Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / വിഭങ്ഗപാളി • Vibhaṅgapāḷi |
൬. പടിച്ചസമുപ്പാദവിഭങ്ഗോ
6. Paṭiccasamuppādavibhaṅgo
൧. സുത്തന്തഭാജനീയം
1. Suttantabhājanīyaṃ
൨൨൫. അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരാ, സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമരൂപം, നാമരൂപപച്ചയാ സളായതനം, സളായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ, ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ, വേദനാപച്ചയാ തണ്ഹാ, തണ്ഹാപച്ചയാ ഉപാദാനം, ഉപാദാനപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം സോകപരിദേവദുക്ഖദോമനസ്സുപായാസാ സമ്ഭവന്തി. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
225. Avijjāpaccayā saṅkhārā, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ, nāmarūpapaccayā saḷāyatanaṃ, saḷāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā taṇhā, taṇhāpaccayā upādānaṃ, upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā sambhavanti. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
൨൨൬. തത്ഥ കതമാ അവിജ്ജാ? ദുക്ഖേ അഞ്ഞാണം, ദുക്ഖസമുദയേ അഞ്ഞാണം, ദുക്ഖനിരോധേ അഞ്ഞാണം, ദുക്ഖനിരോധഗാമിനിയാ പടിപദായ അഞ്ഞാണം – അയം വുച്ചതി ‘‘അവിജ്ജാ’’.
226. Tattha katamā avijjā? Dukkhe aññāṇaṃ, dukkhasamudaye aññāṇaṃ, dukkhanirodhe aññāṇaṃ, dukkhanirodhagāminiyā paṭipadāya aññāṇaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjā’’.
തത്ഥ കതമേ അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരാ? പുഞ്ഞാഭിസങ്ഖാരോ, അപുഞ്ഞാഭിസങ്ഖാരോ, ആനേഞ്ജാഭിസങ്ഖാരോ, കായസങ്ഖാരോ, വചീസങ്ഖാരോ, ചിത്തസങ്ഖാരോ.
Tattha katame avijjāpaccayā saṅkhārā? Puññābhisaṅkhāro, apuññābhisaṅkhāro, āneñjābhisaṅkhāro, kāyasaṅkhāro, vacīsaṅkhāro, cittasaṅkhāro.
തത്ഥ കതമോ പുഞ്ഞാഭിസങ്ഖാരോ? കുസലാ ചേതനാ കാമാവചരാ രൂപാവചരാ ദാനമയാ സീലമയാ ഭാവനാമയാ – അയം വുച്ചതി ‘‘പുഞ്ഞാഭിസങ്ഖാരോ’’.
Tattha katamo puññābhisaṅkhāro? Kusalā cetanā kāmāvacarā rūpāvacarā dānamayā sīlamayā bhāvanāmayā – ayaṃ vuccati ‘‘puññābhisaṅkhāro’’.
തത്ഥ കതമോ അപുഞ്ഞാഭിസങ്ഖാരോ? അകുസലാ ചേതനാ കാമാവചരാ – അയം വുച്ചതി ‘‘അപുഞ്ഞാഭിസങ്ഖാരോ’’.
Tattha katamo apuññābhisaṅkhāro? Akusalā cetanā kāmāvacarā – ayaṃ vuccati ‘‘apuññābhisaṅkhāro’’.
തത്ഥ കതമോ ആനേഞ്ജാഭിസങ്ഖാരോ? കുസലാ ചേതനാ അരൂപാവചരാ – അയം വുച്ചതി ‘‘ആനേഞ്ജാഭിസങ്ഖാരോ’’.
Tattha katamo āneñjābhisaṅkhāro? Kusalā cetanā arūpāvacarā – ayaṃ vuccati ‘‘āneñjābhisaṅkhāro’’.
തത്ഥ കതമോ കായസങ്ഖാരോ? കായസഞ്ചേതനാ കായസങ്ഖാരോ, വചീസഞ്ചേതനാ വചീസങ്ഖാരോ, മനോസഞ്ചേതനാ ചിത്തസങ്ഖാരോ. ഇമേ വുച്ചന്തി ‘‘അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരാ’’.
Tattha katamo kāyasaṅkhāro? Kāyasañcetanā kāyasaṅkhāro, vacīsañcetanā vacīsaṅkhāro, manosañcetanā cittasaṅkhāro. Ime vuccanti ‘‘avijjāpaccayā saṅkhārā’’.
൨൨൭. തത്ഥ കതമം സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം? ചക്ഖുവിഞ്ഞാണം, സോതവിഞ്ഞാണം, ഘാനവിഞ്ഞാണം, ജിവ്ഹാവിഞ്ഞാണം, കായവിഞ്ഞാണം, മനോവിഞ്ഞാണം – ഇദം വുച്ചതി ‘‘സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം’’.
227. Tattha katamaṃ saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ? Cakkhuviññāṇaṃ, sotaviññāṇaṃ, ghānaviññāṇaṃ, jivhāviññāṇaṃ, kāyaviññāṇaṃ, manoviññāṇaṃ – idaṃ vuccati ‘‘saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ’’.
൨൨൮. തത്ഥ കതമം വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമരൂപം? അത്ഥി നാമം, അത്ഥി രൂപം. തത്ഥ കതമം നാമം? വേദനാക്ഖന്ധോ, സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ – ഇദം വുച്ചതി ‘‘നാമം’’ . തത്ഥ കതമം രൂപം? ചത്താരോ മഹാഭൂതാ, ചതുന്നഞ്ച മഹാഭൂതാനം ഉപാദായ രൂപം – ഇദം വുച്ചതി ‘‘രൂപം’’. ഇതി ഇദഞ്ച നാമം, ഇദഞ്ച രൂപം. ഇദം വുച്ചതി ‘‘വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമരൂപം’’.
228. Tattha katamaṃ viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ? Atthi nāmaṃ, atthi rūpaṃ. Tattha katamaṃ nāmaṃ? Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – idaṃ vuccati ‘‘nāmaṃ’’ . Tattha katamaṃ rūpaṃ? Cattāro mahābhūtā, catunnañca mahābhūtānaṃ upādāya rūpaṃ – idaṃ vuccati ‘‘rūpaṃ’’. Iti idañca nāmaṃ, idañca rūpaṃ. Idaṃ vuccati ‘‘viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ’’.
൨൨൯. തത്ഥ കതമം നാമരൂപപച്ചയാ സളായതനം? ചക്ഖായതനം, സോതായതനം, ഘാനായതനം, ജിവ്ഹായതനം, കായായതനം, മനായതനം – ഇദം വുച്ചതി ‘‘നാമരൂപപച്ചയാ സളായതനം’’.
229. Tattha katamaṃ nāmarūpapaccayā saḷāyatanaṃ? Cakkhāyatanaṃ, sotāyatanaṃ, ghānāyatanaṃ, jivhāyatanaṃ, kāyāyatanaṃ, manāyatanaṃ – idaṃ vuccati ‘‘nāmarūpapaccayā saḷāyatanaṃ’’.
൨൩൦. തത്ഥ കതമോ സളായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ? ചക്ഖുസമ്ഫസ്സോ സോതസമ്ഫസ്സോ ഘാനസമ്ഫസ്സോ ജിവ്ഹാസമ്ഫസ്സോ കായസമ്ഫസ്സോ മനോസമ്ഫസ്സോ – അയം വുച്ചതി ‘‘സളായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ’’.
230. Tattha katamo saḷāyatanapaccayā phasso? Cakkhusamphasso sotasamphasso ghānasamphasso jivhāsamphasso kāyasamphasso manosamphasso – ayaṃ vuccati ‘‘saḷāyatanapaccayā phasso’’.
൨൩൧. തത്ഥ കതമാ ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ? ചക്ഖുസമ്ഫസ്സജാ വേദനാ, സോതസമ്ഫസ്സജാ വേദനാ, ഘാനസമ്ഫസ്സജാ വേദനാ, ജിവ്ഹാസമ്ഫസ്സജാ വേദനാ, കായസമ്ഫസ്സജാ വേദനാ, മനോസമ്ഫസ്സജാ വേദനാ – അയം വുച്ചതി ‘‘ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ’’.
231. Tattha katamā phassapaccayā vedanā? Cakkhusamphassajā vedanā, sotasamphassajā vedanā, ghānasamphassajā vedanā, jivhāsamphassajā vedanā, kāyasamphassajā vedanā, manosamphassajā vedanā – ayaṃ vuccati ‘‘phassapaccayā vedanā’’.
൨൩൨. തത്ഥ കതമാ വേദനാപച്ചയാ തണ്ഹാ? രൂപതണ്ഹാ, സദ്ദതണ്ഹാ, ഗന്ധതണ്ഹാ, രസതണ്ഹാ, ഫോട്ഠബ്ബതണ്ഹാ, ധമ്മതണ്ഹാ – അയം വുച്ചതി ‘‘വേദനാപച്ചയാ തണ്ഹാ’’.
232. Tattha katamā vedanāpaccayā taṇhā? Rūpataṇhā, saddataṇhā, gandhataṇhā, rasataṇhā, phoṭṭhabbataṇhā, dhammataṇhā – ayaṃ vuccati ‘‘vedanāpaccayā taṇhā’’.
൨൩൩. തത്ഥ കതമം തണ്ഹാപച്ചയാ ഉപാദാനം? കാമുപാദാനം, ദിട്ഠുപാദാനം, സീലബ്ബതുപാദാനം, അത്തവാദുപാദാനം – ഇദം വുച്ചതി ‘‘തണ്ഹാപച്ചയാ ഉപാദാനം’’.
233. Tattha katamaṃ taṇhāpaccayā upādānaṃ? Kāmupādānaṃ, diṭṭhupādānaṃ, sīlabbatupādānaṃ, attavādupādānaṃ – idaṃ vuccati ‘‘taṇhāpaccayā upādānaṃ’’.
൨൩൪. തത്ഥ കതമോ ഉപാദാനപച്ചയാ ഭവോ? ഭവോ ദുവിധേന – അത്ഥി കമ്മഭവോ, അത്ഥി ഉപപത്തിഭവോ. തത്ഥ കതമോ കമ്മഭവോ? പുഞ്ഞാഭിസങ്ഖാരോ, അപുഞ്ഞാഭിസങ്ഖാരോ, ആനേഞ്ജാഭിസങ്ഖാരോ – അയം വുച്ചതി ‘‘കമ്മഭവോ’’. സബ്ബമ്പി ഭവഗാമികമ്മം കമ്മഭവോ.
234. Tattha katamo upādānapaccayā bhavo? Bhavo duvidhena – atthi kammabhavo, atthi upapattibhavo. Tattha katamo kammabhavo? Puññābhisaṅkhāro, apuññābhisaṅkhāro, āneñjābhisaṅkhāro – ayaṃ vuccati ‘‘kammabhavo’’. Sabbampi bhavagāmikammaṃ kammabhavo.
തത്ഥ കതമോ ഉപപത്തിഭവോ? കാമഭവോ, രൂപഭവോ, അരൂപഭവോ, സഞ്ഞാഭവോ, അസഞ്ഞാഭവോ, നേവസഞ്ഞാനാസഞ്ഞാഭവോ, ഏകവോകാരഭവോ, ചതുവോകാരഭവോ, പഞ്ചവോകാരഭവോ – അയം വുച്ചതി ‘‘ഉപപത്തിഭവോ’’. ഇതി അയഞ്ച കമ്മഭവോ, അയഞ്ച ഉപപത്തിഭവോ. അയം വുച്ചതി ‘‘ഉപാദാനപച്ചയാ ഭവോ’’.
Tattha katamo upapattibhavo? Kāmabhavo, rūpabhavo, arūpabhavo, saññābhavo, asaññābhavo, nevasaññānāsaññābhavo, ekavokārabhavo, catuvokārabhavo, pañcavokārabhavo – ayaṃ vuccati ‘‘upapattibhavo’’. Iti ayañca kammabhavo, ayañca upapattibhavo. Ayaṃ vuccati ‘‘upādānapaccayā bhavo’’.
൨൩൫. തത്ഥ കതമാ ഭവപച്ചയാ ജാതി? യാ തേസം തേസം സത്താനം തമ്ഹി തമ്ഹി സത്തനികായേ ജാതി സഞ്ജാതി ഓക്കന്തി അഭിനിബ്ബത്തി, ഖന്ധാനം പാതുഭാവോ , ആയതനാനം പടിലാഭോ – അയം വുച്ചതി ‘‘ഭവപച്ചയാ ജാതി’’.
235. Tattha katamā bhavapaccayā jāti? Yā tesaṃ tesaṃ sattānaṃ tamhi tamhi sattanikāye jāti sañjāti okkanti abhinibbatti, khandhānaṃ pātubhāvo , āyatanānaṃ paṭilābho – ayaṃ vuccati ‘‘bhavapaccayā jāti’’.
൨൩൬. തത്ഥ കതമം ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം? അത്ഥി ജരാ, അത്ഥി മരണം. തത്ഥ കതമാ ജരാ? യാ തേസം തേസം സത്താനം തമ്ഹി തമ്ഹി സത്തനികായേ ജരാ ജീരണതാ ഖണ്ഡിച്ചം പാലിച്ചം വലിത്തചതാ ആയുനോ സംഹാനി ഇന്ദ്രിയാനം പരിപാകോ – അയം വുച്ചതി ‘‘ജരാ’’.
236. Tattha katamaṃ jātipaccayā jarāmaraṇaṃ? Atthi jarā, atthi maraṇaṃ. Tattha katamā jarā? Yā tesaṃ tesaṃ sattānaṃ tamhi tamhi sattanikāye jarā jīraṇatā khaṇḍiccaṃ pāliccaṃ valittacatā āyuno saṃhāni indriyānaṃ paripāko – ayaṃ vuccati ‘‘jarā’’.
തത്ഥ കതമം മരണം? യാ തേസം തേസം സത്താനം തമ്ഹാ തമ്ഹാ സത്തനികായാ ചുതി ചവനതാ ഭേദോ അന്തരധാനം മച്ചു മരണം കാലകിരിയാ 1 ഖന്ധാനം ഭേദോ കളേവരസ്സ നിക്ഖേപോ ജീവിതിന്ദ്രിയസ്സുപച്ഛേദോ – ഇദം വുച്ചതി ‘‘മരണം’’. ഇതി അയഞ്ച ജരാ, ഇദഞ്ച മരണം. ഇദം വുച്ചതി ‘‘ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം’’.
Tattha katamaṃ maraṇaṃ? Yā tesaṃ tesaṃ sattānaṃ tamhā tamhā sattanikāyā cuti cavanatā bhedo antaradhānaṃ maccu maraṇaṃ kālakiriyā 2 khandhānaṃ bhedo kaḷevarassa nikkhepo jīvitindriyassupacchedo – idaṃ vuccati ‘‘maraṇaṃ’’. Iti ayañca jarā, idañca maraṇaṃ. Idaṃ vuccati ‘‘jātipaccayā jarāmaraṇaṃ’’.
൨൩൭. തത്ഥ കതമോ സോകോ? ഞാതിബ്യസനേന വാ ഫുട്ഠസ്സ, ഭോഗബ്യസനേന വാ ഫുട്ഠസ്സ, രോഗബ്യസനേന വാ ഫുട്ഠസ്സ, സീലബ്യസനേന വാ ഫുട്ഠസ്സ, ദിട്ഠിബ്യസനേന വാ ഫുട്ഠസ്സ, അഞ്ഞതരഞ്ഞതരേന ബ്യസനേന സമന്നാഗതസ്സ, അഞ്ഞതരഞ്ഞതരേന ദുക്ഖധമ്മേന ഫുട്ഠസ്സ സോകോ സോചനാ സോചിതത്തം അന്തോസോകോ അന്തോപരിസോകോ ചേതസോ പരിജ്ഝായനാ ദോമനസ്സം സോകസല്ലം – അയം വുച്ചതി ‘‘സോകോ’’.
237. Tattha katamo soko? Ñātibyasanena vā phuṭṭhassa, bhogabyasanena vā phuṭṭhassa, rogabyasanena vā phuṭṭhassa, sīlabyasanena vā phuṭṭhassa, diṭṭhibyasanena vā phuṭṭhassa, aññataraññatarena byasanena samannāgatassa, aññataraññatarena dukkhadhammena phuṭṭhassa soko socanā socitattaṃ antosoko antoparisoko cetaso parijjhāyanā domanassaṃ sokasallaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘soko’’.
൨൩൮. തത്ഥ കതമോ പരിദേവോ? ഞാതിബ്യസനേന വാ ഫുട്ഠസ്സ, ഭോഗബ്യസനേന വാ ഫുട്ഠസ്സ , രോഗബ്യസനേന വാ ഫുട്ഠസ്സ, സീലബ്യസനേന വാ ഫുട്ഠസ്സ, ദിട്ഠിബ്യസനേന വാ ഫുട്ഠസ്സ, അഞ്ഞതരഞ്ഞതരേന ബ്യസനേന സമന്നാഗതസ്സ, അഞ്ഞതരഞ്ഞതരേന ദുക്ഖധമ്മേന ഫുട്ഠസ്സ ആദേവോ പരിദേവോ ആദേവനാ പരിദേവനാ ആദേവിതത്തം പരിദേവിതത്തം വാചാ പലാപോ വിപ്പലാപോ ലാലപ്പോ ലാലപ്പനാ ലാലപ്പിതത്തം – അയം വുച്ചതി പരിദേവോ’’.
238. Tattha katamo paridevo? Ñātibyasanena vā phuṭṭhassa, bhogabyasanena vā phuṭṭhassa , rogabyasanena vā phuṭṭhassa, sīlabyasanena vā phuṭṭhassa, diṭṭhibyasanena vā phuṭṭhassa, aññataraññatarena byasanena samannāgatassa, aññataraññatarena dukkhadhammena phuṭṭhassa ādevo paridevo ādevanā paridevanā ādevitattaṃ paridevitattaṃ vācā palāpo vippalāpo lālappo lālappanā lālappitattaṃ – ayaṃ vuccati paridevo’’.
൨൩൯. തത്ഥ കതമം ദുക്ഖം? യം കായികം അസാതം കായികം ദുക്ഖം കായസമ്ഫസ്സജം അസാതം ദുക്ഖം വേദയിതം കായസമ്ഫസ്സജാ അസാതാ ദുക്ഖാ വേദനാ – ഇദം വുച്ചതി ‘‘ദുക്ഖം’’.
239. Tattha katamaṃ dukkhaṃ? Yaṃ kāyikaṃ asātaṃ kāyikaṃ dukkhaṃ kāyasamphassajaṃ asātaṃ dukkhaṃ vedayitaṃ kāyasamphassajā asātā dukkhā vedanā – idaṃ vuccati ‘‘dukkhaṃ’’.
൨൪൦. തത്ഥ കതമം ദോമനസ്സം? യം ചേതസികം അസാതം, ചേതസികം ദുക്ഖം, ചേതോസമ്ഫസ്സജം അസാതം ദുക്ഖം വേദയിതം, ചേതോസമ്ഫസ്സജാ അസാതാ ദുക്ഖാ വേദനാ – ഇദം വുച്ചതി ‘‘ദോമനസ്സം’’.
240. Tattha katamaṃ domanassaṃ? Yaṃ cetasikaṃ asātaṃ, cetasikaṃ dukkhaṃ, cetosamphassajaṃ asātaṃ dukkhaṃ vedayitaṃ, cetosamphassajā asātā dukkhā vedanā – idaṃ vuccati ‘‘domanassaṃ’’.
൨൪൧. തത്ഥ കതമോ ഉപായാസോ? ഞാതിബ്യസനേന വാ ഫുട്ഠസ്സ, ഭോഗബ്യസനേന വാ ഫുട്ഠസ്സ, രോഗബ്യസനേന വാ ഫുട്ഠസ്സ, സീലബ്യസനേന വാ ഫുട്ഠസ്സ, ദിട്ഠിബ്യസനേന വാ ഫുട്ഠസ്സ, അഞ്ഞതരഞ്ഞതരേന ബ്യസനേന സമന്നാഗതസ്സ, അഞ്ഞതരഞ്ഞതരേന ദുക്ഖധമ്മേന ഫുട്ഠസ്സ ആയാസോ ഉപായാസോ ആയാസിതത്തം ഉപായാസിതത്തം – അയം വുച്ചതി ‘‘ഉപായാസോ’’.
241. Tattha katamo upāyāso? Ñātibyasanena vā phuṭṭhassa, bhogabyasanena vā phuṭṭhassa, rogabyasanena vā phuṭṭhassa, sīlabyasanena vā phuṭṭhassa, diṭṭhibyasanena vā phuṭṭhassa, aññataraññatarena byasanena samannāgatassa, aññataraññatarena dukkhadhammena phuṭṭhassa āyāso upāyāso āyāsitattaṃ upāyāsitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘upāyāso’’.
൨൪൨. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതീതി, ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സങ്ഗതി ഹോതി, സമാഗമോ ഹോതി, സമോധാനം ഹോതി, പാതുഭാവോ ഹോതി. തേന വുച്ചതി ‘‘ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതീ’’തി.
242. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotīti, evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa saṅgati hoti, samāgamo hoti, samodhānaṃ hoti, pātubhāvo hoti. Tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
സുത്തന്തഭാജനീയം.
Suttantabhājanīyaṃ.
൨. അഭിധമ്മഭാജനീയം
2. Abhidhammabhājanīyaṃ
൧. പച്ചയചതുക്കം
1. Paccayacatukkaṃ
൨൪൩. അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ, സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം, നാമപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം, ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ, ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ, വേദനാപച്ചയാ തണ്ഹാ, തണ്ഹാപച്ചയാ ഉപാദാനം, ഉപാദാനപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
243. Avijjāpaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā taṇhā, taṇhāpaccayā upādānaṃ, upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ, സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം, നാമപച്ചയാ ഫസ്സോ, ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ, വേദനാപച്ചയാ തണ്ഹാ, തണ്ഹാപച്ചയാ ഉപാദാനം, ഉപാദാനപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
Avijjāpaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā taṇhā, taṇhāpaccayā upādānaṃ, upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ, സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമരൂപം, നാമരൂപപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം, ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ, ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ, വേദനാപച്ചയാ തണ്ഹാ, തണ്ഹാപച്ചയാ ഉപാദാനം, ഉപാദാനപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
Avijjāpaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ, nāmarūpapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā taṇhā, taṇhāpaccayā upādānaṃ, upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ, സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമരൂപം, നാമരൂപപച്ചയാ സളായതനം, ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ, ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ, വേദനാപച്ചയാ തണ്ഹാ, തണ്ഹാപച്ചയാ ഉപാദാനം, ഉപാദാനപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
Avijjāpaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ, nāmarūpapaccayā saḷāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā taṇhā, taṇhāpaccayā upādānaṃ, upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
പച്ചയചതുക്കം.
Paccayacatukkaṃ.
൨. ഹേതുചതുക്കം
2. Hetucatukkaṃ
൨൪൪. അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ അവിജ്ജാഹേതുകോ, സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം സങ്ഖാരഹേതുകം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം വിഞ്ഞാണഹേതുകം, നാമപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം നാമഹേതുകം, ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ ഛട്ഠായതനഹേതുകോ, ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ ഫസ്സഹേതുകാ, വേദനാപച്ചയാ തണ്ഹാ വേദനാഹേതുകാ, തണ്ഹാപച്ചയാ ഉപാദാനം തണ്ഹാഹേതുകം; ഉപാദാനപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
244. Avijjāpaccayā saṅkhāro avijjāhetuko, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ saṅkhārahetukaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ viññāṇahetukaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ nāmahetukaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso chaṭṭhāyatanahetuko, phassapaccayā vedanā phassahetukā, vedanāpaccayā taṇhā vedanāhetukā, taṇhāpaccayā upādānaṃ taṇhāhetukaṃ; upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ അവിജ്ജാഹേതുകോ, സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം സങ്ഖാരഹേതുകം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം വിഞ്ഞാണഹേതുകം, നാമപച്ചയാ ഫസ്സോ നാമഹേതുകോ, ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ ഫസ്സഹേതുകാ, വേദനാപച്ചയാ തണ്ഹാ വേദനാഹേതുകാ, തണ്ഹാപച്ചയാ ഉപാദാനം തണ്ഹാഹേതുകം; ഉപാദാനപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
Avijjāpaccayā saṅkhāro avijjāhetuko, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ saṅkhārahetukaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ viññāṇahetukaṃ, nāmapaccayā phasso nāmahetuko, phassapaccayā vedanā phassahetukā, vedanāpaccayā taṇhā vedanāhetukā, taṇhāpaccayā upādānaṃ taṇhāhetukaṃ; upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ അവിജ്ജാഹേതുകോ, സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം സങ്ഖാരഹേതുകം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമരൂപം വിഞ്ഞാണഹേതുകം , നാമരൂപപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം നാമരൂപഹേതുകം, ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ ഛട്ഠായതനഹേതുകോ, ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ ഫസ്സഹേതുകാ, വേദനാപച്ചയാ തണ്ഹാ വേദനാഹേതുകാ, തണ്ഹാപച്ചയാ ഉപാദാനം തണ്ഹാഹേതുകം; ഉപാദാനപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
Avijjāpaccayā saṅkhāro avijjāhetuko, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ saṅkhārahetukaṃ, viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ viññāṇahetukaṃ , nāmarūpapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ nāmarūpahetukaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso chaṭṭhāyatanahetuko, phassapaccayā vedanā phassahetukā, vedanāpaccayā taṇhā vedanāhetukā, taṇhāpaccayā upādānaṃ taṇhāhetukaṃ; upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ അവിജ്ജാഹേതുകോ, സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം സങ്ഖാരഹേതുകം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമരൂപം വിഞ്ഞാണഹേതുകം, നാമരൂപപച്ചയാ സളായതനം നാമരൂപഹേതുകം, ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ ഛട്ഠായതനഹേതുകോ, ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ ഫസ്സഹേതുകാ, വേദനാപച്ചയാ തണ്ഹാ വേദനാഹേതുകാ, തണ്ഹാപച്ചയാ ഉപാദാനം തണ്ഹാഹേതുകം; ഉപാദാനപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
Avijjāpaccayā saṅkhāro avijjāhetuko, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ saṅkhārahetukaṃ, viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ viññāṇahetukaṃ, nāmarūpapaccayā saḷāyatanaṃ nāmarūpahetukaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso chaṭṭhāyatanahetuko, phassapaccayā vedanā phassahetukā, vedanāpaccayā taṇhā vedanāhetukā, taṇhāpaccayā upādānaṃ taṇhāhetukaṃ; upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
ഹേതുചതുക്കം.
Hetucatukkaṃ.
൩. സമ്പയുത്തചതുക്കം
3. Sampayuttacatukkaṃ
൨൪൫. അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ അവിജ്ജാസമ്പയുത്തോ, സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം സങ്ഖാരസമ്പയുത്തം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം വിഞ്ഞാണസമ്പയുത്തം, നാമപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം നാമസമ്പയുത്തം, ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ ഛട്ഠായതനസമ്പയുത്തോ, ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ ഫസ്സസമ്പയുത്താ, വേദനാപച്ചയാ തണ്ഹാ വേദനാസമ്പയുത്താ, തണ്ഹാപച്ചയാ ഉപാദാനം തണ്ഹാസമ്പയുത്തം; ഉപാദാനപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
245. Avijjāpaccayā saṅkhāro avijjāsampayutto, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ saṅkhārasampayuttaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ viññāṇasampayuttaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ nāmasampayuttaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso chaṭṭhāyatanasampayutto, phassapaccayā vedanā phassasampayuttā, vedanāpaccayā taṇhā vedanāsampayuttā, taṇhāpaccayā upādānaṃ taṇhāsampayuttaṃ; upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ അവിജ്ജാസമ്പയുത്തോ, സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം സങ്ഖാരസമ്പയുത്തം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം വിഞ്ഞാണസമ്പയുത്തം , നാമപച്ചയാ ഫസ്സോ നാമസമ്പയുത്തോ, ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ ഫസ്സസമ്പയുത്താ, വേദനാപച്ചയാ തണ്ഹാ വേദനാസമ്പയുത്താ, തണ്ഹാപച്ചയാ ഉപാദാനം തണ്ഹാസമ്പയുത്തം; ഉപാദാനപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
Avijjāpaccayā saṅkhāro avijjāsampayutto, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ saṅkhārasampayuttaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ viññāṇasampayuttaṃ , nāmapaccayā phasso nāmasampayutto, phassapaccayā vedanā phassasampayuttā, vedanāpaccayā taṇhā vedanāsampayuttā, taṇhāpaccayā upādānaṃ taṇhāsampayuttaṃ; upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ അവിജ്ജാസമ്പയുത്തോ, സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം സങ്ഖാരസമ്പയുത്തം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമരൂപം വിഞ്ഞാണസമ്പയുത്തം നാമം, നാമരൂപപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം നാമരൂപസമ്പയുത്തം, ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ ഛട്ഠായതനസമ്പയുത്തോ, ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ ഫസ്സസമ്പയുത്താ, വേദനാപച്ചയാ തണ്ഹാ വേദനാസമ്പയുത്താ, തണ്ഹാപച്ചയാ ഉപാദാനം തണ്ഹാസമ്പയുത്തം; ഉപാദാനപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
Avijjāpaccayā saṅkhāro avijjāsampayutto, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ saṅkhārasampayuttaṃ, viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ viññāṇasampayuttaṃ nāmaṃ, nāmarūpapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ nāmarūpasampayuttaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso chaṭṭhāyatanasampayutto, phassapaccayā vedanā phassasampayuttā, vedanāpaccayā taṇhā vedanāsampayuttā, taṇhāpaccayā upādānaṃ taṇhāsampayuttaṃ; upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ അവിജ്ജാസമ്പയുത്തോ, സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം സങ്ഖാരസമ്പയുത്തം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമരൂപം വിഞ്ഞാണസമ്പയുത്തം നാമം, നാമരൂപപച്ചയാ സളായതനം നാമസമ്പയുത്തം ഛട്ഠായതനം, ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ ഛട്ഠായതനസമ്പയുത്തോ, ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ ഫസ്സസമ്പയുത്താ, വേദനാപച്ചയാ തണ്ഹാ വേദനാസമ്പയുത്താ, തണ്ഹാപച്ചയാ ഉപാദാനം ഉപാദാനസമ്പയുത്തം; ഉപാദാനപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
Avijjāpaccayā saṅkhāro avijjāsampayutto, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ saṅkhārasampayuttaṃ, viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ viññāṇasampayuttaṃ nāmaṃ, nāmarūpapaccayā saḷāyatanaṃ nāmasampayuttaṃ chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso chaṭṭhāyatanasampayutto, phassapaccayā vedanā phassasampayuttā, vedanāpaccayā taṇhā vedanāsampayuttā, taṇhāpaccayā upādānaṃ upādānasampayuttaṃ; upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
സമ്പയുത്തചതുക്കം.
Sampayuttacatukkaṃ.
൪. അഞ്ഞമഞ്ഞചതുക്കം
4. Aññamaññacatukkaṃ
൨൪൬. അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ, സങ്ഖാരപച്ചയാപി അവിജ്ജാ; സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാപി സങ്ഖാരോ; വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം, നാമപച്ചയാപി വിഞ്ഞാണം; നാമപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം, ഛട്ഠായതനപച്ചയാപി നാമം; ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ, ഫസ്സപച്ചയാപി ഛട്ഠായതനം; ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ, വേദനാപച്ചയാപി ഫസ്സോ; വേദനാപച്ചയാ തണ്ഹാ, തണ്ഹാപച്ചയാപി വേദനാ; തണ്ഹാപച്ചയാ ഉപാദാനം, ഉപാദാനപച്ചയാപി തണ്ഹാ; ഉപാദാനപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
246. Avijjāpaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayāpi avijjā; saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayāpi saṅkhāro; viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayāpi viññāṇaṃ; nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayāpi nāmaṃ; chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayāpi chaṭṭhāyatanaṃ; phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayāpi phasso; vedanāpaccayā taṇhā, taṇhāpaccayāpi vedanā; taṇhāpaccayā upādānaṃ, upādānapaccayāpi taṇhā; upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ, സങ്ഖാരപച്ചയാപി അവിജ്ജാ; സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാപി സങ്ഖാരോ; വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം, നാമപച്ചയാപി വിഞ്ഞാണം; നാമപച്ചയാ ഫസ്സോ, ഫസ്സപച്ചയാപി നാമം; ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ, വേദനാപച്ചയാപി ഫസ്സോ; വേദനാപച്ചയാ തണ്ഹാ, തണ്ഹാപച്ചയാപി വേദനാ; തണ്ഹാപച്ചയാ ഉപാദാനം, ഉപാദാനപച്ചയാപി തണ്ഹാ; ഉപാദാനപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
Avijjāpaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayāpi avijjā; saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayāpi saṅkhāro; viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayāpi viññāṇaṃ; nāmapaccayā phasso, phassapaccayāpi nāmaṃ; phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayāpi phasso; vedanāpaccayā taṇhā, taṇhāpaccayāpi vedanā; taṇhāpaccayā upādānaṃ, upādānapaccayāpi taṇhā; upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ, സങ്ഖാരപച്ചയാപി അവിജ്ജാ; സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാപി സങ്ഖാരോ; വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമരൂപം, നാമരൂപപച്ചയാപി വിഞ്ഞാണം; നാമരൂപപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം, ഛട്ഠായതനപച്ചയാപി നാമരൂപം; ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ, ഫസ്സപച്ചയാപി ഛട്ഠായതനം; ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ, വേദനാപച്ചയാപി ഫസ്സോ; വേദനാപച്ചയാ തണ്ഹാ, തണ്ഹാപച്ചയാപി വേദനാ; തണ്ഹാപച്ചയാ ഉപാദാനം, ഉപാദാനപച്ചയാപി തണ്ഹാ; ഉപാദാനപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
Avijjāpaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayāpi avijjā; saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayāpi saṅkhāro; viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ, nāmarūpapaccayāpi viññāṇaṃ; nāmarūpapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayāpi nāmarūpaṃ; chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayāpi chaṭṭhāyatanaṃ; phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayāpi phasso; vedanāpaccayā taṇhā, taṇhāpaccayāpi vedanā; taṇhāpaccayā upādānaṃ, upādānapaccayāpi taṇhā; upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ, സങ്ഖാരപച്ചയാപി അവിജ്ജാ; സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാപി സങ്ഖാരോ; വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമരൂപം, നാമരൂപപച്ചയാപി വിഞ്ഞാണം; നാമരൂപപച്ചയാ സളായതനം, ഛട്ഠായതനപച്ചയാപി നാമരൂപം; ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ, ഫസ്സപച്ചയാപി ഛട്ഠായതനം; ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ, വേദനാപച്ചയാപി ഫസ്സോ; വേദനാപച്ചയാ തണ്ഹാ, തണ്ഹാപച്ചയാപി വേദനാ; തണ്ഹാപച്ചയാ ഉപാദാനം, ഉപാദാനപച്ചയാപി തണ്ഹാ; ഉപാദാനപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
Avijjāpaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayāpi avijjā; saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayāpi saṅkhāro; viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ, nāmarūpapaccayāpi viññāṇaṃ; nāmarūpapaccayā saḷāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayāpi nāmarūpaṃ; chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayāpi chaṭṭhāyatanaṃ; phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayāpi phasso; vedanāpaccayā taṇhā, taṇhāpaccayāpi vedanā; taṇhāpaccayā upādānaṃ, upādānapaccayāpi taṇhā; upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
അഞ്ഞമഞ്ഞചതുക്കം.
Aññamaññacatukkaṃ.
മാതികാ
Mātikā
൨൪൭. സങ്ഖാരപച്ചയാ അവിജ്ജാ…പേ॰… വിഞ്ഞാണപച്ചയാ അവിജ്ജാ…പേ॰… നാമപച്ചയാ അവിജ്ജാ…പേ॰… ഛട്ഠായതനപച്ചയാ അവിജ്ജാ…പേ॰… ഫസ്സപച്ചയാ അവിജ്ജാ…പേ॰… വേദനാപച്ചയാ അവിജ്ജാ…പേ॰… തണ്ഹാപച്ചയാ അവിജ്ജാ…പേ॰… ഉപാദാനപച്ചയാ അവിജ്ജാ…പേ॰… അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ, സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം, നാമപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം, ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ, ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ, വേദനാപച്ചയാ തണ്ഹാ, തണ്ഹാപച്ചയാ ഉപാദാനം, ഉപാദാനപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
247. Saṅkhārapaccayā avijjā…pe… viññāṇapaccayā avijjā…pe… nāmapaccayā avijjā…pe… chaṭṭhāyatanapaccayā avijjā…pe… phassapaccayā avijjā…pe… vedanāpaccayā avijjā…pe… taṇhāpaccayā avijjā…pe… upādānapaccayā avijjā…pe… avijjāpaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā taṇhā, taṇhāpaccayā upādānaṃ, upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
മാതികാ.
Mātikā.
൫. പച്ചയചതുക്കം
5. Paccayacatukkaṃ
൨൪൮. കതമേ ധമ്മാ അകുസലാ? യസ്മിം സമയേ അകുസലം ചിത്തം ഉപ്പന്നം ഹോതി സോമനസ്സസഹഗതം ദിട്ഠിഗതസമ്പയുത്തം രൂപാരമ്മണം വാ സദ്ദാരമ്മണം വാ ഗന്ധാരമ്മണം വാ രസാരമ്മണം വാ ഫോട്ഠബ്ബാരമ്മണം വാ ധമ്മാരമ്മണം വാ യം യം വാ പനാരബ്ഭ, തസ്മിം സമയേ അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ, സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം, നാമപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം, ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ, ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ, വേദനാപച്ചയാ തണ്ഹാ, തണ്ഹാപച്ചയാ ഉപാദാനം, ഉപാദാനപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
248. Katame dhammā akusalā? Yasmiṃ samaye akusalaṃ cittaṃ uppannaṃ hoti somanassasahagataṃ diṭṭhigatasampayuttaṃ rūpārammaṇaṃ vā saddārammaṇaṃ vā gandhārammaṇaṃ vā rasārammaṇaṃ vā phoṭṭhabbārammaṇaṃ vā dhammārammaṇaṃ vā yaṃ yaṃ vā panārabbha, tasmiṃ samaye avijjāpaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā taṇhā, taṇhāpaccayā upādānaṃ, upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
൨൪൯. തത്ഥ കതമാ അവിജ്ജാ? യം അഞ്ഞാണം അദസ്സനം…പേ॰… അവിജ്ജാലങ്ഗീ മോഹോ അകുസലമൂലം – അയം വുച്ചതി ‘‘അവിജ്ജാ’’.
249. Tattha katamā avijjā? Yaṃ aññāṇaṃ adassanaṃ…pe… avijjālaṅgī moho akusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjā’’.
തത്ഥ കതമോ അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ? യാ ചേതനാ സഞ്ചേതനാ സഞ്ചേതയിതത്തം 3 – അയം വുച്ചതി ‘‘അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ’’.
Tattha katamo avijjāpaccayā saṅkhāro? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ 4 – ayaṃ vuccati ‘‘avijjāpaccayā saṅkhāro’’.
തത്ഥ കതമം സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം? യം ചിത്തം മനോ മാനസം ഹദയം പണ്ഡരം മനോ മനായതനം മനിന്ദ്രിയം വിഞ്ഞാണം വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ തജ്ജാമനോവിഞ്ഞാണധാതു – ഇദം വുച്ചതി ‘‘സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം’’.
Tattha katamaṃ saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ hadayaṃ paṇḍaraṃ mano manāyatanaṃ manindriyaṃ viññāṇaṃ viññāṇakkhandho tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ’’.
തത്ഥ കതമം വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം? വേദനാക്ഖന്ധോ, സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ – ഇദം വുച്ചതി ‘‘വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം’’.
Tattha katamaṃ viññāṇapaccayā nāmaṃ? Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – idaṃ vuccati ‘‘viññāṇapaccayā nāmaṃ’’.
തത്ഥ കതമം നാമപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം? യം ചിത്തം മനോ മാനസം ഹദയം പണ്ഡരം മനോ മനായതനം മനിന്ദ്രിയം വിഞ്ഞാണം വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ തജ്ജാമനോവിഞ്ഞാണധാതു – ഇദം വുച്ചതി ‘‘നാമപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം’’.
Tattha katamaṃ nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ hadayaṃ paṇḍaraṃ mano manāyatanaṃ manindriyaṃ viññāṇaṃ viññāṇakkhandho tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ’’.
തത്ഥ കതമോ ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ? യോ ഫസ്സോ ഫുസനാ സമ്ഫുസനാ സമ്ഫുസിതത്തം – അയം വുച്ചതി ‘‘ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ’’.
Tattha katamo chaṭṭhāyatanapaccayā phasso? Yo phasso phusanā samphusanā samphusitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘chaṭṭhāyatanapaccayā phasso’’.
തത്ഥ കതമാ ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ? യം ചേതസികം സാതം ചേതസികം സുഖം ചേതോസമ്ഫസ്സജം സാതം സുഖം വേദയിതം ചേതോസമ്ഫസ്സജാ സാതാ സുഖാ വേദനാ – അയം വുച്ചതി ‘‘ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ’’.
Tattha katamā phassapaccayā vedanā? Yaṃ cetasikaṃ sātaṃ cetasikaṃ sukhaṃ cetosamphassajaṃ sātaṃ sukhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā sātā sukhā vedanā – ayaṃ vuccati ‘‘phassapaccayā vedanā’’.
തത്ഥ കതമാ വേദനാപച്ചയാ തണ്ഹാ? യോ രാഗോ സാരാഗോ അനുനയോ അനുരോധോ നന്ദീ നന്ദിരാഗോ ചിത്തസ്സ സാരാഗോ – അയം വുച്ചതി ‘‘വേദനാപച്ചയാ തണ്ഹാ’’.
Tattha katamā vedanāpaccayā taṇhā? Yo rāgo sārāgo anunayo anurodho nandī nandirāgo cittassa sārāgo – ayaṃ vuccati ‘‘vedanāpaccayā taṇhā’’.
തത്ഥ കതമം തണ്ഹാപച്ചയാ ഉപാദാനം? യാ ദിട്ഠി ദിട്ഠിഗതം ദിട്ഠിഗഹനം ദിട്ഠികന്താരോ ദിട്ഠിവിസൂകായികം ദിട്ഠിവിപ്ഫന്ദിതം ദിട്ഠിസംയോജനം ഗാഹോ പതിട്ഠാഹോ അഭിനിവേസോ പരാമാസോ കുമ്മഗ്ഗോ മിച്ഛാപഥോ മിച്ഛത്തം തിത്ഥായതനം വിപരിയാസഗ്ഗാഹോ 5 – ഇദം വുച്ചതി ‘‘തണ്ഹാപച്ചയാ ഉപാദാനം’’.
Tattha katamaṃ taṇhāpaccayā upādānaṃ? Yā diṭṭhi diṭṭhigataṃ diṭṭhigahanaṃ diṭṭhikantāro diṭṭhivisūkāyikaṃ diṭṭhivipphanditaṃ diṭṭhisaṃyojanaṃ gāho patiṭṭhāho abhiniveso parāmāso kummaggo micchāpatho micchattaṃ titthāyatanaṃ vipariyāsaggāho 6 – idaṃ vuccati ‘‘taṇhāpaccayā upādānaṃ’’.
തത്ഥ കതമോ ഉപാദാനപച്ചയാ ഭവോ? ഠപേത്വാ ഉപാദാനം, വേദനാക്ഖന്ധോ സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – അയം വുച്ചതി ‘‘ഉപാദാനപച്ചയാ ഭവോ’’.
Tattha katamo upādānapaccayā bhavo? Ṭhapetvā upādānaṃ, vedanākkhandho saññākkhandho saṅkhārakkhandho viññāṇakkhandho – ayaṃ vuccati ‘‘upādānapaccayā bhavo’’.
തത്ഥ കതമാ ഭവപച്ചയാ ജാതി? യാ തേസം തേസം ധമ്മാനം ജാതി സഞ്ജാതി നിബ്ബത്തി അഭിനിബ്ബത്തി പാതുഭാവോ – അയം വുച്ചതി ‘‘ഭവപച്ചയാ ജാതി’’.
Tattha katamā bhavapaccayā jāti? Yā tesaṃ tesaṃ dhammānaṃ jāti sañjāti nibbatti abhinibbatti pātubhāvo – ayaṃ vuccati ‘‘bhavapaccayā jāti’’.
തത്ഥ കതമം ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം? അത്ഥി ജരാ, അത്ഥി മരണം. തത്ഥ കതമാ ജരാ? യാ തേസം തേസം ധമ്മാനം ജരാ ജീരണതാ ആയുനോ സംഹാനി – അയം വുച്ചതി ‘‘ജരാ’’. തത്ഥ കതമം മരണം? യോ തേസം തേസം ധമ്മാനം ഖയോ വയോ ഭേദോ പരിഭേദോ അനിച്ചതാ അന്തരധാനം – ഇദം വുച്ചതി ‘‘മരണം’’. ഇതി അയഞ്ച ജരാ, ഇദഞ്ച മരണം. ഇദം വുച്ചതി ‘‘ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം’’.
Tattha katamaṃ jātipaccayā jarāmaraṇaṃ? Atthi jarā, atthi maraṇaṃ. Tattha katamā jarā? Yā tesaṃ tesaṃ dhammānaṃ jarā jīraṇatā āyuno saṃhāni – ayaṃ vuccati ‘‘jarā’’. Tattha katamaṃ maraṇaṃ? Yo tesaṃ tesaṃ dhammānaṃ khayo vayo bhedo paribhedo aniccatā antaradhānaṃ – idaṃ vuccati ‘‘maraṇaṃ’’. Iti ayañca jarā, idañca maraṇaṃ. Idaṃ vuccati ‘‘jātipaccayā jarāmaraṇaṃ’’.
ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതീതി. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സങ്ഗതി ഹോതി, സമാഗമോ ഹോതി, സമോധാനം ഹോതി, പാതുഭാവോ ഹോതി. തേന വുച്ചതി ‘‘ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതീ’’തി.
Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotīti. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa saṅgati hoti, samāgamo hoti, samodhānaṃ hoti, pātubhāvo hoti. Tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
൨൫൦. തസ്മിം സമയേ അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ, സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം, നാമപച്ചയാ ഫസ്സോ, ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ, വേദനാപച്ചയാ തണ്ഹാ, തണ്ഹാപച്ചയാ ഉപാദാനം, ഉപാദാനപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
250. Tasmiṃ samaye avijjāpaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā taṇhā, taṇhāpaccayā upādānaṃ, upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
൨൫൧. തത്ഥ കതമാ അവിജ്ജാ? യം അഞ്ഞാണം അദസ്സനം…പേ॰… അവിജ്ജാലങ്ഗീ മോഹോ അകുസലമൂലം – അയം വുച്ചതി ‘‘അവിജ്ജാ’’.
251. Tattha katamā avijjā? Yaṃ aññāṇaṃ adassanaṃ…pe… avijjālaṅgī moho akusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjā’’.
തത്ഥ കതമോ അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ? യാ ചേതനാ സഞ്ചേതനാ സഞ്ചേതയിതത്തം – അയം വുച്ചതി ‘‘അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ’’.
Tattha katamo avijjāpaccayā saṅkhāro? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjāpaccayā saṅkhāro’’.
തത്ഥ കതമം സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം? യം ചിത്തം മനോ മാനസം…പേ॰… തജ്ജാമനോവിഞ്ഞാണധാതു – ഇദം വുച്ചതി ‘‘സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം’’.
Tattha katamaṃ saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ’’.
തത്ഥ കതമം വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം? വേദനാക്ഖന്ധോ, സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ – ഇദം വുച്ചതി ‘‘വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം’’.
Tattha katamaṃ viññāṇapaccayā nāmaṃ? Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – idaṃ vuccati ‘‘viññāṇapaccayā nāmaṃ’’.
നാമപച്ചയാ ഫസ്സോതി. തത്ഥ കതമം നാമം? ഠപേത്വാ ഫസ്സം, വേദനാക്ഖന്ധോ സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇദം വുച്ചതി ‘‘നാമം’’.
Nāmapaccayā phassoti. Tattha katamaṃ nāmaṃ? Ṭhapetvā phassaṃ, vedanākkhandho saññākkhandho saṅkhārakkhandho viññāṇakkhandho – idaṃ vuccati ‘‘nāmaṃ’’.
തത്ഥ കതമോ നാമപച്ചയാ ഫസ്സോ? യോ ഫസ്സോ ഫുസനാ സമ്ഫുസനാ സമ്ഫുസിതത്തം – അയം വുച്ചതി ‘‘നാമപച്ചയാ ഫസ്സോ’’…പേ॰… തേന വുച്ചതി ‘‘ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതീ’’തി.
Tattha katamo nāmapaccayā phasso? Yo phasso phusanā samphusanā samphusitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘nāmapaccayā phasso’’…pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
തസ്മിം സമയേ അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ, സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമരൂപം , നാമരൂപപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം, ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ, ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ, വേദനാപച്ചയാ തണ്ഹാ, തണ്ഹാപച്ചയാ ഉപാദാനം, ഉപാദാനപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി , ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
Tasmiṃ samaye avijjāpaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ , nāmarūpapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā taṇhā, taṇhāpaccayā upādānaṃ, upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti , jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
൨൫൩. തത്ഥ കതമാ അവിജ്ജാ? യം അഞ്ഞാണം അദസ്സനം…പേ॰… അവിജ്ജാലങ്ഗീ മോഹോ അകുസലമൂലം – അയം വുച്ചതി ‘‘അവിജ്ജാ’’.
253. Tattha katamā avijjā? Yaṃ aññāṇaṃ adassanaṃ…pe… avijjālaṅgī moho akusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjā’’.
തത്ഥ കതമോ അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ? യാ ചേതനാ സഞ്ചേതനാ സഞ്ചേതയിതത്തം – അയം വുച്ചതി ‘‘അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ’’.
Tattha katamo avijjāpaccayā saṅkhāro? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjāpaccayā saṅkhāro’’.
തത്ഥ കതമം സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം? യം ചിത്തം മനോ മാനസം…പേ॰… തജ്ജാമനോവിഞ്ഞാണധാതു – ഇദം വുച്ചതി ‘‘സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം’’.
Tattha katamaṃ saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ’’.
തത്ഥ കതമം വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമരൂപം? അത്ഥി നാമം, അത്ഥി രൂപം. തത്ഥ കതമം നാമം? വേദനാക്ഖന്ധോ, സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ – ഇദം വുച്ചതി ‘‘നാമം’’. തത്ഥ കതമം രൂപം? ചക്ഖായതനസ്സ ഉപചയോ, സോതായതനസ്സ ഉപചയോ, ഘാനായതനസ്സ ഉപചയോ, ജിവ്ഹായതനസ്സ ഉപചയോ, കായായതനസ്സ ഉപചയോ, യം വാ പനഞ്ഞമ്പി അത്ഥി രൂപം ചിത്തജം ചിത്തഹേതുകം ചിത്തസമുട്ഠാനം – ഇദം വുച്ചതി ‘‘രൂപം’’. ഇതി ഇദഞ്ച നാമം, ഇദഞ്ച രൂപം. ഇദം വുച്ചതി ‘‘വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമരൂപം’’.
Tattha katamaṃ viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ? Atthi nāmaṃ, atthi rūpaṃ. Tattha katamaṃ nāmaṃ? Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – idaṃ vuccati ‘‘nāmaṃ’’. Tattha katamaṃ rūpaṃ? Cakkhāyatanassa upacayo, sotāyatanassa upacayo, ghānāyatanassa upacayo, jivhāyatanassa upacayo, kāyāyatanassa upacayo, yaṃ vā panaññampi atthi rūpaṃ cittajaṃ cittahetukaṃ cittasamuṭṭhānaṃ – idaṃ vuccati ‘‘rūpaṃ’’. Iti idañca nāmaṃ, idañca rūpaṃ. Idaṃ vuccati ‘‘viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ’’.
നാമരൂപപച്ചയാ ഛട്ഠായതനന്തി. അത്ഥി നാമം, അത്ഥി രൂപം. തത്ഥ കതമം നാമം? വേദനാക്ഖന്ധോ, സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ – ഇദം വുച്ചതി ‘‘നാമം’’. തത്ഥ കതമം രൂപം? യം രൂപം നിസ്സായ മനോവിഞ്ഞാണധാതു വത്തതി – ഇദം വുച്ചതി ‘‘രൂപം’’. ഇതി ഇദഞ്ച നാമം, ഇദഞ്ച രൂപം. ഇദം വുച്ചതി ‘‘നാമരൂപം’’.
Nāmarūpapaccayā chaṭṭhāyatananti. Atthi nāmaṃ, atthi rūpaṃ. Tattha katamaṃ nāmaṃ? Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – idaṃ vuccati ‘‘nāmaṃ’’. Tattha katamaṃ rūpaṃ? Yaṃ rūpaṃ nissāya manoviññāṇadhātu vattati – idaṃ vuccati ‘‘rūpaṃ’’. Iti idañca nāmaṃ, idañca rūpaṃ. Idaṃ vuccati ‘‘nāmarūpaṃ’’.
തത്ഥ കതമം നാമരൂപപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം? യം ചിത്തം മനോ മാനസം…പേ॰… തജ്ജാമനോവിഞ്ഞാണധാതു – ഇദം വുച്ചതി ‘‘നാമരൂപപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം’’.
Tattha katamaṃ nāmarūpapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘nāmarūpapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ’’.
തത്ഥ കതമോ ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ? യോ ഫസ്സോ ഫുസനാ സമ്ഫുസനാ സമ്ഫുസിതത്തം – അയം വുച്ചതി ‘‘ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ’’…പേ॰… തേന വുച്ചതി ‘‘ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതീ’’തി.
Tattha katamo chaṭṭhāyatanapaccayā phasso? Yo phasso phusanā samphusanā samphusitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘chaṭṭhāyatanapaccayā phasso’’…pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
൨൫൪. തസ്മിം സമയേ അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ, സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമരൂപം, നാമരൂപപച്ചയാ സളായതനം, ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ, ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ, വേദനാപച്ചയാ തണ്ഹാ, തണ്ഹാപച്ചയാ ഉപാദാനം, ഉപാദാനപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
254. Tasmiṃ samaye avijjāpaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ, nāmarūpapaccayā saḷāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā taṇhā, taṇhāpaccayā upādānaṃ, upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
൨൫൫. തത്ഥ കതമാ അവിജ്ജാ? യം അഞ്ഞാണം അദസ്സനം…പേ॰… അവിജ്ജാലങ്ഗീ മോഹോ അകുസലമൂലം – അയം വുച്ചതി ‘‘അവിജ്ജാ’’.
255. Tattha katamā avijjā? Yaṃ aññāṇaṃ adassanaṃ…pe… avijjālaṅgī moho akusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjā’’.
തത്ഥ കതമോ അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ? യാ ചേതനാ സഞ്ചേതനാ സഞ്ചേതയിതത്തം – അയം വുച്ചതി ‘‘അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ’’.
Tattha katamo avijjāpaccayā saṅkhāro? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjāpaccayā saṅkhāro’’.
തത്ഥ കതമം സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം? യം ചിത്തം മനോ മാനസം…പേ॰… തജ്ജാമനോവിഞ്ഞാണധാതു – ഇദം വുച്ചതി ‘‘സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം’’.
Tattha katamaṃ saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ’’.
തത്ഥ കതമം വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമരൂപം? അത്ഥി നാമം, അത്ഥി രൂപം. തത്ഥ കതമം നാമം? വേദനാക്ഖന്ധോ, സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ – ഇദം വുച്ചതി ‘‘നാമം’’. തത്ഥ കതമം രൂപം? ചക്ഖായതനസ്സ ഉപചയോ, സോതായതനസ്സ ഉപചയോ, ഘാനായതനസ്സ ഉപചയോ, ജിവ്ഹായതനസ്സ ഉപചയോ, കായായതനസ്സ ഉപചയോ , യം വാ പനഞ്ഞമ്പി അത്ഥി രൂപം ചിത്തജം ചിത്തഹേതുകം ചിത്തസമുട്ഠാനം – ഇദം വുച്ചതി ‘‘രൂപം’’. ഇതി ഇദഞ്ച നാമം, ഇദഞ്ച രൂപം. ഇദം വുച്ചതി ‘‘വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമരൂപം’’.
Tattha katamaṃ viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ? Atthi nāmaṃ, atthi rūpaṃ. Tattha katamaṃ nāmaṃ? Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – idaṃ vuccati ‘‘nāmaṃ’’. Tattha katamaṃ rūpaṃ? Cakkhāyatanassa upacayo, sotāyatanassa upacayo, ghānāyatanassa upacayo, jivhāyatanassa upacayo, kāyāyatanassa upacayo , yaṃ vā panaññampi atthi rūpaṃ cittajaṃ cittahetukaṃ cittasamuṭṭhānaṃ – idaṃ vuccati ‘‘rūpaṃ’’. Iti idañca nāmaṃ, idañca rūpaṃ. Idaṃ vuccati ‘‘viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ’’.
നാമരൂപപച്ചയാ സളായതനന്തി. അത്ഥി നാമം, അത്ഥി രൂപം. തത്ഥ കതമം നാമം? വേദനാക്ഖന്ധോ, സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ – ഇദം വുച്ചതി ‘‘നാമം’’. തത്ഥ കതമം രൂപം? ചത്താരോ ച മഹാഭൂതാ, യഞ്ച രൂപം നിസ്സായ മനോവിഞ്ഞാണധാതു വത്തതി – ഇദം വുച്ചതി ‘‘രൂപം’’. ഇതി ഇദഞ്ച നാമം, ഇദഞ്ച രൂപം. ഇദം വുച്ചതി ‘‘നാമരൂപം’’.
Nāmarūpapaccayā saḷāyatananti. Atthi nāmaṃ, atthi rūpaṃ. Tattha katamaṃ nāmaṃ? Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – idaṃ vuccati ‘‘nāmaṃ’’. Tattha katamaṃ rūpaṃ? Cattāro ca mahābhūtā, yañca rūpaṃ nissāya manoviññāṇadhātu vattati – idaṃ vuccati ‘‘rūpaṃ’’. Iti idañca nāmaṃ, idañca rūpaṃ. Idaṃ vuccati ‘‘nāmarūpaṃ’’.
തത്ഥ കതമം നാമരൂപപച്ചയാ സളായതനം? ചക്ഖായതനം, സോതായതനം, ഘാനായതനം, ജിവ്ഹായതനം, കായായതനം, മനായതനം – ഇദം വുച്ചതി ‘‘നാമരൂപപച്ചയാ സളായതനം’’.
Tattha katamaṃ nāmarūpapaccayā saḷāyatanaṃ? Cakkhāyatanaṃ, sotāyatanaṃ, ghānāyatanaṃ, jivhāyatanaṃ, kāyāyatanaṃ, manāyatanaṃ – idaṃ vuccati ‘‘nāmarūpapaccayā saḷāyatanaṃ’’.
തത്ഥ കതമോ ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ? യോ ഫസ്സോ ഫുസനാ സമ്ഫുസനാ സമ്ഫുസിതത്തം – അയം വുച്ചതി ‘‘ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ’’…പേ॰… തേന വുച്ചതി ‘‘ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതീ’’തി.
Tattha katamo chaṭṭhāyatanapaccayā phasso? Yo phasso phusanā samphusanā samphusitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘chaṭṭhāyatanapaccayā phasso’’…pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
പച്ചയചതുക്കം.
Paccayacatukkaṃ.
൬. ഹേതുചതുക്കം
6. Hetucatukkaṃ
൨൫൬. തസ്മിം സമയേ അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ അവിജ്ജാഹേതുകോ, സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം സങ്ഖാരഹേതുകം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം വിഞ്ഞാണഹേതുകം, നാമപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം നാമഹേതുകം, ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ ഛട്ഠായതനഹേതുകോ, ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ ഫസ്സഹേതുകാ, വേദനാപച്ചയാ തണ്ഹാ വേദനാഹേതുകാ, തണ്ഹാപച്ചയാ ഉപാദാനം തണ്ഹാഹേതുകം; ഉപാദാനപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം . ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
256. Tasmiṃ samaye avijjāpaccayā saṅkhāro avijjāhetuko, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ saṅkhārahetukaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ viññāṇahetukaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ nāmahetukaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso chaṭṭhāyatanahetuko, phassapaccayā vedanā phassahetukā, vedanāpaccayā taṇhā vedanāhetukā, taṇhāpaccayā upādānaṃ taṇhāhetukaṃ; upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ . Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
൨൫൭. തത്ഥ കതമാ അവിജ്ജാ? യം അഞ്ഞാണം അദസ്സനം…പേ॰… അവിജ്ജാലങ്ഗീ മോഹോ അകുസലമൂലം – അയം വുച്ചതി ‘‘അവിജ്ജാ’’.
257. Tattha katamā avijjā? Yaṃ aññāṇaṃ adassanaṃ…pe… avijjālaṅgī moho akusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjā’’.
തത്ഥ കതമോ അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ അവിജ്ജാഹേതുകോ? യാ ചേതനാ സഞ്ചേതനാ സഞ്ചേതയിതത്തം – അയം വുച്ചതി ‘‘അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ അവിജ്ജാഹേതുകോ’’.
Tattha katamo avijjāpaccayā saṅkhāro avijjāhetuko? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjāpaccayā saṅkhāro avijjāhetuko’’.
തത്ഥ കതമം സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം സങ്ഖാരഹേതുകം? യം ചിത്തം മനോ മാനസം…പേ॰… തജ്ജാമനോവിഞ്ഞാണധാതു – ഇദം വുച്ചതി ‘‘സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം സങ്ഖാരഹേതുകം’’.
Tattha katamaṃ saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ saṅkhārahetukaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ saṅkhārahetukaṃ’’.
തത്ഥ കതമം വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം വിഞ്ഞാണഹേതുകം? വേദനാക്ഖന്ധോ, സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ – ഇദം വുച്ചതി ‘‘വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം വിഞ്ഞാണഹേതുകം’’.
Tattha katamaṃ viññāṇapaccayā nāmaṃ viññāṇahetukaṃ? Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – idaṃ vuccati ‘‘viññāṇapaccayā nāmaṃ viññāṇahetukaṃ’’.
തത്ഥ കതമം നാമപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം നാമഹേതുകം? യം ചിത്തം മനോ മാനസം…പേ॰… തജ്ജാമനോവിഞ്ഞാണധാതു – ഇദം വുച്ചതി ‘‘നാമപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം നാമഹേതുകം’’.
Tattha katamaṃ nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ nāmahetukaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ nāmahetukaṃ’’.
തത്ഥ കതമോ ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ ഛട്ഠായതനഹേതുകോ? യോ ഫസ്സോ ഫുസനാ സമ്ഫുസനാ സമ്ഫുസിതത്തം – അയം വുച്ചതി ‘‘ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ ഛട്ഠായതനഹേതുകോ’’.
Tattha katamo chaṭṭhāyatanapaccayā phasso chaṭṭhāyatanahetuko? Yo phasso phusanā samphusanā samphusitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘chaṭṭhāyatanapaccayā phasso chaṭṭhāyatanahetuko’’.
തത്ഥ കതമാ ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ ഫസ്സഹേതുകാ? യം ചേതസികം സാതം ചേതസികം സുഖം ചേതോസമ്ഫസ്സജം സാതം സുഖം വേദയിതം ചേതോസമ്ഫസ്സജാ സാതാ സുഖാ വേദനാ – അയം വുച്ചതി ‘‘ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ ഫസ്സഹേതുകാ’’.
Tattha katamā phassapaccayā vedanā phassahetukā? Yaṃ cetasikaṃ sātaṃ cetasikaṃ sukhaṃ cetosamphassajaṃ sātaṃ sukhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā sātā sukhā vedanā – ayaṃ vuccati ‘‘phassapaccayā vedanā phassahetukā’’.
തത്ഥ കതമാ വേദനാപച്ചയാ തണ്ഹാ വേദനാഹേതുകാ? യോ രാഗോ സാരാഗോ…പേ॰… ചിത്തസ്സ സാരാഗോ – അയം വുച്ചതി ‘‘വേദനാപച്ചയാ തണ്ഹാ വേദനാഹേതുകാ’’.
Tattha katamā vedanāpaccayā taṇhā vedanāhetukā? Yo rāgo sārāgo…pe… cittassa sārāgo – ayaṃ vuccati ‘‘vedanāpaccayā taṇhā vedanāhetukā’’.
തത്ഥ കതമം തണ്ഹാപച്ചയാ ഉപാദാനം തണ്ഹാഹേതുകം? യാ ദിട്ഠി ദിട്ഠിഗതം…പേ॰… തിത്ഥായതനം വിപരിയാസഗ്ഗാഹോ – ഇദം വുച്ചതി ‘‘തണ്ഹാപച്ചയാ ഉപാദാനം തണ്ഹാഹേതുകം’’…പേ॰… തേന വുച്ചതി ‘‘ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി’’തി.
Tattha katamaṃ taṇhāpaccayā upādānaṃ taṇhāhetukaṃ? Yā diṭṭhi diṭṭhigataṃ…pe… titthāyatanaṃ vipariyāsaggāho – idaṃ vuccati ‘‘taṇhāpaccayā upādānaṃ taṇhāhetukaṃ’’…pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti’’ti.
൨൫൮. തസ്മിം സമയേ അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ അവിജ്ജാഹേതുകോ, സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം സങ്ഖാരഹേതുകം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം വിഞ്ഞാണഹേതുകം, നാമപച്ചയാ ഫസ്സോ നാമഹേതുകോ, ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ ഫസ്സഹേതുകാ, വേദനാപച്ചയാ തണ്ഹാ വേദനാഹേതുകാ, തണ്ഹാപച്ചയാ ഉപാദാനം തണ്ഹാഹേതുകം; ഉപാദാനപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
258. Tasmiṃ samaye avijjāpaccayā saṅkhāro avijjāhetuko, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ saṅkhārahetukaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ viññāṇahetukaṃ, nāmapaccayā phasso nāmahetuko, phassapaccayā vedanā phassahetukā, vedanāpaccayā taṇhā vedanāhetukā, taṇhāpaccayā upādānaṃ taṇhāhetukaṃ; upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
൨൫൯. തത്ഥ കതമാ അവിജ്ജാ? യം അഞ്ഞാണം അദസ്സനം…പേ॰… അവിജ്ജാലങ്ഗീ മോഹോ അകുസലമൂലം – അയം വുച്ചതി ‘‘അവിജ്ജാ’’.
259. Tattha katamā avijjā? Yaṃ aññāṇaṃ adassanaṃ…pe… avijjālaṅgī moho akusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjā’’.
തത്ഥ കതമോ അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ അവിജ്ജാഹേതുകോ? യാ ചേതനാ സഞ്ചേതനാ സഞ്ചേതയിതത്തം – അയം വുച്ചതി ‘‘അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ അവിജ്ജാഹേതുകോ’’.
Tattha katamo avijjāpaccayā saṅkhāro avijjāhetuko? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjāpaccayā saṅkhāro avijjāhetuko’’.
തത്ഥ കതമം സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം സങ്ഖാരഹേതുകം? യം ചിത്തം മനോ മാനസം…പേ॰… തജ്ജാമനോവിഞ്ഞാണധാതു – ഇദം വുച്ചതി സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം സങ്ഖാരഹേതുകം.
Tattha katamaṃ saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ saṅkhārahetukaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ saṅkhārahetukaṃ.
തത്ഥ കതമം വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം വിഞ്ഞാണഹേതുകം ? വേദനാക്ഖന്ധോ, സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ – ഇദം വുച്ചതി ‘‘വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം വിഞ്ഞാണഹേതുകം’’.
Tattha katamaṃ viññāṇapaccayā nāmaṃ viññāṇahetukaṃ ? Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – idaṃ vuccati ‘‘viññāṇapaccayā nāmaṃ viññāṇahetukaṃ’’.
നാമപച്ചയാ ഫസ്സോ നാമഹേതുകോതി. തത്ഥ കതമം നാമം? ഠപേത്വാ ഫസ്സം, വേദനാക്ഖന്ധോ സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇദം വുച്ചതി ‘‘നാമം’’.
Nāmapaccayā phasso nāmahetukoti. Tattha katamaṃ nāmaṃ? Ṭhapetvā phassaṃ, vedanākkhandho saññākkhandho saṅkhārakkhandho viññāṇakkhandho – idaṃ vuccati ‘‘nāmaṃ’’.
തത്ഥ കതമോ നാമപച്ചയാ ഫസ്സോ നാമഹേതുകോ? യോ ഫസ്സോ ഫുസനാ സമ്ഫുസനാ സമ്ഫുസിതത്തം – അയം വുച്ചതി ‘‘നാമപച്ചയാ ഫസ്സോ നാമഹേതുകോ’’…പേ॰… തേന വുച്ചതി ‘‘ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതീ’’തി.
Tattha katamo nāmapaccayā phasso nāmahetuko? Yo phasso phusanā samphusanā samphusitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘nāmapaccayā phasso nāmahetuko’’…pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
൨൬൦. തസ്മിം സമയേ അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ അവിജ്ജാഹേതുകോ, സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം സങ്ഖാരഹേതുകം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമരൂപം വിഞ്ഞാണഹേതുകം, നാമരൂപപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം നാമരൂപഹേതുകം, ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ ഛട്ഠായതനഹേതുകോ, ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ ഫസ്സഹേതുകാ, വേദനാപച്ചയാ തണ്ഹാ വേദനാഹേതുകാ, തണ്ഹാപച്ചയാ ഉപാദാനം തണ്ഹാഹേതുകം; ഉപാദാനപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
260. Tasmiṃ samaye avijjāpaccayā saṅkhāro avijjāhetuko, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ saṅkhārahetukaṃ, viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ viññāṇahetukaṃ, nāmarūpapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ nāmarūpahetukaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso chaṭṭhāyatanahetuko, phassapaccayā vedanā phassahetukā, vedanāpaccayā taṇhā vedanāhetukā, taṇhāpaccayā upādānaṃ taṇhāhetukaṃ; upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
൨൬൧. തത്ഥ കതമാ അവിജ്ജാ? യം അഞ്ഞാണം അദസ്സനം…പേ॰… അവിജ്ജാലങ്ഗീ മോഹോ അകുസലമൂലം – അയം വുച്ചതി ‘‘അവിജ്ജാ’’.
261. Tattha katamā avijjā? Yaṃ aññāṇaṃ adassanaṃ…pe… avijjālaṅgī moho akusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjā’’.
തത്ഥ കതമോ അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ അവിജ്ജാഹേതുകോ? യാ ചേതനാ സഞ്ചേതനാ സഞ്ചേതയിതത്തം – അയം വുച്ചതി ‘‘അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ അവിജ്ജാഹേതുകോ’’.
Tattha katamo avijjāpaccayā saṅkhāro avijjāhetuko? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjāpaccayā saṅkhāro avijjāhetuko’’.
തത്ഥ കതമം സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം സങ്ഖാരഹേതുകം? യം ചിത്തം മനോ മാനസം…പേ॰… തജ്ജാമനോവിഞ്ഞാണധാതു – ഇദം വുച്ചതി ‘‘സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം സങ്ഖാരഹേതുകം’’.
Tattha katamaṃ saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ saṅkhārahetukaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ saṅkhārahetukaṃ’’.
തത്ഥ കതമം വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമരൂപം വിഞ്ഞാണഹേതുകം? അത്ഥി നാമം, അത്ഥി രൂപം. തത്ഥ കതമം നാമം? വേദനാക്ഖന്ധോ, സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ – ഇദം വുച്ചതി ‘‘നാമം’’. തത്ഥ കതമം രൂപം? ചക്ഖായതനസ്സ ഉപചയോ, സോതായതനസ്സ ഉപചയോ, ഘാനായതനസ്സ ഉപചയോ, ജിവ്ഹായതനസ്സ ഉപചയോ, കായായതനസ്സ ഉപചയോ, യം വാ പനഞ്ഞമ്പി അത്ഥി രൂപം ചിത്തജം ചിത്തഹേതുകം ചിത്തസമുട്ഠാനം – ഇദം വുച്ചതി ‘‘രൂപം’’. ഇതി ഇദഞ്ച നാമം, ഇദഞ്ച രൂപം. ഇദം വുച്ചതി ‘‘വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമരൂപം വിഞ്ഞാണഹേതുകം’’.
Tattha katamaṃ viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ viññāṇahetukaṃ? Atthi nāmaṃ, atthi rūpaṃ. Tattha katamaṃ nāmaṃ? Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – idaṃ vuccati ‘‘nāmaṃ’’. Tattha katamaṃ rūpaṃ? Cakkhāyatanassa upacayo, sotāyatanassa upacayo, ghānāyatanassa upacayo, jivhāyatanassa upacayo, kāyāyatanassa upacayo, yaṃ vā panaññampi atthi rūpaṃ cittajaṃ cittahetukaṃ cittasamuṭṭhānaṃ – idaṃ vuccati ‘‘rūpaṃ’’. Iti idañca nāmaṃ, idañca rūpaṃ. Idaṃ vuccati ‘‘viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ viññāṇahetukaṃ’’.
നാമരൂപപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം നാമരൂപഹേതുകന്തി. അത്ഥി നാമം, അത്ഥി രൂപം. തത്ഥ കതമം നാമം? വേദനാക്ഖന്ധോ, സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ – ഇദം വുച്ചതി ‘‘നാമം’’. തത്ഥ കതമം രൂപം? യം രൂപം നിസ്സായ മനോവിഞ്ഞാണധാതു വത്തതി – ഇദം വുച്ചതി ‘‘രൂപം’’. ഇതി ഇദഞ്ച നാമം, ഇദഞ്ച രൂപം. ഇദം വുച്ചതി ‘‘നാമരൂപം’’.
Nāmarūpapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ nāmarūpahetukanti. Atthi nāmaṃ, atthi rūpaṃ. Tattha katamaṃ nāmaṃ? Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – idaṃ vuccati ‘‘nāmaṃ’’. Tattha katamaṃ rūpaṃ? Yaṃ rūpaṃ nissāya manoviññāṇadhātu vattati – idaṃ vuccati ‘‘rūpaṃ’’. Iti idañca nāmaṃ, idañca rūpaṃ. Idaṃ vuccati ‘‘nāmarūpaṃ’’.
തത്ഥ കതമം നാമരൂപപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം നാമരൂപഹേതുകം? യം ചിത്തം മനോ മാനസം…പേ॰… തജ്ജാമനോവിഞ്ഞാണധാതു – ഇദം വുച്ചതി ‘‘നാമരൂപപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം നാമരൂപഹേതുകം’’.
Tattha katamaṃ nāmarūpapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ nāmarūpahetukaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘nāmarūpapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ nāmarūpahetukaṃ’’.
തത്ഥ കതമോ ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ ഛട്ഠായതനഹേതുകോ? യോ ഫസ്സോ ഫുസനാ സമ്ഫുസനാ സമ്ഫുസിതത്തം – അയം വുച്ചതി ‘‘ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ ഛട്ഠായതനഹേതുകോ’’…പേ॰… തേന വുച്ചതി ‘‘ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതീ’’തി.
Tattha katamo chaṭṭhāyatanapaccayā phasso chaṭṭhāyatanahetuko? Yo phasso phusanā samphusanā samphusitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘chaṭṭhāyatanapaccayā phasso chaṭṭhāyatanahetuko’’…pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
൨൬൨. തസ്മിം സമയേ അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ അവിജ്ജാഹേതുകോ, സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം സങ്ഖാരഹേതുകം വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമരൂപം വിഞ്ഞാണഹേതുകം, നാമരൂപപച്ചയാ സളായതനം നാമരൂപഹേതുകം , ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ ഛട്ഠായതനഹേതുകോ, ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ ഫസ്സഹേതുകാ, വേദനാപച്ചയാ തണ്ഹാ വേദനാഹേതുകാ, തണ്ഹാപച്ചയാ ഉപാദാനം തണ്ഹാഹേതുകം; ഉപാദാനപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
262. Tasmiṃ samaye avijjāpaccayā saṅkhāro avijjāhetuko, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ saṅkhārahetukaṃ viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ viññāṇahetukaṃ, nāmarūpapaccayā saḷāyatanaṃ nāmarūpahetukaṃ , chaṭṭhāyatanapaccayā phasso chaṭṭhāyatanahetuko, phassapaccayā vedanā phassahetukā, vedanāpaccayā taṇhā vedanāhetukā, taṇhāpaccayā upādānaṃ taṇhāhetukaṃ; upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
൨൬൩. തത്ഥ കതമാ അവിജ്ജാ? യം അഞ്ഞാണം അദസ്സനം…പേ॰… അവിജ്ജാലങ്ഗീ മോഹോ അകുസലമൂലം – അയം വുച്ചതി ‘‘അവിജ്ജാ’’.
263. Tattha katamā avijjā? Yaṃ aññāṇaṃ adassanaṃ…pe… avijjālaṅgī moho akusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjā’’.
തത്ഥ കതമോ അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ അവിജ്ജാഹേതുകോ? യാ ചേതനാ സഞ്ചേതനാ സഞ്ചേതയിതത്തം – അയം വുച്ചതി ‘‘അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ അവിജ്ജാഹേതുകോ’’.
Tattha katamo avijjāpaccayā saṅkhāro avijjāhetuko? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjāpaccayā saṅkhāro avijjāhetuko’’.
തത്ഥ കതമം സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം സങ്ഖാരഹേതുകം? യം ചിത്തം മനോ മാനസം…പേ॰… തജ്ജാമനോവിഞ്ഞാണധാതു – ഇദം വുച്ചതി ‘‘സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം സങ്ഖാരഹേതുകം’’.
Tattha katamaṃ saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ saṅkhārahetukaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ saṅkhārahetukaṃ’’.
തത്ഥ കതമം വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമരൂപം വിഞ്ഞാണഹേതുകം? അത്ഥി നാമം, അത്ഥി രൂപം. തത്ഥ കതമം നാമം? വേദനാക്ഖന്ധോ, സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ – ഇദം വുച്ചതി ‘‘നാമം’’. തത്ഥ കതമം രൂപം? ചക്ഖായതനസ്സ ഉപചയോ, സോതായതനസ്സ ഉപചയോ, ഘാനായതനസ്സ ഉപചയോ, ജിവ്ഹായതനസ്സ ഉപചയോ, കായായതനസ്സ ഉപചയോ, യം വാ പനഞ്ഞമ്പി അത്ഥി രൂപം ചിത്തജം ചിത്തഹേതുകം ചിത്തസമുട്ഠാനം – ഇദം വുച്ചതി ‘‘രൂപം’’. ഇതി ഇദഞ്ച നാമം, ഇദഞ്ച രൂപം. ഇദം വുച്ചതി ‘‘വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമരൂപം വിഞ്ഞാണഹേതുകം’’.
Tattha katamaṃ viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ viññāṇahetukaṃ? Atthi nāmaṃ, atthi rūpaṃ. Tattha katamaṃ nāmaṃ? Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – idaṃ vuccati ‘‘nāmaṃ’’. Tattha katamaṃ rūpaṃ? Cakkhāyatanassa upacayo, sotāyatanassa upacayo, ghānāyatanassa upacayo, jivhāyatanassa upacayo, kāyāyatanassa upacayo, yaṃ vā panaññampi atthi rūpaṃ cittajaṃ cittahetukaṃ cittasamuṭṭhānaṃ – idaṃ vuccati ‘‘rūpaṃ’’. Iti idañca nāmaṃ, idañca rūpaṃ. Idaṃ vuccati ‘‘viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ viññāṇahetukaṃ’’.
നാമരൂപപച്ചയാ സളായതനം നാമരൂപഹേതുകന്തി. അത്ഥി നാമം, അത്ഥി രൂപം. തത്ഥ കതമം നാമം? വേദനാക്ഖന്ധോ , സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ – ഇദം വുച്ചതി ‘‘നാമം’’. തത്ഥ കതമം രൂപം? ചത്താരോ ച മഹാഭൂതാ, യഞ്ച രൂപം നിസ്സായ മനോവിഞ്ഞാണധാതു വത്തതി – ഇദം വുച്ചതി ‘‘രൂപം’’. ഇതി ഇദഞ്ച നാമം, ഇദഞ്ച രൂപം. ഇദം വുച്ചതി ‘‘നാമരൂപം’’.
Nāmarūpapaccayā saḷāyatanaṃ nāmarūpahetukanti. Atthi nāmaṃ, atthi rūpaṃ. Tattha katamaṃ nāmaṃ? Vedanākkhandho , saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – idaṃ vuccati ‘‘nāmaṃ’’. Tattha katamaṃ rūpaṃ? Cattāro ca mahābhūtā, yañca rūpaṃ nissāya manoviññāṇadhātu vattati – idaṃ vuccati ‘‘rūpaṃ’’. Iti idañca nāmaṃ, idañca rūpaṃ. Idaṃ vuccati ‘‘nāmarūpaṃ’’.
തത്ഥ കതമം നാമരൂപപച്ചയാ സളായതനം നാമരൂപഹേതുകം? ചക്ഖായതനം , സോതായതനം, ഘാനായതനം , ജിവ്ഹായതനം, കായായതനം, മനായതനം – ഇദം വുച്ചതി ‘‘നാമരൂപപച്ചയാ സളായതനം നാമരൂപഹേതുകം’’.
Tattha katamaṃ nāmarūpapaccayā saḷāyatanaṃ nāmarūpahetukaṃ? Cakkhāyatanaṃ , sotāyatanaṃ, ghānāyatanaṃ , jivhāyatanaṃ, kāyāyatanaṃ, manāyatanaṃ – idaṃ vuccati ‘‘nāmarūpapaccayā saḷāyatanaṃ nāmarūpahetukaṃ’’.
തത്ഥ കതമോ ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ ഛട്ഠായതനഹേതുകോ? യോ ഫസ്സോ ഫുസനാ സമ്ഫുസനാ സമ്ഫുസിതത്തം – അയം വുച്ചതി ‘‘ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ ഛട്ഠായതനഹേതുകോ’’.
Tattha katamo chaṭṭhāyatanapaccayā phasso chaṭṭhāyatanahetuko? Yo phasso phusanā samphusanā samphusitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘chaṭṭhāyatanapaccayā phasso chaṭṭhāyatanahetuko’’.
തത്ഥ കതമാ ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ ഫസ്സഹേതുകാ? യം ചേതസികം സാതം ചേതസികം സുഖം ചേതോസമ്ഫസ്സജം സാതം സുഖം വേദയിതം ചേതോസമ്ഫസ്സജാ സാതാ സുഖാ വേദനാ – അയം വുച്ചതി ‘‘ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ ഫസ്സഹേതുകാ’’.
Tattha katamā phassapaccayā vedanā phassahetukā? Yaṃ cetasikaṃ sātaṃ cetasikaṃ sukhaṃ cetosamphassajaṃ sātaṃ sukhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā sātā sukhā vedanā – ayaṃ vuccati ‘‘phassapaccayā vedanā phassahetukā’’.
തത്ഥ കതമാ വേദനാപച്ചയാ തണ്ഹാ വേദനാഹേതുകാ? യോ രാഗോ സാരാഗോ…പേ॰… ചിത്തസ്സ സാരാഗോ – അയം വുച്ചതി ‘‘വേദനാപച്ചയാ തണ്ഹാ വേദനാഹേതുകാ’’.
Tattha katamā vedanāpaccayā taṇhā vedanāhetukā? Yo rāgo sārāgo…pe… cittassa sārāgo – ayaṃ vuccati ‘‘vedanāpaccayā taṇhā vedanāhetukā’’.
തത്ഥ കതമം തണ്ഹാപച്ചയാ ഉപാദാനം തണ്ഹാഹേതുകം? യാ ദിട്ഠി ദിട്ഠിഗതം…പേ॰… തിത്ഥായതനം വിപരിയാസഗ്ഗാഹോ – ഇദം വുച്ചതി ‘‘തണ്ഹാപച്ചയാ ഉപാദാനം തണ്ഹാഹേതുകം’’…പേ॰… തേന വുച്ചതി ‘‘ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതീ’’തി.
Tattha katamaṃ taṇhāpaccayā upādānaṃ taṇhāhetukaṃ? Yā diṭṭhi diṭṭhigataṃ…pe… titthāyatanaṃ vipariyāsaggāho – idaṃ vuccati ‘‘taṇhāpaccayā upādānaṃ taṇhāhetukaṃ’’…pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
ഹേതുചതുക്കം.
Hetucatukkaṃ.
൭. സമ്പയുത്തചതുക്കം
7. Sampayuttacatukkaṃ
തസ്മിം സമയേ അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ അവിജ്ജാസമ്പയുത്തോ, സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം സങ്ഖാരസമ്പയുത്തം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം വിഞ്ഞാണസമ്പയുത്തം, നാമപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം നാമസമ്പയുത്തം, ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ ഛട്ഠായതനസമ്പയുത്തോ, ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ ഫസ്സസമ്പയുത്താ, വേദനാപച്ചയാ തണ്ഹാ വേദനാസമ്പയുത്താ, തണ്ഹാപച്ചയാ ഉപാദാനം തണ്ഹാസമ്പയുത്തം; ഉപാദാനപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
Tasmiṃ samaye avijjāpaccayā saṅkhāro avijjāsampayutto, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ saṅkhārasampayuttaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ viññāṇasampayuttaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ nāmasampayuttaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso chaṭṭhāyatanasampayutto, phassapaccayā vedanā phassasampayuttā, vedanāpaccayā taṇhā vedanāsampayuttā, taṇhāpaccayā upādānaṃ taṇhāsampayuttaṃ; upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
൨൬൫. തത്ഥ കതമാ അവിജ്ജാ? യം അഞ്ഞാണം അദസ്സനം…പേ॰… അവിജ്ജാലങ്ഗീ മോഹോ അകുസലമൂലം – അയം വുച്ചതി ‘‘അവിജ്ജാ’’.
265. Tattha katamā avijjā? Yaṃ aññāṇaṃ adassanaṃ…pe… avijjālaṅgī moho akusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjā’’.
തത്ഥ കതമോ അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ അവിജ്ജാസമ്പയുത്തോ? യാ ചേതനാ സഞ്ചേതനാ സഞ്ചേതയിതത്തം – അയം വുച്ചതി ‘‘അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ അവിജ്ജാസമ്പയുത്തോ’’.
Tattha katamo avijjāpaccayā saṅkhāro avijjāsampayutto? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjāpaccayā saṅkhāro avijjāsampayutto’’.
തത്ഥ കതമം സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം സങ്ഖാരസമ്പയുത്തം? യം ചിത്തം മനോ മാനസം…പേ॰… തജ്ജാമനോവിഞ്ഞാണധാതു – ഇദം വുച്ചതി ‘‘സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം സങ്ഖാരസമ്പയുത്തം’’.
Tattha katamaṃ saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ saṅkhārasampayuttaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ saṅkhārasampayuttaṃ’’.
തത്ഥ കതമം വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം വിഞ്ഞാണസമ്പയുത്തം? വേദനാക്ഖന്ധോ, സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ – ഇദം വുച്ചതി ‘‘വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം വിഞ്ഞാണസമ്പയുത്തം’’.
Tattha katamaṃ viññāṇapaccayā nāmaṃ viññāṇasampayuttaṃ? Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – idaṃ vuccati ‘‘viññāṇapaccayā nāmaṃ viññāṇasampayuttaṃ’’.
തത്ഥ കതമം നാമപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം നാമസമ്പയുത്തം? യം ചിത്തം മനോ മാനസം…പേ॰… തജ്ജാമനോവിഞ്ഞാണധാതു – ഇദം വുച്ചതി ‘‘നാമപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം നാമസമ്പയുത്തം’’.
Tattha katamaṃ nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ nāmasampayuttaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ nāmasampayuttaṃ’’.
തത്ഥ കതമോ ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ ഛട്ഠായതനസമ്പയുത്തോ? യോ ഫസ്സോ ഫുസനാ സമ്ഫുസനാ സമ്ഫുസിതത്തം – അയം വുച്ചതി ‘‘ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ ഛട്ഠായതനസമ്പയുത്തോ’’.
Tattha katamo chaṭṭhāyatanapaccayā phasso chaṭṭhāyatanasampayutto? Yo phasso phusanā samphusanā samphusitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘chaṭṭhāyatanapaccayā phasso chaṭṭhāyatanasampayutto’’.
തത്ഥ കതമാ ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ ഫസ്സസമ്പയുത്താ? യം ചേതസികം സാതം ചേതസികം സുഖം ചേതോസമ്ഫസ്സജം സാതം സുഖം വേദയിതം ചേതോസമ്ഫസ്സജാ സാതാ സുഖാ വേദനാ – അയം വുച്ചതി ‘‘ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ ഫസ്സസമ്പയുത്താ’’.
Tattha katamā phassapaccayā vedanā phassasampayuttā? Yaṃ cetasikaṃ sātaṃ cetasikaṃ sukhaṃ cetosamphassajaṃ sātaṃ sukhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā sātā sukhā vedanā – ayaṃ vuccati ‘‘phassapaccayā vedanā phassasampayuttā’’.
തത്ഥ കതമാ വേദനാപച്ചയാ തണ്ഹാ വേദനാസമ്പയുത്താ? യോ രാഗോ സാരാഗോ…പേ॰… ചിത്തസ്സ സാരാഗോ – അയം വുച്ചതി ‘‘വേദനാപച്ചയാ തണ്ഹാ വേദനാസമ്പയുത്താ’’.
Tattha katamā vedanāpaccayā taṇhā vedanāsampayuttā? Yo rāgo sārāgo…pe… cittassa sārāgo – ayaṃ vuccati ‘‘vedanāpaccayā taṇhā vedanāsampayuttā’’.
തത്ഥ കതമം തണ്ഹാപച്ചയാ ഉപാദാനം തണ്ഹാസമ്പയുത്തം? യാ ദിട്ഠി ദിട്ഠിഗതം…പേ॰… തിത്ഥായതനം വിപരിയാസഗ്ഗാഹോ – ഇദം വുച്ചതി ‘‘തണ്ഹാപച്ചയാ ഉപാദാനം തണ്ഹാസമ്പയുത്തം’’ …പേ॰… തേന വുച്ചതി ‘‘ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതീ’’തി.
Tattha katamaṃ taṇhāpaccayā upādānaṃ taṇhāsampayuttaṃ? Yā diṭṭhi diṭṭhigataṃ…pe… titthāyatanaṃ vipariyāsaggāho – idaṃ vuccati ‘‘taṇhāpaccayā upādānaṃ taṇhāsampayuttaṃ’’ …pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
൨൬൬. തസ്മിം സമയേ അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ അവിജ്ജാസമ്പയുത്തോ, സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം സങ്ഖാരസമ്പയുത്തം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം വിഞ്ഞാണസമ്പയുത്തം, നാമപച്ചയാ ഫസ്സോ നാമസമ്പയുത്തോ, ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ ഫസ്സസമ്പയുത്താ , വേദനാപച്ചയാ തണ്ഹാ വേദനാസമ്പയുത്താ, തണ്ഹാപച്ചയാ ഉപാദാനം തണ്ഹാസമ്പയുത്തം; ഉപാദാനപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
266. Tasmiṃ samaye avijjāpaccayā saṅkhāro avijjāsampayutto, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ saṅkhārasampayuttaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ viññāṇasampayuttaṃ, nāmapaccayā phasso nāmasampayutto, phassapaccayā vedanā phassasampayuttā , vedanāpaccayā taṇhā vedanāsampayuttā, taṇhāpaccayā upādānaṃ taṇhāsampayuttaṃ; upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
൨൬൭. തത്ഥ കതമാ അവിജ്ജാ? യം അഞ്ഞാണം അദസ്സനം…പേ॰… അവിജ്ജാലങ്ഗീ മോഹോ അകുസലമൂലം – അയം വുച്ചതി ‘‘അവിജ്ജാ’’.
267. Tattha katamā avijjā? Yaṃ aññāṇaṃ adassanaṃ…pe… avijjālaṅgī moho akusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjā’’.
തത്ഥ കതമോ അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ അവിജ്ജാസമ്പയുത്തോ? യാ ചേതനാ സഞ്ചേതനാ സഞ്ചേതയിതത്തം – അയം വുച്ചതി ‘‘അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ അവിജ്ജാസമ്പയുത്തോ’’.
Tattha katamo avijjāpaccayā saṅkhāro avijjāsampayutto? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjāpaccayā saṅkhāro avijjāsampayutto’’.
തത്ഥ കതമം സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം സങ്ഖാരസമ്പയുത്തം? യം ചിത്തം മനോ മാനസം…പേ॰… തജ്ജാമനോവിഞ്ഞാണധാതു – ഇദം വുച്ചതി ‘‘സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം സങ്ഖാരസമ്പയുത്തം’’.
Tattha katamaṃ saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ saṅkhārasampayuttaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ saṅkhārasampayuttaṃ’’.
തത്ഥ കതമം വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം വിഞ്ഞാണസമ്പയുത്തം? വേദനാക്ഖന്ധോ, സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ – ഇദം വുച്ചതി ‘‘വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം വിഞ്ഞാണസമ്പയുത്തം’’.
Tattha katamaṃ viññāṇapaccayā nāmaṃ viññāṇasampayuttaṃ? Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – idaṃ vuccati ‘‘viññāṇapaccayā nāmaṃ viññāṇasampayuttaṃ’’.
നാമപച്ചയാ ഫസ്സോ നാമസമ്പയുത്തോതി. തത്ഥ കതമം നാമം? ഠപേത്വാ ഫസ്സം, വേദനാക്ഖന്ധോ സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇദം വുച്ചതി ‘‘നാമം’’.
Nāmapaccayā phasso nāmasampayuttoti. Tattha katamaṃ nāmaṃ? Ṭhapetvā phassaṃ, vedanākkhandho saññākkhandho saṅkhārakkhandho viññāṇakkhandho – idaṃ vuccati ‘‘nāmaṃ’’.
തത്ഥ കതമോ നാമപച്ചയാ ഫസ്സോ നാമസമ്പയുത്തോ? യോ ഫസ്സോ ഫുസനാ സമ്ഫുസനാ സമ്ഫുസിതത്തം – അയം വുച്ചതി ‘‘നാമപച്ചയാ ഫസ്സോ നാമസമ്പയുത്തോ’’…പേ॰… തേന വുച്ചതി ‘‘ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതീ’’തി.
Tattha katamo nāmapaccayā phasso nāmasampayutto? Yo phasso phusanā samphusanā samphusitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘nāmapaccayā phasso nāmasampayutto’’…pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
൨൬൮. തസ്മിം സമയേ അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ അവിജ്ജാസമ്പയുത്തോ, സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം സങ്ഖാരസമ്പയുത്തം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമരൂപം വിഞ്ഞാണസമ്പയുത്തം നാമം, നാമരൂപപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം നാമസമ്പയുത്തം, ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ ഛട്ഠായതനസമ്പയുത്തോ, ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ ഫസ്സസമ്പയുത്താ, വേദനാപച്ചയാ തണ്ഹാ വേദനാസമ്പയുത്താ, തണ്ഹാപച്ചയാ ഉപാദാനം തണ്ഹാസമ്പയുത്തം; ഉപാദാനപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
268. Tasmiṃ samaye avijjāpaccayā saṅkhāro avijjāsampayutto, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ saṅkhārasampayuttaṃ, viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ viññāṇasampayuttaṃ nāmaṃ, nāmarūpapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ nāmasampayuttaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso chaṭṭhāyatanasampayutto, phassapaccayā vedanā phassasampayuttā, vedanāpaccayā taṇhā vedanāsampayuttā, taṇhāpaccayā upādānaṃ taṇhāsampayuttaṃ; upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
൨൬൯. തത്ഥ കതമാ അവിജ്ജാ? യം അഞ്ഞാണം അദസ്സനം…പേ॰… അവിജ്ജാലങ്ഗീ മോഹോ അകുസലമൂലം – അയം വുച്ചതി ‘‘അവിജ്ജാ’’.
269. Tattha katamā avijjā? Yaṃ aññāṇaṃ adassanaṃ…pe… avijjālaṅgī moho akusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjā’’.
തത്ഥ കതമോ അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ അവിജ്ജാസമ്പയുത്തോ? യാ ചേതനാ സഞ്ചേതനാ സഞ്ചേതയിതത്തം – അയം വുച്ചതി ‘‘അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ അവിജ്ജാസമ്പയുത്തോ’’.
Tattha katamo avijjāpaccayā saṅkhāro avijjāsampayutto? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjāpaccayā saṅkhāro avijjāsampayutto’’.
തത്ഥ കതമം സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം സങ്ഖാരസമ്പയുത്തം? യം ചിത്തം മനോ മാനസം …പേ॰… തജ്ജാമനോവിഞ്ഞാണധാതു – ഇദം വുച്ചതി ‘‘സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം സങ്ഖാരസമ്പയുത്തം’’.
Tattha katamaṃ saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ saṅkhārasampayuttaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ …pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ saṅkhārasampayuttaṃ’’.
തത്ഥ കതമം വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമരൂപം വിഞ്ഞാണസമ്പയുത്തം നാമം? അത്ഥി നാമം, അത്ഥി രൂപം. തത്ഥ കതമം നാമം? വേദനാക്ഖന്ധോ, സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ – ഇദം വുച്ചതി ‘‘നാമം’’. തത്ഥ കതമം രൂപം? ചക്ഖായതനസ്സ ഉപചയോ, സോതായതനസ്സ ഉപചയോ, ഘാനായതനസ്സ ഉപചയോ, ജിവ്ഹായതനസ്സ ഉപചയോ, കായായതനസ്സ ഉപചയോ, യം വാ പനഞ്ഞമ്പി അത്ഥി രൂപം ചിത്തജം ചിത്തഹേതുകം ചിത്തസമുട്ഠാനം – ഇദം വുച്ചതി ‘‘രൂപം’’. ഇതി ഇദഞ്ച നാമം, ഇദഞ്ച രൂപം. ഇദം വുച്ചതി ‘‘വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമരൂപം വിഞ്ഞാണസമ്പയുത്തം നാമം’’.
Tattha katamaṃ viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ viññāṇasampayuttaṃ nāmaṃ? Atthi nāmaṃ, atthi rūpaṃ. Tattha katamaṃ nāmaṃ? Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – idaṃ vuccati ‘‘nāmaṃ’’. Tattha katamaṃ rūpaṃ? Cakkhāyatanassa upacayo, sotāyatanassa upacayo, ghānāyatanassa upacayo, jivhāyatanassa upacayo, kāyāyatanassa upacayo, yaṃ vā panaññampi atthi rūpaṃ cittajaṃ cittahetukaṃ cittasamuṭṭhānaṃ – idaṃ vuccati ‘‘rūpaṃ’’. Iti idañca nāmaṃ, idañca rūpaṃ. Idaṃ vuccati ‘‘viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ viññāṇasampayuttaṃ nāmaṃ’’.
നാമരൂപപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം നാമസമ്പയുത്തന്തി. അത്ഥി നാമം, അത്ഥി രൂപം. തത്ഥ കതമം നാമം? വേദനാക്ഖന്ധോ, സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ – ഇദം വുച്ചതി ‘‘നാമം’’. തത്ഥ കതമം രൂപം? യം രൂപം നിസ്സായ മനോവിഞ്ഞാണധാതു വത്തതി – ഇദം വുച്ചതി ‘‘രൂപം’’. ഇതി ഇദഞ്ച നാമം, ഇദഞ്ച രൂപം. ഇദം വുച്ചതി ‘‘നാമരൂപം’’.
Nāmarūpapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ nāmasampayuttanti. Atthi nāmaṃ, atthi rūpaṃ. Tattha katamaṃ nāmaṃ? Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – idaṃ vuccati ‘‘nāmaṃ’’. Tattha katamaṃ rūpaṃ? Yaṃ rūpaṃ nissāya manoviññāṇadhātu vattati – idaṃ vuccati ‘‘rūpaṃ’’. Iti idañca nāmaṃ, idañca rūpaṃ. Idaṃ vuccati ‘‘nāmarūpaṃ’’.
തത്ഥ കതമം നാമരൂപപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം നാമസമ്പയുത്തം? യം ചിത്തം മനോ മാനസം…പേ॰… തജ്ജാമനോവിഞ്ഞാണധാതു – ഇദം വുച്ചതി ‘‘നാമരൂപപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം നാമസമ്പയുത്തം’’.
Tattha katamaṃ nāmarūpapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ nāmasampayuttaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘nāmarūpapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ nāmasampayuttaṃ’’.
തത്ഥ കതമോ ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ ഛട്ഠായതനസമ്പയുത്തോ? യോ ഫസ്സോ ഫുസനാ സമ്ഫുസനാ സമ്ഫുസിതത്തം – അയം വുച്ചതി ‘‘ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ ഛട്ഠായതനസമ്പയുത്തോ’’…പേ॰… തേന വുച്ചതി ‘‘ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതീ’’തി.
Tattha katamo chaṭṭhāyatanapaccayā phasso chaṭṭhāyatanasampayutto? Yo phasso phusanā samphusanā samphusitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘chaṭṭhāyatanapaccayā phasso chaṭṭhāyatanasampayutto’’…pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
൨൭൦. തസ്മിം സമയേ അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ അവിജ്ജാസമ്പയുത്തോ, സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം സങ്ഖാരസമ്പയുത്തം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമരൂപം വിഞ്ഞാണസമ്പയുത്തം നാമം, നാമരൂപപച്ചയാ സളായതനം നാമസമ്പയുത്തം ഛട്ഠായതനം, ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ ഛട്ഠായതനസമ്പയുത്തോ, ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ ഫസ്സസമ്പയുത്താ, വേദനാപച്ചയാ തണ്ഹാ വേദനാസമ്പയുത്താ, തണ്ഹാപച്ചയാ ഉപാദാനം തണ്ഹാസമ്പയുത്തം; ഉപാദാനപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
270. Tasmiṃ samaye avijjāpaccayā saṅkhāro avijjāsampayutto, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ saṅkhārasampayuttaṃ, viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ viññāṇasampayuttaṃ nāmaṃ, nāmarūpapaccayā saḷāyatanaṃ nāmasampayuttaṃ chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso chaṭṭhāyatanasampayutto, phassapaccayā vedanā phassasampayuttā, vedanāpaccayā taṇhā vedanāsampayuttā, taṇhāpaccayā upādānaṃ taṇhāsampayuttaṃ; upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
൨൭൧. തത്ഥ കതമാ അവിജ്ജാ? യം അഞ്ഞാണം അദസ്സനം…പേ॰… അവിജ്ജാലങ്ഗീ മോഹോ അകുസലമൂലം – അയം വുച്ചതി ‘‘അവിജ്ജാ’’.
271. Tattha katamā avijjā? Yaṃ aññāṇaṃ adassanaṃ…pe… avijjālaṅgī moho akusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjā’’.
തത്ഥ കതമോ അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ അവിജ്ജാസമ്പയുത്തോ? യാ ചേതനാ സഞ്ചേതനാ സഞ്ചേതയിതത്തം – അയം വുച്ചതി ‘‘അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ അവിജ്ജാസമ്പയുത്തോ’’.
Tattha katamo avijjāpaccayā saṅkhāro avijjāsampayutto? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjāpaccayā saṅkhāro avijjāsampayutto’’.
തത്ഥ കതമം സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം സങ്ഖാരസമ്പയുത്തം? യം ചിത്തം മനോ മാനസം…പേ॰… തജ്ജാമനോവിഞ്ഞാണധാതു – ഇദം വുച്ചതി ‘‘സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം സങ്ഖാരസമ്പയുത്തം’’.
Tattha katamaṃ saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ saṅkhārasampayuttaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ saṅkhārasampayuttaṃ’’.
തത്ഥ കതമം വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമരൂപം വിഞ്ഞാണസമ്പയുത്തം നാമം? അത്ഥി നാമം, അത്ഥി രൂപം. തത്ഥ കതമം നാമം? വേദനാക്ഖന്ധോ, സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ – ഇദം വുച്ചതി ‘‘നാമം’’. തത്ഥ കതമം രൂപം? ചക്ഖായതനസ്സ ഉപചയോ, സോതായതനസ്സ ഉപചയോ, ഘാനായതനസ്സ ഉപചയോ, ജിവ്ഹായതനസ്സ ഉപചയോ, കായായതനസ്സ ഉപചയോ, യം വാ പനഞ്ഞമ്പി അത്ഥി രൂപം ചിത്തജം ചിത്തഹേതുകം ചിത്തസമുട്ഠാനം – ഇദം വുച്ചതി ‘‘രൂപം’’. ഇതി ഇദഞ്ച നാമം, ഇദഞ്ച രൂപം. ഇദം വുച്ചതി ‘‘വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമരൂപം വിഞ്ഞാണസമ്പയുത്തം നാമം’’.
Tattha katamaṃ viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ viññāṇasampayuttaṃ nāmaṃ? Atthi nāmaṃ, atthi rūpaṃ. Tattha katamaṃ nāmaṃ? Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – idaṃ vuccati ‘‘nāmaṃ’’. Tattha katamaṃ rūpaṃ? Cakkhāyatanassa upacayo, sotāyatanassa upacayo, ghānāyatanassa upacayo, jivhāyatanassa upacayo, kāyāyatanassa upacayo, yaṃ vā panaññampi atthi rūpaṃ cittajaṃ cittahetukaṃ cittasamuṭṭhānaṃ – idaṃ vuccati ‘‘rūpaṃ’’. Iti idañca nāmaṃ, idañca rūpaṃ. Idaṃ vuccati ‘‘viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ viññāṇasampayuttaṃ nāmaṃ’’.
നാമരൂപപച്ചയാ സളായതനം നാമസമ്പയുത്തം ഛട്ഠായതനന്തി. അത്ഥി നാമം, അത്ഥി രൂപം. തത്ഥ കതമം നാമം? വേദനാക്ഖന്ധോ, സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ – ഇദം വുച്ചതി ‘‘നാമം’’. തത്ഥ കതമം രൂപം? ചത്താരോ ച മഹാഭൂതാ, യഞ്ച രൂപം നിസ്സായ മനോവിഞ്ഞാണധാതു വത്തതി – ഇദം വുച്ചതി ‘‘രൂപം’’. ഇതി ഇദഞ്ച നാമം, ഇദഞ്ച രൂപം. ഇദം വുച്ചതി ‘‘നാമരൂപം’’.
Nāmarūpapaccayā saḷāyatanaṃ nāmasampayuttaṃ chaṭṭhāyatananti. Atthi nāmaṃ, atthi rūpaṃ. Tattha katamaṃ nāmaṃ? Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – idaṃ vuccati ‘‘nāmaṃ’’. Tattha katamaṃ rūpaṃ? Cattāro ca mahābhūtā, yañca rūpaṃ nissāya manoviññāṇadhātu vattati – idaṃ vuccati ‘‘rūpaṃ’’. Iti idañca nāmaṃ, idañca rūpaṃ. Idaṃ vuccati ‘‘nāmarūpaṃ’’.
തത്ഥ കതമം നാമരൂപപച്ചയാ സളായതനം നാമസമ്പയുത്തം ഛട്ഠായതനം? ചക്ഖായതനം, സോതായതനം, ഘാനായതനം, ജിവ്ഹായതനം, കായായതനം, മനായതനം – ഇദം വുച്ചതി ‘‘നാമരൂപപച്ചയാ സളായതനം നാമസമ്പയുത്തം ഛട്ഠായതനം’’.
Tattha katamaṃ nāmarūpapaccayā saḷāyatanaṃ nāmasampayuttaṃ chaṭṭhāyatanaṃ? Cakkhāyatanaṃ, sotāyatanaṃ, ghānāyatanaṃ, jivhāyatanaṃ, kāyāyatanaṃ, manāyatanaṃ – idaṃ vuccati ‘‘nāmarūpapaccayā saḷāyatanaṃ nāmasampayuttaṃ chaṭṭhāyatanaṃ’’.
തത്ഥ കതമോ ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ ഛട്ഠായതനസമ്പയുത്തോ? യോ ഫസ്സോ ഫുസനാ സമ്ഫുസനാ സമ്ഫുസിതത്തം – അയം വുച്ചതി ‘‘ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ ഛട്ഠായതനസമ്പയുത്തോ’’…പേ॰… തേന വുച്ചതി ‘‘ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതീ’’തി.
Tattha katamo chaṭṭhāyatanapaccayā phasso chaṭṭhāyatanasampayutto? Yo phasso phusanā samphusanā samphusitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘chaṭṭhāyatanapaccayā phasso chaṭṭhāyatanasampayutto’’…pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
സമ്പയുത്തചതുക്കം.
Sampayuttacatukkaṃ.
൮. അഞ്ഞമഞ്ഞചതുക്കം
8. Aññamaññacatukkaṃ
൨൭൨. തസ്മിം സമയേ അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ, സങ്ഖാരപച്ചയാപി അവിജ്ജാ; സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാപി സങ്ഖാരോ; വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം, നാമപച്ചയാപി വിഞ്ഞാണം; നാമപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം, ഛട്ഠായതനപച്ചയാപി നാമം; ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ, ഫസ്സപച്ചയാപി ഛട്ഠായതനം; ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ, വേദനാപച്ചയാപി ഫസ്സോ; വേദനാപച്ചയാ തണ്ഹാ, തണ്ഹാപച്ചയാപി വേദനാ; തണ്ഹാപച്ചയാ ഉപാദാനം, ഉപാദാനപച്ചയാപി തണ്ഹാ; ഉപാദാനപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
272. Tasmiṃ samaye avijjāpaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayāpi avijjā; saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayāpi saṅkhāro; viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayāpi viññāṇaṃ; nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayāpi nāmaṃ; chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayāpi chaṭṭhāyatanaṃ; phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayāpi phasso; vedanāpaccayā taṇhā, taṇhāpaccayāpi vedanā; taṇhāpaccayā upādānaṃ, upādānapaccayāpi taṇhā; upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
൨൭൩. തത്ഥ കതമാ അവിജ്ജാ? യം അഞ്ഞാണം അദസ്സനം…പേ॰… അവിജ്ജാലങ്ഗീ മോഹോ അകുസലമൂലം – അയം വുച്ചതി ‘‘അവിജ്ജാ’’.
273. Tattha katamā avijjā? Yaṃ aññāṇaṃ adassanaṃ…pe… avijjālaṅgī moho akusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjā’’.
തത്ഥ കതമോ അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ? യാ ചേതനാ സഞ്ചേതനാ സഞ്ചേതയിതത്തം – അയം വുച്ചതി ‘‘അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ’’.
Tattha katamo avijjāpaccayā saṅkhāro? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjāpaccayā saṅkhāro’’.
തത്ഥ കതമാ സങ്ഖാരപച്ചയാപി അവിജ്ജാ? യം അഞ്ഞാണം അദസ്സനം…പേ॰… അവിജ്ജാലങ്ഗീ മോഹോ അകുസലമൂലം – അയം വുച്ചതി ‘‘സങ്ഖാരപച്ചയാപി അവിജ്ജാ’’.
Tattha katamā saṅkhārapaccayāpi avijjā? Yaṃ aññāṇaṃ adassanaṃ…pe… avijjālaṅgī moho akusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘saṅkhārapaccayāpi avijjā’’.
തത്ഥ കതമം സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം? യം ചിത്തം മനോ മാനസം…പേ॰… തജ്ജാമനോവിഞ്ഞാണധാതു – ഇദം വുച്ചതി സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം.
Tattha katamaṃ saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ.
തത്ഥ കതമോ വിഞ്ഞാണപച്ചയാപി സങ്ഖാരോ? യാ ചേതനാ സഞ്ചേതനാ സഞ്ചേതയിതത്തം – അയം വുച്ചതി ‘‘വിഞ്ഞാണപച്ചയാപി സങ്ഖാരോ’’.
Tattha katamo viññāṇapaccayāpi saṅkhāro? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘viññāṇapaccayāpi saṅkhāro’’.
തത്ഥ കതമം വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം? വേദനാക്ഖന്ധോ, സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ – ഇദം വുച്ചതി ‘‘വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം’’.
Tattha katamaṃ viññāṇapaccayā nāmaṃ? Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – idaṃ vuccati ‘‘viññāṇapaccayā nāmaṃ’’.
തത്ഥ കതമം നാമപച്ചയാപി വിഞ്ഞാണം? യം ചിത്തം മനോ മാനസം…പേ॰… തജ്ജാമനോവിഞ്ഞാണധാതു – ഇദം വുച്ചതി ‘‘നാമപച്ചയാപി വിഞ്ഞാണം’’.
Tattha katamaṃ nāmapaccayāpi viññāṇaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘nāmapaccayāpi viññāṇaṃ’’.
തത്ഥ കതമം നാമപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം? യം ചിത്തം മനോ മാനസം…പേ॰… തജ്ജാമനോവിഞ്ഞാണധാതു – ഇദം വുച്ചതി ‘‘നാമപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം’’.
Tattha katamaṃ nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ’’.
തത്ഥ കതമം ഛട്ഠായതനപച്ചയാപി നാമം? വേദനാക്ഖന്ധോ , സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ – ഇദം വുച്ചതി ‘‘ഛട്ഠായതനപച്ചയാപി നാമം’’.
Tattha katamaṃ chaṭṭhāyatanapaccayāpi nāmaṃ? Vedanākkhandho , saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – idaṃ vuccati ‘‘chaṭṭhāyatanapaccayāpi nāmaṃ’’.
തത്ഥ കതമോ ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ? യോ ഫസ്സോ ഫുസനാ സമ്ഫുസനാ സമ്ഫുസിതത്തം – അയം വുച്ചതി ‘‘ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ’’.
Tattha katamo chaṭṭhāyatanapaccayā phasso? Yo phasso phusanā samphusanā samphusitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘chaṭṭhāyatanapaccayā phasso’’.
തത്ഥ കതമം ഫസ്സപച്ചയാപി ഛട്ഠായതനം? യം ചിത്തം മനോ മാനസം…പേ॰… തജ്ജാമനോവിഞ്ഞാണധാതു – ഇദം വുച്ചതി ‘‘ഫസ്സപച്ചയാപി ഛട്ഠായതനം’’.
Tattha katamaṃ phassapaccayāpi chaṭṭhāyatanaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘phassapaccayāpi chaṭṭhāyatanaṃ’’.
തത്ഥ കതമാ ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ? യം ചേതസികം സാതം ചേതസികം സുഖം ചേതോസമ്ഫസ്സജം സാതം സുഖം വേദയിതം ചേതോസമ്ഫസ്സജാ സാതാ സുഖാ വേദനാ – അയം വുച്ചതി ‘‘ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ’’.
Tattha katamā phassapaccayā vedanā? Yaṃ cetasikaṃ sātaṃ cetasikaṃ sukhaṃ cetosamphassajaṃ sātaṃ sukhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā sātā sukhā vedanā – ayaṃ vuccati ‘‘phassapaccayā vedanā’’.
തത്ഥ കതമോ വേദനാപച്ചയാപി ഫസ്സോ? യോ ഫസ്സോ ഫുസനാ സമ്ഫുസനാ സമ്ഫുസിതത്തം – അയം വുച്ചതി ‘‘വേദനാപച്ചയാപി ഫസ്സോ’’.
Tattha katamo vedanāpaccayāpi phasso? Yo phasso phusanā samphusanā samphusitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘vedanāpaccayāpi phasso’’.
തത്ഥ കതമാ വേദനാപച്ചയാ തണ്ഹാ? യോ രാഗോ സാരാഗോ…പേ॰… ചിത്തസ്സ സാരാഗോ – അയം വുച്ചതി ‘‘വേദനാപച്ചയാ തണ്ഹാ’’.
Tattha katamā vedanāpaccayā taṇhā? Yo rāgo sārāgo…pe… cittassa sārāgo – ayaṃ vuccati ‘‘vedanāpaccayā taṇhā’’.
തത്ഥ കതമാ തണ്ഹാപച്ചയാപി വേദനാ? യം ചേതസികം സാതം ചേതസികം സുഖം ചേതോസമ്ഫസ്സജം സാതം സുഖം വേദയിതം ചേതോസമ്ഫസ്സജാ സാതാ സുഖാ വേദനാ – അയം വുച്ചതി ‘‘തണ്ഹാപച്ചയാപി വേദനാ’’.
Tattha katamā taṇhāpaccayāpi vedanā? Yaṃ cetasikaṃ sātaṃ cetasikaṃ sukhaṃ cetosamphassajaṃ sātaṃ sukhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā sātā sukhā vedanā – ayaṃ vuccati ‘‘taṇhāpaccayāpi vedanā’’.
തത്ഥ കതമം തണ്ഹാപച്ചയാ ഉപാദാനം? യാ ദിട്ഠി ദിട്ഠിഗതം…പേ॰… തിത്ഥായതനം വിപരിയാസഗ്ഗാഹോ – ഇദം വുച്ചതി ‘‘തണ്ഹാപച്ചയാ ഉപാദാനം’’.
Tattha katamaṃ taṇhāpaccayā upādānaṃ? Yā diṭṭhi diṭṭhigataṃ…pe… titthāyatanaṃ vipariyāsaggāho – idaṃ vuccati ‘‘taṇhāpaccayā upādānaṃ’’.
തത്ഥ കതമാ ഉപാദാനപച്ചയാപി തണ്ഹാ? യോ രാഗോ…പേ॰… ചിത്തസ്സ സാരാഗോ – അയം വുച്ചതി ‘‘ഉപാദാനപച്ചയാപി തണ്ഹാ’’.
Tattha katamā upādānapaccayāpi taṇhā? Yo rāgo…pe… cittassa sārāgo – ayaṃ vuccati ‘‘upādānapaccayāpi taṇhā’’.
തത്ഥ കതമോ ഉപാദാനപച്ചയാ ഭവോ? ഠപേത്വാ ഉപാദാനം, വേദനാക്ഖന്ധോ സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – അയം വുച്ചതി ‘‘ഉപാദാനപച്ചയാ ഭവോ’’.
Tattha katamo upādānapaccayā bhavo? Ṭhapetvā upādānaṃ, vedanākkhandho saññākkhandho saṅkhārakkhandho viññāṇakkhandho – ayaṃ vuccati ‘‘upādānapaccayā bhavo’’.
തത്ഥ കതമാ ഭവപച്ചയാ ജാതി? യാ തേസം തേസം ധമ്മാനം ജാതി സഞ്ജാതി നിബ്ബത്തി അഭിനിബ്ബതി പാതുഭാവോ – അയം വുച്ചതി ‘‘ഭവപച്ചയാ ജാതി’’.
Tattha katamā bhavapaccayā jāti? Yā tesaṃ tesaṃ dhammānaṃ jāti sañjāti nibbatti abhinibbati pātubhāvo – ayaṃ vuccati ‘‘bhavapaccayā jāti’’.
തത്ഥ കതമം ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം? അത്ഥി ജരാ, അത്ഥി മരണം. തത്ഥ കതമാ ജരാ? യാ തേസം തേസം ധമ്മാനം ജരാ ജീരണതാ ആയുനോ സംഹാനി – അയം വുച്ചതി ‘‘ജരാ’’. തത്ഥ കതമം മരണം? യോ തേസം തേസം ധമ്മാനം ഖയോ വയോ ഭേദോ പരിഭേദോ അനിച്ചതാ അന്തരധാനം – ഇദം വുച്ചതി ‘‘മരണം’’. ഇതി അയഞ്ച ജരാ, ഇദഞ്ച മരണം. ഇദം വുച്ചതി ‘‘ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം’’.
Tattha katamaṃ jātipaccayā jarāmaraṇaṃ? Atthi jarā, atthi maraṇaṃ. Tattha katamā jarā? Yā tesaṃ tesaṃ dhammānaṃ jarā jīraṇatā āyuno saṃhāni – ayaṃ vuccati ‘‘jarā’’. Tattha katamaṃ maraṇaṃ? Yo tesaṃ tesaṃ dhammānaṃ khayo vayo bhedo paribhedo aniccatā antaradhānaṃ – idaṃ vuccati ‘‘maraṇaṃ’’. Iti ayañca jarā, idañca maraṇaṃ. Idaṃ vuccati ‘‘jātipaccayā jarāmaraṇaṃ’’.
ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതീതി. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സങ്ഗതി ഹോതി, സമാഗമോ ഹോതി, സമോധാനം ഹോതി, പാതുഭാവോ ഹോതി. തേന വുച്ചതി ‘‘ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതീ’’തി.
Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotīti. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa saṅgati hoti, samāgamo hoti, samodhānaṃ hoti, pātubhāvo hoti. Tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
൨൭൪. തസ്മിം സമയേ അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ, സങ്ഖാരപച്ചയാപി അവിജ്ജാ; സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാപി സങ്ഖാരോ; വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം, നാമപച്ചയാപി വിഞ്ഞാണം; നാമപച്ചയാ ഫസ്സോ, ഫസ്സപച്ചയാപി നാമം; ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ, വേദനാപച്ചയാപി ഫസ്സോ; വേദനാപച്ചയാ തണ്ഹാ, തണ്ഹാപച്ചയാപി വേദനാ; തണ്ഹാപച്ചയാ ഉപാദാനം , ഉപാദാനപച്ചയാപി തണ്ഹാ; ഉപാദാനപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
274. Tasmiṃ samaye avijjāpaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayāpi avijjā; saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayāpi saṅkhāro; viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayāpi viññāṇaṃ; nāmapaccayā phasso, phassapaccayāpi nāmaṃ; phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayāpi phasso; vedanāpaccayā taṇhā, taṇhāpaccayāpi vedanā; taṇhāpaccayā upādānaṃ , upādānapaccayāpi taṇhā; upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
൨൭൫. തത്ഥ കതമാ അവിജ്ജാ? യം അഞ്ഞാണം അദസ്സനം…പേ॰… അവിജ്ജാലങ്ഗീ മോഹോ അകുസലമൂലം – അയം വുച്ചതി ‘‘അവിജ്ജാ’’.
275. Tattha katamā avijjā? Yaṃ aññāṇaṃ adassanaṃ…pe… avijjālaṅgī moho akusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjā’’.
തത്ഥ കതമോ അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ? യാ ചേതനാ സഞ്ചേതനാ സഞ്ചേതയിതത്തം – അയം വുച്ചതി ‘‘അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ’’.
Tattha katamo avijjāpaccayā saṅkhāro? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjāpaccayā saṅkhāro’’.
തത്ഥ കതമാ സങ്ഖാരപച്ചയാപി അവിജ്ജാ? യം അഞ്ഞാണം അദസ്സനം…പേ॰… അവിജ്ജാലങ്ഗീ മോഹോ അകുസലമൂലം – അയം വുച്ചതി ‘‘സങ്ഖാരപച്ചയാപി അവിജ്ജാ’’.
Tattha katamā saṅkhārapaccayāpi avijjā? Yaṃ aññāṇaṃ adassanaṃ…pe… avijjālaṅgī moho akusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘saṅkhārapaccayāpi avijjā’’.
തത്ഥ കതമം സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം? യം ചിത്തം മനോ മാനസം…പേ॰… തജ്ജാമനോവിഞ്ഞാണധാതു – ഇദം വുച്ചതി ‘‘സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം’’.
Tattha katamaṃ saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ’’.
തത്ഥ കതമോ വിഞ്ഞാണപച്ചയാപി സങ്ഖാരോ? യാ ചേതനാ സഞ്ചേതനാ സഞ്ചേതയിതത്തം – അയം വുച്ചതി ‘‘വിഞ്ഞാണപച്ചയാപി സങ്ഖാരോ’’.
Tattha katamo viññāṇapaccayāpi saṅkhāro? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘viññāṇapaccayāpi saṅkhāro’’.
തത്ഥ കതമം വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം? വേദനാക്ഖന്ധോ, സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ – ഇദം വുച്ചതി ‘‘വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം’’.
Tattha katamaṃ viññāṇapaccayā nāmaṃ? Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – idaṃ vuccati ‘‘viññāṇapaccayā nāmaṃ’’.
തത്ഥ കതമം നാമപച്ചയാപി വിഞ്ഞാണം? യം ചിത്തം മനോ മാനസം…പേ॰… തജ്ജാമനോവിഞ്ഞാണധാതു – ഇദം വുച്ചതി ‘‘നാമപച്ചയാപി വിഞ്ഞാണം’’.
Tattha katamaṃ nāmapaccayāpi viññāṇaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘nāmapaccayāpi viññāṇaṃ’’.
നാമപച്ചയാ ഫസ്സോതി. തത്ഥ കതമം നാമം? ഠപേത്വാ ഫസ്സം, വേദനാക്ഖന്ധോ സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇദം വുച്ചതി ‘‘നാമം’’.
Nāmapaccayā phassoti. Tattha katamaṃ nāmaṃ? Ṭhapetvā phassaṃ, vedanākkhandho saññākkhandho saṅkhārakkhandho viññāṇakkhandho – idaṃ vuccati ‘‘nāmaṃ’’.
തത്ഥ കതമോ നാമപച്ചയാ ഫസ്സോ? യോ ഫസ്സോ ഫുസനാ സമ്ഫുസനാ സമ്ഫുസിതത്തം – അയം വുച്ചതി ‘‘നാമപച്ചയാ ഫസ്സോ’’ .
Tattha katamo nāmapaccayā phasso? Yo phasso phusanā samphusanā samphusitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘nāmapaccayā phasso’’ .
തത്ഥ കതമം ഫസ്സപച്ചയാപി നാമം? വേദനാക്ഖന്ധോ, സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ, വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – ഇദം വുച്ചതി ‘‘ഫസ്സപച്ചയാപി നാമം’’…പേ॰… തേന വുച്ചതി ‘‘ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതീ’’തി.
Tattha katamaṃ phassapaccayāpi nāmaṃ? Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho, viññāṇakkhandho – idaṃ vuccati ‘‘phassapaccayāpi nāmaṃ’’…pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
൨൭൬. തസ്മിം സമയേ അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ, സങ്ഖാരപച്ചയാപി അവിജ്ജാ; സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാപി സങ്ഖാരോ; വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമരൂപം, നാമരൂപപച്ചയാപി വിഞ്ഞാണം; നാമരൂപപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം, ഛട്ഠായതനപച്ചയാപി നാമരൂപം; ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ, ഫസ്സപച്ചയാപി ഛട്ഠായതനം; ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ, വേദനാപച്ചയാപി ഫസ്സോ; വേദനാപച്ചയാ തണ്ഹാ, തണ്ഹാപച്ചയാപി വേദനാ; തണ്ഹാപച്ചയാ ഉപാദാനം, ഉപാദാനപച്ചയാപി തണ്ഹാ; ഉപാദാനപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
276. Tasmiṃ samaye avijjāpaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayāpi avijjā; saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayāpi saṅkhāro; viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ, nāmarūpapaccayāpi viññāṇaṃ; nāmarūpapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayāpi nāmarūpaṃ; chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayāpi chaṭṭhāyatanaṃ; phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayāpi phasso; vedanāpaccayā taṇhā, taṇhāpaccayāpi vedanā; taṇhāpaccayā upādānaṃ, upādānapaccayāpi taṇhā; upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
൨൭൭. തത്ഥ കതമാ അവിജ്ജാ? യം അഞ്ഞാണം അദസ്സനം…പേ॰… അവിജ്ജാലങ്ഗീ മോഹോ അകുസമൂലം – അയം വുച്ചതി ‘‘അവിജ്ജാ’’.
277. Tattha katamā avijjā? Yaṃ aññāṇaṃ adassanaṃ…pe… avijjālaṅgī moho akusamūlaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjā’’.
തത്ഥ കതമോ അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ? യാ ചേതനാ സഞ്ചേതനാ സഞ്ചേതയിതത്തം – അയം വുച്ചതി ‘‘അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ.
Tattha katamo avijjāpaccayā saṅkhāro? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjāpaccayā saṅkhāro.
തത്ഥ കതമാ സങ്ഖാരപച്ചയാപി അവിജ്ജാ? യം അഞ്ഞാണം അദസ്സനം…പേ॰… അവിജ്ജാലങ്ഗീ മോഹോ അകുസലമൂലം – അയം വുച്ചതി ‘‘സങ്ഖാരപച്ചയാപി അവിജ്ജാ’’.
Tattha katamā saṅkhārapaccayāpi avijjā? Yaṃ aññāṇaṃ adassanaṃ…pe… avijjālaṅgī moho akusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘saṅkhārapaccayāpi avijjā’’.
തത്ഥ കതമം സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം? യം ചിത്തം മനോ മാനസം…പേ॰… തജ്ജാമനോവിഞ്ഞാണധാതു – ഇദം വുച്ചതി ‘‘സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം’’.
Tattha katamaṃ saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ’’.
തത്ഥ കതമോ വിഞ്ഞാണപച്ചയാപി സങ്ഖാരോ? യാ ചേതനാ സഞ്ചേതനാ സഞ്ചേതയിതത്തം – അയം വുച്ചതി ‘‘വിഞ്ഞാണപച്ചയാപി സങ്ഖാരോ’’.
Tattha katamo viññāṇapaccayāpi saṅkhāro? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘viññāṇapaccayāpi saṅkhāro’’.
തത്ഥ കതമം വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമരൂപം? അത്ഥി നാമം, അത്ഥി രൂപം. തത്ഥ കതമം നാമം? വേദനാക്ഖന്ധോ, സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ – ഇദം വുച്ചതി ‘‘നാമം’’. തത്ഥ കതമം രൂപം? ചക്ഖായതനസ്സ ഉപചയോ, സോതായതനസ്സ ഉപചയോ, ഘാനായതനസ്സ ഉപചയോ, ജിവ്ഹായതനസ്സ ഉപചയോ , കായായതനസ്സ ഉപചയോ, യം വാ പനഞ്ഞമ്പി അത്ഥി രൂപം ചിത്തജം ചിത്തഹേതുകം ചിത്തസമുട്ഠാനം – ഇദം വുച്ചതി ‘‘രൂപം’’. ഇതി ഇദഞ്ച നാമം, ഇദഞ്ച രൂപം. ഇദം വുച്ചതി ‘‘വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമരൂപം’’.
Tattha katamaṃ viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ? Atthi nāmaṃ, atthi rūpaṃ. Tattha katamaṃ nāmaṃ? Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – idaṃ vuccati ‘‘nāmaṃ’’. Tattha katamaṃ rūpaṃ? Cakkhāyatanassa upacayo, sotāyatanassa upacayo, ghānāyatanassa upacayo, jivhāyatanassa upacayo , kāyāyatanassa upacayo, yaṃ vā panaññampi atthi rūpaṃ cittajaṃ cittahetukaṃ cittasamuṭṭhānaṃ – idaṃ vuccati ‘‘rūpaṃ’’. Iti idañca nāmaṃ, idañca rūpaṃ. Idaṃ vuccati ‘‘viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ’’.
നാമരൂപപച്ചയാപി വിഞ്ഞാണന്തി. അത്ഥി നാമം, അത്ഥി രൂപം. തത്ഥ കതമം നാമം? വേദനാക്ഖന്ധോ , സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ – ഇദം വുച്ചതി ‘‘നാമം’’. തത്ഥ കതമം രൂപം? യം രൂപം നിസ്സായ മനോവിഞ്ഞാണധാതു വത്തതി – ഇദം വുച്ചതി ‘‘രൂപം’’. ഇതി ഇദഞ്ച നാമം, ഇദഞ്ച രൂപം. ഇദം വുച്ചതി ‘‘നാമരൂപം’’.
Nāmarūpapaccayāpi viññāṇanti. Atthi nāmaṃ, atthi rūpaṃ. Tattha katamaṃ nāmaṃ? Vedanākkhandho , saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – idaṃ vuccati ‘‘nāmaṃ’’. Tattha katamaṃ rūpaṃ? Yaṃ rūpaṃ nissāya manoviññāṇadhātu vattati – idaṃ vuccati ‘‘rūpaṃ’’. Iti idañca nāmaṃ, idañca rūpaṃ. Idaṃ vuccati ‘‘nāmarūpaṃ’’.
തത്ഥ കതമം നാമരൂപപച്ചയാപി വിഞ്ഞാണം? യം ചിത്തം മനോ മാനസം…പേ॰… തജ്ജാമനോവിഞ്ഞാണധാതു – ഇദം വുച്ചതി ‘‘നാമരൂപപച്ചയാപി വിഞ്ഞാണം’’.
Tattha katamaṃ nāmarūpapaccayāpi viññāṇaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘nāmarūpapaccayāpi viññāṇaṃ’’.
നാമരൂപപച്ചയാ ഛട്ഠായതനന്തി. അത്ഥി നാമം, അത്ഥി രൂപം. തത്ഥ കതമം നാമം? വേദനാക്ഖന്ധോ, സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ – ഇദം വുച്ചതി ‘‘നാമം’’. തത്ഥ കതമം രൂപം? യം രൂപം നിസ്സായ മനോവിഞ്ഞാണധാതു വത്തതി – ഇദം വുച്ചതി ‘‘രൂപം’’. ഇതി ഇദഞ്ച നാമം, ഇദഞ്ച രൂപം. ഇദം വുച്ചതി ‘‘നാമരൂപം’’.
Nāmarūpapaccayā chaṭṭhāyatananti. Atthi nāmaṃ, atthi rūpaṃ. Tattha katamaṃ nāmaṃ? Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – idaṃ vuccati ‘‘nāmaṃ’’. Tattha katamaṃ rūpaṃ? Yaṃ rūpaṃ nissāya manoviññāṇadhātu vattati – idaṃ vuccati ‘‘rūpaṃ’’. Iti idañca nāmaṃ, idañca rūpaṃ. Idaṃ vuccati ‘‘nāmarūpaṃ’’.
തത്ഥ കതമം നാമരൂപപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം? യം ചിത്തം മനോ മാനസം…പേ॰… തജ്ജാമനോവിഞ്ഞാണധാതു – ഇദം വുച്ചതി ‘‘നാമരൂപപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം’’.
Tattha katamaṃ nāmarūpapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘nāmarūpapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ’’.
തത്ഥ കതമം ഛട്ഠായതനപച്ചയാപി നാമരൂപം? അത്ഥി നാമം, അത്ഥി രൂപം. തത്ഥ കതമം നാമം? വേദനാക്ഖന്ധോ, സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ – ഇദം വുച്ചതി ‘‘നാമം’’. തത്ഥ കതമം രൂപം? ചക്ഖായതനസ്സ ഉപചയോ, സോതായതനസ്സ ഉപചയോ, ഘാനായതനസ്സ ഉപചയോ, ജിവ്ഹായതനസ്സ ഉപചയോ, കായായതനസ്സ ഉപചയോ, യം വാ പനഞ്ഞമ്പി അത്ഥി രൂപം ചിത്തജം ചിത്തഹേതുകം ചിത്തസമുട്ഠാനം – ഇദം വുച്ചതി ‘‘രൂപം’’. ഇതി ഇദഞ്ച നാമം, ഇദഞ്ച രൂപം. ഇദം വുച്ചതി ‘‘ഛട്ഠായതനപച്ചയാപി നാമരൂപം’’.
Tattha katamaṃ chaṭṭhāyatanapaccayāpi nāmarūpaṃ? Atthi nāmaṃ, atthi rūpaṃ. Tattha katamaṃ nāmaṃ? Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – idaṃ vuccati ‘‘nāmaṃ’’. Tattha katamaṃ rūpaṃ? Cakkhāyatanassa upacayo, sotāyatanassa upacayo, ghānāyatanassa upacayo, jivhāyatanassa upacayo, kāyāyatanassa upacayo, yaṃ vā panaññampi atthi rūpaṃ cittajaṃ cittahetukaṃ cittasamuṭṭhānaṃ – idaṃ vuccati ‘‘rūpaṃ’’. Iti idañca nāmaṃ, idañca rūpaṃ. Idaṃ vuccati ‘‘chaṭṭhāyatanapaccayāpi nāmarūpaṃ’’.
തത്ഥ കതമോ ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ? യോ ഫസ്സോ ഫുസനാ സമ്ഫുസനാ സമ്ഫുസിതത്തം – അയം വുച്ചതി ‘‘ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ’’.
Tattha katamo chaṭṭhāyatanapaccayā phasso? Yo phasso phusanā samphusanā samphusitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘chaṭṭhāyatanapaccayā phasso’’.
തത്ഥ കതമം ഫസ്സപച്ചയാപി ഛട്ഠായതനം? യം ചിത്തം മനോ മാനസം…പേ॰… തജ്ജാമനോവിഞ്ഞാണധാതു – ഇദം വുച്ചതി ‘‘ഫസ്സപച്ചയാപി ഛട്ഠായതനം’’…പേ॰… തേന വുച്ചതി ‘‘ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതീ’’തി.
Tattha katamaṃ phassapaccayāpi chaṭṭhāyatanaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘phassapaccayāpi chaṭṭhāyatanaṃ’’…pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
൨൭൮. തസ്മിം സമയേ അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ, സങ്ഖാരപച്ചയാപി അവിജ്ജാ; സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാപി സങ്ഖാരോ; വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമരൂപം, നാമരൂപപച്ചയാപി വിഞ്ഞാണം; നാമരൂപപച്ചയാ സളായതനം, ഛട്ഠായതനപച്ചയാപി നാമരൂപം; ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ, ഫസ്സപച്ചയാപി ഛട്ഠായതനം; ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ, വേദനാപച്ചയാപി ഫസ്സോ; വേദനാപച്ചയാ തണ്ഹാ, തണ്ഹാപച്ചയാപി വേദനാ; തണ്ഹാപച്ചയാ ഉപാദാനം, ഉപാദാനപച്ചയാപി തണ്ഹാ; ഉപാദാനപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
278. Tasmiṃ samaye avijjāpaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayāpi avijjā; saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayāpi saṅkhāro; viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ, nāmarūpapaccayāpi viññāṇaṃ; nāmarūpapaccayā saḷāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayāpi nāmarūpaṃ; chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayāpi chaṭṭhāyatanaṃ; phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayāpi phasso; vedanāpaccayā taṇhā, taṇhāpaccayāpi vedanā; taṇhāpaccayā upādānaṃ, upādānapaccayāpi taṇhā; upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
൨൭൯. തത്ഥ കതമാ അവിജ്ജാ? യം അഞ്ഞാണം അദസ്സനം…പേ॰… അവിജ്ജാലങ്ഗീ മോഹോ അകുസലമൂലം – അയം വുച്ചതി ‘‘അവിജ്ജാ’’.
279. Tattha katamā avijjā? Yaṃ aññāṇaṃ adassanaṃ…pe… avijjālaṅgī moho akusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjā’’.
തത്ഥ കതമോ അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ? യാ ചേതനാ സഞ്ചേതനാ സഞ്ചേതയിതത്തം – അയം വുച്ചതി ‘‘അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ’’.
Tattha katamo avijjāpaccayā saṅkhāro? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjāpaccayā saṅkhāro’’.
തത്ഥ കതമാ സങ്ഖാരപച്ചയാപി അവിജ്ജാ? യം അഞ്ഞാണം അദസ്സനം…പേ॰… അവിജ്ജാലങ്ഗീ മോഹോ അകുസലമൂലം – അയം വുച്ചതി ‘‘സങ്ഖാരപച്ചയാപി അവിജ്ജാ’’.
Tattha katamā saṅkhārapaccayāpi avijjā? Yaṃ aññāṇaṃ adassanaṃ…pe… avijjālaṅgī moho akusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘saṅkhārapaccayāpi avijjā’’.
തത്ഥ കതമം സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം? യം ചിത്തം മനോ മാനസം…പേ॰… തജ്ജാമനോവിഞ്ഞാണധാതു – ഇദം വുച്ചതി ‘‘സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം’’.
Tattha katamaṃ saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ’’.
തത്ഥ കതമോ വിഞ്ഞാണപച്ചയാപി സങ്ഖാരോ? യാ ചേതനാ സഞ്ചേതനാ സഞ്ചേതയിതത്തം – അയം വുച്ചതി ‘‘വിഞ്ഞാണപച്ചയാപി സങ്ഖാരോ’’.
Tattha katamo viññāṇapaccayāpi saṅkhāro? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘viññāṇapaccayāpi saṅkhāro’’.
തത്ഥ കതമം വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമരൂപം? അത്ഥി നാമം, അത്ഥി രൂപം. തത്ഥ കതമം നാമം? വേദനാക്ഖന്ധോ, സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ – ഇദം വുച്ചതി നാമം. തത്ഥ കതമം രൂപം? ചക്ഖായതനസ്സ ഉപചയോ, സോതായതനസ്സ ഉപചയോ, ഘാനായതനസ്സ ഉപചയോ, ജിവ്ഹായതനസ്സ ഉപചയോ, കായായതനസ്സ ഉപചയോ, യം വാ പനഞ്ഞമ്പി അത്ഥി രൂപം ചിത്തജം ചിത്തഹേതുകം ചിത്തസമുട്ഠാനം – ഇദം വുച്ചതി ‘‘രൂപം’’. ഇതി ഇദഞ്ച നാമം, ഇദഞ്ച രൂപം. ഇദം വുച്ചതി ‘‘വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമരൂപം’’.
Tattha katamaṃ viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ? Atthi nāmaṃ, atthi rūpaṃ. Tattha katamaṃ nāmaṃ? Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – idaṃ vuccati nāmaṃ. Tattha katamaṃ rūpaṃ? Cakkhāyatanassa upacayo, sotāyatanassa upacayo, ghānāyatanassa upacayo, jivhāyatanassa upacayo, kāyāyatanassa upacayo, yaṃ vā panaññampi atthi rūpaṃ cittajaṃ cittahetukaṃ cittasamuṭṭhānaṃ – idaṃ vuccati ‘‘rūpaṃ’’. Iti idañca nāmaṃ, idañca rūpaṃ. Idaṃ vuccati ‘‘viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ’’.
നാമരൂപപച്ചയാപി വിഞ്ഞാണന്തി. അത്ഥി നാമം, അത്ഥി രൂപം. തത്ഥ കതമം നാമം? വേദനാക്ഖന്ധോ, സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ – ഇദം വുച്ചതി ‘‘നാമം’’. തത്ഥ കതമം രൂപം? യം രൂപം നിസ്സായ മനോവിഞ്ഞാണധാതു വത്തതി – ഇദം വുച്ചതി ‘‘രൂപം’’. ഇതി ഇദഞ്ച നാമം, ഇദഞ്ച രൂപം. ഇദം വുച്ചതി ‘‘നാമരൂപം’’.
Nāmarūpapaccayāpi viññāṇanti. Atthi nāmaṃ, atthi rūpaṃ. Tattha katamaṃ nāmaṃ? Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – idaṃ vuccati ‘‘nāmaṃ’’. Tattha katamaṃ rūpaṃ? Yaṃ rūpaṃ nissāya manoviññāṇadhātu vattati – idaṃ vuccati ‘‘rūpaṃ’’. Iti idañca nāmaṃ, idañca rūpaṃ. Idaṃ vuccati ‘‘nāmarūpaṃ’’.
തത്ഥ കതമം നാമരൂപപച്ചയാപി വിഞ്ഞാണം? യം ചിത്തം മനോ മാനസം…പേ॰… തജ്ജാമനോവിഞ്ഞാണധാതു – ഇദം വുച്ചതി ‘‘നാമരൂപപച്ചയാപി വിഞ്ഞാണം’’.
Tattha katamaṃ nāmarūpapaccayāpi viññāṇaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘nāmarūpapaccayāpi viññāṇaṃ’’.
നാമരൂപപച്ചയാ സളായതനന്തി. അത്ഥി നാമം, അത്ഥി രൂപം. തത്ഥ കതമം നാമം? വേദനാക്ഖന്ധോ, സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ – ഇദം വുച്ചതി ‘‘നാമം’’. തത്ഥ കതമം രൂപം? ചത്താരോ ച മഹാഭൂതാ, യഞ്ച രൂപം നിസ്സായ മനോവിഞ്ഞാണധാതു വത്തതി – ഇദം വുച്ചതി ‘‘രൂപം’’. ഇതി ഇദഞ്ച നാമം, ഇദഞ്ച രൂപം. ഇദം വുച്ചതി ‘‘നാമരൂപം’’.
Nāmarūpapaccayā saḷāyatananti. Atthi nāmaṃ, atthi rūpaṃ. Tattha katamaṃ nāmaṃ? Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – idaṃ vuccati ‘‘nāmaṃ’’. Tattha katamaṃ rūpaṃ? Cattāro ca mahābhūtā, yañca rūpaṃ nissāya manoviññāṇadhātu vattati – idaṃ vuccati ‘‘rūpaṃ’’. Iti idañca nāmaṃ, idañca rūpaṃ. Idaṃ vuccati ‘‘nāmarūpaṃ’’.
തത്ഥ കതമം നാമരൂപപച്ചയാ സളായതനം? ചക്ഖായതനം, സോതായതനം, ഘാനായതനം, ജിവ്ഹായതനം, കായായതനം, മനായതനം – ഇദം വുച്ചതി ‘‘നാമരൂപപച്ചയാ സളായതനം’’.
Tattha katamaṃ nāmarūpapaccayā saḷāyatanaṃ? Cakkhāyatanaṃ, sotāyatanaṃ, ghānāyatanaṃ, jivhāyatanaṃ, kāyāyatanaṃ, manāyatanaṃ – idaṃ vuccati ‘‘nāmarūpapaccayā saḷāyatanaṃ’’.
തത്ഥ കതമം ഛട്ഠായതനപച്ചയാപി നാമരൂപം? അത്ഥി നാമം, അത്ഥി രൂപം. തത്ഥ കതമം നാമം? വേദനാക്ഖന്ധോ, സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ – ഇദം വുച്ചതി ‘‘നാമം’’. തത്ഥ കതമം രൂപം? ചക്ഖായതനസ്സ ഉപചയോ, സോതായതനസ്സ ഉപചയോ, ഘാനായതനസ്സ ഉപചയോ, ജിവ്ഹായതനസ്സ ഉപചയോ, കായായതനസ്സ ഉപചയോ, യം വാ പനഞ്ഞമ്പി അത്ഥി രൂപം ചിത്തജം ചിത്തഹേതുകം ചിത്തസമുട്ഠാനം – ഇദം വുച്ചതി ‘‘രൂപം’’. ഇതി ഇദഞ്ച നാമം, ഇദഞ്ച രൂപം. ഇദം വുച്ചതി ‘‘ഛട്ഠായതനപച്ചയാപി നാമരൂപം’’.
Tattha katamaṃ chaṭṭhāyatanapaccayāpi nāmarūpaṃ? Atthi nāmaṃ, atthi rūpaṃ. Tattha katamaṃ nāmaṃ? Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – idaṃ vuccati ‘‘nāmaṃ’’. Tattha katamaṃ rūpaṃ? Cakkhāyatanassa upacayo, sotāyatanassa upacayo, ghānāyatanassa upacayo, jivhāyatanassa upacayo, kāyāyatanassa upacayo, yaṃ vā panaññampi atthi rūpaṃ cittajaṃ cittahetukaṃ cittasamuṭṭhānaṃ – idaṃ vuccati ‘‘rūpaṃ’’. Iti idañca nāmaṃ, idañca rūpaṃ. Idaṃ vuccati ‘‘chaṭṭhāyatanapaccayāpi nāmarūpaṃ’’.
തത്ഥ കതമോ ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ? യോ ഫസ്സോ ഫുസനാ സമ്ഫുസനാ സമ്ഫുസിതത്തം – അയം വുച്ചതി ‘‘ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ’’.
Tattha katamo chaṭṭhāyatanapaccayā phasso? Yo phasso phusanā samphusanā samphusitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘chaṭṭhāyatanapaccayā phasso’’.
തത്ഥ കതമം ഫസ്സപച്ചയാപി ഛട്ഠായതനം? യം ചിത്തം മനോ മാനസം…പേ॰… തജ്ജാമനോവിഞ്ഞാണധാതു – ഇദം വുച്ചതി ‘‘ഫസ്സപച്ചയാപി ഛട്ഠായതനം’’.
Tattha katamaṃ phassapaccayāpi chaṭṭhāyatanaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘phassapaccayāpi chaṭṭhāyatanaṃ’’.
തത്ഥ കതമാ ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ? യം ചേതസികം സാതം ചേതസികം സുഖം ചേതോസമ്ഫസ്സജം സാതം സുഖം വേദയിതം ചേതോസമ്ഫസ്സജാ സാതാ സുഖാ വേദനാ – അയം വുച്ചതി ‘‘ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ’’…പേ॰… തേന വുച്ചതി ‘‘ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതീ’’തി.
Tattha katamā phassapaccayā vedanā? Yaṃ cetasikaṃ sātaṃ cetasikaṃ sukhaṃ cetosamphassajaṃ sātaṃ sukhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā sātā sukhā vedanā – ayaṃ vuccati ‘‘phassapaccayā vedanā’’…pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
അഞ്ഞമഞ്ഞചതുക്കം.
Aññamaññacatukkaṃ.
൯. അകുസലനിദ്ദേസോ
9. Akusalaniddeso
൨൮൦. കതമേ ധമ്മാ അകുസലാ? യസ്മിം സമയേ അകുസലം ചിത്തം ഉപ്പന്നം ഹോതി സോമനസ്സസഹഗതം ദിട്ഠിഗതസമ്പയുത്തം സസങ്ഖാരേന…പേ॰… സോമനസ്സസഹഗതം ദിട്ഠിഗതവിപ്പയുത്തം രൂപാരമ്മണം വാ…പേ॰… സോമനസ്സസഹഗതം ദിട്ഠിഗതവിപ്പയുത്തം സസങ്ഖാരേന രൂപാരമ്മണം വാ സദ്ദാരമ്മണം വാ ഗന്ധാരമ്മണം വാ രസാരമ്മണം വാ ഫോട്ഠബ്ബാരമ്മണം വാ ധമ്മാരമ്മണം വാ യം യം വാ പനാരബ്ഭ, തസ്മിം സമയേ അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ, സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം, നാമപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം, ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ, ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ, വേദനാപച്ചയാ തണ്ഹാ, തണ്ഹാപച്ചയാ അധിമോക്ഖോ, അധിമോക്ഖപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
280. Katame dhammā akusalā? Yasmiṃ samaye akusalaṃ cittaṃ uppannaṃ hoti somanassasahagataṃ diṭṭhigatasampayuttaṃ sasaṅkhārena…pe… somanassasahagataṃ diṭṭhigatavippayuttaṃ rūpārammaṇaṃ vā…pe… somanassasahagataṃ diṭṭhigatavippayuttaṃ sasaṅkhārena rūpārammaṇaṃ vā saddārammaṇaṃ vā gandhārammaṇaṃ vā rasārammaṇaṃ vā phoṭṭhabbārammaṇaṃ vā dhammārammaṇaṃ vā yaṃ yaṃ vā panārabbha, tasmiṃ samaye avijjāpaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā taṇhā, taṇhāpaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
൨൮൧. തത്ഥ കതമാ അവിജ്ജാ? യം അഞ്ഞാണം അദസ്സനം…പേ॰… അവിജ്ജാലങ്ഗീ മോഹോ അകുസലമൂലം – അയം വുച്ചതി ‘‘അവിജ്ജാ’’.
281. Tattha katamā avijjā? Yaṃ aññāṇaṃ adassanaṃ…pe… avijjālaṅgī moho akusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjā’’.
തത്ഥ കതമോ അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ? യാ ചേതനാ സഞ്ചേതനാ സഞ്ചേതയിതത്തം – അയം വുച്ചതി അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ…പേ॰….
Tattha katamo avijjāpaccayā saṅkhāro? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati avijjāpaccayā saṅkhāro…pe….
തത്ഥ കതമോ തണ്ഹാപച്ചയാ അധിമോക്ഖോ? യോ ചിത്തസ്സ അധിമോക്ഖോ അധിമുച്ചനാ തദധിമുത്തതാ – അയം വുച്ചതി ‘‘തണ്ഹാപച്ചയാ അധിമോക്ഖോ’’.
Tattha katamo taṇhāpaccayā adhimokkho? Yo cittassa adhimokkho adhimuccanā tadadhimuttatā – ayaṃ vuccati ‘‘taṇhāpaccayā adhimokkho’’.
തത്ഥ കതമോ അധിമോക്ഖപച്ചയാ ഭവോ? ഠപേത്വാ അധിമോക്ഖം, വേദനാക്ഖന്ധോ സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – അയം വുച്ചതി ‘‘അധിമോക്ഖപച്ചയാ ഭവോ’’…പേ॰… തേന വുച്ചതി ‘‘ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതീ’’തി.
Tattha katamo adhimokkhapaccayā bhavo? Ṭhapetvā adhimokkhaṃ, vedanākkhandho saññākkhandho saṅkhārakkhandho viññāṇakkhandho – ayaṃ vuccati ‘‘adhimokkhapaccayā bhavo’’…pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
൨൮൨. കതമേ ധമ്മാ അകുസലാ? യസ്മിം സമയേ അകുസലം ചിത്തം ഉപ്പന്നം ഹോതി ഉപേക്ഖാസഹഗതം ദിട്ഠിഗതസമ്പയുത്തം രൂപാരമ്മണം വാ സദ്ദാരമ്മണം വാ ഗന്ധാരമ്മണം വാ രസാരമ്മണം വാ ഫോട്ഠബ്ബാരമ്മണം വാ ധമ്മാരമ്മണം വാ യം യം വാ പനാരബ്ഭ, തസ്മിം സമയേ അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ, സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം, നാമപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം, ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ, ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ, വേദനാപച്ചയാ തണ്ഹാ, തണ്ഹാപച്ചയാ ഉപാദാനം, ഉപാദാനപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
282. Katame dhammā akusalā? Yasmiṃ samaye akusalaṃ cittaṃ uppannaṃ hoti upekkhāsahagataṃ diṭṭhigatasampayuttaṃ rūpārammaṇaṃ vā saddārammaṇaṃ vā gandhārammaṇaṃ vā rasārammaṇaṃ vā phoṭṭhabbārammaṇaṃ vā dhammārammaṇaṃ vā yaṃ yaṃ vā panārabbha, tasmiṃ samaye avijjāpaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā taṇhā, taṇhāpaccayā upādānaṃ, upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
൨൮൩. തത്ഥ കതമാ അവിജ്ജാ? യം അഞ്ഞാണം അദസ്സനം…പേ॰… അവിജ്ജാലങ്ഗീ മോഹോ അകുസലമൂലം – അയം വുച്ചതി അവിജ്ജാ…പേ॰….
283. Tattha katamā avijjā? Yaṃ aññāṇaṃ adassanaṃ…pe… avijjālaṅgī moho akusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati avijjā…pe….
തത്ഥ കതമാ ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ? യം ചേതസികം നേവ സാതം നാസാതം ചേതോസമ്ഫസ്സജം അദുക്ഖമസുഖം വേദയിതം ചേതോസമ്ഫസ്സജാ അദുക്ഖമസുഖാ വേദനാ – അയം വുച്ചതി ‘‘ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ’’…പേ॰… തേന വുച്ചതി ‘‘ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതീ’’തി.
Tattha katamā phassapaccayā vedanā? Yaṃ cetasikaṃ neva sātaṃ nāsātaṃ cetosamphassajaṃ adukkhamasukhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā adukkhamasukhā vedanā – ayaṃ vuccati ‘‘phassapaccayā vedanā’’…pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
൨൮൪. കതമേ ധമ്മാ അകുസലാ? യസ്മിം സമയേ അകുസലം ചിത്തം ഉപ്പന്നം ഹോതി ഉപേക്ഖാസഹഗതം ദിട്ഠിഗതസമ്പയുത്തം സസങ്ഖാരേന…പേ॰… ഉപേക്ഖാസഹഗതം ദിട്ഠിഗതവിപ്പയുത്തം രൂപാരമ്മണം വാ…പേ॰… ഉപേക്ഖാസഹഗതം ദിട്ഠിഗതവിപ്പയുത്തം സസങ്ഖാരേന രൂപാരമ്മണം വാ സദ്ദാരമ്മണം വാ ഗന്ധാരമ്മണം വാ രസാരമ്മണം വാ ഫോട്ഠബ്ബാരമ്മണം വാ ധമ്മാരമ്മണം വാ യം യം വാ പനാരബ്ഭ, തസ്മിം സമയേ അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ, സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം, നാമപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം , ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ, ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ, വേദനാപച്ചയാ തണ്ഹാ , തണ്ഹാപച്ചയാ അധിമോക്ഖോ, അധിമോക്ഖപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
284. Katame dhammā akusalā? Yasmiṃ samaye akusalaṃ cittaṃ uppannaṃ hoti upekkhāsahagataṃ diṭṭhigatasampayuttaṃ sasaṅkhārena…pe… upekkhāsahagataṃ diṭṭhigatavippayuttaṃ rūpārammaṇaṃ vā…pe… upekkhāsahagataṃ diṭṭhigatavippayuttaṃ sasaṅkhārena rūpārammaṇaṃ vā saddārammaṇaṃ vā gandhārammaṇaṃ vā rasārammaṇaṃ vā phoṭṭhabbārammaṇaṃ vā dhammārammaṇaṃ vā yaṃ yaṃ vā panārabbha, tasmiṃ samaye avijjāpaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ , chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā taṇhā , taṇhāpaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
൨൮൫. തത്ഥ കതമാ അവിജ്ജാ…പേ॰… തേന വുച്ചതി ‘‘ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതീ’’തി.
285. Tattha katamā avijjā…pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
൨൮൬. കതമേ ധമ്മാ അകുസലാ? യസ്മിം സമയേ അകുസലം ചിത്തം ഉപ്പന്നം ഹോതി ദോമനസ്സസഹഗതം പടിഘസമ്പയുത്തം രൂപാരമ്മണം വാ…പേ॰… ദോമനസ്സസഹഗതം പടിഘസമ്പയുത്തം സസങ്ഖാരേന രൂപാരമ്മണം വാ സദ്ദാരമ്മണം വാ ഗന്ധാരമ്മണം വാ രസാരമ്മണം വാ ഫോട്ഠബ്ബാരമ്മണം വാ ധമ്മാരമ്മണം വാ യം യം വാ പനാരബ്ഭ, തസ്മിം സമയേ അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ, സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം, നാമപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം, ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ, ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ, വേദനാപച്ചയാ പടിഘം, പടിഘപച്ചയാ അധിമോക്ഖോ, അധിമോക്ഖപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
286. Katame dhammā akusalā? Yasmiṃ samaye akusalaṃ cittaṃ uppannaṃ hoti domanassasahagataṃ paṭighasampayuttaṃ rūpārammaṇaṃ vā…pe… domanassasahagataṃ paṭighasampayuttaṃ sasaṅkhārena rūpārammaṇaṃ vā saddārammaṇaṃ vā gandhārammaṇaṃ vā rasārammaṇaṃ vā phoṭṭhabbārammaṇaṃ vā dhammārammaṇaṃ vā yaṃ yaṃ vā panārabbha, tasmiṃ samaye avijjāpaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā paṭighaṃ, paṭighapaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
൨൮൭. തത്ഥ കതമാ അവിജ്ജാ? യം അഞ്ഞാണം അദസ്സനം…പേ॰… അവിജ്ജാലങ്ഗീ മോഹോ അകുസലമൂലം – അയം വുച്ചതി ‘‘അവിജ്ജാ’’…പേ॰… അയം വുച്ചതി ‘‘ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ’’.
287. Tattha katamā avijjā? Yaṃ aññāṇaṃ adassanaṃ…pe… avijjālaṅgī moho akusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjā’’…pe… ayaṃ vuccati ‘‘chaṭṭhāyatanapaccayā phasso’’.
തത്ഥ കതമാ ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ? യം ചേതസികം അസാതം ചേതസികം ദുക്ഖം ചേതോസമ്ഫസ്സജം അസാതം ദുക്ഖം വേദയിതം ചേതോസമ്ഫസ്സജാ അസാതാ ദുക്ഖാ വേദനാ – അയം വുച്ചതി ‘‘ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ’’.
Tattha katamā phassapaccayā vedanā? Yaṃ cetasikaṃ asātaṃ cetasikaṃ dukkhaṃ cetosamphassajaṃ asātaṃ dukkhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā asātā dukkhā vedanā – ayaṃ vuccati ‘‘phassapaccayā vedanā’’.
തത്ഥ കതമം വേദനാപച്ചയാ പടിഘം? യോ ചിത്തസ്സ ആഘാതോ…പേ॰… ചണ്ഡിക്കം അസുരോപോ 7 അനത്തമനതാ ചിത്തസ്സ – ഇദം വുച്ചതി ‘‘വേദനാപച്ചയാ പടിഘം’’ .
Tattha katamaṃ vedanāpaccayā paṭighaṃ? Yo cittassa āghāto…pe… caṇḍikkaṃ asuropo 8 anattamanatā cittassa – idaṃ vuccati ‘‘vedanāpaccayā paṭighaṃ’’ .
തത്ഥ കതമോ പടിഘപച്ചയാ അധിമോക്ഖോ? യോ ചിത്തസ്സ അധിമോക്ഖോ അധിമുച്ചനാ തദധിമുത്തതാ – അയം വുച്ചതി ‘‘പടിഘപച്ചയാ അധിമോക്ഖോ’’.
Tattha katamo paṭighapaccayā adhimokkho? Yo cittassa adhimokkho adhimuccanā tadadhimuttatā – ayaṃ vuccati ‘‘paṭighapaccayā adhimokkho’’.
തത്ഥ കതമോ അധിമോക്ഖപച്ചയാ ഭവോ? ഠപേത്വാ അധിമോക്ഖം, വേദനാക്ഖന്ധോ സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – അയം വുച്ചതി ‘‘അധിമോക്ഖപച്ചയാ ഭവോ’’…പേ॰… തേന വുച്ചതി ‘‘ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതീ’’തി.
Tattha katamo adhimokkhapaccayā bhavo? Ṭhapetvā adhimokkhaṃ, vedanākkhandho saññākkhandho saṅkhārakkhandho viññāṇakkhandho – ayaṃ vuccati ‘‘adhimokkhapaccayā bhavo’’…pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
൨൮൮. കതമേ ധമ്മാ അകുസലാ? യസ്മിം സമയേ അകുസലം ചിത്തം ഉപ്പന്നം ഹോതി ഉപേക്ഖാസഹഗതം വിചികിച്ഛാസമ്പയുത്തം രൂപാരമ്മണം വാ സദ്ദാരമ്മണം വാ ഗന്ധാരമ്മണം വാ രസാരമ്മണം വാ ഫോട്ഠബ്ബാരമ്മണം വാ ധമ്മാരമ്മണം വാ യം യം വാ പനാരബ്ഭ , തസ്മിം സമയേ അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ, സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം, നാമപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം, ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ, ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ, വേദനാപച്ചയാ വിചികിച്ഛാ, വിചികിച്ഛാപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
288. Katame dhammā akusalā? Yasmiṃ samaye akusalaṃ cittaṃ uppannaṃ hoti upekkhāsahagataṃ vicikicchāsampayuttaṃ rūpārammaṇaṃ vā saddārammaṇaṃ vā gandhārammaṇaṃ vā rasārammaṇaṃ vā phoṭṭhabbārammaṇaṃ vā dhammārammaṇaṃ vā yaṃ yaṃ vā panārabbha , tasmiṃ samaye avijjāpaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā vicikicchā, vicikicchāpaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
൨൮൯. തത്ഥ കതമാ അവിജ്ജാ? യം അഞ്ഞാണം അദസ്സനം…പേ॰… അവിജ്ജാലങ്ഗീ മോഹോ അകുസലമൂലം – അയം വുച്ചതി ‘‘അവിജ്ജാ’’…പേ॰… അയം വുച്ചതി ‘‘ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ’’.
289. Tattha katamā avijjā? Yaṃ aññāṇaṃ adassanaṃ…pe… avijjālaṅgī moho akusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjā’’…pe… ayaṃ vuccati ‘‘chaṭṭhāyatanapaccayā phasso’’.
തത്ഥ കതമാ ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ? യം ചേതസികം നേവ സാതം നാസാതം ചേതോസമ്ഫസ്സജം അദുക്ഖമസുഖം വേദയിതം, ചേതോസമ്ഫസ്സജാ അദുക്ഖമസുഖാ വേദനാ – അയം വുച്ചതി ‘‘ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ’’.
Tattha katamā phassapaccayā vedanā? Yaṃ cetasikaṃ neva sātaṃ nāsātaṃ cetosamphassajaṃ adukkhamasukhaṃ vedayitaṃ, cetosamphassajā adukkhamasukhā vedanā – ayaṃ vuccati ‘‘phassapaccayā vedanā’’.
തത്ഥ കതമോ വിചികിച്ഛാപച്ചയാ ഭവോ? ഠപേത്വാ വിചികിച്ഛം, വേദനാക്ഖന്ധോ സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – അയം വുച്ചതി ‘‘വിചികിച്ഛാപച്ചയാ ഭവോ’’…പേ॰… തേന വുച്ചതി ‘‘ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതീ’’തി.
Tattha katamo vicikicchāpaccayā bhavo? Ṭhapetvā vicikicchaṃ, vedanākkhandho saññākkhandho saṅkhārakkhandho viññāṇakkhandho – ayaṃ vuccati ‘‘vicikicchāpaccayā bhavo’’…pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
൨൯൦. കതമേ ധമ്മാ അകുസലാ? യസ്മിം സമയേ അകുസലം ചിത്തം ഉപ്പന്നം ഹോതി ഉപേക്ഖാസഹഗതം ഉദ്ധച്ചസമ്പയുത്തം രൂപാരമ്മണം വാ സദ്ദാരമ്മണം വാ ഗന്ധാരമ്മണം വാ രസാരമ്മണം വാ ഫോട്ഠബ്ബാരമ്മണം വാ ധമ്മാരമ്മണം വാ യം യം വാ പനാരബ്ഭ, തസ്മിം സമയേ അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ, സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം, നാമപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം, ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ, ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ, വേദനാപച്ചയാ ഉദ്ധച്ചം, ഉദ്ധച്ചപച്ചയാ അധിമോക്ഖോ, അധിമോക്ഖപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
290. Katame dhammā akusalā? Yasmiṃ samaye akusalaṃ cittaṃ uppannaṃ hoti upekkhāsahagataṃ uddhaccasampayuttaṃ rūpārammaṇaṃ vā saddārammaṇaṃ vā gandhārammaṇaṃ vā rasārammaṇaṃ vā phoṭṭhabbārammaṇaṃ vā dhammārammaṇaṃ vā yaṃ yaṃ vā panārabbha, tasmiṃ samaye avijjāpaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā uddhaccaṃ, uddhaccapaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
൨൯൧. തത്ഥ കതമാ അവിജ്ജാ? യം അഞ്ഞാണം അദസ്സനം…പേ॰… അവിജ്ജാലങ്ഗീ മോഹോ അകുസലമൂലം – അയം വുച്ചതി ‘‘അവിജ്ജാ’’…പേ॰… അയം വുച്ചതി ‘‘ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ’’.
291. Tattha katamā avijjā? Yaṃ aññāṇaṃ adassanaṃ…pe… avijjālaṅgī moho akusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjā’’…pe… ayaṃ vuccati ‘‘chaṭṭhāyatanapaccayā phasso’’.
തത്ഥ കതമാ ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ? യം ചേതസികം നേവ സാതം നാസാതം ചേതോസമ്ഫസ്സജം അദുക്ഖമസുഖം വേദയിതം ചേതോസമ്ഫസ്സജാ അദുക്ഖമസുഖാ വേദനാ – അയം വുച്ചതി ‘‘ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ’’.
Tattha katamā phassapaccayā vedanā? Yaṃ cetasikaṃ neva sātaṃ nāsātaṃ cetosamphassajaṃ adukkhamasukhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā adukkhamasukhā vedanā – ayaṃ vuccati ‘‘phassapaccayā vedanā’’.
തത്ഥ കതമം വേദനാപച്ചയാ ഉദ്ധച്ചം? യം ചിത്തസ്സ ഉദ്ധച്ചം അവൂപസമോ ചേതസോ വിക്ഖേപോ ഭന്തത്തം ചിത്തസ്സ – ഇദം വുച്ചതി ‘‘വേദനാപച്ചയാ ഉദ്ധച്ചം’’.
Tattha katamaṃ vedanāpaccayā uddhaccaṃ? Yaṃ cittassa uddhaccaṃ avūpasamo cetaso vikkhepo bhantattaṃ cittassa – idaṃ vuccati ‘‘vedanāpaccayā uddhaccaṃ’’.
തത്ഥ കതമോ ഉദ്ധച്ചപച്ചയാ അധിമോക്ഖോ? യോ ചിത്തസ്സ അധിമോക്ഖോ അധിമുച്ചനാ തദധിമുത്തതാ – അയം വുച്ചതി ‘‘ഉദ്ധച്ചപച്ചയാ അധിമോക്ഖോ’’.
Tattha katamo uddhaccapaccayā adhimokkho? Yo cittassa adhimokkho adhimuccanā tadadhimuttatā – ayaṃ vuccati ‘‘uddhaccapaccayā adhimokkho’’.
തത്ഥ കതമോ അധിമോക്ഖപച്ചയാ ഭവോ? ഠപേത്വാ അധിമോക്ഖം, വേദനാക്ഖന്ധോ സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – അയം വുച്ചതി ‘‘അധിമോക്ഖപച്ചയാ ഭവോ’’…പേ॰… തേന വുച്ചതി ‘‘ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതീ’’തി.
Tattha katamo adhimokkhapaccayā bhavo? Ṭhapetvā adhimokkhaṃ, vedanākkhandho saññākkhandho saṅkhārakkhandho viññāṇakkhandho – ayaṃ vuccati ‘‘adhimokkhapaccayā bhavo’’…pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
അകുസലനിദ്ദേസോ.
Akusalaniddeso.
൧൦. കുസലനിദ്ദേസോ
10. Kusalaniddeso
൨൯൨. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ കാമാവചരം കുസലം ചിത്തം ഉപ്പന്നം ഹോതി സോമനസ്സസഹഗതം ഞാണസമ്പയുത്തം രൂപാരമ്മണം വാ സദ്ദാരമ്മണം വാ ഗന്ധാരമ്മണം വാ രസാരമ്മണം വാ ഫോട്ഠബ്ബാരമ്മണം വാ ധമ്മാരമ്മണം വാ യം യം വാ പനാരബ്ഭ, തസ്മിം സമയേ കുസലമൂലപച്ചയാ സങ്ഖാരോ, സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം, നാമപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം, ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ, ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ, വേദനാപച്ചയാ പസാദോ, പസാദപച്ചയാ അധിമോക്ഖോ, അധിമോക്ഖപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
292. Katame dhammā kusalā? Yasmiṃ samaye kāmāvacaraṃ kusalaṃ cittaṃ uppannaṃ hoti somanassasahagataṃ ñāṇasampayuttaṃ rūpārammaṇaṃ vā saddārammaṇaṃ vā gandhārammaṇaṃ vā rasārammaṇaṃ vā phoṭṭhabbārammaṇaṃ vā dhammārammaṇaṃ vā yaṃ yaṃ vā panārabbha, tasmiṃ samaye kusalamūlapaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā pasādo, pasādapaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
൨൯൩. തത്ഥ കതമേ കുസലമൂലാ? അലോഭോ, അദോസോ, അമോഹോ.
293. Tattha katame kusalamūlā? Alobho, adoso, amoho.
തത്ഥ കതമോ അലോഭോ? യോ അലോഭോ അലുബ്ഭനാ അലുബ്ഭിതത്തം അസാരാഗോ അസാരജ്ജനാ അസാരജ്ജിതത്തം അനഭിജ്ഝാ അലോഭോ കുസലമൂലം – അയം വുച്ചതി ‘‘അലോഭോ’’.
Tattha katamo alobho? Yo alobho alubbhanā alubbhitattaṃ asārāgo asārajjanā asārajjitattaṃ anabhijjhā alobho kusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘alobho’’.
തത്ഥ കതമോ അദോസോ? യോ അദോസോ അദുസ്സനാ അദുസ്സിതത്തം അബ്യാപാദോ അബ്യാപജ്ജോ അദോസോ കുസലമൂലം – അയം വുച്ചതി ‘‘അദോസോ’’.
Tattha katamo adoso? Yo adoso adussanā adussitattaṃ abyāpādo abyāpajjo adoso kusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘adoso’’.
തത്ഥ കതമോ അമോഹോ? യാ പഞ്ഞാ പജാനനാ…പേ॰… അമോഹോ ധമ്മവിചയോ സമ്മാദിട്ഠി – അയം വുച്ചതി ‘‘അമോഹോ’’. ഇമേ വുച്ചന്തി ‘‘കുസലമൂലാ’’.
Tattha katamo amoho? Yā paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – ayaṃ vuccati ‘‘amoho’’. Ime vuccanti ‘‘kusalamūlā’’.
തത്ഥ കതമോ കുസലമൂലപച്ചയാ സങ്ഖാരോ? യാ ചേതനാ സഞ്ചേതനാ സഞ്ചേതയിതത്തം – അയം വുച്ചതി ‘‘കുസലമൂലപച്ചയാ സങ്ഖാരോ’’.
Tattha katamo kusalamūlapaccayā saṅkhāro? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘kusalamūlapaccayā saṅkhāro’’.
തത്ഥ കതമം സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം…പേ॰… വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം…പേ॰… നാമപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം…പേ॰… ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ…പേ॰… ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ…പേ॰… അയം വുച്ചതി ‘‘ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ’’.
Tattha katamaṃ saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ…pe… viññāṇapaccayā nāmaṃ…pe… nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ…pe… chaṭṭhāyatanapaccayā phasso…pe… phassapaccayā vedanā…pe… ayaṃ vuccati ‘‘phassapaccayā vedanā’’.
തത്ഥ കതമോ വേദനാപച്ചയാ പസാദോ? യാ സദ്ധാ സദ്ദഹനാ ഓകപ്പനാ അഭിപ്പസാദോ – അയം വുച്ചതി ‘‘വേദനാപച്ചയാ പസാദോ’’.
Tattha katamo vedanāpaccayā pasādo? Yā saddhā saddahanā okappanā abhippasādo – ayaṃ vuccati ‘‘vedanāpaccayā pasādo’’.
തത്ഥ കതമോ പസാദപച്ചയാ അധിമോക്ഖോ? യോ ചിത്തസ്സ അധിമോക്ഖോ അധിമുച്ചനാ തദധിമുത്തതാ – അയം വുച്ചതി ‘‘പസാദപച്ചയാ അധിമോക്ഖോ’’.
Tattha katamo pasādapaccayā adhimokkho? Yo cittassa adhimokkho adhimuccanā tadadhimuttatā – ayaṃ vuccati ‘‘pasādapaccayā adhimokkho’’.
തത്ഥ കതമോ അധിമോക്ഖപച്ചയാ ഭവോ? ഠപേത്വാ അധിമോക്ഖം, വേദനാക്ഖന്ധോ സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – അയം വുച്ചതി ‘‘അധിമോക്ഖപച്ചയാ ഭവോ’’…പേ॰… തേന വുച്ചതി ‘‘ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതീ’’തി.
Tattha katamo adhimokkhapaccayā bhavo? Ṭhapetvā adhimokkhaṃ, vedanākkhandho saññākkhandho saṅkhārakkhandho viññāṇakkhandho – ayaṃ vuccati ‘‘adhimokkhapaccayā bhavo’’…pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
൨൯൪. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ കാമാവചരം കുസലം ചിത്തം ഉപ്പന്നം ഹോതി സോമനസ്സസഹഗതം ഞാണസമ്പയുത്തം സസങ്ഖാരേന രൂപാരമ്മണം വാ…പേ॰… സോമനസ്സസഹഗതം ഞാണവിപ്പയുത്തം രൂപാരമ്മണം വാ…പേ॰… സോമനസ്സസഹഗതം ഞാണവിപ്പയുത്തം സസങ്ഖാരേന രൂപാരമ്മണം വാ സദ്ദാരമ്മണം വാ ഗന്ധാരമ്മണം വാ രസാരമ്മണം വാ ഫോട്ഠബ്ബാരമ്മണം വാ ധമ്മാരമ്മണം വാ യം യം വാ പനാരബ്ഭ, തസ്മിം സമയേ കുസലമൂലപച്ചയാ സങ്ഖാരോ, സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം , വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം, നാമപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം, ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ, ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ, വേദനാപച്ചയാ പസാദോ, പസാദപച്ചയാ അധിമോക്ഖോ, അധിമോക്ഖപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
294. Katame dhammā kusalā? Yasmiṃ samaye kāmāvacaraṃ kusalaṃ cittaṃ uppannaṃ hoti somanassasahagataṃ ñāṇasampayuttaṃ sasaṅkhārena rūpārammaṇaṃ vā…pe… somanassasahagataṃ ñāṇavippayuttaṃ rūpārammaṇaṃ vā…pe… somanassasahagataṃ ñāṇavippayuttaṃ sasaṅkhārena rūpārammaṇaṃ vā saddārammaṇaṃ vā gandhārammaṇaṃ vā rasārammaṇaṃ vā phoṭṭhabbārammaṇaṃ vā dhammārammaṇaṃ vā yaṃ yaṃ vā panārabbha, tasmiṃ samaye kusalamūlapaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ , viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā pasādo, pasādapaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
൨൯൫. തത്ഥ കതമേ കുസലമൂലാ? അലോഭോ, അദോസോ.
295. Tattha katame kusalamūlā? Alobho, adoso.
തത്ഥ കതമോ അലോഭോ? യോ അലോഭോ അലുബ്ഭനാ അലുബ്ഭിതത്തം അസാരാഗോ അസാരജ്ജനാ അസാരജ്ജിതത്തം അനഭിജ്ഝാ അലോഭോ കുസലമൂലം – അയം വുച്ചതി ‘‘അലോഭോ’’.
Tattha katamo alobho? Yo alobho alubbhanā alubbhitattaṃ asārāgo asārajjanā asārajjitattaṃ anabhijjhā alobho kusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘alobho’’.
തത്ഥ കതമോ അദോസോ? യോ അദോസോ അദുസ്സനാ അദുസ്സിതത്തം അബ്യാപാദോ അബ്യാപജ്ജോ അദോസോ കുസലമൂലം – അയം വുച്ചതി ‘‘അദോസോ’’. ഇമേ വുച്ചന്തി ‘‘കുസലമൂലാ’’.
Tattha katamo adoso? Yo adoso adussanā adussitattaṃ abyāpādo abyāpajjo adoso kusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘adoso’’. Ime vuccanti ‘‘kusalamūlā’’.
തത്ഥ കതമോ കുസലമൂലപച്ചയാ സങ്ഖാരോ? യാ ചേതനാ സഞ്ചേതനാ സഞ്ചേതയിതത്തം – അയം വുച്ചതി ‘‘കുസലമൂലപച്ചയാ സങ്ഖാരോ’’…പേ॰… അയം വുച്ചതി ‘‘ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ’’.
Tattha katamo kusalamūlapaccayā saṅkhāro? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘kusalamūlapaccayā saṅkhāro’’…pe… ayaṃ vuccati ‘‘chaṭṭhāyatanapaccayā phasso’’.
തത്ഥ കതമാ ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ? യം ചേതസികം സാതം ചേതസികം സുഖം ചേതോസമ്ഫസ്സജം സാതം സുഖം വേദയിതം ചേതോസമ്ഫസ്സജാ സാതാ സുഖാ വേദനാ – അയം വുച്ചതി ‘‘ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ’’…പേ॰… തേന വുച്ചതി ‘‘ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതീ’’തി.
Tattha katamā phassapaccayā vedanā? Yaṃ cetasikaṃ sātaṃ cetasikaṃ sukhaṃ cetosamphassajaṃ sātaṃ sukhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā sātā sukhā vedanā – ayaṃ vuccati ‘‘phassapaccayā vedanā’’…pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
൨൯൬. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ കാമാവചരം കുസലം ചിത്തം ഉപ്പന്നം ഹോതി ഉപേക്ഖാസഹഗതം ഞാണസമ്പയുത്തം രൂപാരമ്മണം വാ…പേ॰… ഉപേക്ഖാസഹഗതം ഞാണസമ്പയുത്തം സസങ്ഖാരേന രൂപാരമ്മണം വാ സദ്ദാരമ്മണം വാ ഗന്ധാരമ്മണം വാ രസാരമ്മണം വാ ഫോട്ഠബ്ബാരമ്മണം വാ ധമ്മാരമ്മണം വാ യം യം വാ പനാരബ്ഭ, തസ്മിം സമയേ കുസലമൂലപച്ചയാ സങ്ഖാരോ, സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം, നാമപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം, ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ, ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ, വേദനാപച്ചയാ പസാദോ, പസാദപച്ചയാ അധിമോക്ഖോ, അധിമോക്ഖപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
296. Katame dhammā kusalā? Yasmiṃ samaye kāmāvacaraṃ kusalaṃ cittaṃ uppannaṃ hoti upekkhāsahagataṃ ñāṇasampayuttaṃ rūpārammaṇaṃ vā…pe… upekkhāsahagataṃ ñāṇasampayuttaṃ sasaṅkhārena rūpārammaṇaṃ vā saddārammaṇaṃ vā gandhārammaṇaṃ vā rasārammaṇaṃ vā phoṭṭhabbārammaṇaṃ vā dhammārammaṇaṃ vā yaṃ yaṃ vā panārabbha, tasmiṃ samaye kusalamūlapaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā pasādo, pasādapaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
൨൯൭. തത്ഥ കതമേ കുസലമൂലാ? അലോഭോ, അദോസോ, അമോഹോ – ഇമേ വുച്ചന്തി ‘‘കുസലമൂലാ’’.
297. Tattha katame kusalamūlā? Alobho, adoso, amoho – ime vuccanti ‘‘kusalamūlā’’.
തത്ഥ കതമോ കുസലമൂലപച്ചയാ സങ്ഖാരോ? യാ ചേതനാ സഞ്ചേതനാ സഞ്ചേതയിതത്തം – അയം വുച്ചതി ‘‘കുസലമൂലപച്ചയാ സങ്ഖാരോ’’…പേ॰… അയം വുച്ചതി – ‘‘ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ’’.
Tattha katamo kusalamūlapaccayā saṅkhāro? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘kusalamūlapaccayā saṅkhāro’’…pe… ayaṃ vuccati – ‘‘chaṭṭhāyatanapaccayā phasso’’.
തത്ഥ കതമാ ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ? യം ചേതസികം നേവ സാതം നാസാതം ചേതോസമ്ഫസ്സജം അദുക്ഖമസുഖം വേദയിതം ചേതോസമ്ഫസ്സജാ അദുക്ഖമസുഖാ വേദനാ – അയം വുച്ചതി ‘‘ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ’’…പേ॰… തേന വുച്ചതി ‘‘ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതീ’’തി.
Tattha katamā phassapaccayā vedanā? Yaṃ cetasikaṃ neva sātaṃ nāsātaṃ cetosamphassajaṃ adukkhamasukhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā adukkhamasukhā vedanā – ayaṃ vuccati ‘‘phassapaccayā vedanā’’…pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ കാമാവചരം കുസലം ചിത്തം ഉപ്പന്നം ഹോതി ഉപേക്ഖാസഹഗതം ഞാണവിപ്പയുത്തം രൂപാരമ്മണം വാ…പേ॰… ഉപേക്ഖാസഹഗതം ഞാണവിപ്പയുത്തം സസങ്ഖാരേന രൂപാരമ്മണം വാ സദ്ദാരമ്മണം വാ ഗന്ധാരമ്മണം വാ രസാരമ്മണം വാ ഫോട്ഠബ്ബാരമ്മണം വാ ധമ്മാരമ്മണം വാ യം യം വാ പനാരബ്ഭ, തസ്മിം സമയേ കുസലമൂലപച്ചയാ സങ്ഖാരോ, സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം, നാമപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം, ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ, ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ, വേദനാപച്ചയാ പസാദോ, പസാദപച്ചയാ അധിമോക്ഖോ, അധിമോക്ഖപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
Katame dhammā kusalā? Yasmiṃ samaye kāmāvacaraṃ kusalaṃ cittaṃ uppannaṃ hoti upekkhāsahagataṃ ñāṇavippayuttaṃ rūpārammaṇaṃ vā…pe… upekkhāsahagataṃ ñāṇavippayuttaṃ sasaṅkhārena rūpārammaṇaṃ vā saddārammaṇaṃ vā gandhārammaṇaṃ vā rasārammaṇaṃ vā phoṭṭhabbārammaṇaṃ vā dhammārammaṇaṃ vā yaṃ yaṃ vā panārabbha, tasmiṃ samaye kusalamūlapaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā pasādo, pasādapaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
൨൯൯. തത്ഥ കതമേ കുസലമൂലാ? അലോഭോ, അദോസോ – ഇമേ വുച്ചന്തി ‘‘കുസലമൂലാ’’.
299. Tattha katame kusalamūlā? Alobho, adoso – ime vuccanti ‘‘kusalamūlā’’.
തത്ഥ കതമോ കുസലമൂലപച്ചയാ സങ്ഖാരോ? യാ ചേതനാ സഞ്ചേതനാ സഞ്ചേതയിതത്തം – അയം വുച്ചതി ‘‘കുസലമൂലപച്ചയാ സങ്ഖാരോ’’…പേ॰… തേന വുച്ചതി ‘‘ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതീ’’തി.
Tattha katamo kusalamūlapaccayā saṅkhāro? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘kusalamūlapaccayā saṅkhāro’’…pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
൩൦൦. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ॰… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി പഥവീകസിണം 13, തസ്മിം സമയേ കുസലമൂലപച്ചയാ സങ്ഖാരോ, സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം , വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം, നാമപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം, ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ, ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ, വേദനാപച്ചയാ പസാദോ, പസാദപച്ചയാ അധിമോക്ഖോ, അധിമോക്ഖപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
300. Katame dhammā kusalā? Yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati pathavīkasiṇaṃ 14, tasmiṃ samaye kusalamūlapaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ , viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā pasādo, pasādapaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
൩൦൧. തത്ഥ കതമേ കുസലമൂലാ? അലോഭോ, അദോസോ, അമോഹോ – ഇമേ വുച്ചന്തി ‘‘കുസലമൂലാ’’.
301. Tattha katame kusalamūlā? Alobho, adoso, amoho – ime vuccanti ‘‘kusalamūlā’’.
തത്ഥ കതമോ കുസലമൂലപച്ചയാ സങ്ഖാരോ? യാ ചേതനാ സഞ്ചേതനാ സഞ്ചേതയിതത്തം – അയം വുച്ചതി ‘‘കുസലമൂലപച്ചയാ സങ്ഖാരോ’’…പേ॰… തേന വുച്ചതി ‘‘ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതീ’’തി.
Tattha katamo kusalamūlapaccayā saṅkhāro? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘kusalamūlapaccayā saṅkhāro’’…pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
൩൦൨. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ അരൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി സബ്ബസോ ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനം സമതിക്കമ്മ നേവസഞ്ഞാനാസഞ്ഞായതനസഞ്ഞാസഹഗതം സുഖസ്സ ച പഹാനാ…പേ॰… ചതുത്ഥം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി, തസ്മിം സമയേ കുസലമൂലപച്ചയാ സങ്ഖാരോ, സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം, നാമപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം, ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ, ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ, വേദനാപച്ചയാ പസാദോ, പസാദപച്ചയാ അധിമോക്ഖോ, അധിമോക്ഖപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
302. Katame dhammā kusalā? Yasmiṃ samaye arūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti sabbaso ākiñcaññāyatanaṃ samatikkamma nevasaññānāsaññāyatanasaññāsahagataṃ sukhassa ca pahānā…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati, tasmiṃ samaye kusalamūlapaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā pasādo, pasādapaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
൩൦൩. തത്ഥ കതമേ കുസലമൂലാ? അലോഭോ, അദോസോ, അമോഹോ – ഇമേ വുച്ചന്തി ‘‘കുസലമൂലാ’’.
303. Tattha katame kusalamūlā? Alobho, adoso, amoho – ime vuccanti ‘‘kusalamūlā’’.
തത്ഥ കതമോ കുസലമൂലപച്ചയാ സങ്ഖാരോ? യാ ചേതനാ സഞ്ചേതനാ സഞ്ചേതയിതത്തം – അയം വുച്ചതി ‘‘കുസലമൂലപച്ചയാ സങ്ഖാരോ’’…പേ॰… അയം വുച്ചതി ‘‘ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ’’.
Tattha katamo kusalamūlapaccayā saṅkhāro? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘kusalamūlapaccayā saṅkhāro’’…pe… ayaṃ vuccati ‘‘chaṭṭhāyatanapaccayā phasso’’.
തത്ഥ കതമാ ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ? യം ചേതസികം സാതം ചേതസികം സുഖം ചേതോസമ്ഫസ്സജം സാതം സുഖം വേദയിതം ചേതോസമ്ഫസ്സജാ സാതാ സുഖാ വേദനാ – അയം വുച്ചതി ‘‘ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ’’…പേ॰… തേന വുച്ചതി ‘‘ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതീ’’തി.
Tattha katamā phassapaccayā vedanā? Yaṃ cetasikaṃ sātaṃ cetasikaṃ sukhaṃ cetosamphassajaṃ sātaṃ sukhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā sātā sukhā vedanā – ayaṃ vuccati ‘‘phassapaccayā vedanā’’…pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
൩൦൪. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം ഝാനം ഭാവേതി നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം ദിട്ഠിഗതാനം പഹാനായ പഠമായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ॰… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം, തസ്മിം സമയേ കുസലമൂലപച്ചയാ സങ്ഖാരോ, സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം, നാമപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം, ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ, ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ, വേദനാപച്ചയാ പസാദോ, പസാദപച്ചയാ അധിമോക്ഖോ, അധിമോക്ഖപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതേസം ധമ്മാനം സമുദയോ ഹോതി.
304. Katame dhammā kusalā? Yasmiṃ samaye lokuttaraṃ jhānaṃ bhāveti niyyānikaṃ apacayagāmiṃ diṭṭhigatānaṃ pahānāya paṭhamāya bhūmiyā pattiyā vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati dukkhapaṭipadaṃ dandhābhiññaṃ, tasmiṃ samaye kusalamūlapaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā pasādo, pasādapaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametesaṃ dhammānaṃ samudayo hoti.
൩൦൫. തത്ഥ കതമേ കുസലമൂലാ? അലോഭോ, അദോസോ, അമോഹോ.
305. Tattha katame kusalamūlā? Alobho, adoso, amoho.
തത്ഥ കതമോ അലോഭോ…പേ॰… അദോസോ…പേ॰… അമോഹോ? യാ പഞ്ഞാ പജാനനാ…പേ॰… അമോഹോ ധമ്മവിചയോ സമ്മാദിട്ഠി ധമ്മവിചയസമ്ബോജ്ഝങ്ഗോ മഗ്ഗങ്ഗം മഗ്ഗപരിയാപന്നം – അയം വുച്ചതി ‘‘അമോഹോ’’. ഇമേ വുച്ചന്തി ‘‘കുസലമൂലാ’’.
Tattha katamo alobho…pe… adoso…pe… amoho? Yā paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi dhammavicayasambojjhaṅgo maggaṅgaṃ maggapariyāpannaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘amoho’’. Ime vuccanti ‘‘kusalamūlā’’.
തത്ഥ കതമോ കുസലമൂലപച്ചയാ സങ്ഖാരോ? യാ ചേതനാ സഞ്ചേതനാ സഞ്ചേതയിതത്തം – അയം വുച്ചതി ‘‘കുസലമൂലപച്ചയാ സങ്ഖാരോ’’…പേ॰… അയം വുച്ചതി ‘‘ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ’’.
Tattha katamo kusalamūlapaccayā saṅkhāro? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘kusalamūlapaccayā saṅkhāro’’…pe… ayaṃ vuccati ‘‘chaṭṭhāyatanapaccayā phasso’’.
തത്ഥ കതമാ ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ? യം ചേതസികം സാതം ചേതസികം സുഖം ചേതോസമ്ഫസ്സജം സാതം സുഖം വേദയിതം ചേതോസമ്ഫസ്സജാ സാതാ സുഖാ വേദനാ – അയം വുച്ചതി ‘‘ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ’’.
Tattha katamā phassapaccayā vedanā? Yaṃ cetasikaṃ sātaṃ cetasikaṃ sukhaṃ cetosamphassajaṃ sātaṃ sukhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā sātā sukhā vedanā – ayaṃ vuccati ‘‘phassapaccayā vedanā’’.
തത്ഥ കതമോ വേദനാപച്ചയാ പസാദോ? യാ സദ്ധാ സദ്ദഹനാ ഓകപ്പനാ അഭിപ്പസാദോ – അയം വുച്ചതി ‘‘വേദനാപച്ചയാ പസാദോ’’.
Tattha katamo vedanāpaccayā pasādo? Yā saddhā saddahanā okappanā abhippasādo – ayaṃ vuccati ‘‘vedanāpaccayā pasādo’’.
തത്ഥ കതമോ പസാദപച്ചയാ അധിമോക്ഖോ? യോ ചിത്തസ്സ അധിമോക്ഖോ അധിമുച്ചനാ തദധിമുത്തതാ – അയം വുച്ചതി ‘‘പസാദപച്ചയാ അധിമോക്ഖോ’’.
Tattha katamo pasādapaccayā adhimokkho? Yo cittassa adhimokkho adhimuccanā tadadhimuttatā – ayaṃ vuccati ‘‘pasādapaccayā adhimokkho’’.
തത്ഥ കതമോ അധിമോക്ഖപച്ചയാ ഭവോ? ഠപേത്വാ അധിമോക്ഖം, വേദനാക്ഖന്ധോ സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – അയം വുച്ചതി ‘‘അധിമോക്ഖപച്ചയാ ഭവോ’’…പേ॰… അയം വുച്ചതി ‘‘ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം’’.
Tattha katamo adhimokkhapaccayā bhavo? Ṭhapetvā adhimokkhaṃ, vedanākkhandho saññākkhandho saṅkhārakkhandho viññāṇakkhandho – ayaṃ vuccati ‘‘adhimokkhapaccayā bhavo’’…pe… ayaṃ vuccati ‘‘jātipaccayā jarāmaraṇaṃ’’.
ഏവമേതേസം ധമ്മാനം സമുദയോ ഹോതീതി. ഏവമേതേസം ധമ്മാനം സങ്ഗതി ഹോതി, സമാഗമോ ഹോതി, സമോധാനം ഹോതി, പാതുഭാവോ ഹോതി. തേന വുച്ചതി ‘‘ഏവമേതേസം ധമ്മാനം സമുദയോ ഹോതീ’’തി.
Evametesaṃ dhammānaṃ samudayo hotīti. Evametesaṃ dhammānaṃ saṅgati hoti, samāgamo hoti, samodhānaṃ hoti, pātubhāvo hoti. Tena vuccati ‘‘evametesaṃ dhammānaṃ samudayo hotī’’ti.
കുസലനിദ്ദേസോ.
Kusalaniddeso.
൧൧. അബ്യാകതനിദ്ദേസോ
11. Abyākataniddeso
൩൦൬. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ കാമാവചരസ്സ കുസലസ്സ കമ്മസ്സ കതത്താ ഉപചിതത്താ വിപാകം ചക്ഖുവിഞ്ഞാണം ഉപ്പന്നം ഹോതി ഉപേക്ഖാസഹഗതം രൂപാരമ്മണം, തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം, നാമപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം, ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ, ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ, വേദനാപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
306. Katame dhammā abyākatā? Yasmiṃ samaye kāmāvacarassa kusalassa kammassa katattā upacitattā vipākaṃ cakkhuviññāṇaṃ uppannaṃ hoti upekkhāsahagataṃ rūpārammaṇaṃ, tasmiṃ samaye saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
൩൦൭. തത്ഥ കതമോ സങ്ഖാരോ? യാ ചേതനാ സഞ്ചേതനാ സഞ്ചേതയിതത്തം – അയം വുച്ചതി ‘‘സങ്ഖാരോ’’.
307. Tattha katamo saṅkhāro? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘saṅkhāro’’.
തത്ഥ കതമം സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം? യം ചിത്തം മനോ മാനസം…പേ॰… തജ്ജാചക്ഖുവിഞ്ഞാണധാതു – ഇദം വുച്ചതി ‘‘സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം’’.
Tattha katamaṃ saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjācakkhuviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ’’.
തത്ഥ കതമം വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം? വേദനാക്ഖന്ധോ , സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ – ഇദം വുച്ചതി ‘‘വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം’’.
Tattha katamaṃ viññāṇapaccayā nāmaṃ? Vedanākkhandho , saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – idaṃ vuccati ‘‘viññāṇapaccayā nāmaṃ’’.
തത്ഥ കതമം നാമപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം? യം ചിത്തം മനോ മാനസം…പേ॰… തജ്ജാചക്ഖുവിഞ്ഞാണധാതു – ഇദം വുച്ചതി ‘‘നാമപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം’’.
Tattha katamaṃ nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjācakkhuviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ’’.
തത്ഥ കതമോ ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ? യോ ഫസ്സോ ഫുസനാ സമ്ഫുസനാ സമ്ഫുസിതത്തം – അയം വുച്ചതി ‘‘ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ’’.
Tattha katamo chaṭṭhāyatanapaccayā phasso? Yo phasso phusanā samphusanā samphusitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘chaṭṭhāyatanapaccayā phasso’’.
തത്ഥ കതമാ ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ? യം ചേതസികം നേവ സാതം നാസാതം ചേതോസമ്ഫസ്സജം അദുക്ഖമസുഖം വേദയിതം ചേതോസമ്ഫസ്സജാ അദുക്ഖമസുഖാ വേദനാ – അയം വുച്ചതി ‘‘ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ’’.
Tattha katamā phassapaccayā vedanā? Yaṃ cetasikaṃ neva sātaṃ nāsātaṃ cetosamphassajaṃ adukkhamasukhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā adukkhamasukhā vedanā – ayaṃ vuccati ‘‘phassapaccayā vedanā’’.
തത്ഥ കതമോ വേദനാപച്ചയാ ഭവോ? ഠപേത്വാ വേദനം, സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – അയം വുച്ചതി ‘‘വേദനാപച്ചയാ ഭവോ’’…പേ॰… തേന വുച്ചതി ‘‘ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതീ’’തി.
Tattha katamo vedanāpaccayā bhavo? Ṭhapetvā vedanaṃ, saññākkhandho saṅkhārakkhandho viññāṇakkhandho – ayaṃ vuccati ‘‘vedanāpaccayā bhavo’’…pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
൩൦൮. തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം സങ്ഖാരഹേതുകം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം വിഞ്ഞാണഹേതുകം, നാമപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം നാമഹേതുകം, ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ ഛട്ഠായതനഹേതുകോ, ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ ഫസ്സഹേതുകാ, വേദനാപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
308. Tasmiṃ samaye saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ saṅkhārahetukaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ viññāṇahetukaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ nāmahetukaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso chaṭṭhāyatanahetuko, phassapaccayā vedanā phassahetukā, vedanāpaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
൩൦൯. തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം സങ്ഖാരസമ്പയുത്തം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം വിഞ്ഞാണസമ്പയുത്തം, നാമപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം നാമസമ്പയുത്തം, ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ ഛട്ഠായതനസമ്പയുത്തോ, ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ ഫസ്സസമ്പയുത്താ, വേദനാപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
309. Tasmiṃ samaye saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ saṅkhārasampayuttaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ viññāṇasampayuttaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ nāmasampayuttaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso chaṭṭhāyatanasampayutto, phassapaccayā vedanā phassasampayuttā, vedanāpaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
൩൧൦. തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാപി സങ്ഖാരോ; വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം, നാമപച്ചയാപി വിഞ്ഞാണം; നാമപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം, ഛട്ഠായതനപച്ചയാപി നാമം; ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ, ഫസ്സപച്ചയാപി ഛട്ഠായതനം; ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ, വേദനാപച്ചയാപി ഫസ്സോ; വേദനാപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
310. Tasmiṃ samaye saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayāpi saṅkhāro; viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayāpi viññāṇaṃ; nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayāpi nāmaṃ; chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayāpi chaṭṭhāyatanaṃ; phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayāpi phasso; vedanāpaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
൩൧൧. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ കാമാവചരസ്സ കുസലസ്സ കമ്മസ്സ കതത്താ ഉപചിതത്താ വിപാകം സോതവിഞ്ഞാണം ഉപ്പന്നം ഹോതി ഉപേക്ഖാസഹഗതം സദ്ദാരമ്മണം…പേ॰… ഘാനവിഞ്ഞാണം ഉപ്പന്നം ഹോതി ഉപേക്ഖാസഹഗതം ഗന്ധാരമ്മണം…പേ॰… ജിവ്ഹാവിഞ്ഞാണം ഉപ്പന്നം ഹോതി ഉപേക്ഖാസഹഗതം രസാരമ്മണം…പേ॰… കായവിഞ്ഞാണം ഉപ്പന്നം ഹോതി സുഖസഹഗതം ഫോട്ഠബ്ബാരമ്മണം, തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം, നാമപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം, ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ, ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ, വേദനാപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
311. Katame dhammā abyākatā? Yasmiṃ samaye kāmāvacarassa kusalassa kammassa katattā upacitattā vipākaṃ sotaviññāṇaṃ uppannaṃ hoti upekkhāsahagataṃ saddārammaṇaṃ…pe… ghānaviññāṇaṃ uppannaṃ hoti upekkhāsahagataṃ gandhārammaṇaṃ…pe… jivhāviññāṇaṃ uppannaṃ hoti upekkhāsahagataṃ rasārammaṇaṃ…pe… kāyaviññāṇaṃ uppannaṃ hoti sukhasahagataṃ phoṭṭhabbārammaṇaṃ, tasmiṃ samaye saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
൩൧൨. തത്ഥ കതമോ സങ്ഖാരോ? യാ ചേതനാ സഞ്ചേതനാ സഞ്ചേതയിതത്തം – അയം വുച്ചതി ‘‘സങ്ഖാരോ’’…പേ॰… അയം വുച്ചതി ‘‘ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ’’.
312. Tattha katamo saṅkhāro? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘saṅkhāro’’…pe… ayaṃ vuccati ‘‘chaṭṭhāyatanapaccayā phasso’’.
തത്ഥ കതമാ ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ? യം കായികം സാതം കായികം സുഖം കായസമ്ഫസ്സജം സാതം സുഖം വേദയിതം കായസമ്ഫസ്സജാ സാതാ സുഖാ വേദനാ – അയം വുച്ചതി ‘‘ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ’’.
Tattha katamā phassapaccayā vedanā? Yaṃ kāyikaṃ sātaṃ kāyikaṃ sukhaṃ kāyasamphassajaṃ sātaṃ sukhaṃ vedayitaṃ kāyasamphassajā sātā sukhā vedanā – ayaṃ vuccati ‘‘phassapaccayā vedanā’’.
തത്ഥ കതമോ വേദനാപച്ചയാ ഭവോ? ഠപേത്വാ വേദനം, സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – അയം വുച്ചതി ‘‘വേദനാപച്ചയാ ഭവോ’’…പേ॰… തേന വുച്ചതി ‘‘ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതീ’’തി.
Tattha katamo vedanāpaccayā bhavo? Ṭhapetvā vedanaṃ, saññākkhandho saṅkhārakkhandho viññāṇakkhandho – ayaṃ vuccati ‘‘vedanāpaccayā bhavo’’…pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
൩൧൩. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ കാമാവചരസ്സ കുസലസ്സ കമ്മസ്സ കതത്താ ഉപചിതത്താ വിപാകാ മനോധാതു ഉപ്പന്നാ ഹോതി ഉപേക്ഖാസഹഗതാ രൂപാരമ്മണാ വാ സദ്ദാരമ്മണാ വാ ഗന്ധാരമ്മണാ വാ രസാരമ്മണാ വാ ഫോട്ഠബ്ബാരമ്മണാ വാ യം യം വാ പനാരബ്ഭ, തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം, നാമപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം, ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ, ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ, വേദനാപച്ചയാ അധിമോക്ഖോ, അധിമോക്ഖപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
313. Katame dhammā abyākatā? Yasmiṃ samaye kāmāvacarassa kusalassa kammassa katattā upacitattā vipākā manodhātu uppannā hoti upekkhāsahagatā rūpārammaṇā vā saddārammaṇā vā gandhārammaṇā vā rasārammaṇā vā phoṭṭhabbārammaṇā vā yaṃ yaṃ vā panārabbha, tasmiṃ samaye saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
൩൧൪. തത്ഥ കതമോ സങ്ഖാരോ? യാ ചേതനാ സഞ്ചേതനാ സഞ്ചേതയിതത്തം – അയം വുച്ചതി ‘‘സങ്ഖാരോ’’.
314. Tattha katamo saṅkhāro? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘saṅkhāro’’.
തത്ഥ കതമം സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം? യം ചിത്തം മനോ മാനസം…പേ॰… തജ്ജാമനോധാതു – ഇദം വുച്ചതി ‘‘സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം’’…പേ॰… അയം വുച്ചതി ‘‘ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ’’.
Tattha katamaṃ saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanodhātu – idaṃ vuccati ‘‘saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ’’…pe… ayaṃ vuccati ‘‘chaṭṭhāyatanapaccayā phasso’’.
തത്ഥ കതമാ ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ? യം ചേതസികം നേവ സാതം നാസാതം ചേതോസമ്ഫസ്സജം അദുക്ഖമസുഖം വേദയിതം ചേതോസമ്ഫസ്സജാ അദുക്ഖമസുഖാ വേദനാ – അയം വുച്ചതി ‘‘ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ’’.
Tattha katamā phassapaccayā vedanā? Yaṃ cetasikaṃ neva sātaṃ nāsātaṃ cetosamphassajaṃ adukkhamasukhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā adukkhamasukhā vedanā – ayaṃ vuccati ‘‘phassapaccayā vedanā’’.
തത്ഥ കതമോ വേദനാപച്ചയാ അധിമോക്ഖോ? യോ ചിത്തസ്സ അധിമോക്ഖോ അധിമുച്ചനാ തദധിമുത്തതാ – അയം വുച്ചതി ‘‘വേദനാപച്ചയാ അധിമോക്ഖോ’’.
Tattha katamo vedanāpaccayā adhimokkho? Yo cittassa adhimokkho adhimuccanā tadadhimuttatā – ayaṃ vuccati ‘‘vedanāpaccayā adhimokkho’’.
തത്ഥ കതമോ അധിമോക്ഖപച്ചയാ ഭവോ? ഠപേത്വാ അധിമോക്ഖം, വേദനാക്ഖന്ധോ സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – അയം വുച്ചതി ‘‘അധിമോക്ഖപച്ചയാ ഭവോ’’…പേ॰… തേന വുച്ചതി ‘‘ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതീ’’തി.
Tattha katamo adhimokkhapaccayā bhavo? Ṭhapetvā adhimokkhaṃ, vedanākkhandho saññākkhandho saṅkhārakkhandho viññāṇakkhandho – ayaṃ vuccati ‘‘adhimokkhapaccayā bhavo’’…pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
൩൧൫. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ കാമാവചരസ്സ കുസലസ്സ കമ്മസ്സ കതത്താ ഉപചിതത്താ വിപാകാ മനോവിഞ്ഞാണധാതു ഉപ്പന്നാ ഹോതി സോമനസ്സസഹഗതാ രൂപാരമ്മണാ വാ സദ്ദാരമ്മണാ വാ ഗന്ധാരമ്മണാ വാ രസാരമ്മണാ വാ ഫോട്ഠബ്ബാരമ്മണാ വാ ധമ്മാരമ്മണാ വാ യം യം വാ പനാരബ്ഭ, തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം, നാമപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം, ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ, ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ, വേദനാപച്ചയാ അധിമോക്ഖോ, അധിമോക്ഖപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
315. Katame dhammā abyākatā? Yasmiṃ samaye kāmāvacarassa kusalassa kammassa katattā upacitattā vipākā manoviññāṇadhātu uppannā hoti somanassasahagatā rūpārammaṇā vā saddārammaṇā vā gandhārammaṇā vā rasārammaṇā vā phoṭṭhabbārammaṇā vā dhammārammaṇā vā yaṃ yaṃ vā panārabbha, tasmiṃ samaye saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
൩൧൬. തത്ഥ കതമോ സങ്ഖാരോ? യാ ചേതനാ സഞ്ചേതനാ സഞ്ചേതയിതത്തം – അയം വുച്ചതി ‘‘സങ്ഖാരോ’’.
316. Tattha katamo saṅkhāro? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘saṅkhāro’’.
തത്ഥ കതമം സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം? യം ചിത്തം മനോ മാനസം…പേ॰… തജ്ജാമനോവിഞ്ഞാണധാതു – ഇദം വുച്ചതി ‘‘സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം’’…പേ॰… അയം വുച്ചതി ‘‘ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ’’.
Tattha katamaṃ saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ’’…pe… ayaṃ vuccati ‘‘chaṭṭhāyatanapaccayā phasso’’.
തത്ഥ കതമാ ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ? യം ചേതസികം സാതം ചേതസികം സുഖം ചേതോസമ്ഫസ്സജം സാതം സുഖം വേദയിതം ചേതോസമ്ഫസ്സജാ സാതാ സുഖാ വേദനാ – അയം വുച്ചതി ‘‘ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ’’.
Tattha katamā phassapaccayā vedanā? Yaṃ cetasikaṃ sātaṃ cetasikaṃ sukhaṃ cetosamphassajaṃ sātaṃ sukhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā sātā sukhā vedanā – ayaṃ vuccati ‘‘phassapaccayā vedanā’’.
തത്ഥ കതമോ വേദനാപച്ചയാ അധിമോക്ഖോ? യോ ചിത്തസ്സ അധിമോക്ഖോ അധിമുച്ചനാ തദധിമുത്തതാ – അയം വുച്ചതി ‘‘വേദനാപച്ചയാ അധിമോക്ഖോ’’.
Tattha katamo vedanāpaccayā adhimokkho? Yo cittassa adhimokkho adhimuccanā tadadhimuttatā – ayaṃ vuccati ‘‘vedanāpaccayā adhimokkho’’.
തത്ഥ കതമോ അധിമോക്ഖപച്ചയാ ഭവോ? ഠപേത്വാ അധിമോക്ഖം, വേദനാക്ഖന്ധോ സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – അയം വുച്ചതി ‘‘അധിമോക്ഖപച്ചയാ ഭവോ’’…പേ॰… തേന വുച്ചതി ‘‘ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതീ’’തി.
Tattha katamo adhimokkhapaccayā bhavo? Ṭhapetvā adhimokkhaṃ, vedanākkhandho saññākkhandho saṅkhārakkhandho viññāṇakkhandho – ayaṃ vuccati ‘‘adhimokkhapaccayā bhavo’’…pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
൩൧൭. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ കാമാവചരസ്സ കുസലസ്സ കമ്മസ്സ കതത്താ ഉപചിതത്താ വിപാകാ മനോവിഞ്ഞാണധാതു ഉപ്പന്നാ ഹോതി ഉപേക്ഖാസഹഗതാ രൂപാരമ്മണാ വാ സദ്ദാരമ്മണാ വാ ഗന്ധാരമ്മണാ വാ രസാരമ്മണാ വാ ഫോട്ഠബ്ബാരമ്മണാ വാ ധമ്മാരമ്മണാ വാ യം യം വാ പനാരബ്ഭ, തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം, നാമപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം, ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ, ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ, വേദനാപച്ചയാ അധിമോക്ഖോ, അധിമോക്ഖപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
317. Katame dhammā abyākatā? Yasmiṃ samaye kāmāvacarassa kusalassa kammassa katattā upacitattā vipākā manoviññāṇadhātu uppannā hoti upekkhāsahagatā rūpārammaṇā vā saddārammaṇā vā gandhārammaṇā vā rasārammaṇā vā phoṭṭhabbārammaṇā vā dhammārammaṇā vā yaṃ yaṃ vā panārabbha, tasmiṃ samaye saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
൩൧൮. തത്ഥ കതമോ സങ്ഖാരോ? യാ ചേതനാ സഞ്ചേതനാ സഞ്ചേതയിതത്തം – അയം വുച്ചതി ‘‘സങ്ഖാരോ’’.
318. Tattha katamo saṅkhāro? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘saṅkhāro’’.
തത്ഥ കതമം സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം? യം ചിത്തം മനോ മാനസം…പേ॰… തജ്ജാമനോവിഞ്ഞാണധാതു – ഇദം വുച്ചതി ‘‘സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം’’…പേ॰… അയം വുച്ചതി ‘‘ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ’’.
Tattha katamaṃ saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ’’…pe… ayaṃ vuccati ‘‘chaṭṭhāyatanapaccayā phasso’’.
തത്ഥ കതമാ ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ? യം ചേതസികം നേവ സാതം നാസാതം ചേതോസമ്ഫസ്സജം അദുക്ഖമസുഖം വേദയിതം ചേതോസമ്ഫസ്സജാ അദുക്ഖമസുഖാ വേദനാ – അയം വുച്ചതി ‘‘ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ’’.
Tattha katamā phassapaccayā vedanā? Yaṃ cetasikaṃ neva sātaṃ nāsātaṃ cetosamphassajaṃ adukkhamasukhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā adukkhamasukhā vedanā – ayaṃ vuccati ‘‘phassapaccayā vedanā’’.
തത്ഥ കതമോ വേദനാപച്ചയാ അധിമോക്ഖോ? യോ ചിത്തസ്സ അധിമോക്ഖോ അധിമുച്ചനാ തദധിമുത്തതാ – അയം വുച്ചതി ‘‘വേദനാപച്ചയാ അധിമോക്ഖോ’’.
Tattha katamo vedanāpaccayā adhimokkho? Yo cittassa adhimokkho adhimuccanā tadadhimuttatā – ayaṃ vuccati ‘‘vedanāpaccayā adhimokkho’’.
തത്ഥ കതമോ അധിമോക്ഖപച്ചയാ ഭവോ? ഠപേത്വാ അധിമോക്ഖം, വേദനാക്ഖന്ധോ സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ, വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – അയം വുച്ചതി ‘‘അധിമോക്ഖപച്ചയാ ഭവോ’’…പേ॰… തേന വുച്ചതി ‘‘ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതീ’’തി.
Tattha katamo adhimokkhapaccayā bhavo? Ṭhapetvā adhimokkhaṃ, vedanākkhandho saññākkhandho saṅkhārakkhandho, viññāṇakkhandho – ayaṃ vuccati ‘‘adhimokkhapaccayā bhavo’’…pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
൩൧൯. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ കാമാവചരസ്സ കുസലസ്സ കമ്മസ്സ കതത്താ ഉപചിതത്താ വിപാകാ മനോവിഞ്ഞാണധാതു ഉപ്പന്നാ ഹോതി സോമനസ്സസഹഗതാ ഞാണസമ്പയുത്താ…പേ॰… സോമനസ്സസഹഗതാ ഞാണസമ്പയുത്താ സസങ്ഖാരേന…പേ॰… സോമനസ്സസഹഗതാ ഞാണവിപ്പയുത്താ…പേ॰… സോമനസ്സസഹഗതാ ഞാണവിപ്പയുത്താ സസങ്ഖാരേന…പേ॰… ഉപേക്ഖാസഹഗതാ ഞാണസമ്പയുത്താ…പേ॰… ഉപേക്ഖാസഹഗതാ ഞാണസമ്പയുത്താ സസങ്ഖാരേന…പേ॰… ഉപേക്ഖാസഹഗതാ ഞാണവിപ്പയുത്താ…പേ॰… ഉപേക്ഖാസഹഗതാ ഞാണവിപ്പയുത്താ സസങ്ഖാരേന രൂപാരമ്മണാ വാ…പേ॰… ധമ്മാരമ്മണാ വാ യം യം വാ പനാരബ്ഭ, തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം, നാമപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം, ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ, ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ, വേദനാപച്ചയാ പസാദോ, പസാദപച്ചയാ അധിമോക്ഖോ, അധിമോക്ഖപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
319. Katame dhammā abyākatā? Yasmiṃ samaye kāmāvacarassa kusalassa kammassa katattā upacitattā vipākā manoviññāṇadhātu uppannā hoti somanassasahagatā ñāṇasampayuttā…pe… somanassasahagatā ñāṇasampayuttā sasaṅkhārena…pe… somanassasahagatā ñāṇavippayuttā…pe… somanassasahagatā ñāṇavippayuttā sasaṅkhārena…pe… upekkhāsahagatā ñāṇasampayuttā…pe… upekkhāsahagatā ñāṇasampayuttā sasaṅkhārena…pe… upekkhāsahagatā ñāṇavippayuttā…pe… upekkhāsahagatā ñāṇavippayuttā sasaṅkhārena rūpārammaṇā vā…pe… dhammārammaṇā vā yaṃ yaṃ vā panārabbha, tasmiṃ samaye saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā pasādo, pasādapaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
൩൨൦. തത്ഥ കതമോ സങ്ഖാരോ? യാ ചേതനാ സഞ്ചേതനാ സഞ്ചേതയിതത്തം – അയം വുച്ചതി ‘‘സങ്ഖാരോ’’.
320. Tattha katamo saṅkhāro? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘saṅkhāro’’.
തത്ഥ കതമം സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം? യം ചിത്തം മനോ മാനസം…പേ॰… തജ്ജാമനോവിഞ്ഞാണധാതു – ഇദം വുച്ചതി ‘‘സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം’’…പേ॰… അയം വുച്ചതി ‘‘ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ’’.
Tattha katamaṃ saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ’’…pe… ayaṃ vuccati ‘‘phassapaccayā vedanā’’.
തത്ഥ കതമോ വേദനാപച്ചയാ പസാദോ? യാ സദ്ധാ സദ്ദഹനാ ഓകപ്പനാ അഭിപ്പസാദോ – അയം വുച്ചതി ‘‘വേദനാപച്ചയാ പസാദോ’’.
Tattha katamo vedanāpaccayā pasādo? Yā saddhā saddahanā okappanā abhippasādo – ayaṃ vuccati ‘‘vedanāpaccayā pasādo’’.
തത്ഥ കതമോ പസാദപച്ചയാ അധിമോക്ഖോ ? യോ ചിത്തസ്സ അധിമോക്ഖോ അധിമുച്ചനാ തദധിമുത്തതാ – അയം വുച്ചതി ‘‘പസാദപച്ചയാ അധിമോക്ഖോ’’.
Tattha katamo pasādapaccayā adhimokkho ? Yo cittassa adhimokkho adhimuccanā tadadhimuttatā – ayaṃ vuccati ‘‘pasādapaccayā adhimokkho’’.
തത്ഥ കതമോ അധിമോക്ഖപച്ചയാ ഭവോ? ഠപേത്വാ അധിമോക്ഖം, വേദനാക്ഖന്ധോ സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – അയം വുച്ചതി ‘‘അധിമോക്ഖപച്ചയാ ഭവോ’’…പേ॰… തേന വുച്ചതി ‘‘ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതീ’’തി.
Tattha katamo adhimokkhapaccayā bhavo? Ṭhapetvā adhimokkhaṃ, vedanākkhandho saññākkhandho saṅkhārakkhandho viññāṇakkhandho – ayaṃ vuccati ‘‘adhimokkhapaccayā bhavo’’…pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
൩൨൧. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ॰… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി പഥവീകസിണം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ॰… അവിക്ഖേപോ ഹോതി – ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
321. Katame dhammā abyākatā? Yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati pathavīkasiṇaṃ, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti – ime dhammā kusalā.
തസ്സേവ രൂപാവചരസ്സ കുസലസ്സ കമ്മസ്സ കതത്താ ഉപചിതത്താ വിപാകം വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ॰… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി പഥവീകസിണം, തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം, നാമപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം , ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ, ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ, വേദനാപച്ചയാ പസാദോ, പസാദപച്ചയാ അധിമോക്ഖോ, അധിമോക്ഖപച്ചയാ ഭവോ , ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
Tasseva rūpāvacarassa kusalassa kammassa katattā upacitattā vipākaṃ vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati pathavīkasiṇaṃ, tasmiṃ samaye saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ , chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā pasādo, pasādapaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo , bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
൩൨൨. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ അരൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി സബ്ബസോ ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനം സമതിക്കമ്മ നേവസഞ്ഞാനാസഞ്ഞായതനസഞ്ഞാസഹഗതം സുഖസ്സ ച പഹാനാ…പേ॰… ചതുത്ഥം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ॰… അവിക്ഖേപോ ഹോതി – ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
322. Katame dhammā abyākatā? Yasmiṃ samaye arūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti sabbaso ākiñcaññāyatanaṃ samatikkamma nevasaññānāsaññāyatanasaññāsahagataṃ sukhassa ca pahānā…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti – ime dhammā kusalā.
തസ്സേവ അരൂപാവചരസ്സ കുസലസ്സ കമ്മസ്സ കതത്താ ഉപചിതത്താ വിപാകം സബ്ബസോ ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനം സമതിക്കമ്മ നേവസഞ്ഞാനാസഞ്ഞായതനസഞ്ഞാസഹഗതം സുഖസ്സ ച പഹാനാ…പേ॰… ചതുത്ഥം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി, തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം, നാമപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം, ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ, ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ, വേദനാപച്ചയാ പസാദോ, പസാദപച്ചയാ അധിമോക്ഖോ, അധിമോക്ഖപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
Tasseva arūpāvacarassa kusalassa kammassa katattā upacitattā vipākaṃ sabbaso ākiñcaññāyatanaṃ samatikkamma nevasaññānāsaññāyatanasaññāsahagataṃ sukhassa ca pahānā…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati, tasmiṃ samaye saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā pasādo, pasādapaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
൩൨൩. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം ഝാനം ഭാവേതി നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം ദിട്ഠിഗതാനം പഹാനായ പഠമായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ॰… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ॰… അവിക്ഖേപോ ഹോതി – ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
323. Katame dhammā abyākatā? Yasmiṃ samaye lokuttaraṃ jhānaṃ bhāveti niyyānikaṃ apacayagāmiṃ diṭṭhigatānaṃ pahānāya paṭhamāya bhūmiyā pattiyā vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati dukkhapaṭipadaṃ dandhābhiññaṃ, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti – ime dhammā kusalā.
തസ്സേവ ലോകുത്തരസ്സ കുസലസ്സ ഝാനസ്സ കതത്താ ഭാവിതത്താ വിപാകം വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ॰… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം, തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം, നാമപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം, ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ, ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ, വേദനാപച്ചയാ പസാദോ, പസാദപച്ചയാ അധിമോക്ഖോ, അധിമോക്ഖപച്ചയാ ഭവോ , ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതേസം ധമ്മാനം സമുദയോ ഹോതി.
Tasseva lokuttarassa kusalassa jhānassa katattā bhāvitattā vipākaṃ vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati dukkhapaṭipadaṃ dandhābhiññaṃ, tasmiṃ samaye saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā pasādo, pasādapaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo , bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametesaṃ dhammānaṃ samudayo hoti.
൩൨൪. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ അകുസലസ്സ കമ്മസ്സ കതത്താ ഉപചിതത്താ വിപാകം ചക്ഖുവിഞ്ഞാണം ഉപ്പന്നം ഹോതി ഉപേക്ഖാസഹഗതം രൂപാരമ്മണം…പേ॰… സോതവിഞ്ഞാണം ഉപ്പന്നം ഹോതി ഉപേക്ഖാസഹഗതം സദ്ദാരമ്മണം…പേ॰… ഘാനവിഞ്ഞാണം ഉപ്പന്നം ഹോതി ഉപേക്ഖാസഹഗതം ഗന്ധാരമ്മണം…പേ॰… ജിവ്ഹാവിഞ്ഞാണം ഉപ്പന്നം ഹോതി ഉപേക്ഖാസഹഗതം രസാരമ്മണം…പേ॰… കായവിഞ്ഞാണം ഉപ്പന്നം ഹോതി ദുക്ഖസഹഗതം ഫോട്ഠബ്ബാരമ്മണം, തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം, നാമപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം, ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ, ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ, വേദനാപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
324. Katame dhammā abyākatā? Yasmiṃ samaye akusalassa kammassa katattā upacitattā vipākaṃ cakkhuviññāṇaṃ uppannaṃ hoti upekkhāsahagataṃ rūpārammaṇaṃ…pe… sotaviññāṇaṃ uppannaṃ hoti upekkhāsahagataṃ saddārammaṇaṃ…pe… ghānaviññāṇaṃ uppannaṃ hoti upekkhāsahagataṃ gandhārammaṇaṃ…pe… jivhāviññāṇaṃ uppannaṃ hoti upekkhāsahagataṃ rasārammaṇaṃ…pe… kāyaviññāṇaṃ uppannaṃ hoti dukkhasahagataṃ phoṭṭhabbārammaṇaṃ, tasmiṃ samaye saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
൩൨൫. തത്ഥ കതമോ സങ്ഖാരോ? യാ ചേതനാ സഞ്ചേതനാ സഞ്ചേതയിതത്തം – അയം വുച്ചതി ‘‘സങ്ഖാരോ’’.
325. Tattha katamo saṅkhāro? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘saṅkhāro’’.
തത്ഥ കതമം സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം? യം ചിത്തം മനോ മാനസം…പേ॰… തജ്ജാകായവിഞ്ഞാണധാതു – ഇദം വുച്ചതി ‘‘സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം’’…പേ॰… അയം വുച്ചതി ‘‘ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ’’.
Tattha katamaṃ saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjākāyaviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ’’…pe… ayaṃ vuccati ‘‘chaṭṭhāyatanapaccayā phasso’’.
തത്ഥ കതമാ ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ? യം കായികം അസാതം കായികം ദുക്ഖം കായസമ്ഫസ്സജം അസാതം ദുക്ഖം വേദയിതം കായസമ്ഫസ്സജാ അസാതാ ദുക്ഖാ വേദനാ – അയം വുച്ചതി ‘‘ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ’’.
Tattha katamā phassapaccayā vedanā? Yaṃ kāyikaṃ asātaṃ kāyikaṃ dukkhaṃ kāyasamphassajaṃ asātaṃ dukkhaṃ vedayitaṃ kāyasamphassajā asātā dukkhā vedanā – ayaṃ vuccati ‘‘phassapaccayā vedanā’’.
തത്ഥ കതമോ വേദനാപച്ചയാ ഭവോ? ഠപേത്വാ വേദനം, സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – അയം വുച്ചതി ‘‘വേദനാപച്ചയാ ഭവോ’’…പേ॰… തേന വുച്ചതി ‘‘ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതീ’’തി.
Tattha katamo vedanāpaccayā bhavo? Ṭhapetvā vedanaṃ, saññākkhandho saṅkhārakkhandho viññāṇakkhandho – ayaṃ vuccati ‘‘vedanāpaccayā bhavo’’…pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
൩൨൬. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ അകുസലസ്സ കമ്മസ്സ കതത്താ ഉപചിതത്താ വിപാകാ മനോധാതു ഉപ്പന്നാ ഹോതി ഉപേക്ഖാസഹഗതാ രൂപാരമ്മണാ വാ സദ്ദാരമ്മണാ വാ ഗന്ധാരമ്മണാ വാ രസാരമ്മണാ വാ ഫോട്ഠബ്ബാരമ്മണാ വാ യം യം വാ പനാരബ്ഭ, തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം, നാമപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം, ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ, ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ, വേദനാപച്ചയാ അധിമോക്ഖോ, അധിമോക്ഖപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
326. Katame dhammā abyākatā? Yasmiṃ samaye akusalassa kammassa katattā upacitattā vipākā manodhātu uppannā hoti upekkhāsahagatā rūpārammaṇā vā saddārammaṇā vā gandhārammaṇā vā rasārammaṇā vā phoṭṭhabbārammaṇā vā yaṃ yaṃ vā panārabbha, tasmiṃ samaye saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
൩൨൭. തത്ഥ കതമോ സങ്ഖാരോ? യാ ചേതനാ സഞ്ചേതനാ സഞ്ചേതയിതത്തം – അയം വുച്ചതി സങ്ഖാരോ.
327. Tattha katamo saṅkhāro? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati saṅkhāro.
തത്ഥ കതമം സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം? യം ചിത്തം മനോ മാനസം…പേ॰… തജ്ജാമനോധാതു – ഇദം വുച്ചതി ‘‘സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം’’…പേ॰… അയം വുച്ചതി ‘‘ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ’’.
Tattha katamaṃ saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanodhātu – idaṃ vuccati ‘‘saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ’’…pe… ayaṃ vuccati ‘‘chaṭṭhāyatanapaccayā phasso’’.
തത്ഥ കതമാ ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ? യം ചേതസികം നേവ സാതം നാസാതം ചേതോസമ്ഫസ്സജം അദുക്ഖമസുഖം വേദയിതം ചേതോസമ്ഫസ്സജാ അദുക്ഖമസുഖാ വേദനാ – അയം വുച്ചതി ‘‘ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ’’.
Tattha katamā phassapaccayā vedanā? Yaṃ cetasikaṃ neva sātaṃ nāsātaṃ cetosamphassajaṃ adukkhamasukhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā adukkhamasukhā vedanā – ayaṃ vuccati ‘‘phassapaccayā vedanā’’.
തത്ഥ കതമോ വേദനാപച്ചയാ അധിമോക്ഖോ? യോ ചിത്തസ്സ അധിമോക്ഖോ അധിമുച്ചനാ തദധിമുത്തതാ – അയം വുച്ചതി ‘‘വേദനാപച്ചയാ അധിമോക്ഖോ’’.
Tattha katamo vedanāpaccayā adhimokkho? Yo cittassa adhimokkho adhimuccanā tadadhimuttatā – ayaṃ vuccati ‘‘vedanāpaccayā adhimokkho’’.
തത്ഥ കതമോ അധിമോക്ഖപച്ചയാ ഭവോ? ഠപേത്വാ അധിമോക്ഖം , വേദനാക്ഖന്ധോ സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – അയം വുച്ചതി ‘‘അധിമോക്ഖപച്ചയാ ഭവോ’’…പേ॰… തേന വുച്ചതി ‘‘ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതീ’’തി.
Tattha katamo adhimokkhapaccayā bhavo? Ṭhapetvā adhimokkhaṃ , vedanākkhandho saññākkhandho saṅkhārakkhandho viññāṇakkhandho – ayaṃ vuccati ‘‘adhimokkhapaccayā bhavo’’…pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
൩൨൮. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ അകുസലസ്സ കമ്മസ്സ കതത്താ ഉപചിതത്താ വിപാകാ മനോവിഞ്ഞാണധാതു ഉപ്പന്നാ ഹോതി ഉപേക്ഖാസഹഗതാ രൂപാരമ്മണാ വാ…പേ॰… ധമ്മാരമ്മണാ വാ യം യം വാ പനാരബ്ഭ, തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം, നാമപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം, ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ, ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ, വേദനാപച്ചയാ അധിമോക്ഖോ, അധിമോക്ഖപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
328. Katame dhammā abyākatā? Yasmiṃ samaye akusalassa kammassa katattā upacitattā vipākā manoviññāṇadhātu uppannā hoti upekkhāsahagatā rūpārammaṇā vā…pe… dhammārammaṇā vā yaṃ yaṃ vā panārabbha, tasmiṃ samaye saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
൩൨൯. തത്ഥ കതമോ സങ്ഖാരോ? യാ ചേതനാ സഞ്ചേതനാ സഞ്ചേതയിതത്തം – അയം വുച്ചതി ‘‘സങ്ഖാരോ’’.
329. Tattha katamo saṅkhāro? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘saṅkhāro’’.
തത്ഥ കതമം സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം? യം ചിത്തം മനോ മാനസം…പേ॰… തജ്ജാമനോവിഞ്ഞാണധാതു – ഇദം വുച്ചതി ‘‘സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം’’…പേ॰… തേന വുച്ചതി ‘‘ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതീ’’തി.
Tattha katamaṃ saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ’’…pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
൩൩൦. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ മനോധാതു ഉപ്പന്നാ ഹോതി കിരിയാ നേവ കുസലാ നാകുസലാ ന ച കമ്മവിപാകാ ഉപേക്ഖാസഹഗതാ രൂപാരമ്മണാ വാ…പേ॰… ഫോട്ഠബ്ബാരമ്മണാ വാ…പേ॰… മനോവിഞ്ഞാണധാതു ഉപ്പന്നാ ഹോതി കിരിയാ നേവ കുസലാ നാകുസലാ ന ച കമ്മവിപാകാ സോമനസ്സസഹഗതാ രൂപാരമ്മണാ വാ…പേ॰… ധമ്മാരമ്മണാ വാ…പേ॰… മനോവിഞ്ഞാണധാതു ഉപ്പന്നാ ഹോതി കിരിയാ നേവ കുസലാ നാകുസലാ ന ച കമ്മവിപാകാ ഉപേക്ഖാസഹഗതാ രൂപാരമ്മണാ വാ…പേ॰… ധമ്മാരമ്മണാ വാ യം യം വാ പനാരബ്ഭ, തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം, നാമപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം, ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ, ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ, വേദനാപച്ചയാ അധിമോക്ഖോ, അധിമോക്ഖപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
330. Katame dhammā abyākatā? Yasmiṃ samaye manodhātu uppannā hoti kiriyā neva kusalā nākusalā na ca kammavipākā upekkhāsahagatā rūpārammaṇā vā…pe… phoṭṭhabbārammaṇā vā…pe… manoviññāṇadhātu uppannā hoti kiriyā neva kusalā nākusalā na ca kammavipākā somanassasahagatā rūpārammaṇā vā…pe… dhammārammaṇā vā…pe… manoviññāṇadhātu uppannā hoti kiriyā neva kusalā nākusalā na ca kammavipākā upekkhāsahagatā rūpārammaṇā vā…pe… dhammārammaṇā vā yaṃ yaṃ vā panārabbha, tasmiṃ samaye saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
൩൩൧. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ മനോവിഞ്ഞാണധാതു ഉപ്പന്നാ ഹോതി കിരിയാ നേവ കുസലാ നാകുസലാ ന ച കമ്മവിപാകാ സോമനസ്സസഹഗതാ ഞാണസമ്പയുത്താ…പേ॰… സോമനസ്സസഹഗതാ ഞാണസമ്പയുത്താ സസങ്ഖാരേന…പേ॰… സോമനസ്സസഹഗതാ ഞാണവിപ്പയുത്താ…പേ॰… സോമനസ്സസഹഗതാ ഞാണവിപ്പയുത്താ സസങ്ഖാരേന…പേ॰… ഉപേക്ഖാസഹഗതാ ഞാണസമ്പയുത്താ…പേ॰… ഉപേക്ഖാസഹഗതാ ഞാണസമ്പയുത്താ സസങ്ഖാരേന…പേ॰… ഉപേക്ഖാസഹഗതാ ഞാണവിപ്പയുത്താ…പേ॰… ഉപേക്ഖാസഹഗതാ ഞാണവിപ്പയുത്താ സസങ്ഖാരേന രൂപാരമ്മണാ വാ…പേ॰… ധമ്മാരമ്മണാ വാ യം യം വാ പനാരബ്ഭ, തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം, നാമപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം, ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ, ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ, വേദനാപച്ചയാ പസാദോ, പസാദപച്ചയാ അധിമോക്ഖോ, അധിമോക്ഖപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
331. Katame dhammā abyākatā? Yasmiṃ samaye manoviññāṇadhātu uppannā hoti kiriyā neva kusalā nākusalā na ca kammavipākā somanassasahagatā ñāṇasampayuttā…pe… somanassasahagatā ñāṇasampayuttā sasaṅkhārena…pe… somanassasahagatā ñāṇavippayuttā…pe… somanassasahagatā ñāṇavippayuttā sasaṅkhārena…pe… upekkhāsahagatā ñāṇasampayuttā…pe… upekkhāsahagatā ñāṇasampayuttā sasaṅkhārena…pe… upekkhāsahagatā ñāṇavippayuttā…pe… upekkhāsahagatā ñāṇavippayuttā sasaṅkhārena rūpārammaṇā vā…pe… dhammārammaṇā vā yaṃ yaṃ vā panārabbha, tasmiṃ samaye saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā pasādo, pasādapaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
൩൩൨. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ രൂപാവചരം ഝാനം ഭാവേതി കിരിയം നേവ കുസലം നാകുസലം ന ച കമ്മവിപാകം ദിട്ഠധമ്മസുഖവിഹാരം വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ॰… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി പഥവീകസിണം, തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം, നാമപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം, ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ, ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ, വേദനാപച്ചയാ പസാദോ, പസാദപച്ചയാ അധിമോക്ഖോ, അധിമോക്ഖപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
332. Katame dhammā abyākatā? Yasmiṃ samaye rūpāvacaraṃ jhānaṃ bhāveti kiriyaṃ neva kusalaṃ nākusalaṃ na ca kammavipākaṃ diṭṭhadhammasukhavihāraṃ vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati pathavīkasiṇaṃ, tasmiṃ samaye saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā pasādo, pasādapaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
൩൩൩. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ അരൂപാവചരം ഝാനം ഭാവേതി കിരിയം നേവ കുസലം നാകുസലം ന ച കമ്മവിപാകം ദിട്ഠധമ്മസുഖവിഹാരം സബ്ബസോ ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനം സമതിക്കമ്മ നേവസഞ്ഞാനാസഞ്ഞായതനസഞ്ഞാസഹഗതം സുഖസ്സ ച പഹാനാ…പേ॰… ചതുത്ഥം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി, തസ്മിം സമയേ സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം , വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം, നാമപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം, ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ, ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ, വേദനാപച്ചയാ പസാദോ, പസാദപച്ചയാ അധിമോക്ഖോ, അധിമോക്ഖപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
333. Katame dhammā abyākatā? Yasmiṃ samaye arūpāvacaraṃ jhānaṃ bhāveti kiriyaṃ neva kusalaṃ nākusalaṃ na ca kammavipākaṃ diṭṭhadhammasukhavihāraṃ sabbaso ākiñcaññāyatanaṃ samatikkamma nevasaññānāsaññāyatanasaññāsahagataṃ sukhassa ca pahānā…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati, tasmiṃ samaye saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ , viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā pasādo, pasādapaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
അബ്യാകതനിദ്ദേസോ.
Abyākataniddeso.
൧൨. അവിജ്ജാമൂലകകുസലനിദ്ദേസോ
12. Avijjāmūlakakusalaniddeso
൩൩൪. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ കാമാവചരം കുസലം ചിത്തം ഉപ്പന്നം ഹോതി സോമനസ്സസഹഗതം ഞാണസമ്പയുത്തം രൂപാരമ്മണം വാ…പേ॰… ധമ്മാരമ്മണം വാ യം യം വാ പനാരബ്ഭ, തസ്മിം സമയേ അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ, സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം, നാമപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം, ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ, ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ, വേദനാപച്ചയാ പസാദോ, പസാദപച്ചയാ അധിമോക്ഖോ, അധിമോക്ഖപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
334. Katame dhammā kusalā? Yasmiṃ samaye kāmāvacaraṃ kusalaṃ cittaṃ uppannaṃ hoti somanassasahagataṃ ñāṇasampayuttaṃ rūpārammaṇaṃ vā…pe… dhammārammaṇaṃ vā yaṃ yaṃ vā panārabbha, tasmiṃ samaye avijjāpaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā pasādo, pasādapaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
൩൩൫. തത്ഥ കതമോ അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ? യാ ചേതനാ സഞ്ചേതനാ സഞ്ചേതയിതത്തം – അയം വുച്ചതി ‘‘അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ’’…പേ॰… അയം വുച്ചതി ‘‘ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ’’.
335. Tattha katamo avijjāpaccayā saṅkhāro? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘avijjāpaccayā saṅkhāro’’…pe… ayaṃ vuccati ‘‘chaṭṭhāyatanapaccayā phasso’’.
തത്ഥ കതമാ ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ? യം ചേതസികം സാതം ചേതസികം സുഖം ചേതോസമ്ഫസ്സജം സാതം സുഖം വേദയിതം ചേതോസമ്ഫസ്സജാ സാതാ സുഖാ വേദനാ – അയം വുച്ചതി ‘‘ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ’’.
Tattha katamā phassapaccayā vedanā? Yaṃ cetasikaṃ sātaṃ cetasikaṃ sukhaṃ cetosamphassajaṃ sātaṃ sukhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā sātā sukhā vedanā – ayaṃ vuccati ‘‘phassapaccayā vedanā’’.
തത്ഥ കതമോ വേദനാപച്ചയാ പസാദോ? യാ സദ്ധാ സദ്ദഹനാ ഓകപ്പനാ അഭിപ്പസാദോ – അയം വുച്ചതി ‘‘വേദനാപച്ചയാ പസാദോ’’.
Tattha katamo vedanāpaccayā pasādo? Yā saddhā saddahanā okappanā abhippasādo – ayaṃ vuccati ‘‘vedanāpaccayā pasādo’’.
തത്ഥ കതമോ പസാദപച്ചയാ അധിമോക്ഖോ? യോ ചിത്തസ്സ അധിമോക്ഖോ അധിമുച്ചനാ തദധിമുത്തതാ – അയം വുച്ചതി ‘‘പസാദപച്ചയാ അധിമോക്ഖോ’’.
Tattha katamo pasādapaccayā adhimokkho? Yo cittassa adhimokkho adhimuccanā tadadhimuttatā – ayaṃ vuccati ‘‘pasādapaccayā adhimokkho’’.
തത്ഥ കതമോ അധിമോക്ഖപച്ചയാ ഭവോ? ഠപേത്വാ അധിമോക്ഖം, വേദനാക്ഖന്ധോ സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – അയം വുച്ചതി ‘‘അധിമോക്ഖപച്ചയാ ഭവോ’’…പേ॰… തേന വുച്ചതി ‘‘ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതീ’’തി.
Tattha katamo adhimokkhapaccayā bhavo? Ṭhapetvā adhimokkhaṃ, vedanākkhandho saññākkhandho saṅkhārakkhandho viññāṇakkhandho – ayaṃ vuccati ‘‘adhimokkhapaccayā bhavo’’…pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
൩൩൬. തസ്മിം സമയേ അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ, സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം, നാമപച്ചയാ ഫസ്സോ, ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ, വേദനാപച്ചയാ പസാദോ, പസാദപച്ചയാ അധിമോക്ഖോ, അധിമോക്ഖപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
336. Tasmiṃ samaye avijjāpaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā pasādo, pasādapaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
൩൩൭. തസ്മിം സമയേ അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ, സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമരൂപം, നാമരൂപപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം, ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ, ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ, വേദനാപച്ചയാ പസാദോ, പസാദപച്ചയാ അധിമോക്ഖോ, അധിമോക്ഖപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
337. Tasmiṃ samaye avijjāpaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ, nāmarūpapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā pasādo, pasādapaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
൩൩൮. തസ്മിം സമയേ അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ, സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമരൂപം, നാമരൂപപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം, ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ, ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ, വേദനാപച്ചയാ പസാദോ, പസാദപച്ചയാ അധിമോക്ഖോ, അധിമോക്ഖപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
338. Tasmiṃ samaye avijjāpaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ, nāmarūpapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā pasādo, pasādapaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
൩൩൯. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ കാമാവചരം കുസലം ചിത്തം ഉപ്പന്നം ഹോതി സോമനസ്സസഹഗതം ഞാണസമ്പയുത്തം സസങ്ഖാരേന…പേ॰… സോമനസ്സസഹഗതം ഞാണവിപ്പയുത്തം…പേ॰… സോമനസ്സസഹഗതം ഞാണവിപ്പയുത്തം സസങ്ഖാരേന…പേ॰… ഉപേക്ഖാസഹഗതം ഞാണസമ്പയുത്തം…പേ॰… ഉപേക്ഖാസഹഗതം ഞാണസമ്പയുത്തം സസങ്ഖാരേന…പേ॰… ഉപേക്ഖാസഹഗതം ഞാണവിപ്പയുത്തം…പേ॰… ഉപേക്ഖാസഹഗതം ഞാണവിപ്പയുത്തം സസങ്ഖാരേന രൂപാരമ്മണം വാ…പേ॰… ധമ്മാരമ്മണം വാ യം യം വാ പനാരബ്ഭ, തസ്മിം സമയേ അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ, സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം, നാമപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം, ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ, ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ, വേദനാപച്ചയാ പസാദോ, പസാദപച്ചയാ അധിമോക്ഖോ, അധിമോക്ഖപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
339. Katame dhammā kusalā? Yasmiṃ samaye kāmāvacaraṃ kusalaṃ cittaṃ uppannaṃ hoti somanassasahagataṃ ñāṇasampayuttaṃ sasaṅkhārena…pe… somanassasahagataṃ ñāṇavippayuttaṃ…pe… somanassasahagataṃ ñāṇavippayuttaṃ sasaṅkhārena…pe… upekkhāsahagataṃ ñāṇasampayuttaṃ…pe… upekkhāsahagataṃ ñāṇasampayuttaṃ sasaṅkhārena…pe… upekkhāsahagataṃ ñāṇavippayuttaṃ…pe… upekkhāsahagataṃ ñāṇavippayuttaṃ sasaṅkhārena rūpārammaṇaṃ vā…pe… dhammārammaṇaṃ vā yaṃ yaṃ vā panārabbha, tasmiṃ samaye avijjāpaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā pasādo, pasādapaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
൩൪൦. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി വിവിച്ചേവ കാമേഹി …പേ॰… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി പഥവീകസിണം, തസ്മിം സമയേ അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ, സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം, നാമപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം, ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ, ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ, വേദനാപച്ചയാ പസാദോ, പസാദപച്ചയാ അധിമോക്ഖോ, അധിമോക്ഖപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
340. Katame dhammā kusalā? Yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vivicceva kāmehi …pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati pathavīkasiṇaṃ, tasmiṃ samaye avijjāpaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā pasādo, pasādapaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
൩൪൧. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ അരൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി സബ്ബസോ ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനം സമതിക്കമ്മ നേവസഞ്ഞാനാസഞ്ഞായതനസഞ്ഞാസഹഗതം സുഖസ്സ ച പഹാനാ…പേ॰… ചതുത്ഥം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി, തസ്മിം സമയേ അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ, സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം, നാമപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം, ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ, ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ, വേദനാപച്ചയാ പസാദോ, പസാദപച്ചയാ അധിമോക്ഖോ, അധിമോക്ഖപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
341. Katame dhammā kusalā? Yasmiṃ samaye arūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti sabbaso ākiñcaññāyatanaṃ samatikkamma nevasaññānāsaññāyatanasaññāsahagataṃ sukhassa ca pahānā…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati, tasmiṃ samaye avijjāpaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā pasādo, pasādapaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
൩൪൨. കതമേ ധമ്മാ കുസലാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം ഝാനം ഭാവേതി നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം ദിട്ഠിഗതാനം പഹാനായ പഠമായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ॰… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം, തസ്മിം സമയേ അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരോ, സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം, നാമപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം, ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ, ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ , വേദനാപച്ചയാ പസാദോ, പസാദപച്ചയാ അധിമോക്ഖോ , അധിമോക്ഖപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതേസം ധമ്മാനം സമുദയോ ഹോതി.
342. Katame dhammā kusalā? Yasmiṃ samaye lokuttaraṃ jhānaṃ bhāveti niyyānikaṃ apacayagāmiṃ diṭṭhigatānaṃ pahānāya paṭhamāya bhūmiyā pattiyā vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati dukkhapaṭipadaṃ dandhābhiññaṃ, tasmiṃ samaye avijjāpaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā , vedanāpaccayā pasādo, pasādapaccayā adhimokkho , adhimokkhapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametesaṃ dhammānaṃ samudayo hoti.
അവിജ്ജാമൂലകകുസലനിദ്ദേസോ.
Avijjāmūlakakusalaniddeso.
൧൩. കുസലമൂലകവിപാകനിദ്ദേസോ
13. Kusalamūlakavipākaniddeso
൩൪൩. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ കാമാവചരസ്സ കുസലസ്സ കമ്മസ്സ കതത്താ ഉപചിതത്താ വിപാകം ചക്ഖുവിഞ്ഞാണം ഉപ്പന്നം ഹോതി ഉപേക്ഖാസഹഗതം രൂപാരമ്മണം, തസ്മിം സമയേ കുസലമൂലപച്ചയാ സങ്ഖാരോ, സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം, നാമപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം, ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ, ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ, വേദനാപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
343. Katame dhammā abyākatā? Yasmiṃ samaye kāmāvacarassa kusalassa kammassa katattā upacitattā vipākaṃ cakkhuviññāṇaṃ uppannaṃ hoti upekkhāsahagataṃ rūpārammaṇaṃ, tasmiṃ samaye kusalamūlapaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
൩൪൪. തത്ഥ കതമോ കുസലമൂലപച്ചയാ സങ്ഖാരോ? യാ ചേതനാ സഞ്ചേതനാ സഞ്ചേതയിതത്തം – അയം വുച്ചതി ‘‘കുസലമൂലപച്ചയാ സങ്ഖാരോ’’…പേ॰… തേന വുച്ചതി ‘‘ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതീ’’തി.
344. Tattha katamo kusalamūlapaccayā saṅkhāro? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘kusalamūlapaccayā saṅkhāro’’…pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
൩൪൫. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ കാമാവചരസ്സ കുസലസ്സ കമ്മസ്സ കതത്താ ഉപചിതത്താ വിപാകം സോതവിഞ്ഞാണം ഉപ്പന്നം ഹോതി ഉപേക്ഖാസഹഗതം സദ്ദാരമ്മണം…പേ॰… ഘാനവിഞ്ഞാണം ഉപ്പന്നം ഹോതി ഉപേക്ഖാസഹഗതം ഗന്ധാരമ്മണം…പേ॰… ജിവ്ഹാവിഞ്ഞാണം ഉപ്പന്നം ഹോതി ഉപേക്ഖാസഹഗതം രസാരമ്മണം…പേ॰… കായവിഞ്ഞാണം ഉപ്പന്നം ഹോതി സുഖസഹഗതം ഫോട്ഠബ്ബാരമ്മണം…പേ॰… മനോധാതു ഉപ്പന്നാ ഹോതി ഉപേക്ഖാസഹഗതാ രൂപാരമ്മണാ വാ…പേ॰… ഫോട്ഠബ്ബാരമ്മണാ വാ…പേ॰… മനോവിഞ്ഞാണധാതു ഉപ്പന്നാ ഹോതി സോമനസ്സസഹഗതാ രൂപാരമ്മണാ വാ…പേ॰… ധമ്മാരമ്മണാ വാ…പേ॰… മനോവിഞ്ഞാണധാതു ഉപ്പന്നാ ഹോതി ഉപേക്ഖാസഹഗതാ രൂപാരമ്മണാ വാ…പേ॰… ധമ്മാരമ്മണാ വാ യം യം വാ പനാരബ്ഭ, തസ്മിം സമയേ കുസലമൂലപച്ചയാ സങ്ഖാരോ , സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം, നാമപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം, ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ, ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ , വേദനാപച്ചയാ അധിമോക്ഖോ, അധിമോക്ഖപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
345. Katame dhammā abyākatā? Yasmiṃ samaye kāmāvacarassa kusalassa kammassa katattā upacitattā vipākaṃ sotaviññāṇaṃ uppannaṃ hoti upekkhāsahagataṃ saddārammaṇaṃ…pe… ghānaviññāṇaṃ uppannaṃ hoti upekkhāsahagataṃ gandhārammaṇaṃ…pe… jivhāviññāṇaṃ uppannaṃ hoti upekkhāsahagataṃ rasārammaṇaṃ…pe… kāyaviññāṇaṃ uppannaṃ hoti sukhasahagataṃ phoṭṭhabbārammaṇaṃ…pe… manodhātu uppannā hoti upekkhāsahagatā rūpārammaṇā vā…pe… phoṭṭhabbārammaṇā vā…pe… manoviññāṇadhātu uppannā hoti somanassasahagatā rūpārammaṇā vā…pe… dhammārammaṇā vā…pe… manoviññāṇadhātu uppannā hoti upekkhāsahagatā rūpārammaṇā vā…pe… dhammārammaṇā vā yaṃ yaṃ vā panārabbha, tasmiṃ samaye kusalamūlapaccayā saṅkhāro , saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā , vedanāpaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
൩൪൬. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ കാമാവചരസ്സ കുസലസ്സ കമ്മസ്സ കതത്താ ഉപചിതത്താ വിപാകാ മനോവിഞ്ഞാണധാതു ഉപ്പന്നാ ഹോതി സോമനസ്സസഹഗതാ ഞാണസമ്പയുത്താ…പേ॰… സോമനസ്സസഹഗതാ ഞാണസമ്പയുത്താ സസങ്ഖാരേന…പേ॰… സോമനസ്സസഹഗതാ ഞാണവിപ്പയുത്താ…പേ॰… സോമനസ്സസഹഗതാ ഞാണവിപ്പയുത്താ സസങ്ഖാരേന…പേ॰… ഉപേക്ഖാസഹഗതാ ഞാണസമ്പയുത്താ…പേ॰… ഉപേക്ഖാസഹഗതാ ഞാണസമ്പയുത്താ സസങ്ഖാരേന…പേ॰… ഉപേക്ഖാസഹഗതാ ഞാണവിപ്പയുത്താ…പേ॰… ഉപേക്ഖാസഹഗതാ ഞാണവിപ്പയുത്താ സസങ്ഖാരേന രൂപാരമ്മണാ വാ…പേ॰… ധമ്മാരമ്മണാ വാ യം യം വാ പനാരബ്ഭ, തസ്മിം സമയേ കുസലമൂലപച്ചയാ സങ്ഖാരോ, സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം, നാമപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം, ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ, ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ, വേദനാപച്ചയാ പസാദോ, പസാദപച്ചയാ അധിമോക്ഖോ, അധിമോക്ഖപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
346. Katame dhammā abyākatā? Yasmiṃ samaye kāmāvacarassa kusalassa kammassa katattā upacitattā vipākā manoviññāṇadhātu uppannā hoti somanassasahagatā ñāṇasampayuttā…pe… somanassasahagatā ñāṇasampayuttā sasaṅkhārena…pe… somanassasahagatā ñāṇavippayuttā…pe… somanassasahagatā ñāṇavippayuttā sasaṅkhārena…pe… upekkhāsahagatā ñāṇasampayuttā…pe… upekkhāsahagatā ñāṇasampayuttā sasaṅkhārena…pe… upekkhāsahagatā ñāṇavippayuttā…pe… upekkhāsahagatā ñāṇavippayuttā sasaṅkhārena rūpārammaṇā vā…pe… dhammārammaṇā vā yaṃ yaṃ vā panārabbha, tasmiṃ samaye kusalamūlapaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā pasādo, pasādapaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
൩൪൭. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ രൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ॰… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി പഥവീകസിണം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ॰… അവിക്ഖേപോ ഹോതി – ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
347. Katame dhammā abyākatā? Yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati pathavīkasiṇaṃ, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti – ime dhammā kusalā.
തസ്സേവ രൂപാവചരസ്സ കുസലസ്സ കമ്മസ്സ കതത്താ ഉപചിതത്താ വിപാകം വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ॰… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി പഥവീകസിണം, തസ്മിം സമയേ കുസലമൂലപച്ചയാ സങ്ഖാരോ, സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം, നാമപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം, ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ, ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ, വേദനാപച്ചയാ പസാദോ, പസാദപച്ചയാ അധിമോക്ഖോ, അധിമോക്ഖപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം . ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
Tasseva rūpāvacarassa kusalassa kammassa katattā upacitattā vipākaṃ vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati pathavīkasiṇaṃ, tasmiṃ samaye kusalamūlapaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā pasādo, pasādapaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ . Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
൩൪൮. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ അരൂപൂപപത്തിയാ മഗ്ഗം ഭാവേതി സബ്ബസോ ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനം സമതിക്കമ്മ നേവസഞ്ഞാനാസഞ്ഞായതനസഞ്ഞാസഹഗതം സുഖസ്സ ച പഹാനാ…പേ॰… ചതുത്ഥം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ॰… അവിക്ഖേപോ ഹോതി – ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
348. Katame dhammā abyākatā? Yasmiṃ samaye arūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti sabbaso ākiñcaññāyatanaṃ samatikkamma nevasaññānāsaññāyatanasaññāsahagataṃ sukhassa ca pahānā…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti – ime dhammā kusalā.
തസ്സേവ അരൂപാവചരസ്സ കുസലസ്സ കമ്മസ്സ കതത്താ ഉപചിതത്താ വിപാകം സബ്ബസോ ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനം സമതിക്കമ്മ നേവസഞ്ഞാനാസഞ്ഞായതനസഞ്ഞാസഹഗതം സുഖസ്സ ച പഹാനാ…പേ॰… ചതുത്ഥം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി, തസ്മിം സമയേ കുസലമൂലപച്ചയാ സങ്ഖാരോ, സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം, നാമപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം , ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ, ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ, വേദനാപച്ചയാ പസാദോ, പസാദപച്ചയാ അധിമോക്ഖോ, അധിമോക്ഖപച്ചയാ ഭവോ , ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
Tasseva arūpāvacarassa kusalassa kammassa katattā upacitattā vipākaṃ sabbaso ākiñcaññāyatanaṃ samatikkamma nevasaññānāsaññāyatanasaññāsahagataṃ sukhassa ca pahānā…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati, tasmiṃ samaye kusalamūlapaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ , chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā pasādo, pasādapaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo , bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
൩൪൯. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ ലോകുത്തരം ഝാനം ഭാവേതി നിയ്യാനികം അപചയഗാമിം ദിട്ഠിഗതാനം പഹാനായ പഠമായ ഭൂമിയാ പത്തിയാ വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ॰… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം, തസ്മിം സമയേ ഫസ്സോ ഹോതി…പേ॰… അവിക്ഖേപോ ഹോതി – ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ.
349. Katame dhammā abyākatā? Yasmiṃ samaye lokuttaraṃ jhānaṃ bhāveti niyyānikaṃ apacayagāmiṃ diṭṭhigatānaṃ pahānāya paṭhamāya bhūmiyā pattiyā vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati dukkhapaṭipadaṃ dandhābhiññaṃ, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti – ime dhammā kusalā.
തസ്സേവ ലോകുത്തരസ്സ കുസലസ്സ ഝാനസ്സ കതത്താ ഭാവിതത്താ വിപാകം വിവിച്ചേവ കാമേഹി…പേ॰… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി ദുക്ഖപടിപദം ദന്ധാഭിഞ്ഞം സുഞ്ഞതം, തസ്മിം സമയേ കുസലമൂലപച്ചയാ സങ്ഖാരോ, സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം, നാമപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം, ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ, ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ, വേദനാപച്ചയാ പസാദോ, പസാദപച്ചയാ അധിമോക്ഖോ, അധിമോക്ഖപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതേസം ധമ്മാനം സമുദയോ ഹോതി.
Tasseva lokuttarassa kusalassa jhānassa katattā bhāvitattā vipākaṃ vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati dukkhapaṭipadaṃ dandhābhiññaṃ suññataṃ, tasmiṃ samaye kusalamūlapaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā pasādo, pasādapaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametesaṃ dhammānaṃ samudayo hoti.
കുസലമൂലകവിപാകനിദ്ദേസോ.
Kusalamūlakavipākaniddeso.
൧൪. അകുസലമൂലകവിപാകനിദ്ദേസോ
14. Akusalamūlakavipākaniddeso
൩൫൦. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ അകുസലസ്സ കമ്മസ്സ കതത്താ ഉപചിതത്താ വിപാകം ചക്ഖുവിഞ്ഞാണം ഉപ്പന്നം ഹോതി ഉപേക്ഖാസഹഗതം രൂപാരമ്മണം, തസ്മിം സമയേ അകുസലമൂലപച്ചയാ സങ്ഖാരോ, സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം, നാമപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം, ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ, ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ, വേദനാപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
350. Katame dhammā abyākatā? Yasmiṃ samaye akusalassa kammassa katattā upacitattā vipākaṃ cakkhuviññāṇaṃ uppannaṃ hoti upekkhāsahagataṃ rūpārammaṇaṃ, tasmiṃ samaye akusalamūlapaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
൩൫൧. തത്ഥ കതമോ അകുസലമൂലപച്ചയാ സങ്ഖാരോ? യാ ചേതനാ സഞ്ചേതനാ സഞ്ചേതയിതത്തം – അയം വുച്ചതി ‘‘അകുസലമൂലപച്ചയാ സങ്ഖാരോ’’…പേ॰… തേന വുച്ചതി ‘‘ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതീ’’തി.
351. Tattha katamo akusalamūlapaccayā saṅkhāro? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘akusalamūlapaccayā saṅkhāro’’…pe… tena vuccati ‘‘evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
൩൫൨. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ അകുസലസ്സ കമ്മസ്സ കതത്താ ഉപചിതത്താ വിപാകം സോതവിഞ്ഞാണം ഉപ്പന്നം ഹോതി ഉപേക്ഖാസഹഗതം സദ്ദാരമ്മണം…പേ॰… ഘാനവിഞ്ഞാണം ഉപ്പന്നം ഹോതി ഉപേക്ഖാസഹഗതം ഗന്ധാരമ്മണം…പേ॰… ജിവ്ഹാവിഞ്ഞാണം ഉപ്പന്നം ഹോതി ഉപേക്ഖാസഹഗതം രസാരമ്മണം…പേ॰… കായവിഞ്ഞാണം ഉപ്പന്നം ഹോതി ദുക്ഖസഹഗതം ഫോട്ഠബ്ബാരമ്മണം…പേ॰… മനോധാതു ഉപ്പന്നാ ഹോതി ഉപേക്ഖാസഹഗതാ രൂപാരമ്മണാ വാ…പേ॰… ഫോട്ഠബ്ബാരമ്മണാ വാ യം യം വാ പനാരബ്ഭ, തസ്മിം സമയേ അകുസലമൂലപച്ചയാ സങ്ഖാരോ, സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം, നാമപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം, ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ, ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ, വേദനാപച്ചയാ അധിമോക്ഖോ, അധിമോക്ഖപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
352. Katame dhammā abyākatā? Yasmiṃ samaye akusalassa kammassa katattā upacitattā vipākaṃ sotaviññāṇaṃ uppannaṃ hoti upekkhāsahagataṃ saddārammaṇaṃ…pe… ghānaviññāṇaṃ uppannaṃ hoti upekkhāsahagataṃ gandhārammaṇaṃ…pe… jivhāviññāṇaṃ uppannaṃ hoti upekkhāsahagataṃ rasārammaṇaṃ…pe… kāyaviññāṇaṃ uppannaṃ hoti dukkhasahagataṃ phoṭṭhabbārammaṇaṃ…pe… manodhātu uppannā hoti upekkhāsahagatā rūpārammaṇā vā…pe… phoṭṭhabbārammaṇā vā yaṃ yaṃ vā panārabbha, tasmiṃ samaye akusalamūlapaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
൩൫൩. കതമേ ധമ്മാ അബ്യാകതാ? യസ്മിം സമയേ അകുസലസ്സ കമ്മസ്സ കതത്താ ഉപചിതത്താ വിപാകാ മനോവിഞ്ഞാണധാതു ഉപ്പന്നാ ഹോതി ഉപേക്ഖാസഹഗതാ രൂപാരമ്മണാ വാ…പേ॰… ധമ്മാരമ്മണാ വാ യം യം വാ പനാരബ്ഭ, തസ്മിം സമയേ അകുസലമൂലപച്ചയാ സങ്ഖാരോ, സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം, വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം, നാമപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം, ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ , ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ, വേദനാപച്ചയാ അധിമോക്ഖോ, അധിമോക്ഖപച്ചയാ ഭവോ, ഭവപച്ചയാ ജാതി , ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
353. Katame dhammā abyākatā? Yasmiṃ samaye akusalassa kammassa katattā upacitattā vipākā manoviññāṇadhātu uppannā hoti upekkhāsahagatā rūpārammaṇā vā…pe… dhammārammaṇā vā yaṃ yaṃ vā panārabbha, tasmiṃ samaye akusalamūlapaccayā saṅkhāro, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmaṃ, nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ, chaṭṭhāyatanapaccayā phasso , phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā adhimokkho, adhimokkhapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti , jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
൩൫൪. തത്ഥ കതമോ അകുസലമൂലപച്ചയാ സങ്ഖാരോ? യാ ചേതനാ സഞ്ചേതനാ സഞ്ചേതയിതത്തം – അയം വുച്ചതി ‘‘അകുസലമൂലപച്ചയാ സങ്ഖാരോ’’.
354. Tattha katamo akusalamūlapaccayā saṅkhāro? Yā cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘akusalamūlapaccayā saṅkhāro’’.
തത്ഥ കതമം സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം? യം ചിത്തം മനോ മാനസം…പേ॰… തജ്ജാമനോവിഞ്ഞാണധാതു – ഇദം വുച്ചതി ‘‘സങ്ഖാരപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം’’.
Tattha katamaṃ saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ’’.
തത്ഥ കതമം വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം? വേദനാക്ഖന്ധോ, സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ – ഇദം വുച്ചതി ‘‘വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമം’’.
Tattha katamaṃ viññāṇapaccayā nāmaṃ? Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – idaṃ vuccati ‘‘viññāṇapaccayā nāmaṃ’’.
തത്ഥ കതമം നാമപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം? യം ചിത്തം മനോ മാനസം…പേ॰… തജ്ജാമനോവിഞ്ഞാണധാതു – ഇദം വുച്ചതി ‘‘നാമപച്ചയാ ഛട്ഠായതനം’’.
Tattha katamaṃ nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ? Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘nāmapaccayā chaṭṭhāyatanaṃ’’.
തത്ഥ കതമോ ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ? യോ ഫസ്സോ ഫുസനാ സമ്ഫുസനാ സമ്ഫുസിതത്തം – അയം വുച്ചതി ‘‘ഛട്ഠായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ’’.
Tattha katamo chaṭṭhāyatanapaccayā phasso? Yo phasso phusanā samphusanā samphusitattaṃ – ayaṃ vuccati ‘‘chaṭṭhāyatanapaccayā phasso’’.
തത്ഥ കതമാ ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ? യം ചേതസികം നേവ സാതം നാസാതം ചേതോസമ്ഫസ്സജം അദുക്ഖമസുഖം വേദയിതം ചേതോസമ്ഫസ്സജാ അദുക്ഖമസുഖാ വേദനാ – അയം വുച്ചതി ‘‘ഫസ്സപച്ചയാ വേദനാ’’.
Tattha katamā phassapaccayā vedanā? Yaṃ cetasikaṃ neva sātaṃ nāsātaṃ cetosamphassajaṃ adukkhamasukhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā adukkhamasukhā vedanā – ayaṃ vuccati ‘‘phassapaccayā vedanā’’.
തത്ഥ കതമോ വേദനാപച്ചയാ അധിമോക്ഖോ? യോ ചിത്തസ്സ അധിമോക്ഖോ അധിമുച്ചനാ തദധിമുത്തതാ – അയം വുച്ചതി ‘‘വേദനാപച്ചയാ അധിമോക്ഖോ’’.
Tattha katamo vedanāpaccayā adhimokkho? Yo cittassa adhimokkho adhimuccanā tadadhimuttatā – ayaṃ vuccati ‘‘vedanāpaccayā adhimokkho’’.
തത്ഥ കതമോ അധിമോക്ഖപച്ചയാ ഭവോ? ഠപേത്വാ അധിമോക്ഖം, വേദനാക്ഖന്ധോ സഞ്ഞാക്ഖന്ധോ സങ്ഖാരക്ഖന്ധോ വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ – അയം വുച്ചതി ‘‘അധിമോക്ഖപച്ചയാ ഭവോ’’.
Tattha katamo adhimokkhapaccayā bhavo? Ṭhapetvā adhimokkhaṃ, vedanākkhandho saññākkhandho saṅkhārakkhandho viññāṇakkhandho – ayaṃ vuccati ‘‘adhimokkhapaccayā bhavo’’.
തത്ഥ കതമാ ഭവപച്ചയാ ജാതി? യാ തേസം തേസം ധമ്മാനം ജാതി സഞ്ജാതി നിബ്ബത്തി അഭിനിബ്ബത്തി പാതുഭാവോ – അയം വുച്ചതി ‘‘ഭവപച്ചയാ ജാതി’’.
Tattha katamā bhavapaccayā jāti? Yā tesaṃ tesaṃ dhammānaṃ jāti sañjāti nibbatti abhinibbatti pātubhāvo – ayaṃ vuccati ‘‘bhavapaccayā jāti’’.
തത്ഥ കതമം ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം? അത്ഥി ജരാ, അത്ഥി മരണം. തത്ഥ കതമാ ജരാ? യാ തേസം തേസം ധമ്മാനം ജരാ ജീരണതാ ആയുനോ സംഹാനി – അയം വുച്ചതി ജരാ. തത്ഥ കതമം മരണം? യോ തേസം തേസം ധമ്മാനം ഖയോ വയോ ഭേദോ പരിഭേദോ അനിച്ചതാ അന്തരധാനം – ഇദം വുച്ചതി ‘‘മരണം’’. ഇതി അയഞ്ച ജരാ, ഇദഞ്ച മരണം. ഇദം വുച്ചതി ‘‘ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം’’.
Tattha katamaṃ jātipaccayā jarāmaraṇaṃ? Atthi jarā, atthi maraṇaṃ. Tattha katamā jarā? Yā tesaṃ tesaṃ dhammānaṃ jarā jīraṇatā āyuno saṃhāni – ayaṃ vuccati jarā. Tattha katamaṃ maraṇaṃ? Yo tesaṃ tesaṃ dhammānaṃ khayo vayo bhedo paribhedo aniccatā antaradhānaṃ – idaṃ vuccati ‘‘maraṇaṃ’’. Iti ayañca jarā, idañca maraṇaṃ. Idaṃ vuccati ‘‘jātipaccayā jarāmaraṇaṃ’’.
ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതീതി. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സങ്ഗതി ഹോതി, സമാഗമോ ഹോതി, സമോധാനം ഹോതി, പാതുഭാവോ ഹോതി. തേന വുച്ചതി ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതീ’’തി.
Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotīti. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa saṅgati hoti, samāgamo hoti, samodhānaṃ hoti, pātubhāvo hoti. Tena vuccati evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti.
അകുസലമൂലകവിപാകനിദ്ദേസോ.
Akusalamūlakavipākaniddeso.
അഭിധമ്മഭാജനീയം.
Abhidhammabhājanīyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / അഭിധമ്മപിടക (അട്ഠകഥാ) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / സമ്മോഹവിനോദനീ-അട്ഠകഥാ • Sammohavinodanī-aṭṭhakathā
൧. സുത്തന്തഭാജനീയം ഉദ്ദേസവാരവണ്ണനാ • 1. Suttantabhājanīyaṃ uddesavāravaṇṇanā
൨. അഭിധമ്മഭാജനീയവണ്ണനാ • 2. Abhidhammabhājanīyavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / അഭിധമ്മപിടക (ടീകാ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / വിഭങ്ഗ-മൂലടീകാ • Vibhaṅga-mūlaṭīkā / ൬. പടിച്ചസമുപ്പാദവിഭങ്ഗോ • 6. Paṭiccasamuppādavibhaṅgo
ടീകാ • Tīkā / അഭിധമ്മപിടക (ടീകാ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / വിഭങ്ഗ-അനുടീകാ • Vibhaṅga-anuṭīkā / ൬. പടിച്ചസമുപ്പാദവിഭങ്ഗോ • 6. Paṭiccasamuppādavibhaṅgo