟောတိ။ပေ.။ အဝိက္ခေပော ဟောတိ – ဣမေ ဓမ္မာ ကုသလာ။
322. Katame dhammā abyākatā? Yasmiṃ samaye arūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti sabbaso ākiñcaññāyatanaṃ samatikkamma nevasaññānāsaññāyatanasaññāsahagataṃ sukhassa ca pahānā…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti – ime dhammā kusalā.
တသ္သေဝ အရူပာဝစရသ္သ ကုသလသ္သ ကမ္မသ္သ ကတတ္တာ ဥပစိတတ္တာ ဝိပာကံ သဗ္ဗသော အာကိဉ္စညာယတနံ သမတိက္ကမ္မ နေဝသညာနာသညာယတနသညာသဟဂတံ သုခသ္သ စ ပဟာနာ။ပေ.။ စတုတ္ထံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ, တသ္မိံ သမယေ သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ, ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ, နာမပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ, ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော, ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ, ဝေဒနာပစ္စယာ ပသာဒော, ပသာဒပစ္စယာ အဓိမောက္ခော, အဓိမောက္ခပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
Tasseva arūpāvacarassa kusalassa kammassa katattā upacitattā vipākaṃ sabbaso ākiñcaññāyatanaṃ samatikkamma nevasaññānāsaññāyatanasaññāsahagataṃ sukhassa ca pahānā…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati, tasmiṃ samaye saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā pasādo, pasādapaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
၃၂၃. ကတမေ ဓမ္မာ အဗ္ယာကတာ? ယသ္မိံ သမယေ လောကုတ္တရံ ဈာနံ ဘာဝေတိ နိယ္ယာနိကံ အပစယဂာမိံ ဒိဋ္ဌိဂတာနံ ပဟာနာယ ပဌမာယ ဘူမိယာ ပတ္တိယာ ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ။ပေ.။ ပဌမံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ ဒုက္ခပဋိပဒံ ဒန္ဓာဘိညံ, တသ္မိံ သမယေ ဖသ္သော ဟောတိ။ပေ.။ အဝိက္ခေပော ဟောတိ – ဣမေ ဓမ္မာ ကုသလာ။
323. Katame dhammā abyākatā? Yasmiṃ samaye lokuttaraṃ jhānaṃ bhāveti niyyānikaṃ apacayagāmiṃ diṭṭhigatānaṃ pahānāya paṭhamāya bhūmiyā pattiyā vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati dukkhapaṭipadaṃ dandhābhiññaṃ, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti – ime dhammā kusalā.
တသ္သေဝ လောကုတ္တရသ္သ ကုသလသ္သ ဈာနသ္သ ကတတ္တာ ဘာဝိတတ္တာ ဝိပာကံ ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ။ပေ.။ ပဌမံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ ဒုက္ခပဋိပဒံ ဒန္ဓာဘိညံ, တသ္မိံ သမယေ သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ, ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ, နာမပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ, ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော, ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ, ဝေဒနာပစ္စယာ ပသာဒော, ပသာဒပစ္စယာ အဓိမောက္ခော, အဓိမောက္ခပစ္စယာ ဘဝော , ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတေသံ ဓမ္မာနံ သမုဒယော ဟောတိ။
Tasseva lokuttarassa kusalassa jhānassa katattā bhāvitattā vipākaṃ vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati dukkhapaṭipadaṃ dandhābhiññaṃ, tasmiṃ samaye saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā pasādo, pasādapaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo , bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametesaṃ dhammānaṃ samudayo hoti.
၃၂၄. ကတမေ ဓမ္မာ အဗ္ယာကတာ? ယသ္မိံ သမယေ အကုသလသ္သ ကမ္မသ္သ ကတတ္တာ ဥပစိတတ္တာ ဝိပာကံ စက္ခုဝိညာဏံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ ဥပေက္ခာသဟဂတံ ရူပာရမ္မဏံ။ပေ.။ သောတဝိညာဏံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ ဥပေက္ခာသဟဂတံ သဒ္ဒာရမ္မဏံ။ပေ.။ ဃာနဝိညာဏံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ ဥပေက္ခာသဟဂတံ ဂန္ဓာရမ္မဏံ။ပေ.။ ဇိဝ္ဟာဝိညာဏံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ ဥပေက္ခာသဟဂတံ ရသာရမ္မဏံ။ပေ.။ ကာယဝိညာဏံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ ဒုက္ခသဟဂတံ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာရမ္မဏံ, တသ္မိံ သမယေ သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ, ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ, နာမပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ, ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော, ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ, ဝေဒနာပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
324. Katame dhammā abyākatā? Yasmiṃ samaye akusalassa kammassa katattā upacitattā vipākaṃ cakkhuviññāṇaṃ uppannaṃ hoti upekkhāsahagataṃ rūpārammaṇaṃ…pe… sotaviññāṇaṃ uppannaṃ hoti upekkhāsahagataṃ saddārammaṇaṃ…pe… ghānaviññāṇaṃ uppannaṃ hoti upekkhāsahagataṃ gandhārammaṇaṃ…pe… jivhāviññāṇaṃ uppannaṃ hoti upekkhāsahagataṃ rasārammaṇaṃ…pe… kāyaviññāṇaṃ uppannaṃ hoti dukkhasahagataṃ phoṭṭhabbārammaṇaṃ, tasmiṃ samaye saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
၃၂၅. တတ္ထ ကတမော သင္ခာရော? ယာ စေတနာ သဉ္စေတနာ သဉ္စေတယိတတ္တံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘သင္ခာရော’’။
325. Tattha katamo saṅkhāro? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘saṅkhāro’’.
တတ္ထ ကတမံ သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ? ယံ စိတ္တံ မနော မာနသံ။ပေ.။ တဇ္ဇာကာယဝိညာဏဓာတု – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ’’။ပေ.။ အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော’’။
Tattha katamaṃ saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjākāyaviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ’’…pe… ayaṃ vuccati ‘‘chaṭṭhāyatanapaccayā phasso’’.
တတ္ထ ကတမာ ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ? ယံ ကာယိကံ အသာတံ ကာယိကံ ဒုက္ခံ ကာယသမ္ဖသ္သဇံ အသာတံ ဒုက္ခံ ဝေဒယိတံ ကာယသမ္ဖသ္သဇာ အသာတာ ဒုက္ခာ ဝေဒနာ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ’’။
Tattha katamā phassapaccayā vedanā? Yaṃ kāyikaṃ asātaṃ kāyikaṃ dukkhaṃ kāyasamphassajaṃ asātaṃ dukkhaṃ vedayitaṃ kāyasamphassajā asātā dukkhā vedanā – ayaṃ vuccati ‘‘phassapaccayā vedanā’’.
တတ္ထ ကတမော ဝေဒနာပစ္စယာ ဘဝော? ဌပေတ္ဝာ ဝေဒနံ, သညာက္ခန္ဓော သင္ခာရက္ခန္ဓော ဝိညာဏက္ခန္ဓော – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဝေဒနာပစ္စယာ ဘဝော’’။ပေ.။ တေန ဝုစ္စတိ ‘‘ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတီ’’တိ။
Tattha katamo vedanāpaccayā bhavo? Ṭhapetvā vedanaṃ, saññākkhandho saṅkhārakkhandho viññāṇakkhandho – ayaṃ vuccati ‘‘vedanāpaccayā bhavo’’…pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
၃၂၆. ကတမေ ဓမ္မာ အဗ္ယာကတာ? ယသ္မိံ သမယေ အကုသလသ္သ ကမ္မသ္သ ကတတ္တာ ဥပစိတတ္တာ ဝိပာကာ မနောဓာတု ဥပ္ပန္နာ ဟောတိ ဥပေက္ခာသဟဂတာ ရူပာရမ္မဏာ ဝာ သဒ္ဒာရမ္မဏာ ဝာ ဂန္ဓာရမ္မဏာ ဝာ ရသာရမ္မဏာ ဝာ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာရမ္မဏာ ဝာ ယံ ယံ ဝာ ပနာရဗ္ဘ, တသ္မိံ သမယေ သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ, ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ, နာမပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ, ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော, ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ, ဝေဒနာပစ္စယာ အဓိမောက္ခော, အဓိမောက္ခပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
326. Katame dhammā abyākatā? Yasmiṃ samaye akusalassa kammassa katattā upacitattā vipākā manodhātu uppannā hoti upekkhāsahagatā rūpārammaṇā vā saddārammaṇā vā gandhārammaṇā vā rasārammaṇā vā phoṭṭhabbārammaṇā vā yaṃ yaṃ vā panārabbha, tasmiṃ samaye saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
၃၂၇. တတ္ထ ကတမော သင္ခာရော? ယာ စေတနာ သဉ္စေတနာ သဉ္စေတယိတတ္တံ – အယံ ဝုစ္စတိ သင္ခာရော။
327. Tattha katamo saṅkhāro? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati saṅkhāro.
တတ္ထ ကတမံ သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ? ယံ စိတ္တံ မနော မာနသံ။ပေ.။ တဇ္ဇာမနောဓာတု – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ’’။ပေ.။ အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော’’။
Tattha katamaṃ saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanodhātu – idaṃ vuccati ‘‘saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ’’…pe… ayaṃ vuccati ‘‘chaṭṭhāyatanapaccayā phasso’’.
တတ္ထ ကတမာ ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ? ယံ စေတသိကံ နေဝ သာတံ နာသာတံ စေတောသမ္ဖသ္သဇံ အဒုက္ခမသုခံ ဝေဒယိတံ စေတောသမ္ဖသ္သဇာ အဒုက္ခမသုခာ ဝေဒနာ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ’’။
Tattha katamā phassapaccayā vedanā? Yaṃ cetasikaṃ neva sātaṃ nāsātaṃ cetosamphassajaṃ adukkhamasukhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā adukkhamasukhā vedanā – ayaṃ vuccati ‘‘phassapaccayā vedanā’’.
တတ္ထ ကတမော ဝေဒနာပစ္စယာ အဓိမောက္ခော? ယော စိတ္တသ္သ အဓိမောက္ခော အဓိမုစ္စနာ တဒဓိမုတ္တတာ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဝေဒနာပစ္စယာ အဓိမောက္ခော’’။
Tattha katamo vedanāpaccayā adhimokkho? Yo cittassa adhimokkho adhimuccanā tadadhimuttatā – ayaṃ vuccati ‘‘vedanāpaccayā adhimokkho’’.
တတ္ထ ကတမော အဓိမောက္ခပစ္စယာ ဘဝော? ဌပေတ္ဝာ အဓိမောက္ခံ , ဝေဒနာက္ခန္ဓော သညာက္ခန္ဓော သင္ခာရက္ခန္ဓော ဝိညာဏက္ခန္ဓော – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘အဓိမောက္ခပစ္စယာ ဘဝော’’။ပေ.။ တေန ဝုစ္စတိ ‘‘ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတီ’’တိ။
Tattha katamo adhimokkhapaccayā bhavo? Ṭhapetvā adhimokkhaṃ , vedanākkhandho saññākkhandho saṅkhārakkhandho viññāṇakkhandho – ayaṃ vuccati ‘‘adhimokkhapaccayā bhavo’’…pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
၃၂၈. ကတမေ ဓမ္မာ အဗ္ယာကတာ? ယသ္မိံ သမယေ အကုသလသ္သ ကမ္မသ္သ ကတတ္တာ ဥပစိတတ္တာ ဝိပာကာ မနောဝိညာဏဓာတု ဥပ္ပန္နာ ဟောတိ ဥပေက္ခာသဟဂတာ ရူပာရမ္မဏာ ဝာ။ပေ.။ ဓမ္မာရမ္မဏာ ဝာ ယံ ယံ ဝာ ပနာရဗ္ဘ, တသ္မိံ သမယေ သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ, ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ, နာမပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ, ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော, ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ, ဝေဒနာပစ္စယာ အဓိမောက္ခော, အဓိမောက္ခပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
328. Katame dhammā abyākatā? Yasmiṃ samaye akusalassa kammassa katattā upacitattā vipākā manoviññāṇadhātu uppannā hoti upekkhāsahagatā rūpārammaṇā vā…pe… dhammārammaṇā vā yaṃ yaṃ vā panārabbha, tasmiṃ samaye saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
၃၂၉. တတ္ထ ကတမော သင္ခာရော? ယာ စေတနာ သဉ္စေတနာ သဉ္စေတယိတတ္တံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘သင္ခာရော’’။
329. Tattha katamo saṅkhāro? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘saṅkhāro’’.
တတ္ထ ကတမံ သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ? ယံ စိတ္တံ မနော မာနသံ။ပေ.။ တဇ္ဇာမနောဝိညာဏဓာတု – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ’’။ပေ.။ တေန ဝုစ္စတိ ‘‘ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတီ’’တိ။
Tattha katamaṃ saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ’’…pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
၃၃၀. ကတမေ ဓမ္မာ အဗ္ယာကတာ? ယသ္မိံ သမယေ မနောဓာတု ဥပ္ပန္နာ ဟောတိ ကိရိယာ နေဝ ကုသလာ နာကုသလာ န စ ကမ္မဝိပာကာ ဥပေက္ခာသဟဂတာ ရူပာရမ္မဏာ ဝာ။ပေ.။ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာရမ္မဏာ ဝာ။ပေ.။ မနောဝိညာဏဓာတု ဥပ္ပန္နာ ဟောတိ ကိရိယာ နေဝ ကုသလာ နာကုသလာ န စ ကမ္မဝိပာကာ သောမနသ္သသဟဂတာ ရူပာရမ္မဏာ ဝာ။ပေ.။ ဓမ္မာရမ္မဏာ ဝာ။ပေ.။ မနောဝိညာဏဓာတု ဥပ္ပန္နာ ဟောတိ ကိရိယာ နေဝ ကုသလာ နာကုသလာ န စ ကမ္မဝိပာကာ ဥပေက္ခာသဟဂတာ ရူပာရမ္မဏာ ဝာ။ပေ.။ ဓမ္မာရမ္မဏာ ဝာ ယံ ယံ ဝာ ပနာရဗ္ဘ, တသ္မိံ သမယေ သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ, ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ, နာမပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ, ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော, ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ, ဝေဒနာပစ္စယာ အဓိမောက္ခော, အဓိမောက္ခပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
330. Katame dhammā abyākatā? Yasmiṃ samaye manodhātu uppannā hoti kiriyā neva kusalā nākusalā na ca kammavipākā upekkhāsahagatā rūpārammaṇā vā…pe… phoṭṭhabbārammaṇā vā…pe… manoviññāṇadhātu uppannā hoti kiriyā neva kusalā nākusalā na ca kammavipākā somanassasahagatā rūpārammaṇā vā…pe… dhammārammaṇā vā…pe… manoviññāṇadhātu uppannā hoti kiriyā neva kusalā nākusalā na ca kammavipākā upekkhāsahagatā rūpārammaṇā vā…pe… dhammārammaṇā vā yaṃ yaṃ vā panārabbha, tasmiṃ samaye saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
၃၃၁. ကတမေ ဓမ္မာ အဗ္ယာကတာ? ယသ္မိံ သမယေ မနောဝိညာဏဓာတု ဥပ္ပန္နာ ဟောတိ ကိရိယာ နေဝ ကုသလာ နာကုသလာ န စ ကမ္မဝိပာကာ သောမနသ္သသဟဂတာ ဉာဏသမ္ပယုတ္တာ။ပေ.။ သောမနသ္သသဟဂတာ ဉာဏသမ္ပယုတ္တာ သသင္ခာရေန။ပေ.။ သောမနသ္သသဟဂတာ ဉာဏဝိပ္ပယုတ္တာ။ပေ.။ သောမနသ္သသဟဂတာ ဉာဏဝိပ္ပယုတ္တာ သသင္ခာရေန။ပေ.။ ဥပေက္ခာသဟဂတာ ဉာဏသမ္ပယုတ္တာ။ပေ.။ ဥပေက္ခာသဟဂတာ ဉာဏသမ္ပယုတ္တာ သသင္ခာရေန။ပေ.။ ဥပေက္ခာသဟဂတာ ဉာဏဝိပ္ပယုတ္တာ။ပေ.။ ဥပေက္ခာသဟဂတာ ဉာဏဝိပ္ပယုတ္တာ သသင္ခာရေန ရူပာရမ္မဏာ ဝာ။ပေ.။ ဓမ္မာရမ္မဏာ ဝာ ယံ ယံ ဝာ ပနာရဗ္ဘ, တသ္မိံ သမယေ သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ, ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ, နာမပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ, ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော, ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ, ဝေဒနာပစ္စယာ ပသာဒော, ပသာဒပစ္စယာ အဓိမောက္ခော, အဓိမောက္ခပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
331. Katame dhammā abyākatā? Yasmiṃ samaye manoviññāṇadhātu uppannā hoti kiriyā neva kusalā nākusalā na ca kammavipākā somanassasahagatā ñāṇasampayuttā…pe… somanassasahagatā ñāṇasampayuttā sasaṅkhārena…pe… somanassasahagatā ñāṇavippayuttā…pe… somanassasahagatā ñāṇavippayuttā sasaṅkhārena…pe… upekkhāsahagatā ñāṇasampayuttā…pe… upekkhāsahagatā ñāṇasampayuttā sasaṅkhārena…pe… upekkhāsahagatā ñāṇavippayuttā…pe… upekkhāsahagatā ñāṇavippayuttā sasaṅkhārena rūpārammaṇā vā…pe… dhammārammaṇā vā yaṃ yaṃ vā panārabbha, tasmiṃ samaye saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā pasādo, pasādapaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
၃၃၂. ကတမေ ဓမ္မာ အဗ္ယာကတာ? ယသ္မိံ သမယေ ရူပာဝစရံ ဈာနံ ဘာဝေတိ ကိရိယံ နေဝ ကုသလံ နာကုသလံ န စ ကမ္မဝိပာကံ ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရံ ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ။ပေ.။ ပဌမံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ ပထဝီကသိဏံ, တသ္မိံ သမယေ သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ, ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ, နာမပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ, ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော, ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ, ဝေဒနာပစ္စယာ ပသာဒော, ပသာဒပစ္စယာ အဓိမောက္ခော, အဓိမောက္ခပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
332. Katame dhammā abyākatā? Yasmiṃ samaye rūpāvacaraṃ jhānaṃ bhāveti kiriyaṃ neva kusalaṃ nākusalaṃ na ca kammavipākaṃ diṭṭhadhammasukhavihāraṃ vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati pathavīkasiṇaṃ, tasmiṃ samaye saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā pasādo, pasādapaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
၃၃၃. ကတမေ ဓမ္မာ အဗ္ယာကတာ? ယသ္မိံ သမယေ အရူပာဝစရံ ဈာနံ ဘာဝေတိ ကိရိယံ နေဝ ကုသလံ နာကုသလံ န စ ကမ္မဝိပာကံ ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရံ သဗ္ဗသော အာကိဉ္စညာယတနံ သမတိက္ကမ္မ နေဝသညာနာသညာယတနသညာသဟဂတံ သုခသ္သ စ ပဟာနာ။ပေ.။ စတုတ္ထံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ, တသ္မိံ သမယေ သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ , ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ, နာမပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ, ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော, ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ, ဝေဒနာပစ္စယာ ပသာဒော, ပသာဒပစ္စယာ အဓိမောက္ခော, အဓိမောက္ခပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
333. Katame dhammā abyākatā? Yasmiṃ samaye arūpāvacaraṃ jhānaṃ bhāveti kiriyaṃ neva kusalaṃ nākusalaṃ na ca kammavipākaṃ diṭṭhadhammasukhavihāraṃ sabbaso ākiñcaññāyatanaṃ samatikkamma nevasaññānāsaññāyatanasaññāsahagataṃ sukhassa ca pahānā…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati, tasmiṃ samaye saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ , viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā pasādo, pasādapaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
အဗ္ယာကတနိဒ္ဒေသော။
Abyākataniddeso.
၁၂. အဝိဇ္ဇာမူလကကုသလနိဒ္ဒေသော
12. Avijjāmūlakakusalaniddeso
၃၃၄. ကတမေ ဓမ္မာ ကုသလာ? ယသ္မိံ သမယေ ကာမာဝစရံ ကုသလံ စိတ္တံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ သောမနသ္သသဟဂတံ ဉာဏသမ္ပယုတ္တံ ရူပာရမ္မဏံ ဝာ။ပေ.။ ဓမ္မာရမ္မဏံ ဝာ ယံ ယံ ဝာ ပနာရဗ္ဘ, တသ္မိံ သမယေ အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော, သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ, ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ, နာမပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ, ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော, ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ, ဝေဒနာပစ္စယာ ပသာဒော, ပသာဒပစ္စယာ အဓိမောက္ခော, အဓိမောက္ခပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
334. Katame dhammā kusalā? Yasmiṃ samaye kāmāvacaraṃ kusalaṃ cittaṃ uppannaṃ hoti somanassasahagataṃ ñāṇasampayuttaṃ rūpārammaṇaṃ vā…pe… dhammārammaṇaṃ vā yaṃ yaṃ vā panārabbha, tasmiṃ samaye avijjāpaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā pasādo, pasādapaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
၃၃၅. တတ္ထ ကတမော အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော? ယာ စေတနာ သဉ္စေတနာ သဉ္စေတယိတတ္တံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော’’။ပေ.။ အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော’’။
335. Tattha katamo avijjāpaccayā saṅkhāro? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjāpaccayā saṅkhāro’’…pe… ayaṃ vuccati ‘‘chaṭṭhāyatanapaccayā phasso’’.
တတ္ထ ကတမာ ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ? ယံ စေတသိကံ သာတံ စေတသိကံ သုခံ စေတောသမ္ဖသ္သဇံ သာတံ သုခံ ဝေဒယိတံ စေတောသမ္ဖသ္သဇာ သာတာ သုခာ ဝေဒနာ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ’’။
Tattha katamā phassapaccayā vedanā? Yaṃ cetasikaṃ sātaṃ cetasikaṃ sukhaṃ cetosamphassajaṃ sātaṃ sukhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā sātā sukhā vedanā – ayaṃ vuccati ‘‘phassapaccayā vedanā’’.
တတ္ထ ကတမော ဝေဒနာပစ္စယာ ပသာဒော? ယာ သဒ္ဓာ သဒ္ဒဟနာ ဩကပ္ပနာ အဘိပ္ပသာဒော – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဝေဒနာပစ္စယာ ပသာဒော’’။
Tattha katamo vedanāpaccayā pasādo? Yā saddhā saddahanā okappanā abhippasādo – ayaṃ vuccati ‘‘vedanāpaccayā pasādo’’.
တတ္ထ ကတမော ပသာဒပစ္စယာ အဓိမောက္ခော? ယော စိတ္တသ္သ အဓိမောက္ခော အဓိမုစ္စနာ တဒဓိမုတ္တတာ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ပသာဒပစ္စယာ အဓိမောက္ခော’’။
Tattha katamo pasādapaccayā adhimokkho? Yo cittassa adhimokkho adhimuccanā tadadhimuttatā – ayaṃ vuccati ‘‘pasādapaccayā adhimokkho’’.
တတ္ထ ကတမော အဓိမောက္ခပစ္စယာ ဘဝော? ဌပေတ္ဝာ အဓိမောက္ခံ, ဝေဒနာက္ခန္ဓော သညာက္ခန္ဓော သင္ခာရက္ခန္ဓော ဝိညာဏက္ခန္ဓော – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘အဓိမောက္ခပစ္စယာ ဘဝော’’။ပေ.။ တေန ဝုစ္စတိ ‘‘ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတီ’’တိ။
Tattha katamo adhimokkhapaccayā bhavo? Ṭhapetvā adhimokkhaṃ, vedanākkhandho saññākkhandho saṅkhārakkhandho viññāṇakkhandho – ayaṃ vuccati ‘‘adhimokkhapaccayā bhavo’’…pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
၃၃၆. တသ္မိံ သမယေ အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော, သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ, ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ, နာမပစ္စယာ ဖသ္သော, ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ, ဝေဒနာပစ္စယာ ပသာဒော, ပသာဒပစ္စယာ အဓိမောက္ခော, အဓိမောက္ခပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
336. Tasmiṃ samaye avijjāpaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā pasādo, pasādapaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
၃၃၇. တသ္မိံ သမယေ အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော, သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ, ဝိညာဏပစ္စယာ နာမရူပံ, နာမရူပပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ, ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော, ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ, ဝေဒနာပစ္စယာ ပသာဒော, ပသာဒပစ္စယာ အဓိမောက္ခော, အဓိမောက္ခပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
337. Tasmiṃ samaye avijjāpaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ, nāmarūpapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā pasādo, pasādapaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
၃၃၈. တသ္မိံ သမယေ အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော, သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ, ဝိညာဏပစ္စယာ နာမရူပံ, နာမရူပပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ, ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော, ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ, ဝေဒနာပစ္စယာ ပသာဒော, ပသာဒပစ္စယာ အဓိမောက္ခော, အဓိမောက္ခပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
338. Tasmiṃ samaye avijjāpaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ, nāmarūpapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā pasādo, pasādapaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
၃၃၉. ကတမေ ဓမ္မာ ကုသလာ? ယသ္မိံ သမယေ ကာမာဝစရံ ကုသလံ စိတ္တံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ သောမနသ္သသဟဂတံ ဉာဏသမ္ပယုတ္တံ သသင္ခာရေန။ပေ.။ သောမနသ္သသဟဂတံ ဉာဏဝိပ္ပယုတ္တံ။ပေ.။ သောမနသ္သသဟဂတံ ဉာဏဝိပ္ပယုတ္တံ သသင္ခာရေန။ပေ.။ ဥပေက္ခာသဟဂတံ ဉာဏသမ္ပယုတ္တံ။ပေ.။ ဥပေက္ခာသဟဂတံ ဉာဏသမ္ပယုတ္တံ သသင္ခာရေန။ပေ.။ ဥပေက္ခာသဟဂတံ ဉာဏဝိပ္ပယုတ္တံ။ပေ.။ ဥပေက္ခာသဟဂတံ ဉာဏဝိပ္ပယုတ္တံ သသင္ခာရေန ရူပာရမ္မဏံ ဝာ။ပေ.။ ဓမ္မာရမ္မဏံ ဝာ ယံ ယံ ဝာ ပနာရဗ္ဘ, တသ္မိံ သမယေ အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော, သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ, ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ, နာမပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ, ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော, ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ, ဝေဒနာပစ္စယာ ပသာဒော, ပသာဒပစ္စယာ အဓိမောက္ခော, အဓိမောက္ခပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
339. Katame dhammā kusalā? Yasmiṃ samaye kāmāvacaraṃ kusalaṃ cittaṃ uppannaṃ hoti somanassasahagataṃ ñāṇasampayuttaṃ sasaṅkhārena…pe… somanassasahagataṃ ñāṇavippayuttaṃ…pe… somanassasahagataṃ ñāṇavippayuttaṃ sasaṅkhārena…pe… upekkhāsahagataṃ ñāṇasampayuttaṃ…pe… upekkhāsahagataṃ ñāṇasampayuttaṃ sasaṅkhārena…pe… upekkhāsahagataṃ ñāṇavippayuttaṃ…pe… upekkhāsahagataṃ ñāṇavippayuttaṃ sasaṅkhārena rūpārammaṇaṃ vā…pe… dhammārammaṇaṃ vā yaṃ yaṃ vā panārabbha, tasmiṃ samaye avijjāpaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā pasādo, pasādapaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
၃၄၀. ကတမေ ဓမ္မာ ကုသလာ? ယသ္မိံ သမယေ ရူပူပပတ္တိယာ မဂ္ဂံ ဘာဝေတိ ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ ။ပေ.။ ပဌမံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ ပထဝီကသိဏံ, တသ္မိံ သမယေ အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော, သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ, ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ, နာမပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ, ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော, ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ, ဝေဒနာပစ္စယာ ပသာဒော, ပသာဒပစ္စယာ အဓိမောက္ခော, အဓိမောက္ခပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
340. Katame dhammā kusalā? Yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vivicceva kāmehi …pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati pathavīkasiṇaṃ, tasmiṃ samaye avijjāpaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā pasādo, pasādapaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
၃၄၁. ကတမေ ဓမ္မာ ကုသလာ? ယသ္မိံ သမယေ အရူပူပပတ္တိယာ မဂ္ဂံ ဘာဝေတိ သဗ္ဗသော အာကိဉ္စညာယတနံ သမတိက္ကမ္မ နေဝသညာနာသညာယတနသညာသဟဂတံ သုခသ္သ စ ပဟာနာ။ပေ.။ စတုတ္ထံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ, တသ္မိံ သမယေ အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော, သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ, ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ, နာမပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ, ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော, ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ, ဝေဒနာပစ္စယာ ပသာဒော, ပသာဒပစ္စယာ အဓိမောက္ခော, အဓိမောက္ခပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
341. Katame dhammā kusalā? Yasmiṃ samaye arūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti sabbaso ākiñcaññāyatanaṃ samatikkamma nevasaññānāsaññāyatanasaññāsahagataṃ sukhassa ca pahānā…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati, tasmiṃ samaye avijjāpaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā pasādo, pasādapaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
၃၄၂. ကတမေ ဓမ္မာ ကုသလာ? ယသ္မိံ သမယေ လောကုတ္တရံ ဈာနံ ဘာဝေတိ နိယ္ယာနိကံ အပစယဂာမိံ ဒိဋ္ဌိဂတာနံ ပဟာနာယ ပဌမာယ ဘူမိယာ ပတ္တိယာ ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ။ပေ.။ ပဌမံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ ဒုက္ခပဋိပဒံ ဒန္ဓာဘိညံ, တသ္မိံ သမယေ အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရော, သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ, ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ, နာမပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ, ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော, ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ , ဝေဒနာပစ္စယာ ပသာဒော, ပသာဒပစ္စယာ အဓိမောက္ခော , အဓိမောက္ခပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတေသံ ဓမ္မာနံ သမုဒယော ဟောတိ။
342. Katame dhammā kusalā? Yasmiṃ samaye lokuttaraṃ jhānaṃ bhāveti niyyānikaṃ apacayagāmiṃ diṭṭhigatānaṃ pahānāya paṭhamāya bhūmiyā pattiyā vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati dukkhapaṭipadaṃ dandhābhiññaṃ, tasmiṃ samaye avijjāpaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā , vedanāpaccayā pasādo, pasādapaccayā adhimokkho , adhimokkhapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametesaṃ dhammānaṃ samudayo hoti.
အဝိဇ္ဇာမူလကကုသလနိဒ္ဒေသော။
Avijjāmūlakakusalaniddeso.
၁၃. ကုသလမူလကဝိပာကနိဒ္ဒေသော
13. Kusalamūlakavipākaniddeso
၃၄၃. ကတမေ ဓမ္မာ အဗ္ယာကတာ? ယသ္မိံ သမယေ ကာမာဝစရသ္သ ကုသလသ္သ ကမ္မသ္သ ကတတ္တာ ဥပစိတတ္တာ ဝိပာကံ စက္ခုဝိညာဏံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ ဥပေက္ခာသဟဂတံ ရူပာရမ္မဏံ, တသ္မိံ သမယေ ကုသလမူလပစ္စယာ သင္ခာရော, သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ, ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ, နာမပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ, ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော, ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ, ဝေဒနာပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
343. Katame dhammā abyākatā? Yasmiṃ samaye kāmāvacarassa kusalassa kammassa katattā upacitattā vipākaṃ cakkhuviññāṇaṃ uppannaṃ hoti upekkhāsahagataṃ rūpārammaṇaṃ, tasmiṃ samaye kusalamūlapaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
၃၄၄. တတ္ထ ကတမော ကုသလမူလပစ္စယာ သင္ခာရော? ယာ စေတနာ သဉ္စေတနာ သဉ္စေတယိတတ္တံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ကုသလမူလပစ္စယာ သင္ခာရော’’။ပေ.။ တေန ဝုစ္စတိ ‘‘ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတီ’’တိ။
344. Tattha katamo kusalamūlapaccayā saṅkhāro? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘kusalamūlapaccayā saṅkhāro’’…pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
၃၄၅. ကတမေ ဓမ္မာ အဗ္ယာကတာ? ယသ္မိံ သမယေ ကာမာဝစရသ္သ ကုသလသ္သ ကမ္မသ္သ ကတတ္တာ ဥပစိတတ္တာ ဝိပာကံ သောတဝိညာဏံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ ဥပေက္ခာသဟဂတံ သဒ္ဒာရမ္မဏံ။ပေ.။ ဃာနဝိညာဏံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ ဥပေက္ခာသဟဂတံ ဂန္ဓာရမ္မဏံ။ပေ.။ ဇိဝ္ဟာဝိညာဏံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ ဥပေက္ခာသဟဂတံ ရသာရမ္မဏံ။ပေ.။ ကာယဝိညာဏံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ သုခသဟဂတံ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာရမ္မဏံ။ပေ.။ မနောဓာတု ဥပ္ပန္နာ ဟောတိ ဥပေက္ခာသဟဂတာ ရူပာရမ္မဏာ ဝာ။ပေ.။ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာရမ္မဏာ ဝာ။ပေ.။ မနောဝိညာဏဓာတု ဥပ္ပန္နာ ဟောတိ သောမနသ္သသဟဂတာ ရူပာရမ္မဏာ ဝာ။ပေ.။ ဓမ္မာရမ္မဏာ ဝာ။ပေ.။ မနောဝိညာဏဓာတု ဥပ္ပန္နာ ဟောတိ ဥပေက္ခာသဟဂတာ ရူပာရမ္မဏာ ဝာ။ပေ.။ ဓမ္မာရမ္မဏာ ဝာ ယံ ယံ ဝာ ပနာရဗ္ဘ, တသ္မိံ သမယေ ကုသလမူလပစ္စယာ သင္ခာရော , သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ, ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ, နာမပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ, ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော, ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ , ဝေဒနာပစ္စယာ အဓိမောက္ခော, အဓိမောက္ခပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
345. Katame dhammā abyākatā? Yasmiṃ samaye kāmāvacarassa kusalassa kammassa katattā upacitattā vipākaṃ sotaviññāṇaṃ uppannaṃ hoti upekkhāsahagataṃ saddārammaṇaṃ…pe… ghānaviññāṇaṃ uppannaṃ hoti upekkhāsahagataṃ gandhārammaṇaṃ…pe… jivhāviññāṇaṃ uppannaṃ hoti upekkhāsahagataṃ rasārammaṇaṃ…pe… kāyaviññāṇaṃ uppannaṃ hoti sukhasahagataṃ phoṭṭhabbārammaṇaṃ…pe… manodhātu uppannā hoti upekkhāsahagatā rūpārammaṇā vā…pe… phoṭṭhabbārammaṇā vā…pe… manoviññāṇadhātu uppannā hoti somanassasahagatā rūpārammaṇā vā…pe… dhammārammaṇā vā…pe… manoviññāṇadhātu uppannā hoti upekkhāsahagatā rūpārammaṇā vā…pe… dhammārammaṇā vā yaṃ yaṃ vā panārabbha, tasmiṃ samaye kusalamūlapaccayā saṅkhāro , saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā , vedanāpaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
၃၄၆. ကတမေ ဓမ္မာ အဗ္ယာကတာ? ယသ္မိံ သမယေ ကာမာဝစရသ္သ ကုသလသ္သ ကမ္မသ္သ ကတတ္တာ ဥပစိတတ္တာ ဝိပာကာ မနောဝိညာဏဓာတု ဥပ္ပန္နာ ဟောတိ သောမနသ္သသဟဂတာ ဉာဏသမ္ပယုတ္တာ။ပေ.။ သောမနသ္သသဟဂတာ ဉာဏသမ္ပယုတ္တာ သသင္ခာရေန။ပေ.။ သောမနသ္သသဟဂတာ ဉာဏဝိပ္ပယုတ္တာ။ပေ.။ သောမနသ္သသဟဂတာ ဉာဏဝိပ္ပယုတ္တာ သသင္ခာရေန။ပေ.။ ဥပေက္ခာသဟဂတာ ဉာဏသမ္ပယုတ္တာ။ပေ.။ ဥပေက္ခာသဟဂတာ ဉာဏသမ္ပယုတ္တာ သသင္ခာရေန။ပေ.။ ဥပေက္ခာသဟဂတာ ဉာဏဝိပ္ပယုတ္တာ။ပေ.။ ဥပေက္ခာသဟဂတာ ဉာဏဝိပ္ပယုတ္တာ သသင္ခာရေန ရူပာရမ္မဏာ ဝာ။ပေ.။ ဓမ္မာရမ္မဏာ ဝာ ယံ ယံ ဝာ ပနာရဗ္ဘ, တသ္မိံ သမယေ ကုသလမူလပစ္စယာ သင္ခာရော, သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ, ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ, နာမပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ, ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော, ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ, ဝေဒနာပစ္စယာ ပသာဒော, ပသာဒပစ္စယာ အဓိမောက္ခော, အဓိမောက္ခပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
346. Katame dhammā abyākatā? Yasmiṃ samaye kāmāvacarassa kusalassa kammassa katattā upacitattā vipākā manoviññāṇadhātu uppannā hoti somanassasahagatā ñāṇasampayuttā…pe… somanassasahagatā ñāṇasampayuttā sasaṅkhārena…pe… somanassasahagatā ñāṇavippayuttā…pe… somanassasahagatā ñāṇavippayuttā sasaṅkhārena…pe… upekkhāsahagatā ñāṇasampayuttā…pe… upekkhāsahagatā ñāṇasampayuttā sasaṅkhārena…pe… upekkhāsahagatā ñāṇavippayuttā…pe… upekkhāsahagatā ñāṇavippayuttā sasaṅkhārena rūpārammaṇā vā…pe… dhammārammaṇā vā yaṃ yaṃ vā panārabbha, tasmiṃ samaye kusalamūlapaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā pasādo, pasādapaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
၃၄၇. ကတမေ ဓမ္မာ အဗ္ယာကတာ? ယသ္မိံ သမယေ ရူပူပပတ္တိယာ မဂ္ဂံ ဘာဝေတိ ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ။ပေ.။ ပဌမံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ ပထဝီကသိဏံ, တသ္မိံ သမယေ ဖသ္သော ဟောတိ။ပေ.။ အဝိက္ခေပော ဟောတိ – ဣမေ ဓမ္မာ ကုသလာ။
347. Katame dhammā abyākatā? Yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati pathavīkasiṇaṃ, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti – ime dhammā kusalā.
တသ္သေဝ ရူပာဝစရသ္သ ကုသလသ္သ ကမ္မသ္သ ကတတ္တာ ဥပစိတတ္တာ ဝိပာကံ ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ။ပေ.။ ပဌမံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ ပထဝီကသိဏံ, တသ္မိံ သမယေ ကုသလမူလပစ္စယာ သင္ခာရော, သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ, ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ, နာမပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ, ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော, ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ, ဝေဒနာပစ္စယာ ပသာဒော, ပသာဒပစ္စယာ အဓိမောက္ခော, အဓိမောက္ခပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
Tasseva rūpāvacarassa kusalassa kammassa katattā upacitattā vipākaṃ vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati pathavīkasiṇaṃ, tasmiṃ samaye kusalamūlapaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā pasādo, pasādapaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ . Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
၃၄၈. ကတမေ ဓမ္မာ အဗ္ယာကတာ? ယသ္မိံ သမယေ အရူပူပပတ္တိယာ မဂ္ဂံ ဘာဝေတိ သဗ္ဗသော အာကိဉ္စညာယတနံ သမတိက္ကမ္မ နေဝသညာနာသညာယတနသညာသဟဂတံ သုခသ္သ စ ပဟာနာ။ပေ.။ စတုတ္ထံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ, တသ္မိံ သမယေ ဖသ္သော ဟောတိ။ပေ.။ အဝိက္ခေပော ဟောတိ – ဣမေ ဓမ္မာ ကုသလာ။
348. Katame dhammā abyākatā? Yasmiṃ samaye arūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti sabbaso ākiñcaññāyatanaṃ samatikkamma nevasaññānāsaññāyatanasaññāsahagataṃ sukhassa ca pahānā…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti – ime dhammā kusalā.
တသ္သေဝ အရူပာဝစရသ္သ ကုသလသ္သ ကမ္မသ္သ ကတတ္တာ ဥပစိတတ္တာ ဝိပာကံ သဗ္ဗသော အာကိဉ္စညာယတနံ သမတိက္ကမ္မ နေဝသညာနာသညာယတနသညာသဟဂတံ သုခသ္သ စ ပဟာနာ။ပေ.။ စတုတ္ထံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ, တသ္မိံ သမယေ ကုသလမူလပစ္စယာ သင္ခာရော, သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ, ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ, နာမပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ , ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော, ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ, ဝေဒနာပစ္စယာ ပသာဒော, ပသာဒပစ္စယာ အဓိမောက္ခော, အဓိမောက္ခပစ္စယာ ဘဝော , ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
Tasseva arūpāvacarassa kusalassa kammassa katattā upacitattā vipākaṃ sabbaso ākiñcaññāyatanaṃ samatikkamma nevasaññānāsaññāyatanasaññāsahagataṃ sukhassa ca pahānā…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati, tasmiṃ samaye kusalamūlapaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ , chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā pasādo, pasādapaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo , bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
၃၄၉. ကတမေ ဓမ္မာ အဗ္ယာကတာ? ယသ္မိံ သမယေ လောကုတ္တရံ ဈာနံ ဘာဝေတိ နိယ္ယာနိကံ အပစယဂာမိံ ဒိဋ္ဌိဂတာနံ ပဟာနာယ ပဌမာယ ဘူမိယာ ပတ္တိယာ ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ။ပေ.။ ပဌမံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ ဒုက္ခပဋိပဒံ ဒန္ဓာဘိညံ, တသ္မိံ သမယေ ဖသ္သော ဟောတိ။ပေ.။ အဝိက္ခေပော ဟောတိ – ဣမေ ဓမ္မာ ကုသလာ။
349. Katame dhammā abyākatā? Yasmiṃ samaye lokuttaraṃ jhānaṃ bhāveti niyyānikaṃ apacayagāmiṃ diṭṭhigatānaṃ pahānāya paṭhamāya bhūmiyā pattiyā vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati dukkhapaṭipadaṃ dandhābhiññaṃ, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti – ime dhammā kusalā.
တသ္သေဝ လောကုတ္တရသ္သ ကုသလသ္သ ဈာနသ္သ ကတတ္တာ ဘာဝိတတ္တာ ဝိပာကံ ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ။ပေ.။ ပဌမံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ ဒုက္ခပဋိပဒံ ဒန္ဓာဘိညံ သုညတံ, တသ္မိံ သမယေ ကုသလမူလပစ္စယာ သင္ခာရော, သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ, ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ, နာမပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ, ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော, ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ, ဝေဒနာပစ္စယာ ပသာဒော, ပသာဒပစ္စယာ အဓိမောက္ခော, အဓိမောက္ခပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတေသံ ဓမ္မာနံ သမုဒယော ဟောတိ။
Tasseva lokuttarassa kusalassa jhānassa katattā bhāvitattā vipākaṃ vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati dukkhapaṭipadaṃ dandhābhiññaṃ suññataṃ, tasmiṃ samaye kusalamūlapaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā pasādo, pasādapaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametesaṃ dhammānaṃ samudayo hoti.
ကုသလမူလကဝိပာကနိဒ္ဒေသော။
Kusalamūlakavipākaniddeso.
၁၄. အကုသလမူလကဝိပာကနိဒ္ဒေသော
14. Akusalamūlakavipākaniddeso
၃၅၀. ကတမေ ဓမ္မာ အဗ္ယာကတာ? ယသ္မိံ သမယေ အကုသလသ္သ ကမ္မသ္သ ကတတ္တာ ဥပစိတတ္တာ ဝိပာကံ စက္ခုဝိညာဏံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ ဥပေက္ခာသဟဂတံ ရူပာရမ္မဏံ, တသ္မိံ သမယေ အကုသလမူလပစ္စယာ သင္ခာရော, သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ, ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ, နာမပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ, ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော, ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ, ဝေဒနာပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
350. Katame dhammā abyākatā? Yasmiṃ samaye akusalassa kammassa katattā upacitattā vipākaṃ cakkhuviññāṇaṃ uppannaṃ hoti upekkhāsahagataṃ rūpārammaṇaṃ, tasmiṃ samaye akusalamūlapaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
၃၅၁. တတ္ထ ကတမော အကုသလမူလပစ္စယာ သင္ခာရော? ယာ စေတနာ သဉ္စေတနာ သဉ္စေတယိတတ္တံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘အကုသလမူလပစ္စယာ သင္ခာရော’’။ပေ.။ တေန ဝုစ္စတိ ‘‘ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတီ’’တိ။
351. Tattha katamo akusalamūlapaccayā saṅkhāro? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘akusalamūlapaccayā saṅkhāro’’…pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
၃၅၂. ကတမေ ဓမ္မာ အဗ္ယာကတာ? ယသ္မိံ သမယေ အကုသလသ္သ ကမ္မသ္သ ကတတ္တာ ဥပစိတတ္တာ ဝိပာကံ သောတဝိညာဏံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ ဥပေက္ခာသဟဂတံ သဒ္ဒာရမ္မဏံ။ပေ.။ ဃာနဝိညာဏံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ ဥပေက္ခာသဟဂတံ ဂန္ဓာရမ္မဏံ။ပေ.။ ဇိဝ္ဟာဝိညာဏံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ ဥပေက္ခာသဟဂတံ ရသာရမ္မဏံ။ပေ.။ ကာယဝိညာဏံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ ဒုက္ခသဟဂတံ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာရမ္မဏံ။ပေ.။ မနောဓာတု ဥပ္ပန္နာ ဟောတိ ဥပေက္ခာသဟဂတာ ရူပာရမ္မဏာ ဝာ။ပေ.။ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာရမ္မဏာ ဝာ ယံ ယံ ဝာ ပနာရဗ္ဘ, တသ္မိံ သမယေ အကုသလမူလပစ္စယာ သင္ခာရော, သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ, ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ, နာမပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ, ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော, ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ, ဝေဒနာပစ္စယာ အဓိမောက္ခော, အဓိမောက္ခပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
352. Katame dhammā abyākatā? Yasmiṃ samaye akusalassa kammassa katattā upacitattā vipākaṃ sotaviññāṇaṃ uppannaṃ hoti upekkhāsahagataṃ saddārammaṇaṃ…pe… ghānaviññāṇaṃ uppannaṃ hoti upekkhāsahagataṃ gandhārammaṇaṃ…pe… jivhāviññāṇaṃ uppannaṃ hoti upekkhāsahagataṃ rasārammaṇaṃ…pe… kāyaviññāṇaṃ uppannaṃ hoti dukkhasahagataṃ phoṭṭhabbārammaṇaṃ…pe… manodhātu uppannā hoti upekkhāsahagatā rūpārammaṇā vā…pe… phoṭṭhabbārammaṇā vā yaṃ yaṃ vā panārabbha, tasmiṃ samaye akusalamūlapaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
၃၅၃. ကတမေ ဓမ္မာ အဗ္ယာကတာ? ယသ္မိံ သမယေ အကုသလသ္သ ကမ္မသ္သ ကတတ္တာ ဥပစိတတ္တာ ဝိပာကာ မနောဝိညာဏဓာတု ဥပ္ပန္နာ ဟောတိ ဥပေက္ခာသဟဂတာ ရူပာရမ္မဏာ ဝာ။ပေ.။ ဓမ္မာရမ္မဏာ ဝာ ယံ ယံ ဝာ ပနာရဗ္ဘ, တသ္မိံ သမယေ အကုသလမူလပစ္စယာ သင္ခာရော, သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ, ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ, နာမပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ, ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော , ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ, ဝေဒနာပစ္စယာ အဓိမောက္ခော, အဓိမောက္ခပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ , ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
353. Katame dhammā abyākatā? Yasmiṃ samaye akusalassa kammassa katattā upacitattā vipākā manoviññāṇadhātu uppannā hoti upekkhāsahagatā rūpārammaṇā vā…pe… dhammārammaṇā vā yaṃ yaṃ vā panārabbha, tasmiṃ samaye akusalamūlapaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso , phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti , jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
၃၅၄. တတ္ထ ကတမော အကုသလမူလပစ္စယာ သင္ခာရော? ယာ စေတနာ သဉ္စေတနာ သဉ္စေတယိတတ္တံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘အကုသလမူလပစ္စယာ သင္ခာရော’’။
354. Tattha katamo akusalamūlapaccayā saṅkhāro? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘akusalamūlapaccayā saṅkhāro’’.
တတ္ထ ကတမံ သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ? ယံ စိတ္တံ မနော မာနသံ။ပေ.။ တဇ္ဇာမနောဝိညာဏဓာတု – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ’’။
Tattha katamaṃ saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ’’.
တတ္ထ ကတမံ ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ? ဝေဒနာက္ခန္ဓော, သညာက္ခန္ဓော, သင္ခာရက္ခန္ဓော – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဝိညာဏပစ္စယာ နာမံ’’။
Tattha katamaṃ viññāṇapaccayā nāmaṃ? Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – idaṃ vuccati ‘‘viññāṇapaccayā nāmaṃ’’.
တတ္ထ ကတမံ နာမပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ? ယံ စိတ္တံ မနော မာနသံ။ပေ.။ တဇ္ဇာမနောဝိညာဏဓာတု – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘နာမပစ္စယာ ဆဋ္ဌာယတနံ’’။
Tattha katamaṃ nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ’’.
တတ္ထ ကတမော ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော? ယော ဖသ္သော ဖုသနာ သမ္ဖုသနာ သမ္ဖုသိတတ္တံ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဆဋ္ဌာယတနပစ္စယာ ဖသ္သော’’။
Tattha katamo chaṭṭhāyatanapaccayā phasso? Yo phasso phusanā samphusanā samphusitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘chaṭṭhāyatanapaccayā phasso’’.
တတ္ထ ကတမာ ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ? ယံ စေတသိကံ နေဝ သာတံ နာသာတံ စေတောသမ္ဖသ္သဇံ အဒုက္ခမသုခံ ဝေဒယိတံ စေတောသမ္ဖသ္သဇာ အဒုက္ခမသုခာ ဝေဒနာ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဖသ္သပစ္စယာ ဝေဒနာ’’။
Tattha katamā phassapaccayā vedanā? Yaṃ cetasikaṃ neva sātaṃ nāsātaṃ cetosamphassajaṃ adukkhamasukhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā adukkhamasukhā vedanā – ayaṃ vuccati ‘‘phassapaccayā vedanā’’.
တတ္ထ ကတမော ဝေဒနာပစ္စယာ အဓိမောက္ခော? ယော စိတ္တသ္သ အဓိမောက္ခော အဓိမုစ္စနာ တဒဓိမုတ္တတာ – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဝေဒနာပစ္စယာ အဓိမောက္ခော’’။
Tattha katamo vedanāpaccayā adhimokkho? Yo cittassa adhimokkho adhimuccanā tadadhimuttatā – ayaṃ vuccati ‘‘vedanāpaccayā adhimokkho’’.
တတ္ထ ကတမော အဓိမောက္ခပစ္စယာ ဘဝော? ဌပေတ္ဝာ အဓိမောက္ခံ, ဝေဒနာက္ခန္ဓော သညာက္ခန္ဓော သင္ခာရက္ခန္ဓော ဝိညာဏက္ခန္ဓော – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘အဓိမောက္ခပစ္စယာ ဘဝော’’။
Tattha katamo adhimokkhapaccayā bhavo? Ṭhapetvā adhimokkhaṃ, vedanākkhandho saññākkhandho saṅkhārakkhandho viññāṇakkhandho – ayaṃ vuccati ‘‘adhimokkhapaccayā bhavo’’.
တတ္ထ ကတမာ ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ? ယာ တေသံ တေသံ ဓမ္မာနံ ဇာတိ သဉ္ဇာတိ နိဗ္ဗတ္တိ အဘိနိဗ္ဗတ္တိ ပာတုဘာဝော – အယံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ’’။
Tattha katamā bhavapaccayā jāti? Yā tesaṃ tesaṃ dhammānaṃ jāti sañjāti nibbatti abhinibbatti pātubhāvo – ayaṃ vuccati ‘‘bhavapaccayā jāti’’.
တတ္ထ ကတမံ ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ? အတ္ထိ ဇရာ, အတ္ထိ မရဏံ။ တတ္ထ ကတမာ ဇရာ? ယာ တေသံ တေသံ ဓမ္မာနံ ဇရာ ဇီရဏတာ အာယုနော သံဟာနိ – အယံ ဝုစ္စတိ ဇရာ။ တတ္ထ ကတမံ မရဏံ? ယော တေသံ တေသံ ဓမ္မာနံ ခယော ဝယော ဘေဒော ပရိဘေဒော အနိစ္စတာ အန္တရဓာနံ – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘မရဏံ’’။ ဣတိ အယဉ္စ ဇရာ, ဣဒဉ္စ မရဏံ။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ ‘‘ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ’’။
Tattha katamaṃ jātipaccayā jarāmaraṇaṃ? Atthi jarā, atthi maraṇaṃ. Tattha katamā jarā? Yā tesaṃ tesaṃ dhammānaṃ jarā jīraṇatā āyuno saṃhāni – ayaṃ vuccati jarā. Tattha katamaṃ maraṇaṃ? Yo tesaṃ tesaṃ dhammānaṃ khayo vayo bhedo paribhedo aniccatā antaradhānaṃ – idaṃ vuccati ‘‘maraṇaṃ’’. Iti ayañca jarā, idañca maraṇaṃ. Idaṃ vuccati ‘‘jātipaccayā jarāmaraṇaṃ’’.
ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတီတိ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သင္ဂတိ ဟောတိ, သမာဂမော ဟောတိ, သမောဓာနံ ဟောတိ, ပာတုဘာဝော ဟောတိ။ တေန ဝုစ္စတိ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတီ’’တိ။
Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotīti. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa saṅgati hoti, samāgamo hoti, samodhānaṃ hoti, pātubhāvo hoti. Tena vuccati evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
အကုသလမူလကဝိပာကနိဒ္ဒေသော။
Akusalamūlakavipākaniddeso.
အဘိဓမ္မဘာဇနီယံ။
Abhidhammabhājanīyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / အဘိဓမ္မပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / သမ္မောဟဝိနောဒနီ-အဋ္ဌကထာ • Sammohavinodanī-aṭṭhakathā
၁. သုတ္တန္တဘာဇနီယံ ဥဒ္ဒေသဝာရဝဏ္ဏနာ • 1. Suttantabhājanīyaṃ uddesavāravaṇṇanā
၂. အဘိဓမ္မဘာဇနီယဝဏ္ဏနာ • 2. Abhidhammabhājanīyavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / အဘိဓမ္မပိဋက (ဋီကာ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ဝိဘင္ဂ-မူလဋီကာ • Vibhaṅga-mūlaṭīkā / ၆. ပဋိစ္စသမုပ္ပာဒဝိဘင္ဂော • 6. Paṭiccasamuppādavibhaṅgo
ဋီကာ • Tīkā / အဘိဓမ္မပိဋက (ဋီကာ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ဝိဘင္ဂ-အနုဋီကာ • Vibhaṅga-anuṭīkā / ၆. ပဋိစ္စသမုပ္ပာဒဝိဘင္ဂော • 6. Paṭiccasamuppādavibhaṅgo